Bij psychische klachten
eerst naar de huisarts
ÖL-l
Binnenland
Snelle waterbussen aangekomen
Bomhoff: Grote steden
dreigen te verpauperen
Mishandeling ouderen meestal onopgemerkt
'Tarieven in kraamzorg
zijn vaak niet duidelijk'
Omstreden Van Baaien
woordvoerder buitenland
ISDAG 28 SEPTEMBER 1999
[erdachte dodelijke schot gepakt
iTERDAMDe politie heeft een 30-jarige man aangehouden
>la< !u'
J S
ervan wordt verdacht een 21-jarige man bij een winkelcen-
im Amsterdam-Zuidoost te hebben doodgeschoten. De man
u eind vorige maand op klaarlichte dag bij winkelcentrum Fa-
ïtenhof meerdere malen hebben geschoten. Een aantal men-
liep hard weg. Behalve de 21-jarige man werd niemand ge-
iffen. De recherche vond de spoorloos verdwenen verdachte
de woning van zijn vriendin in Drachten. De man heeft nog
n verklaring afgelegd. Over zijn motief tast de politie nog in
duister. De Fazantenhof staat bekend als een verzamel-
lats van drugsverslaafden en dealers.
erdachte moord baby blijft vast
jwarden Het voorarrest van een 29-jarige vrouw, die wordt
dacht van de moord op een baby uit Appelscha een week ge-
en, is met drie dagen verlengd. Dat heeft de rechter-commis-
is in Leeuwarden maandag bepaald. De vrouw zit vanaf vrij-
in voorarrest. Komende donderdag wordt de verdachte op-
jw voorgeleid en dan wordt bekeken of de vrouw in aanmer-
g komt voor inbewaringstelling. De officier van justitie had
onderzoeksrechter maandag gevraagd de hechtenis van de
dachte met tien dagen te verlengen. De verdachte is een
"endin van de ouders van het slachtoffertje. Een week geleden
f 4 dween de twaalf maanden oude Risanne Tingen uit haar ou-
f 5 rlijke woning in Appelscha toen haar ouders even de hond
ieten. Het kind bleek te zijn verdronken in een sloot achter
huis.
VD: Fransen discrimineren piloten
haag» De WD vindt het verkeerd dat piloten tussen de 60
65 jaar niet in het Franse luchtruim mogen vliegen. De maxi-
imleeftijd voor commerciële piloten ligt in Frankrijk op 60
In de rest van Europa ligt de leeftijdsgrens hoger, namelijk
65 jaar. De liberalen willen hierover opheldering van minis-
Peper van binnenlandse zaken. Ze willen weten of er sprake
an leeftijdsdiscriminatie. Ze vrezen namelijk dat oudere Ne-
landse piloten de dupe worden van het uitzonderingsbeleid
:rankrijk. Volgens de WD-Kamerleden Wilders en Brood
et Peper als handhaver van de Nederlandse Grondwet de
hten van de Nederlanders in Europees verband waarborgen.
:el huurhuizen Amsterdam te duur
terdam Voor twee op de drie woningen in Amsterdam
:dt meer huur betaaid dan wettelijk is toegestaan. Dat staat
iet jaarverslag van de Amsterdamse huurteams. Niet alleen
ticuliere verhuurders vragen te veel geld, ook woningcorpo-
es zouden zich daar volgens de huurteams schuldig aan ma-
De huurteams bezochten in de periode 1998/1999 ruim
100 woningen, vooral in de vooroorlogse wijken. Uit het on-
zoek blijkt dat de gemiddelde huurprijs negen procent hoger
an maximaal is toegestaan. Klagen helpt, zo zeggen de huur-
ns. Van de 9200 procedures die sinds de oprichting van de
irteams in mei 1997 voor de Huurcommissie gevoerd zijn,
de er 4700 tot voorstellen tot huurverlaging. Uit de 2300 af-
ande procedures blijken huurders gemiddeld bijna 1300 gul-
l per jaar minder te moeten gaan betalen.
tlstraf voor 'pinpasbende'
Jterdam De rechtbank van Rotterdam heeft twee verdachten
I de zogenoemde pinpasbende gisteren veroordeeld tot ge-
genissenstraffen van zes en twee maanden. De rechtbank
tte bewezen dat de 21-jarige en de 24-jarige verdachte op
';se wijze gebruikers van pinautomaten hun pasjes ontfut-
len en vervolgens de rekeningen plunderden. Een 25-jarige
le verdachte werd vorige week vrijgesproken. De mannen
;en steeds op dezelfde manier tewerk. Ze stichtten verwar
bij een pinautomaat met de bedoeling de daar aanwezige
it op slinkse wijze pinpas en pincode te ontfutselen. Ze lie-
zo'n klant geloven dat de machine zijn pas had ingeslikt en
iderden na zijn vertrek diens rekening. De rechter hield in
vonnis rekening met de 'professionele' handigheid van de
tra geld voor armoedebestrijding
erdam Het gemeentebestuur van Amsterdam trekt ko-
I' d jaar ongeveer tien miljoen gulden extra uit voor de be
ling van armoede in de hoofdstad. Daarmee komt het tota-
idget voor armoedebestrijding boven de honderd miljoen
en uit. Het grootste deel daarvan wordt gebruikt voor
ildsanering. Verantwoordelijk wetKouder F. Kohier zei dit
ren tijdens een bijeenkomst in het kader van de landelijke
?dag tegen armoede, Aanpak 99. Elf procent van de Neder-
ers, onder wie 360.000 kinderen, heeft nog te maken met
oede.
•sting wil functie terug
erdam De directeur van Vluchtelingenwerk Nederland, D.
ting, wil zijn werkzaamheden hervatten. Het bestuur van de
niging had hem begin september verzocht zijn functie neer
ggen, maar Oosting gaat daar niet mee akkoord. De direc-
heeft bij de rechtbank in Amsterdam een kort geding aan-
iannen om zijn terugkeer af te dwingen. Oosting eist daarin
lij binnen 24 uur weer aan de slag kan bij de belangenorga-
tie voor vluchtelingen. De partijen zijn nog in overleg,
hten zij niet tot overeenstemming komen, dan buigt de
ter zich op 1 oktober over de kwestie. Vluchtelingenwerk
kt moeilijke tijden door. In augustus werd bekend dat de
nisatie zeven miljoen gulden moet bezuinigen.
ANP Algemeen Nederlands Persbureau GPD Geassocieerde Pers Diensten
Alphen en Haarlemmermeer populair
Rotterdam Twee snelle catamaranschepen zijn gisteren uit Australië
in de Rotterdamse haven aangekomen. De 'waterbussen' gaan vanaf 1
november een lijndienst varen tussen Dordrecht en Rotterdam. Ook
tussen de Drechtsteden onderling (Papendrecht, Sliedrecht, Dordrecht,
Zwijndrecht) varen snelle veerboten. De Noordelijke Randstad, met
IJ muiden aan kop, had overigens de Nederlandse primeur van deze
herleving van het passagiersvervoer over binnenwater. Onlangs ging
ook een snelle waterbus van Lelystad naar Amsterdam van start. Voor
veerverbindingen van Hoorn, Enkhuizen, Zaandam en Huizen naar Am
sterdam bestaan plannen. De catamarans naar Rotterdam halen een
snelheid van 55 kilometer per uur. Ze bieden plaats aan 150 passagiers
en twintig fietsen. foto anp ton borsboom
Minister Borst: 40 miljoen extra voor eerste opvang
den haag anp
Mensen met psychische klachten moeten voortaan eerst
door huisarts, maatschappelijk werker of een psycho
loog in de zogeheten 'eerste lijn' van de gezondheids
zorg worden opgevangen. Als dat niet afdoende is, kan
de huisarts doorverwijzen naar de gespecialiseerde
tweede lijn, bijvoorbeeld naar een klinisch psycholoog of
een psychiater.
digheid op dit terrein vergroten
en psychiaters raadplegen. Die
consultatie mogen huisartsen
zelf invullen. ,,Ze kunnen psy
chiaters spreekuur laten hou
den in hun praktijk, maar het
kan ook telefonisch contact
zijn. Ik geef daar geen blauw
druk voor", zei Borst. De con
sultatie levert volgens haar in
Canada goede resultaten op.
Verder gaat dertig miljoen
naar verhoging van het zak- en
kleedgeld voor bewoners van
ggz-instellingen en dertig mil-
Om de eerste lijn voor deze ta
ken te ondersteunen, heeft mi
nister Borst van volksgezond
heid komend jaar veertig mil
joen gulden uitgetrokken. Dit
geld komt van de extra honderd
miljoen gulden die de Tweede
Kamer vorige week als jaarlijks
bedrag voor de geestelijke ge
zondheidszorg (ggz) lospeuter
de bij de regering.
Met het geld kunnen onder
meer huisartsen hun deskun-
joen naar dagbesteding voor
gehandicapten. Borst maakte
de verdeling gisteren bekend
tijdens overleg met de Kamer
over een nota in verband met
de sterk stijgende vraag naar
geestelijke gezondheidszorg en
de wachtlijsten. De Kamer
steunt de nota op hoofdlijnen.
Borst weet niet waar de stij
gende zorgbehoefte vandaan
komt. „Misschien durven men
sen eerder voor een psychisch
probleem uit te komen. Wel
licht is het iets in de maat
schappij dat mensen eerder
door hun hoeven zakken", zei
Borst.
Momenteel doet één op de
vijf mensen met psychische
problemen een beroep op de
gespecialiseerde ggz, elk jaar
ruim een half miljoen mensen.
In 1990 was dat nog een op de
zes en verwacht wordt dat dit in
2000 een op de vier zal zijn. Dat
is een stijging van de hulpvraag
van veertig procent. Borst wil
met maatregelen de door
stroom naar deze duurdere ge
specialiseerde tweede lijn voor
komen.
Dat kan volgens haar ook,
want uit onderzoek blijkt dat
negentig procent van de hulp
vraag in de eerste lijn kan wor
den opgelost. Borst noemt de
huisarts een poortwachter voor
de hele ggz. Ze deelt niet de
zorgen van de Kamer dat huis
artsen dan nog meer belast
worden. „Huisartsen houden
mensen straks niet per se lan
ger zelf in behandeling, maar
kunnen sneller doorverwijzen
naar de andere eerstelijnszorg:
maatschappelijk werk en gewo
ne psychologen."
alphen aan den run
tim brouwer de koning
Alphen aan den Rijn is als
woonplaats meer in trek dan
grote steden in de Randstad.
Met die mededeling kon pro
fessor Eduard Bomhoff gister
middag niet meer stuk bij de
verzamelde Alphense onderne
mers in een plaatselijke hotel
zaal. De Nijenrode-econoom
signaleert dat veel kapitaal
krachtige mensen in de Rand
stad zich vestigen in nieuwe
steden, waartoe hij ook Amstel
veen, Haarlemmermeer en Zoe-
termeer rekent. Daardoor ver
pauperen grote steden, die vol
gens hem baat zouden hebben
bij een mix van 'kunstenaars en
mensen die geld genoeg heb
ben om die kunst te bezichti
gen'.
Voor de nieuwe steden a la
Alphen en de Haarlemmermeer
ziet Bomhoff de toekomst zon
nig in. „Uit onderzoek blijkt dat
kapitaalkrachtige mensen in de
Randstad graag wonen in ge
meenten met tussen de 50.000
en 100.000 inwoners. Zij zoeken
er een huis met tuin en kunnen
er hun kennissen meer laten
zien dan alleen de plaatselijke
Chinees. Er is in zulke plaatsen
meestal wel een muziekschool
voor de kinderen, maar weinig
criminaliteit."
Bomhoff veegde ten over
staan van zo'n honderd toe
hoorders de vloer aan met de
plannen van Haagse (oud-)ge
meentebestuurders Nordanus
en Duivensteijn. Uit angst voor
de nieuwe steden proberen zij
krampachtig hun inwonertal te
vergroten. Maar meer ingezete
nen bieden grote steden vol
gens Bomhoff geen soelaas,
tenzij zij hun woonplaats een
financiële impuls geven. „Een
stad als Amsterdam moet er
voor zorgen dat de afgestudeer
den van de kunstacademie er
blijven hangen en er daarnaast
ook welgestelden in de stad wo
nen die door hun koopkracht,
uit snobisme of uit belangstel
ling geld willen besteden aan
kunst."
Sociale woningbouw op dure
stadsgrond zoals in Rotterdam
en Vinex-locaties met veertig
huizen per hectare tegen een
stad aangebouwd keurt Bom
hoff af. Dat drukt volgens de
econoom van het Nyfer-onder-
zoeksinstituut in Breukelen de
gemiddelde welvaart van de he
le Randstad. Ook drijft het an
dere mensen de grote stad uit.
Zo kan het tot zijn misprijzen
gebeuren dat architecten hun
plannen voor de stad Rotter
dam 's avonds elders in de pro
vincie bedenken, omdat zij niet
wonen in de plaats waar zij
werken. Het resultaat van die
huisvlijt laat zich raden.
Steden in het zuidelijke deel
van Zuid-Holland zijn blijkens
de tabellen van de geleerde
toch al slechter af dan in de
noordelijke helft van de Rand
stad, omdat zij te ver van Schip
hol afliggen. De nabijheid van
de luchthaven werkt positief op
oude steden in de naaste omge
ving. „Zo huizen er in Leiden
heel wat stewardessen, die er
kennelijk liever wonen dan in
Hoofddorp. Leiden heeft er net
als Amsterdam goed aan ge
daan om grachtenpanden niet
op te offeren aan sociale wo
ningbouw."
Over een nieuwe luchthaven
heeft Bomhoff uitgesproken
ideeën. Hij verwacht op bepaal
de voorwaarden heil van een
verplaatsing van Schiphol. De
grond die bij een verplaatsing
rond Schiphol vrijkomt, is vol
gens Bomhoff 13 miljard gul
den waard. De kosten van een
luchthaven die ver in zee ligt
acht Bomhoff echter te hoog.
bunnik anp
Slachtoffers durven niet te praten
Eén op de twintig ouderen in
Nederland heeft te maken met
.een vorm van ouderenmishan-
deling. Maar de hulpverlening
staat nog in de kinderschoenen.
De mishandeling wordt vaak
niet herkend en de slachtoffers
willen of durven er vaak niet
over te praten. Uit schaamte of
uit angst. Het Nederlands Insti
tuut voor Zorg en Welzijn wil
daar wat aan doen en een lan
delijk 'netwerk' van 'meldpun
ten' organiseren. Daar kunnen
hulpverleners dan terecht voor
advies en training om signalen
H STEVENHAGEN
—het KjEEMr toLurr.fa2, 3
ALS NOG?Klifcr AttÊ"
WERJ MIS JE. (ATEJ2 TE.
WHê- ££VAW<3)
die op mishandeling duiden te
herkennen. De zorginstelling
streeft er naar, dat dit 'netwerk'
er binnen binnen drie jaar is.
Over de omvang van de het
probleem van de ouderenmis-
handeling bestaat nog veel on
duidelijkheid. Volgens onder
zoek van de Vrije Universiteit in
Amsterdam onder 1800 zelf
standig wonenende 65-plussers
heeft vijf procent van die oude
ren er mee te maken. Verbale
agressie komt het meeste voor,
gevolgd door financiële bena
deling en fysieke agressie. Maar
hoeveel mensen echt hulp no
dig hebben, blijft onduidelijk.
De grootste problemen zitten in
de groep die onder diverse vor
men van mishandeling lijdt.
Dat is slechts 0,4 procent.
„Maar de cijfers voor speci
fieke groepen, bij voorbeeld de
mente ouderen, kunnnen veel
hoger zijn'", aldus J. Beelen van
het Landelijk Steunpunt Bestrij
ding Ouderenmishandeling gis
teren op een congres in Ede.
Ander onderzoek duidt erop
dat van de demente ouderen
tien procent te maken heeft
met lichamelijk geweld. Over
belasting van de verzorgers is
daar waarschijnlijk debet aan.
Ouderenmishandeling doet
zich in velerlei vorm voor: li
chamelijke of psychische mis
handeling, financiële uitbui
ting, verwaarlozing. Soms is er
opzet in het spel, zoals het
kleinkind dat misbruik maakt
van het goede vertrouwen van
opa en zijn bankrekening plun
dert met het het bankpasje dat
hij voor hem bewaart. Soms
ook is het onmacht of wan
hoop. Zoals bij de vrouw die
haar demente man regelmatig
op bed vastbindt om te voorko
men dat hij ongelukken begaat
wanneer zij even weg moet.
In alle gevallen gaat het om
mishandeling door bekenden
met wie de oudere een vertrou
wensband heeft: een kind, de
partner, de verzorger. Het komt
voor bij mensen die nog zelf
standig wonen. Maar ook in
verzorgingshuizen gaat er nog
wel eens iets mis.
tiek Den Haag moet keuzen
maken voor de koers van de
kraamzorg, aldus een van de
aanbevelingen uit het rapport.
Nu komt de kwaliteit van de
zorg onder druk te staan door
de (te) lage tarieven. Ook voor
opleiding en scholing blijft geen
geld over. Kraamverzorgsters
zijn tevreden met het werk, wel
is de werkdruk hoog.
Vakbond CFO wil dat minis
ter Borst (Volksgezondheid) on
derzoekt of de zorgverzekeraars
de regels wel voldoende nale
ven. Er moeten kostendekken
de tarieven komen, aldus de
band. „Het rapport laat op
nieuw de negatieve gevolgen
zien van marktwerking voor de
werknemers." Morgen be
spreekt de Tweede Kamer de
problemen in de kraamzorg.
De tarieven in de kraamzorg
zijn vaak niet kostendekkend.
De manier waarop zij tot stand
komen, is onduidelijk. Dat
moet beter worden geregeld.
Dat is de kern van de uitkom
sten van een onderzoek dat het
IVA in Tilburg heeft gedaan
naar de situatie in de kraam
zorg. Het onderzoek werd ver
richt in opdracht van de werk
gevers in de thuiszorg en de
vakbonden.
Zorgverzekeraars sluiten met
aanbieders van kraamhulp con
tracten. Daarin worden afspra
ken gemaakt over prijs, kwali
teit en toegankelijkheid van de
kraamzorg. Maar dat gebeurt
niet altijd op een heldere ma
nier, aldus het onderzoek. Poli-
WD 'er vandaag in Tweede Kamer
den haag gpd
Hans van Baaien, die vandaag
de plaats inneemt van oud-
WD-leider Bolkestein in de
WD-fractie, gaat in ieder geval
het woord voeren over Buiten
landse Zaken. Het is nog niet
duidelijk met welke andere on
derwerpen hij zich gaat bezig
houden, aldus de woordvoer
der van WD-fractievoorzitter
Dijkstal.
Van Baaien moest vorig jaar,
nadat hij verdacht werd van ex
treemrechtse sympathieën, af
zien van een zetel in de Tweede
Kamer. De WD rehabiliteerde
hem nadat een commissie van
wijze mannen vaststelde dat er
geen bewijzen tegen hem wa
ren. Nu Bolkestein lid is van de
Europese Commissie wordt
Van Baaien vandaag alsnog als
Kamerlid beëdigd.
De WD is overigens nog be
zig een portefeuille voor hem
samen te stellen van de onder
werpen die hij als specialisme
krijgt. Het staat vast dat hij in
ieder geval woordvoerder wordt
voor de buitenlanddriehoek:
buitenlandse zaken, ontwikke
lingssamenwerking en defensie.
Daar houden zich bij de WD
nog zeven Kamerleden mee be
zig. De andere beoogde specia
lismen van Van Baaien moeten
eerst nog door de rest van de
fractie goedgekeurd worden, al
dus de woordvoerder van Dijk
stal. „Daar zijn we nog niet aan
toegekomen," voegt hij eraan
toe.
Sommige leden van de WD-
fractie zien Van Baaien met le
de ogen komen, bevreesd dat
diens verleden hem constant
zal achtervolgen. Maar sinds de
uitspraak van de commissie
van wijze mannen, „leden van
de Raad van State, dus niet de
eerste de besten", biedt de frac
tie geen verzet meer, aldus vice-
fractievoorzitter Cornielje.
Nieuw van Telfort: Meeneem-minuten.
Gratis belminuten die u automatisch meeneemt
naar de volgende maand.
krijgt een gratis t
nuten per maand.
h'.>
Telfort
Dat praat 'n stuk makkelijke
