'Ik ben bang dat deze symboliek verloren gaa
Geloof Samenleving
Gods koninkrijk van priesters
VANDAAG
De eerste christenen hadden het niet makkelijk.
In het jaar 304 bijvoorbeeld stonden in de stad
Caesarea enkele doodsbange christenen voor
een Romeinse rechtbank te wachten op hun
vonnis. Eén van hen koos eieren voor zijn geld en besloot
een offer te brengen aan de Romeinse goden. Anders stond
ook hem een gruwelijke dood te wachten. Toevallig zag de
diaken van de plaatselijke kerk, ene Romanus, het verzaken
van zijn geloofsbroeder. Zonder acht te slaan op eigen le
ven en welzijn trad hij naar voren om de afvallige te verma
nen. Romanus werd tot de brandstapel veroordeeld. Dat
verbranden lukte maar niet, omdat een regenbui telkens
het vuur bluste. Men besloot zijn tong uit te rukken. Roma
nus bleef echter doorpraten. Tot slot werd hij tot het uiter
ste uit elkaar getrokken en gewurgd. Het jongetje Barula
had alles gezien, en riep uit dat er inderdaad maar één God
moest zijn. Ook hij werd volgens de legende vastgenomen,
gemarteld en onthoofd. Of het allemaal waar is, valt niet
meer te achterhalen. Maar Romanus en Barula zijn heilig
verklaard en worden op 18 november herdacht.
'En we zijn zo koningsgezind!'
huizen De feestelijke opening van het nieuwe hoofdkwartier
van de Samen-op-Wegkerken in Utrecht is aan de Gereformeer
de Bond niet besteed. De aanwezigheid van koningin Beatrix en
de televisieuitzending van het 'grootse festijn' op 1 december
betekenen een onterechte opwaardering van een kerkelijk fusie
proces dat in het slop zit. Dat schrijft I. van der Graaf deze week
in De Waarheidsvriend, het orgaan van de behoudende vleugel
van de Nederlandse Hervormde Kerk. „Hare Majesteit mag we
ten dat niet allen in de Hervormde Kerk gelukkig zijn met de
publieke koninklijke opwaardering van de start van de nieuwe
arbeidsorganisatie van de kerken. Wij zullen aan de festiviteiten
niet deelnemen. En we zijn nog wel zo koningsgezind!"
18
NOV
DONDERDAG 18 NOVEMBER 1999
Godsdienstpsycholoog stelt 9000 heiligenlevens te boek v
Bisschoppen willen greep op onderwijs
Washington De Rooms-Katholieke Kerk in de Verenigde Staten
moet meer greep krijgen op katholieke scholen en universitei
ten. Dat besloten de bisschoppen op een nationale conferentie,
die gisteren in Washington werd gehouden. De bisschoppen
waren het erover eens, dat de doctrines van hun kerk op de
scholen sterker moeten worden gehandhaafd. foto ap
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Lelystad, F. Wijnhorst te Ameide-Tienhoven
GEREFORMEERDE KERKEN (VRIJGEMAAKT)
Beroepen: te Ureterp, J.W van der Jagt te Dalfsen.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen: te Scherpenisse, A.J. Gunst te Benthuizen.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht KNMI
Geldig tot en met vrijdag.
Finland:
Wolkenvelden en af en toe
sneeuw. Maxima tussen -8 en 0
graden.
Noorwegen:
Wolkenvelden en langs de kust af
en toe regen. Landinwaarts over
gaand in sneeuw. Maxima uiteen
lopend van -7 graden in het noor
den tot 4 graden langs de kust.
Zweden:
Wolkenvelden en af en toe
sneeuw, 's middags ook natte
sneeuw of regen. Maxima van -8
graden in het noorden tot rond +2
in het zuiden.
Denemarken:
Wolkenvelden en af en toe (natte)
sneeuw. Maxima iets boven het
vriespunt.
Engeland, Schotland, Wales en Ier
land:
Zowel wolkenvelden als zon en
vooral in het oosten van Schot
land en Engeland winterse buien.
Elders soms regen. Maxima van
een graad of 5 in het noorden van
Schotland tot 10 graden in Ier
land.
België en Luxemburg:
Wolkenvelden en af en toe regen
of sneeuw. Maxima' van 2 graden
in het oosten tot 5 graden aan de
kust. Langs de kust veel wind.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Afwisselend zon en wolkenvelden
en soms regen. Richting het oos
ten steeds vaker (natte) sneeuw.
Maxima van iets boven het vries
punt in het de oostelijke departe
menten tot 9 graden in het wes
ten van Bretagne.
Portugal:
Zonnige perioden met in het
noorden een enkele bui. Middag-
temperatuur tussen 13 en 17
graden.
Madeira:
Perioden met zon en waarschijn
lijk droog. Wel veel wind. Maxima
ongeveer 19 graden.
Spanje:
Perioden met zon, met in het
noorden en oosten kans op een
bui, vanaf 1400 meter sneeuw.
Maxima uiteenlopend van 10 gra
den in het noorden tot 18 in het
zuiden.
Canarische Eilanden:
Perioden met zon en droog. Maxi
ma tussen 20' en 24 graden.
Soms veel wind.
Marokko:
Westkust: perioden met zon en
droog. Maxima ongeveer 18 gra
den.
Tunesië:
Perioden met zon en ook een en
kele bui. Middagtemperatuur on
geveer 22 graden in het noorden
en 28 in het zuiden.
Zuid-Frankrijk:
Afwisselend zon en wolken en en
kele buien, vooral rond het Cen
traal Massief en andere hoge de
len ook sneeuw. Tot en met vrij
dag harde Mistral. Maxima van 4
graden bij Lyon tot 11 dicht bij
de Pyreneeen.
Mallorca en Ibiza:
Wisselend bewolkt en enkele re
gen- of onweersbuien. Maxima
rond 17 graden.
Italië:
Wisselvallig met regen en onweer.
Vooral in de nacht en ochtend
plaatselijk mist. Maxima van 6
graden in het noorden tot 17 op
vrijdag in het zuiden.
Corsica en Sardinië:
Wisselvallig met regen en onweer.
Vrijdag geleidelijk minder wind.
Maxima dalend naar 16 graden.
Malta:
Rumwald leefde maar drie da
gen. Als zoveel baby's in de
Middeleeuwen stierf de zoon
van de graaf van Northumbrië
voor zijn leven goed en wel was
begonnen. Hij kon nog net ge
doopt worden. Maar na die
doop legde hij luid zijn geloofs
belijdenis af, en blies zijn laat
ste adem uit. De gebeurtenis in
het jaar 650 maakte zoveel in
druk op de bevolking van het
Engelse Northamptonshire, dat
een ware verering op gang
kwam. Rumwald werd heilig
verklaard. Hij is nu de patroon
van de vissers van Folkestone.
Zijn leven is een van de ruim
negenduizend heiligenlevens
die de Nijmeegse godsdienst
psycholoog Stijn van der Lin
den heeft verzameld. „Ik geloof
er niets van. Het behoort tot de
fantastische vertellingen. Maar
voor de Middeleeuwer was dat
niet belangrijk. Zoiets vroeg hij
zich niet af." Van der Linden
(54) werkte vijftien jaar aan zijn
verzameling. „Tijdens mijn rei
zen raakte ik geïnteresseerd in
de heiligenfeesten van de diver
se godsdiensten. Een overzicht
van de Russisch orthodoxe
feestdagen was het begin.
Sinds de reformatie is de be
tekenis van heiligen voor de
Nederlandse gelovigen beperkt.
Dat ligt in België anders. „Vrij
wel elke familie bezit daar een
kalender met de feestdagen. En
in Frankrijk en Italië wordt in
plaats van je eigen verjaardag
de naamdag gevierd van de hei
lige naar wie je bent ver
noemd."
De katholieke kerk telt zon
36.000 heiligen, schat Van der
Stijn van der Linden: „Zulke verhalen mogen toch niet verloren gaan?"
Linden, maar hij vermeldt al
leen heiligen die nog actief wor
den vereerd. Voor Nederland
en België is hij zo compleet mo
gelijk geweest. „Zo heb je Sint
Oelbert van Oosterhout. Die lag
op zijn akker te slapen toen
vluchtende bandieten hun wa
pens bij hem neerlegden. Daar
op onthoofden de dienaren van
de wet hem. Maar Oelbert pak
te zijn hoofd op en liep ermee
naar de dichtstbijzijnde kapel.
Zo werd hij een heilige marte
laar."
Het is één manier om heilig
te worden verklaard: sterven
voor je geloof. Het maakt niet
uit of het gaat om missionaris
sen in China of Oeganda, of om
martelaren die door de Romei
nen werden gedood. „Een mar
telaar sterft omwille van Chris
tus en wordt daarvoor geëerd.
Hij hoeft zelfs geen wonderen
te verrichten."
Dat is de tweede manier: op
voorspraak van de heilige moe
ten wonderen zijn gebeurd.
Ook moet zo iemand jaren na
zijn dood nog onderwerp van
verering zijn. Dat wordt onder
zocht door het bisdom, waarbij
de postulator (de advocaat van
de duivel) probeert de argu
menten te ontkrachten. Dan
gaat een aanbeveling naar Ro
me, waar de paus de betrokke
ne eerst zalig verklaart, op voor
dracht van de Congregatie van
de Heiligverklaringen. Volgt
daarna nog minstens één won
der, dan kan heiligverklaring
volgen.
De Nederlandse priesters Pe
trus 'Peerke' Donders en Titus
Brandsma zijn zalig verklaard.
De eerste omdat bewezen was,
dat in 1929 op zijn voorspraak
een kind is genezen van kanker.
Brandsma was een martelaar,
die in 1942 in Dachau stierf na
zijn arrestatie wegens
bieden van NSB-propag
de katholieke media.
versieel was vorig jaar de
verklaring van Edith Ste
karmelietes die door
sers in het klooster van
Roermond werd geari
Zij stierf in Auschwitz,
sterfdag (9 augustus) hi
de kerk de jodenvervol
Veel joden zien hierin
ging van de kerk om die
gingen naar zich toe teti
En dan is er natuurlij!
Sint Nicolaas. Die stiei
december, maar wij vies
zijn verjaardag. Iedere
lander kent hem als
schop van Myra, die I
uit een pekelvat redde
het Sinterklaasfeest be,
veel symbolen van
maanse god Wodan. Pai
lus VI maakte daarom e
aan de officiële erkenn
de goedheiligman. Hij*n
1970 dat Nicolaas nogi
eerd mocht worden, „n
hoeft niet meer".
Terwijl de kerk een
uitsluitend ziet als beini
tussen mens en God,
volksgeloof uit van de ii
ele verering. „Persoons
lijking dus", zegt Van
den. „Aan God wordi
vaak niet gedacht." Zei
hij niets van al die he
vens. Waarom dan c
boek? „Ik ben bang dat
sen de symboliek achi
verhalen vergeten. We
voorbeeld waarom
patroon is van Arnhei
de Grote Kerk geboui
om de tong van deze
Zulke verhalen mogen
verloren gaan?"
:ha|
Rol voor 'nieuwe moslims' bij
ontwikkelen eigentijdse islam
Nieuwe moslims van Neder
landse herkomst kunnen hun
allochtone geloofsgenoten hel
pen bij het ontwikkelen van een
'eigentijdse, op westerse leest
geschoeide islam'. Ook kunnen
autochtone moslims in het de
bat over ethische kwesties een
islamitisch geluid laten horen,
dat nu vaak ontbreekt.
Die conclusies trekt Trouw-
journalist Ton Crijnen in zijn
boek Nieuwe moslims, dat gis
teren in Den Haag werd gepre
senteerd. Hij heeft daarin veer
tien Nederlandse en Vlaamse
bekeerlingen geïnterviewd. De
portretten bieden volgens hem
een tegenwicht tegen het hard
nekkige beeld van de islam als
een gewelddadige en anti-wes
terse godsdienst. „Nu kritische
West-Europese mannen en
vrouwen de islam kiezen als re
ferentiekader gaat die vlieger
nog minder op dan vroeger."
Onder de 700.000 moslims in
Nederland bevinden zich naar
schatting 6000 autochtone be
keerlingen. Crijnen heeft een
gevarieerd gezelschap geselec
teerd: zoekers en gelovigen
zonder twijfel, rationalisten en
mystici. Ze hebben na een lan
ge zoektocht voor de islam ge
kozen of zijn na hun huwelijk
moslim geworden. De geïnter
viewden spreken over het ge
schenk dat hen in de vorm van
hun nieuwe geloof ten deel is
gevallen, maar ook over de pro
blemen die hun bekering op
riep: onbegrip van familie, bu
ren en collega's, gebrek aan ac
ceptatie door allochtone ge
loofsgenoten, spanningen in
het huwelijk.
Sommigen hebben geen en
kele moeite met een strikte in
terpretatie van het geloof. 'Ab
solute gehoorzaamheid aan Al
lah' staat voor Mohammed Ya-
hia Nabil voorop. „Wat in de
koran en de bronnen staat
moet je letterlijk nemen. Er
blijkt geen ruimte voor eigen
tijdse, vrije interpretatie. Wie
dat toch probeert is een afvalli
ge. Zo eenvoudig ligt het."
Anderen ervaren de islam als
een keurslijf. „Achteraf gezien
heb ik me verkeken op de mo
gelijkheid om als moslim je ei
gen speelruimte te bepalen",
zegt Suzanne Visschedijk. „Het
aantal geloofsgenoten dat, net
als ik, open en kritisch naar leer
en leven van de islam kijkt, is
teleurstellend gering." Als les
bienne stuit ze bovendien op
een muur van 'ingebakken ho
mofobie'. Het had weinig ge
scheeld of ze had haar nieuwe
geloof vaarwel gezegd.
BOEKBESPREKING
De bijbel is van 'a' tot 'z' het
woord^van 'de drie-ene God'.
Hij spreekt door de profeten en
de apostelen. En dus is alles
wat in de bijbel staat waar en
waardevol. Aldus de 'wederge
boren christen' Willem J.
Ouweneel. Heiliging, heet zijn
laatste boek. Het is deel 5 in
een zesdelige serie onder de ti
tel Geloofsleven.
Ouweneel heeft tal van boeken
op zijn naam staan en houdt in
het hele land lezingen over de
bijbel. De evangelist trekt volle
kerken en zalen. Wie zijn boe
ken leest, die een weerslag zijn
van die lezingen, zal dat moei-
I lijk kunnen begrijpen. Het is
zware kost, vol herhalingen en
ingewikkelde verwijzingen
naar de bijbel. Ook Heiliging
I doet nog het meest denken
aan een aaneenschakeling van
preken van een heel zware do
minee.
Alle wedergeboren christenen
zijn heilig, betoogt Ouweneel
in zijn boek. Maar zij moeten
die 'heiligheid' ook in alle as
pecten van hun dagelijks leven
in de praktijk brengen. En als
Ouweneel schrijft 'alle aspec
ten', dan bedoelt hij dat wel
heel letterlijk. Zelfs zoiets als
het schoon
houden van
je sanitair
heeft volgens
de auteur te
maken met
heiligheid.
Maar vooral
de bijbel le
zen, bidden,
Gods eer be
zingen en
God danken
voor alles wat
je krijgt - ook
voor dat uur
tje vrij voor je
hobby of dat
glaasje wijn -
dragen daar
toe bij.
Het boek lijkt vooral geschre
ven te zijn voor eigen parochie.
Ouweneel gaat ervan uit, dat
zijn lezers de bijbel van voor
naar achteren kennen, kerk
diensten bezoeken en deelne
men aan gebeds- en bijbelkrin
gen. „Wij zijn nu in deze te
genwoordige tijd Gods konink
rijk van priesters, een konink
lijk priesterdom, maar ook een
volk des eigendoms, een heilig
volk", schrijft hij.
Voor de doorsnee-christen zal
zijn.
Ouweneel
meent vanuit
zijn kennis
van de bijbel
allerlei din
gen te weten
waar een an
der mis
schien nooit
over na zou
denken.
Waarom de
'serafs', de
engelen,
vleugels heb
ben bij voor
beeld. „Waar
hebben ze
die voor nodig als ze altijd bij
de Heer zijn om hem te prij
zen? Ze hebben twee vleugels
om hun eigen aangezicht te
bedekken als teken van eer
bied, van heilige vrees voor het
aangezicht van God. Ze heb
ben ook twee vleugels om
daarmee hun voeten te bedek-
Jcen. Maar vooral: met twee
vleugels vlogen zij. Dat heeft te
maken met hun gehoorzaam
heid. Op een blik van zijn ogen
gaan zij in gehoorzaamheid op
weg om zijn wil te volvo
En zo weet Ouweneel oi
welke door de apostelei
geschreven gemeenten
het liefst op bezoek zou|
En dat in het vrederijk
zijn en dat die bellen drj
Want dat staat in Zachi
twintig vers veertien: „li jj?
vrederijk zal op de bellei
de paarden staan: de He
lig-"
Volgens Ouweneel leven
de 'eindtijd'. „Dat is een
zonder voorrecht, maar
een zware verantwoorde
heid. Meer dan ooit heb
de plicht te jagen naar
ging. Maar we vinden di
de drie-ene God aan om
de."
„Wie dit boek leest gaat
gen naar heiliging", schi
uitgever op de achterflaj
het boek. Dat gaat in ied
val niet voor iedereen oj
iPi
ai
:b
l)
Titel: Heiliging
Auteur: Willem J. Ouwe
Uitgever: Uitgeverij Me
Prijs: 19,75 gulden
aad rietveld
Wisselvallig met mogelijk zware
buien. Maxima ongeveer 19 gra
den.
Griekenland en Kreta:
Wisselend bewolkt en enkele bui
en. Maxima van 18 graden in het
noorden tot 25 in het zuiden.
Turkije en Cyprus:
Af en toe zon, maar in het westen
en noorden perioden met regen.
Middagtemperatuur van 12 gra
den in het noorden tot 22 in het
zuiden.
Duitsland:
Wolkenvelden en af en toe (natte)
sneeuw of regen. Maxima dicht
bij het vriespunt.
Zwitserland:
Wolkenvelden en perioden met
regen of sneeuw (vanaf 500 me
ter). Maxima 3 graden in het
noorden en 9 in het zuiden.
Oostenrijk:
Wolkenvelden en perioden met
regen of sneeuw (vanaf 500 me
ter). Maxima enkele graden boven
nul.
Polen:
Wolkenvelden en af en toe
sneeuw. Maxima ongeveer 2 gra
den.
Tsjechië en Slowakije:
Wolkenvelden en af en toe
sneeuw. Maxima omstreeks 3
graden.
Hongarije:
Wisselend bewolkt en enkele re
gen- of sneeuwbuien. Maxima on
geveer 3 graden.
VRIJDAG 19 NOVEMBER 1999
Zon- en maanstanden
Zon op 08.07 Zon onder 16 43
Maan op 15.25 Maan onder02.28
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 12.09 00.00 11.42 23 33
Laag 07.56 20.16 07.37 19.57
Weerrapporten 18 november 07 u
regen
opklaringen
mist
zonnig
windrichting
19 temperatuur
lagedruk
H hogedruk
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/ vr.18.00—19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
A Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M van der Veer, chefredactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
telefax
Advertenties: 071 - 5323 5'
Familieberichten: 023— 5317 3
023- 5320 216
Redactie: 071-5321 921
Hoofdredactie: 071- 531591
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag v;
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTENTi jg;
Maandag t/m vrijdag van 8.30% p
071- 5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging vi
het automatisch afschrijven van hel ervi
abonnements- geld, ontvangen V lat
betaling.
VERZENDING PER POP
Voor abonnementen die per post (b
worden verzonden geldt een toesla? I de
n portokosten per verschijndag, foth
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSf J
eilijk lezen, j
hebben of blind zijn (of ee
leeshandicap hebben), is ei
i het regionale nieuws uit het.
Dagblad op geluidscassette bescb
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectui/I
Auteursrechten voor
Dagbladuitgeveuj Dam
U(
dvi-
liiOi
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonden ede
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
