'Ik heb er eindeloos achterheen gezeten' Geen verborgen agenda om het koningshuis omver te werpen Cultuur Kunst Première nieuwe 007 Melvyn Tan fabelachtig Fraaie dubbele bodem in 'Onverwachte Man' Eigentijdse zorgen van Hester Macrander tl 'ussycat maakt haar rentree Ixpositie verpakkingsglas in Leerdam ;rdam Maggiflesjes door de jaren heen. De 'smaakmakers' jn slechts enkele van de vele soorten glasverpakkingen waar lasfabriek Royal Leerdam de afgelopen jaren de hand in heeft ehad. De flesjes zijn te zien op de tentoonstelling 'In Glas Ver- akt' in het Nationaal Glasmuseum in Leerdam. Bij de tentoon- telling is een boek verschenen met dezelfde titel. foto anp/jasper juinen M aj 'v hinveld Voorlopig komen ze niet met nieuw materiaal en ze allen ook niet wekelijks optreden, maar wel zal Pussycat in de riginele samenstelling weer het podium beklimmen. Afgelo- en week repeteerden ze weer: de zusjes Toni, Marianne en etty, samen met Henk Dragstra, Jan Bernards en Hanz Mar ris. De revival van Pussycat heeft overigens niets te maken ,vv iet de terugkeer van een groep als Doe Maar en de terugkeer is jlgens leadzangeres Toni Willé (46) ook niet ingegeven door immerciële belangen van haar vroegere platenmaatschappij f ML De groepsleden namen zelf het initiatief. Na hun eerste iicces Mississippi in 1975 waren de Limburgers ruim tien jaar :tief met liedjes als 'Lovers Of A Kind', 'Same Old Song', 'Wet lay In September', 'If You Ever Come To Amsterdam', 'Smile' 'Georgie'. De groep oogstte vele gouden platen en werd tal- :e malen onderscheiden. Mét Hein Simons en André Rieu be- oort Pussycat tot de best verkochte Limburgse artiesten van ïze eeuw. eel buitenlandse films voor Oscar verly hills In totaal 47 buitenlandse films, een recordaantal, ngt mee naar de Oscar voor de beste buitenlandse film, die op maart in Los Angeles wordt uitgereikt. Vorig jaar deed ook al jin recordaantal buitenlandse films mee, twee minder dan nu. nder de films die meedingen naar de felbegeerde Academy 'n ivard voor de beste buitenlandse film, zijn voor het eerst in- indingen uit Bhutan, Nepal en Tadzjikistan. De Nederlandse m 'Madelief, Krassen in het tafelblad' doet ook mee aan de ra- om de Oscar van 2000. Op 15 februari worden de nominaties ior de Oscars bekendgemaakt. lormaal zet gitarist aan de kant 'chemDe popgroep Normaal heeft gitarist Paul Kemper aan kant geschoven. Volgens Normaal-manager D. van Berkum er sprake van een zakelijk conflict en botert het ook op het irsoonlijke vlak niet meer. „Ik doe geen inhoudelijke medede- ngen, maar wil wel kwijt dat de beslissing de volledige instem- ling heeft van de vier overige bandleden." De band neemt het aantrekken van een nieuwe gitarist de tijd. Van Ber- ïm: „De activiteiten liggen sowieso tot volgend jaar voorjaar il. In verband met het 25-jarig bestaan gaan we in mei een euwe cd opnemen, daarna volgt een concerttournee." Kern- er heeft zeventien jaar bij de populaire Achterhoekse band ge- ieI leeld en heeft aangekondigd zijn ontslag te zullen aanvechten. Deelnemers Noordwijks Straattheaterfestival gedupeerd door uitblijven betalingen Diverse theatergroepen die in augustus deelnamen aan het Straattheater Festival in Noordwijk hebben nog steeds geen honorarium ontvangen. Organisator Arno Bos erkent dat er fouten zijn gemaakt. Hij heeft de gedu peerden een brief met uitleg gestuurd en toegezegd dat uiterlijk in januari tot betaling wordt overgegaan. noordwijk maarten baanders Anton Glas van Theater Tjé zegt echter geen brief ontvangen te hebben. „Ik heb er eindeloos achterheen gezeten. Steeds werden er toezeggingen ge daan, maar er gebeurt niets. Ik vind dat hier alle fatsoensnor men overschreden zijn." Op 14 en 15 augustus was heel Noordwijk in de ban van het Straattheater Festival. On der de talloze optredenden was Anton Glas van Theater Tjé uit Den Bosch. Samen met Duke van Egmond voerde hij de act 'The Mask Men' op. Hij heeft het met veel plezier gedaan, maar de financiële afwikkeling werd een hem een grote teleur stelling. „Voor dit optreden zouden wij 4400 gulden plus BTW krijgen. Volgens het con tract zou dit uiterlijk 27 augus tus betaald moeten zijn. Her haaldelijk is beloofd dat het geld snel overgemaakt zou wor den. Drie weken geleden kreeg ik 500 gulden. De rest zou ko men, maar is er nog steeds niet." Ook andere groepen hebben nog niets ontvangen. Volgens Arno Bos, organisator van het Noordwijks Straattheater Festi val, zijn ingewikkelde financiële procedures en een te hoge werkdruk oorzaak van de pro blemen. „Ik sta er maar alleen voor. Er zijn momenteel geen vrijwilligers of stagiairs die de werkdruk verminderen. De meeste groepen heb ik betaald, een stuk of drie nog niet. Dat heeft met de subsidie te maken. Wij krijgen subsidie, maar in dat bedrag is geen rekening ge houden met de BTW die wij de groepen moeten betalen. Daar door zitten we met een gat van 17,5 procent in de salariskos ten. Ik moet bij de fiscus terug gave van die BTW vragen, maar het duurt natuurlijk een tijdje voordat ik dat geld heb." Ook met adverteerders en sponsors zijn er problemen, vertelt Bos. Ze zijn nog niet al lemaal over de brug gekomen. Het is een heel werk om steeds aanmaningen te sturen. Ik ben met hen overeengekomen dat het geld er uiterlijk 1 januari is. Door deze problemen gaat alles heel traag. Het is natuurlijk niet de bedoeling geweest dat de ar tiesten zo lang op hun geld moeten wachten. Ze hebben een goede prestatie geleverd. We hopen met iedereen door te kunnen gaan. Volgend jaar gaat het met de honorering anders. Het bestuur heeft besloten dat we voor het volgende festival in een vroeg stadium een financi ële reserve opbouwen, waaruit de deelnemers op tijd betaald kunnen worden." Meer ruimte gevraagd voor autonomie in cultuurnota den haag anp De Tweede Kamer vraagt meer ruimte voor onafhan kelijke, kwalitatief goede initiatieven in de kunst- en cultuursector. Tweede-Ka merlid Dittrich (D66) dien de vandaag een motie van deze strekking in. De motie heeft brede steun in de Tweede Kamer. Dittrich reageert hiermee op de nota Cultuur als Con frontatie van staatsscretaris Van der Ploeg. Daarin staan de uitgangspunten voor de komende cultuurnota voor de jaren 2001-2004. In de nota doet Van der Ploeg onder meer globaal uit de doeken hoe de ko mende jaren de subsidie gelden worden verdeeld en wat instellingen moeten doen om ervoor in aanmer king te komen. De bewinds man trekt 131 miljoen gul den uit voor de vijf onder delen van het Actieplan Cultuurbereik. In de besprekingen van de nota met de staatssecre taris hebben de partijen al gezegd dat ze meer ruimte voor autonome plannen willen en dat er minder van bovenaf moet worden gere geld. Zij willen echter zeker heid dat dit duidelijk wordt verwoord in de cultuurnota. londen De Ierse Bond-acteur Pierce Brosnan wordt gezoend door een niet nader geïdentificeer de partner bij aankomst in het Londense theater waar gisteravond de première plaatsvond van de nieuwe James Bond film 'The world is not enou gh'. De laatst verfilmde lotgevallen van geheim agent 007 werden vertoond in de Odeon Cinema op Leicester Square in Londen. foto epa lidy van der spek Concert. New Mozart Ensemble o.l.v. Melvyn Tan, fortepiano. Gehoord: gister avond, Stadsgehoorzaal, Leiden muziek recensie roept dat het leven zijn aantrek kingskracht heeft verloren. Maar deze avond lijkt de droefenis en bezonkenheid ver schoven te zijn naar het piano concert in f, zeven jaar eerder geschreven (1784). Wellicht speelt 'afstand nemen' hem tij delijk parten tijdens een fikse (nier?)ziekte. Voor de pauze is voorname lijk de paljas in Mozart aan het woord. Melvyn Tan speelt krachtig, fabelachtig parelend, in een snel en strak aangehou den tempo. Het orkest volgt hem voorbeeldig. De dialoog komt tot stand door een subtie le verweving van de orkest- en pianopartij. Het orkest heeft geen ondergeschikte rol meer zoals voorheen, maar wordt werkelijk in al zijn mogelijkhe den benut. Tan zit niet meer vér weg tegenover het ensem ble maar is eerder vanuit het orkestrale geheel naar voren ge schoven. De samenklank van de houtblazers is van een be toverende warmte. De fortepiano (mét pedalen) verandert wonderlijk van klank kleur in het laatste pianocon cert (nr 17 in G). Was deze voor de pauze heel direct, hel, bijna hard, in dit concert valt er een zijdezachte voile over het in strument. Indrukwekkend is de frasering, tot in de kleinste de tails getimed, uitgebalanceerd. Het middendeel vangt aan met een omfloerst klokkende melo die. De toon is mild. Tan vertelt met z'n orkest in kleuren en geuren een boeiend verhaal waar liefde en weemoed hand in hand gaan. Hier wordt de Pierrot in Mozart zichtbaar. Het New Mozart Ensemble o.l.v. Melvyn Tan legt zich toe op de klassieke periode en zoals de naam al doet vermoeden staat Mozart centraal, in het bij zonder zijn pianoconcerten. Tan is niet voor niets een van de meest prominente fortepia nisten van onze tijd. Achter het klavier spreekt speciaal voor de luisteraar zijn katachtige be weeglijkheid boekdelen. Heeft Haydns Concerto in G (1785) voor hobo en fluit een louter diverterend karakter, luchtig, zonder veel pretenties, hier valt de homogeniteit van blazers en strijkers al op, al blijft het coloriet van het orkest in zijn geheel wat flets. Hier en daar zijn er een paar verrassen de uitschieters. Zo ligt het ac cent in de Romance-allegretto op de donkere klankkleur van de grote strijkers, de hoorns en fagot, en laten de violen onder de vurige aanvoering van de concertmeester hun felste kleur horen in de Finale-allegro. Als Melvyn Tan achter de for tepiano, een prachtig exem plaar uit 1815, plaatsneemt en Wolfgang Amadeus Mozart krijgt het voor het zeggen, dan vaart de geest in het ensemble. Het pianoconcert in Bes KV 595 staat te boek als een desolaat, weinig vrolijk stuk. Einstein zag niet het Requiem als Mozarts laatste gemoedsuiting (wat re centelijk ook gebleken is) maar dit pianoconcert, waarin hij uit- Debuut van Voorschotenaar Olaf Andersen over aanslag op de koning irschoten maarten baanders Iranje Boven... Leve de Ko- ,ig!' Vlaggetjes wapperen, ar- n zwaaien, vrolijke gezich- De koets rijdt aan hem irbij. Hij lacht naar de Ko- ig en even denkt hij dat hij ii in het gezicht kijkt. Dan splintert de ruit van de Gou- Koets en de scherven vlie- in het rond.... De glimlach de Koning vertrekt zich in grimas. Hij hoort een gil... knal en nog een knal... De ning zakt scheef weg." :en doodstil huis in een on- C lallend hoekje van Voor- loten. Op de zolder heeft if Andersen de afgelopen zes gesteund door wijn en si- cel etten, achter de pc zitten e l rken aan zijn eerste boek 'De 'e. rgelding'. „Het was een solis- ^che bezigheid", vertelt hij, ^e, stig en zorgvuldig formule- lf" id. „Ik praatte er met nie- >e ind over. Als je een boek irijft, weet je niet waar het op draait. Dus zeg je niets. Het iets anders dan postzegels [zamelen. Postzegels zijn ncreet. Die kun je laten zien. een boek in wording ligt anders. De mensen keken J( toen het uitkwam. 'Ben je lublikein?' vroegen ze." Een begrijpelijke vraag, want Vergelding' gaat over een --■slag op de koning tijdens insjesdag, in de eenentwin- J11 ste eeuw. Een misdaadro- in dus, een 'whodunit?'- ek. Maar Andersen wilde ier dan een spannend boek ririjven. „Er zitten meerdere len in. Ik heb historisch ma- iaal gebruikt. Eind zestiende uw werden de negentien Weiaren van Gorinchem op 'welijke wijze vermoord door Watergeuzen. Dit is echt ge- y urd, maar staat niet in de hoolboekjes, want dat zou ft zo best zijn voor het imago fflonze nationale helden." Die martelaren hebben een Pressante rol gespeeld. Bal- uzar Gerards heeft hun zegen vraagd, vlak voordat hij Wil li van Oranje ging vermoor dt- De nazaten van die marte toneel recensie susanne lammers Voorstelling: De Onverwachte Man van Yasmina Reza. Spel: Linda van Dyck en Jules Croiset. Regie: Gijs de Lange. Vertaling: Tom Kleijn. Décor en licht: Reinier Tweebeeke. Gezien: gisteravond. Leidse Schouwburg (première). Nog te zien aldaar: vanavond Je zit in een trein en tegenover je gaat je lievelingsschrijver zitten. Ga je zijn nieuw ste boek zitten lezen? Lezen is gênant, urenlang zwijgen pijnlijk en een eerste zin verzinnen hondsmoeilijk. 'De Onverwach te Man' van de Frans-Iraanse schrijfster Yasmina Reza begint met dat dilemma. We horen wat de schrijver denkt, daartus sen komen de gedachten en overwegingen van de vrouw en heel langzaam en heel voorzichtig raken ze met elkaar aan de praat. De situatie is een beetje apart en het stuk doet wat kunstmatig aan, maar het blijft heel spannend om in mensen te kun nen kijken die niet in elkaar kunnen kij ken. De schrijver is een kwal. Oud, bitter, een lichtgeraakt kind, maar ook onzeker en kwetsbaar en heel goed in staat tot zelfrelativering. Hij piekert over zijn aan staande schoonzoon, die minstens 52 is en aan wie hij zijn dochter moet 'afstaan', over de ongemakken van zijn leeftijd, over zijn schrijverschap en over de streken die het leven en zijn vrienden hem leveren. Jules Croiset zit narrig in zijn designstoel tje, kankert weergaloos over zijn laxerings- middelen en schept een vertederende pu- blieksverachter die zichzelf eigenlijk ook niet serieus neemt. Een schrijver, bevreesd voor zijn retour. De vrouw tegenover hem is geen adore rende bakvis meer. Ze repeteert alvast de vragen waar ze hem mee wil confronteren en natuurlijk ook een beetje epateren, maar zijn aanwezigheid brengt herinne ringen aan een overleden vriend boven, en die remmen haar in het nemen van het initiatief. De combinatie van ongemakke lijkheid en melancholie maakt de rol Lin da van Dyck interessant. Haar gemijmer krijgt de juiste graad van droefgeestigheid, haar ongemakkelijkheid geeft ze vorm met raak getroffen meisjes-gebaartjes, en de fi losofische uitstapjes houdt ze mooi klein en natuurlijk. Van samenspel is eigenlijk nauwelijks sprake, het stuk bestaat uit twee monolo gen die elkaar afwisselen, en het volstrekt niet op elkaar reageren is de crux ervan. Dat doen Van Dyck en Croiset eigenlijk zo goed, dat het je verrast als ze uiteindelijk toch nog in gesprek raken. Op de een of andere manier klopt dat niet, want 'De Onverwachte Man' gaat over de funda mentele eenzaamheid en de hele regie is erop gericht om dat zo veel mogelijk te be nadrukken. Het licht is kil, de vele ver van elkaar geplaatste stoelen houden afstand wat ze kunnen, zelfs het treinraam heeft de vorm van een koele Mondraan in grijs tinten. Dat zet je op het verkeerde been en daardoor krijgt het stuk een fraaie dubbele bodem. Dat die mensen elkaar toch nog vinden, is niets minder dan een wonder. laren spelen een rol in dit boek. Ik heb ook nog een ander stukje van de geschiedenis gebruikt: een beweging uit de negentien de en begin twintigste eeuw die een corporatistische staat van Nederland wilde maken. Een anti-Oranje beweging dus. Maar zelf ben ik geen republi kein. Het is geen boek met een verborgen agenda om het ko ningshuis omver te werpen. Wat ik schrijf, zegt niets over wat ik persoonlijk vind." Andersen heeft er veel aan gehad dat hij geschiedenis stu deerde. Maar er was meer on derzoek nodig om 'De Vergel ding' waarheidsgetrouw te schrijven. „Als de koning ver moord wordt en er is geen an dere Oranje die hem kan opvol gen, dan heb je een constitutio nele crisis. Ik heb wetsteksten bestudeerd om te weten wat voor maatregelen er in zo'n si tuatie genomen worden. En verder heb ik bij de Binnen landse Veiligheidsdienst aange klopt. Die gaven me informatie over hoe het daar in zijn werk gaat. Dat was uiteraard alleen informatie die geen kwaad kon. Ik had die nodig omdat één van de hoofdpersonen bij de BVD werkt." Andersen houdt dus van rijk gedocumenteerde, spannende boeken. Het is dan ook niet ver wonderlijk dat hij een bewon deraar is van 'De Naam van de Roos'. „Maar", zegt hij met na druk, „ik heb niet de pretentie de nieuwe Umberto Eco te zijn. Een ander werk waar ik weg van ben is 'Lucifer' van Vondel. Dat is de diepste basis voor mijn boek geweest. Het is geen bewerking, maar het inspireer de me tot de rode draad. Het gaat over engelen die in op stand komen tegen de gevestig de orde. In 'De Vergelding' zijn het mensen die zoiets doen. 'De Vergelding' is op een bij zondere manier uitgegeven. De uitgeverij, Gopher, is tevens een electronische boekhandel. Op de website kan men een stukje van het boek lezen en binnen kort ook door de schrijver zelf horen voorlezen. „Als iemand een boek bestelt, wordt speciaal voor hem een exemplaar ge maakt. Elk exemplaar vormt een nieuwe druk. Dat is jammer voor mensen die eerste druk ken verzamelen, want daar is er maar één van en die heb ik zelf. De koper kan via de website een opdracht intypen die in het exemplaar wordt afgedrukt. Als de mensen willen dat ik zelf een opdracht verzin, kan dat ook." De drempel naar internet is voor Andersen laag. Hij werkt als internet-adviseur bij het mi nisterie van Binnenlandse Za ken. Het is een tamelijk drukke baan. Maar dat er een tweede boek komt wil Anderson niet uitsluiten. „Maar, het is een zware klus. Voor 'De Vergel ding' heb ik veel opzij gezet. Mijn tweede studie bestuurs kunde bijvoorbeeld. Ook mijn voorzitterschap van de PvdA Voorschoten heb ik ervoor neergelegd. Voor een tweede boek heb ik alleen nog maar va ge ideeën. Ik wil eerst eens zien wat er met mijn eerste gebeurt. Voorlopig ben ik er al tevreden mee dat het in mijn eigen boe kenkast staat." 'De Vergelding' is te bestel len op www.gopher.nl. prijs: f 34,95 plus verzendkosten. theater recensie wunand zeilstra Voorstelling. 'Stomstomstom', cabaret programma van en door Hester Macran der Gezien 18/11, theater De Slof, Be verwijk. Nog te zien 25/11, schouwburg Oma had nog geen stemrecht, moeder had nog niet de pil en dochter Hester heeft geen tijd. Zie daar enige zorgen van drie generaties vrouwen. Hester Ma crander maakt nog altijd haar voorstellingen bewust vanuit het perspectief van de vrouw. Tijdens de voorstelling zelf zegt ze dat bij haar het gehalte aan 'meegesleepte mannen' naar verhouding hoog ligt. Dat laat ste zal nog wel meevallen, maar duidelijk is wel dat het bij Ma crander vooral draait om de zorgen van een eigentijdse vrouw die zelfontplooiing, een baan en het moederschap wenst te combineren. En als je dat allemaal goed wilt doen, dan heb je het drukdrukdruk. Tijdens de schaarse momenten van bezinning ontdekt ze dat veel van al die hektiek 'stomst omstom' is. Maar nog stommer is het volgens haar om die on mogelijke combinatie niet te willen proberen. Evenals in vorige program ma's is Hester Macrander tij dens haar optreden constant in de weer. Ze noemt zichzelf een stresskip en daarmee is niets miszegd. Bij wijze van therapie beklimt ze een enkele keer de wipkip die ze zelf in het buizen decor heeft gemonteerd. Want ook dat hoort er allemaal bij. Ze heeft naar eigen zeggen in de fi le gestaan en nog geen tijd ge had om het decor op te bou wen. Aan de oppervlakte brengt Hester Ma crander. foto rens plaschek ze een programma van confe rences en liedjes (met uitste kende begeleiding op accorde on van Greetje de Oude). In fei te echter is de formule van haar programma minder gesloten dan voorheen en mikt ze al im proviserend op reacties uit de zaal. Dat lukt het best, wanneer de doelgroep in de categorie tweeverdienende dertigers/veertigers met kleine kinderen goed vertegenwoor digd is. Hoe herkenbaar zijn niet de ruzietjes over een verkeerd op gehangen closetrol of het ge bruik van de verkeerde tanden borstel? Ze neemt ruimschoots afstand tot de alledaagse pro blematiek die in eerste instantie nauw aan haar privéleven gere lateerd is. Tussen al het vaak komische gejakker door is er zelfs gelegenheid voor enige re flectie, want aan oppervlakkig heid heeft ze zich nog nooit schuldig gemaakt. Toen Macrander ongéveer tien jaar geleden begon, moest ze wennen aan de rol van caba retière. Ze deed dingen in haar programma - ze zong bijvoor beeld een lied van Schubert - die je bij het cabaret van die tijd niet zou verwachten. Nu maakt ze ons deelgenoot van haar rol als moeder van twee kleine kin deren en als partner van een man die van haar actief aan het huishouden moet deelnemen. En weer moet ze wennen aan die rolpatronen, wat wederom aanleiding geeft tot fraaie be spiegelingen die niet van zelfspot zijn gespeend. 'Stomst omstom' is het relaas van een zelfbewuste vrouw die weet wat ze wil en die zegt wat ze vindt dat ze zou moeten kunnen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 17