Rob Plug ziet zonnige toekomst in zijn bol
Prepaidbellers ook bij
Libertel duurder uit
'Afhandelen passagiers
Transavia naar KLM'
Albert Heijn schrikt niet
van kleiner marktaandeel
Debacle in VS brengt
in problemen
Vliegend voetbalveld' als stroomleverancier
Economie
1 AANDAG 1 NOVEMBER 1999
7
^Genoegdoening Canadese ambtenaren
nie ottawa Canadese ambtenaren die in het verleden minder sa-
laris kregen dan collega's die hetzelfde werk deden, krijgen als-
mj nog genoegdoening. De regering in Canada trekt een bedrag
^UI]van 3,6 miljard Canadese dollars (5 miljard gulden) uit om de
betrokken ambtenaren, vooral vrouwen, schadeloos te stellen,
egel Het gaat om ongeveer 230.000 werkende en inmiddels gepen-
>Je- sioneerde ambtenaren, die per persoon een bedrag van maxi-
ieel maai 30.000 Canadese dollars (42.000 gulden) kunnen ontvan-
gen. De regering heeft besloten tot deze uitbetaling over te gaan
na een rechterlijke uitspraak. De rechtbank veroordeelde de
overheid al meer dan een jaar geleden tot de uitbetaling. Vol-
e P( gens de rechtbank moet de regering het salaris met een terug-
werkende kracht over een periode van dertien jaar aanvullen,
:h0[ G-Star eist hippe spijkerbroek op
aai1 amsterdam Een ovaal op de knie, een horizontaal stukje op de
knieholte genaaid en her en der extra stiksels; dat kan alleen
en- een Elwood-spijkerbroek van G-Star zijn. Vindt de Amsterdam-
da! se spijkerbroekenfabrikant G-Star, die kledinghandelaar Poel-
h' man voor de rechter daagt wegens namaak. Volgens G-Star lijkt
het model Norman van het merk Cracker, dat door Poelman in
de handel wordt gebracht, verdacht veel op de Elwood. G-Star
zegt schade te lijden door de 'namaak'. De fabrikant heeft de
originele Elwood-broek, volgens G-Star zeer succesvol, als merk
laten registreren. Vandaag moet Poelmap zich verdedigen in
een kort geding waarin G-Star eist dat alle broeken die nog in de
winkels hangen, worden vernietigd.
NUON in fonds duurzame energie
111161 haarlem-leiden Energie- en waterconcern NUON (ex ENW en
EWR) doet voor 30 miljoen gulden mee aan de oprichting van
e m! het Renewable Energy and Energy Efficiency Fund (Reef) van de
erde Wereldbank. Dit fonds is puur gericht op duurzame energie en
dik! heeft een omvang van 200 miljoen. De oprichting is vrijdag in
n Bonn aangekondigd tijdens de rijfde VN-klimaatconferentie.
NUON krijgt door deelneming in Reef ook een deel van de C02-
t emissierechten ('vervuilingsrechten') die de duurzame projec-
iersi ten opleveren. In feite kopen de deelnemers door mee te doen
§5 schone lucht in het buitenland. De rechten zijn verhandelbaar.
B
me JL «J
n navolging van concurrent
0>N verhoogt ook Libertel het
jarief voor bellers met een zo
genoemde prepaidkaart. Vanaf
randaag stijgt de prijs voor bei
en in de avonduren naar een
indere mobiele telefoon van
!5 naar 35 cent per minuut,
riet tarief van een kwartje per
ninuut voor bellen naar een
laste telefoon blijft gehand-
taafd.
i Eerder deze maand liet KPN
al weten per 1 november 35
cent per minuut in rekening te
brengen voor prepaidbellers
van mobiel naar mobiel. Ook
bij KPN blijft bellen met zo'n
mobiel toestel naar het vaste
net een kwartje.
Net als KPN zegt ook Libertel
dat de tariefsverhoging nodig is
wegens gestegen kosten. De
kosten voor het verzorgen van
een gesprek naar een mobiel
netwerk zijn hoger dan het ver
zorgen van een gesprek met
een vast netwerk.
In 1997 voegt directeur Plug
aan zijn twee bedrijven BarthoÏÏ
en Holland Boor op het Leidse
industrieterrein De Waard een
derde toe: BubbleDeck. Op de
stoep van de 21ste eeuw is die
onderneming genomineerd
voor de milieuprijs voor de in
dustrie 1999. Donderdag maakt
VNO-NCW-voorzitter J. Blan-
kert de winnaar bekend.
Plug verbaast zich nog steeds
over de snelheid waarmee alles
is gegaan. Nog maar drie jaar
geleden komt hij via een relatie
toevallig in contact met de
Deense ingenieur Jorgen Breu-
ning. Aan diens brein is een
even simpele als geniale vin
ding ontsproten: vervang een
substantieel deel van loodzware
betonnen vloeren door lichte
plastic bollen en je behaalt in
één klap legio voordelen.
„Toen ik zijn verhaal voor het
eerst hoorde kon ik niet geloven
dat zoiets niet eerder bedacht
was. Eenvoudig in opzet en met
zoveel maatschappelijke en fi
nanciële voordelen." Drie
maanden trekt Plug uit voor
een marktverkenning. Hij bena
dert architecten, ingenieurs en
aannemers en maakt ze deelge
noot van de ontdekking die
door gebrek aan koopman
schap bij de Deense 'Willy Wor
tel' op de plank bleef liggen.
In prof. dr. J.C. Walraven van
de TU Delft vindt de Leidse za
kenman een enthousiast sup
porter en steeds meer overtuigd
van de grote voordelen zoekt hij
naarstig naar een pilot project.
De nieuwbouw van het Hoog
heemraadschap van Rijnland in
het Leidse Biosciencepark -
waarvoor architect Jan Brouwer
een milieuprijs kreeg - lijkt
daarvoor geknipt. Met het Bub-
bleDeck-procédé zou de helft
op het betongebruik bespaard
kunnen worden. Maar bouwer
IBC durft het experiment uit
eindelijk toch niet aan.
Meer succes heeft Rob Plug
Rob Plug: „Bollen van gerecycled plastic in plaats van duur, milieu-onvriendelijk beton.
bij Ballast Nedam IGB en Bam
Bredero Bouw die samen de
bouwcombinatie vormen voor
de Millenniumtoren. Zij zien de
voordelen direct en nemen
eind 1997 het besluit om het
baanbrekende vloerensysteem
toe te passen in het 90 miljoen
kostende hotel-annex kanto
rencomplex. Terwijl de bouw al
is gestart, worden bestekken in
allerijl aangepast. Slechts acht
maanden liggen er tussen in
troductie en acceptatie.
Voor de vloeren in het massa
le bouwwerk wordt een prefab
variant van BubbleDeck toege
past. Holle bollen gerecycled
kunststof worden bij Dycore
Verwo Systems in Breda in een
stalen bewapening gevat. Die
constructie wordt in een beton
nen bodem gegoten en vervol
gens naar de bouw vervoerd.
Ter plekke worden de elemen
ten aan elkaar bevestigd en vol
gestort met beton tot de vereis
te vloerdikte is bereikt.
Het hele procédé levert een
aanzienlijke besparing op aan
grondstoffen zoals zand, grint,
cement, water en betonstaal.
Bovendien is de vloer lichter
dan conventionele varianten.
Omdat ze door de speciale con
structie in twee richtingen dra
gen, kan ook een groter opper
vlak worden overspannen.
Nog meer voordelen? Minder
ondersteunende elementen, als
heipalen en een geringer ener
gieverbruik. En bij eventuele
sloop komt maar de helft van
de normale hoeveelheid afval
vrij. „Het opmerkelijke is dat de
vloer dezelfde eigenschappen
van een massieve heeft. Stabili
teit en draagkracht zijn gelijk",
glimlacht Robert Plug. „Want
de bollen worden op die plek
ken in de vloer aangebracht
waarop geen krachten worden
uitgeoefend. In plaats van duur
beton."
Met gepaste trots verhaalt hij
over de promotiestudie van een
student aan de TU Eindhoven
die becijferde wat er bespaard
zou zijn in het nieuwe Haagse
stadhuis als BubbleDeck was
toegepast. „Dat loopt echt in de
miljoenen guldens." De vinding
is inmiddels gepatenteerd en
Plug bezit de licentie voor de
Benelux. „Daar heb ik mijn
handen vol aan." Veel verder
wil de Leidse baanbreker voor
lopig niet gaan. „Wel heb ik
Breuning toegezegd hand- en
spandiensten te verlenen bij de
internationale ontwikkeling van
het unieke bouwsysteem."
De zaak raakt de afgelopen
maanden in een stroomver
snelling. Zijn kantoor krijgt er
twee verdiepingen bij want in
middels zijn er zo'n veertig
nieuwe projecten in voorberei
ding. Daar zitten een paar hele
grote bij. Zoals de Office Tower
bij Amsterdam CS en het nieu
we hoofdkantoor van verzeke
ringsmaatschappij Avero in
Leeuwarden. En nog dit jaar
gaat de eerste paal de grond in
voor het nieuwe Palace-hotel
in Noordwijk.
De nominatie voor de mi
lieuprijs komt voor Rob Plug
niet helemaal uit de lucht val
len. „Er is de laatste tijd in de
bouwwereld nogal wat publici
teit geweest rondom Bubble
Deck. Het ministerie van VROM
heeft ons gevraagd mee te
doen. Dat streelde ons eerge-
Bureau publiceert vertrouwelijke cijfers
ransaria gaat volgens FNV
londgenoten de afhandeling
'an passagiers op Schiphol on-
lerbrengen bij moedermaat-
Ichappij KLM. De chartermaat-
happij wil niet verder met
igden Aviation, dat tot nu toe
iet inchecken van de passa-
jers voor Transaria verzorgde.
Volgens bestuurder J. Smeets
FNV Bondgenoten komen
NSSTE\oor deze maatregel zo'n ze-
'entig arbeidsplaatsen op de
iccht te staan. Bij onafhankelijk
ifh andelaar Ogden gaat het
volgens haar om zeker dertig ar
beidsplaatsen. Bij Transaria zelf
zouden dat er veertig zijn.
De chartermaatschappij over
legt vandaag met de bonden en
de ondernemingsraad die vrij
dag werd ingelicht. Smeets zegt
dat Transaria al geruime tijd on
tevreden is over de kwaliteit van
het werk van Ogden Aviation.
FNV Bondgenoten wil dat
KLM de betrokken werknemers
overneemt. De KLM moet vol
gens Smeets het eigen perso
neelsbestand wel uitbreiden om
de afhandeling van Transaria te
kunnen uitvoeren.
,dhei<oi
Het marktaandeel van Albert
Heijn. heeft in augustus en sep
tember een vrij dramatische
duikeling gemaald. De verko
pen van de grootste super
marktketen van Nederland lie
pen terug tot 27,4 procent van
de landelijke omzet. In het
voorafgaande halfjaar was het
marktaandeel al met ongeveer
0,3 procent gekrompen. AH
verloor vooral aan Cl000 en Su
per de Boer.
De woordvoerder van het
moederbedrijf Ahold toonde
zich gisteren onaangenaam ge
troffen door de publicatie van
de vertrouwelijke cijfers van
marktonderzoeksbureau AC
Nielsen in het vakblad Distri-
food. Uit die cijfers blijkt dat de
dalende trend van AH in het
eerste halfjaar in de zomer
maanden nog verder naar be
neden boog.
Over het eerste halfjaar
maakte Ahold zelf een daling
van het marktaandeel bekend
van circa 0,3 procent, tot 28,6
procent. Volgens de cijfers in
Distrifood liep dat in augustus
nog eens vier tienden terug ten
opzichte van de marktgroei in
Nederland (4,5 procent) en
haalde AH in september nog
maar ongeveer de helft van de
gemiddelde omzetgroei, waar
door het marktaandeel inzakte
met 1,2 procent tot een diepte
punt van 27,4.
Overigens scoorden Edah
(van Laurus) en Aldi nog slech
ter. Grote winnaars waren Su
per de Boer (zes procent om
zetgroei in september) en
C1000, dat in augustus en sep
tember meer dan driemaal de
gemiddelde omzetgroei boekte
(respectievelijk 13,8 en 12,8
procent in augustus en septem
ber).
Ahold-woordvoerder J. Hol:
„Ons marktaandeel zal volgend
jaar stabiel blijven, rond de 28
procent. We hebben een een
malige terugval doordat koop
jesjagers weg blijven vanwege
de Bonuskaart. Maar omzet
zegt niet alles. Het is voor ons
als marktleider geen probleem
om omzet te kopen met dis-
countprijzen, maar daar is Al-
'Vaste klanten besteden steeds meer door kwaliteit, gemak en variatie.'
bert Heijn niet op uit. Wij wil- Heijn door de kwaliteit, het ge- count-artikelen." Volgens Hol
len de marge laten groeien, niet mak en de variatie die de win- is het marktaandeel vanaf de
de laatste koopjesjagers in de kels bieden. Op die service-ge- laatste week van september be-
winkel halen. De vaste klanten mak artikelen zit een veel bete- ter. „Daarin zien wij een beves-
besteden steeds meer bij Albert re marge dan op allerhande dis- tiging van ons vertrouwen."
vd*et verlieslijdende Japanse
ocent'e'ctron*cacoricern Toshiba is
jerder in de problemen geko-
n ont'en rï°or een debacle 111 de VS.
rswe-^et concern 2>2 miljard
tuiden uit voor de schadeclaim
tan Amerikaanse kopers van
ïdhew^t»00^'
loten I ^wee Amerikanen waren er-
1de chter gnomen dat de note-
v ooks informatie op diskettes
nrleleonden vern>etigen of misvor-
ten, zonder dat de gebruiker
aar iets aan kon doen. Een
echtszaak is geschikt, maar te-
chotlen een h°ge prijs. Alle Ameri-
aanse gebruikers van de note
books hebben recht op een
jchadevergoeding tussen 210
en 472 gulden. Daarnaast ver
helpt Toshiba kostenloos het
probleem.
Toshiba duikt door de schik
king nog dieper in de rode cij
fers. Voor het lopende boekjaar,
dat eind maart volgend jaar af
loopt, voorspelt het een verlies
van 1,3 miljard. Eind mei dacht
Toshiba nog in het lopende jaar
betere resultaten te kunnen
boeken.
Op de beurs van Tokyo kel
derde vrijdag de beurswaarde
van Toshiba ruim zes procent.
Het Amerikaanse Moody's, dat
de kredietwaardigheid beoor
deelt van bedrijven, gaf Toshiba
een extra knauw door het con
cern te devalueren.
Een vlieger ter grootte van een voetbal
veld om energie te winnen. Een bizar
idee, maar de TransKite van Friedhelm
Veldhuijzen viel direct in de smaak bij
chemieconcern DSM. Samen met zijn
partner Günther Niessen won hij 10.000
gulden met zijn idee, waarin de 'super-
vezel' van DSM, Dyneema, wordt toe
gepast.
Veldhuijzen heeft zich als ingenieur
civiele techniek gespecialiseerd in
windenergie. Zijn bekroonde idee is
simpel, zegt hij. „Een vlieger zo groot
als een voetbalveld, die je met een kabel
oplaat. Dankzij de wind kan een gene
rator op de grond van energie worden
voorzien."
Doordat het nodig kan zijn de vlieger
op te laten tot een hoogte van vijf kilo
meter, moet de kabel waaraan hij Vast
zit extreem sterk zijn. Veldhuijzen: 'De
Dyneema-kabel is supersterk en ook
zeer licht. Hoe lichter hoe beter, is dan
het parool."
Volgens Veldhuijzen moet een vlieger
ongeveer een megawatt aan elektriciteit
kunnen leveren, genoeg om 2.700
huishoudens een jaar van stroom te
voorzien. Het voordeel boven een
windturbine is volgens Veldhuijzen
'evident'. „Windturbines hebben last
van een ongelijkmatige wind, hebben
hinder van gebouwen. Onze vlieger
heeft daar geen last van. Je hebt op
grote hoogte de meest ideale wind. Bo
vendien geeft een vlieger geen hori
zonvervuiling."
Toch moet er ook het nodige gere
geld worden voor het vliegverkeer, dat
op de supervlieger zou kunnen botsen,
of in de kabel verstrikt zou kunnen ra
ken. Veldhuijzen: „Een vlieger moet
een vliegtuig natuurlijk niet storen.
Maar de vlieger hoeft niet altijd op rijf
kilometer te hangen. De ene dag kun je
hem tot één kilometer laten gaan, de
andere dag tot rijf kilometer." Vandaar
de naam TransKite, aldus zijn schep
per. „Die betekent: vlieger die trans
versaal - heen en weer op de wind -
gaat." Voordat het 'voetbalveld' de
lucht ingaat, wil Veldhuijzen het eerst
met een prototype van tien vierkante
meter proberen.
Acties op til bij Elf Atochem
^Rotterdam* Bij het chemisch bedrijf Elf Atochem in het Rotter
damse Botlekgebied staan acties voor de deur. Vandaag loopt
t;een ultimatum af dat de bonden hebben gesteld in verband met
het vastlopen van de onderhandelingen. Gisteravond had de di
rectie daar nog niet op gereageerd. Bestuurder H. Verburg van
JCNV Bedrijvenbond verwacht dat de werknemers van Elf Ato-
in de loop van de week tot prikacties zullen overgaan. La
komen er werkonderbrekingen van langere duur. Elf Ato-
e llchem is een chemische fabriek die onder andere bestrijdings-
middelen maakt. Het conflict spitst zich toe op de loonsverho-
in de nieuwe CAO. De bonden eisen tweemaal 3,25 pro-
in een tweejarige CAO. De directie wil de CAO 28 maanden
irPlaten lopen, de eerste twee jaar tweemaal 3 procent geven en tij-
sfldens de laatste vier maanden 0,5 procent structureel.
isj
''j Koortslipmiddel inzet kort geding
zeist De strijd om de behandeling van de koortslip verplaatst
n f zich morgen van de drogist naar de Amsterdamse rechtszaal.
Glaxo Wellcome eist dan in kort geding dat
er (concurrent Smithkline Beecham stopt met misleidende reclame
rsllvoor Famrir. Marktleider Glaxo vindt dat de concurrent ten on-
rechte claimt dat Famrir beter is. Glaxo-advocaat L. Oosting
stelt dat Smithkline Beecham beweert dat het middel ook helpt
fraais de blaasjes op de koortslip al zijn opengebarsten. In Neder-
00hand zijn 3 miljoen mensen besmet met herpes-simplex, dat tot
koortslip kan leiden. Glaxo, dat Zovirax al vijftien jaar
maakt, heeft zeventig procent van de markt in handen. Vanaf
1996 is het zonder recept te krijgen. Famrir heeft een andere
J<j werkzame stof en was tot voor kort alleen op recept te krijgen.
voel. En ik denk dat we een
goede kans maken. De vier an
dere kandiaten maken ook
duurzame producten die goed
zijn voor het milieu maar ze
kosten meestal ook meer geld.
Bij ons snijdt het mes aan twee
kanten. Aan de ene kant produ
ceren we veel milieuvriendelij
ker en aan de andere kant is het
ook nog veel goedkoper."
Plug: „Beton maken is een
van de meest milieuvervuilende
processen die je je kunt voor
stellen. Bovendien worden
grondstoffen als grint en zand
langzamerhand schaars. Reken
maar uit wat het voordeel is als
je 35 tot 50 procent minder ma
teriaal hoeft te gebruiken. Elke
betonmixer minder op de weg
verkleint de files, bespaart
brandstof en vermijdt uitlaat
gassen".
Appelsientje
verdeelt top
zuivelconcern
MEPPEL ANP
Onenigheid over de positie van
Riedel is de oorzaak van het
plotselinge vertrek van twee
toplieden van het zuivelcon
cern Friesland Coberco (FCD).
J. Lokhorst en J. Plageman za
gen beiden de fruitdrankpro
ducent als een belangrijke
tweede poot onder het con
cern.
Weliswaar hebben Appel
sientje, Goudappeltje en Cool-
Best niets met melk te maken,
maar hun winsten maken de
magere rendementen bij zuivel
een beetje goed. De raad van
commissarissen ziet het anders
en schaarde zich achter be
stuursvoorzitter A. Olijslager
en L. Dahlhaus.
Zij geloven meer in een con
cern dat zich concentreert op
zuivelverwerking. Door inter
nationale sterke kaasmerken
op te bouwen zijn er goede
rendementen te behalen, gelo
ven ze. In deze strategie staat
de zuivelverwerking vooraan
bij investeringen en overna
mes.
„Stoppen met Riedel is niet
aan de orde, daar is het een
veel te mooi bedrijf voor. Dat
we daar minder doen, mag niet
vertaald worden in dat we er
niets meer doen.", aldus een
woordvoerder.
FCD is verplicht jaarlijks rijf
miljard liter melk van de boe
ren cif te nemen. Daarvan gaat
nu 3,6 miljard liter naar kaas,
maar dat is nog steeds voor
een groot deel buikkaas, waar
mee weinig te verdienen valt.
De vakbond vreest dat er een
nieuwe saneringsronde aan
komt om de rendementen op
te krikken. Door de lage prijs
van kaas en boter en door de
gevolgen van het dioxine
schandaal verwacht het con
cern dit jaar een iagere winst
dan de 130 miljoen van vorig
jaar.
Leids bedrijf BubbleDeck genomineerd voor milieuprijs industrie 1999
De Millenniumtoren in het
hart van Rotterdam vormt
het imposante bewijs van
het gelijk van Rob Plug. De
34 verdiepingen tellende
kolos naast De Doelen ver
rijst dankzij een revolutio
nair bouwsysteem waarin
de 56-jarige Leidse onder
nemer heilig gelooft. Want
de 24.000 vierkante meter
vloer is niet alleen zeer mi
lieuvriendelijk gebouwd
maar ook aanzienlijk goed
koper dan wanneer het
traditionele procédé was
toegepast.
leiden bram van leeuwen
