Van het ene gebod kom je tot het ander
Eigen identiteit SoW-kerken zet oecumene onder dt
GEI
Geloof Samenleving
VRIJDAG 8 OKTOBER 1999
979
VANDAAG
Twee vrouwen delen deze dag op de heiligenagen-
da: Brigitta van Zweden (1302-1373) en Thaïs (vier
de eeuw). Brigitta stichtte een eigen orde: de 'Orde
van de Heilige Brigitta'. Ze kreeg bekendheid door
op schift gestelde visioenen, waarin zij zelf als 'bruid van
Christus' optreedt. De mooie Thaïs is een heilige van een an
dere orde. Vrijwel haar hele volwassen leven was zij een zeer
gewilde prostituee. Mannen bevochten elkaar tot de dood
voor de eer één nacht met haar te mogen doorbrengen. Totdat
zij op een dag de kluizenaar Pafnutius binnenliet. Hij wist haar
te bekeren en naar een klooster te lokken. Eenmaal aangeko
men, liet Pafnutius haar gevangenzetten in wat wij tegenwoor
dig een isolatiecel zouden noemen. Drie jaar mocht ze niets
anders doen dan bidden. Toen haalde Pafnutius zijn hand
over zijn hart en liet haar vrij. Vijftien dagen later overleed zij.
8
OKT
Pauselijke audiëntiekaart via internet
rome» Nederlandse gelovigen en toeristen kunnen voortaan via
internet een kaart bestellen voor de wekelijkse algemene audi
ëntie van paus Johannes Paulus II. De website van de Kerk der
Friezen in Rome is voor zover bekend de eerste plaats op het
wereldwijde computernetwerk die deze mogelijkheid biedt, al
dus initiatiefnemer S. Dankelman. De bezorgdienst van het Va-
ticaan levert de kaarten indien gewenst een dag voor de audiën
tie bij het hotel af. De website (www.kerkvdfriezen.org) richt
zich voorlopig alleen op Nederlandstalige bezoekers.
Duitse bisschoppen schrijven paus
frankfurt Twaalf van de 26 diocesane bisschoppen in Duits
land hebben per brief paus Johannes Paulus II geïnformeerd
over hun grote bezwaren tegen breken met het overheidssys
teem van abortusadviesbureaus. De bisschoppen stellen de
paus de vraag of hij verantwoordelijk wil zijn voor het feit dat de
RK-Kerk tal van twijfelende vrouwen niet meer kan bereiken. De
paus heeft de Duitse bisschoppen bevolen te breken met het
systeem. In Duitsland schrijft de wet voor dat vrouwen het ad
vies van zo'n bureau moeten inwinnen voordat tot een abortus
kan worden overgegaan. De bisschoppen beweren in hun brief
aan de paus, dat de kerkelijke adviesbureau's al heel wat abor
tussen hebben voorkomen.
Festival van de doden in Cambodja
choeng ek Boeddhistische monniken wissen zich het zweet van
het voorhoofd bij een ceremonie in Choeng Ek, een plaatsje
vlak buiten de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh. Daar be
gon gisteren Cambodja's 'festival van de doden'. Honderden
boeddhistische monniken en duizenden rouwenden legden
bloemen en brandden wierook bij het massagraf in Choeng Ek,
waar meer dan achtduizend slachtoffers van het bewind van Pol
Pot begraven liggen. foto afp
Zangavond Baptistengemeente
leiden Het gemengd koor 'Glorie aan God' zingt zondagavond,
begeleid door een combo onder leiding van Joke Jager, in de
dienst van de Baptistengemeente Leiden. Spreker op de bijeen
komst in de Kooikapel aan de Driftstraat 49a is dominee G.
Goessens en het thema is 'doe uzelf geen kwaad'. De dienst be
gint om kwart voor zeven.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Beroepen: te Giessendam-Neder-
Hardinxveld (wijkgemeente 2
Noord), J.A. Brussaard te Wijn
gaarden.
Bedankt: voor Oene, J Maas te
Oud-Beijerland.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen: te Oud Beijerland, P.
Melis te Genemuiden.
VRIJE EVANGELISCHE GEMEEN
TEN
Aangenomen: naar Dordrecht
(parttime), mw. D.N. van Houten,
kandidaat uit Utrecht.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht KNMI
Geldig tot en met zaterdag.
Finland:
Wisselvallig met van tijd tot tijd
regen en af en toe een opklaring.
Zaterdag opnieuw veel wind. Mid-
dagtemperatuur uiteenlopend
van een graad of 4 in het noorden
tot 13 plaatselijk in het zuiden.
Noorwegen:
In het noorden en oosten soms
opklaringen. Verder bewolkt, re
genachtig en vooral zaterdag ook
onstuimig. Maxima van een paar
graden boven nul in het noorden
tot 13 graden in de omgeving van
Oslc.
Zweden:
Meest bewolkt en perioden met
regen. In het noorden eerst nog
een paar opklaringen. Veel wind,
vooral zaterdag. Vrijdag maxima
veelal tussen 5 en 14 graden, za
terdag iets lager.
Denemarken:
Veel bewolking en van tijd tot tijd
regen. Zaterdag veel wind en la
ger op de dag van het westen uit
opklaringen. Middagtemperatuur
vrijdag ongeveer 13 graden, za
terdag iets lager.
Engeland, Schotland, Wales en Ier
land:
Zeer onbestendig met vooral vrij
dag veel wind. Van tijd tot tijd re
gen, maar vooral in het zuiden
ook wat zon. Maxima uiteenlo
pend van 10 graden in Schotland
tot 19 in de buurt van Londen.
België en Luxemburg:
Wolkenvelden en soms wat regen.
Middagtemperatuur omstreeks
15 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
In het midden zonnige perioden
en kans op mist. Naar het noor
den toe meer wolkenvelden en
kans op wat regen. Vrijdag maxi
ma rond 17 graden, daarna iets
hoger.
Portugal:
In de Algarve kans op een fikse
regen- of onweersbui. Elders
droog en flink wat zon. Maxima
tussen 23 en 28 graden.
Madeira:
Afwisselend zon en wolkenvelden
en kans op een bui. Maxima rond
23 graden.
Spanje:
Geregeld zon. In het zuiden kans
op een stevige onweersbui. Maxi
ma tussen 21 en 29 graden.
Canarische Eilanden:
Perioden met zon, maar vooral
aan de noordkant van de eilanden
soms ook wolkenvelden. Vrijwel
overal droog. Maxima tussen 23
en 28 graden.
Marokko:
Westkust: in het zuiden flink wat
zon. Naar het noorden toe meer
bewolking en kans op een fikse
onweersbui. Middagtemperatuur
tussen 22 en 27 graden.
Tunesië:
Soms zon en enkele buien, ook
met onweer. Middagtemperatuur
aan zee rond 25 graden.
Zuid-Frankrijk:
Flinke zonnige perioden en
droog. In de nacht en ochtend lo
kaal mist. Maxima iets oplopend;
zaterdag tussen 18 en 24 graden.
Mallorca en Ibiza:
Zonnige perioden en mogelijk
een regen- of onweersbui. Maxi
ma rond 25 graden.
Italië:
In het uiterste zuiden mogelijk
een onweersbui. Verder veel zon
en droog. Middagtemperatuur
iets oplopend tot omstreeks 23
graden op zaterdag.
Corsica en Sardinië:
Zonnige perioden en vrijwel over-
ZATEROAG 9 OKTOBER 1999
Zon- en maanstanden
Zon op 07 54 Zon onder 18.59
Maan op 07.28 Maan onder 19.28
Waterstand
Umuiden Katwijk
Hoog 04.26 16.45 03.59 16.18
Laag 00.05 14.12 23.46 13.53
Weerrapporten 08 oktober 08 uur:
Amsterdam
De Bilt
Maastricht
Aberdeen
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Cyprus
Dublin
Innsbruck hall bt
Istanbul half bew.
Klagenfurt zwaar bev
Kopenhagen regen
Las Palmas licht bew.
Lissabon licht bew
Locamo onbewolk
Londen regen
Luxemburg zwaar bev
Madrid half bew.
15 11 11.0
14 10 1.0
14 10 0.3
15 10 20
15 10 0.1
15 12 5.0
15 11 1.0
10 2.0
9 0.0
14 10 0.1
14 7 0,3
28 20 0.0
20 13 00
16 4 0.0
15 4 0.0
14 10 01
29 21 0.0
14 12 3.0
12 8 0.1
13 3 0.0
10 6 3.0
Split onbewolkt
Stockholm half bew.
Warschau licht bew.
Wenen licht bew.
Bangkok half bew.
Buenos Aires motregen
Casablanca licht bew
Johannesburg onbewolkt
Los Angeles onbewolkt
New Orleans regen
New York onbewolkt
Tel Aviv licht bew.
al droog. Middagtemperatuur
rond 23 graden.
Malta:
Af en toe zon en kans op een re-
gen- of onweersbui. Maxima rond
25 graden.
Griekenland en Kreta:
Geregeld zon en vrijwel overal
droog. Middagtemperatuur onge
veer 23 graden.
Turkije en Cyprus:
Zonnige perioden, maar ook kans
Vancouver regen o3 15 10 13.0
op een bui. Middagtemperatuur
uiteenlopend van een graad of 20
in het noordwesten tot tegen de
30 graden in het zuiden en op
Cyprus.
Duitsland:
Wolkenvelden en soms wat regen.
In het zuiden eerst droger en
kans op wat zon. Middagtempera
tuur rond 15 graden.
Zwitserland:
Zonnige perioden. Later in het
bewolkt
4ïjpÊ» onweer
warmtefront
sS*
regen
sneeuw
koufront
opklaringen
ha8el
lagedruk
mist
windrichting
H hogedruk
zonnig
19 temperatuur
mnn luchtdruk in
hecto pascal
noorden meer bewolking en mo
gelijk wat regen. Maxima tussen
15 en 20 graden.
Oostenrijk:
Perioden met zon. Later in het
noorden meer wolken en wat re
gen. Middagtemperatuur om
streeks 17 graden.
Polen:
Vrijdag eerst nog hier en daar
zon. Later toenemende bewolking
en van tijd tot tijd regen. Middag
temperatuur omstreeks 13 gra
den.
Tsjechië en Slowakije:
Vooral in Slowakije nog wat zon.
Verder bewolkt en af en toe re
gen. Middagtemperatuur oplo
pend naar 17 graden.
Hongarije:
Zonnige perioden en droog. Maxi
ma vrijdag rond 16 graden, zater
dag iets hoger.
L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
kantoor
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
abonneeservice
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr.18 00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
directie
B M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
hoofdredactie
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F Klein Schiphorst (adjunct)
redactie
F. Blok, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
0
ieboren
M. Hov
tidvA.E
071C- 5323 Rosanni
telefax
Advertentie
Familieberichten: 023- 53 der Lee
023- 5320 216
Redactie: 071-5321 921
Hoofdredactie. 071- 5315 L n
advertentie 'er uiai
Maandag t/m vrijdag van 8.3 en D-C.1
071- 5356 230
Jv C. Ver:
rubrieksadverte na dv J
Maandag t/m vrijdag v,
071-5143 545
abonnementi 'öutzager
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
inmachtigii* helberg
:h afschrijven van M Azarké
"d, ontvangen radvG.J
The
H.L.P. PI
D.C. van der Plas,
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
VERZENDING PI
Voor abonnementen die per post f
worden verzonden geldt een toe Agnes dv
;r verschijndajster San
Voor mensen die moeilijk leze
hebben of blind zijn (of
leeshandicap hebben), i:
van het regionale nieuws uith
Dagblad op geluidscassette
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken L
van Hoi
tarah Lei;
in a.h.m
Chen en
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per d_ i,.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezond
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
iNLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
De Samen-op-Wegkerken zijn niet op
voorhand bereid taken te delegeren
aan de Raad van Kerken. Zeker nu, in
de opbouwfase van de SoW-kerken, is
hun eigen identiteit erg belangrijk. Dat
zei de hervormde synodevoorzitter do
minees B. van Vreeswijk bij de bespre
king van het concept-beleidsplan van
de Raad voor de jaren 2000-2005.
Van Vreeswijk vraagt zich af in hoe
verre de lidkerken bereid zijn taken
aan de Raad te delegeren. De grote
kerken willen naar zijn mening toch
meer hun eigen identiteit behouden.
,,De SoW-kerken gaan, waar dat nood
zakelijk is, graag een eigen weg. We le
veren ons niet bij voorbaat uit", zegt
Van Vreeswijk. Een eigen identiteit
hoeft volgens hem niet ten koste van
de oecumene te gaan.
De Raad van Kerken is volgens de
synodevoorzitter geen vrijblijvend
platform, maar een forum om, waar
mogelijk, samen te spreken en te han
delen. „Waar we van elkaar verschil
len, gaan we onze eigen weg. Zo staat
het ook in het SoW-beleidsplan."
De oecumene ligt onder druk,
schreef T. Strop-von Meijenfeldt in het
kerkelijk opinieblad Centraal Week
blad naar aanleiding van het besluit
van de SoW-kerken om het oecume
nisch hulpwerkorgaan SOH in de ei
gen organisatie onder te brengen. Van
een van de oudste oecumenische or
ganisaties blijft volgens haar bijna
niets meer over. Houdt de oecumeni
sche opvatting van de SoW-kerken in
dat alleen dat werk samen wordt ge
daan wat per se niet alleen kan wor
den gedaan, vroeg Strop. Of is er toch
ruimte voor een bredere oecumeni
sche opvatting, namelijk dat al datge
ne samen wordt gedaan wat niet per
se alleen moet worden gedaan?
Binnen de Raad van Kerken bestaat
de vrees voor een groter
kloof tussen de grote en i
kerken. In het concept- ')X
wordt de mogelijkheid get
de Rooms-Katholieke Kerk
men-op-Wegkerken drie
woordigers krijgen en de
kerken slechts één. Nu li
twaalf lidkerken en vijf y
twee vertegenwoordigers,
pleitten de bisschoppen al
zeggenschap van de grote k
)DEI
iuur
Rabbijn
Shmuel
Spiero
(31), de
ambulan
te rabbijn,
de vlie
gende
keep voor de joodse
mensen in de provin
cie, woont met zijn ge
zin in de Leidsebuurt
Spiero
gaat waar
hij nodig
is. Na een
verblijf
jaar m
Amerika
wil hij als Nederlands
rabbijn een bijdrage
leveren aan het in
stand houden van het
ONNO VAN 'T KLOOSTER
Ik ben in 1996 na een studie aan de
Hogere Talmoedschool in New York
teruggekomen naar Nederland. Hier
kent men geen Talmoedscholen. Er
zijn wel joodse lagere en middelbare
scholen waar veel joodse kinderen naartoe gaan.
Maar na de middelbare school is het voor ons
niet ongebruikelijk om naar de Hogere Talmoed
school te gaan. Daarvoor moet je dan naar het
buitenland. Veel mensen ronden die studie niet
af met de titel 'rabbijn', maar kiezen voor een
profaan vak als makelaar of advocaat. In mijn ge
val lag dat anders.
Ik wilde rabbijn worden, hoewel ik even gewacht
heb voordat ik die keuze maakte. Na de Hogere
Talmoedschool ben ik nog in Amerika gebleven.
Zo'n opleiding rond je eigenlijk nooit af. Ik heb
na mijn studie twee jaar in New York in een
boekhandel gewerkt, en ben getrouwd met een
Amerikaanse vrouw. Zij is in dezelfde religieuze
sfeer opgegroeid als ik. Samen hebben we beslo
ten naar Nederland te gaan. We voelden dat we
iets konden betekenen voor de joodse gemeen
schap in Nederland. Mijn familie komt oorspron
kelijk uit Polen maar woont hier al ruim 200 jaar.
We hebben altijd veel functies bekleed en overal
in Nederland gewoond. Bij ons thuis leefden we
volgens de joodse wetten. We waren met zes kin-
Rabbijn Shmuel Spiero:„Op een bepaalde manier zien wij God als een 'niets'."
deren. Drie jongens en drie meisjes. Mijn vader is
tandarts in Amsterdam. Daarnaast is hij een mo-
heel (joods besnijder). Er zijn in Nederland niet
zoveel mensen met deze functie. En mijn broer is
ook rabbijn in Amsterdam.
Mijn ouders hebben ons nooit gezegd dat we
rabbijn moesten worden. Het kwam echt uit ons
zelf. Ik had sterk het gevoel dat ik mensen wilde
steunen in joods Nederland. Veel joden trekken
weg naar Israël voor hun studie of naar de kib
boets, maar helaas blijven ze daar vaak voor de
rest van hun leven. Er is natuurlijk toch een hele
generatie weggevallen. Na de oorlog is het een
moeilijke periode geweest.
Mensen van mijn leeftijd hebben gelukkig weer
kinderen. Die krijgen nu en de komende jaren
weer les in de synagogen. Haarlem is wat dat be
treft wat minder goed bedeeld geweest. De mees
te mensen die religieus willen leven trekken naar
Amsterdam. Daar zijn de joodse scholen en de
joodse winkels. Maar ik heb hier een functie te
vervullen, dus woon ik hier in de buurt. Ik moet
op loopafstand wonen van de synagoge, want op
de sabbat rijden we geen auto. En hier kan ik
mensen thuis ontvangen. Bovendien is het goed
om in de regio te wonen waar je werkzaam bent.
Ik doe veel huisbezoeken, niet alleen in Haarlem,
maar ook in de rest van Nederland.
Voor mij is het rabbijn zijn een levensvervulling.
Het woord roeping kennen wij niet in het joodse
geloof. Binnen het jodendom leeft een sterke tra
ditie, die niet alleen aan de buitenkant in de ritu
elen en de diensten zit, maar ook sterk aan de
binnenkant leeft. Het joodse geloof is één van de
oudste nog levende geloven ter wereld. Die ge
voelens zijn van generatie op generatie, van rab
bijn op rabbijn overgegaan. De Torah is ons wet
boek, onze bijbel, die we hebben gekregen via
Mozes op de berg Sinaï.
We houden ons dagelijks bezig met het lezen en
beleven van de wetten die daarin staan. Het zijn
de wetten die ons door God gegeven zijn. Die tra
ditie willen we vasthouden. Er is altijd wel iets te
vinden in de seizoenen, in de feestdagen, dat ver
bonden kan worden met het dagelijks leven, met
een gebeurtenis of met een ervaring van iemand.
Niet lang geleden las ik bij voorbeeld voor uit de
Torah: „Geprezen zijt gij bij binnenkomst en ge
prezen zijt gij bij het weggaan." De volgende dag
was ik op bezoek bij een familie die net hun
moeder verloren had. Die woorden hadden bun
troost en kracht gegeven. Het zijn de woorden
die God tot Mozes gesproken heeft en daardoor
ook tot ons.
Iedere jood voelt duidelijk dat hij jood is. Dat ge
voel krijgt hij mee van zijn familie. Hij gaat naar
FOTO UNITED PH( 'EST I\
lingo i
de sjoel, hij volgt de diensten. Daart
dat gevoel van verbondenheid met (y^ j-)|
sterker. Door mijn functie - door zo yan j
lijk met dit werk bezig te zijn, niet allet
nagoge maar ook daarbuiten - groeit
denheid alleen maar. Voor mij is God j-
natuurlijke kracht. Geen beeld, geeAavon(
geen mensenwezen. Het is de God van
ment. Een alom aanwezige, boven toega
kracht, die ons iets van die kracht la
als wij ons ervoor open stellen.
Op een bepaalde manier zien wij G
'niets'. Niet dat ik bedoel dat hij niets
is niet tastbaar. We vragen dingen a< H
bidden tot God, iedere dag weer. In
ervaar ik zijn kracht. Nee, God is vo( e Hobl
referentiepunt. Een referentiepunt is f iet Wir
gens naartoe. We hoeven nergens nafcn com
is het begin en het eindpunt. De vraag tnden i
meer: hoe breng je die kracht van l 201. E
binnen. Overal waar je komt. Ik denk i
om rabbijn ben geworden. Ik geloof i
handelen, het doen van goede daden IHOEK
ontstaat het gevoel wat wij noemen: ezing c
'mitzwah gorreret mitzwah', van het evind<
ene gebod kom je tot het ander. Dat
is denk ik waar het om gaat in een
mensenleven."
in Haarlem. Hier is hij
voorganger van de sy
nagoge. Sinds novem
ber 1998 is hij boven
dien in dienst van het
NIK (overkoepelend
orgaan joods Neder
land). In die hoeda
nigheid is Spiero ook
elders in Nederland te
vinden: bij een begra
fenis in Leeuwarden,
een huwelijk in Zut-
phen of een Bar Mits-
vah in Groningen.
joodse religieuze le
ven. Een generatie jo
den is weggevallen,
maar een nieuwe
groep jonge mensen
keert langzaam maar
zeker terug in de syna
gogen. Spiero heeft de
draad opgepakt. Een
draad die loopt van
generatie naar genera
tie, en de joden door
de eeuwen heen met
elkaar verbonden
heeft.
