Ruzie paus en Duitse bisschoppen nadert ontknop
Kinderen van
één Vader
Geloof Samenleving
Orthodoxe
geestelijken
mijden mis
van de paus
WOENSDAG 10 NOVEMBER 1999
979
éGod is in de hemel en de hemel is
in de lucht. Daar wonen de men
sen die dood zijn gegaan. God
heeft ze omgetoverd in een engeltje. Je kan
God niet echt zien, Hij is een soort wolk. Ik
denk dat Hij wit is omdat Hij op de wolken
rijdt.
Vroeger had Hij een land getoverd, maar dat
doet-ie niet meer. Nu tovert Hij dat het
goed gaat.
Mijn vader en moeder zeggen nooit zo veel
over God. Eigenlijk heb ik ze er nooit over
gehoord, maai' ik denk dat ze het er wel eens
over hebben.Op school wordt uit de Bijbel gelezen. De Bijbel is
fantastisch leuk. Een leuk verhaal is dat ze een boot maken, en
dan gaan alle dieren erin. Daarna gaat het land overstromen. Ik
wil best op een boot met allemaal dieren, maar dan wel zonder
olifanten.
Ik heb een leuk huisje in mijn moeders kast. Maar daar hebben
we het nu niet over. Schrijf dat maar
niet op, hoor.
Op school zingen we allemaal 'Dank u
voor deze goeie morgen'. Daarna gaan
we bidden. In de naam van de Zoon, de
Heilige Geest, amen. En wees gegroet
Maria. Dat ken ik helemaal uit mijn
hoofd.
De liedjes zingen we omdat we op
school zijn, omdat het een fijne dag
wordt en omdat we leuk gaan spelen.
De liedjes zijn voor God.
Je moet heel lief zijn voor God, want Hij
is ook lief voor ons. De elljes - ik bedoel engeltjes - zijn ook lief
tegen Hem. Lief zijn voor God is dat je lieve woordjes zegt. Maar
ik kan niet zo hoog gooien dat ik lekker eten naar Hem toe kan
gooien. Of speelgoed, zodat Hij wat kan spelen. Ik denk
dat God zich best wel verveelt, zo alleen in de hemel. De
elfjes zijn daar niet. Die moeten op de mensen passen.
Paus Leo de Grote gaf het pausschap aanzien. In
een tijd dat Attila de Hun Europa teisterde, Van
dalen, Goten, en Alemannen om grondgebied
streden, en het christendom hopeloos verdeeld
was, hield Leo stand. Wereldlijke macht had hij niet, dus
was het moedig dat hij Attila de Hun tegemoet reed om
hem te weerhouden zich op Rome te storten. De Hunnen
beweerden later dat hun hoofdman ziek was en zich had
laten omkopen. Christenen claimden een wonder: Attila
had gezien dat Petrus en Paulus met getrokken zwaard
naast de paus stonden. Hoe dan ook, Rome werd gered. La
ter probeerde Leo hetzelfde hoogstandje uit te halen met
de Vandalen. Hij voorkwam plundering, maar de Vandalen
namen Rome wel in. Leo werd heilig verklaard en kreeg 10
november als feestdag.
BEROEPINGSWERK
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt: voor Nieuwerkerk (Zld), L. Blok te Ermelo.
Het conflict tussen paus Johannes
Paulus II en de Duitse bisschoppen
over abortusadviezen aan zwangere
vrouwen nadert zijn hoogtepunt. Deze
week verblijven alle 27 Duitse bis
schoppen voor hun vijfjaarlijks ad-li-
minabezoek in Rome. Dertien bis
schoppen zullen proberen het Vati-
caan op andere gedachten te brengen.
Maar hun moeite is waarschijnlijk ver
geefs.
De ruzie sleept al jaren en nadert nu
zijn ontknoping. Paus Johannes Pau
lus II heeft van de Duitse bisschoppen
geëist, dat zij breken met het over
heidssysteem van abortusadviezen.
Zwangere wouwen die hun zwanger
schap wensen te onderbreken, moeten
volgens de Duitse wetgeving eerst ad
vies vragen bij een zwangerschapsad
viesbureau. Een officiële verklaring
van zo'n bureau is nodig voor een
abortus. Van de 1700 bureaus zijn er
270 verbonden aan de rooms-katholie-
ke kerk.
In een persoonlijke brief heeft de
paus in juni alle bisschoppen opgedra
gen aan verklaringen van rooms-ka
tholieke adviesbureaus de zin toe te
voegen, dat de verklaring niet voor het
plegen van abortus kon worden ge
bruikt. Dat compromis werd door de
bisschoppen geaccepteerd. Maar de
Duitse overheid bleef voor het plegen
van een abortus ook de verklaring met
die pauselijke zin als geldig erkennen.
Daarop verhoogde het Vaticaan in
september de druk op de bisschppen.
De paus verbood hen nog verklaringen
uit te geven waarmee een abortus mo
gelijk wordt. De rooms-katholieke
zwangerschapsadviesbureaus zouden
uit het overheidssysteem van abortus
adviezen moeten stappen. De enorme
Vaticaanse druk leidde tot een scheu
ring in het Duitse bisschoppencollege.
Het pauselijk voorschrift ging som
mige kerkleiders te ver. „Moeten de
bisschoppen afzien van het redden
van duizenden ongeboren kinderen",
vroeg de liberale bisschop Karl Leh-
mann van Mainz zich af. De voorstan
ders van het huidige overheidssysteem
zijn bang dat ze, als ze de paus volgen,
vrouwen in nood niet meer bereiken.
Dertien van de 27 bisschoppen
schreven de paus, dat zij niet wilden
breken met de abortusbureaus. Deel
name aan het overheidssysteem is
moraaltheologisch verdedigbaar,
schreef bisschop Reinhard Lettman
van Münster.
Net als hun collega's leggen deze
dertien 'dissidente' bisschoppen deze
week in een persoonlijk gesprek van
maximaal een half uur met de paus
verantwoording af over hun beleid.
Daarbij willen ze een laatste poging
doen de paus op andere gedachten te
brengen. Maai' hun moeite zal vergeefs
blijken.
In zijn strijd tegen abortus (een ver
derfelijke uiting van de 'cultuur des
doods') weet paus Johannes Paulus II
van geen wijken. En als
ken heeft, is de zaak a
maim, de strijdbare voc
Duitse bisschoppenconJ
al verklaard dat hij geer
ziet in de abortuskwestie
Mochten de dertien
deze week gedwongen w
knieën te gaan, dan zul
leken hen te hulp schie
hoepelende orgaan van
lieke organisaties in I
Zentralkomittee der Deu
liken, oveiweegt een si
richten waarin de roo
adviesbureaus kunnen v
gebracht. Zelf zouden z
financiële middelen voo.
brengen.
VANDAAG
tbilisi rtr/afp/dpa
Orthodoxe geestelijken waren
gisteren de grote afwezigen bij
de mis die paus Johannes Pau
lus II bij zijn bezoek aan Geor
gië in de hoofstad Tbilisi op
droeg. De heilige synode van dë
oppermachtige Georgisch-Or-
thodoxe Kerk had de gelovigen
opgeroepen de plechtigheid te
mijden.
Naast de paus zat wel presi
dent Edoeard Sjevardnadze. De
kerkleider stemde in met diens
stelling, dat zijn bezoek bewijst
dat Georgië onderdeel is van de
christelijke Europese bescha
ving. „Met zijn cultuur, ge
schiedenis en geloof heeft Ge
orgië altijd naar het westen ge
keken en zijn eigen bijdrage
aan het christelijke Europa ge
leverd", aldus de verkouden
paus.
In zijn toespraak tot de
.10.000 katholieke Georgiërs in
het niet geheel gevulde sport
paleis van Tbilisi zei de paus,
dat de mens zonder God het
ware geluk niet zal vinden. Hij
dankte God voor de herwonnen
vrijheid van de voormalige Sov
jetrepubliek. Een groot contrast
tussen armoede en de verlei
dingen van het materialisme
kenmerkt volgens hem de hui
dige situatie in het land. „Ver
lies uw ziel niet", hield hij de
gelovigen voor.
De oproep van de paus tot
hechtere banden tussen de Or
thodoxe en de Rooms-Katholie-
ke Kerk heeft weinig weerklank
gevonden. Vooral conservatieve
orthodoxen verdenken het Vati
caan ervan onder de orthodoxe
gelovigen zieltjes te willen win
nen. De orthodoxe patriarch
Ilya II verwelkomde de paus
hartelijk, maar hun enige geza
menlijke actie van de kerklei
ders was een oproep tot vrede
in de Kaukasus.
Na een gesprek met Sjevard
nadze keerde de paus gister
avond naar Rome terug. Na zijn
bezoek aan Roemenië in mei
was dat aan Georgië het tweede
aan een overwegend orthodox
land. Het was ook zijn tweede
reis naar een voormalige Sov
jet-republiek. In 1993 bezocht
hij de Baltische staten.
Kerken 1
in actie
24-uursec
DEN HAAG ANP
De christelijke
kerkgenootschaj
hun campagne
uurseconomie
jaar boden ze to
nister van Ecorr
ken Wijers 800.
keningen aan t
die tegen de ve:
ring van de i
protesteerden,
niet onder de ir
ren overhandig!
formeerde predi
boldus een mar
voorzitter van
Kamercommissi
nomische zaken
vel. De paarse li
commissie liet
gadn.
Markteconom
het sleutelwoorc
boldus. „De gev
dit kabinet v<
waarden en non
van economise!
trendmatig af
Het 'recreatief
mag volgens J<
concurrentie a«
strand- en bosv\
fietstochten er
aan pretparkei
noemt de minisl
van een doops
meente, niet d
vroeg Wigboldus
De kerken.ziji
openstelling var
in de avonduren
te hij. Ze zijn vo<
over de aantast
gezamenlijke n
berheid, solidari
cohesie en rust
noodzakelijke
voor een 'same
welzijn'. Wigbol
zich gesteund dc
schap van het lie
de zondag terug
Leeuw.
CDA-Kamerlid
noemde het 'scb
geen enkel lid v
ringsfracties de
het standpunt va
aan te horen. Hij
aangesproken d<
genwicht tegen
cialisering" dat
willen bieden. I
begint volgens 1
voordeel te wi
consument woi
moe."
Bangkok» Ter ere van de 72-ste verjaardag van koning Bhumi-
bol Adulyadej van Thailand gaan zestien Amerikaanse studen
ten die op uitwisselingstage zijn in Bangkok tien dagen eep
boeddhistische tempel in. Gisteren lieten zij zich kaalscheren.
FOTO AP
'Afvallige' korangeleerde
leiden De wegéns geloofsafval veroordeelde Egyptische koran-
geleerde Nasr Hamid Abu Zeid, docent aan de Universiteit Lei
den, eist via de rechter dat de Egyptische minister van Justitie
zijn huwelijksakte geldig verklaart. Omdat in het islamitisch
recht een huwelijk van een moslim met een afvallige verboden
is, moest Abu Zeid van zijn vrouw scheiden. Hij woont sinds
eind 1995 met zijn vrouw in Nederland. Zeid is wegens zijn libe
rale uitleg van de koran het mikpunt van moslimfundamentalis
ten. De geleerde krijgt steun van de Egyptische organisatie voor
de mensenrechten. De rechtszitting is op 3 januari.
Leertouwer over geloven
leiden Emeritus hoogleraar Vergelijkende Godsdienstweten
schap L. Leertouwer is vanavond om acht uur te gast in een bij
eenkomst van 'De Leidse Hoed' in De Bakkerij aan de Oude Rijn
44 b/c in Leiden. Hij vertelt daar over de manier waarop hij om
gaat met zijn geloof. De ontmoeting met Leertouwer is er een in
een reeks, onder de titel 'Vrij- en toch Zinnig', waarin later deze
maand oud-voorzitter H. Kalsbeek van het Humanistisch Ver
bond is uitgenodigd. De Leidse Hoed wil mensen een podium
te bieden om in gesprek te komen over thema's op het terrein
van cultuur en religie. De toegang is gratis.
Zuid-Afrika-avond in Maranatha
katwijk Dominee B. Weegink.verzorgt morgenavond in kerke
lijk centrum Maranatha aan de Poolster in Katwijk een causerie
over 'natuur, mens en geloof in Zuid-Afrika' en over de beteke
nis van dat land op het zuidelijk halfrond. Er worden dia's en
een video vertoond, die onlangs werden gemaakt tijdens een
reis van een groep Katwijkers naai' Zuid-Afrika. Verder wordt er
gezongen en een meditatie gesproken. Het programma begint
om acht uur.
Gespreksgroep over Paulus
oegstgeést Het leven van de apostel Paulus staat centraal in
een gespreksgroep die morgenavond begint bij de Willibrordpa-
rochie in Oegstgeest. Drie avonden lang wordt onder leiding
van pastoor C. van Vliet gepraat over de apostel, op basis van de
'eerste brief van Paulus aan de christenen in de havenstad Ko-
rinte' en het boek 'Paulus, man van twee werelden' van C. den
Heyer. De bijeenkomsten op 11 en 25 november en 9 december
beginnen om 20.00 uur. Belangstellenden kunnen zich melden
bij de cursusleider: 071-5175304.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht KNMI
Geldig tot en met donderdag.
Noorwegen:
Wolkenvelden en langs de west
kust perioden met regen. In het
noorden donderdag veel wind. In
het zuidoosten droger en ook zon.
Maxima landinwaarts ongeveer 4
graden, aan zee 9 graden.
Zweden:
In het zuiden geregeld zon, maar
ook kans op mist. Naar het noor
den toe meer wolken en soms re
gen of sneeuw. Donderdag in het
noorden veel wind. Maxima varië
rend van 1 graad in het noorden
tot 6 in het zuiden.
Denemarken:
Wolkenvelden, ook wat zon. In de
nacht en ochtend kans op mist.
Maxima 7 graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ier
land:
Wolkenvelden, in de middag ook
wat zon. Meest droog en maxima
rond 11 graden, in Ierland 14.
België en Luxemburg:
Afwisselend wolkenvelden en
zon. Middagtemperatuur onge
veer 8 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Wolkenvelden en op de meeste
plaatsen droog. Maxima rond 8
graden, langs Het Kanaal wat ho
ger.
Portugal:
Flinke perioden met zon en
droog. Maxima uiteenlopend van
18 graden in het noorden tot 23
in de Algarve.
Madeira:
Perioden met zon en droog. Maxi
ma rond 22 graden.
Spanje:
Flinke perioden met zon. Donder
dag vanuit het noordoosten meer
wolken en in het noorden en
noordoosten kans op een bui,
vanaf 1300 meter sneeuw. Maxi
ma van 12 graden langs de Golf
van Biskaje tot 2® in het zuiden.
Canarische Eilanden:
Overwegend veel zon en droog.
Middagtemperatuur tussen 28 en
33 graden.
Marokko:
Westkust: veel zon en droog. Mid
dagtemperatuur tussen 25 en 30
graden.
Tunesië:
Perioden met zon, maar in het
noorden nog een enkele bui. Mid
dagtemperatuur 20 tot 25 gra
den.
Zuid-Frankrijk:
Perioden met zon, maar in de
ochtend kans op mist. Donderdag
toenemende kans op buien. Mid
dagtemperatuur tussen 10 en 15
graden.
Mallorca en Ibiza:
Perioden met zon en droog. Maxi
ma rond 19 graden.
Italië:
Geregeld zon maar ook enkele
buien. In de Italiaanse Alpen
sneeuw. Maxima van 10 graden
in het noorden tot 18 in het zui
den.
Corsica en Sardinië:
Perioden met zon en kans op een
bui. Maxima rond 17 graden.
Malta:
Zowel zon als een enkele bui.
Middagtemperatuur ongeveer 21
graden.
Griekenland en Kreta:
Aanhoudend wisselvallig met in
het westen de meeste regen en in
het oosten de grootste' kans op
zon. Maxima tussen 15 en 20
graden, op Kreta en Rhodos 25.
Turkije en Cyprus:
In het westen bewolking en enke
le buien. Langs de zuidkust en op
Cyprus meer zon en slechts een
lokale bui. Maxima aan zee uit
eenlopend van ongeveer 16 gra
den op de Dardanellen tot 24
langs de Turkse zuidkust en op
Cyprus.
Duitsland:
Wolkenvelden en regen of motre
gen. Vooral in het noorden ook
zon. Middagtemperatuur tussen
4 en 8 graden.
Zwitserland:
In het noorden wolkenvelden en
regen, vanaf 1100 meter sneeuw.
In het zuiden veel zon en droog.
Middagtemperatuur van 4 graden
in het noorden tot 12 in het zui
den.
Oostenrijk:
Overwegend veel bewolking en af
en toe wat regen, boven de 1200
meter valt sneeuw. Maxima rond
5 graden.
Polen:
Bewolkt en af en toe regen, ijzel
of sneeuw. Middagtemperatuur
dalend naar ongeveer 2 graden.
Tsjechië en Slowakije:
Wisselend bewolkt en van tijd tot
tijd regen, vanaf 1200 meter
sneeuw. Maxima ongeveer 5 gra
den.
Hongarije:
Wolkenvelden en af en toe regen.
Maxima rond 8 graden.
DONDERDAG 11 NOVEMBER 1999
Zon- en maanstanden
Zon op 07.53 Zon onder 15.54
Maan op 10.45 Maan onderl9.16
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 05.26 17.35 04.59 17.08
Laag 01.10 13.35 00.51 13.16
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 7 maart 1860)
L lagedruk
windrichting H hogedruk
,nnn luchtdruk in
19 temperatuur -1°°°-hecto pascal
Zürich zwaar bew. zw 1
Bangkok hall bew. zo 2
Buenos Aires onbewolkt wl
Casablanca mist wzw
Johannesburg motregen
Los Angeles hall bew,
New Orleans half bew.
New York half bew
Tel Aviv licht bew.
22 12 0.0
17 6 0.0
26 15 0.0
20 12 2.0
22 7 0.0
19 12 0.0
12 8 13.0
kantoor
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
abonneeservice
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma t/m/ vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00
071-5128 030
directie
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
hoofdredactie
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
redactie
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, .chefredactie
Duin- en Bollenstreek
chef redactie Leiden
W.F. Wegm
TELEFA
Advertenties: 071- 532
Familieberichten: 023—
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 92
Hoofdredactie: 071-5:
ADVERTEN
Maandag t/m vrijdag van
071- 5356 230
RUBRIEKSADVE
Maandag t/m vrijdag van
071-5143 545
ABONNEME
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een macht
het automatisch afschrijven
abonnements- geld, ontvanc
betaling.
VERZENDING Pi
Voor abonnementen die per
worden verzonden geldt een
aan portokosten per verschiji
LEIDSCH DAGBLAD OP
Voor mensen die moeilijk li
hebben of blind zijn (of eei
leeshandicap hebben), is et
van het regionale nieuws u
Dagblad op geluidscassette
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken I
I E K E N H U I
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezc
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendiens
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijniand Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
