Werk in zorg valt zwaar tegen
Nieuwe product- of bedrijfsnaam vol risico's
corus
Economie
Veerboot in wording
Shell wil miljarden
investeren in Iran
Even bellen met de voorzitter van Feyenoord
Leven met onzekerheid
tempo af. Bij de Verzekeringskamer liggen honderd aanvragen
voor liquidatie. Waarschijnlijk volgen er meer. Oorzaak is een
wetsvoorstel waarin kleine fondsen met minder dan honderd
werknemers worden verplicht om hun pensioenverplichtingen
te herverzekeren bij een commerciële verzekeraar. Wordt de li
quidatie goedgekeurd, dan verdwijnt binnenkort tien procent
van de 1.000 fondsen die in Nederland bestaan. Het zijn vooral
ondernemingspensioenfondsen die zichzelf opheffen. De Ver
zekeringskamer verwacht dat nog 260 kleine pensioenfondsen
bij een verzekeraar moeten aankloppen.
Fiat voor fusie SBC en Ameritech
Washington De Amerikaanse autoriteiten hebben ingestemd
met de fusie van de telecomconcerns SBC Communications en
Ameritech. Ze worden samen het grootste regionale telecom-
concern in de VS. SBC kocht Ameritech in mei vorig jaar via een
aandelenruil, die nu 148 miljard gulden waard is. Dat was toen
de grootste bedrijfsovername in de Amerikaanse geschiedenis.
MCI WorldCom heeft dat record inmiddels verbroken. Dinsdag
werd bekend dat het 266 miljard in aandelen betaalt voor
Sprint.
Alliantie Farm Frites met bedrijf VS
oudenhoorn Farm Frites, de derde fabrikant van voorgebak-
Zuivelreus verkoopt fabriek in Peru
i feuwarden Friesland Coberco Dairy Foods heeft de zuivelfa
briek in Peru verkocht aan concurrent Gloria. De zuivelreus
leed er forse verliezen. Gloria handhaaft de merken Bella Hol-
landesa (knappe Hollandse) en Yomost op de markt maar Fries
land Coberco houdt tien jaar het naamrecht. In februari 1998
opende de Peruaanse president Fujimori de fabriek die 36 mil
joen kilo melk verwerkt met 170 mensen. Condens, drinkyog-
hurt en lang houdbare melk en chocolademelk vormden het as
sortiment. Gloria keek van meet af afgunstig naar de bewegin
gen van Friesland Coberco. Met andere nieuwkomers als Nest-
Parmalat en Anchor ontwikkelde het Friese concern een prij
zenslag waarvan het zelf de dupe werd. Een klacht van Gloria
over prijsdumping werd ongegrond verklaard.
KLM geeft inlijfpoging nog niet op
schiphol De KLM overweegt nieuwe pogingen in het werk te
stellen om alsnog volledig eigenaar te worden van de lucht
vaartmaatschappij Martinair. Het Rotterdamse Nedlloyd bezit
vijftig procent van de aandelen, de KLM de andere helft. Een
poging eerder dit jaar het Nedlloyd-belang over te nemen, stuit
te op bezwaren van de Europese Commissie. Brussel vreesde
voor een te machtige positie van KLM-Martinair op de Neder
landse chartermarkt. Een woordvoerder sloot gisteren niet uit
dat de KLM opnieuw probeert goedkeuring in Brussel te krijgen.
Daar is inmiddels een nieuwe Europese Commissie aangetre
den. Een andere optie om het aandelenpakket te verkopen aan
een strategische partner van KLM is inmiddels door de betrok
ken partijen afgewezen. Een financiële instelling als nieuwe
partner blijft ook mogelijk
Kleine pensioenfondsen verdwijnen
Apeldoorn Het aantal kleine pensioenfondsen neemt in rap
ken friet in Nederland, gaat nauw samenwerken met de Ameri
kaanse branchegenoot Simplot. Samen vormen ze de op een na
grootste ffietbakker ter wereld en leveren ze aan wereldwijde af
nemers zoals Eurest en McDonald's. McCain blijft op de eerste
plaats. De aandelen van het familiebedrijf uit Oudenhoorn (ZH)
blijven in handen van de oprichtersfamilie De Bruijne. Simplot
is ook een familiebedrijf en is goed voor 1,1 miljoen ton aardap
pelproducten per jaar, terwijl Farm Frites op bijna een half mil
joen ton zit. Farm Frites levert vooral aan snackbars en restau
rants.
KLM en Braathens nauwer samen
Amsterdam KLM en haar Noorse partner Braathens willen nog
intensiever samenwerken om een zo sterk mogelijke marktposi
tie te realiseren in de Scandinavische landen. Volgens een giste
ren uitgeven gezamenlijke verklaring mikken de twee op een
joint venture die is gericht op het gehele routenetwerk van
Braathens of op eemspecifiek aantal door beide maatschappijen
te bepalen routes. De twee partijen hebben nog niet definitief
gekozen. Uitgangspunt is dat Braathens als luchtvaartmaat
schappij zelfstandig blijft. De Noorse maatschappij is voor der
tig procent eigendom van KLM. Braathens leed in het eerste
kwartaal van 1999 een verlies van 105 miljoen gulden.
'OPEC' voor gasexporterende landen
parus Het Russische concern Gazprom, de groofste aardgas
producent ter wereld, wil dat er een organisatie van gasexporte
rende landen komt om de prijzen te reguleren, naar het voor
beeld van de OPEC in de oliebranche. Gazprom-topman Vija-
chirev deed die suggestie op een conferentie van gasbedrijven
in Parijs. Hij vindt de gasprijzen te laag. „Er is geen balans tus
sen de investeringscapaciteit van gasexporteurs en de gestaag
groeiende vraag. Dat kan in de nabije toekomst leiden tot een
energiecrisis." Woordvoerder A. Warner van de Gasunie sprak
in een reactie van 'een nieuw en pittig signaal'.
Driekwart personeel teleurgesteld over baan in veipleeghuis en thuiszorg
Meer dan 77 procent van de ziekenverzorgenden in ver
pleeghuizen en thuiszorg vindt dat hun werk niet vol
doet aan de verwachtingen. Zij helpen de bewoners met
aan- en uitkleden, eten, plassen en toilet maken, maar
komen aan het bewaken en bevorderen van de gezond
heid niet toe. Toch is hun opleiding daarop gericht, zo
blijkt uit een onderzoek van de beroepsorganisatie van
de verpleging NU'91.
utrecht gpdde dag uit bed worden gehaald,
omdat de werkdruk en de orga-
Beleidsmedewerker Anja Cre- nisatie niet meer toelaten. ,,Ik
mers van NU'91 kent voorbeel- snap niet waarom de managers
den van verpleeghuizen waar niet elke ochtend bij de inspec-
gezonde bewoners slechts om tie op de stoep staan om duide
lijk te maken dat zij de kwaliteit
die aan de zorg moet worden
gesteld, niet kunnen garande
ren," zegt Cremers.
Onvoldoende zorg in ver
pleeghuizen, bij mensen thuis,
in revalidatiecentra, de psychi
atrie en de psycho-geriatrie
heeft enerzijds te maken met
personeelsgebrek, anderzijds
met de in het algemeen starre
organisatie.
Cremers: „Belevingsgerichte
zorg behoort individueel te zijn.
Dat kan niet als alle bewoners
van een verpleeghuis tussen
acht en tien uur gewassen moe
ten worden en om twaalf uur
de warme hap voor hun neus
krijgen. Ziekenverzorgenden
zouden de tijd moeten hebben
een leefgroep te observeren en
individuele aanpassingen uit te
voeren. Maar daar is op dit mo
ment geen sprake van."
Het onderzoek werd uitge
voerd onder 400 ziekenverzor
genden. Bij een onderzoek dat
NU'91 in 1989 hield, gaf nog
maar 54 procent van de onder
vraagden aan dat het werk in de
verpleging niet voldeed aan de
den haag gpd
„Bel me op mijn 06", laat Feyenoord-voor-
zitter Jorien van den Herik deze weken bij
voortduring weten. In een commercial, die
qua stijl doet denken aan de wervende pro-
pagandafilmpjes van de Koninklijke Mari
ne. vliegt Van den Herik de wereld rond.
Toch is hij altijd bereikbaar, want de voor
zitter van Feyenpord („hij is ook onderne
mer") kiest voor Flexibel, „het enige mo
biele abonnement dat zich aanpast aan uw
Hoewel Van den Herik het ogenschijnlijk
zeer druk heeft, kan iedereen hem per
soonlijk bellen. Zijn telefoonnummer vliegt
in de tv-commercial net iets te snel over
het scherm, maar in gedrukte advertenties
is het niet te missen: 06-53248507. Iemand
die denkt de preses van Feyenoord nu ein
delijk eens te vertellen dat de kaartjes in de
Kuip veel te duur zijn, dat Julio Cruz on
middellijk moet worden verkocht of dat
Wim Jansen de ideale coach is voor de ko
mende jaren, komt bedrogen uit. „Dit is de
voicemail van Jorien van den Herik. Helaas
kan ik u niet persoonlijk te woord staan."
De voorzitter vertelt vervolgens onge
vraagd over Flexibel en welk nummer ge
draaid moet worden voor meer informatie.
„Of druk op toets 1." Dat biedt echter geen
soelaas. De mevrouw die opneemt, blijkt
alles te weten over 'automatisch abonne
mentsadvies', maar niets over Wim Jansen,
Cruz of de entreekaartjes. Het 06-nummer
van Van den Herik is niet meer dan een in
formatienummer voor KPN en haar pro
ducten.
Met één verschil: KPN brengt wel ge
woon de tarieven voor telefoneren met een
mobiel nummer in rekening bij de beller.
Zo verdient de telecomgigant de adverten-
loogovens en British Steel zetten Corus in de markt met veel naamgenoten
aarlem patrick van den hurk
)e nieuwe middenklasser van Corus is niet te
oop, maar toch rijdt iedereen er in. En hoewel
oor luchtvaartmaatschappij Corus nergens een
cket te verkrijgen is, vliegt iedere passagier er-
)ee. Met paginagrote advertenties is deze bood-
chap door Hoogovens en fusiepartner British
teel 'in de markt' gezet: vanaf nu staat de naam
torus voor staal, staal waarvan auto's en vliegtui-
en worden gemaakt. De jonge gigant wil dat de
lieuwe naam snel een begrip wordt. Maar het
edenken van een 'bedrijfsidentiteit' is een bijna-
fetenschap en uitglijers liggen overal op de loer.
Nieuwe bedrijfs- of productnamen moeten we
id wijd goed uitspreekbaar en - wat even be-
ingrijk is - betekenisloos zijn. Voor een multi-
ational is vooral dat laatste van groot belang,
utofabrikanten weten dat als geen ander. Zo be-
acht Volkswagen voor zijn ruimtewagen de
aam 'Sharan', maar vergat dat de uitspraak er-
an in Groot-Brittannië nauwelijks afwijkt van
ie van de meisjesnaam Sharon. Symbool voor
en ordinair type waardoor de prijzige en luxe
W een volstrekt onbedoeld goedkoop geurtje
Bijleg.
De Mitsubishi T-Box, nooit buiten Japan ge-
;u!d« Jlceerd, had het in Engelstalige landen overi-
ian h ens ook slecht gedaan. De laatste drie letters
K de merknaam en de type-aanduiding samen
armen het woord shitVox, ofwel poepdoos. De
hevrolet Nova verkocht voor geen meter in La-
jns-Amerika, waar het Spaanse no va 'doet het
iet' betekent. Spaanstaligen zaten ook niet te
ichten op de Mitsubishi Pajero, ofwel 'hoeren-
>ng'. En de Fiat Croma heeft het in Nederland
•oit goed gedaan, en dat lag echt niet alleen aan
beufe kwaliteit van de auto.
Omdat de wereldmarkt steeds uniformer
'ordt, heeft de naam van een product of bedrijf
og eens extra gewicht gekregen. Om bij de au-
the new
Onderdeel van een miljoenenverslindende reclame
vormen losse folders in Britse financiële bladen
waarin de staalfusiepartners de nieuwe naam Corus
introduceren. foto »pr»
niek en degelijkheid niet veel meer ontlopen. Het
onderscheid moet daarom uit het uiterlijk en
vooral ook uit de naam komen. Dat leidt tot door
computers bedachte 'synthetische' namen, die
toch een karakter suggereren: Twingo, Almera,
Lanos, Saxo, Vectra, Atos, Mégane, Agila, Marea,
Yaris en Lybra bijvoorbeeld. Onder diezelfde na
men moeten dezelfde wagens het liefst in de hele
wereld te slijten zijn.
Ook bedrijfsnamen moeten iets uitstralen. In
de naam van de gefuseerde Nederlands-Belgi
sche bank-verzekeraar Fortis zit het woord fort,
Frans voor sterk en Engels voor vesting. De toe
voeging is maakte er een niet bestaand woord
van, dat bij de clientèle associaties met degelijk
heid en betrouwbaarheid opwekt. De naam moet
uitdragen dat uw geld er veiliger is dan ooit.
Corus is ook zo'n naam. Hoewel Hoogovens en
British Steel er met nadruk geen betekenis aan
willen meegeven, zit het woord core (letterlijk:
kern) er wel degelijk in. Het is waarschijnlijk geen
toeval dat een core ook de gietkern in een staal-
gieterij is, en dat het woord verder ziel of middel
punt kan betekenen. Voeg daar bij dat coniscant
Engels is voor schitterend of stralend, en de 'be
tekenisloze naam' begint al aardig positief te
werken. Het is een leuk extraatje dat een staalbe
drijf uit Noord-West Europa zich ook nog ver
noemt naar de corus of caurus, latijn voor noord
westenwind.
Te hopen is dat de naam beklijft. Hoogovens
was een begrip, een fenomeen, en daar kun je
soms beter niet aan sleutelen. Zo eten we in Ne
derland nog altijd Bros-repen. Overal elders he
ten ze Aero, maar een voorzichtige poging om
die naam ook hier te introduceren, werd snel
weer losgelaten toen bleek dat de klant zich er
niet mee kon identificeren. En niemand met enig
gevoel voor imago en marktaandeel zal het in
zijn hoofd halen een bestseller als Vloeibare
Dreft voortaan door het leven te laten gaan als
verwachtingen. Ook opvallend
is dat de wens om promotie te
maken drastisch is afgenomen:
van 54 procent in 1989 tot 35
procent in 1999. Cremers: „Zij
hebben geen zin hun nek uit te
steken. Zij zien dat er toch geen
mogelijkheden zijn om veran
deringen aan te brengen."
De resultaten van het onder
zoek worden bekendgemaakt
op het congres 'Het Debat', dat
NU'91 en Sting, beroepsvereni
ging van de verzorging, op 12
oktober organiseren.
Nieuwe eigenaar
Movie World
BOTTROP ANP
Het Duitse pretpark Movie
World in Bottrop-Kirchhellen,
net over de Nederlandse grens
bij Enschede, verwisselt bin
nenkort van eigenaar. Het Ame
rikaanse mediaconcern Warner
Bros verkoopt het park, dat
vooral is geënt op het thema
film, aan Premier Parks.
Premier Parks is al exploitant
van de Walibi-parken in België
en Flevoland. De twee concerns
willen samen in 2002 een nieuw
pretpark in Madrid openen.
Daarmee is een investering van
ruim 820 miljoen gulden ge
moeid.
rotterdam anp
Shell wil in Iran olie produren.
Het Brits-Nederlandse concern
is bijna rond met Teheran over
een investering van ruim twee
miljard gulden in twee velden.
De stap van Shell kan een felle
reactie van de VS ontlokken,
omdat de Amerikanen sancties
hebben aangekondigd tegen
bedrijven die in deze sector in
Iran investeren.
Een Shell-woordvoerder in
Den Haag bevestigde gisteren
de plannen. „We zijn in een
vergevorderd stadium in onder
handeling met de National Ira
nian Oil Company, NIOC. Dat
hopen we binnenkort af te ron
den." De zegsman verwacht dat
Shell de zaak binnen een jaar
kan beklinken.
Het gaat om de olievelden
Soroush en Mowruz, aldus
Shell. Het concern lijkt zich
vooralsnog weinig aan te trek
ken van mogelijke strafmaatre
gelen van de VS. Washington
stelt vast dat Iran internationale
terroristen de ruimte geeft en
wil het land isoleren, onder
meer door geen forse investe
ringen in de voor Iran zo be
langrijke energiesector toe te la
ten. Het Brits-Nederlandse con
cern is met zijn dochter Shell
Oil op grote schaal actief in de
VS.
De woordvoerder wijst erop
dat de Amerikaanse regering
vorig jaar coulant is omge
sprongen met de activiteiten
van Total in Iran. „We hopen
dat de VS met eenzelfde manier
omgaat met Shell."
ECONOMIE WIJZER
krimpen aan den ussELLassers zijn op de scheepswerf Van der Giessen-de Noord in Krimpen aan den IJssel op dit ogenblik bezig met werkzaam
heden aan de boeg van een nieuwe veerboot. Het 172 meter lange passagiersschip biedt straks plaats aan 130 vrachtwagencombinaties en 1.600
passagiers. De veerboot wordt gebouwd in opdracht van de Griekse rederij Strintzis en gaat varen tussen Italië en Griekenland, foto anp ton
borsboom
tiekosten terug. „Daar is over nagedacht",
laat de woordvoerster weten. Slim, maar
ook een beetje vals wellicht? „Iedereen
weet toch dat bellen naar een 06-nummer
geld kost."
Fairy Liquid, zoals het Engelse zusje heet.
En al is het recht op de naam Corus volgens de
fusiepartners door niemand geclaimd, er kan al
tijd iemand opduiken die zich als dé bedenker
opwerpt. Bekend voorbeeld is de Amsterdam
ArenA, het multifunctionele voetbalpaleis van
Ajax. De naam bleek al in gebruik te zijn bij de
voormalige sleep in in de hoofdstad, die zich net
als de nieuwkomer op de amusementsmarkt be
woog. Na wat heen en weer-gedreig over een
rechtsgang bond Ajax in. Het dubbelgebruik van
de naam werd voor een geheim bedrag afge
kocht.
Een kleine rondgang langs de Kamers van
Koophandel en op het internet leverde vijf ande
re Corussen op. In Nederland bedienen een olie
investeerder, een consultancy bureau en een kle-
dinginkoper zich al van de naam. In Duitsland
doet Corus GmbH te Aken in informatiseringsad
viezen, en in het Amerikaanse Chicago zit de Co
rus Bank. Die anderen hoeven niet per se moei
lijk te gaan doen, maar als ze kwaad willen, zal
het de nieuwe staalgigant meer kosten om het
conflict af te kopen dan Ajax.
Om terug te keren bij de auto-industrie, daar
laten ze het niet zo ver komen. Daar zijn zelfs
nummers en combinaties van cijfers en letters
geclaimd. Zo kreeg Volvo direct concurrent Audi
aan de broek, toen twee nieuwe modellen S4 en
F4 dreigden te gaan heten. Er was immers al een
Audi S4. Toen Volvo vervolgens voor S40 en F40
koos, meldde Ferrari zich. Een peperdure sport
wagen van het Italiaanse merk heette al F40. Het
werd daarom uiteindelijk S40 en V40.
Audi had overigens zelf eerder problemen met
Peugeot, omdat de Duitsers een model 102 wil
den noemen. De Fransen duiden hun modellen
al decennia driecijferig aan met een nul in het
midden - 104, 205, 406 - en bestreden Audi's plan
met succes: de nieuwkomer werd uiteindelijk 200
gedoopt.
Een megadeal maakt deze
week weer eens duidelijk hoe
gigantisch de communicatie
sector is. En hoe instabiel
ook. De koper is het Ameri
kaanse telefoniebedrijf MCI
dat concurreert met de Ame
rikaanse PTT (AT&T). De
'waar' is Sprint, een mindere
concurrent maar gezien het
bedrag al heel wat waard.
Want het gaat om 266 miljard
gulden! Dat zijn zeventien
Betuwelijnen (inclusief
Noordtak). Verdeeld over de
Nederlandse bevolking zou
dat ruim 16.600 gulden per
persoon zijn.
Het directe ef
fect voor Ne
derlanders is
voorlopig be
perkt. Het is
vooral een
Amerikaanse
aangelegen
heid. De Duit
sers zullen het
wat vervelend
vinden want
hun telefonie
bedrijf had ge
hoopt via een
aandeel in
Sprint de Ame
rikaanse markt
op te kunnen.
Dat wordt nu
moeilijker. Ze verdienen ove
rigens wel aan de deal dankzij
dat aandeel.
Het indirecte effect is moge
lijk gigantisch. Niemand weet
hoe de telecommunicatiesec
tor zich ontwikkelt. Dat het
een steeds groter beslag krijgt
op economieën is duidelijk.
Steeds meer processen draai
en om communicatie. Het
moet allemaal sneller, effici
ënter, completer, overzichte
lijker en globaler. In grote be
drijven neemt de communi
catie-manager al een voor
aanstaande plaats in aan de
bestuurstafel.
Iedere man.ager vraagt zich af
wat hij of zij met internet aan
moet, hoe de interne com
municatie beter kan en hoe
de communicatie met klan
ten en leveranciers effectiever
en sneller kan. Kennis is goud
waard. Weten wat de klant
wil en dat de leveranciers di
rect door te geven: dat kun
nen, is van levensbelang voor
een bedrijf. Daar heb je ka
bels en communicatie-net
werken voor nodig. En daar
komen bedrijven als MCI en
Sprint in het spel.
Zij verzorgen de levensaders
van de moderne communica
tie-economieën. Door samen
groter te worden, hopen zij
zich op de wereldmarkt sterk
te maken. De vraag is of klei
ne nationale bedrijven als
KPN in de concurrentieslag
overeind blijven. Wie weet,
betalen u en ik binnen een
paar jaar onze communica
tie-rekeningen (want de tele
foon zoals we die nu kennen,
zal dan wel niet meer be
staan) aan MCI.
Arjo Klamer
hoogleraar
Erasmus unversiteit
Wie zal het weten. Wist ik het
zeker, dan zou ik dit niet op
schrijven, want met die ken
nis is goud geld te verdienen
(een percentage van die 266
miljard zeker). Maar niets
houdt mensen zo bezig als
onzekerheid. Niemand weet
wat de effecten van de nieu
we communicatie-technolo
gieën zijn. Daarom proberen
die communicatie bedrijven
ook maar wat. Niemand kan
zeker weten of die grote be
drijven niet te log zullen blij
ken om de veranderingen bij
te houden. Twintig jaar gele
den was IBM de grootste en
de sterkste en
wa£ Bill Gates
met zijn Micro
soft nog een ge
sjeesde student
met gekke idee-
en.
Nu beheerst Mi
crosoft ons com
puterscherm.
Maar ook Micro
soft kon niet we
ten dat het met
internet zo'n
vaart zou lopen.
Wie weet, wordt
Amazon.com de
nieuwe gigant,
of broedt een
andere gesjeesde
student op een plan dat de
komende jaren de wereld zal
veroveren.
Niemand weet hoever u en ik
zullen gaan in het winkelen
via internet. Gaan we onze
muziek en video's van het in
ternet lezen? Verdwijnen boe
ken en tijdschriften? Kunnen
supermarkten en bibliothe
ken straks hun deuren sluiten
omdat we lekker thuis blij
ven? Het is verleidelijk om te
denken dat de wereld op haar
kop gaat staan en dat al onze
levens totaal veranderen met
de nieuwe technologieën. Ie
dereen thuis winkelen en
werken. Geen files meer, geen
oppasproblemen, alles glo
baal dus geen landsgrenzen
meer. En dat alles heel effici
ent.
Afgelopen zomer liet D66-lei-
der Thom de Graaf zich nog
meeslepen in deze euforische
reactie op de onzekerheid.
Hij had iets gelezen of ge
hoord over de Nieuwe Eco
nomie en had geconcludeerd
dat dit blijvende voorspoed
zou betekenen. De efficiëntie
zou alleen maar kunnen toe
nemen met als bijzondere
uitkomst dat de overheid met
een blijvend overschot zou
blijven zitten. Het leek te
mooi om waar te zijn en dat
is het ook.
Ik ben met hem eens dat net
als na de introductie van de
telefoon en van de auto onze
levens gaan veranderen met
de ontwikkeling van de digi
tale technologie. Internet is
straks niet meer weg te den
ken. Maar alles zaligmakend
kan zo'n nieuwe technologie
niet zijn.
