Weekend
weg?
'Milities Timor klaar voor aanval op VN'
Buitenland
Mexicanen rouwen na vuurwerkexplosie
Kremlin weigert met
Tsjetsjenen te praten
Homo's zijn eindelijk aan
winnende hand in Britse leger
NAVO-baas Solana dringt aan
op etnische verzoening in Kosovo
Italië ziet betrekkelijkheid maffia-verklikkers in
DINSDAG 28 SEPTEMBER 1999
KGB-er in cel voor volkerenmoord
riga» Letland heeft opnieuw bewezen schoon schip te willen
maken met het sovjetverleden. Een voormalig agent van de
NKVD, de voorganger van de KGB. is gisteren veroordeeld tot
zeven jaar gevangenisstraf. De 83-jarige Michaïl Farbtuch is
schuldig bevonden aan volkerenmoord, omdat hij in 1941 zijn
handtekening zette onder papieren waarmee de deportatie van
31 gezinnen naar Siberië werd bezegeld. Farbtuch verklaarde
dat hij slechts verantwoordelijk was voor de deportatie van één
gezin. Farbtuch is de tweede persoon die sinds de onafhanke
lijkheid van Letland van de Sovjetunie, in 1991, wordt berecht
wegens volkerenmoord. Vier jaar geleden werd een toen 88-jari-
ge Letse ex-NKVD-agent veroordeeld tot een gevangenisstraf
wegens de deportatie van 60.000 landgenoten.
Neonazi's vallen YS-soldaten aan
prenzlau Een groep Duitse neonazi's heeft in het Duitse
Prenzlau vijf blanke Amerikaanse soldaten aangevallen. De
Amerikanen, allen leden van een militaire big band die in het
Zuid-Duitse Bamberg is gelegerd, werden afgelopen weekeinde
na een optreden aangesproken door een agressieve jonge Duit
ser. Toen het antwoord hem niet beviel, schreeuwde hij 'Sieg
Heil' en stormden er vier andere neonazi's uit een steeg. Vervol
gens ontstond er een handgemeen tussen de met knuppels be
wapende extreemrechtse jongeren en de Amerikanen. De Ame
rikanen raakten daarbij licht gewond.
Gijzeling in gevangenissen gaat door
ankara Turkse gevangenen houden na de muiterijen in ver
schillende gevangenissen nog 93 bewaarders in gijzeling. Dit
heeft het Turkse ministerie van justitie gisteren bekendgemaakt.
De Turkse premier Egevit heeft aangekondigd dat de regering
met harde hand zal optreden tegen de muiters. De gijzelingen
zijn een reactie op de dood van tien gevangenen, aanhangers
van de linkse Revolutionaire Volksbevrijdingspartij (DHKP-C).
Zij stierven tijdens gevechten met bewakers. De gedetineerden
kwamen in opstand toen de bewakers een slaapzaal wilden uit
kammen.
J Toeristen dood na ongeluk Zuid-Afrika
Johannesburg Bij een busongeluk in Zuid-Afrika zijn gisteren
I dertig Britse toeristen om het leven gekomen. Volgens de politie
vi is de bus waarschijnlijk als gevolg van kapotte remmen in een
ar bergachtig gebied van de weg geraakt en in een ravijn gereden.
J Van de bejaarde toeristen kwamen er 23 ter plaatse om het le
de) ven. Zeven anderen stierven in het ziekenhuis. De afgelopen
zijn in Zuid-Afrika verscheidene ernstige ongelukken met
autobussen gebeurd. In totaal kwamen 58 mensen om en raak-
ten er 160 gewond. Minister van transport Omar heeft voor
i d donderdag een spoedvergadering belegd om over de onveilig-
iheid op de nationale wegen te praten.
McCain is presidentskandidaat VS
nashua De republikeinse senator John McCain heeft zich giste-
Jren officieel kandidaat gesteld voor de Amerikaanse presidents
verkiezingen. De 63-jarige senator voor de staat Arizona maakt
volgens experts weinig kans de republikeinse kandidatüur voor
Ijhet presidentschap in de wacht te slepen. George. W. Bush, de
izoon van voormalig president Bush (1989-1993) ligt in opinie
peilingen een straatlengte voor op McCain en andere kandida-
jten. McCain is erg populair onder nationalisten omdat hij Viet-
jnam-veteraan is. Vijf jaar lang werd hij in Hanoi krijgsgevangen
[gehouden. McCains belangrijkste agendapunten zijn hervor-
jming van de staatsuitgaven en nationale veiligheid.
ïsio;
orpje in VS krijgt eindelijk telefoon
Kennedy meadows Ruim 123 jaar na de uitvinding van de tele
foon is Kennedy Meadows, een bergdorpje in California, einde
lijk op het net aangesloten. Bewoners verdrongen zich rond
waardin Jan Gant van de Grumpy Bear's Tavem. toen zij de
hoorn van een ouderwets wandtoestel pakte om het eerste tele-
foontje te plegen. Helaas kreeg zij een antwoordapparaat. Dege
ne die zij probeerde te bereiken, een vroegere bewoonster van
Kennedy Meadows, belde later verbaasd terug, Van de 70 bewo-
lers van het dorp, dat op 2.000 meter hoogte in de Sierra Neva-
la ligt, zijn er maar vijf aangesloten. Zij mogen zelf kiezen welke
ier cijfers zij willen hebben achter netnummer 850.
/eer grote betogingen tegen Milosevic
belgrado In de Joegoslavische hoofdstad Belgrado was giste-
ien opnieuw grote belangstelling voor een demonstratie tegen
liet bewind van president Milosevic. Na een matig begin lijkt de
campagne van de verenigde oppositie van de grond te komen,
feo'n 40.000 mensen trokken door het centrum van de stad. Be
halve tegen het regime, werd in het bijzonder gedemonstreerd
l'oor de vrijlating van Nikola Djurickovic. Djurickovic, de leve
rancier van de geluidsapparatuur aan de verenigde oppositie,
lverd zondag opgepakt tijdens een bijeenkomst. Gisteren werd
pij tot een boete en een week cel veroordeeld.
.inda Tripp klaagt Witte Huis aan
Washington De vrouw die de verhouding van de Amerikaanse
resident Clinton met stagiaire Monica Lewinsky aan het licht
>racht, Linda Tripp, klaagt het Witte Huis aan. Tripp is gisteren
I :en proces begonnen om schadevergoeding te krijgen voor po-
fingen van het Witte Huis haar in diskrediet te brengen. Vol-
;ens Tripp heeft onder andere het ministerie van defensie ver
trouwelijke persoonlijke gegevens over haar openbaar gemaakt
Him haar in een kwaad daglicht te plaatsen. Deze gegevens zou-
Kslen op basis van de wet die het privédomein van burgers be-
chermt niet aan derden mogen worden gegeven. Tripp maakte
'oor de speciale onderzoeker Kenneth Starr heimelijk opnames
'an telefoongesprekken met haar vriendin Lewinsky.
ïaby dood in magnetron
JvASHiNGTONEen één maand oudé baby is in de Amerikaanse
Itaat Virginia dood aangetroffen in een magnetron. De moeder
|an de zuigeling is aangehouden en wordt verdacht van moord
lp de baby. De familie had het kind als vermist opgegeven bij
le politie. Alles wijst erop dat de baby door de magnetron om
let leven is gekomen. De 19-jarige moeder is geïnterneerd in
fen psychiatrisch ziekenhuis. Zij lijdt aan epilepsie. Het is denk-
jaar dat ze een aanval heeft gekregen met hallucinaties, waar-
ioor 2e zichzelf niet heeft kunnen beheersen en evenmin benul
leeft gehad van wat ze deed.
Weekendretour Duitsland
en België 40% korting!
NS Internationaal op de grote stations of bel 0900 -9296 (so ct/min).
Pro-Indonesische milities hebben in West-Timor een
zwaar bewapende gevechtsgroep klaar staan om de VN-
militairen in Oost-Timor aan te vallen. Dat meldt het
dagblad Jakarta Post vandaag op basis van bronnen uit
het Indonesisch leger in Atambua, vlakbij de grens met
Oost-Timor. De gevechtsgroep heeft de omvang van een
bataljon, dat in Indonesië gemiddeld 650 militairen telt.
jakarta gpd-dpa
De milities zijn onder meer be
wapend met anti-tankraketten,
grond-luchtraketten en grond-
grondraketten, aldus de krant.
De milities zouden een gewa
pend verzet tegen de VN-macht
in Oost-Timor, Interfet, organi
seren. Daarvoor zouden min
stens 10.000 gewapende strij
ders in de Indonesische provin
cie West-Timor klaar staan. De
woordvoerder van het Indone
sische leger sprak onlangs zelfs
van 50.000 militieleden.
Het Indonesische leger heeft
gisteren, na 24 jaar, Oost-Timor
verlaten. De handhaving van
orde en veiligheid in Oost-Ti
mor is sinds gisteren praktisch
in handen van de Unifet-troe-
pen, het internationale leger
van de Verenigde Naties.
In een korte bijeenkomst
heeft de commandant van de
Indonesische strijdkrachten Ki-
ki Syahnakri in Oost Timor de
verantwoordelijkheid overge
dragen aan de Australische VN-
generaal Cosgrove. Cosgrove
benadrukte dat de Indonesi
sche autoriteiten verantwoor
delijk blijven voor de regio en
wat er gebeurt tot het Raadge
vend Volkscongres, het hoogste
staatsorgaan, officieel instemt
met afscheiding van Oost-Ti
mor.
Dat is in overeenstemming
met standpunten die Indonesië
steeds huldigde over de zaak,
maar lijkt in tegenspraak met
de opvattingen van de interna
tionale gemeenschap over
Oost-Timor. Die heeft in name
lijk nooit het Indonesisch gezag
over het gebied erkend en be
schouwt de voormalige koloni
sator Portugal formeel nog al
tijd als de officiële gezagsdra
ger.
Indonesië heeft inmiddels la
ten weten dat zij het besluit van
de Commissie voor de Mensen
rechten om een 'internationaal
en onpartijdig' onderzoek in te
stellen naar de gruwelen in
Oost-Timor naast zich neer zal
leggen. In het hoogste Mensen-
rechtenforum van de Verenigde
Naties, stemden 32 van de 53
lidstaten voor een resolutie van
de Europese Unie, waarin se
cretaris-generaal Kofi Annan
wordt opgedragen een interna
tionale commissie van onder
zoek in te stellen. „Wij hebben
het onderzoek al opgedragen
aan onze nationale Mensen
rechtencommissie," zei de In
donesische delegatieleider
Wirajuda.
In Oost-Timor zijn honder
den en mogelijk duizenden
mensen vermoord, honderd
duizenden mensen zijn op de
vlucht geslagen of weggevoerd
en steden en dorpen zijn plat
gebrand.
celaya Leden van het Rode Kruis salueren voor vier van hun collega's en een politieofficier die omkwamen bij de explosies van illegaal vuur
werk zondag in de Mexicaanse stad Celaya. In totaal kwamen daarbij 59 mensen om het leven en raakten er circa driehonderd gewond. De politie
heeft gisteren vier mensen gearresteerd. Ook moeten vier lokale bestuurders een verklaring komen afleggen. De eigenaar van de 'vuurwerksilo',
die ook om het leven kwam, zou stadsbestuurders hebben omgekocht om zijn handel met rust te laten. foto ap Gregory bull
moskou hans hoogenduk
correspondent
Het Kremlin voelt niets voor
spoedoverleg tussen de Russi
sche president Jeltsin en presi
dent Maschadov van de op
standige deelrepubliek Tsjetsje
nië. Maschadov had dit voorge
steld, nadat.de Russische lucht
macht voor de vijfde achtereen
volgende dag zware luchtaan
vallen op Tsjetsjenië had uitge
voerd.
De Russische premier Poetin
zei gistermiddag na een gesprek
met Jeltsin dat dergelijk top-
overleg er'pas komt als Moskou
besluit dat het zinvol is. „Wij
zullen geen bijeenkomsten
houden omwille van de bijeen
komsten, en zeker niet als die er
alleen maar toe dienen de op
standelingen gelegenheid te ge
ven hun wonden te likken om
elders weer toe te slaan", aldus
Poetin.
Poetin is voorstander van een
keiharde lijn tegenover Tsjetsje
nië. Hij beschuldigt de Tsje
tsjeense leiding ervan een veili
ge thuishaven te bieden aan de
islamitische extremisten die de
Russen willen verdrijven uit de
Kaukasus. Poetin gaf een week
geleden opdracht Tsjetsjenië af
te grendelen van de rest van
Rusland. Daarna volgden mas
sale luchtaanvallen op stellin
gen van bases van de Tsje
tsjeense strijders, communica
tiecentra, oliedepots en -pijp
leidingen. Die gingen ook van
morgen door.
Volgens de Russen zijn de
Tsjetsjenen verantwoordelijk
voor de recente bomaanslagen
in Rusland, die zo'n 300 men
sen het leven hebben gekost.
Maschadov ontkent dat, en zegt
verder dat de Tsjetsjenen niets
te maken hebben met de strijd
tussen islamitische fundamen
talisten en Russische troepen in
de buurrepubliek Dagestan.
„De.bron voor alles moet wor
den gezocht in Moskou, waar
een smerig politiek spel wordt
gespeeld tussen Jeltsins poten
tiële opvolgers", aldus de Tsje
tsjeense president.
In dat verband noemde hij
ook de Russische miljardair,
politicus en intrigant Berezo-
vski. Deze heeft volgens Ma
schadov regelmatig contact met
de grootste tegenstander van de
Tsjetsjeense president, guerril
laleider Basajev. Basajev is een
van de breinen achter de ge
vechten in Dagestan en het
streven naar een grote islamiti
sche staat. Ook wordt hij steeds
in verband gebracht met de
aanslagen in Rusland.
londen harm harkema
correspondent
De bevelhebbers van het Britse
leger zijn not amused. Als een
van de laatste geledingen in de
Britse samenleving die zich nog
begraaft in het verleden, moest
de krijgsmacht zich gisteren
een schokkende uitspraak van
het Europese Hof voor de Men
senrechten laten welgevallen.
De voor de legertop vanzelf
sprekende wet dat homoseksu
elen uit het leger dienen te wor
den verwijderd, werd door de
rechters in Straatsburg onderuit
gehaald.
Groot-Brittannië is met Turkije
nog het enige NAVO-landvwaar
het homo's absoluut verboden
is in het leger te dienen. De
heksenjacht waar dat in de Brit
se praktijk - onder bescherming
van de wet - toe kan leiden,
werd door de rechters bestem
peld als een inbreuk op het pri-
vé-leven, zoals vastgelegd in het
verdrag van Rome. De zaak was
aanhangig gemaakt door vier
homoseksuele soldaten, onder
wie één vrouw, nadat ze louter
op grond van hun geaardheid
waren ontslagen. Ze hebben nu
een goede kans op een schade
vergoeding.
Hoewel homoseksuelen het in
veel legers moeilijk hebben, is
Groot-Brittannië een van de
weinige landen waarin de wet
hen vogelvrij verklaart. Al dan
niet anonieme meldingen over
iemands geaardheid leiden vrij
wel zeker tot onderzoeken van
hogerhand. Een gesanctioneer
de heksenjacht is het gevolg.
Wördt homoseksualiteit 'bewe
zen', dan volgt ontslag uit het
leger, hoe goed iemand verder
ook functioneert. Jaarlijks wor
den zo'n zestig recruten onder
worpen aan een dergelijk on
derzoek.
Dit beleid is midden jaren ne
gentig door de toenmalige Con
servatieve regering opnieuw be
vestigd. Het argument, ingege
ven door de machthebbers in
het leger is, dat de sfeer van
'jongens onder mekaar' wordt
ondermijnd door homoseksue
le 'infiltranten'. De legertop
wijst graag naar een onderzoek
uit 1995, waaruit zou blijken
dat 95 procent van de militairen
het land het liefst dient met al
leen maar heteroseksuelen om
zich heen.
Luchtmachtchef Sir Michael Ar-
mitage zei kortgeleden nog dat
toelating van homo's de onder
linge solidariteit onder de man
nen aantast. „Ik ben bang dat
de eenheid onder de man
schappen er onder te leiden
heeft. De atmosfeer van één
voor allen, allen voor één, die
vitaal is voor de efficiëntie van
een dienst die er primair is om
te vechten, gaat verloren." Dat
is absolute flauwekul, aldus de
tegenstanders van de homofo
be legerleiders. In die kringen
wordt graag gewezen op het Is
raëlische leger, dat mét homo's
over een meer dan behoorlijke
slagkracht beschikt.
De regering van Tony Blair, die
twee openlijk homoseksuele
ministers telt, is voor gelijke be
handeling van homo- en hete
roseksuelen. Maar gezien de
hevige tegenstand vanuit de le
gertop had Blair op dit terrein
nog geen actie ondernomen,
tot grote ergenis van de homo
beweging. Na de overigens niet
bindende uitspraak van de
rechters in Straatsburg wordt er
ongetwijfeld meer werk van ge
maakt. Minister van defensie
Robertson liet zich gisteren al
in die richting uit.
pristina ap
De secretaris-generaal van de
NAVO, Javier Solana, heeft gis
teren bij de politieke leiders in
Kosovo aangedrongen op etni
sche verzoening. Volgens de
NAVO-chef zijn de Albanese en
Servische leiders verantwoorde
lijk om het geweld en de haat in
de Servische provincie een halt
toe te roepen.
Solana voerde gisteren over
leg met afgevaardigden van de
Serviërs uit Kosovo. Hij verde
digde de oprichting van het Be
schermingskorps van Kosovo
(TMK), dat vorige week ont
stond uit het Kosovo Bevrij
dingsleger (UC^K). Volgens de
Serviërs is het TMK niets anders
dan het UQK met een andere
naam en vormt het de voorbo
de van de strijdmacht van een
onafhankelijk Kosovo. Solana
benadrukte gisteren echter dat
het TMK geen politieke, en ze
ker geen militaire macht is.
De. internationale vredes
macht KFOR maakte gisteren
melding van nieuwe geweldda
dige incidenten in Kosovo.
Zondag deed zich een vuurge
vecht voor bij het voormalige
U(pK-kwartier ten noorden van
Pristina. Een bewaker van het
Solana (midden) en NAVO-opperbevelhebber Clark (links) laten zich
voorlichten door de commandant van het Spaanse KFOR-regiment
Diaz de Villegas. foto fpa atilla kisbenedek
TMK kwam daarbij om het le
ven en een burger liep verwon
dingen op. Bij Pee werd een et
nische Albanees doodgescho
ten en ook in Djakovica werd
rome» hans geleunse
X NS Internationaal
correspondent
Salvatore Cancemi had drie maanden
geleden een eenvoudige verklaring voor
zijn sensationele 'onthulling' dat de Ita
liaanse mediamagnaat en oppositielei
der Silvio Berlusconi in 1992 persoonlijk
opdracht had gegeven tot de moord op
de Siciliaanse onderzoeksrechter Paolo
Borsellino. „Het is toch logisch", was al
les wat hij tegen de rechter zei.
Dat Berlusconi vandaag de dag nog niet
is gehoord, laat staan gearresteerd, heeft
alles te maken met de aard van kroonge
tuige Cancemi. Hij is een pentito, een
maffia-baas met spijt, die tegen belo
ning en bescherming justitie een handje
helpt in de speurtocht naar de moorde
naar^) van Borsellino. En aan de verkla
ringen van die spijtoptanten wordt
steeds vaker getwijfeld.
„Maffia-processen beginnen steeds
meer op de fictie van Mario Puzo (de
auteur van The Godfather, red) te lij
ken", verzuchtte het dagblad Corriere
della Sera naar aanleiding van de getui
genis van Cancemi. Dat ook rechters de
fantastische onthullingen van de verklik
kers niet meer voor zoete koek slikken,
werd vorige week bewezen door de vrij
spraak van de grijze eminentie van de
Italiaanse christen-democratie, Giulio
Andreotti.
Volgens verklikkers had de oud-premier
twintig jaar geleden opdracht gegeven
tot de moord op journalist Mino Peco-
relli. Maar volgens de rechters in Perugia
had officier van justitie Alessandro Can-
nevale geen enkel bewijs geleverd. Het
'onschuldig' voor Andreotti impliceerde
dat Cannevale en zijn team in hun ijver
om een politiek kopstuk aan de schand
paal te nagelen de 'logica' van maffia
verklikkers als onweerlegbaar bewijsma
teriaal hadden opgediend.
Cannevale had na de uitspraak het ge
voel 'door een trein te zijn overreden'.
Maar die ontboezeming verdween on
der een bandjir van gelukwensen aan
Andreotti en gevoelens van opluchting.
Silvio Berlusconi riep 'hoera' en vond
dat er eindelijk weer recht werd gespro
ken. „De natie is opgelucht omdat een
veroordeling een onuitwisbare smet op
de politiek en het internationale aanzien
van Italië zou hebben geworpen", zei
oud-christen-democraat Gustavo Selva,
nu parlementslid voor de rechtse Natio
nale Alliantie.
Het kan verkeren. De in 1992 om het le
ven gebrachte onderzoeksrechters Fal
cone en Borsellino wisten de georgani
seerde misdaad een zware slag toe te
brengen, juist door de omerta (zwijg
plicht) van de maffia te breken. Zij zet
ten tangentopoli - 'smeergeldstad' - op
de kaart. Ze waren er van overtuigd dat
inmiddels beroemde verklikkers Ss
Tommaso Buscetta de waarheid hadden
verteld over de relaties tussen politiek,
kerk en maffia.
Zeven jaar later is Italië echter schan
daalmoe. Ook links vindt dat het welle
tjes is geweest. Het gewroet in het verle
den had als neveneffect dat het publiek
niet alleen kopstukken als Andreotti,
Craxi of Berlusconi als schurken is gaan
beschouwen, maar alle politici. Boven
dien brengt de confrontatie met oude
corruptiezaken het centrum-linkse kabi
net d'Alema in problemen.
Er zijn dus veel partijen gediend met het
tot zwijgen brengen van de verklikkers.
Sinds de dagen van Falcone en Borselli
no vormen zij een waar leger van inmid
dels meer dan 1.300 mensen. De staat
onderhoudt hen met maandelijkse uit
keringen tot meer dan 3.000 gulden. Zij
zelf en hun familieleden worden con
stant beschermd op geheime adressen.
Dit netwerk kost de schatkist jaarlijks
meer dan 115 miljoen gulden per jaar.
Het Andreotti-proces lijkt dit instituut
aan het wankelen te brengen. Vandaag
bespreekt de anti-maffiacommissie van
het parlement een wetsvoorstel waar
over al meer dan twee jaar wordt geru
zied. Het beoogt een einde te maken aan
de volgens critici vrijwel ontastbare sta
tus van de verklikkers. Zo moet het on
mogelijk worden dat zij hun geweten 'in
etappes' ontlasten. Bovendien zullen zij
gewoon de straf voor eigen misdaden
moeten uitzitten. De 'korting' mag
maximaal een kwart van het vonnis zijn.
Niemand is vergeten dat de 'koning van
de pentiti', Tommaso Buscetta, in 1995
door tv-camera's werd betrapt terwijl hij
op een jacht in de Middellandse Zee lag
te luieren. De publieke verontwaardi
ging was zó groot dat Buscetta werd
overgebracht naar een geheim adres in
de VS. Sommige maffia-bestrijders vre
zen echter dat de maffia met het beknib
belen op de privileges van de pentiti
haar doel heeft bereikt: de omerta zal
weer als vanouds heersen.Als je de ge
heimen van de maffia wilt kennen, zijn
de pentiti onvervangbaar. We moeten
het kind niet met het badwater weggooi
en", aldus onderzoeksrechter Giancarlo
Caselli.
een man, wiens etnische ach
tergrond nog onduidelijk was,
dodelijk getroffen. Even buiten
Pristina werden twee bejaarde
Serviërs neergestoken.
Jeltsin keurt
verdrag voor unie
Wit-Rusland goed
MOSKOU ANP-Rtf
De Russische president Jeltsin
heeft gisteren het ontwerpver
drag goedgekeurd, waarin de
unie tussen Rusland en Wit-
Rusland wordt geregeld. Het
document zal nu in de pers
worden gepubliceerd, zodat
over het stuk een 'nationale dis
cussie' gevoerd kan worden.
De toenadering die de afgelo
pen jaren tussen de twee lan
den plaatsvond, is van verschei
dene kanten sterk bekritiseerd.
Economen wijzen op het ver
schil tussen de economie van
Rusland, die voor een deel
reeds hervormd en geprivati
seerd is, en de nog steeds veelal
door de staat geleide huishou
ding van Wit-Rusland.
Ook mensenrechtenactivis
ten hebben kritiek. De presi
dent van Wit-Rusland, Loekas-
jenko, heeft in zijn land een
.vrijwel dictatoriaal bewind ge
vestigd. Hij neemt het niet zo
nauw met de regels van de de
mocratie en de mensenrechten.
