Groot geworden met tv voor de kleintjes WEER Vertrek onvermijdelijk Tl Bulgaren laten zich van hun beste kant zien 86 DONDERDAG 7 OKTOBER 1999 COMMENTAAR Commissaris der koningin Leemhuis en de laatste voor het ban kiersfiasco verantwoordelijke Zuid-Hollandse gedeputeerde Heij- koop hebben gisteren de eer aan zichzelf gehouden. Hun besluit was onvermijdelijk, maar kwam - onverwacht - al aan het begin van het debat in provinciale staten, in plaats van aan het slot. Dat is jammer omdat een confrontatie tussen een zelfverzekerd college en gedecideerde statenleden waarschijnlijk meer over de toedracht had opgehelderd, dan gisteren het geval is geweest. Het beeld dat nu opdoemde was dat de gedeputeerden hun besluit om te bankieren niet openbaar wilden maken, om het geschil daarover met mevrouw Leemhuis binnenskamers te houden. Als dat klopt dan rust op de schouders van de commissaris der konin gin een grotere verantwoordelijkheid dan eerder werd aangeno men. Zeker is in elk geval dat door de vertrouwelijkheid niet alleen de provinciale democratie buiten dienst is gesteld, maar ook in het college van gedeputeerde staten tot potsierlijke situaties heeft ge leid. Zo liet griffier Korff het bankieren onderzoeken zonder de verantwoordelijke gedeputeerde De Jong in te lichten. Statenleden putten zich gistermiddag uit in de noodzaak een zoge noemd 'verbetertraject' in te gaan om de crisis te bezweren. Juist omdat de laatste maanden veel is gebleken van behalve verstarde, ook verziekte verhoudingen op het provinciehuis, kan aard en om vang van die omslag niet serieus genoeg worden genomen. Priori teit heeft echter de benoeming van een tijdelijk commissaris en nieuw college dat zich kan buigen over de vraag wat er te redden valt van het risicovol belegde provinciale vermogen. Klasselassers Een beetje-doe-het-zelver kan aardig overweg met een nietpistool, hamer en spijkers, en krachtlijm. Maar het echte handwerk, da's iets voor de klussers van klasse. Wie wil dat nou niet zijn, dachten ze bij de RVU. Dus programmeerden ze de serie 'Werken aan werk' op de vroege woensdagavond. Half negen, prime time, als half Ne derland aan de buis zit gekluisterd. Slimme zet. De kijkcijfers zijn nog niet bekend, maar dikke kans dat de aflevering 'Lassen met gevoel' gisteren een recordaantal kij kers heeft getrokken. Dat hele straten gespannen hebben zitten tu ren naar die kanjers die het wél in hun vingers hebben. Zoals een zekere Boon, oud-lasser van beroep die een losschoot in Amsterdam had opgezet op de plek waar hij vroeger zelf hele schepen aan el kaar gloeide. Ach ja, die goeie ouwe tijd, mijmerde hij, die moest maarsnel te rugkomen. In de jaren zeventig werkten maar liefst dertienhonderd vaklieden in de Nederlandse Dok en Scheepsbouw Maatschappij. Door de almaar groeiende concurrentie van de lage-lonenlanden ging de werf failliet. En stonden alle lassers op straat. Maar nu, nu nam de vraag naar deze helden gelukkig weer toe. Alleen waren er niet genoeg lassers meer. Met pensioen gegaan hè. Gelukkig bestond er veel belangstelling voor de opleiding, juichte Boon. Sinds het begin hadden honderd nieuwe lassers een baange- vonden. Wat die nieuwe gasten allemaal konden? Nou, 'verticaal neergaand lassen met een bepaald draadsel", of zoiets. Hetgeen, af gaande op de beelden ondermeer inhield dat ze twee stukken rails voorde metrolijn wisten te verbinden. Ja, en dat gaat niet zomaar hoor, zei Boon. Om een leuk lasje te leggen moet je niet te stiel lo pen. Anders krijg je gaatjes. Anders vloeit-ie niet aan. Wat Boon ook het mooie vond: je hebt er je zintuigen bij nodig, je voelt die tang in je hand zitten, je steekt de elektroden aan, je ziet en hoort of de stroom goed is, je ruikt met welke elektrode je last. Ja, je moet alles in de strijd gooien om een goeie las te leggen, zei de lief hebber. Kijk, bij zoiets gaat je hart toch sneller kloppen. Bij zoiets beginnen je handen te jeuken. Volgende week krijgen we de dames en heren visfileerders van Urk te zien. Weten we na een halfuur hoe we onze gevangen visjes moeten ontmantelen. Klasseserie hoor. Zouden ze ook het edele handwerk van het betonvlechten nog behandelen? wil buys Bier vloeit rijkelijk Het bier heeft tijdens het 166e Oktoberfeest in München rijke lijk gevloeid. De 6,5 miljoen be zoekers goten het record van 5,8 miljoen liter door de keel, 0,2 miljoen liter meer dan in 1997. Vooral het ongewoon warme weer in de eerste week leidde tot een sterke groei van de dranJkconsumptie tijdens het zestiendaagse feest. Toen wa ren er ook veel meer vechtpar tijen dan in eerdere jaren. De politie heeft 291 mensen ge arresteerd. Een Münchenaar en een Zweed zijn in kritieke toe stand in het ziekenhuis opge nomen, nadat zij bij een vecht partij betrokken waren geweest. Maar het hoofd van de politie meent dat er niet van extreem veel geweld sprake is. „Het is duidelijk dat er enige agressie zal zijn, als meer dan zes mil joen mensen zich verdringen en aanzienlijke hoeveelheden alcohol drinken", aldus een po litiewoordvoerder. De bezoekers stelden nog een ander record scherper. Zij sta len of braken 168.000 bierpul len. Dat is 28.000 meer dan vo- Wisselvallig en bewolkt Het is vooral de constante nachtelijke warmte geweest die de septem- berzomer naar het hoogste niveau heeft getild. Zo was de gemiddelde minimumtemperatuur in De Bilt een record terwijl de 'overdagwarmte' dat, ondanks de 24 warme dagen, niet was. De gemiddelde maximum temperatuur is in 1929, 1947 en 1949 namelijk hoger geweest dan dit jaar. De gemiddelde minimumtemperatuur bedroeg in De Bilt 12,9 tegen 12,4 graad in 1949. In onze regio kwam Haarlem-West uit op een gemiddelde minimum temperatuur van 14,5 graad. Evident in de kustgebieden is de rol van het warme zeewater en voor verstedelijkte gebieden de warmte die in de nacht wordt vastgehouden. In het noordoosten van het land was de septemberwarmte overdag wel een record. Daar zijn dan ook maar liefst drie tropische dagen op rij geregistreerd terwijl het kwik in De Bilt niet hoger reikte dan 29,3 graad. Een frontaal systeem veroorzaakt vanavond en de komende nacht eni ge regen. Ook voor morgen staat een portie nattigheid op het pro gramma. Dat komt omdat het front boven onze omgeving blijft han gen. De meeste regen valt waarschijnlijk later op vrijdagochtend en tijdens de middag. De temperatuur stijgt tot maximaal 14 graden en er waait een meest matige westzuidwestenwind. Onder invloed van een activerende storing boven het Skagerrak neemt de wind 's avonds aan zee toe tot krachtig, mogelijk hard. Tijdens het weekeinde verandert er niet veel. Het blijft wis selvallig weer met veel bewolking en vooral op zaterdag eni ge tijd regen. Oorzaak is hetzelfde front dat boven onze om geving stagneert. Na het weekeinde lijkt er toch een weers- verbetering in te zitten. Een hogedrukgebied op de Atlanti sche Oceaan trekt aan zijn stutten en komt medio volgende week boven het Europese vasteland terecht. Daardoor ne men de regenkansen af bij temperaturen die in de middag rond 16 graden uitkomen. Verder wordt het vooral rustig weer met in de nacht en ochtend kans op mist. jan visser» Irene Moors en Carlo Boszhard waren tien jaar 'het pittigste setje van Nederland' Tien jaar waren ze het gezicht van Telekids. Afgelopen weekeinde namen ze afscheid met een acht uur durende Telekids Marathon met 'Giechel en Goochel' en het laatste optreden van 'Zuurtje en Pruimpje'. Irene Moors en Carlo Boszhard vormden samen 'het pittigste setje van Nederland'. Het werd een groots afscheid, met een speelfilm, een veiling, alle Telekids-liedjes en vele hoogtepunten. „Toen we die aan het uitzoeken waren, kregen we een heel dubbel gevoel, zo van: 'we hebben zoveel plezier gehad, waarom zouden we in hemelsnaam stoppen'?", aldus Irene. Toch is het genoeg geweest na tien jaar, vindt het duo. Irene begon tien jaar geleden met Te- lelads, toen zij werd verzocht de tekenfilms aan elkaar te pra ten die toen nog het program ma vulden. Vier jaar later kreeg zij assistentie van Carlo en maakten de meeste tekenfilms plaats voor een kindershow vol sketches, spelletjes en rare ty petjes. „We waren eigenlijk on ze eigen regisseurs en eikaars klankbord", vertelt Irene. „Er was niemand die ons vertelde hoe we het moesten doen. We deden maar wat." Carlo: „Als je televisie maakt voor kinderen, is het belangrijkste dat je zelf nog het kind in je hebt." Irene Moors werd zelfs volledig opgeslokt door Telekids. „Te lekids was het gewoon. Als ik met een ander programma be zig was, dacht ik steeds: hoe lang duurt het nog, want ik wil nu terug naar het team van Te lekids. Ik ben nu eenmaal ie mand die moeilijk haar aan dacht kan verdelen." „Telekids heeft mij groot ge maakt", vult Carlo aan. „Het af scheid moest dan ook heel spe ciaal worden. Daarom heb ik de speelfilm 'Het monster van Toth' geschreven en geregis seerd. Uiteraard speelden Irene en Carlo zelf de hoofdrollen van koning Magnus en koningin Gwendel in de 'griezelfilm'. Volgens Carlo heeft vooral Ire ne zich de afgelopen jaren enorm ontwikkeld op het ge bied van typetjes. „In 'Het monster van Toth' speelde ze me het gras voor de voeten weg! Nu de vierde Telekids-speel- film af is, is het tijd voor een bioscoopfilm van het duo, die volgend jaar Kerstmis klaar moet zijn. Voorlopig slaan ze allebei een eigen richting in. Boszhard is vanaf 10 oktober weer te zien in Monte Carlo, Moors komt begin volgend jaar terug met een avondprogram ma op RTL 4. „Maar we blijven Irene Moors en Carlo Boszhard zijn na tien jaar gestopt met Telekids. FOTO CPD JORIS DEN BLAAUWEN altijd een duo", zegt Irene zelf verzekerd. „Ik heb Carlo de af gelopen jaren meer gezien dan wie dan ook. We hebben zelfs nog nooit heibel gehad. We zul len na een tijdje zeker weer sa men een programma gaan ma ken." Ze zijn apetrots op 'hun' Te lekids, het steekt alleen een beetje dat zij nog nooit een prijs van een vakjury hebben gekre gen. „Wij melken amusement voor kinderen en dat wordt vaak geassocieerd met plat", zegt Carlo. „Ik kijk natuurlijk ook wel eens naar de 'verant woorde' kinderprogramma's van de VPRO. Ze zijn erg knap gemaakt, maar ik vind ze vaak niet gezellig, niet menselijk. Kinderen willen best wel eens ontroerd worden door bijvoor beeld een documentaire over gescheiden ouders. Maar kin deren willen vooral vermaak, en dat is wat wij voor ze gemaakt hebben." „We hebben overi gens wel publieksprijzen gekre gen", vult Irene aan. „En we staan voor altijd bij Madame Tussaud!" IHun parodie op GTST - 'Wat een toeeestand!' - kreeg na al snél een veel breder kijkerspu bliek dan alleen kinderen. Bos zhard heeft wel een verklaring voor het feit dat ook veel kinde ren de perikelen in GTST vol gen. „Kinderen houden van poppenkast en GTST is pop penkast: er zitten slechteriken in en goeierds, er bloeien ro mances op en er zijn knallende ruzies." „We hebben samen heel wat lef en durf gehad...", zegt Carlo be dachtzaam. „We hebben ge vochten voor ons programma, niet alleen omdat de bazen al tijd vinden dat het goedkoper kan, maar ook voor respect bij collega's. Ik denk dat we vaak meer gepresteerd hebben dan met zo'n klein team eigenlijk mogelijk is." Inmiddels hebben Carlo en Ire ne de fakkel overgedragen aan Peter Jan Rens. Hij vult, gedeel telijk als Meneer Kaktus, de Te- lekids-uren. „Dat is niet een voudig", denkt Irene. „Het is heel moeilijk voor hem om on ze brede doelgroep vast te hou den." „Toch ben ik blij dat Peter Jan Telekids doet", vult Carlo aan. „En dat ze niet hebben gezocht naar een nieuw blond meisje en een andere jongen met een pet je..." berrit de lange Koningin Beatrix en prins Claus zijn gisteren aangekomen in Bulgarije voor een driedaags staatsbezoek. Het koninklijk paar werd ontvangen op het Alexander Nevski-plein in Sofia door president Stoyanov en zijn echtgenote. Na de traditionele officiële welkomstceremonie hadden Beatrix en Claus later op de middag ontmoetingen met Bulgaarse regerings- en parlementsvertegenwoordigers. Het paar wordt vergezeld door minister Van Aartsen van bui tenlandse zaken. Het staatsbezoek valt bijna sa men met lokale verkiezingen in Bulgarije, die later deze maand worden gehouden. De aan dacht van de in groten getale toegestroomde Bulgaarse me dia is daarom niet alleen ge richt op het Nederlandse ko ningspaar, maar ook op de cha rismatische en populaire presi dent Stoyanov die samen met de 'kille uitvoerder' premier Kostov, met toenemend succes hervormingen in het land door voert. Het staatsbezoek zal een „don derend geraas" door het land laten gaan, zei de Nederlandse ambassadeur in Sofia, Six, aan de vooravond. Bulgaren hech ten niet zo aan protocol, maar doen toch hun uiterste best zich drie dagen lang van hun beste kant te laten zien. De eerste dag van het staatsbe zoek verliep gisteren ontspan nen. Bulgarije ziet het bezoek van de hoge gasten als een aan moediging van hun pogingen toe treden tot de Europese Unie. Nederland steunt het land daarin van harte en dus zijn er deze dagen geen gevoeli ge politieke of maatschappelij ke kwesties aan de orde. Ter onderstreping van de hartelijke banden kreeg koningin Beatrix gisteren de Stara Platina (Grootkruis van de Balkan Bergketen) opgespeld, de hoog ste Bulgaarse onderscheiding. Het voormalige Oostblokland was twee jaar geleden vrijwel failliet, maar spant zich nu naarstig in om de koers af te stemmen op Europa. Dat gaat gepaard met ingrijpende, vaak pijnlijke hervormingen en pri vatiseringen. Daarnaast wordt er korte metten gemaakt met corruptie en georganiseerde misdaad. Veel Nederlanders hebben dat oude beeld nog op het netvlies. Om dit imago te verbeteren, worden koningin Beatrix en haar gevolg langs de hoogte punten van Bulgarije geleid. So fia maakt nog altijd een grauwe indruk, maar gebouwen die op de koninklijke route worden aangedaan, staan opvallend goed in de verf. Het land is trots op de imposante Alexander Nevski Kathedraal uit de tiende eeuw in hartje Sofia, waar het koninklijk gezelschap gisteren werd ontvangen door bisschop Galaktion. De bisschop had er op gestaan dat de kathedraal toegankelijk zou blijven voor publiek tijdens de rondleiding van de majesteit. berrit de lange» Moeder, grootmoeder, overgrootmoeder Onze kleinzoon Olivier was hier. Zijn aanwezigheid ging vergezeld van een spoor aan spullen: spuugdoek- jes, fopspenen, flesjes, piep- en knuffelbeestjes, een box en een bedje. Een echte oppasoma kan ik door mijn werk en de afstand niet zijn, maar in het week end is hij altijd welkomRuim zes maanden is hij nu, en zijn eerste zomer zit er op. Op de foto die op mijn bureau staar, speelt de zon over zijn melkwitte huidje en legt een lichtaccent op de helft van zijn gezicht en zijn mollige armpjes. Rechtop zit hij op de schoot van zijn grootvader, met een ontroerende mix van fierheid en kwetsbaarheid, en hij lacht, een tikje gereserveerd, naar zijn oma die kiekeboe speelt met haar foto toestel. Het ouderschap verraste me, omdat ik niet wist dat het zo leuk zo zijn. Voor het grootouder schap geldt dat in versterkte mate. Maar het hele verhaal van menswording dat ik al zo'n avontuur vond bij mijn eigen kinde ren, krijgt bij hem nog een aparte dimen sie omdat er drie generaties vrouwen zijn die hem opgetogen in hun handen houden: zijn overgrootmoeders, zijn grootmoeders en zijn moeder. Ieder van ons maakt deel uit van de keten van voortplanting, we zijn zwanger geweest, hebben gebaard, de pijn laten wegspoelen door vreugde toen we zagen wat het alle maal opleverde: iets van ons eigen vlees en bloed, en helemaal van ons afhankelijk. In een tijdloze vertedering moeders eigen, staan we rond Olivier maar met eigentijdse verbazing over de verschillen in opvattin- HELEEN CRUL gen over de verzorging en opvoeding van baby's die weals moeders uit drié uiteenlopende tijdperken er varen. Degeneratie van mijn moeder verbaast zich over die hele lijfelijke, speelse manier waarop er met baby's en peuters wordt omgegaan, en vooral hoe bij dehand kinderen tegenwoordig zijn. Zelf hebben ze herinneringen aan baby's die het grootste gedeelte van de dagsliepen en tot hun tweede jaar in de box ver bleven. De moderne, mobiele levensstijl en een actiever ouder schap prikkelen het ontivikkelingspotentieel van een baby eerder en meer dan vroeger. Baby's werden toen vooral omringd door een strak regime van rust, regel maat en reinheid. Het accent lag daarbij voorname lijk op het bevorderen van een juiste, lichamelijke ontwikkeling waarbij het goed groeien en het voorko men van ziekten, centraal stonden. Tegenwoordig wordt een baby al direct in de vaart der volkeren ge plaatst, ook zijn volwassen kleding verwijst naar deelname aan het echte leven. Hij/zij gaat naar de crèche, vergezeld zijn ouders naar inienden en feesten, zit in de draagzak in het vliegtuigen in de tram, en kijkt vanuitzijn maxi-cosi steeds nieuwe gezelschap pen aan. Er wordt nog maar weinig geslapen: het le ven van een baby is boordevol afwisseling, leermo menten en communicatiemogelijkheden. Dat gegeven leidt onvermijdelijk tot een ander soort kinderen. En als er één verschil is tussen mijn moederschap en dat van mijn dochter, dan is het wel dat baby's zo bij zonder zijn geworden. voor hun ouders, voor hun omgeving, voor de hele samenleving. Dat het krijgen en hebben van kinderen iedere vanzelfsprekendheid heeft verloren, is misschien wel de grootste verrassing van deze eeuwHet maakt het ouderschap tot een avontuur zonder enige routine: over alles wordt uit puttend nagedacht, zo niet gepiekerd, daartoe aange moedigd door het besef dat ieder kind uniek, dus an ders is. Dat vereisteen bewuste keus uit het giganti sche aanbod van voeding luiers en baby accessoires. Niet alleen de verschijningsvorm van de baby eisteen drang naar perfectie, ook zijn ontwikkeling. Wat is normaal en wat niet normaal? Een milde, glijdende schaal in die beoordeling die voor mij nog was wegge legd, wordt hedendaagse ouders niet meer gegund. Maar wanneer onze dochter met Olivier in haar draagzak in Amsterdam op straat, in een supermarkt of in de tram verschijnt, dan blijkt pas goed hoe bij zonder een baby is geworden. Altijd weer beginnen uiteenlopende mensen een gesprek met haar en geven uiting aan hun bewonderingen vertedering. Jong of oud, man of vrouw, ze laten zich ontwapenen door de onschuld en lieftalligheid die een baby van zes maan den nog heeft. In die maanden heeft Olivier een enorme ontwikke ling doorgemaakt: van een hulpeloos wat verfom faaid hoopje leven met een schemerig bewustzijn en overlevingsreflexen die hem nog dicht bij het dieren rijk plaatste, tot een baby die ruim tweemaal zijn ge boortegewicht heeft gekregen, die zijn hoofd rechtop kan houden, bijna zit, zijn handjes gebruikt om doel bewust voorwerpen te pakken, omrolt, al fanatieke kruipbewegingen maakt en zijn stem in allerlei toon aarden oefent. Maar het meest innemende vermogen dat hij heeft veroverd is ongetwijfeld zijn lachje: wei felend, breed, schaterend. Dat maakt hem pas echt tot MILLENNI nog dagen lm< din! entru »tati< Bijl' eal Afg' orens lan is htti Nog 86 dagen en hi we millennium bre ,chtt< Reden voor deze ki w me in een dagelijkse se rug te kijken op bel gebeurtenissen die grepen op correspt rende data in de af| ort 1000 jaar. Deze wei £M_ 1992: Bijlmerramp; f 1892: Dalton broeri 10 h dood; 6okt 1981: rF op Sadat; 7 okt 157 1 Schrijver van Don te gewond; 8 okt 19 re m Guevara gevangenj andt men en gedood; 9 "cie 1799: Lutine vergaa v0°' Terschelling. pg|. 7 OKTOBER 1571 Zijn boek is een reusac ces, maar zelf sterft hei kind van een Spaanse i gijn in armoede, zoals ren is. Met een linkerh als gevolg van de zeesli Golf van Lepanto, op 7 1571, verlamd raakt en de Cervantes voorgoed manco de Lepanto' do J ven laat gaan. De autei het onsterfelijke meesl 'Don Quichote', gebor cala de Henares, nabij is dan 24 jaar oud. Het boek 'El ingenioso hid; Quijote de la mancha' ontvangen als een pen ;wa, de bestaande ridderroi ^et maar nadien beschouv een kritiek op de samei je j- met een eeuwig onbesl strijd tussen idealisme vloerse werkelijkheid, avonturen van de dole der Don Quichote op kerig paard en de knaap Sancho op zijn ezel zullen de eeuwen staan, inmiddels in me zestig talen. In Nederla je de naam van de schrijt i het 'Instituto Cervai e organisatie, in Utree ij", vestigd, heeft tot voorn doel de Spaanse taal ei e tijns-Amerikaanse cult ;1^ dragen. Voor zover dat Cervantes' ridder van vige figuur al niet is ge beren de Spanjaarden de aartsrivaal Holland nieuw te veroveren. henk ruul» ijdt. /an deii gez< h\ jNGEf 11 ien 2 MENSELIS Met een speculazenhair^j 25,6 vierkante meter h banketbakkers uit heel land woensdagmiddag i een wereldrecord geves deden dit om het 50-jai staan van het KONINGI HELMINA FONDS te vil Sri winkelende publiek inv centrum Hoog Catherijr brengst komt ten goede (n' keronderzoek. j nge Mannen die een goed si erop na willen houden, i aan geen drop te e j{P aanse artsen hebben n< ontdekt dat een kleine heid van dit snoepgoed vernietigende invloed h de hormonen die bepali veel zin in seks een m< Slecht 7 gram drop per dagen lang, is al voldoe het niveau van testoste jonge mannen met 44 laten dalen. Na vier dag onthouding, wordt allei vanouds. De boosdoenei glyceride, vetzuur, datf j de hoofdbestanddelen vormt. De resultaten va liaanse onderzoek word daag gepubliceerd in hi aangevende NEW ENGI JOURNAL OF MEDICIf ekte Si

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 2