Vleesoorlog Britten
en Fransen voorbij
Ambtenaren stelen voedsel van hongerende Kenyanen
Buitenland
Hillary neemt laatste spoortje twijfel weg
Kinderen doelgroep van
tabaksreclame Canada
Kofi Annan vraagt geld voor arme landen
een EU-fraude door arbeidsbureaus
lrlem Zaterdag stond op deze pagina een bericht onder de
ri i 'Fraude met EU-geld blijft hoog'. In dat stuk komt de vol-
ide passage voor: 'Arbeidsbureaus in de Rijnmond en Gel-
land vervalsten gegevens over opleidingen voor werklozen,
irdoor zij 5,5 miljoen gulden te veel ontvingen.' Deze passa
is onjuist. Hoewel er verdenking van fraude bestaat bij pro-
Ij [en die door genoemde arbeidsbureaus werden gecontro-
d, zijn het niet de arbeidsbureaus die ervan worden ver-
ht gegevens te hebben vervalst of anderzins fraude te heb-
Militairen pleegden misdaden in Atjeh
h irta Het Indonesische leger heeft zich in de provincie Atjeh
uldig gemaakt aan oorlogsmisdaden. Dat is een van de con-
sies van een onafhankelijke Indonesische onderzoekscom-
6 ;sie die in juli door toenmalig president Habibie in het leven
id geroepen. De 27 leden tellende commissie meent dat het
rendeel van het geweld dat het leger sinds 1989 in de provin-
heeft begaan 'oorlogsmisdaden' betreft. Soldaten zouden de
daden in opdracht van hun superieuren hebben begaan. De
ies in Atjeh hadden vooral tot doel de separatistische islami-
he rebellen te bestrijden. Het merendeel van de misdaden
zijn begaan door leden van de speciale eenheid Kopassus.
gj
~issen nog niet welkom in Orahovac
iVUKRussische militairen zijn nog altijd niet welkom in het
d-Kosovaarse Orahovac waar de Nederlandse Gele Rijders
gelegerd. Albanese inwoners hebben weliswaar twee weg-
iperringen opgeheven, maar de blokkade ten noorden van
stad staat er nog en is slechts opengesteld voor KFOR-voer-
>en en vrachtwagens van hulporganisaties. „Voor de Russen
e poort nog niet open", zegt de woordvoerder van de Neder-
dse militairen in Orahovac, ritmeester Bos. Volgens hem is
ri lewegingsvrijheid van KFOR en hulporganisaties vergroot
Q,ir het openstellen van de wegblokkade. De Albanezen heb-
ingezien dat dat ook in hun eigen voordeel is. Sommige van
irganisaties waren steeds minder genegen om nog kilome-
om te rijden over slechte wegen om hun hulpgoederen in
I hovac af te kunnen leveren.
uur in Tsjechië wordt afgebroken
•nad-labem De gemeenteraad van het Tsjechische Usti-nad-
em heeft gisteren besloten de muur af te breken die sinds
f oktober de woningen van zigeuners scheidt van de autoch-
P e inwoners. De 'muur van de schande' heeft landelijk en in-
3iationaal tot protesten geleid. De Tsjechische regering, die
minst blij was met de muur, had al overwogen de zigeuner-
op te kopen. Op aandringen van de plaatselijke bevolking,
klaagde over herrie en viezigheid, had het stadsbestuur van
nad-Ladem op 13 oktober de 62 meter lange en 1,8 meter
muur laten optrekken.
'jlvocaten Öcalan hopen op proces
ibul» Advocaten van de leider van de Koerdische Arbeiders-
ij PKK, Abdullah öcalan, hopen dat het hof waaibij ze in
)ep zijn gegaan tegen de doodstraf die öcalan is opgelegd,
gen het vonnis zal vernietigen en een nieuw proces zal ge-
:n. De advocaten hebben een nieuw proces bepleit met de
imenten dat öcalan onvoldoende toegang had tot zijn ad-
iten en dat zijn arrestatie door Turkse commando's in Ke-
illegaal was. öcalan zelf heeft gezegd dat hij klaar is voor ie-
kivonnis van het hof van beroep. „Ik ben bereid om te ster-
Uzei hij maandag tegen zijn advocaten, öcalan werd in juni
^lood veroordeeld voor het leiden van de Koerdische op-
I d in Turkije. Bij de strijd, die al zeker vijftien jaar duurt, zijn
j pveer 37.000 mensen omgekomen.
Pen jaar lang onverkiesbaar
Lï Jean-Marie Le Pen, leider van de extreem-rechtse Franse
ij Front National, mag zich een jaar lang niet verkiesbaar
K en. Het hoogste Franse gerechtshof, het hof van cassatie,
t hiermee de eerdere veroordeling van Le Pen bevestigd. Hij
5 ïk tot drie maanden voorwaardelijkë gevangenisstraf en een
5 e van 5000 francs veroordeeld. De Front National-voorman
i huldig bevonden aan geweldpleging omdat hij een socialis-
ie kandidaat omver duwde toen hij bij een bijeenkomst in
zijn dochter kwam aanmoedigen die deelnam aan de par-
•ntsverkiezingen. De rechters zijn er nog niet over uit of Le
met onmiddellijke ingang al zijn politieke werkzaamheden
t stilleggen of dat de veroordeling hem alleen verbiedt deel
I pmen aan een eventuele nieuwe verkiezing.
inton verlaat Kosovo na bezoek
ina De Amerikaanse president Clinton is gisteren na een
>ek van enkele uren uit Kosovo vertrokken. Zijn bezoek be
de ontmoetingen met plaatselijke bestuurders en een Ver-
gd Thanksgiving-feestmaal met de Amerikaanse KFOR-
ischappen. In een toespraak tot de bevolking van Kosovo
k Clinton van vergevingsgezindheid. Hij benadrukte dat de
)lking van Kosovo samen moet werken om een toekomst op
Duwen. „Wij hebben de oorlog gewonnen, nu moeten jullie
rede winnen", aldus de president. Kosovaren moeten zich
g richten op haatgevoelens of represailles maar op het bou-
F van nieuwe scholen en huizen, zei hij. Clintons bezoek aan
dvo bewijst volgens de staatstelevisie van Servië 'dat een cri-
eel altijd terugkeert naar de plaats van het misdrijf.
cil nken misleidden oorlogscommissie
york Zwitserse banken zouden misleidende en onvolledi-
iformatie hebben gegeven aan de commissie die de rol van
Zwitserse bankwezen tijdens en na de Tweede Wereldoorlog
ft onderzocht. Dit meldt het persbureau Reuters op basis
uitgelekte stukken uit het voorlopige rapport van de zoge-
klmde 'Volcker-commissie'. De stukken werden Reuters toe-
ibeeld door een 'betrouwbare informant'. Volgens het rap-
tzou ook de Zwitserse bank-associatie 'beperkte en daarom
olledige en dus misleidende informatie' aan de commissie
ben verstrekt. Ook zouden enkele banken informatie aan
Ise slachtoffers of hun nazaten hebben onthouden, on-
ïtmatig banktegoeden hebben gesloten en zich veelvuldig
evoelig hebben getoond tegenover claims van slachtoffers.
1 definitieve rapport van de Volcker-commissie wordt in de-
iber openbaar gemaakt.
iling aantal huwelijken in Europa
Msburg Het aantal huwelijken dat in Europese landen
dt gesloten is de afgelopen jaren sterk gedaald. Nog nooit
-|er zo weinig mensen in de echt verbonden, staat in een rap-
Ïvan de Raad van Europa over de' 'Demografische Evolutie
iropa' dat vandaag is gepresenteerd. Vooral in Noord-Euro
landen is het huwelijk niet meer populair. Iets meer dan
ig procent van alle vrouwen van huwbare leeftijd is ge-
wd. Enkele jaren geleden was dat nog negentig procent. In
[landen wordt dan ook een groot aantal kinderen uit onge-
wde oudersgeboren. Zo heeft de helft van alle baby's in De-
larken ongetrouwde ouders. Ook in Zuid-Europa heeft het
'elijk weinig succes meer, maar daar is de daling minder
kdan in het noorden.
nnesty: Irak schendt mensenrechten
SNDe Iraakse veiligheidstroepen passen stelselmatig mar-
E standrechtelijke executies en uitzettingen toe. Dit zegt
sty International in een vandaag gepubliceerd rapport,
achten van enige betrokkenheid bij oppositionele activi
st kunnen erop rekenen zonder arrestatiebevel te worden
g testeérd. Zij komen in geheime bewaring zonder dat familie
dvocaten hen kunnen bezoeken." Hen wachten wrede mar-
'gen en uiteindelijk wellicht executie, schrijft de mensen-
1 itenorganisatie in het rapport 'Irak: Slachtoffers van Syste-
I Üsche Repressie'. De willekeurige arrestaties, martelingen,
f dwijningen en executies - standrechtelijk of na een oneerlijk
Js - en uitzettingen op basis van etniciteit, hebben een kli-
van terreur gecreëerd.
washington john wanders
correspondent
Voor zover er bij een enkeling nog twijfel
bestond over de toekomstplannen van
Amerika's First Lady, is die onzekerheid
gisteren weggenomen. Hillary Rodham
Clinton aast daadwerkelijk op de senaats
zetel van New York. Deze zetel komt eind
volgend jaar vrij als de bejaarde senator
Daniel Patrick Moynihan met pensioen
gaat. Begin volgend jaar zal Hillary zich for
meel verkiesbaar stellen. Dat gebeurt met
het gebruikelijke vlagvertoon en de rode,
witte en blauwe ballonnen die bij zo'n offi
ciële aankondiging horen.
De senaatsrace van Hillary Clinton verloopt
vooralsnog volgens de klassieke formule
van de meertrapsraket. Deze formule is er
op gericht maximale publiciteit te genere
ren voor de kandidaat. Het eerste deel van
de raket werd vele maanden geleden losge
laten toen Hillary's entourage bewust het
gerucht liet verspreiden dat de First Lady
'mogelijk' haar oog had laten vallen op de
zetel van Moynihan. De tweede trap volgde
toen Hillary een zogeheten 'onderzoeks
commissie' in het leven riep die haar kan
sen in New York serieus onder de loep ging
houden. De derde trap volgde met de start
van haar 'luistertoernee' in New York. De
vierde trap werd losgelaten bij de aankoop
door de Clintons van een huis in de staat
New York. De vijfde trap werd gisteren los
gelaten en de zesde trap volgt begin vol
gend jaar met de formele aankondiging.
Wellicht had Hillary de stap van gisteren
liever overgeslagen. Ze stond echter onder
enorme druk van haar partijgenoten in
New York. De First Lady diende elk spoor
tje van twijfel weg te nemen. Anders kon ze
beter afzien van de senaatsrace. Zou ze
haar beslissing blijven uitstellen, dan liep
de Democratische Partij in theorie het risi
co dat de First Lady begin volgend jaar te
kennen zou geven dat ze alsnog van de ra
ce afzag.
In dat geval zou een andere Democratische
kandidaat naar voren moeten worden ge
schoven. En deze zou zo laat in de race vrij
wel kansloos zijn tegen zijn of de Republi
keinse kandidaat Rudy Giuliani, de burge
meester van New York.
Hillary Rodham Clinton luistert naar vragen op de persconferentie na
dat ze bekend heeft gemaakt dat ze inderdaad senator voor de staat
New York wil worden. foto ap bebeto matthews
Frankrijk zal zijn importverbod voor rundvlees uit
Groot-Brittannië snel opheffen. Volgens Europees Com
missaris Byrne van volksgezondheid kan Parijs niet an
ders, nu beide landen gisteren een akkoord bereikten
over extra vleescontroles. Daarmee komt een eind aan
een vier maanden durende vleesoorlog, die voor forse
politieke irritaties heeft gezorgd.
brussel marc peeperkorn
correspondent
Met de 'capitulatie' voorkomt
Frankrijk een rechtszaak voor
het Europese Hof van Justitie.
De Europese Commissie zou
die procedure volgende week in
gang hebben gezet. Parijs wei
gert tot nog toe Brits rundvlees
toe te laten, uit vrees voor de
'gekke-koeien-ziekte'. Vlees van
'dolle koeien' kan bij mensen
de dodelijke hersenaandoening
Creutzfeldt-Jakob tot gevolg
hebben. Volgens de Europese
Commissie - die zich baseert op
wetenschappelijk advies - is het
Britse rundvlees evenwel veilig.
De Europese ban op het Britse
vlees werd dan ook per 1 au
gustus opgeheven. Alleen
Frankrijk legde die maatregel
naast zich neer.
Intensief overleg tussen de
twee betrokken landen en de
Commissie, heeft na enkele
maanden dan toch resultaat ge
had. Frankrijk heeft een ver
scherpte controle op de Britse
veestapel afgedwongen, evenals
een duidelijker herkomstver-
melding op het etiket van Brits
vlees. Commissieambtenaren
beamen dat het merendeels om
'cosmetische toezeggingen'
gaat, die het gezichtsverlies
voor Parijs moeten beperken.
Byrne sprak gisteravond de
verwachting uit dat Frankrijk
nu snel zal inbinden en het im
portverbod opheft. Een rechts
zaak - die Parijs vrijwel zeker
zou verliezen - is daarmee over
bodig.
De Commissaris zei snel con
tact op te zullen nemen met
Duitsland dat ook nog steeds
Brits rundvlees weigert in te
voeren. Byrne meent dat het
Frans-Britse akkoord voor de
Duitse regering afdoende waar
borgen bevat om het voorbeeld
van Parijs te volgen.
Regering onderschept documenten
ottawa anp
Canadese tabaksfabrikanten
richten hun reclame op kin
deren. Dit blijkt uit 1.200 ge
heime documenten van de
tabaksindustrie die de Cana
dese regering deze week in
de openbaarheid heeft ge
bracht.
Die documenten gaan over
het aantrekken van rokers
en de manier waarop zij ver
slaafd gehouden kunnen
worden. Daarbij blijken kin
deren vanaf twaalf jaar oud
een belangrijke doelgroep.
Bovendien zou de concen
tratie nicotine in sigaretten
zijn verhoogd om de versla
ving zwaarder te maken.
Tussen de documenten zit
ten onder meer onderzoeks
rapporten naar het gedrag
van startende rokers en de
genen die stoppen en studies
naar de psychologie achter
de motivatie van jonge men
sen om wel of niet te begin
nen met roken.
Diverse Canadese media
maken zelfs melding van
plannen voor EEG-hersen-
onderzoek bij 11 -jarigen. De
EEG's zouden door moeten
gaan totdat de kinderen 16
jaar zijn, om te onderzoeken
hoe het komt dat jongeren
beginnen met roken.
Onduidelijk is of dit on
derzoek ook daadwerkelijk is
uitgevoerd. Volgens de Cana
dese tabaksindustrie zijn de
documenten uit hun context
gehaald.
Sommige onderdelen zou
den zwaar overtrokken wor
den en sommige stukken
zijn volgens de bedrijfs-
woordvoerders verkeerd ge
ïnterpreteerd. Het uitgelekte
document zou niet meer dan
interne overpeinzingen be
vatten.
Aids eist zestien
miljoen levens
londen anp-dpa-afp
Ongeveer zestien miljoen men
sen zijn tot nu toe aan aids
overleden. Naar schatting 33,6
miljoen mensen zijn met het
HIV-virus (dat aids veroorzaakt)
besmet. Volgens een gisteren
verschenen rapport van de VN-
organisatie Unaids breidt de
ziekte zich nog steeds in snel
tempo uit.
Wereldwijd sterven dit jaar
2,6 miljoen mensen aan de on
geneeslijke ziekte, een nieuw
record. Ongeveer 5,6 miljoen
zijn dit jaar met het HIV-virus
besmet. „Aids is de grootste be
dreiging van de ontwikkeling in
veel landen", aldus Unaids-di-
recteur Peter Piot in het rap
port. De helft van de nieuwe in
fecties treft jongeren onder de
25 jaar. In Nederland leven mo
menteel naar schatting van het
Aids-fonds 13.000 mensen met
een HIV-infectie, onder wie
2.500 vrouwen en honderd kin
deren. Sinds het begin van de
epidemie kregen in Nederland
6.100 mensen aids, van wie er
3.900 zijn overleden. De meeste
gevallen komen nog steeds in
Afrika voor, met name ten zui
den van de Sahara.
Israël zinspeelt op
anti-semitisme
van Vaticaan
tel aviv ad bloemenpaal
correspondent
De spanning tussen Israël en
het Vaticaan over de bouw van
een moskee naast de Basiliek
van Maria Boodschap in Naza
reth is gisteren verder opgelo
pen. Nadat Rome de Israëlische
regering had verweten ver
deeldheid aan te wakkeren tus
sen christenen en moslims,
antwoordde het ministerie van
buitenlandse zaken in Jeruza
lem gisteravond met een uiterst
scherpe verklaring, die veel weg
heeft van een beschuldiging
van anti-semitisme. Volgens Is
raël doen de uitspraken van de
katholieke kerk denken aan
'een oude routine, namelijk het
wijzen met een beschuldigende
vinger in de verkeerde richting'.
Eerder op de dag had de pau
selijke woordvoerder, Joaquin
Navarra-Valls, gezegd dat Israël
'een zware verantwoordelijk
heid draagt voor het leggen van
een basis voor het stichten van
verdeeldheid'. De voorzitter
van de juridische commissie in
het Israëlische parlement, de
Knesset, heeft gisteren voorge
steld de kwestie te laten oplos
sen door internationale arbitra
ge. In Israël overheerst echter
het gevoel dat het daarvoor te
laat is. Een regeringscommissie
heeft de moslims al toestem
ming gegeven de moskee te
bouwen en gisteren is daarvoor
de eerste steen gelegd.
nairobi frans van den houdt
correspondent
Tweehonderd zakken mais waren er
bij de districtscommissaris afgeleverd
om te worden uitgedeeld aan de uitge
hongerde bevolking van een dorpje in
Noord-Kenya. Een plaatselijke zaken
man haalde het voedsel met zijn
vrachtwagen op bij de commissaris en
bracht het naar het kamp van een lo
kale chief die voor de distributie
moest zorgen. Zover zou het echter
nooit komen; de tweehonderd zakken
mais verdwenen als sneeuw voor de
zon. Dat wil zeggen, de 'chief ver
kocht de mais aan een molenaar, stak
het geld in z'n eigen zak en die van de
collaborerende zakenman. En hij
stuurde met een stalen gezicht op
nieuw een.hartverscheurende oproep
voor meer voedsel voor zijn noodlij
dende, creperende dorpsgenoten naar
de districtscommissaris.
Terwijl tienduizenden inwoners van
Kenya's hoge Noorden de hongerdood
nabij zijn, wordt voedselhulp op grote
schaal verhandeld door lokale autori
teiten, hoofden van scholen die als
distributiecentra zijn aangewezen,
vrachtwagenchauffeurs die de hulp
goederen vervoeren en functionaris
sen van de Nationale Graan Productie
Autoriteit, het overheidsorgaan dat
dient te waken over de nationale voed
selreserve. „Wat kun je hier anders
over zeggen dan dat het met de moraal
in dit land wel heel erg treurig gesteld
is", reageert professor Julius Were,
deskundige op het gebied van huma
nitaire kwesties. „Wat is er onmense
lijker en verwerpelijker voor een land
dan dat ambtenaren, mensen die zijn
aangesteld om de eigen bevolking ten
dienste te staan, diezelfde bevolking
ten eigen bate de dood indrijft?" Een
krant schreef: 'Deze sadisten schorsen
of met verlof sturen is niet goed ge
noeg. Zij zijn vergelijkbaar met moor
denaars en verdienen een daarbij be
horende straf.
De lijst voorbeelden van deze praktij
ken is schier eindeloos en de betrok
ken personen zijn meestal met naam
en toenaam bekend, maar worden niet
veroordeeld. De meesten schuldigen
worden tijdelijk geschorst of op verlof
gestuurd.
Ingewijden zijn ervan overtuigd dat de
inmiddels geschorste overheidsfunc
tionarissen slechts het topje van de ijs
berg vormen. „Een aantal mensen
wordt in dit soort gevallen opgeofferd
om de schijn te wekken dat de rege
ring alles onder controle heeft. De rea
liteit is echter dat er veel meer mensen
bij betrokken zijn en dat de grote jon
gens, die echt bergen geld verdienen
aan nationale hulpoperaties, altijd vei
lig buiten schot blijven. De rottigheid
blijft daarom bestaan", meent Peter
Kariuki van een internationale hulpor
ganisatie. Vanaf het begin heeft de Ke-
nyaanse regering trouwens getoond
weinig begrip te kunnen opbrengen
voor een nationale ramp als de huidi
ge hongersnood die tienduizenden
landgenoten direct raakt. Vanaf het
moment dat de eerste tekenen van
ernstige voedseltekorten zichtbaar
werden, is uiterst krampachtig gerea
geerd door de verantwoordelijke be
stuurders. Eerst werd beweerd dat er
helemaal geen tekorten bestonden,
vervolgens werd gezegd dat de rege-
correspondent
VN Secretaris-generaal Kofi Annan
heeft alle donorlanden gevraagd het
volgend jaar samen vijf miljard gulden
op tafel te leggen voor het lenigen van
de meest nijpende humanitaire noden
in Afrika, de Balkan, de Kaukasus,
Noord-Korea en Oost-Timor.
Dit is ruim tweehonderd miljoen
gulden meer dan voor dit jaar werd ge
vraagd. Van dit bedrag is tot dusver
slechts zeventig procent ook daadwer
kelijk gestort. „Ik weet dat het om een
groot bedrag gaat," zei Kofi Annan gis
teren in Genève, „maar het is nog al
tijd minder dan er wereldwijd in één
dag wordt uitgegeven voor militaire
doeleinden."
De jaarlijkse 'gemeenschappelijk op
roep' van VN-instanties als de UNHCR
(vluchtelingen), WHO (gezondheid),
Unicef (kinderfonds), WFP (voedsel)
en de UNDP (ontwikkeling) is bedoeld
om de 'vergeten mensheid', die de du
pe wordt van de immer talrijker con
flictsituaties in de wereld, te helpen.
De VN-baas zei 'goede hoop' te heb
ben dat rijke landen over de brug zul
len komen, „want de respons was dit
jaar al beter dan in 1998."
Hij constateerde echter, dat donor
moeheid sneller toeslaat voor Afrika,
dan bijvoorbeeld voor de Balkan of
Oost-Timor. Zo is voor Kosovo 77 pro
cent van de voor 1999 gevraagde bij
dragen binnen, maar voor landen als
Sierra Leone slechts veertig procent en
de Congo nauwelijks achttien. „Ver
waarlozing van Afrika is een duidelijk
recept voor nog meer doden," aldus
Annan. „De ontberingen in dat conti
nent tarten iedere beschrijving."
ring alles onder controle had en geen
enkele Kenyaan van de honger hoefde
om te komen en uiteindelijk werd ge
roepen dat de situatie in de hongerge-
bieden schromelijk overdreven werd.
Gevolg van dit gedraai is dat een
grootscheepse hulpoperatie veel te
laat op gang is gekomen en tientallen
Kenyanen reeds de hongerdood zijn
gestorven. Nu het voor duizenden an
dere mensen ook bijna te laat is, heet
het dat 'logistieke problemen het
moeilijk maken om snel veel voedsel
op de plaats van bestemming te krij
gen'. En als het voedsel er dan een
maal is, staan protocol en bureaucra
tie de snelle verdeling ervan vaak in de
weg. Honderden hongerige mensen
moesten vorige week dagenlang lijd
zaam toezien hoe de zal&en mais
dicht bleven omdat de minister die het
officiële startsein voor de distributie
moest geven, alsmaar niet arriveerde
vanuit Nairobi. „Tegen de tijd dat hij
wel arriveerde, konden veel van de ou
deren nog nauwelijks rechtop zitten
om eerst nog naar de lange ceremo
niële toespraak te luisteren", meldde
een krant. En lokale autoriteiten moe
ten soms honderden kilometers afleg
gen over zo goed als onbegaanbare
wegen om officiële toestemming te
krijgen van de districtshoofden voor
dat ze mogen beginnen met de distri
butie van voedsel, dat daardoor node
loos lang in schuren blijft liggen.
