Weggebruiker wacht ingrijpende veranderingen
Het parlement is geen pressiegroep
"tWrUÉMMKS,.,,
witzw mm vim..?.
Lobbyist verdient
zichzelf snel temg
Binnenland
fERDAG 6 NOVEMBER 1999
Algemeen Nederlands Persbureau CPD Geassocieerde Pers Diensten
Rijlessen zwaarder, andere rol voor bromfietser
Nederlandse weggebruiker staat voor ingrijpende verande-
gen in de verkeersregels en in zijn rijopleiding. De rijles
rdt zwaarder, waarbij de leerling niet één keer, maar meer-
e malen moet bewijzen dat hij of zij er klaar voor is om de
ig op te gaan. En ook de grootste 'plaag' van de weg, de
imfiets, krijgt een andere plaats in het verkeer, wat gepaard
it met nieuwe regels en verkeersborden.
HAAG'HANS DEBRUUN
vijfduizend Nederlandse rij-in-
'tv icteurs zijn de eersten die al de-
veranderingen voor de kiezen
gen. Zij moeten hun leerlingen
n dat de brommer vanaf 15 de-
nber niet meer op het fietspad
lishoort, maar gewoon tussen
autoverkeer. De gewone fietser
daar blij mee zijn, maar de au-
^fiobilist moet wennen een nieu
'concurrent' op de weg, die zich
nog toe maar weinig van ver-
trsregels lijkt aan te trekken.
)p 15 november begint een lan
jke informatiecampagne van
ministerie van verkeer en wa-
itaat over de nieuwe verkeersre-
^£ji. Donderdag congresseerden
Aderden rij-instructeurs in Den
ch over de veranderingen,
armee zij vorige maand overval-
werden. „Maar als het ministe-
zegt dat het zo moet, dan doen
het", zegt directeur J. Vaessen
het Centraal Bureau Rijvaar-
leidsbewijzen (CBR).
Inverdeeld blij zijn de instruc-
rs en examinatoren er niet mee.
het van het fietspad halen van
bromfiets zijn zij het overigens
s. „De br-ommer op het fietspad
ink, daar is het fietspad ook
uit voor bedoeld geweest'
ent Vaessen. Maar hij vindt het
:ht dat het nu daarbij blijft. Eind
>end jaar volgt een verplicht
itekenbewijs voor bromfietsen,
in 2001 krijgen (brom)fietsers
irrang van rechts.
Waarom niet alles in één keer
anderd?", zegt Vaessen. Dat zou
invoering, en de rij-instructie,
gemakkelijkt hebben. Boven-
n moeten de steeds zwaarder
rdende brommers over enkele
:n aan nieuwe Europese richtlij-
voldoen, waardoor het onder
leid met lichte motoren wegvalt.
komen er wéér nieuwe regels,
[ij moeten de instructeurs en
linatoren steeds opnieuw bij-
iolen." Nu al moet 20 procent
de vragen uit het theorieexa
men voor brommers worden ge
wijzigd. En ook de theorieboekjes
voor automobilisten moeten wor
den aangepast.
De rij-instructeurs zouden intus
sen graag een verplicht praktijkexa
men voor bromfietsers zien. Zij
moeten nu wel een theorie-certifi
caat halen, maar kunnen net zo
vaak examen doen als ze willen.
„Zakken ze de ene dag, dan komen
ze de volgende dag terug, zonder
intussen iets geleerd te hebben.
Net zolang tot het toevallig lukt",
zegt F. Wolf, voorzitter van de afde
ling rijopleidingen van de branche
organisatie Bovag.
Voor theorieles zijn bromfietsers
nauwelijks te porren. De vraag is of
de nieuwe verkeersregels voor de
brommers wat uitmaken. Zij rijden
nu ook al kris-kras over de weg.
Maar volgens J. van Steenbergen
van de Bovag kan dat ook een
voordeel zijn. „Bromfietsers zijn
heel bedreven in het interpreteren
van de verkeerssituatie. Zij maken
creatief gebruik van de regels, en
dat kan straks wel eens verstandig
zijn."
De rijschoolhouders waren aan
vankelijk sceptisch over de nieuwe
regels. „We dachten: dat kan
nooit", zegt Wolf. „Maar de proe
ven die met deze regel gedaan zijn
in Apeldoorn, Tiel en Nieuwegein,
waren heel positief. Op veel plaat
sen rijdt de brommer trouwens al
op dej-ijbaan. Er zal dan ook min
der veranderen dan we denken."
Het aantal slachtoffers onder
bromfietsers nam in die proefste-
den met de helft af.
CBR-directeur Vaessen zegt min
der bang te zijn voor de bromfiet
sers als voor de mensen die al een
rijbewijs hebben, en nu - zonder
aanvullende opleiding - met een
nieuwe situatie geconfronteerd
worden. Daarom betreurt hij ook
dat de rijschoolwereld zo laat is in
gelicht over de plannen. „Er is veel
voorlichting nodig, maar ik betwij
fel of die op tijd komt om effect te
hebben."
De rijschoolhouders zouden graag zien dat bromfietsers naast een theorie- ook een praktijkexamen moeten afleggen. De afgelopen week begon een rijschool op het Petrus Canisiuscollege in Alkmaar - in samen
werking met Veiilig Verkeer Nederland - alvast met een praktijkcursus. foto anp martin mooij
pinie
niemand in Nederland die
wist dat er meer moet wor-
gedaan om te voorkomen
psychisch gestoorde pedo-
iuelen opnieuw in de fout
Iedere kinderverkrachter
in zijn oude fout vervaltm is
*;én te veel. Dat 17 procent
de zedenmisdadigers na
ndiging van de psychische
igbehandeling (TBS) reci-
ert, is te veel. Maar heie
voorkomen dat een
igmatige pedoseksueel
vergrijpt aan een kind of
zelfs vermoordt, dat kan de
irheid niet.
'aar het om gaat is: op welke
ier kun je het meest effec-
voorkomen dat een beken-
Izedenmisdadiger na een ge-
igenisstraf of een TBS-be-
ideling weer iemand seksu-
misbruikt; zonder de grond-
jnselen van onze rechtsstaat
te tasten.
et publieke debat over de
ienmisdadigers heeft de af-
ipen weken de trekken van
volksgericht gekregen. Wie
eenmaal aan een kind ver-
ipen heeft, lijkt nu te kunnen
tenen op uitstoting uit de
itschappij en levenslange
loemenis. Nog afgezien van
aag of dat de beste manier
»m te voorkomen dat iemand
jidiveert, raakt het ook één
de principes van onze
itsstaat. Iemand die veroor-
ild is en zijn straf heeft uitge-.
[en (of genezen is verklaard
zijn psychische aandoe-
heeft recht op een nieu-
kans in de samenleving.
'et is een groot goed dat on-
volksvertegenwoordigers
•teren naar dat wat in de
itschappij leeft. Wat je van
debat in de Tweede Kamer
deze gevoelige materie
'acht, is dat er weloverwo-
wordt nagedacht over de
g wat er aan de wetten en
[els kan worden veranderd
beter tegemoet te komen
de onrustgevoelens in de
latschappij. Een gedachten-
sseling tussen verstandige
insen.
Vat er deze week gebeurde,
i veel weg van een nieuw
ksgericht, maar nu was justi-
fninister Korthals het slacht
er van de emoties. Met uit-
idering van de kleine chris-
ijke partijen, de SP en D66
dt de hele Tweede Kamer de
me houding van Korthals
splaatst. Ten onrechte.
De minister is bereid alles te
onderzoeken dat kan helpen
om de maatschappij te be
schermen tegen zedenmisdadi
gers. Maar hij wil daarbij niet
treden in de onafhankelijkheid
van de rechter. Hij wil de rech
ten van de dader waarborgen.
De maatregelen mogen niet lei
den tot onbalans in het rechts
stelsel en ze moeten zinvol en
uitvoerbaar zijn. Een realisti
sche houding, waarmee bur
gers niet meer wordt beloofd
dan de overheid kan waarma
ken.
In het politieke debat van de
ze week was de verhouding
zoek. De Tweede Kamer stortte
een lawine aan maatregelen uit
en sommeerde Korthals hier
onmiddellijk werk van te ma
ken. Maar verwachten wij juist
niet van de wetgever - het par
lement en de regering - dat de
ze verder kijkt dan de primaire
onrustgevoelens over een ont
wikkeling die ons niet aan
staat? Genuanceerd begrip, in
plaats van een stortvloed aan
goedwillende maar wellicht on
uitvoerbare of heilloze ideeën?
Dat er bij de opsporing van
misdadigers vaker gebruik moet
worden gemaakt van DNA-ma-
teriaal - een soort genetische
vingerafdruk - daarover is ie
dereen het wel eens. Als stok
achter de deur overweegt Kort
hals het DNA van vrijgekomen
zedenmisdadigers met TBS in
de databank op te nemen. Maar
de Tweede Kamer meent nu dat
élle veroordeelden van misdrij
ven waarop vier jaar staat hun
DNA in de DNA-bank moeten
achterlaten. Zonder dat er een
verdenking bestaat moet er ver
gelijking mogelijk zijn met
DNA-sporen die na een misdrijf
worden aangetroffen. Eenmaal
veroordeeld, blijf je dus nog
dertig jaar verdachte.
Een Kamermeerderheid
(PvdA en WD) meent dat ex-
TBS'ers nog vijftien jaar gevolgd
moeten worden, nadat zij voor
waardelijk genezen zijn ver
klaard. Maar is het niet beter te
voorkomen dat TBS'ers terug
keren in de maatschappij, als zij
daarvoor klaarblijkelijk nog niet
klaar zijn. Er moeten betere be
oordelingen komen, in plaats
van de schijnveiligheid van een
halfjaarlijks gesprekje. Boven
dien, kan zo'n jarenlange con
trole niet juist een averechts ef
fect hebben?
En wat is nu precies het ver
schil tussen drang en dwang bij
chemische castratie? Een Ka
mermeerderheid vindt dat dit
moet kunnen als voorwaarde
voor zedenmisdadigers om in
de maatschappij terug te keren.
Maar werkt dat wel, als die per
soon er niet echt aan wil mee
werken maar het alleen doet
om te kunnen terugkeren in de
maatschappij. Een verhuis-
plicht, werkt die wel? Uit on
derzoek blijkt dat van alle ze
dendelinquenten incestplegers
het minst recidiveren. Daar
gaat het vaak om mensen die
onder begeleiding terugkeren
in een sociaal netwerk, waar
wordt opgelet opdat ze niet
weer in de fout gaan. Ook al is
het voor de slachtoffers wellicht
onplezierig opnieuw te worden
geconfronteerd met de dader,
de aanwezigheid van grote so
dale controle kan juist bijdra
gen aan het voorkomen van re
cidive. Wie dit alles overziet
en het is nog niet eens het vol
ledige wensenlijstje - kan niet
anders concluderen dan dat de
Tweede Kamer te veel tegelij
kertijd wil. Haast is een slechte
Dit is zeker geen pleidooi om
niets te doen. Het is belangrijk
dat wetten de normen in de
maatschappij weerspiegelen en
de zwakkeren beschermen.
Maar het is niet verstandig de
ene na de andere wet aan te
scherpen, zonder de samen
hang in het oog te houden. Het
heeft geen zin met hagel te
schieten op iedere zedencrimi-
neel als je de pedoseksuelen wil
raken. Het parlement is geen
pressiegroep die alleen op
treedt als een megafoon van
begrijpelijke emoties.
DEN HAAG ANS BOUWMANS
Timing is het toverwoord
DEN HAAG MARCEL DE JONG
Lobbyisten zijn niet meer
weg te denken uit parle
mentsgebouwen. In nette
kleren schieten ze altijd de
juiste politicus nog even aan
om hem op vriendelijke,
maar nooit dwingende toon
op de belangen van de op
drachtgever te wijzen. Ti
ming is het toverwoord. De
juiste contacten zijn nood
zaak. Argumenten vormen
het smeermiddel. Ze borre
len op recepties, luisteren
boekpresentaties op en zit
ten op de achterste bankjes
tijdens persconferenties. Op
dat ze maar niets missen en
bereikbaar zijn als iemand
hen nodig heeft.
Wie weet kan in ieder ge
val één sector profiteren van
de roker die de Nederlandse
staat aansprakelijk stelt voor
zijn verslechterde gezond
heid. In de Verenigde Staten
hebben lobbyisten de afge
lopen jaren miljoenen opge
streken door de belangen
van de sigarettenfabrikanten
te behartigen. Het was niet
voor niets. Philip Morris en
consorten houden er zelfs
geld aan over. Wie zuinig wil
zijn - op geld of milieu -
moet lobbyen.
In Washington besteedden
bedrijven, instellingen en
belangengroepen vorig jaar
zo'n 3 miljard gulden aan
veelal juridisch geschoolde
lobbyisten. De duizenden
ingehuurde mannen en
vrouwen moesten er voor
zorgen dat bepaalde wetten
het in het Congres niet of
juist wel haalden. De tabaks
industrie gaf het meeste uit
aan de advocaten die politici
met argumenten, rapportjes
en verwijzingen naar juridi
sche voetangels in een be
paalde hoek proberen te
drijven.
Het Congres dreigde een
nationale regeling af te kon
digen waardoor sigaretten-
makers miljarden zouden
moeten betalen als schade
vergoeding aan zieke rokers.
Lobbyisten probeerden dat
namens de grote bedrijven
British American Tobacco en
Philip Morris te voorkomen.
Dat lukte uiteindelijk. De re
geling kreeg onvoldoende
stemmen. Het Congres liet
het aan de justitieafdelingen
in de afzonderlijke staten
over om akkoorden te slui
ten met de tabaksbranche.
Dat was voor de bedrijfstak
heel wat voordeliger dan het
aanvankelijke voorstel. De
lobbykosten mochten vorig
jaar dan wel boven de hon
derd miljoen gulden uitko
men, zonder hun ingrijpen
waren de sigarettenboeren
veel meer kwijt geweest.
In Nederland valt het lob
bywerk wat omzet betreft bij
lange na niet te vergelijken
met dat van de Amerikaanse
collega's of dat bij het Euro
pese Parlement in Brussel.
Toch kan een organisatie
ook in Den Haag niet zonder
belangenbehartigers die bij
parlementariërs aankloppen
om duidelijk te maken wat
de beste beslissing over een
bepaald onderwerp is. Ze
schermen met rapportjes,
brieven en nota's en doen
alles om de sector die ze ver
tegenwoordigen en de politi
ci met elkaar fe laten praten.
Ze houden de Kameragenda
in de gaten en zijn niet uit de
wandelgangen en vergader
zalen weg te slaan. Als het
moet, schrijven ze ook de
vragen en doen ze suggesties
voor moties.
De noordelijke provincies
hebben de afgelopen jaren
miljarden binnengehaald
om de economie in het ge
bied te stimuleren. Dat ge
beurde niet louter uit mede
lijden van het kabinet met
de regio. Het had er mee te
maken dat de provincies
steeds op de juiste momen
ten in Den Haag aanklopten.
De eigen lobbyist in de
Tweede Kamer was daarbij
de olie in de machine. Hij
liet zijn drie commissarissen
der koningin op de juiste
momenten aantreden. Mi
nister De Vries (sociale ze
ken) klaagde er gisteren nog
over in de pers. „Steeds staat
daar weer die trein van be
stuurders". aldus De Vries,
die daarmee aangaf niet on
gevoelig te zijn voor de lob-
by.
De strategie van de noor
delijke bestuurders was om
gezamenlijk de regering te
benaderen op momenten
dat er nog wat te besluiten
viel. Niet gaan zeuren als de
Miljoenennota weer eens te
genvalt, maar juist zorgen
dat er al afspraken gemaakt
zijn voordat de ministeries
hun begrotingen opstellen.
Zo is het wensenlijstje van
de provincies danig ingekort
en gaat er de komende zeven
jaar totaal vijf miljard gulden
naar het Noorden. De kosten
van de lobbyist zijn daarmee
vergeleken een peulenschil.
De gemeente Leiden heeft
mede daarom sinds enige
tijd ook een lobbyist, die er
voor moet zorgen dat het
Leidse wensenlijstje (bebou
wing van Valkenburg) steeds
op het juiste moment bij de
betrokken ministers ligt.
Helemaal voor de wind
gaat het milieuclubs als de
Waddenvereniging. Jaren
lang kregen de beschermers
van de Waddenzee nauwe
lijks voet aan de grond in het
Haagse. Maar met niet afla
tend enthousiasme konden
ze steeds meer politici ervan
overtuigen dat het natuurge
bied zoveel mogelijk rust
verdient. Nu kan een verbod
om in de zee naar gas te bo
ren rekenen op steun van
een meerderheid in de
Tweede Kamer en zal dat
over niet al te lange tijd ook
gelden voor een verbod op
kokkelvisserij. Ook al is de
schadelijkheid van beide ac
tiviteiten nooit glashard aan
getoond. De vasthoudend
heid van de lobbyende Wad
denvereniging heeft gewerkt,
zelfs nu het kabinet door
toedoen van een tegenlobby
van de NAM een compromis
ten gunste van boren heeft
bereikt. Net als bij de Ameri
kaanse sigarettenindustrie
geldt ook hier dat de aan
houder wint. Of het nu gaat
om geld of idealen.
