'Ik geloof er niets
van als mensen zich
ongelovig noemen9
Irak renoveert geboorteplaats Abraham voor pausreis
Geloof Samenleving
VRIJDAG 22 OKTOBER 1999
VANDAAG
Vroeger zag je
nog wel eens
een monnik
schijnbaar
doelloos het
land door
kruisen. Later werd dit ver
boden. omdat je nooit zeker
wist of iemand in pij wel echt
tot een bepaalde kloosteror
de behoorde. Daar had de
heilige Wendelinus, of Wen-
del, uit Ierland of Schotland,
in de vijfde eeuw nog geen
last van. Hij was jarenlang op
een zogeheten 'peregrinatio'
op het vasteland, ofte wel
een pelgrimstocht zonder
specifiek doel. Men zag wel
waar God ze heenleidde. Tij
dens zijn tocht verrichtte
Wendel menig wonder.
De bevolking in het Saarland
zag dat ze met een heilige
van doen hadden en zijn
faam groeide. Zodanig dat
monniken van het plaatselij
ke klooster van Tholey hem
tot abt kozen. Een ambt dat
hij tot z'n dood zou uitvoe
ren.
Door de wonderen die op
zijn graf gebeurden, werd die
plek een bedevaartsdorp en
kreeg het de naam Sankt
Wendel.
De 7-jarige Karma Kunsang uit Nieuw-Zeeland speelt met een
speelgoedauto, onder 'toezicht' van een groot beeld van Boeddha.
Deze week werd het jongetje door het hoofd van de Tibetaanse
boeddhistische Karma Kagyu-richting formeel erkend als de reïncar
natie van een hoge Tibetaanse lama. De jonge lama gaat nu door
het leven als Karma Kunsang Thuten Dorje Lungtok Nyima Pal Sang
Po Pong Re Rinpoche. De laatste Rinpoche-lama overleed in de ja
ren Vijftig. foto reuters
Nieuwe beschuldiging tegen kardinaal
napels Justitie in Italië heeft nieuwe beschuldigingen geuit aan
het adres van kardinaal Michele Giordano, de aartsbisschop van
Napels. Giordano, die al werd verdacht van medeplichtigheid
aan woekeren, riskeert nu ook een aanklacht wegens onrecht
matige verrijking. De kardinaal zou zijn beide neven 600 mil
joen lire (ruim 680.000 gulden) uit de kas van het aartsbisdom
Napels hebben toegeschoven. Justitie heeft Giordano woensdag
zeven uur verhoord in een klooster in de buurt van Napels. Eind
augustus vorig jaar verrichtte justitie huiszoeking in het aarts
bisschoppelijk paleis.
Boeddhistisch onderwijs in Rusland
moskou In de Siberische deelrepubliek Boerjatië heeft een spe
ciale onderwijsinstelling voor boeddhisten haar poorten ge
opend. Het onlangs door de Russische staat erkende Boeddhis
tische Instituut zal de studenten vooral kennis bijbrengen over
religie en cultuur. De officiële staatserkenning voor de instelling
voor hoger onderwijs is opvallend, omdat Rusland de laatste ja
ren een steeds minder tolerante houding aanneemt tegenover
niet-orthodoxe religies. Een nieuwe wet op de religie uit 1997
heeft het russisch-orthodoxe geloof verheven tot officiële staats
godsdienst van Rusland. Na kritiek is er wel een clausule aan de
wet toegevoegd, waarin erkend wordt dat ook het jodendom, de
islam en het boeddhisme behoren tot de traditionele godsdien
sten op Russische bodem.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepbaar gesteld: E. Versluis, van Damstraat 67, 3881 JR
Putten.
GEREFORMEERDE KERKEN (VRIJGEMAAKT)
Beroepen: te Zaamslag, J. Haveman, kandidaat te IJssel-
muiden
CHRISTELIJK GEREFORMEERDE KERKEN
Bedankt: voor Ameide, P. Roos te Damwoude.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen: te Oosterland, W.J. Kareis te Hardinxveld-Gies-
sendam.
rjjdac
REDACTIE AAD RIETVELD. 07'
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht KNMI
Geldig tot en met zaterdag.
Finland:
Wolkenvelden en vrijwel overal
droog. Maxima rond 5 graden.
Noorwegen:
Wolkenvelden en in het zuiden
af en toe regen. Maxima uiteen
lopend van 4 in het binnenland
tot 11 graden langs de kust.
Zweden:
Perioden met zon. In de nacht en
ochtend kans op mist of laaghan
gende bewolking. In het zuiden
meer wolken en kans op regen.
Middagtemperatuur uiteenlo
pend van 4 graden in het noor
den tot 8 graden in het zuiden.
Denemarken:
Wolkenvelden en af en toe regen.
Vrijdag nog een harde zuidoos
tenwind. Middagtemperatuur
rond 9 graden.
Engeland, Schotland, Wales en
Ierland:
Vrijdag eerst van zuiden naar
noord enige regen. Daarna wisse
lend bewolkt en enkele buien.
Op beide dagen een stevige
wind. Middagtemperatuur tus
sen de 10 en 14 graden.
België en Luxemburg:
Wolkenvelden en vrijdag af en
toe regen. Zaterdag enkele bui
en, maar ook wat zon. Maxima
14 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Wisselend bewolkt en stevige
buien. Middagtemperatuur onge
veer 15 graden.
Portugal:
Wisselend bewolkt en van tijd tot
tijd regen- of onweersbuien.
Vooral vrijdag ook soms wat zon.
Maxima tussen 17 en 22 graden.
Langs de westkust veel wind.
Madeira:
Wolkenvelden, ook nu en dan
zon en kans op een bui. Maxima
rond 23 graden.
Spanje:
Wisselend bewolkt en een enkele
regen- of onweersbui. Maxima
uiteenlopend van 17 graden
langs de Golf van Biskaje tot 24
graden in het zuidoosten.
Canarische Eilanden:
Perioden met zon, vooral op de
zuidelijke stranden. Meest
droog. Middagtemperatuur om
streeks 26 graden.
Marokko:
Westkust: vanuit zee wolkenvel
den en enkele buien. Zaterdag
meest droog en meer zon. Mid
dagtemperatuur tussen 23 en 27
graden.
Tunesië:
Perioden met zon, met in het
noorden soms een regen- of on
weersbui. Middagtemperatuur
rond 26 graden.
Zuid-Frankrijk:
Wisselend bewolkt en enkele ste
vige regen- en onweersbuien.
Tussendoor zonnige perioden.
Maxima tussen 17 en 22 graden.
Mallorca en Ibiza:
Wisselvallig met zware regen- en
onweersbuien. Soms veel wind.
Maxima ongeveer 24 graden.
Italië:
Vrijdag geregeld zon en slechts
een enkele bui. Zaterdag neemt
de buiigheid weer toe. Maxima
van 15 graden in het noorden tot
24 in het zuiden.
Corsica en Sardinië:
Wisselend bewolkt en vooral za
terdag stevige regen- en on
weersbuien. Middagtemperatuur
rond 22 graden.
Malta:
Zowel zon als een enkele bui,
mogelijk met onweer. Maxima
rond 25 graden.
c> j_ 1. luderdoi
Irak is begonnen met de renovatie van de bijbelse stad Ur, de ge
boorteplaats van aartsvader Abraham. Paus Johannes Paulus II wil
in het kader van de viering van het jaar 2000 een bezoek brengen
aan Ur en andere bijbelse plaatsen in het Midden-Oosten.
Het is nog niet bekend wanneer de paus naar Irak gaat. Volgens
de Chaldese kerk zou hij het land van 2 tot 5 december bezoeken.
Maar bronnen in het Vaticaan zeiden donderdag dat die datum
niet haalbaar is, omdat de reis meer voorbereidingstijd vereist.
Toch zijn de Iraakse autoriteiten volgens het officiële dagblad al-
Qadissiya begonnen met onderhoud aan het huis van Abraham in
Ur in Mesopotamië, de landstreek tussen de Tigris en de Eufraat.
President Saddam Hussein had vorige maand opdracht gegeven
voor de herstelwerkzaamheden. De leant maakte donderdag ove
rigens geen melding van het bezoek van de paus aan Irak.
De Vaticaanse ambassadeur voor Irak, aartsbisschop Giuseppe
Lazzarotto, heeft zaterdag tijdens een ontmoeting met de Iraakse
minister van Buitenlandse Zaken, Mohammed Saeed al-Sahaf,
over de pauselijke reis gesproken, zo hebben bronnen op de am
bassade gezegd. De man die alle pausreizen voorbereidt, gaat naar
Irak na het bezoek van de paus aan India (5 - 8 november) en Ge
orgië (9 november), aldus een woordvoerder van het Vaticaan.
Iraakse dissidenten riepen de paus begin september op n
Irak te gaan zolang het land wordt bestuurd door „een
met bloed van onschuldige mensen aan zijn handen". Ook
enigde Staten en Groot-Brittannië hebben hun afkeuring
pauselijke reisplannen laten blijken.
De paus is niet alleen de leider van de Rooms-Katholk
maar ook hoofd van een wereldse staat, Vaticaanstad. In
ste hoedanigheid heeft hij tijdens zijn buitenlandse reize
een ontmoeting met het plaatselijke staatshoofd. Bc
maand liet het Vaticaan weten bevreesd te zijn dat Sadi
sein het bezoek van de paus voor propagandadoeleindi
bruiken.
derdorp
vee jon
nilde m
linnen
;en van
flwijl d
lel jleek de
'en ftassenm
leeft var
dag- en
Herman Heljn (1955)
uit Rhenen was tot
z'n achttiende jaar
nog nooit naar de
kerk geweest. Eigen
lijk had hij het thea
ter in gewild - acteur
worden, of nog liever
regisseur - maar dat
was toch wel heel hard werken
om ergens te komen, realiseerde
hij zich.
„In plaats van verhaaltjes maken
en verbeelden als regisseur, leg ik
nu bijbelverhalen
uit", zegt hij. Nadat
Heijn een aantal ma
len naar de kerk was
gegaan, besloot hij
toch maar dominee
te worden.
Hij begon in 1987 in
Amersfoort en ver
huisde in 1994 naar Antwerpen.
Sinds september van dit jaar is
zijn standplaats de Vereenigde
Doopsgezinde Gemeente Haar
lem, in Heemstede.
DOOR ONNO VAN 'T KLOOSTER
Als ik nu opnieuw een beroepskeuze
zou moeten maken, werd het mis-
schien wel de architectuur. Het vak van
mijn vader. Vroeger gingen wij in de va
kantie vaak, vanuit een soort architecto
nische interesse, kijken naar kerken in het bui
tenland. Ik vond het boeiend te zien dat er in een
samenleving ruimtes zijn voor 'iets anders'. Men
sen hebben die stenen bij elkaar gesleept omdat
ze ergens mee bezig zijn - omdat ze gedreven zijn
door hun geloof.
Niet dat ik spijt heb van het predikantschap,
want het is een boeiend beroep. Maar er zijn in
de laatste decennia een aantal zeer interessante
ontwikkelingen gaande in de stedenbouw en ar
chitectuur. Ruimte mag tegenwoordig weer
spannend en verhalend worden gemaakt. Terwijl
wijken uit de jaren zestig en zeventig allemaal op
elkaar lijken. Een saaie tijd eigenlijk. Ook op the
ologisch gebied. Ik studeerde in de jaren zeventig
aan de Pedagogische Academie (PA) De Klokken-
berg in Nijmegen: een roemruchte christelijke
kweekschool. Van dat 'roemruchte' bleef toen
weinig over. Het was de tijd van de democratise
ring. Op een tentamen kon de docent aan je vra
gen 'wat wil je voor een cijfer?' Onze biologiele
raar zette een pot aarde op tafel, liet die een half
jaar staan, en zei toen pas dat het de bedoeling
was dat één van ons op de idee had moeten ko
men de pot om te draaien. Dat was zijn idee van
schokpedagogiek. Eigenlijk waren er op die PA
nog maar twee vakken die degelijk werden gedo
ceerd: godsdienst en gymnastiek.
Wat mij aansprak, en nog steeds aanspreekt, zijn
de verhalen in de bijbel. Ik had ook grote voor
liefde voor literatuur en theater. Beide vakgebie
den gaan net als theologie over fundamentele le
vensvragen: wie is nu eigenlijk de mens? Wat
hebben die mensen met elkaar, en welke rol
speelt God daarin? Hoewel ik tot mijn achttiende
jaar nooit naar de kerk ging, heb ik nooit getwij
feld aan het bestaan van God. Voor mij is Hij
nooit een soort veredelde Sinterklaas geweest,
ook als kind niet. Ik ben op een School met de
Bijbel grootgebracht. En mijn moeder, die overi
gens ook doopsgezind was (vader was her
vormd), organiseerde veen tijd lang bijbelklasjes
voor kinderen. Daar heb ik natuurlijk ook een tik
van meegekregen. Daarna op het Christelijk Ly
ceum in Veenendaal vond ik de godsdienstlessen
weer bijzonder interessant. Mijn toenmalige
vriendin, die nu mijn vrouw is, zei: 'dan moet je
ook maar eens naar de kerk.' Dat heb ik gedaan,
en op dat moment heb ik besloten dominee te
worden. Maar eerst dus godsdienstleraar.
Omdat ik eerst Grieks en Latijn moest doen voor
dat ik theologie kon gaan studeren, heb ik naast
die studie godsdienstles gegeven op een aantal
openbare lagere scholen. Daaropvolgend heb ik
theologie gestudeerd aan de Gemeentelijke Uni
versiteit van Amsterdam. Tegelijkertijd werd ik
kerkelijk jeugdwerker bij een combinatie van ker
ken in Amersfoort. Daar waar ik ook mijn eerste
benoeming als predikant kreeg in 1987. Eigenlijk
heb ik altijd parttime gewerkt en gestudeerd. Dat
was toen nog mogelijk. Er bestond nog geen
tweefasen structuur. Een aangename tijd, als je
het vergelijkt met de huidige stress waaronder
studenten moeten werken. Een vak als theologie
kun je ook niet in slechts vier jaar goed onder de
knie krijgen. Het heeft zoveel betrekking op je
zelf, dat het onzin is zoiets in vier jaar te moeten
afronden. Ik heb er zeven jaar overgedaan. En
pas op mijn 39ste jaar deed ik mijn doctoraal.
iembran
igisterei
Qorgens
lakt. Eei
oorrang
n raakte
«landde
fflCEESI
stermid
inhaar 1
inde Ka
thaar fi
«twee
erva
Er
tgeleg
Herman Heijn: „Zoals in de oude calvinistische dogmatiek God alomtegenwoordig is, is nu de me het Zo
z'n GSM alomtegenwoordig. Ik vind dat een plat geloof. De bijbel is naar mijn idee veel sterker [ingshu
voller." foto united phoiJ
Dat komt ook omdat ik van 1985 tot en met 1990
druk bezig ben geweest met een Amersfoorts ker
kelijk jongerenproject in samenwerking met de
Raad van Kerken in Zambia. Het ene jaar gingen
we een maand met Nederlandse jongeren naar
Zambia, en het andere jaar kwamen Zambiaanse
jongeren hier naartoe. Ik heb dat hele project ge
documenteerd met dagboeken, vragenlijsten, in
terviews en dergelijke. Op verzoek van een aantal
missionaire organisaties en hoogleraren heb ik er
later een doctoraalscriptie over geschreven: een
theologische doordenking van die confrontatie
tussen twee culturen.
Mijn roeping komt erop neer dat ik veel interesse
heb in mensen, in wat hen beweegt,
is één van de weinige studies die dat
te bestudeert. Volgens mij gelooft i« imaal
vraag is in wat? Ik geloof er dus niks va ementi
sen zeggen dat ze ongelovig zijn. Gel jjn ove
kent eigenlijk: waar stel je nu fundr
vertrouwen in? Of: waar heb je fidu(
dan de helft van Nederland heeft eenl
trouwen in de vrije markt, of in zichzt
in de oude calvinistische dogmatiek
genwoordig is, is nu de mens met z'
GSM alomtegenwoordig. Ik vind dal
een plat geloof. De bijbel is naar mijn
idee veel sterker en hoopvoller.
,c; landeli
ll
rwoude/
ÖÉ5
opklaringen
onweer V warmtefront
paft sneeuw koufront
hagel lagedruk
windrichting hogedruk
19 temperatuui
luchtdruk in
1000 hetfo pascal
ZATERDAG 23 OKTOBER 1999
Zon- en maanstanden
Zon op 08.19 Zon onder 18.29
Maan op 18.24 Maan onder05.56
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 03.16 15.36 02.49 15.09
Laag 11 46 23.34 11.27 23.15
Weerrapporten 22 oktober 08 uur:
C O L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
kantoor
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
abonneeservice
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen7
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr.18 00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-5128 030
directie
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
hoofdredactie
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
(j heen en
dit jat
elijkheid
aldus c
)e Wooi
lebben
:eld, die
allem<
in in ell
de int(
re eruit
met de
is nog
fee Emi
verzorgi
telefax
Advertenties: 071- 532351
Familieberichten: 023- 531 )nen pn
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie:
ADVERTENTHflUi
Maandaq t/m vrijdag vi
071- 5356 230 _|pn r
RUBRIEKSADVERIt
Maandag t/m vrijdag van 83 tmm
071-5143545 van het
abonnemeni jkt maa
flat, een
071- 5315 OUW) n
huizen
n8J andig w
en make
redactie
F. Blok, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D C van der Plas, chef eindredactie regio
J Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chefredactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per halfjaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtigt jj
het automatisch afschrijven vat'
abonnements- geld, ontvangen
betaling.
VERZENDING PER'
Voor abonnementen die perj
worden verzonden geldt een
aan portokosten per verschijr
leidsch dagblad op ct
Voor mensen die moeilijk Ie»
hebben of blind zijn (of eene erna str
leeshandicap hebben), is een
van het regionale
Dagblad op geluidscassette I
informatie 0486-486486
(Centrum
internet: Dat
v.leidschdagblad.nl
redactie.ld@damiate.hdc.nl
Griekenland en Kreta:
Wisselend bewolkt en enkele
buien, mogelijk met onweer. Za
terdag meer zon. Maxima 23 tot
27 graden.
Turkije en Cyprus:
Vrij zonnig, maar in het westen
en noorden van Turkije ook een
enkele bui. Maxima 20 tot 25
graden.
Duitsland:
Wolkenvelden en van tijd tot tijd
regen. Meeste neerslag in het
zuidwesten. Middagtemperatuur
tussen 10 en 15 graden.
Zwitserland:
Wolkenvelden en van tijd tot tijd
regen. Vrijdag de zwaarste buien
in het westen. Middagtempera
tuur rond 14 graden.
Oostenrijk:
Geleidelijk overal bewolkt en af
en toe regen. Maxima omstreeks
13 graden.
Polen:
Wolkenvelden afgewisseld met
zon. Veel wind. Zaterdag in het
westen of noorden kans op wat
lichte regen. Maxima 6 tot 10
graden.
Tsjechië en Slowakije:
Wolkenvelden en vanaf zaterdag
kans op wat regen. Middagtem
peratuur oplopend tot 13 gra
den.
Hongarije:
Wolkenvelden en soms wat re
gen. Middagtemperatuur oplo
pend naar 15 graden.
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezof tjes van
feestdagen). OVeelste
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag. e Lange
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst rejj^n
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178. ls> net
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545. nkhnrH<n
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131. ..p
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111. nKOlljK(
lenng
corpoi
en a<
'kweg
ing Zorj
onder n
dael in
of in H
als eij
te t mei
geestse g
ir Gesproken Ie: juli jg 'p(
woordi
over de
on Lang
te mal
bewoner
i gelove
7 tsjes", ze
l loheten 1
de herini
M erg
