Campagne tegen gevaarlijk
kwartsstof in betonbouw
Economie
Wehkamp en Sanders
Meubelstad uit elkaar
Vakbonden schorten
overleg met NS op
Druiven plukken bij nacht
Euro Disney opent in
2002 nieuw themapark
Exxon en Mobil moeten
aantal tankstations kwijt
Elektronica overheerst speelgoed
Van der Giessen neemt Capelse IJsselwerf over
DONDERDAG 30 SEPTEMBER 1999
Nike mag geen Nike heten in Spanje
madrid De Amerikaanse fabrikant van sportkleding Nike mag
in Spanje de naam Nike niet langer gebruiken. Het hof in Ma
drid heeft dat bepaald in een proces dat was aangespannen
door de Spaanse branchegenoot Cidesport. Dit bedrijf had ne
gen jaar geleden al protest aangetekend tegen de komst van Ni
ke naar Spanje. Het Spaanse bedrijf beweerde namelijk al in
1932 de naam Nike - Grieks voor overwinning - als merknaam
te hebben gedeponeerd - lang voordat de Amerikaanse gigant
werd opgericht. De bekende 'swoosh', het merkteken van Nike,
valt niet onder het verbod.
Shell gaat tuinders kooldioxide leveren
delft* Ongeveer 1.500 glastuinders krijgen de komende jaren
overtollig kooldioxide van de Shell-raffinaderij in de Botlek. Het
restgas gaat via buizen onder de Nieuwe Waterweg richting
Westland, Bleiswijk en Voorne-Putten. Halverwege 2001 is jaar
lijks 303.000 ton C02 beschikbaar voor circa 2.500 hectare kas
sen. De eerste grootschalige levering van C02 aan glastuinders
vermindert de uitstoot, die verantwoordelijk wordt gehouden
voor de wereldwijde opwarming. Kooldioxide laat planten in
kassen sneller groeien. Het ministerie van EZ geeft 39 miljoen
gulden subsidie voor het project.
Nieuwe topman bij uitgeverij VNU
De 49-jarige R. van den Bergh wordt de nieuwe voor
zitter van de Raad van Bestuur van VNU. In april volgend jaar
volgt hij de 59-jarige J. Brentjes op omdat laatstgenoemde de
daartoe gestelde leeftijdsgrens bereikt. Van den Bergh werkt
sinds 1980 bij het Haarlemse uitgeversconcern. Sinds vorig jaar
is hij al vice-voorzitter. Directeur-voorzitter T. Bouwman (55)
van de divisie VNU Tijdschriften treedt in april toe tot de Raad
van Bestuur. Zijn plaats wordt ingenomen door de 47-jarige W.
de Wit, de huidige uitgeefdirecteur van VNU Tijdschriften. Me
vrouw S. Duinhoven (34) zal in maart worden benoemd tot di
recteur marketing en sales van deze divisie.
Vervoerders: geld voor overstap lpg
zoetermeer Vrachtwagens kunnen heel goed hun diesel inrui
len voor lpg, maar het rijden op gas is zon 25 procent duurder.
De overheid moet dan ook met fiscale maatregelen komen om
vervoerders te stimuleren de overstap naar lpg te maken. Dat
vindt vervoerdersorgansatie TLN na een langdurige test. De
proeven toonden aan dat de uitstoot van stikstofoxyde (NOx)
zestig procent lager lag dan bij een dieselmotor en de emissie
van roetdeeltjes ruim negentig procent. Ook produceerden de
lpg-wagens de helft minder geluid. Een truck op lpg vraagt wel
een snellere afschrijving en hogere onderhoudskosten.
AH maakt zelf geen chocopasta meer
zaandam Huisleverancier en zusterbedrijf van Albert Heijn,
Marvelo, verkoopt het bedrijfsonderdeel Crèmes (chocolade- en
hazelnootpasta) aan het Vlaamse All Crump. Bovendien zoekt
Marvelo nog een koper voor de afdeling die pinda's verpakt.
Marvelo is onderdeel van Ahold en ontstaan uit een destijds
vooruitstrevend idee van de oude A. Heijn: producten niet bij
de fabriek kopen, maar zelf maken. Marvelo maakt nu onder
meer de koffie, thee en hagelslag die onder het AH-huismerk
worden verkocht. Het levert ook aan andere supermarkten.
Paccar opent nieuwe fabriek in Canada
eindhoven Paccar, het Amerikaanse moederbedrijf van Daf
Trucks in Eindhoven, heeft in Canada een nieuwe vrachtwagen
fabriek geopend. De nieuwe vestiging, waar jaarlijks 20.000
voertuigen van de band kunnen rollen, vergde een investering
van bijna 196 miljoen gulden. Paccar behaalde in de eerste helft
van dit jaar een omzet van iets meer dan 8,8 miljard gulden. Het
concern maakte daarbij een winst van 544 miljoen gulden.
Driekwart bevolking: minder reclame
Amsterdam Driekwart van de Nederlandse bevolking wil min
der reclame. Nederlanders zeggen dat een prijsverlaging er juist
zorgt dat het imago van een product beter wordt. Dat blijkt
uit NIPO_onderzoek in opdracht van het blad Nieuwstribune.
Het opinie-onderzoeksinstituut vroeg ruim 1.300 mensen naar
hun mening. Over een alcohol- en tabaksreclameverbod bestaat
verdeeldheid. De helft vindt van wel, de andere helft is het daar
eens.
CNV: Sticker tegen zondagsopening
hoogeveen Winkels die niet op zondag open zijn, moeten een
keurmerk krijgen. Als het aan voorzitter B. Bruggeman van de
CNV Bedrijvenbond ligt, plakken de winkeliers een sticker tegen
de 24-uurseconomie op de winkeldeur. Bruggeman verzet zich
tegen de non-stopeconomie. Hij begrijpt nog dat winkels 's
onds langer open blijven, gezien de maatschappelijke en eco
nomische ontwikkelingen. Maar tegelijk is er behoefte aan col
lectieve rust, die de voorzitter van de christelijke vakbond op
zondag vindt thuishoren.
Barbie maakt Brazibanen brodeloos
sao paulo Door het importeren van de populaire speelgoed
pop Barbie hebben in Brazilië 30.000 werknemers in de speel
goedindustrie hun baan verloren. Volgens de vakbonden werk
ten de afgelopen tien jaar 35.000 werknemers in de Braziliaanse
speelgoedindustrie, maar dat is teruggelopen tot 6.000. Barbie
daarvan de schuld zijn. Mattel, de Amerikaanse fabrikant
Barbie, heeft een contract met het Braziliaanse bedrijf Es-
trela voor de fabricage van barbiepoppen in Brazilië geannu
leerd. In plaats daarvan geeft Mattel er de voorkeur aan de po
pulaire poppen te importeren vanuit Aziatische landen..
okker Space worstelt met
troomopbrengst zonnepanelen
'echnische problemen met
bnnepanelen bezorgen Fokker
ipace hoofdbrekens. Het Leid-
bedrijf op het gebied van
uimtevaarttechnologie onder-
oekt waarom eerder geleverde
lanelen te weinig energie op
dekken. Onduidelijk is hoe
loog de schadepost van deze
egenvaller uitpakt.
Bij een routinecontrole gerui-
ne tijd terug ontdekte Fokker
pace volgens woordvoerder
Drumpt dat de stroomop-
rengst van een zonnepaneel te
lag was. Om die reden moest
lancering van een satelliet
'orden uitgesteld.
Technici zijn al maanden be-
ig met een onderzoek naar de
Postorderbedrijf Wehkamp en
meubelketen Sanders Meubel-
stad verbreken na 28 jaar alle
banden. De gezamenlijke En
gelse moeder Great Universal
Stores (GUS) verkoopt Sanders
aan Nijman International. GUS
heeft de komende jaren de han
den vol aan het aanpassen van
de dikke kleurengids aan het
tijdperk van internet. „Het is
moeilijk dan ook nog aandacht
te hebben voor Sanders", vreest
G. Marsman, directeur van GUS
Holland.
Nederland telt veertien San
ders Meubelsteden met 150
werknemers en een omzet van
zo'n tachtig miljoen gulden.
Nijman Intei
derlands bedrijf overigens zon
der winkels buiten de lands
grenzen - is al eigenaar van
Montèl, Fauteuilerie, Riant en
International Leder. Deze ke
tens, met duurdere meubels,
zijn harder gegroeid dan het
marktgemiddelde.
Sanders Meubelstad was
sinds de jaren zeventig de
plaats waar potentiële Weh-
kamp-kopers hun zithoek en
wandmeubel in het echt kon
den zien. „Toen kwam tachtig
procent van het assortiment
van Sanders overeen met dat
van Wehkamp", aldus Mars
man. De laatste jaren is dat nog
maar twintig procent. Weh
kamp heeft zijn eigen assorti
ment en ook eigen meubelinko
pers.
ville surjarnioux* De Franse wijngaard-eigenaar Francois Tournassus experimenteert dit jaar voor het eerst met een nachtelijke oogst. De
druivenplukkers in de Beaujolais-streek worden 'bijgelicht' door schijnwerpers die ook bij het maken van de film 'Titanic' werden gebruikt, 's
Nachts plukken moet voorkomen dat druiven die beschadigd zijn door bijvoorbeeld hagelbuien bij daglicht en met hogere temperaturen snel
gaan rotten. foto reuters robertpratta
Ruzie in de top van de NS heeft
de bonden van de onderhande
lingstafel gejaagd. FNV Bondge
noten, CNV Bedrijvenbond en
de spoorbond FSV staken voor
lopig verder overleg met NS
over de nieuwe werkwijze voor
de reizigerspoot NSR. De bon
den vinden dat bestuursvoor
zitter R. den Besten met zijn
toezegging aan ouderenbonden
dat niet alle loketten dicht hoe
ven, bestaande afspraken door
kruist.
De onrust ontstond toen Den
Besten onlangs NSR-topman
Van Eeghen publiekelijk afviel.
De bestuursvoorzitter corri
geerde Van Eeghen door onder
druk van de ouderenbonden te
zeggen dat 'niet de NS, maar de
klant bepaalt of loketten dicht
gaan'. Den Besten kondigde
ook een nieuw onderzoek naar
de noodzaak van de sluiting
van loketten aan.
Van Eeghen wilde via het
plaatsen van kaartautomaten
personeel achter hun balie van
daan halen. Als lid van zogehe
ten serviceteams zouden ze op
het station klanten veel per
soonlijker kunnen benaderen.
Voor Van Eeghen was de com
binatie loketsluiting-servicete
ams een essentieel onderdeel
van het plan Bestemming
Klant. Den Bestens optreden
doorkruiste die plannen en dat
was voor Van Eeghen reden per
1 oktober zijn vertrek aan te
kondigen.
De bonden wijzen de NS er
op dal over Bestemming Klant
al een basisakkoord op tafel ligt,
waarmee de achterban deze zo
mer pas na lang aarzelen in
stemde. Bijstelling van dat ak
koord zien de bonden absoluut
De betonfabrikanten gaan de blootstelling van werkne
mers aan de gevaarlijke 'respirabele kwarts' aanpakken.
De stof komt vrij bij de bewerking van zand en grind en
kan stoflongen, allergieën, huidaandoeningen en zelfs
longkanker veroorzaken. Samen met de vakbonden en
de Arbeidsinspectie hebben de fabrikanten een campag
ne opgezet om werkgevers en werknemers op de risico's
te wijzen.
woerden gpd-anp
Kwartsstof komt in betonfabrie-
ken vrij in deeltjes die zo klein
zijn dat ze niet worden opge
vangen door neus, mond en
keel en terecht komen in de
longen. Bij langdurige inname
lopen werknemers gezond
heidsrisico's.
Het gevaar van de stof werd
in 1997 naar buiten gebracht
door de wereldgezondheidsor
ganisatie WHO. Vorig jaar werd
kwarts net als asbest op de lijst
van kankerverwekkende stoffen
geplaatst. De CNV-bond trok al
langer ten strijde tegen de stof,
maar tot nu toe zonder resul
taat. Door de samenwerking
met de branchevereniging in de
betonindustrie hopen de bon
den nu meer aandacht voor de
gevaren te krijgen.
De betrokken partijen gaan
werkgevers en werknemers
voorlichten over de gevaren van
kwartsstof en wat ze er aan
kunnen doen. Volgens Ton
Pielkenrood, directeur van de
bond van betonfabrikanten
(BFBN), zijn veel bedrijven zich
nog niet bewust van de proble
men met de stof. „Veel werkge
vers zeggen: Mijn vader had
ook geen problemen, waarom
zou ik het anders doen?"
De arbeidsinspectie gaat per
1 november strenger controle
ren. Met lik-op-stuk-beleid
kunnen sneller forse boetes
worden opgelegd. Bedrijven die
niet voldoen aan de eisen moe
ten op korte termijn maatrege
len nemen. Volgens CNV-be-
stuurder Gert Jan den Besten
gaat het vooral om het verstrek
ken van mondkapjes door
werkgevers. „Op de lange ter
mijn zullen werkgevers het pro
bleem bij de bron moeten aan
pakken." Dit kan door (betere)
afzuigmachines te plaatsen of
of door de werkruimte vaker te
bevochtigen waardoor verstui
ving wordt voorkomen.
Uit een enquête onder werk
gevers bleek dat op zo'n 300 tot
400 werkplekken nog geen
maatregelen zijn genomen te
gen de stof. FNV en CNV roe
pen de werknemers op zelf ook
alert te zijn op het werken met
de stof. De stof verspreidt zich
al bij de normale werkzaamhe
den zoals het malen, slijpen,
schuren, boren en zagen van
beton. Op de bouwplaatsen lo
pen werknemers doorgaans
weinig risico omdat het meeste
stof daar verwaait.
parus afp/anp
Euro Disney opent in het
voorjaar van 2002 een nieuw
themapark. Het park, dat ge
heel wordt gewijd aan film en
tv, komt pal naast Disneyland
Parijs in Marne-la-Vallée te
liggen. De kosten bedragen
1,3 miljard gulden. Euro
Disney, voor 39 procent ei
gendom van Walt Disney,
maakte dat gisteren bekend.
Het park kreeg voorlopig
'Disney Studios' als werktitel
Gelijk nadat een eerste the
mapark op papier was gezet,
werd al gesproken over een
tweede versie. Dat plan is in
1993 op de lange baan ge
schoven doordat de schulden
te hoog werden. De groei p ij -
zodat de plannen nu weer uit
de kast zijn gehaald.
Na een moeizame start in
1992 is Disneyland Parijs nu
een succes. Jaarlijks passeren
12,5 miljoen bezoekers de
poorten. Desondanks staat
nog steeds voor 5,4 miljard
aan schulden uit. Die kan Eu
ro Disney tegen steeds lagen
rentetarieven aflossen.
Euro Disney rekent in he
eerste jaar van Disney Studios
vijf miljoen extra bezoekers te
trekken. Door het nieuwe the
mapark komen er 5.000 banen
bij, waarvan 1.500 in het park
zelf.
brussel* afp/anp
oorzaak. Alle door andere on
dernemingen geleverde onder
delen en beschrijvingen moe
ten worden gecontroleerd. „Dat
is een enorme klus", aldus Van
Drumpt. „We zijn de hoofdaan
nemer van het zonnepaneel,
maar zelf maken we niets. We
zijn ontwikkelaars."
Met de leverantie van het be
wuste zonnepaneel was een be
drag gemoeid van 15 miljoen
gulden. Een schadeclaim tegen
Fokker Space is volgens hem
niet ingediend. „We zijn druk
bezig met het oplossen van het
probleem. De vraag is nu of er
een nieuw paneel moet worden
gemaakt en wie dat moet
doen." Mogelijk dekt de verze
kering de kosten, aldus Van
Drumpt.
land. Voor Nederland betekent
het Brusselse oordeel niet dat
er benzinepompen van Esso
dicht moeten. Wel moet Mobil
een einde maken aan de sa
menwerking met BP. In de eer
ste helft van 1997 hebben Mobil
en BP hun Nederlandse tank
stations ondergebracht in een
gezamenlijke onderneming.
Het Mobil-embleem verdween
toen uit het straatbeeld: alle
stations van de joint venture
gingen verder onder de BP-vlag.
Mobil bezit nog wel 30 procent
van de aandelen. Dat belang
moet Mobil verkopen, vindt de
Europese Commissie.
De Europese Commissie gaat
akkoord met de fusie van de
oliereuzen Exxon en Mobil, on
der voorwaarde dat de con
cerns hun marktaandeel in Eu
ropa op een aantal gebieden
verminderen. Dat betekent on
der andere dat de fusiepartners
tankstations in Nederland,
Duitsland, Oostenrijk, Enge
land en Frankrijk moeten ver
kopen. Verder vindt de Europe
se Commissie dat Exxon en
Mobil zich moeten terugtrek
ken uit een aantal aardgasacti-
i Nederland en Duits-
moskou afp
Kapitaalvlucht uit Rusland
ruim twee miljard per maand
ieder individueel contract on
derzoeken, maar het is voor
niemand een geheim hoe dat in
zijn werk gaat", zegt de bank-
president. Russische onderne
mingen maken nepcontracten
op met buitenlandse partners
in handen van Russen. De prijs
waartegen goederen worden
geleverd, is bewust veel te laag
gehouden. Vervolgens verkoopt
de partner die goederen tegen
marktprijs en blijft een deel van
de opbrengst achter in het bui
tenland.
De kapitaalvlucht uit Rusland is
gestegen tot ongeveer 2,2 mil
jard gulden per maand. Dat
heeft president Guerasjtsjenko
van de Russische centrale bank
gisteren gezegd. Vanaf novem
ber 1991 mochten Russen za
kendoen met het buitenland.
De instantie die toezicht moet
houden'op de devisentransac-
ties is echter drie jaar te laat in
gesteld, aldus Guerasjtsjenko.
„Wij kunnen niet de prijs van
Furby vertoont dankzij de ingebouwde chip menselijke trekjes.
den ijssel gpd
e Krimpense scheepswerf Van der Gies-
:n-de Noord neemt WC IJsselwerf in Ca-
elle aan den IJssel over. Daarover is giste-
ereenstemming bereikt. De 175 over
bleven personeelsleden van de WC-werf,
sinds begin juni uitstel van betaling
heeft, werden vanmorgen op de hoogte ge
bracht van het nieuws.
Bestuurder W. Dijkhuizen van FNV
Bondgenoten toonde zich dolgelukkig. „We
hebben er alles aan gedaan om te overle
ven, dat is nu gelukt. Er wordt niemand
ontslagen." Volgens de FNV-man is er tus
sen Van der Giessen-de Noord en WC Hol
ding, de eigenaar van de IJsselwerf, 'op het
scherpst van de snede' onderhandeld. Er
waren onder meer problemen door vervui
ling van het terrein. Het complex wordt
door Van der Giessen-de Noord gehuurd
voor een periode van twee jaar. Daarna
verkast het bedrijf naar Krimpen aan den
IJssel.
In een Tamagotchi zit meer elektronica dan in de
eerste raket naar de maan. De populaire opvol
ger, Furby, kan al weer veel meer, heeft bijna
menselijke trekjes dankzij de chip.
De lichte groei in de speelgoedbranche is bijna
uitsluitend te danken aan de stijgende verkoop
van elektronisch speelgoed. In Nederland kwam
de groei van de afgelopen jaren volledig voor re
kening van videospelletjes. De komende jaren
wordt dat niet anders, voorspelt H. Hötte van
spelletjesfabrikant Jumbo.
Traditioneel speelgoed, zoals knuffeldieren,
poppen en houten speelgoed kun je bijna alleen
kwijt aan kinderen tot acht jaar. Het speelgedrag
van iets oudere kinderen wordt al snel beïnvloed
door elektronica. Van de kinderen tussen 10 en
13 heeft 21 procent van de jongens en 17 procent
van de mefisjes een computer, bij de 14- tot 17 .ja
rigen is dat al 44 procent en 28 procent. Bijna ne
gen van de tien jongens en zeven van de tien
meisjes van rond de twaalf jaar noemen spelen
achter de pc hun belangrijkste bezigheid.
De speelgoedleveranciers hebben het moeilijk
in Nederland. „Ze worden uitgekleed door drie
detaillisten", aldus Hötte. Het grootste markt
aandeel (55 procent) heeft de Blokkergroep,
waartoe ook Bart Smit en Intcrtoys behoren. De
tweede grote speler is de combinatie van onder
meer Wigwam en Speelboom (een kwart) en de
derde de warenhuizengroep van V&D, l lema en
Bijenkorf met een tiende van de markt. De ande
re tien pocent ligt bij 250 zelfstandige winkeliers.
„Als één van de grote drie nee zegt, ben je ver
kocht", aldus de Jumbo-baas. Volgens Hötte
heeft de concentratie in Nederland zijn maxi
mum bereikt maar staat de internationale con
centratie nog aan het begin.
Philips zet
mes in divisie
Components
amsterdam anp
Philips gaat de divisie Compo
nents (onderdelen voor elektri
sche apparaten) inkrimpen. Fa
brieken in Roermond en Eind
hoven, samen goed voor ruim
700 arbeidsplaatsen, worden
verkocht. Ook fabrieken in
Hamburg en het Engelse Sou-
thport gaan van de hand. Het
Eindhovense hoofdkantoor van
de business groep General Sys
tem Components wordt geslo
ten. Dat zegt een woorvoerder
van FNV Bondgenoten, dat er
van uit gaat dat de reorganisatie
200 mensen hun baan zal kos
ten. Philips zegt evenwel dat
dat niet aan de orde is, maar wil
ook geen werkgelegenheidsga-
ranties afgeven.
De divisie Components is on
derverdeeld in vijf business
groepen. Twee daarvan, Gene
ral System Components en AC
&M worden samengesmeed tot
een nieuwe: Business Develop
ment. Drie fabrieken die onder
General Systems Components
vallen worden samengevoegd
tot een. Waar die wordt geves
tigd is niet bekend. FNV Bond
genoten staat niet bij voorbaat
negatief tegenover verkoop.
„Als de werkgelegenheid en de
arbeidsvoorwaarden maar goed
blijven."
Bij de vestiging in Roermond
werden vorig jaar al 150 banen
geschrapt. Het elektronicacon
cern gaf toen als reden voor de
sanering prijsdalingen en de
economische crisis in Azië.
Philips maakte dinsdag nog
bekend van Projects af te wil
len. Dat bedrijfsonderdeel, met
1.350 werknemers, maakt on
der meer verkeerssystemen in
steden en geluidsinstallaties in
stadions. Bij Philips in Neder
land werkten in april ruim
44.000 mensen. Dat is 2.000
minder dan begin 199;),
