Anti-snurkoperatie: pijnlijk, maar het helpt wel
Oppassen met sommige combinaties van geneesmiddelen
Gezondheid
Parijs
Geheugei
3
MAANDAG 22 NOVEMBER 1999
REDACTIE: MARGOT KLOMPMAKER EN SASKIA STOELINGA 023-515
'Kijk eens pap', zei mijn dochter van tien, toen wij langs het
Gare du Nord liepen en zij in de nissen van het station al
lerlei mensen zag liggen. 'Het is net een bejaardenhuis'.
Wat bedoel je daarmee', vroeg ik haar. Zij wist het eerst
niet, maar zei uiteindelijk: 'zij zien er zo oud en raar uit'.
'Bedoel je wel een bejaardenhuis', vroeg ik wetende dat zij
nog nooit in een bejaardenhuis was geweest.
Misschien was het idee van het bejaardenhuis haar te bin
nengeschoten, omdat het tafereel ondanks de drukte op
straat voor het station zo stil was. En het was er donker.
Sommige mensen lagen in een slaapzak op een matras, an
deren slechts gehuld in een dunne deken op een opgevou
wen kartonnen doos, omringd door lege flessen en voedsel-
resten. Zij lagen er doodstil bij en sliepen, gewend als zij
kennelijk waren aan hun rumoerige nachtelijk verblijf.
Ik legde mijn dochter uit dat in een bejaardenhuis oude,
meestal stille mensen wonen, maar dat die niet zoals deze
mensen op straat slapen, bedelen en rondzwerven. Zij zei
dat zij van de juf op school had gehoord dat zwervende
mensen zelf voor hun bestaan kiezen. Maar ik vertelde
haar dat de meeste mensen in de nissen problemen hebben,
uit hun huis zijn gezet, verslaafd zijn geraakt aan de drank
of de drugs, maar niet uit vrije wil op straat leven. Dat ge
loofde zij wel.
'Nou ja', zei zij toen, 'ik heb het'verkeerd gezegd, ik kon niet
op het goede woord komen, ik bedoelde eigenlijk een gek
kenhuis'. "Weet je dan wel wat voor mensen er in een gek
kenhuis wonen', vroeg ik haar.
Wij waren een paar dagen samen in Parijs en gingen ook
een dagje naar Disneyland. Daar zie je ook veel vreemde
mensen - je zal maar bereid zijn om voor iedere attractie
van een paar minuten minstens een halfuur in de rij te
staan -, maar op weg er naar toe waren haar vooral de
mensen in de metro opgevallen, die soms zeer indringend
en aanklampend waren en om geld en sigaretten vroegen.
Zij werd er bang van en week niet van mijn zijde. Meer
dan vroeger viel mij oplioeveel daklozen, gehandicapten
en mensen die zich vreemd gedragen de metro herbergt.
In de Amsterdamse metro, vooral in de stations Nieuw-
markten Waterlooplein kom je ook veel daklozen, psychia
trische patiënten en druggebruikers tegen, maar niet zoveel
als in Parijs. De transmuralisatie van de zorg, het omzetten
van klinische plaatsen in ambulante zorg dicht in de om
geving waar de cliënt woont of verblijft, heeft in Parijs een
ondergronds karakter gekregen. De daklozen, de verslaaf
den en de gekken zijn keurig onder de grond weggewerkt,
in een onmetelijk labyrint. Daar worden ze getolereerd, als
ze zich gedragen.
Ik vroeg aan een Franse vriend hoe het geregeld is met de
psychiatrische zorg in de hoofdstad van Frankrijk. Hij wist
het niet. Hij wist wel, dat de brandweer vaak moet optre
den als mensen op straat agressief worden
of bij opstootjes en andere incidenten, zo
als bij ons de katjes uit de boom halen.
Maar van wat bij ons spoedeisende psy
chiatrie ofbemoeizorg heet, had hij geen
weet. En hij wou het ook maarzo laten,
kreeg ik de indruk.
WOUTER VAN EWUK. psychiater
Bijna iedereen kent het
verschijnsel. De wekker
vertelt je dat het al half vier
is. Naast je ligt je partner in
diepe slaap en lijkt een re
genwoud om te zagen. Je
maakt man- of vrouwlief
wakker en die mompelt
beterschap, maar een mi
nuut later begint het weer.
Verslaggever Sander Rooij-
akkers kan er over meepra
ten. Bij vrienden in Tilburg
moest hij jaren op de gang
slapen. Ook zijn nieuwe
grote liefde zag het
gesnurk niet zitten. Liefde
maakt dan wel blind, maar
niet doof. Speciaal voor
haar bezocht hij een Keel-
Neus- en Oorarts en het
zich uiteindelijk via een
operatie van het probleem
afhelpen. Het hielp. Maar
zeer deed het wel.
Ik ontmoette Ingeborg met oud
en nieuw en het was liefde op
het eerste gezicht. Ik had me
geen beter begin van het jaar
kunnen wensen. Totdat ik een
weekje later naast haar wakker
werd en ze me kwaad aankeek.
„Ik denk niet dat ik hier tegen
kan", snauwde ze. „Verdom
me", dacht ik. „Ik heb weer
eens heel erg hard gesnurkt."
Ze was niet de eerste die het me
kwalijk nam. Hoe vaak was ik 's
nachts niet wakker gemaakt
met een ferme elleboogstoot?
Hoeveel mensen werden echt
stapelgek van het geluid dat ik
produceerde? Bij vrienden in
Tilburg moest ik al jaren in de
gang slapen, andere vrienden
in Amsterdam hadden voor mij
zelfs een plaatsje op de keuken
vloer gereserveerd. Ooit werd ik
's ochtends alleen wakker, ter
wijl ik zeker wist dat ik samen
met een meisje het bed was in
gestapt. Toen ik haar veel later
nog eens tegenkwam, had ze
een simpele verklaring. „Ik
werd er gek van."
Precies datzelfde gevoel had ik
toen Ingeborg over mijn snur
ken begon. Ik werd zo langza
merhand gek van het gezeur.
Laat me alsjeblieft gewoon sla
pen, want ik kan er toch ook
niks aan doen? Jarenlang heb ik
dat verweer vol zelfmedelijden
gevoerd. Het bleek onterecht.
Want aan snurken is wel dege
lijk iets te doen.
Mijn kersverse vriendin vertrok
eind januari naar Amerika voor
een verblijf van vijf maanden in
San Francisco. Dat had overi
gens niets met mijn snurken te
maken; de reis was al geboekt
voor ze mij leerde kennen. Na
tuurlijk baalde ik van haar ver
trek. Maar ik zag ook een licht
puntje: op deze manier had ik
mooi de tijd om eindelijk iets
aan mijn snurkprobleem te
doen.
Natuurlijk was het niet alleen
die grote liefde of het geklaag
van vrienden. Als ik echt heel
hard had gesnurkt, werd ik
wakker met keelpijn. En ik sliep
niet al te best. Maar dat deed ik
al jaren niet. Mijn huisarts
hoorde het verhaal aan en ver
wees me door naar de KNO-arts
van het Havenziekenhuis in
Rotterdam. Een voortvarend
begin, want binnen een paar
weken zat ik al voor de eerste
keer in de stoel bij dokter Van
der Pot.
Een eerste onderzoekje: een
lampje scheen in mijn mond,
een klem hield mijn neusgat
open en ik moest 'A' zeggen.
Het leek alsof mijn neus ver
stopt zat. Dat zou een deel van
de oorzaak kunnen zijn. Daar
moest dus aan worden gewerkt.
Er werd ook gekeken of ik aller
gisch ben, maar dat was niet zo.
Vervolgens kreeg ik een neus-
spray. Twee mad daags moest
ik eerst lauw zout water opsnui
ven door mijn neus. Water in
de hand, één neusgat dicht en
snuiven met het andere. Het af
schuwelijke goedje kwam ver
volgens in mijn mond, waarna
ik het weer moest uitspugen.
Een theeglas vol, twee keer per
dag, en daarna de spray gebrui
ken. „We proberen het zo even
een maand of drie", zei de dok
ter. Ik schrok, maar knikte in
stemmend. Natuurlijk deden
'we' dat. Ik wilde toch van het
snurken af? Door deze 'behan
deling' zou de neus verder
open gaan staan en zou het
makkelijker worden om 's
nachts te ademen.
Na zo'n twee maanden volgde
een eerste test. Of de waterige
geneesmiddelen hielpen? Ik
wist het zelf eigenlijk niet. Maar
ik was nog steeds tot over mijn
oren verliefd op een vrouw die
inmiddels aan de andere kant
van de wereld zat. In april be-
Het had niets geholpen. Toch
wilde hij het nog een maandje
aankijken. Zo lang zou het du
ren voordat het middel echt ef
fect had. Ik stopte het zoute wa
ter dus nog maar een maand in
mijn neus, maar wist het toen
zeker: op deze manier lukte het
niet. Het enig overgebleven al
ternatief was een operatie, zo
zei Van der Pot. „Het is de
vraag of je dat er voor over
Sommige partners worden gek van het gesnurk van hun we
derhelft. FOTO GPD
sloot ik haar daarom te gaan
bezoeken. Wist ik ook gelijk hoe
het met mijn 'ziekte' zat. Niet
best, merkte ik al gelijk de vol
gende ochtend na aankomst.
Natuurlijk was ze blij om me
weer te zien, maar er waren
toch ook dingen die ze had ge
mist als kiespijn.
Na de drie maanden 'proeftijd'
had ikvdan ook geen positieve
berichten voor de KNO-arts.
hebt, want het is niet zeker of
dat wél helpt."
„Toch wil ik die gok wel ne
men", zei ik vastbesloten. Er
volgde weer een serie onder
zoeken: Een camera ging mijn
neus in en kwam uiteindelijk
achter in mijn keel uit. Een ver
velend onderzoek dat twee keer
werd herhaald. Verder werden
er foto's gemaakt van mijn
hoofd en werden mond, keel en
neus nog een paar keer grondig
geïnspecteerd.
Snurken kan op twee verschil
lende plaatsen worden veroor
zaakt. Bij de tongbasis, diep in
de keel, kan de opening te
nauw zijn. Daaraan is volgens
Van der Pot helaas niets te
doen! Het kan ook zo zijn dat
het zachte gehemelte, achterin
de mond, te groot is. Het zachte
gehemelte wordt gebruikt om
van binnen uit de neus af te
sluiten. Handig wanneer je
drinkt bijvoorbeeld, want dan
komt de drank er niet direct via
je neus weer uit. Bij veel snur
kers is dit zachte gehemelte
echter te lang. Bij mij bleek het
zelfs veel te lang. 's Nachts
hangt het overbodige gedeelte
in je mond en dat trilt mee bij
elke ademhaling: je snurkt. Het
zelfde geldt voor de compleet
nutteloze huig die onder aan
het zachte gehemelte hangt.
Ook die trilt mee. Snurkers heb
ben vaak een veel te grote huig.
De oplossing die Van der Pot
voor mij in gedachte had, was
simpel. Het teveel aan zachte
gehemelte zou worden wegge
sneden, waardoor ook de huig
in zijn geheel zou verdwijnen.
Het was inmiddels juli toen we
besloten inderdaad tot operatie
over te gaan.
Eerst wilde ik nog een paar we
ken op vakantie en daarna zou
ik er dan aan moeten geloven.
De operatie werd gepland op
vrijdag 3 september. Toen ik
werd 'weggespoten' raakte ik in
lichte paniek. Ik wilde niet
meer. Wilde me verzetten, maar
het had geen zin.
Nog nooit was ik wakker gewor
den zoals op deze vrijdagmid
dag. Er stond een hek rondom
mijn bed. Ik herinner me vaag
dat ik niet wilde blijven liggen,
zoals doktoren het graag wil
den. Er zat bloed op mijn kus
sen en ik voelde pijn, veel pijn.
„Jij kunt \vel wat gebruiken",
zei iemand die ik niet goed kon
zien. En weer was ik weg.
Ik kon niet praten, niet slikken,
niet drinken en eigenlijk ook
nog niet goed nadenken, 's
Avonds kwam Ingeborg op be
zoek en ik voelde me heel erg
beroerd. Zo veel lichamelijke
pijn had ik nog nooit gehad. Ik
Artsen en apothekers krijgen er
van langs in de recente Consu
mentengids. Dat zal best te
recht zijn, maar er zijn ook nog
anderen, die een flinke terecht
wijzing verdienen.
Kem van de zaak is dat mensen
onbewust combinaties van ge
neesmiddelen gebruiken die
riskant zijn. 'Artsen en apothe
kers maken onvoldoende ge
bruik van de geautomatiseerde
controlemogelijkheden', con
cludeert de Consumentenbond.
Er staat ook een opdracht bij
aan de consument: 'Informeer
uw arts en apotheker over het
gebruik van medicijnen, waar
voor geen recept nodig is'. Er
zijn tegenwoordig steeds meer
vrij verkrijgbare pillen. Je moet
dus precies onthouden wat er
in je medicijnkastje staat, en als
je bij de dokter zit voor een re
cept vertellen wat je op eigen
initiatief gebruikt.
Maar wie denkt daar nou aan?
Pijnstillers bijvoorbeeld zijn
zulke alledaagse dingen en lij
ken heel onschuldig. Gemakke
lijk te koop en soms ook door
de huisarts voorgeschreven,
terwijl dat toch zeer riskant kan
zijn, zoals blijkt uit een voor
beeld in de Consumentengids.
Het geval gaat over een 77-jari
ge, die sinds hij een hartinfarct
kreeg, antistollingsmiddel of
bloedverdunner slikte. Op een
gegeven moment kreeg hij pijn
in zijn knie. 'Overbelast', dacht
zijn huisarts, en schreef hem
naproxen voor. Binnen een dag
was zijn been bont en blauw.
Zijn zoon bracht hem naar een
eerstehulppost in het zieken
huis, en daar hoorde hij van
een vaatchirurg dat de combi
natie van medicijnen, die hij
gebruikte (bloedverdunner en
naproxen) heel gevaarlijk was.
Dat had zijn huisarts natuurlijk
ook moeten weten. Maar je
moet het zelf ook in je hoofd
prenten, want al dat spul is te-
u
genwoordig vrij te koop.
Het rare is dat dit gebruik com
pleet wordt overgelaten aan de
eigen verantwoordelijkheid van
consumenten. De markt ver
koopt de risico's, de klanten
moeten de bijsluiters lezen.
Ook als die lange lappen tekst
met kleine lettertjes soms bijna
niet te ontcijferen zijn, soms
onbegrijpelijk.en zo boordevol
woorden zitten, dat je halver
wege al geen zin meer hebt om
verder te lezen. Bij een enquête
van de Consumentenbond
bleek dat slechts elf procent
de moeite neemt om bijsluiters
door te nemen. De fabrikanten
van al die middelen komen op
die manier mooi weg.
De Consumentenbond publi
ceert een lange lijst van vrij ver
krijgbare medicijnen en recept
medicijnen, die als ze tegelijk
worden gebruikt, vervelende of
gevaarlijke bijwerkingen kun
nen hebben. De lijst i6 te lang
om hier af te drukken, maar
toch een paar frappante voor
beelden. Pijnstillers met ibu-
profen en naproxen mogen ook
niet worden gecombineerd met
bepaalde piasmiddelen, met
het reumamiddel Methotrexaat,
met afweerremmende midde
len met glucocorticoïden en
niet met het antidepressiemid-
del Lithium.
Tussen haakjes: in een toevallig
gelezen bijsluiter van een DA-
drogist staat het weer heel an
ders, en worden ook totaal an
dere namen genoemd. Zoek het
maar uit, als leek.
Populair zijn bijvoorbeeld ook
vrij verkrijgbare middelen tegen
brandend maagzuur zoals Ga-
viscon of (ouderwets) Rennies.
Er is een hele reeks antibioti-
cumpillen, die daar niet bij mo
gen worden ingenomen zoals
doxycycline (groep tetracycli-
nen) of pipemidinezuur (groep
chinolonen). Ook bepaalde an
ti-schimmelmiddelen, medicij-
E
nen tegen botontkalking (bis-
fosfonaten) of tegen verstop
ping (bisacödyl) mogen dan
niet worden geslikt. Een ander
vrij verkrijgbaar maagmiddel is
Zantac, dat wel samen kan met
veel antibiotica, maar met twee
bepaalde stoffen net weer niet.
Het is allemaal lastig. Je denkt
dat vrij verkrijgbare pillen niet
zoveel kwaad kunnen (want an
ders zouden ze toch niet vrij
mogen zijn), maar dat valt te
gen.
De Consumentenbond maakt
zich zorgen. Telkens weer nieu
we regels van de overheid, zoals
het afschaffen van de vergoe
dingen op zelfzorgmiddelen.
Toen ze nog wel werden be
taald door de verzekering,
moesten ze worden opgehaald
bij de apotheek. Dat gaf nog
enige garantie op een waak
zaam oog van de apothekersas
sistente.
Consumenten kunnen nu ook
naar de drogist voor dit soort
medicijnen. En de drogist, dat
is nog maar zelden een zorgza
me meneer achter een toon
bank. Het is meestal een winkel
van zo'n grote drogistenketen,
waar vaak ongeïnteresseerde
meisjes helpen. De voorlichting
in dit soort winkels staat door
gaans op een bijzonder laag pit
je.
Om het euvel 'gebrekkige infor
matie' te verhelpen worden in
de Consumentengids ietwat
vreemde oplossingen bedacht.
De apothekersorganisatie KN-
MP heeft voor alle apothekers
een nieuwe richtlijn uitgevaar
digd. Als een klant een 'zelf-
zorgmiddel', een vrij verkrijg
baar medicijn, koopt, dan moet
de apotheek informeren naar
de andere middelen die hij
slikt. Dit voorschrift is kennelijk
wel bijzonder nieuw, want het
is ons nog nooit overkomen dat
de apotheek de inhoud van ons
medicijnkastje wilde weten.
Het is trouwens de vraag of
klanten dergelijke vragen pret
tig vinden. Het kan ook ave
rechts werken: ze gaan niet
meer naar de apotheek, maar
naar de drogist.
Voor drogisten bestaat die
richtlijn niet. Hij zou ook niet
uitvoerbaar zijn, gezien de ken
nis van het gros van het perso
neel. Maar er zit wel iets oneer
lijks in. Waarom moet de apo
theek wel ingewikkelde vragen
stellen, en de drogist niet? Mis-
Voor iedereen met twee rechterhanden is er nu het ISDN Doe-Het-Zelf-pakket.
Dit pakket, inclusief handleiding en aansluitmaterialen, koopt u al vanaf f75,-*.
U bespaart dan f 150,- op de gebruikelijke aansluitkosten van f 225,- en u profi
teert van alle voordelen van ISDN: sneller internetten, altijd bereikbaar met twee
lijnen, behoud van eigen nummer en vier telefoonnummers met aparte VoiceMail.
Nu verkrijgbaar bij 0800-0402, Primafoon, www.kpn-telecom.nl/isdn en de officieel
KPN Telecom dealer, o.a. Dynabyte, BelCompany, Megapool,
Dixons, Dixtone, ITS, Electronic Partner en het postkantoor.
Kruiswoord-min-een
Niet het gevraagde woord invullen, maar een woord dat bestaat
uit de letters van het gevraagde woord in dezelfde volgorde min
1 letter. (B.v. Omschrijving "dierenverblijf". Antwoord zou zijn
"stal", maar ingévuld moet worden "sta"of "tal". Welke van die
twee het moet worden, moet blijken uit de kruisende woorden
Horizontaal: 1. Stellig; 4. interval; 7. constitutie; 9. ton;
10. zuivelproduct; 11. spinnenweefsel; 13. bijenkoningin;
14. vreemde taal; 17. cijfer; 18. dierenverblijf; 19. strafwerktuig;
21, inviteren; 24. jonge leeuw; 26. schrijfgerei; 27. kluwen;
29. lust; 30. schoonbroer; 32. stekel; 33. wateronkruid.
Verticaal: 1. Zicht licht bewegen; 2. zelfkant; 3. geur; 4. delfstof;
5. veerkracht; 6. ontvreemden; 8. pas; 11. spekhuid; 12. insect;
13. snijwerktuig; 15. plotseling; 16. voorgerecht; 17. metaal;
19. vreemde taal; 20. blad papier; 22. groente; 23. horizon;
25. schiettuig; 27. boterton; 28. paar; 30. dierentuin;
21. mannelijk dier.
v huidige aansluiting (bi)
Oplossing van zaterdag:
HORIZONTAAL: 1Stop;
4. zone; 7. ne; 8. ode; 10. ut;
13. ballotage; 16. ra; 17. re;
18. emoe; 19. zode; 20. el;
22. ko; 23. reisdeken; 25. al;
27. Eli; 29. on; 30. Raab;
31. nipa.
VERTICAAL: 1. Sneb; 2. te;
3. po, 4. ze; 5. nu; 6. etre;
9. dood; 11. slaolie;
12. Marokko; 14. armee;
15. gedoe; 21. odol; 23. raar;
24. nona; 26. la; 27. eb;
28. in; 29. op.
aansluiring f 100,-)
schien moeten al die drogiste
rijketens verplicht worden om
ook een dure apotheker achter
de toonbank zetten, als ze ge
neesmiddelen willen verkopen.
De Consumentenbond advi
seert iedereen die pillen haalt
bij de drogist, dat zelf bij arts en
apotheek te melden. Dan kan
alles in een medicatieoverzicht
of geneesmiddelenpaspoort
worden opgenomen.
De ideale toestand, maar haal
baar? De bond is misschien kri
tisch ten opzichte van artsen en
apothekers, maar de apothe
kers zijn wel zo aardig geweest
om de bond te helpen met de
verspreiding van 3000 enquête
formulieren onder de gebrui
kers van plaspillen en antistol-
lingsmiddelen. Iets minder dan
een derde kwam daarvan terug.
Uit dit onderzoek bleek dat bij
voorbeeld de helft van de ge
bruikers van plaspillen pijnstil
lers koopt met salicylaten (As
pirine, Chefarine, Coldrex C) of
met ibuprofen en naproxen. Bij
de gebruikers van bloedverdup-
ners komt dat ook voor, maar
die worden vaak gewaarschuwd
door de Trombosedienst, als ze
daar voer de controle komen.
De hëlft van de ondervraagden
bleek niet op de hoogte te zijn
van kwalijke gevolgen van me
dicijncombinaties. Dat is des te
vervelender omdat het in dit
onderzoek ging om ouderen
boven de 68 jaar. Bij hen komt
eventuele narigheid des te har
der aan. Ze zijn gevoeliger voor
bijwerkingen omdat hun li
chaamsfuncties minder goed
gaan werken. Lever en nieren
worden trager. Bepaalde medi
cijncombinaties geven bij een
jong mens misschien een droge
mond, maar bij ouderen kun
nen er zelfs waanvoorstellingen
optreden.
De meeste mensen denken dat
kreeg zelfs geen slokje ijswa: D<
naar binnen. Ingeborg voeld Ai
zich schuldig, denk ik. Teir
rechte natuurlijk, maar zelfs Al
kon ik niet zeggen. In mijn
rechterhand zat een infuus.
mocht er pas uit als ik weer
normaal kon drinken. En ik
mocht natuurlijk pas naar hi M
als het infuus niet meer nod Li
was.
Zaterdagochtend kvvam dei
ter zelf poolshoogte nemen
Nog maar een dagje langerl
ven, oordeelde hij. Ik deedf
mijn best en probeerde te d
ken, maar het lukte nog niet
Een dag later pas kon ik het
ste slokje verwerken, zodati
huiswaarts kon.
Tijdens de drie dagen in hei
ziekenhuis had ik geen ha
geten. Mijn hele keel zat dit
Het gehemelte was natuurli
heel erg dik en ontzettend]
lijk. Er zaten ook verschillet
hechtingen in, die er in del
van de week vanzelf moestt
uitvallen. Op woensdag viel
laatste stukje er uit en pasti
at ik voor de eerste keer we
iets. Blanke vla. Inmiddels
ik kilo's afgevallen, maar o<
dat kon geen kwaad. Andei
ve week na de operatie was
wond goed genezen en kon
ook alles weer eten, zij heti
slikken nog steeds geen pre
was.' Over zes weken moest
les over zijn, dacht Van der
Ingeborg en ik wonen inmi
dels samen, mede dankzij
operatie. Want een week m
ingreep bleek al dat het alle
maal niet voor niets is gew
„Ik moet je wat vertellen",
ze 's ochtends toen ik wald
werd. „Vannacht werd iku
ker en ik keek naast me. Jij
daar en je was zó stil. Echt
weldig!"
Ik snurk niet meer! Het eni
negatieve souvenir van de
ratie is dat af en toe bij het
ken van te grote slokken de
drank via mijn neus naar
komt. Kleine probleempjes
er bij schijnen te horen. M
dat is het me allemaal wel
waard.
Ne
Vir
hui
SANDER ROOUAKKERS
Ach
maar ook dat valt heel erg te
gen. De Consumentengids ver
telt hoe het gaat. Er zijn mis
schien een paar duizend test
personen, op wie iets wordt uit-
gebrobeerd, maar dat zijn dan
gezonde jongemannen. Later
neemt men grotere groepen,
maar altijd nog gezonden. Er
bestaat een meldpunt voor bij
werkingen, de Stichting Lande
lijke Registratie en Evaluatie
Bijwerkingen, maar daar kun
nen particulieren niet terecht.
Die moeten naar de Genees
middel-Infolijn, die daar overi
gens niet voor is bedoeld. Het is
onlangs voorgekomen dat de
bijwerkingen van een nieuw
antidepressivum acht maanden
eerder bekend waren bij de Ge
neesmiddel-Infolijn dan bij de
stichting, waar artsen en apo
thekers bijwerkingen dienen te
melden.
En ten slotte zijn er de invloe
den waar helemaal niemand op
rekent. Grapefruitsap, dat de af
braak van bepaalde geneesmid
delen vermindert of zelfs hele
maal stop zet. De Consumen
tengids noemt een heel rijtje
medicijnen, onder meer calciu-
mantagonisten voor hartpati
ënten, die worden beïnvloed.
Ook in ander eten zitten soms
stofjes, die de boel in de war
sturen. Oudere kazen bevatten
bijvoorbeeld tyramine. Nor
maal wordt dat door enzymen
afgebroken, maar het antide
pressivum Aurorix stopt dat
proces. Het kan leiden tot on
verwachte verschijnselen: ern
stige hoofdpijn, verwardheid,
enorme bloeddrukstijging.
En dan melk samen met het an
tibioticum tetracycline of ijzer
preparaten. Ook al fout. De kalk
uit melk en melkproducten
remt de opname. Dan word je
dus nog zieker, in plaats van
beter.
Vrouwelijke ratten met
komelingen leren snellei
hebben een beter geheuj
dan hun leeftijdgenoten
der kroost. Dat blijkt uit
derzoek van Craig Kinsle
aan de universiteit van E
mond in Virginia. Prestal
van volwassen vrouwtjes
twee keer hadden geworj
werden vergeleken met!
derloze ratten. De route
een doolhof werd door n
ders beter herinnerd. Ze
maakten minder fouten
waren sneller.
Die extra alertheid heeft
lichamelijke oorzaak. Tiji
de zwangerschap wordei
niveaus van de hormone
oestradiol en progesteroi
verhoogd. Deze steroïde ,|evj
monen maken talloze nil let
we vertakte zenuwuiteiit ^cj
en verhogen hiermee de
voeiigheid voor prikkels
buiten. Dit zorgt uiteindi j
voor een verandering in
zoals een beter a n pf
georag. e(
Naast de hormonale ver; ltatc
dering, die een leven lan| ,n ji(
doorwerkt, worden de hi ^el
nen van een moederrat
blootgesteld aan allerlei
nieuwe zintuiglijke prik) m'
Na elke worp beleeft het
vrouwtje in het nest een
satie aan geuren, geluidf
smaken en zuigbewegüii Q
Vooral de zogende jonge
hebben invloed op de h« jos"
senstructuur en -functie
stimulus-rijke omgeving
zorgt voor een herschik 'gu
van bepaalde zenuwverb e q
dingen in de hypothalan idsia
Door deze veranderingei -
de hersenen rijn de moe U
rende ratten beter in sta hlJIS
hun kinderen met succe ?p 2
groot te brengen, conclu timei
deert mevrouw Kinsley.
