Een gelikte formule TV WEER Stemadvies Bouterse Groninger computerbedrijf brein achter Big Brother 59 WOENSDAG 3 NOVEMBER 1999 COMMENTAAR WD en CDA waarschuwen de Surinaamse kiezer voor een stem op oud-legerleider Desi Bouterse bij de presidentsverkiezingen van volgend jaar. In het debat over de relatie tussen Nederland en Su riname en over het al dan niet geven van ontwikkelingshulp, dreig den WD en CDA alle banden met Suriname door te snijden als Bouterse ook officieel eerste man van het land wordt. In Nederland is Desi Bouterse bij verstek veroordeeld tot zestien jaar cel vanwege zijn rol in de internationale drugshandel. Minister Van Aartsen van buitenlandse zaken belooft de blunder van zijn voorganger Van Mierlo niet te zullen herhalen en zich tot het uiter ste voor de aanhouding van Bouterse te zullen inzetten. Alle partij en in Nederland zijn het er overeens dat de oud-legerleider achter slot en grendel hoort. Sinds Bouterse en de zijnen in Suriname de lakens uitdelen is het met het land bergafwaarts gegaan. Tweederde van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Alleen de voedselpakketten vanuit Nederland houden de mensen op de been. De inflatie, de buiten landse schuld en de criminaliteit nemen bijna surrealistische pro porties aan. Minister Herfkens (ontwikkelingssamenwerking) ont raadt elke investering in deze totaal waardeloze economische om geving. De ontwikkelingshulp vanuit Nederland naar Suriname staat op een uiterst laag pitje. De voltallige Kamer meent dat de verant woordelijkheid voor de malaise geheel bij de Surinaamse regering ligt. En toch zit Nederland met Suriname in de maag. Het geweten knaagt. Kan Nederland de voormalige kolonie, een uit het oer woud kunstmatig geschapen land met een goeddeels geïmporteer de bevolking, zomaar de rug toekeren? Bijna alle partijen in de Tweede Kamer willen helpen, maar weten niet hoe. De Surinaamse bevolking is in elk geval niet gebaat met stemad viezen en dreigementen van Nederlandse Kamerleden. Dergelijke bemoeienis riekt, zoals de PvdA terecht opmerkt, naar paternalis me. Bovendien kan zo'n advies een averechts effect hebben op veel Surinamers: Bouterse mag dan een schurk zijn, hij is wel 'on ze' schurk. Democratisch stemrecht is een van de weinige verwor venheden die Suriname nog aan de betrekkingen met Nederland heeft overgehouden. Verstandiger is de Surinamers zelf hun presi dent te laten kiezen en pas daarna beleid te formuleren. De echte Big Brother Waarom het Waskracht heet is mij niet geheel duidelijk. En waar om het omschreven wordt als een 'postmaterialistisch programma' is zo mogelijk een nog groter raadsel. Maar wie een documentaire wil zien die ook nog iets aan de verbeelding overlaat kan bij dit Vpro-programma terecht. Gisteravond volgde de camera van Waskracht Nederlander Paul van der Wind, die met zijn Iraanse liefRoya haar geboorteland en het graf van haar vader bezocht. Het werd een beklemmend portret van een mooi land met akelige regels. En de naleving van die regels werd, zo bleek, dooreen soort zedenpolitie in burger nauwlettend in de gaten gehouden. Big Brother in Iran is wel een graadje erger dan in die Veronica-quarantaine in Almere. Commentaar wordt er niet gegeven bij de beelden. Roya bezoekt haar land en legt haar aanstaande de wetten uit. In de lobby van het hotel moeten ze afscheid van elkaar nemen, want zij mag niet mee naar zijn kamer. Zoenen is taboe en zelfs een handdruk ten af scheid tussen man en vrouw is er niet bij. Zwaaien mag wel. Wat gebeurt er als je je niet aan de regels houdt, vraagt Paul. „Je merkt het vanzelf als je opgepakt wordt", luidt het simpele antwoord. Zorgvuldig gekleed, zodat zelfs 'de glans van haar haar' niet te zien is, neemt Roya haar vriend mee naar een recreatiepark,, een moskee en naar de militaire begraafplaats waar haar vader ligt. De doden hebben er een soort eregalerij van glazen kastjes, waar naast kogels van verschillende formaten, vlaggetjes en foto's ook schoteltjes te kijk staan met portretten van Khomeini en Khamenei, de geestelijk en de wereldlijk leider broederlijk naast elkaar. Op het plein voor het Khomenei-mausoleum gaat het mis. Een strenge man beveelt Roya zich decenter te kleden. „Wie bent u", vraag Paul. „Volgens het wetboek moet je correcte kleding dragen. Om het opkomen van het verderf tegen te gaan", ontwijkt de man omslach tig de vraag. Als zich een drom bebaarde mannen om het drietal heeft verzameld roept hij: „Laten we onze leider en God prijzen.Dat is niet aan do vemansoren gericht. De man vraagt nog waarom er gefilmd wordt op het plein. En als hij hoort dat het voor een Nederlands televisie programma is roept hij: „Laten we God nog één keer prijzen, zodat men een goede indruk krijgt van onze islamitische republiek. "En weer wordt die opwekking enthousiast opgevolgd. Leuk programma, dat Waskracht. Zo zie je op de televisie nog eens iets wat je nog niet kent. En dat maak je niet mee als je elke avond naar die leeghoofden in het Big Brother-huis kijkt. wil buys Nog even rustig herfstweer In de regio kwamen vanmorgen grote verschillen in de waargenomen minimumtemperatuur voor. In Bloemendaal werd het niet kouder dan 11.7 °C, in Valkenburg daalde het kwik tot 8.4 °C, terwijl tri Schiphol vanmorgen 6.2 °C als laagste temperatuur werd geregistreerd. Dit heeft natuurlijk alles te maken met de ligging. Waar de aanvoer van boven zee doorging, is het kwik nauwelijks gedaald, meer naar het bin nenland valt die invloed grotendeels weg en kon het een stuk kouder worden. Vandaag was er aanvankelijk veel zon, later kwamen er toch ook meer bewolkte periodes onder impuls van een zwakke storing die via de Noordzee snel naar Scandinavië trok. Het droge en rustige weertype hadden en hebben we overigens te danken aan een krachtig hoog (kerndruk 1035 hPa), dat net ten zuiden van Nederland via Polen naar de noordelijke Balkan trekt. Langs de westelijke flank ervan voert een zwakke zuidelijke stroming morgen droge landlucht aan. Vanavond en vannacht is het eerst wisselend bewolkt, later meest al licht bewolkt of helder weer, maar in de loop van de nacht wordt het nevelig. Lokaal kunnen zich enkele mistbanken of mist vormen. De wind is overal zwak en krimpt stilaan van zuidwest na^r zuid. De ochtendminima liggen tussen 4 en 6 °C landinwaarts tot rond 8 °C vlak aan zee. Morgen kan het lokaal even duren voor nevel of mist ver dwenen zijn. Nadien wordt het echter opnieuw zonni en droog herfstweer. De wind is aanvankelijk zwak en krimpt nog iets verder door naar het zuiden tot het zuidoosten. Later op de dag trekt de wind iets aan en wordt vooral aan de kust terug matig. In het verloop van de maxima komt met waarden rond 12 °C voorlo pig weinig verandering. Vanaf vrijdag volgt een overgang naar enkele dagen met nat, winderig en kil weer. johanjaques, meteoservices Air Miles als alternatief voor het spaar\>arken Hij is te aimabel om aanmati gend te zijn, maar voor Henk Kok is het als directeur van de Nederlandse Air Miles Organi satie Loyalty Management Netherlands soms moeilijk be scheiden te blijven. Op de laat ste dag van oktober keek Kok op z'n Hoofddorpse werkplek nog maar eens naar het succes verhaal van een elektronisch spaarprogramma, waarvoor op de kop af vijf jaar geleden de eerste regels werden geschre ven. „We zijn echt met nul be gonnen. Nu komen we binnen bij ruim drie miljoen Neder landse huishoudens. Ga maar uit van twee kaarthouders per gezin, een bereik onder negen enveertig procent van de bevol king. Ik reken me niet eens rijk, als ik dan uitkom op ruim zes miljoen kaarthouders. Gemid deld komen er elke maand twintigduizend nieuwe mensen bij." De eerstkomende drie jaar overziend, durft Kok best de voorspelling aan dat het verza digingspunt voor het Air Miles- systeem nog lang niet in zicht is, al gaat het niet aan zelfge noegzaam achterover leunend op nieuwe spaarders te wach ten. Dat gebeurt ook niet. Van uit het kantoor in Hoofddorp zal straks nog meer dan nu met spaarders worden 'gecommu niceerd'. Niet via de post, maar via goedkopere en moderne communicatiemiddelen als in ternet en de geautomatiseerde telefoon. Kok: „Rond zesen twintig procent van onze spaar ders zit op internet. Wij willen van hen weten, waarom ze spa ren. Spaargedrag zegt namelijk alles over het koopgedrag." Bij de deelnemende bedrijven proberen ze al evenzeer door innovatief denken de loop erin te houden. Als het om sparen gaat, zet bijvoorbeeld aandeel houder Albert Heijn binnenkort letterlijk alles op één kaart. Be gin 2000 krijgt het Air Milessys- teem als spaarvorm een extra lift ten koste van de eigen bo nuskaart, die dan alleen nog recht geeft op korting. Eerder, in april, is al het zoge heten business to business- programma geïntroduceerd. Dat stelt bijvoorbeeld een bier brouwer in staat kroegbazen Air Miles toe te stoppen. De ultie me doelstelling: merktrouw creëren onder.vaste afnemers. Een lustrum Air Miles in vogel vlucht: het was de Engelse con ceptbedenker Loyalty Manage ment International, die na eer dere profijtelijke marktverken ningen in eigen land en in Ca nada begin 1994 ABN Amro als eerste Nederlandse bedrijf pro beerde te interesseren voor een op trouwe klanten gericht belo- ningsconcept. 'De bank' vorm- In vijf jaar tijd heeft het begrip Air Miles zich weten op te werken tot een gevleugelde kreet in de Nederlandse samenleving. Dat wil nog niet wil zeggen dat er een collectief Van Speykiaans verlangen van 'dan liever de lucht in' is uitgebroken onder het volk. Rond zeventig procent van de rond 6,2 miljoen Air Mile-kaarthouders legt het ver zamelen van vliegtuigmijlen uit als het hamsteren van cadeaupun- ten. „Voor onze deelnemende bedrijven is het een prima klanten bindingsysteem en gezien het aantal uitgereikte kaarten voor onze spaarders kennelijk het interessantste spaarprogramma. Henk Kok, directeur van de Nederlandse Air Miles Organisatie Loyalty Management: „We zijn echt met nul begonnen. Nu komen we binnen bij ruim drie miljoen Nederlandse huishoudens." FOTO UNITED PHOTOS DE BOER CYNTHIA VAN DUKE de met de KLM, Shell, Vroom Dreesmann en Albert Heijn als andere grootaandeelhouders een consortium, waarin ook an dere ondernemingen van harte welkom waren om klanten on der bepaalde condities aan te moedigen tot een gul beste dingspatroon. Zodoende raakte de Nederlandse consument er al gauw mee vertrouwd dat voor elk bij Air Miles wegschen kende winkelketen besteed geeltje een vliegmijl stond, zo als ook elke getankte vijftien li ter benzine van het merk dat op de effectenbeurs Koninklijke Olie heet de klant ruim ander halve kilometer dichterbij z'n droomreis bracht. Zo was het vijfjaar geleden. En zo is het nog altijd. Zij het, dat de Nederlandse Air Miles-orga- nisatie Loyalty Management Netherlands op 15 april vorig jaar voor spaarders ook de mo gelijkheid opende om verza melde vliegmijlen als cadeau- punten te gebruiken. Inenen bleek hoeveel Air Miles er on der het volk zaten. Echt opzien barend was dat ook niet, te meer omdat in de praktijk me nigeen al lang tot de slotsom was gekomen dat sparen voor een vlucht naar bijvoorbeeld Curasao (6050 Air Miles, zonder bijbetaling) ten minste het ge duld van een kilometervretende schildpad vergde. Kok: „Na grondig onderzoek is besloten de klanten meer verzilverings- mogelijkheden aan te bieden. Ons was gebleken dat niet ie dereen de lucht in wilde of een dagje Efteling wilde doen." Het was alsof er eind april vorig jaar een stuwmeer van opge spaarde Air Miles leeg liep. De afdeling klantenservice werd plat gebeld. De diverse Air Mi- les-winkels in den lande kon den amper voldoen aan de massale vraag naar dekbedden, friteuses en noem alle huis-, tuin- en keuken-artikelen maar op. Kok: „Na die geweldige hausse van vorig jaar is het wat kalmer geworden, maar nog altijd wordt in zeventig procent van de inwisselingsgevallen geko zen voor cadeaus. Gelukkig zijn Ex-Big Brotherlid Tara maakte de ultieme opmerking met haar vraag: 'Waar komt dat dan van daan, Big Brother?' Veroncia gaf veel prijs maar liet ook veel vra gen onbeantwoord; Wie zorgde voor de close-up van de bed scène van Bart en Sabine? Wie was verantwoordelijk voor een perfecte weergave van het ge luid van de krokodillentranen van Bianca? Het antwoord is er nu: Computerbedrijf Bilding 4 Media uit Groningen. Het Groninger bedrijf ontwik kelde in opdracht van Sony de Betonrot software die gebruikt wordt om de ruim 20 camera's en 60 mi crofoons aan te sturen, die in het huis zijn verborgen. Krap een half jaar geleden werd di recteur Eltjo Meijer benaderd om het systeem te ontwikkelen, dat er voor zorgt dat de kijkers geen seconde beeld en geluid hoeven te missen. „Het project heeft enorm onder druk ge staan, we hebben keihard moe ten werken om alles op tijd klaar te krijgen," vertelt Meijer. Op de zolder van een kleine woonboerderij in Alteveer kwam de software tot stand. Daar werd onder meer gekeken hoe de apparatuur zou komen te staan en hoe deze bediend moest worden. „We hebben zelfs stukken van het Big-Bro- therhuis toegestuurd gekregen, om te kijken hoe we de came ra's erin moesten verwerken. Daarnaast moest er een com putersysteem worden bedacht dat er voor zorgde dat alleen de interessante dingen er uit wer den gepikt. De camera's hou den alles dag en nacht in de ga ten. Om al dat materiaal te be kijken, dat is niet te doen." De rest is inmiddels geschiede nis; het programma is een doorslaand succes en miljoe nen volgen dagelijks de verwik kelingen in het BB-huis in Al mere. „Ik had wel verwacht dat het een succes zou worden, maar zo groot, dat had ik nooit durven hopen", glundert Meij er. Het is een succes waar ook Bilding 4 Media overigens een flink graantje van meepikt. Duitse en Scandinavische zen ders hebben inmiddels volop interesse getoond voor het pro grammaconcept. Als eind dit jaar de laatste bewoners het huis verlaten, staan begin janu ari hun Spaanse opvolgers al weer te trappelen om naar bin nen te gaan. „De software is het hart van het systeem, en wij hebben de rechten," zegt Meij er. Hij is dan ook - om meerde re redenen - een groot Big Bro ther-fan. „Ik vind het program ma een verademing, vooral als je het vergelijkt met soaps. Prachtig." Ik moet er niet aan denken dat er geen misverstan den en onbewezen stellingen zouden bestaan. Wat zouden de kranten dun zijn. De politieke debatten ultrakort. De gespreksonderwerpen in de koffiehoek of bij de kapper karig. Onlangs was ik op een zegenrijke missie enkele da- gen in de Oekraïne. Dat is het grootste land van Europa als je Rusland even niet meerekent. Frankrijk kan er twee keer in en er wonen ruim 50 miljoen mensen van wie 95 procent in het niemandsland bij de armoedegrens verkeert. Sinds de communistische heilstaat is ingeruild voor de vrije markt van de vrije jongens is het beetje bij beetje materieel bergafwaarts gegaan. De balkons van die 1 vreselijke sovjetwoningbouw laten spontaan I los van de betonrot. De poorten van de ge stichten staan wijd open en de gekken kij ken je aan met een ijsmuts op en een lange onderbroek om de leden waarvan de uiterste De vrije jongens en vrije meisjes daarentegen lopen in de langste jassen van het buigzaam ste leder en stappen ze in hun BMW met maar zelden een trekhaak) dan tonen ze hun kortste mini en ze weten net als Abraham dat je je mosterd haalt bij het Interna tionale Monetaire Fonds. Er zijn net verkiezingen gaande voorde president en op het altijd besneeuwde tv-scherm in het conferen tieoord zie ik voornamelijk in alle standen en ma ten de man wiens derrière nu. op het presidentiële skai zetelt. Popsterren van de Oekraïne bezingen zijn lof. Maar Kiev, de eerst door nazis en later door communistische regelheren toegetakelde eerbied waardige hoofdstad loopt niet in rotten van drie naar de verveloze stemlolcalen. In de met iconen volgehangen kerken verwacht je alleen de oude vrouwtjes met hun hoofddoek, tan deloze monden en laarsjes met scheve hakken. Ze- zijn er zeker en in groten getale, deze wandelende brede houten poppen waarvan een hele kleine in een wat grotere past: Maar zo'n heilige Wladimirba- siliek op z'n zondags stroomt ook vol met bleke jon gelui die vanaf een verhoog oude teksten zingzeggen op effen toon. Hoe nu? Hadden wij niet al die lange jaren van het sovjetparadijs vernomen dat alleen nog maar baboesjkds, die stokoude oma's, naar de kerken strompelden en er op zwart geblakerd ico nenhout de Moeder met Kind kus ten of op de broze knieën gingen voorde heilige Nico laas die in het oosten vrij streng kan zijn? Kennelijk hebben we nooit goed opgelet. Oude baboesjkds gingen dood. Jongeren werden middelbaar en vervolgens baboes ka als ze vrouw waren en misschien baboesjkó als ze man waren. Hoe dat grammaticaal zit weet ik niet precies ondanks een cursus Teleac. Rond opera en concertgebouw was vrijdag geen steiveling te bekennen. Bij het filiaal van McDo nalds daarentegen zag het zwart. Het werd toevallig die avond feestelijk geopend, het vierde in Kiev. Achter glas slurpten nieuwe rijken geoefend aan hun slanke glas champagne, een drank die anders zelden wordt geschonken in de propere hamburger keten. Bij thuiskomstin het volgevreten vaderland lees ik dat een kunstpaus in overheidsdienst de klassieke muziek nog hoogstens één generatie geeft, twintig jaar dus. Dan zijn die babyboomers die nu in het kader van de marktwerking cd's van Bach per kilo kopen bij de drogist namelijk de Néderlandse ba- boesjka's. Die worden dan, zegt deze Zoetermeerse steun en toeverlaat van de kunst, samen met die ou we compon isten ten grave gedragen, omda t jonge ren niets moeten hebben van Brahms en Bach. Pau sen, of ze nu over de ziel gaan of over de kunst, we ten alles altijd heel zeker. Ze verheffen een onbewe zen stelling tot betonrot voor tussen de oren. Dat is heel erg. Bijna even erg als een appartementenblok op instorten in Kiev. MILLENNIU we nu in staat de vraag aardig bij te benen. Ten eerste, omdat er nu ook bij alle V&D-filialen en bij AH-winkels artikelen kunnen worden verkregen op vertoon van de Air Miles-kaart. Ten tweede, omdat er via inter net en per geautomatiseerde te lefoon besteld kan worden. Dat scheelt een stuk. Neemt niet weg dat de telefonische bereik baarheid veel beter zou kun nen. Zeker als het gaat om vluchten, moeten klanten nog rekenen op een behoorlijke wachttijd. We doen er alles aan om dit probleem voor onze bel lende klanten op te lossen." Waardoor Air Miles zo veel po pulariteit onder het volk geniet, laat zich volgens directeur, Henk Kok niet eens raden. Hij meent het Nederlandse volk goed genoeg te kennen dat spa ren 'ons' in het bloed zit. „Hoe veel zegeltjes zijn er vroeger niet gelikt om ze op spaarkaar ten te plakken? Er zijn ook mensen die Air Miles sparen om het Air Miles sparen. Die hopen er ooit iets mee te doen, zonder nu te weten wat." Onder die oppotters staat thans nog 1,6 miljard mijl aan onge bruikte Air Miles uit. Ter ver duidelijking: een Air Mile kan in waarde variëren van dertig cent tot een gulden veertig. „Dat is afhankelijk van de korting die een bedrijf wil geven." Loyalty Management Nether lands is thans goed voor een jaaromzet van, zoals Kok het uitdrukt, 500 miljoen mijlen. De directeur stelt ferm vast dat de organisatie, waar nu 85 mede werkers op de loonlijst staan, haar bestaansrecht al lang heeft bewezen. Hoewel bepaalde on dernemers inmiddels, en hij is de eerste om dat te beamen, zich uit het spaarcircuit hebben laten schrappen. Zo gaf een in tern klantenonderzoek het fili aalbedrijf Blokker onvoldoende uitsluitsel gaf over een actiever koopgedrag vanwege de Air Mi- les. En zo stapte Center Pares eruit, naar het heette omdat er te veel Air Mile-spaarders in de bungalows zaten. „Nieuwe deelnemers zijn in de plaats ge komen van de afhakers. Nog steeds blijkt dat bedrijven zich aangesproken voelen door dit marketinginstrument van klan ten binden en verkoop stimule ren. Maar niet alle onderne mers kunnen zo maar meelif ten. Cruciaal is dat kernactivi teiten van sponsors niet mogen conflicteren. Het fenomeen multipartnerspaarprogramma is gestoeld op exclusiviteit. Daarom komt er bij ons geen tweede bank, geen tweede au toverhuurder en ook geen tweede bierbrouwer binnen." gerard van putten nog dagen Nog 59 dagen en hel we millennium bree Reden voor deze kra in een dagelijkse seri rug te kijken op bela gebeurtenissen die p grepen op corresporl rende data in de afg( 1000 jaar. Deze weel nov 1570: Allerheilig) vloed: 2 nov 1985: Ol in de ruimte; 3 nov 1 3x in eigen doel; 4 nd 1973: eerste autoloze dag; 5 nov 1605: bus verraad; 6 nov 1919: regelmatige radio-uil ding. 3 NOVEMBER 1971 Een ontredderde doelmi Thie verklaart na afloop galgenhumor: „Ik heb oj balgebied alle strips gele ooit zijn gepubliceerd, v Wilstra tot Appie Happie Maai' zoiets heb ik nog n beeld gebracht gezien." woensdag 3 november 1 schrijft FC Den Haag, da van 's lands vertegenwoi gers in een Europees bel nooi, volgens velen voetl schiedenis. De UEFA-cu strijd tegen Wolverhamp Wanderers gaat, na een thuisnederlaag, met 4-0 ren omdat de groengeler liefst driemaal in eigen d schieten. Men zal waarsi tot de oorsprong van de balsport moeten terugga zich eenzelfde catastrofa wikkeling te herinneren, het al gauw. Theo van de Burch ziet de offday als c van gisteren voor zich. E Kees Weimar en Aad Ma is hij het die de ploeg va? ner Jezek met een eigen verrast. Drie minuten vo laat hij de bal van zijn kn langs sluitpost Thie gaan ene eigen doelpunt was i mooier dan het andere", Van der Burch nu terug, was een unieke, ongeloo: wedstrijd. We zaten elka;1 afloop verbijsterd aan te ook al omdat we heus nie' slecht speelden. Ja, Ton 1 was gek van ons geworde Maar dat werden wij ook eens van hem." henkruul» MENSELIJK Een Britse nachtzuster var, bejaardentehuis in NEWC is door een tuchtcollege g( schorst wegens wangedrag, 53-jarige verpleegkundige dwong een inwoner van he bij herhaling sherry te drin als ze niet kon slapen. Son de verpleegkundige een ha fles bij de vrouw naarbinni er geen sherry was, nam ze Voor de tuchtcommissie bl dat de bejaarde inwoonstei' het tehuis soms „klappere haar stoel zat", meldde Th mes gisteren. De commissi deelde dat de nachtzuster dig is aan alle elf aanklach van wangedrag. De verplee dige kan binnen drie maan beroep aantekenen. HAN MULDER

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 2