rlijke kans
rladers
roeiLLinKs: Nieuwbouw moet in het ritme van de stad passen
BTW is er
'Autobanden-belasting' voor boten afgeschaft
Cabouter Plop en de kijkbuismoeders
tog niet door.
Leiden Regio
J. J Bouwhistoricus Jan Dröge van Vereniging Oud Leiden in lezing: Anton Pieck-architectuur hoort thuis in De Efteling
ONDERZOEK
X30ZH3CIN0
iDAC 10 NOVEMBER 1999
tsih neente Leiden moet
meer tijd geven om
at stelt de fractie van
;°d^ roting 2000.
bij ÏEEÜE
!ev,
aan de fractie ligt, gaat
idiekraan niet dicht zes
,-in nadat de binnenstad
oten voor zwaar vracht-
maar zes maanden 'na-
controle en handhaving
smaatregel effec-
:en'. Burgemees-
rethouders ontraden het
van GroenLinks.
sluiting van de binnen-
or vrachtwagens zwaar-
7,5 ton is begin deze
van kracht geworden,
°°i e verwachting is dat de
;nii ring nog wel even op
laten wachten en niet al
zijn. De maatre-
laardoor niet de grote
voor het SDC die het
aftifcp dit moment hard no-
het stadsdistributiecentrum
zijn bestaansrecht te bewij-
GroenLinks in een motie bij
dig heeft. Aan de andere kant
kan de dreigende deadline van
1 mei 2000 potentiële klanten
afschrikken om met het SDC in
zee te gaan. „We kunnen niet
met droge ogen blijven bewe
ren dat we het SDC een eerlijke
kans geven", betoogde Groen-
Links-fractieleider Stella ter
Harmsel in een toelichting op
de motie.
Wethouder Tjeerd van Rij zei
in een reactie de relatie tussen
het weren van grote vrachtwa
gens en het SDC niet helemaal
te begrijpen. „We moeten ons
realiseren dat slechts zes pro
cent van het aantal vrachtwa
genbewegingen in het centrum
van grote vrachtwagens komt,
en dat de verwachting is dat
ongeveer de helft een onthef
fing krijgt", aldus Van Rij.
Deli:
Behalve bij ons.
v 6% extra korting bovenop de
rrit ruikelijke winterschilderkorting op
woonhuizen vanaf bouwjaar 1995!
b lig t/m 17 maart 2000
589 88 87
LEIDEN VICTOR ENGBERS
Het Aalmarktproject, de inmid
dels afgeblazen nieuwbouw-
plannen voor het perceel op de
hoek van het Rapenburg en de
Nieuwsteeg en het feit dat Lei
den qua aantal monumenten
de vijfde plaats in Nederland
inneemt: als iets de gemoede
ren van Leidenaars bezighoudt
is het wel het nieuwbouw-, mo
numenten- en restauratiebeleid
in de binnenstad. Dat bleek
eens te meer bij de lezing die
bouwhistoricus Jan Dröge gis
teren hield in De Lakenhal over
dit onderwerp. Het aantal op
gestelde stoelen bleek bij lange
na niet genoeg en in allerijl
moesten uit alle hoeken en ga
ten extra stoelen worden ge
haald om alle 230 belangstel
lenden een zitplek te kunnen
geven.,
De lezing werd georganiseerd
door de Vereniging Oud Leiden
die deze week 97 jaar bestaat.
Dröge, tevens bestuurslid van
de vereniging, begon zijn lezing
met een waarschuwing aan het
publiek. Hij zou in zijn lezing
wel eens tegen wat heilige huis
jes kunnen gaan trappen. Drö
ge: „Hedendaagse architecten
zijn wel degelijk in staat om
volwaardige architectuur in de
binnenstad neer te zetten, maar
ze moeten wel zorgen dat de
nieuwbouw past in het ritme
van de stad. Vooral de verhou
dingen waarin gebouwd wordt
zijn belangrijk". In veel gevallen Van dergelijke 'Anton Pieck-ar-
is dat niet gelukt, aldus Dröge. chitectuur' is Dröge niet ge-
Ook wordt vaak de fout ge- charmeerd: „Dat hoort thuis in
maakt om nieuwe huizen in de De Efteling".
binnenstad ouderwets te laten Er zijn meer ontwikkelingen
lijken, aldus de bouwhistoricus. in de binnenstad die hem niet
aanstaan. De voorgestelde wij
zigingen voor het Vrouwen
kerkplein, onder meer het weg
halen van de nog aanwezige ru
ines, acht hij onnodig: „Het
huidige plein voldoet prima."
Het pand van
V&D is vol-
j gens bouwhis
toricus Jan
Dröge een
voorbeeld van
een gebouw
dat behoorlijk
uit de toon
viel toen het
p| was gebouwd,
maar waar in
middels nie
mand meer
vanaf wil.
ARCHIEFFOTO
HENK
Ronduit boos is hij op huiseige
naren die de gevel van hun wo
ning laten zandstralen: „Het
middel is erger dan de kwaal.
De stenen worden daardoor al
leen maar extra kwetsbaar."
Ook het opnieuw laten voegen
verziekt volgens hem veel Leid-
se gevels.
Toch wil Dröge niet één grote
klaagzang ophangen. Niets dan
lof heeft hij voor de nieuwbouw
aan het Galgewater, aan de kant
van de Morsstraat. De vraag of
nieuwbouw wel of niet in de
omgeving past is volgens hem
trouwens niet altijd even ge
makkelijk met ja of nee te be
antwoorden. „Veel gebouwen
detoneerden toen ze gebouwd
werden, maar inmiddels zou
den we ze niet meer kwijt wil
len". Voorbeelden te over, al
dus Dröge: de V&D is er maar
één van. Het pand is al een ge
meentelijk monument en is nu
genomineerd als Rijksmonu
ment. Als het gaat om restaure
ren van oude panden moeten
we goed opletten, waarschuwt
Dröge. Veel erfgoed zoals
muurschilderingen en zelfs be
hang dreigt door verregaande
restauraties voorgoed te ver
dwijnen. Een ander voorbeeld
zijn de felle kleuren waarin veel
gevels van oudsher waren ge
schilderd. In de negentiende
eeuw was het in de mode om
de gevels natuurlijke kleuren te
geven. Een voorbeeld daarvan
is het weeshuis aan de Hoog
landse Kerkgracht. Dröge: „We
er denken nu dat die natuurlij
ke kleuren normaal zijn, maar
je kan je afvragen of we de oor
spronkelijke felle kleuren niet
opnieuw moeten aanbrengen."
LEIDEN HERMAN JOUSTRA
Wie aan zijn boot banden of zandzakken heeft
bevestigd om de walkant niet te beschadigen,
hoeft daar volgend jaar geen precariobelasting
meer over te betalen. Dat is de consequentie van
de nieuwe precarioverordening die vanavond
door de gemeenteraad wordt vastgesteld. Aan de
'vrijstellingen' van deze vorm van belasting is in
het voorstel toegevoegd: 'de bedoelde belastin
gen worden niet geheven voor het hebben van
voorwerpen die dienen ter bescherming van de
walkant'.
Dat zou dan betekenen dat de broers en ex-
beurtschippers Groenewegen, die tussen hun
oude kantoorschip en de walkant van de
Utrechtseveer een aantal autobanden hadden
gehangen, voortaan zijn vrijgesteld. De twee wei
gerden de afgelopen paar jaar uit principe de
precariorechten, van ruim drie tientjes per jaar,
te betalen voor deze banden. Omdat ze door het
ophangen van dit rubber de wal beschermen en
de gemeente daarom juist een dienst zouden be
wijzen.
Hoofd fiscaal-juridische zaken P. de Bie erkent
dat de wijziging van de verordening mede is in
gegeven door de actie van de gebroeders Groene
wegen. „De aanleiding van een wijziging is altijd
de wens van de wethouder, maar wellicht dat de
zaak Groenewegen hier ook een rol heeft ge
speeld. Maar daarnaast was er een duidelijke on
gelijkheid. Boten met echte afhouders hoefden
geen precario te betalen omdat die afhouders
onderdeel zijn van de boot, terwijl wie losse za
ken aan de walkant of aan de boot hing wel hef
fing moest betalen", aldus De Bie.
Voor de broers Groenewegen is de zaak met de
aanpassing van de verordening echter nog niet
afgelopen. De twee hebben de afgelopen jaren
principieel geweigerd om de precarioheffing te
betalen, en hebben daardoor een schuld opge
bouwd. En bovendien, zo laat Burt, de oudste
van het stel, weten: „Het geld dat wij in het begin
aan deze precarioheffing betaald hebben, willen
we terug van de gemeente." De broers hebben
daarvoor inmiddels de juridische afdeling van de
ANWB ingeschakeld.
De Bie wil geen uitspraken doen over 'de in
vordering bij een individuele belastingplichtige'.
Maar via een omweg maakt hij duidelijk dat de
broers over de afgelopen jaren gewoon precario
moeten betalen, wijziging of niet. „We hebben
hetzelfde gehad bij de afschaffing van de recla
mebelasting. Ook toen werden alle openstaande
aanslagen nog gewoon ingevorderd. En dat geldt
voor alle belastingen."
!i(
DOOR ONNO HAVERMANS
Peter Nikken brengt eisen die worden gesteld aan kinderprogramma 's in kaart
tar het front der wetenschap, dat is het streven van de
|óe liversiteit Leiden. En met succes. Niet zelden brengen
dj ïidse onderzoekers opmerkelijke resultaten onder de
oe icht Maar ook onderzoeken die minder opvallen dragen
Jr j an een inzichtelijker samenleving. In Onderzoek houdt
e 0 i dwarsdoorsnede van de Leidse wetenschap tegen het
Elke week vertelt een andere onderzoeker over zijn of
haar werk. Vandaag Peter Nikken.
rke
la en Ik dicht (allebei
sleepten dit jaar de Kin-
it televisieprijs in de
Sinterklaas in Sesam-
(NPS) en Groot Licht
wonnen de publieks-
Dat zijn dus de beste tele-
rogarmma's voor kinde-
1999. Tenminste, dat
e verwachten als een des-
ge jury en de kijkers zelf
li over uitspreken. Maar
1317 epalen ze dat? Wie zijn
iskundigen, welke eisen
n ze en waar letten de
liskinderen eigenlijk op?
Nikken ging op onder-
Uit en kwam tot soms ver-
nde conclusies. Kabouter
vervult geen voorbeeld
je.
leek nog nooit onderzoek
gedaan naar de moe-
Wel is eerder vastgesteld
met hun kinderen af
ten maken hoeveel ze kij-
in hoelang, maar nooit is
rzocht wat zij van de pro-
poj ma's vinden. Ook televi-
censenten zijn nooit on-
e loep genomen. Over
ertelevisie is nooit een on-
AS5[ »ek verschenen. Naar de
en s ing van kinderen en pro-
indefmamakers was wel eerder
maar verder dan wat
n kwamen die studies
ital niet."
etui en promoveerde gisteren
jn proefschrift Quality in
hen s Telei,is'on. Hij
de eisen die aan kinder-
ramma's worden gesteld
art en concludeert dat er
sst luidelijk verschil bestaat
ïn de gebruikers en de
sssionals. Moeders en kin
vinden dat een televisie-
amma in de eerste plaats
(der: ijpelijk moet zijn. De ma-
vinden dat veel minder
ïgnjk. Zij willen vooral ori-
"1 zijn. En de recensenten
:n dat een programma pas
als het ook leuk is voor
volwassenen. „Maar dat komt
misschien omdat hun stukje in
de krant ook voor volwassenen
is bedoeld."
Nikken is een 'externe promo
vendus'. Hij is als specialist
jeugd en media verbonden aan
de Stichting Jeugdinformatie
Nederland in Utrecht, die (on
der meer) samen met Cinekid
verantwoordelijk is voor de
Kinderkast televisieprijs. „Van
wege de jurering voor die prijs
kwamen mijn promotor, prof.
Tom van der Voort, en ik op dit
onderzoek. We wilden weten
hoe naar kwaliteit wordt geke
ken door ouders, kinderen,
makers en recensenten."
Het onderzoek begon vijf jaar
geleden bij de ouders. „Via de
dienst kijk- en luisteronder
zoek stelden we zes gespreks
groepen samen, waarin onge
veer vijftig moeders vertelden
waar ze op letten bij de beoor
deling van een kinderprogram
ma. Vervolgens hebben we met
een lijst van uitspraken een te
lefonische enquête gehouden,
waarin ruim 350 moeders met
eens/oneens konden aangaven
welke maatstaven ze belangrijk
vonden. Daar kwamen zeven
criteria uit naar voren, waarvan
begrijpelijkheid unaniem op de
eerste plaats werd gezet. We
kozen voor moeders, omdat
die zich bezighouden met waar
hun kinderen naar kijken. Va
ders kijken met hun kinderen
toch meer naar sport of een ac
tiefilm."
Opvallend noemt Nikken dat
de moeders niet zoveel waarde
hechten aan het criterium on
schadelijkheid. „Geweld op tv
is toch altijd onderwerp van
gesprek op onze ouderavon
den. Maar in kinderprogram
ma's lijken de moeders het
minder erg te vinden. Ach,
misschien komt dat wel omdat
het geweld van de boeven Tom
&Jerry of Bassie en Adriaan erg
Peter Nikken.
fantasie-achtig is. Als de kinde
ren naar meer volwassen pro
gramma's kijken, wordt dat
vanzelf belangrijker.
Zeker zo opmerkelijk is dat alle
partijen de invloed van helden
van het scherm op de kinderen
volstrekt onbelangrijk vinden.
„Het zoeken naar geschikte
rolmodellen komt steeds op de
laatste plaats", zegt Nikken.
„Voor mij had dat nou niet zó
belangrijk hoeven te zijn, maar
ik had toch wel een grotere in
vloed verwacht. Misschien dat
televisie net als radio een soort
behang is geworden."
Kinderen blijken vrijwel dezelf
de criteria te volgen als moe
ders, zo bleek uit een test on-
FOTO HENK BOUWMAN
der 427 kinderen uit de groe
pen zes, zeven en acht van vijf
basisscholen. „Het waren niet
de kinderen van de moeders
die we eerder hadden geïnter
viewd, maar ze bleken wel de
zelfde eisen te stellen. Vooral
jongeren kinderen en meisjes
vonden dat de programma's
begrijpelijk moeten zijn." Wat
overigens niet wil zeggen dat
ouders en kinderen dezelfde
programma's leuk vinden. Kijk
maar bij de onderzoeker thuis.
Nikken vindt Klokhuis het bes
te kinderprogramma, maar zijn
twee dochters geven de voor
keur aan Kabouter Plop.
Programmamakers wijken in
hun beoordeling op twee es
sentiële punten af van de kij
kers: ze stellen originaliteit
voorop en hechten niet zo erg
aan begrijpelijkheid. Nikken
nam een internationale steek
proef, omdat de groep makers
in Nederland vrij klein is. „Dat
kwam eigenlijk wel goed uit,
want de kinderen kijken ook
naar buitehlandse program
ma's. Omwille van de kijkcij
fers proberen die makers
steeds iets nieuws, dat is wel
begrijpelijk. Maar als je je pu
bliek er niet mee bereikt, sla je
de plank wel mis, natuurlijk."
Recensenten die zich louter
met kindertelevisie bezighou
den zijn er niet. Sowieso zijn er
niet zoveel beroepskijkers in
Nederland. Daarom maakte
Nikken een analyse van kran
tenknipsels van de afgelopen
tien jaar. Uit een stapel van
2400 stukjes hield hij er 450
over met een beargumenteerd
oordeel over een kinderpro
gramma. „Daarin viel meteen
op dat de meeste recensies po
sitief zijn. Slechts twintig pro
cent is afkeurend. De program
ma's die worden besproken
zijn vooral te zien bij de pu
blieke omroep. De recensenten
letten vooral op amusement,
ze willen een vrolijke noot heb
ben. Bij fictieve programma's
komt hun oordeel nog het
meest overeen met dat van
kinderen, dat stemt positief.
Maar de besprekingen gaan
weinig uit van het perspectief
van het kind."
Nikken hoopt dat zijn onder
zoek een kapstok kan zijn om
programma's te beoordelen.
De omroepen kunnen er in
hun programmering hun voor
deel mee doen en jury's van tv-
festivals kunnen het gebruiken
om een meetlat aan te leggen.
„Ook bij onze eigen Kinder-
kastprijs is de beoordeling nog
steeds een open discussie. De
criteria van kijkers en makers
kunnen daarbij helpen."
Voor de makers is het prettig
om te weten waar ouders en
kinderen op letten, al waar
schuwt Nikken dat zijn proef
schrift 'geen receptenboek' is.
„Het blijft toch een creatief
proces en kwaliteit blijft een
kwestie van smaak."
tde Leidsch Dagblad
ANNO 1899
Vrijdag 10 November
ALGEMEEN - Er zullen niet velen gevonden worden,
die niet deelen in de overtuiging onzer Regeering,
omtrent het noodzakelijke eener wet op de volks
huisvesting, een zoogenaamde woningwet, waarvan
thans een ontwerp aan de Staten-Generaal is aange
boden.
Zoo zien wij dan langzamerhand de sociale wetge
ving aangroeien; wel is waar nog veel meer op het
papier dan in werkelijkheid; doch, op de langzame
verwezenlijking van het doel, dat er mee beoogd
wordt, mogen wij toch goede hoop hebben.
De sociale wetgeving, dat wil zeggen die, welke
vooral en in de eerste plaats strekt in het belang der
arbeidende, der volksklassen, en de thans ontwor
pen wet behoort zeer zeker daartoe. Het is, helaas,
een feit, dat ten opzichte van veel gemeenten de wo
ningwet misschien meer dan twintig jaar te laat
komt. Wat verknoeid en bedorven is blijft. Slechts in
het vervolg zal men toestanden kunnen scheppen,
die niet meer de duidelijk zichtbare sporen dragen
van verregaande achteloosheid of van bijna misda
dig opzet. Toch geldt ook hier het bekende: 'Beter
laat dan nooit.' En te meer geldt dit, waar immers
een gebrekkige wetgeving oorzaak is, dat op het ge
bied der volkshuisvesting zooveel treurige toestan
den bestaan.
ANNO 1974
Zaterdag 9 november
LEIDEN/SASSENHEIM - Het PPR-statenlid drs. C.
J. van Kuijen heeft Gedeputeerde Staten gevraagd of
het inderdaad hun bedoeling is een woonkern in de
Bollenstreek te creëren. De vragensteller haalt een
publicatie in het Leidsch/Alphens Dagblad aan van
30 oktober waarin melding wordt gemaakt van een
eventueel sterke uitgroei van Sassenheim. Dit dorp
zou op korte termijn 'rustende' C-gemeente af moe
ten zijn en A-gemeente worden. Sassenheim zou
moeten uitgroeien tot een plaats met rond vijftigdui
zend inwoners en één van de twee overlopen van
Den Haag worden. Zowel in Sassenheim als ook in
Voorhout is onrust ontstaan na deze geruchten. Van
Kuijen wil van GS weten op welke overwegingen zij
de groei baseren.
AMSTERDAM - De eis van London Rubber Company
Nederland uit Leerdam om 'Het groene boekje voor
meisjes' uit de handel te nemen is door de vice-pre
sident van de rechtbank in Amsterdam, gisteren bij
vonnis in kort geding afgewezen. De fabrikant van
(Durex) condooms had zich gestoord aan de opmer
king in het door Bruna uitgegeven boekje dat con
dooms uit automaten (vooral Durex) 'meestal niet zo
best' waren.
RIJSWIJK - De minister van Cultuur, Recreatie en
Maatschappelijk Werk Van Doorn heeft de staats
prijs voor kinder- en jeugdliteratuur 1973 toegekend
aan de schrijver Paul Biegel in Amsterdam. De uit
reiking van deze prijs, die 5000 bedraagt, zal
plaatsvinden op woensdag 27 november. Deze drie
jaarlijkse prijs die in 1964 werd ingesteld, werd ver
leend aan de schrijfster Annie M. G. Schmidt, An
Rutgers-Van der Loeff en Miep Diekmann.
LEIDEN - 'Op 8 en 9 november hebben wij een schoolfeest. Het wordt een soort kermis, heel leuk'. Zo
luidde een zin uit een brief die leerlingen van de derde klas van 'De Hoeksteen', een basisschool aan de
Agaatlaan in Leiden, ons vorige week schreven. Nou, wij hebben natuurlijk meteen onze fotograaf ge
stuurd, die tijdens een toneelstukje 'binnenviel'. Zoals te zien was de belangstelling groot.
FOTO ARCHIEF LEIDSCH DAGBLAD
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een Ingevulde cheque (geen
overschrijvingskaart) ler waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) op te sturen naar het Leidsch
Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, postbus 54,2300 AB Leiden of door contante betaling aan de balie van hel Leidsch
Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. U ontvangt de foto binnen drie weken.
