Computerstoring leidt tot
claim gemeente bij IBM
huid
Het meisje met de witte
niversiteit hoopt op goede
menwerking na 'terugkeer'
Leiden Regio
[ONDERZOEK
IH30ZH30N0
SDAG 3 NOVEMBER 1999
I J I J I 1 7 nl\ ÜL 1 V 1 JVT I V 7 CHEF *WIM WEGMAN, 071-5356414, PLV.-CHEF ANNET VAN AARSEN, 071-5356436
^^ieuwe
Tlinkers
"«or Haven
:e, VB
,r s^> Met de passantenhaven
u' wan kant en uitzicht op de
)p 2i gerenoveerde Zijlpoort
i andere kant kon het na-
niet uitblijven. De Ha-
jgt een nieuw wegdek,
iteel zijn straatmakers
lende dit deel van de
[l te 'stofferen' zodat het
>nd de Zijlpoort gevestig-
lurant De Poort van Ley-
wel heel erg majestu-
jangsweg krijgt.
iude UB nu officieel bestuurscentrum
Leiden moest extra kosten maken om uitkeringen te verstrekken
Computerfabrikant IBM kan een schadeclaim van de ge
meente Leiden tegemoet zien. Leiden wil de kosten ver
halen die de gemeente heeft moeten maken door pro
blemen met de uitbetaling van de uitkeringen.
Door problemen met de appa
ratuur van IBM lukte het niet
om de betalingsopdrachten op
de juiste manier bij de bankgi
rocentrale te krijgen. Hierdoor
kregen 1700 uitkeringstrekkers
met een rekening bij de Post
bank of bij de Rabobank pas af
gelopen maandag hun uitke
ring bijgeschreven.
De vertraging was voor de ge
meentelijke afdeling sociale za
ken aanleiding om groot alarm
te slaan. Om te voorkomen dat
mensen in het weekeinde zon
der geld zouden zitten, kregen
alle betrokkenen vrijdag bericht
dat ze eventueel een cheque
konden krijgen als voorschot.
Sociale zaken opende hiervoor
speciaal op zaterdagochtend de
deuren.
De schade kan nog groter
worden door de kosten van de
door een koerier verspreide
brief en de extra uren die de
medewerkers van sociale zaken
hebben moeten werken. Toen
het niet mogelijk bleek om de
betalingsopdrachten op de nor
male manier aan te leveren, ac
cepteerde de bankgirocentrale
een alternatieve vorm, maar
uitdrukkelijk onder de voor
waarde dat niet zij maar de ge
meente aansprakelijk is voor
eventuele fouten. Die kosten zal
de bankgirocentrale neer leg
gen bij de gemeente, die op
haar beurt de rekening zal
doorsturen naar IBM. Of er bij
de overschrijving kostbare fou
ten zijn gemaakt, is op dit mo
ment nog niet bekend.
Bij IBM kon vanochtend nie
mand commentaar geven.
ider
versiteit en de stad Lei-
veel llen de onderlinge ver-
verbeteren. Dat
Hgisteren mooi tot uiting
aaiWeine cadeautje dat col-
z irzitter Vredevoogd over-
de aan loco-burgemees-
oofh Rij: de hagelwitte vlag
ze et blauwe logo van 's
oudste universiteit. De
zullïhap was duidelijk: wees
:enetje trots op ons! Of, zo-
Góedevoogd het zei: „We
i Ji
RRASSEND
DICHTBIJ
hebben bewust gekozen om te
rug te keren naar de stad. Ik
hoop dat dit het begin is van
een duurzame samenwerking
tussen stad en universiteit."
De voorzitter sprak bij de of
ficiële opening van De Oude
UB aan Rapenburg 70, waar
sinds deze zomer het bestuur
en de ondersteunende diensten
van de universiteit zijn geves
tigd. Samen met Van Rij ont
hulde Vredevoogd daartoe een
bord op het pleintje voor de in
gang. Boven hun hoofden wap
perde de Leidse vlag met rode
sleutel broederlijk naast de Ne
derlandse driekleur en het
blauwwit van de academie.
Jarenlang heeft het niet echt
geboterd tussen de stad en
'zijn'"universiteit. Nog maar een
week geleden gaf universiteits
medewerker W. Postma flink af
op het Meerjaren Ontwikke-
lings Programma (MOP) van de
gemeente, waarin de plannen
van het Grote Stedenbeleid zijn
uitgewerkt. Er gaat te weinig
geld naar het onderhoud van
historische gebouwen zoals de
Pieterskerk en het Academiege
bouw, zei hij. Nu.de universiteit
ervoor kiest met haar hart bin
nen de singels te blijven, mag
daar wel enige daadkracht van
de stad tegenover staan.
Van Rij bracht daar gisteren
tegenin dat de stad wel wat
hulp van aankomende be
stuurskundigen kan gebruiken.
De studenten zouden aan de
rijksoverheid moeten duidelijk
maken dat de gemeenten meer
geld nodig hebben voor alle ta
ken die ze er de laatste jaren bij
hebben gekregen. „De overheid
draagt veel over aan de ge
meenten, maar ze met de fi
nanciering toch nog alles cen
traal wil regelen komen we niet
ver."
Van Rij leek trouwens niet
helemaal te begrijpen waarom
de universiteit heeft gekozen
voor de binnenstad, terwijl in
de Leeuwenhoek, achter het
station, juist driftig wordt ge
bouwd aan een nieuw centrum
met een concentratie van medi
sche en wetenschappelijke
functies. „Maar ja, als je zo'n
mooi gebouw hebt..." De wet
houder ruimtelijke ordening
was zeer te spreken over de wij
ze waarop de voormalige uni
versiteitsbibliotheek, een verza
meling van gebouwen uit ver
schillende eeuwen in diverse
stijlen, is verbouwd tot be
stuurscentrum. „Een aanwinst
voor de gemeente."
Ook architect Leon Thier van
atelier PRO was trots op het re
sultaat. „De orde was zoek,
door allerlei verbouwingen in
de loop der jaren. Dit gebouw
was een verborgen schoonheid,
mede ook door de grote tuin."
Dat niet iedereen te spreken
is over de UB, bleek uit een es
say van de historicus Johan
Huizinga in De Gids van okto
ber 1933 waaruit Vredevoogd
citeerde: 'Niets is voor Hol-
landsch stedeschoon zoo ge
vaarlijk als het verbreken van
een oude rooilijn. Men kan het
zien in Leiden, waar men bij
het bouwen van de nieuwe
Universiteitsbibliotheek ver
zuimd heeft, de gesloten lijn
van het Rapenburg te herstel
len, die op den plattegrond van
Blaeu zoo goed te zien is, het
geen het afbreken van de koste-
Gjke gevels links nog overbodi-
ger hadde gemaakt, dan het
reeds was, en ons het onnooze-
le pleintje had bespaard, dat
enkel rumoer en ruimteverlies
beduidt.'
t de Leidsch Dagblad
ANNO 1899
gegroeid en heb het dus nooit
geleerd."
„Toen kwamen die mannetjes
dus zelf naar mij toe. Schrijf
het maar op, zeiden ze tegen
me, dan blijft het bewaard. Dat
is ook een van de redenen dat
ik binnenkort twee maanden
terug ga om van hun verhalen
een bundeltje te maken en dat
daar zoveel mogelijk uit te de
len. Want ik promoveer op hun
taal, maar wat hebben die
mensen daaraan?"
Het leven in het dorp was soms
wat eentonig. „De ene dag was
precies als de andere. Je staat
op met de zon. Als ontbijt had
den we meestal zelfgebalcken
brood of gepofte knollen of ge
bakken banaan en koffie. Daar
na had ik vaak een gesprek met
een informant, dat ik vervol
gens uitwerkte. Soms ging ik
met iemand mee naar een tuin
om aardnootjes te rooien of zo.
's Middags om een uur of vier
ging ik baden in de rivier, dik
wijls met een groepje vrouwen,
gezellig een beetje roddelen en
een wasje doen. Het hoogte
punt was zondag, want om
acht uur kon je naar de kerk_
Als het leven zo monotoon is,
vind je het wel eens leuk om
met z'n allen een liedje te zin
gen."
„Het leven is er sober, zonder
stress. Eigenlijk wel een pretti
ge manier van leven. Wa^js
nou belangrijk? Dat er eten is,
schone kleren en dagelijks een
bad. Ik heb heel goede herin
neringen aan Kerstmis 1995. Er
was net een pakket bood
schappen uit de stad aangeko
men. Heel gewone dingen
hoor, maar wat hebben we
daarvan genoten! Nog steeds
merk ik af en toe dat er gaten
in mijn kennis zitten; ik heb
gewoon een deel van het
nieuws gemist toen ik niet hier
was. Maar het heeft geen zin
om me daarover druk te ma- j
ken. Dat gevoel heb ik gelukkig i
voor een deel wetep vast te
houden. Soms is het leven zo- I
als het komt."
Vrijdag 3 November
LEIDEN - Geachte Redactie!
Toen Vreewijk nog niet tot Leiden behoorde, boden
de eigenaars van die wijk aan, op eigen kosten een
brug te leggen over den Witten Singel van de Eerste
Straat naar de Kaiserstraat.
Dat aanbod werd door den Gemeenteraad van Lei
den afgeslagen, doch een veerpont ter genoemder
plaatse in werking gesteld.
Toen Vreewijk bij Leiden was ingelijfd, verzochten
de bewoners van die buurt in 1896 om een brug of
vrijstelling van veergeld. Het laatste verzoek werd af
geslagen, het eerste aangehouden.
Inmiddels is Vreewijk steeds uitgebreid en nog al
tijd neemt het aantal bewoners toe. Zelfs twee
groote laboratoria versieren thans dit niet onaanzien
lijk stadsgedeelte. Meer en meer heeft zich de be
hoefte aan een betere verbinding met de stad doen
gevoelen.
Men ga toch op de kaart eens na, hoe zonderling
op het oogenblik deze wijk aan de stad aanhangt:
om naar de Academie, het station, de kazernes, het
Ziekenhuis, de meisjesschool op de Boommarkt,
enz. te gaan, moet men eenige minuten in regen en
wind staan wachten, daar bij het slechte weer de
veerman natuurlijk in zijn huisje zit. En na 9 uren
des avonds is men genoodzaakt een grooten omweg
te maken langs modderige wegen.
Uw. dw. X.
ANNO 1974
NOOORDWUK - De avondlijke rust van de Wllhelminaboulevard werd zaterdag verstoord door de vrolij
ke muziekklanken van 'Crescendo'. De harmonie speelde ter gelegenheid van het zestig-jarig huwelijk
van het echtpaar Seijdel-Den Hartogh. Seydel is in de Noordwijkse hotelwereld geen onbekende.
FOTO ARCHIEF LEIDSCH DAGBLAD
Maandag 4 november
SAN FRANCISCO - Randolph en Catherine Hearst
hebben de beloning van 50.000 dollar, die zij had
den uitgeloofd voor de veilige terugkeer van hun
dochter Patricia ingetrokken. Zij zijn van mening dat
de beloning haar veiligheid kan bedreigen. De 20-ja-
rige Patricia werd 4 februari ontvoerd door het Sym-
bionese bevrijdingsleger, maar zou zich later bij de
ontvoerders hebben aangesloten. Ze wordt thans ge
zocht in verband met een ontvoering en een gewa
pende overval. In een verklaring die in de San Fran
cisco Examiner, de krant van Randolph Hearst, werd
gepubliceerd stond: ,,We zijn bereid om alles te
doen om haar te helpen, te beschermen en te verde
digen. We zijn echter tot de conclusie gekomen dat
het aanbod van de beloning door haar kan worden
geïnterpreteerd". Verder meende Hearst dat het
geld mensen kan aanmoedigen om acties te onder
nemen die Patricia's veiligheid in gevapr kan bren
gen.
ATHENE (AP) - De rechters van het Atheense hof
van beroep hebben in gezamenlijke zitting besloten
vervolging wegens hoogverraad te gelasten tegen
oud-dictator Papadopoulos en 46 van zijn vroegere
medewerkers wegens de onwettige staatsgreep die
zij hebben gepleegd in april 1967. Indien zij schul
dig worden bevonden kunnen zii worden veroordeeld
tot de doodstraf. Het besluit vief tijdens een onge
bruikelijke voltallige zitting van de 88 rechters van
het hof van beroep. 85 stemden voor vervolging, drie
tegen. Veertien van de 47 die nu zullen worden ver
volgd vormden de originele leden van de junta die op
21 april de macht aan zich trok. Zij waren destijds
allen legerofficieren. Tot hen behoren Papadopou
los, zijn broer Constantijn, de oud-vice-premiers Ma-
karezos en Patakos, oud-chef van de militaire politie
brigade-generaal loannides en oud-regent Zoitakis.
Foto's ixi deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde cheque (geen
overschrljvingskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bi) 18 in zwart wit) op te sturen naar het Leidsch
Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, postbus 54, 2300 AB lelden of door contante betaling aan de balie van het Leidsch
Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. U ontvangt de foto binnen drie weken.
Philomena Dol beschreef grammatica van papoeataai Maybrat
?eb
aar het front der wetenschap, dat is het streven'van de
niversiteit Leiden. En met succes. Niet zelden brengen
bijLeidse onderzoekers opmerkelijke resultaten onder de
lacht Maar ook onderzoeken die minder opvallen dragen
aan een inzichtelijker samenleving. In Onderzoek houdt
n dwarsdoorsnede van de Leidse wetenschap tegen het
ok ht. Elke week vertelt een andere onderzoeker over zijn of
haar werk. Vandaag Philomena Dol.
ïlang had ze gelopen, drie
H 'els over, ver weg van haar
Toen ze wilde schuilen
de regen, vond ze onder
in een tuinhuis. Daar zat
issen de papoea's, die haar
en gaven. Maar ze kon ze
meer verstaan. Ze was
taalgebied uitgelopen.
17 33omena Dol verbleef twee
op de Vogelkop, een
ereiland in het noordwes-
van Irian Jaya. Ze beschreef
rammatica van de lokale
het Maybrat, waarop zij in
promoveerde.
jsinds ik klein ben, heb ik
jmet Indonesië. Ik was een
li van vijf toen mijn vader
Ir het Koninklijk instituut
!r taal, land en volkenkunde
jr 2,5 jaar in Jakarta werd
jevter!tationeerd. Op mijn der-
r i _|ide vertrokken we opnieuw
jr vier jaar, deze keer voor
>st jenlandse zaken. Het Indo-
(bmrtjsch heb ik van de straat
ag jepikt en omdat ik te oud
5 voor de Nederlandse
ging ik naar de Ameri-
sle(bse, waar ik in drie maan-
menf Angels leerde. Die taal ben
LeiP Leiden gaan studeren. Ik
chiki altijd verslingerd geweest
l taal."
lur' jijn promotor, prof. Stokhof,
oud£)de mij van toen ik kleuter
niatf Hij zocht mensen voor
1 groot onderzoeksproject
Irian Jaya. Toen hij me
jeg of ik niet naar de Vogel-
j> wilde, moest ik daar eerst
pl nachtje over slapen. Maar
hrna ben ik in gestrekte draf
Itf'hem teruggegaan. Ik heb
Keel geleerd, niet alleen over
taal en de mensen, maar
k over mezelf. Je wordt daar
jt geleefd door telefoon, fax
je-mail. Mensen zijn er blij
jt regen, want dan hebben
ze water. Je gaat dingen relati
veren. Ik ben blij dat ik dat heb
meegekregen."
Dol verbleef tussen september
1993 en maart 1996 22 maan
den in Ayawasi, een dorp van
duizend inwoners. Het dichtst
bijzijnde dorp ligt op twee uur
lopen. Veel papoea's reizen
nog te voet, maar voor het con
tact met de 'grote stad' aan de
kust beschikt het dorp over een
landingsstrip waar af en toe
een vliegtuigje van de Indone
sische luchtvaartmaatschappij
neerstrijkt. „Opeens stond ik
daar op een veld vol papoea's,
in het middelpunt van'de be
langstelling. Ze snapten er
niets van dat een blanke dame
hun taal kwam leren."
Aya betekent water en wasi is
rook. „Die naam klopt wel: 's
morgens hangt er doorgaans
een mooie nevel boven de ri
vier." Het dorp bestaat vooral
uit houten huizen en modder-
paadjes, met enkele winkeltjes,
een paar schooltjes, een hospi-
taaltje en een kerkje van de
missie. De bevolking leeft van
de natuur: cassave, zoete aard
appelen, knolleft uit de tuinen
buiten het dorp en vlees van
wilde zwijnen, boomkangoe
roes, ratten, vogeltjes en kip
pen. Nederlandse missiezus
ters hebben vanaf de jaren vijf
tig de gezondheidszorg op po
ten gezet, waarbij ze de nadruk
legden op hygiëne. Dol woon
de aanvankelijk ook op de mis
siepost.
„Op de tweede dag ben ik op
een bankje gaan zitten tussen
de kinderen, om spelenderwijs
hun taal te leren. Ze wilden bij
voorbeeld weten of ik tot tien
kon tellen en als ik dat dan fout
deed, hadden ze grote pret. La
ter bood een vrouw mij aan te
helpen. In haar winkeltje kon
ik allerlei dingen aanwijzen,
waardoor ik langzamerhand
een woordenlijstje kon maken.
De moeilijkheid was om men
sen te vinden die de taal goed
spraken en mij verhalen kon
den vertellen. Die moest ik dan
woord voor woord afluisteren.
Gelukkig kreeg ik hulp van Pe
trus, de mSh van die vrouw die
mij in haai winkeltje had ge
holpen. Van hem hoorde ik
hoe de anderen over mij spra
ken. Ze noemden mij 'het
meisje met de witte huid'."
„Vooral de oude mannetjes,
die meestal met z'n allen onder
een boom zaten, hadden er
weinig fiducieun. Maar toen ze
in de gaten kregen dat ik de
taal begon te spreken, kwam
ook het besef dat een lokale
taal als het Maybrat niet mag
verdwijnen. Doordat veel men
sen naar de stad trekken, loopt
de verhaaltraditie spaak. Dat is
niks bijzonders, dat zie ik ook
aan mijn nichten in West-
Friesland. Zolang ze daar blij
ven wonen, blijven ze dialect
spreken. Maar ik ben hier op-
Genodigden luisteren in de voormalige studiezaal, nu kantine, naar uitleg van architect Leon Thier over de verbouwing van De Oude UB.
FOTO MARK LAMERS
