Leiden Regio
Leidse erepenning voor Eveline Idema
Erepenningen vanaf 1927
Wij gaan winnen, hè'
inl
jstig 3-oktoberweekeinde
t enkele kleine incidenten
J1
(Blèren en handjes schudden bij standbeeld Van der Werf
Meezingen en dansen
op 'Daar bij die molen'
JMDAG 4 OKTOBER 1999
daair
is is
ïron o
iderdorpse gewond bij aanrijding
bOf
Die
de
w
arap
is d<
h
v
t hetbf
n« Een 19-jarige Leiderdorpse is zaterdagmiddag rond
uur gewondgeraakt bij een verkeersongeval op de Ooster
straat. Een 32-jarige automobilist uit Voorschoten reed in
ichting van de Oranjegracht toen de Leiderdorpse volgens
Politie plotseling tussen stilstaande auto's de straat overstak,
lat ze vlak voor zijn wagen de weg overrende, kon de Voor-
jtenaar haar niet meer ontwijken. De Leiderdorpse is over-
:acht naar het LUMC.
%eg
Op de kruising Willem de Zwijgerlaan en de Oegstgees-
w is zaterdagavond omstreeks kwart voor zeven een 12-ja-
Leidse jongen gewondgeraakt. Het jochie wilde met zijn
de Oegstgeesterweg oversteken en tussen de auto van een
je Rijnsburger en diens voorganger doorrijden. De Rijns-
;er remde uit alle macht, maar kon een aanrijding niet meer
■komen. De jongen is overgebracht naar het LUMC.
')kkast opengebroken
Uit de gokkast van een café aan de Breestraat is het af-
pen weekeinde kleingeld gestolen. Volgens de eigenaar is de
omstreeks 22.00 uur door een klant opengebroken. Op aan-
ing van de kroegbaas heeft de politie een verdachte aange-
idiuir
en iil
ibter I
mt a
i/D o
pelijkf
dai
Bret
n. H
tsertje aangereden
van de vooravond
widens Ontzet is rustig
der ii,en" Vo'8ens de politie
?n zich geen grote inci-
OI|n voorgedaan. Een
nvoerster van het korps
ids Midden denkt dat het
iderlijk slechte weer van
gelopen dagen daar in-
op heeft gehad. „Ik denk
at minder uitnodigend is
jst voor veel mensen om
ïelemaal te laten gaan",
de woordvoerster.
:wel het rustig bleef, bleef
eest niet helemaal ver-
nd van gewelddadighe-
")p het kermisterrein werd
7-jarige jongen uit Leider-
geslagen door de ex-
I van een van de meisjes
t groepje. De dader wilde
■esprek met het meisje,
de jongen agressief werd,
de Leiderdorper tussen-
Hij liep enkele klappen
op voordat omstanders er in
slaagden de vechters uit elkaar
te halen.
Een 20-jarige man uit Arn
hem kreeg enkele uren later tij
dens een feest aan de Lange
Mare een kopstoot. Dat gebeur
de toen hij tussenbeide kwam
nadat een vriend van hem door
een van de feestganger werd
aangesproken.
"Zondagochtend vroeg kreeg
een 32-jarige Leidenaar een
klap met een stuk hout. Dat ge
beurde toen hij op de Nieuwe
Mare bijna werd geraakt door
een achteruit rijdende auto. De
Leidenaar sprak de bestuurder
daarop aan, waarna die hem
een klap gaf met de stok. Het
slachtoffer liep een gat in zijn
hoofd op. Diezelfde ochtend
kwam een 30-jarige Leidenaar
ten val nadat hij tegen een over
de Oude Vest gespannen lijn
was gefietst. De man liep een
wond aan zijn mond op en is
overgebracht naar het LUMC.
Vijf weken geleden emi
greerde ze samen met haar
man 'met een knoop in de
maag en een brok in de
keel' naar Amerika. Met
het heilige voornemen om
voorlopig geen stap meer
op Nederlandse, laat staan
Leidse, bodem te zetten.
Want dat brengt je maar
weer aan het twijfelen of
dat vertrek naar een ver,
vreemd land nou wel zo'n
goed idee was. Toch was
Eveline Idema zaterdag
avond al weer terug in Lei
den. En niet om 3 oktober
te vieren, want 'ik hou he
lemaal niet van 3 oktober',
zo bekende ze. Eveline
Idema werd zaterdag
avond na afloop van de
taptoe in de Burgerzaal
onderscheiden met de ere
penning van de gemeente
Leiden.
De nieuwe ereburger was tot
haar vertrek naar de Verenigde
Staten - waar haar echtgenoot
Wilt Idema benoemd is tot
hoogleraar Chinese taal- en let
terkunde aan de Harvard Uni
versity - hoofd van de afdeling
Volkshuisvesting Technische
Zaken bij de gemeente Leiden.
Maar het ereburgerschap was
niet bedoeld als afscheidsca
deautje van de gemeente. De
meest in het oog springende
'bijzondere verdienste' op
grond waarvan zij zich voort
aan ook aan de andere kant van
de oceaan 'ereburger van de
stad Leiden' mag noemen is het
bedenken, organiseren en re
gisseren van de bekroonde boe
kenreeks 'Leids Verleden'.
De boekenreeks, waarvan on
langs het twaalfde en laatste
deeltje over beelden en fontei
nen uitkwam, was een uniek
samenwerkingsverband tussen
stad en universiteit. De deeltjes
werden steeds geschreven door
studenten die hiervoor stage
liepen op het Stadsbouwhuis.
Idema zorgde voor de begelei
ding van de studenten, maar
wist ook sponsors te werven. In
het begin, toen de serie nog vrij
onbekend was, ging zij boven
dien zelf op pad om de deeltjes
bij boekhandels aan de man te
brengen, zo memoreerde loco
burgemeester Tjeerd van Rij bij
de uitreiking van de erepen
ning.
Naast haar werk voor 'Leids
Verleden' onderscheidde Idema
zich in het verleden nog door
haar pionierswerk voor de kin
deropvang in Leiden. Zij stond
aan de wieg van verschillende
kinderdagverblijven en van de
stichting Kinderkan tines. „Dat
was niet meer dan goed begre
pen eigenbelang", relativeerde
de laureaat deze activiteiten.
„Ik was in die tijd gewoon in
een positie dat kinderdagver
blijven voor mij erg belangrijk
waren."
Hoewel het de gewoonte is
dat nieuwe ereburgers pas op
de avond van de uitreiking te
horen krijgen dat ze onder
scheiden worden, was Idema al
wat langer op de hoogte. „Ze
kwam toch altijd overal achter.
Het had geen zin om te probe
ren haar met een smoes uit
Amerika over te laten komen",
vertelde Van Rij. Idema: „Het
waren mijn echtgenoot, mijn
dochter en een wethouder die
mij ervan overtuigden dat ik nu
al terug moest komen naar Lei
dén om de erepenning in ont
vangst te nemen." Vandaag
vliegt de kersverse ereburger
weer terug naar haar nieuwe
vaderland. „Ongetwijfeld weer
met een knoop in de maag en
een brok in de keel."
1927 Ir. G.L. Driessen (directeur Ge
meentewerken)
1933 F.G. Rosier (referendaris ter
Secretarie)
1933 Mw. A. Coert-de Jong (herope
ning Stedelijk museum De La
kenhal)
1936 3 October Vereeniging (50-ja-
rig bestaan)
1939 Leidse Studenten Vereniging
Minerva (100-jarig bestaan)
1941 Dr. W. Stuurman (directeur
Slachthuis)
1950 W. van der Laan (voorzitter 3
October Vereeniging)
1952 Vereniging Oud Leiden (50-ja-
rig bestaan)
1954 Mej. J.L. van Hoom (directrice
meisjes HBS)
1964 Jhr. mr. F.H. van Kinschot
(burgemeester van Leiden)
1965 Mw. Dr. C. Hovens Greve (arts
te Leiden)
1967 H. de Wilde (voorzitter 3 Octo
ber Vereeniging)
1968 Stichting Leidsche Spaarbank
(150-jarig bestaan)
1969 Dr. E.H. Reerink (president
curator Universiteit)
1970 Mw. dr. A.M.M. Smit (adviseur
openbaar voortgezet onder-
1970 Kolonel Th. H. Wessels (com
mandant Kokschool)
1970 S. Menken (25 jaar wethouder)
1971 Mr. G.C. van der Willigen (bur
gemeester van Leiden)
1971 Mr. J.C. van Eek (notaris)
1972 Dr. MA van Dongen (chirurg
te Leiden)
1973 J. van der Zwart (secretaris
Bond van Amateurtuinders)
1974 Mr. Ph. de Ruijter de Wildt
(voorzitter 3 October Vereeni
ging)
1975 Rijksuniversiteit van Leiden
(400-jarig bestaan)
1975 Pater M.G. de Ponti (rk priester
te Leiden)
19761. Coster (voorzitter NW Lei
den)
1977 Mw. J.M. van der Blom-Vijl-
brief (oud-raadslid)
1978 Mr. C.J. Woudstra (oud-voor-
zitter cie. beroepsschriften)
1978 M.J.J. Riethoven (sportorgani-
1979 H. Kleibrink (fotograaf, filmer,
auteur)
1980 Dr. A.J. Vis (burgemeester van
Leiden)
1980 A. Verboom (wethouder)
1980 P.F.S. Biegstraaten (voorzitter
Sportstichting)
1981 P. Herfst (voorz. ver. belang
stellenden De Lakenhal)
1982 Mr. D.E. Krantz (voorz. Sticht.
Diogenes, reclassering)
1983 NV Boekh. en Drukkerij vh. E.J.
Brill (300-jarig bestaan)
1984 Mr. C.J.D. Waal (wethouder)
1984 Mw. M.J.E. Kerckhoffs (jonge
ren- en bejaardenzorg)
1985 Mw. A.B.J. van der Vliet-de
Vries (huisarts)
1986 Mr. J.M.A. Biesheuvel (auteur)
1987 Rijksmuseum voor Volkenkun
de (150-jarig bestaan)
1988 Mw. M. Servaes-Beij (Zangeres
zonder Naam)
1988 J. van Zijp (oud-Leidato-voor-
zitter, gemeenteraad, KNOV)
1989 R. RementariaTroncosco (ac
tief bij Chili-front)
1989 Het Amerikaanse volk (tgv be
zoek president Bush)
1990 Mw. prof. dr. C.W. Fock
(kunsthistorica)
1991 Mw. M.J.E. Schouten-van
Veldhuizen (oud-dir. st. Huis
vesting Werkende Jongeren)
1992 R.D. Paauw (adjunct-hoofd
redacteur Leidsch Dagblad)
1993 C. Jongejan (voorz. College
van Kerkvoogden NH ge
meente)
1994 Ds. Anton Dronkers (predi
kant)
1995 H.A.M.M. Meijer (huisarts)
1996 Stad Oxford (tgv 50 jaar ste
denband Oxford-Leidep)
1996 Mw. P. 1 larteveld en mw.
A.JAM. Lasschuijt-van
Tongeren (Leids Anjercomi
té)
1997 Chr. Muziekvereniging
Kunst en Genoegen (snow-
en marchingband)
1998 Mr. J. Karstens (notaris)
1998 Mr. C.H. Goekoop (burge
meester van Leiden)
1999 Mw. E. Idema-Stuijfzand
(bedenkster boekenreeks
Leids Verleden)
Li-
indvel
Degstf
1 ^raat, half acht. Op dit moment moet
andere kant van de stad op de Kaas-
de taptoe beginnen. Het duurt dus
uVel even voordat de eerste fanfare hier
Jzal marcheren. Het geduldig wachten-
ubliek is ondertussen een gewillige
1S ^ivoor de commercie.
r komt een draaiorgel door de straat
n. Twee mannen doen hun uiterste
im het publiek wat kleingeld uit de zak-
2 kloppen. Dan komen er twee dames
Jen gettoblaster waaruit opnieuw draai-
,er Jnuziek schalt. Uit grote linnentassen
c erspen zij cd's. Een derde dame met cd's
rop enige afstand, weer gevolgd door
rkoper van irritant knipperende licht
en lichtgevende duivelshoorntjes. En
imt er weer een draaiorgel, en een ge-
ragen met zwaailichten en een recla-
:d op het dak. Een fotograaf schiet
;s van kinderen en deelt kaartjes uit.
lollega volgt even later aan de andere
an de straat.
lan, dan rijdt er een wagen met het op-
'wegbebakening' door de Breestraat.
}ert die de reflecterende roodwitte
iutsen in de laadbak aan de man te
:n? Nee, hier hebben we toch echt de
voorbode van de taptoe. Nog een paar
[afen, twee man politie te paard, een
:wagen en meisjes die formuliertjes
en waarop te lezen .staat dat muziek-
iging De Burcht nog wel wat nieuwe le-
in gebruiken, is daar dan de echte tap-
luziekvereniging De Burcht mag de op-
openen, waarna twirl-meisjes in trai-
)ak, scouts met kransen, het bestuur
e 3 October-Vereeniging, roeiers van
en vrienden van de reveill-je langs
eren. „Sluit u bij ons aan'. We verwach-
achter het stadhuis, om half zeven, op
taptoe moet traditioneel een 'lint van
- door de stad vormen. In de Feestwijzer
H n deelnemers nog eens aangemoedigd
om iets met dat thema te doen. De korfbal
lers van Sporting Trigon hebben die bood
schap goed in hun oren geknoopt. Zij heb
ben zich laten inspireren door de reclame
campagne voor verlicht fietsen, en rijden
met fietsen met verlichte korfbalringen door
de stad. W Leiden viert al vast haar 60-jarig
bestaan met een verlicht voetbalveld op een
bakfiets en héél veel aanhang. Roeiers van
Asopos De Vliet dragen een achttien meter
lange boot met zich mee. „Lang, hè?"
Damesgymnastiekvereniging Nieuw Brun-
hilde heeft het 'lint van licht' heel letterlijk
genomen. De 'dames' zijn ingesloten door
twee lange slingers kerstboomverlichting.
Een langs lopende fotograaf deelt kaartjes uit
en BS Leiden biedt belangstellenden drie
gratis proeftrainingen aan.
Nadat er eerder op de dag wat regen is ge
vallen, blijft het tijdens de taptoe gelukkig
droog. Wel wordt het steeds frisser. De voet
ballertjes van Lugdunum, die de tocht in de
bakfiets afleggen, krijgen ter hoogte van het
stadhuis een jasje aan. Koperblazers die even
rust hebben, houden hun mondstuk stijf in
de hand geklemd.
Een ijshockeyploeg op skeelers houdt voor
de jury een tussensprintje. Twee teamleden
kunnen al die inspanning niet meer waarde
ren. „Dit ken je toch niet maken, joh", zegt
de één tegen de ander, een blik Heineken in
de handschoen. „Ik ben helemaal verrot.
Kom op. We stappen er uit. We gaan de
kroeg in."
Docos, vorig jaar door de jury beloond met
een tweede plek, heeft er dit jaar extra veel
werk van gemaakt. Een (nieuwe) tribune vol
met knuffels, een enorme haring en een wit
tebrood (het tiende haring- en wittebrood-
toernooi), een tentje (het kamp) en een grote
scheidsrechtersfluit worden door tientallen
leden meegesleept.
„Ja, wij gaan winnen hè?" zegt een jonge
tje zelfbewust in de richting van de jury op
de stadhuistrap. Later op de avond, na het
juryberaad, blijkt dat hij nog gelijk had ook.
Voetballertjes van UVS vermaakten zich prima tijdens de taptoe.
FOTO TACO VAN DER EB
eiir!
ga
iteit d
een
fiscus!
r de
ynchj
:che e
an vo(
bezoeker aan de stad
op de Steenschuur een sur-
isch en bizar schouwspel te
kan de overkant van1 het wa-
iat een groepje heren in net
nder een standbeeld te klap-
I waaien en knipmessen. Eén
een ketting om, de meeste
en dragen een rood-witte
Kenners herkennen natuur-
^ïeteen het uitgedunde ge-
tebestuur, zonder de afgetre-
3,ivethouder Kruijt en zonder
herstellende burgemeester
Va- Het selecte gezelschap
erg zijn best. Alexander
old is de clown. Hij huppelt,
maakt overdreven diepe buigingen'
en strijkt om de vijf minuten door
zijn haar. Collega's Hans Baaijens
en Jan Laurier zijn vooral cheer
leaders. Ze klappen zich de han
den stuk, terwijl gemeentesecreta
ris Klaas de Vries probeert om be
scheiden op de achtergrond te
blijven.
De passage door het Van der
Werfpark is natuurlijk een opmer
kelijk onderdeel van de taptoe. Dat
weet iedereen die de tocht als kind
heeft meegelopen. Opeens geen
rijen toeschouwers langs de kant
maar donkere, enge bosjes. In de
verte doemt het standbeeld op dat
de herinnering aan de heldhaftige
burgemeester uit het Leidse verzet
levend houdt. De tocht door het
park dient dan ook in stilte en met
gepaste eerbied te worden afge
legd. De 3 October-Vereniging be
klemtoont dat ieder jaar weer in de
Feestwijzer. Scouts salueren bij het
passeren van het standbeeld, en
groeten tevens de daaronder opge
stelde gemeentebestuurders. Mu
ziekkorpsen marcheren zwijgend
langs, het hoofd gekeerd naar de
verzamelde wethouders van de
stad. Maar stil is het al lang niet
De jeugdleden van Roodenburg
blèren keihard de naam van hun
favoriete voetbalclub. Dat Van Rij
c.s. het maar goed horen. De
schijnwerpers die het beeld van
Van der Werf uitlichten staan na
melijk ook op hen gericht. De lo
co-burgemeester en zijn paladij
nen kunnen dus niets zien van de
kleurrijke spandoeken, borden en
andere uitingen van clubliefde.
Onder burgemeester Goekoop is
daar stiekem al een oplossing voor
bedacht. De stramme heren van
de Vereniging moeten toezien hoe
de hekken die de toegang tot de
gemeentebestuurders afsluiten, op
last van diezelfde bestuurders elk
jaar een beetje opengaan. Er wordt
niet langer simpelweg langs ge
marcheerd, maar afvaardigingen
van de clubs komen de wethou
ders persoonlijk de hand schud
den. En ook zaterdag liep dat wel
eens uit de hand.
„Je hoopt natuurlijk dat ze niet
allemaal komen", zegt Alexander
Pechtold. Nou, dat gebeurt dus
wel. Honderden kinderen verdrin
gen zich voor Hans Baaijens, Jan
Laurier, Tjeerd van Rij, Pechtold
en gemeentesecretaris Klaas de
Vries. Van Rij krijgt kusjes.
Er vallen gaten in de stoet omdat
de receptie in het park uitloopt.
Een lid van de ijshockeyclub
knoopt een praatje aan en is ook
na een aantal minuten nauwelijks
te bewegen verder te (rol) schaat
sen. ,,Ach het geeft ons wat te
doen. Anders sta je daar maar te
staan", vindt Van Rij.
Feest voor verstandelijk gehandicapten
leiden ruud sep
De stoomtrein vol met geestelijk ge
handicapten en hun begeleiders komt
aanrijden bij het Smalspoormuseum
aan het Valkenburgse meer. De leden
van de Zoeterwoudse boerenblaaska-
pel 'De Rammeljetsers' staan voor de
deur te wachten. Op het zien van de
trein grijpen ze naar hun instrumen
ten. Hans telt af. 'Eén, twee, drie'.
'Vier', telt de trompettist verder. Hans
telt opnieuw. 'Eén, twee, drie, vier'.
'Vijf, luidt het antwoord. Maar Hans
laat zich niet uit het veld slaan. Hij is
vandaag de dirigent en heeft zich voor
deze feestelijke gelegenheid keurig
aangekleed. Dus wanneer De Ram
meljetsers even later alsnog beginnen
te spelen, zit zijn gezicht in de plooi
en slaat hij geconcentreerd de maat.
De gasten stomen ondertussen in op
perbeste stemming naar binnen. Zo.
Dat heeft Hans toch maar weer mooi
De treinrit en de ontvangst door de
boerenblaaskapel zijn fantastisch, en
vormen dan ook al jaren vaste onder
delen van wat in de Feestwijzer ver
meld staat als het 'Groot Feest voor
verstandelijk gehandicapten'. Het
feest wordt traditioneel op de ochtend
van de tweede oktober georganiseerd
door carnavalsvereniging De Hutspot
ten. Het Spoorwegmuseum is inmid
dels de vaste locatie voor dit bijzonde
re onderdeel van de 3-oktoberviering.
Bij de ingang naar de feestzaal wacht
de bezoekers een eerste echte verras
sing. Twee mensen delen kaartjes uit
waarmee alle gasten een keer op de
foto kunnen. Het EWR heeft achter in
de zaal een kleurige achtergrond op
gehangen met daarop een reuzenrad.
Met een batterij aan polaroidcamera's
leggen medewerkers van het energie
bedrijf de gasten op de gevoelige plaat
vast. De fotootjes worden ter plekke
ingeplakt in een kartonnen lijstje. De
rest van de ochtend worden de por
tretten als kostbare kleinoden in de
hand gehouden.
Het is buiten niet helemaal droog
meer, en De Rammeljetsers hebben in
de hal een plekje gezocht. Maar als de
laatste trein aan komt. moeten ze toch
weer even de regen in. Met een droog
'Heren muzikanten...' dirigeert Hans
de boerenblaaskapel naar buiten. Als
even later de laatste gasten binnen
zijn, kan het feest beginnen.
Het feest in de zaal begint met nog
meer Rammeljetsers, maar nu op het
podium. Hans krijgt gezelschap van
een tweede dirigent, terwijl voor het
podium een aantal stellen een dansje
wagen en een man de muziek aanvult
met zijn sambaballen. Als de band de
oude topper 'Daar bij die molen' in
zet, is het pandemonium compleet.
Voor het podium hebben zich twee
zangers gemeld, onder wie Ruud die
met zijn First Sony zijn eigen zangver
sterker met zich meedraagt. Op het
podium zelf gaan de muzikanten
schuil achter de ruggen van drie diri
genten.
Spreekstalmeester en oud-Prins Pier
re de Eerste heet zijn gasten welkom
en gaat vervolgens voorop in de eerste
polonaise. Maar niet voor lang. De
tamboer-maitre neemt snel zijn
plaats in, en marcheert de rest van de
tijd keurig vooraan. Af en toe werpt hij
zijn stok hoog de lucht in, tot vlak on
der het dak van de hal, om hem even
later weer netjes op te vangen.
De tijdelijk waarnemend loco-burge
meester houdt een welkomstwoordje,
en daarna is het de beurt aan 'onze ei
gen Ruud' om een liedje te zingen. Hij
kondigt zichzelf aan, waarbij het enige
verstaanbare een enthousiast uitge
roepen 'Henny Huisman!' is. De zang
die hierop volgt, doet de spreekstal
meester bedenkelijk kijken. Na ander
halve minuut komt hij het podium op,
en gaat hij naast de zanger staan. Hij
grijpt zijn kans. „Dank je wel Ruud,
dank je wel. Kijk eens wat een ap
plaus."
Leden van De Hutspotten doen de Vil
lage People, waarna de spreekstal
meester 'alle zangers' uitnodigt om
het podium op te komen om met z'n
allen 'Sterren aan de hemel' van Frans
Bauer te zingen. Een lid van de Raad
van Elf slaat het tafereeltje ontroerd
gade. „Het is heel dankbaar publiek.
Al die dankbaarheid die je van die
mensen krijgt, dat is hartverwar
mend." Een medewerker van de 3 Oc
tober-Vereeniging vindt het jaarlijkse
feest voor verstandelijk gehandicapten
het meest dankbare onderdeel van de
viering en ook de mensen van het
EWR hebben een bijzonder feestelijk
begin van hun Leidens Ontzet.
De Hutspotten doen nog twee acts,
waaronder de oude carnavalstopper
"Vader Abraham had zeven zonen'.
Een zanger van het levenslied zet de
zaal nog één keer op zijn kop. En dan
zit het feest er weer op. De gasten ver
trekken in gereedstaande bussen.
Ruim voordat rond molen De Valk de
kermis begint, zijn alle gasten al weer
thuis.
