NIKE
Dok!
Brussel pakt
fusiegolf aan
Economie
Mijn Verhaal, een nieuwe
verzameling levensverhalen
PEC houdt nog vast aan
perking olieproductie
Actievoerders verstoren Nike-vergadering
Herkansing Heineken op biermarkt Tsjechië
Gillette's scheermesje bevrijding voor de man
Boeing: 'Groei Schiphol
vlakt af in toekomst'
ONDERDAG 23 SEPTEMBER 1999
j Productie Poppell alleen in Nederland
j«EN De Zweedse multinational Swedish Match concentreert
haar divisie aanstekers in Nederland. Dat heeft het bedrijf giste
ren in Assen bekendgemaakt. De productiecapaciteit van de
- lanstekerfabriek in Lyon is overgeheveld naar Assen, terwijl het
hoofdkantoor in Genève in januari naar de Drentse hoofdstad
rerhuist. De totale reorganisatie kost het concern enkele tiental
len miljoenen guldens. Volgens directeur P. Nilsson van de
Swedish Match Lighter Division brengt de verhuizing op korte
lermijn geen nieuwe arbeidsplaatsen met zich mee. „Wat wel
lelt is dat we de bestaande werkgelegenheid van 216 mensen in
hssen kunnen behouden en op de lange termijn wellicht kun
nen versterken." De aanstekerdivisie met onder meer het be-
[oemde merk Poppell, heeft een slechte periode achter de rug.
[weedse kronen (zo'n 1,5 miljoen gulden).
'Stuntdochter' UK niet naar Schiphol
oNDENDe nieuwe, goedkope Britse KLM-dochter Buzz gaat
liet op Schiphol vliegen. Buzz wil begin volgend jaar vanaf Lon
ten Stansted naar zeven Europese steden vliegen, waaronder
ierlijn, Parijs en Wenen. De nieuwe lageprijzenmaatschappij is
inderdeel van de bestaande Britse dochter KLM UK (voorheen
iir UK). Met de introductie van de prijsstuntende dochter wil
KLM een graantje meepikken van de groeiende markt voor
obere en goedkope vluchten. Concurrent Easyjet groeit al jaren
lerk met deze formule. De passagiers van Buzz krijgen geen
icket, maar alleen een boekingsnummer. Buzz betekent niet
iet einde van KLM UK, dat voornamelijk van en naar Schiphol
lijft vliegen. Buzz krijgt de beschikking over acht toestellen, al-
van het type Bae-146 met 110 stoelen.
Concentratie in bouw onderzeeboten
Het Zweedse defensiebedrijf Celsius en de Duitse werf
IDW gaan samenwerken en het concern wordt daarmee een
in de grootste bouwers van dieselonderzeeboten ter wereld,
heeft HDW gisteren gemeld. De contracten, die nog door de
irteldienst van de Europese Unie goedgekeurd moeten wor-
»n, zijn eerder deze week getekend. Volgens een HDW-woord-
terder zal Celsius een actieve rol spelen in de raad van bestuur
bij de directie van de Duitse werf. Naar verluidt betaalde Cel
lis 325 miljoen mark (364 miljoen gulden) voor 25 procent van
'aandelen. HDW is met Celsius in onderhandeling over de ge-
imenlijke aankoop van 49 procent van de aandelen van de Au-
ralische onderzeebootwerf Australian Submarine.
IS geeft zwangere vrouwen geld terug
recht Vrouwen die wegens zwangerschapsverlof gedurende
ïige tijd geen gebruik kunnen maken van hun NS-abonne-
ent kunnen voortaan geld terugkrijgen. De NS heeft besloten
reizigsters schadeloos te stellen voor de periode dat zij hun
lonnement niet kunnen gebruiken. De reizigersvereniging Ro-
r, die zich voor deze zaak heeft ingezet, heeft dat gisteren be-
ndgemaakt.
amenwerking redt veel winkeliers
haag» De zelfstandige winkelier in Nederland houdt stand
nkzij samenwerking. De groei van het marktaandeel van het
ootwinkelbedrijf is afgezwakt ten gunste van detaillisten die
inenwerken op bijvoorbeeld het gebied van inkoop en/of re-
ime. Die groep beheerst nu 43 procent van de detailhandels-
rkopen, de grootwinkelbedrijven hebben 42 procent in han-
ii, aldus het Hoofdbedrijfschap Detailhandel in zijn Jaarboek
tailhandel 1999-2000. Nog maar vijftien procent van de win-
iers doet echt alles zelf. Hun aandeel is al jaren stabiel. Met
plus van zes procent was 1998 een topjaar voor de detail-
ndel. In deze sector gaf Nederland 144 miljard uit. Dat is een-
de van de totale particuliere consumptie.
roei aantal leden FNV vlakt af
sterdam De toename van het aantal leden van de FNV vlakt
af. In het eerste semester groeide de vakcentrale 0,3 procent
>65 leden) tot 1.241.375 leden. In dezelfde periode vorig jaar
a ireven zich 0,9 procent meer mensen in. Procentueel stegen
kleinere bonden het sterkst. Het ledenbestand van de bond
ir profvoetballers WCS nam me,t 11,8 procent toe tot 850 le-
i. Flinke stijgers zijn de journalistenvakbond NVJ 3,2 pro-
it), de Kappersbond 4,4 procent) en de onderwijs-bond
B 3,4 procent). De groei van de Abvakabo FNV liep terug
0,4 procent. De bond met ruim 360.000 leden noteerde in de
ste zes maanden vorig nog plus 2,6 procent. FNV Bondgeno-
de grootste met bijna 500.000 leden, verloor bijna 1200 le-
een verlies van 0,2 procent.
rganisatie van Olie-Expor-
ide Landen (OPEC) heeft
ren besloten ten minste tot
maart 2000 vast te houden
ie eerder afgesproken pro-
iebeperkingen. De reductie
I neer op 4,3 miljoen vaten
159 liter) per dag, zo'n vijf
ent van de wereldproduc-
lidstaten van de OPEC
in Wenen bijeen voor
VNU lanceert weekblad voor vrouwen in lagere welstandsklasse
haarlem ed blaauw
Mijn Verhaal, een weekblad vol 'waarheidsge
trouwe' levensverhalen van en voor vrouwen,
moet een gat in de markt opvullen. Althans, dat
vindt VNU. Deze maand lag het blad voor het
eerst in de schappen van de supermarkten. „Ge
zien de toenemende behoefte aan reality op tv en
in kranten, verwachten we dat dit tijdschrift gaan
scoren", zegt bladmanager R. Rüpp van het
Haarlemse uitgeefconcern.
Het blad staat boordevol aangrijpende en her
kenbare liefdes- en familiedrama's als ook aller
hande gebeurtenissen die uit het leven zijn ge
grepen. „Het gaat om persoonlijke ervaringen,
waarbij verhalen met een positief einde onze
voorkeur hebben", zegt Rüpp. De belevenissen
zijn door de vrouwen zelf opgeschreven dan wel
aan de redactie verteld. „Wij krijgen zoveel brie
ven en telefoontjes binnen, aan bruikbare verha
len hebben we zeker geen gebrek."
De redactie 'fatsoeneert' de verhalen alvorens ze
in Mijn Verhaal verschijnen. Het tijdschrift ver
schijnt in een oplage van 100.000 exemplaren. De
doelgroep zijn vrouwen in de leeftijd van 25 tot
55 jaar uit de lagere welstandsklassen C en D,
vrouwen met meestal een geringere schooloplei
ding en een inkomen dat gemiddeld lager is dan
modaal. „Toch verwacht ik dat Mijn Verhaal
door alle lagen van de bevolking wordt gekocht
en gelezen."
Het blad kost 2,95 gulden, net zoveel als de grote
concurrent Mijn Geheim dat sinds 1976 bestaat
en wordt uitgegeven door Audax. Ook heeft Mijn
Verhaal te maken met bladen als Anoniem en In
tiem, die door dezelfde doelgroep wordt gekocht.
En dat zijn bladen die hun positie hebben ver
overd. Rüpp: „Wij denken dat er op deze markt
genoeg ruimte is voor een nieuwe titel."
Alle verhalen over aangrijpende liefdesdrama's
en andere emotionele gebeurtenissen zijn tussen
de drie en vijf pagina's lang. Maar het is niet al
leen treurigheid met een happy end in Mijn Ver
haal, ook staan er in het tijdschrift puzzels, lezer-
stesten, een probleemrubriek, contactadverten
ties, een horoscoop en een medische rubriek.
Rüpp: „Herkenbaar, aangrijpend, emotioneel en
ontspannend, dat zijn de trefwoorden. Als de le
zer een verhaal heeft gelezen, moet zij of hij er
een goed gevoel aan overhouden."
foto united photos de boer cynthia van duke
Gouden tijden
voor juweliers
den haag anp
Nederland wordt steeds rijker
en wil dat ook wel laten zien.
Vorig jaar kwamen de bestedin
gen voor juweliersartikelen en
uurwerken uit op 2,03 miljard
gulden. In 1997 was dat 1,92
miljard. Met de stijging van bij
na zes procent is de juweliers
branche een van de bloeiendste
sectoren in de detailhandel.
Per hoofd van de bevolking
gingen de bestedingen in de ju
weliersbranche vorig jaar van
123 naar 130 gulden, zo blijkt
uit het Jaarboek Detailhandel
1999-2000 van het Hoofdbe
drijfschap Detailhandel.
Ruim driekwart van de aan
kopen doet Nederland bij de
echte juwelier. De rest komt
voor rekening van aanbieders
als marktkooplieden, goud- en
zilversmeden en warenhuizen.
De omzetstijging is al langer
aan de gang. Volgens het CBS
zijn de bestedingen bij de juwe
liers in de periode 1993-1998
gestegen met dertig procent.
Hilversum Ongeveèr veertig actievoerders hebben gistermiddag ge
probeerd de aandeelhoudersvergadering van Nike op het Hilversumse
sportpark te verstoren. Ze poogden over een muur te klimmen maar
de politie was getipt en stond met twintig man en politiehonden klaar
en hield vier demonstranten aan. De overigen ontvouwden spandoe
ken en lazen protestbrieven voor via een megafoon. De actie werd ge
houden in het kader van de 'Schone Kleren Kampagne'. De betogers,
onder wie ook FNV-Mondiaal en de Alternatieve Konsumenten Bond,
vroegen aandacht voor de slechte arbeidsomstandigheden in de fa
brieken waar Nike-schoenen worden geproduceerd, in met name
Azië. Nike-woordvoerder H. Faber was niet echt onder de indruk:
„Onze gedragscode functioneert en we betalen Price Waterhouse Co
opers om controles uit te voeren in alle fabrieken". Volgens Faber
was voor de vergadering Hilversum als locatie gekozen omdat daar
onlangs het Europese hoofdkantoor van de multinational is geopend.
Drie van de actievoerders hadden zich op een legale manier bij de
vergadering gevoegd; zij hebben Nike-aandelen. Tijdens de vergade
ring deden zij een vergeefse poging om bestuursvoorzitter Phil Knight
te bewegen tot maatregelen. Zij werden uit het gebouw verwijderd.
foto anp evert elzinoa
hun halfjaarlijkse vergadering.
In een gezamenlijke slotverkla
ring zeggen er zeker van te wil
len zijn dat te grote olievoorra
den worden verminderd.
De beperkingen, die meren
deels al werden afgesproken op
een vergadering in Wassenaar
in maart dit jaar, hebben tot
dusver gezorgd voor een ver
dubbeling van de olieprijs. Voor
een vat Brent-olie wordt nu
ruim 22 dollar betaald tegen
zo'n tien dollar begin dit jaar.
amsterdam-zoeterwoupe anp
Heineken krijgt nieuwe kansen om de be
langrijkste brouwerijgroep van Tsjechië
over te nemen. De' Japanse investerings
bank Nomura, eigenaar van twee brouwe
rijen in het voormalige Oostblokland, wil de
keten op korte termijn verkopen. Heineken
was al eerder in de race voor de Tsjechi
sche biermarkt. De Japanners wilden de
brouwerijen toen onderhands verkopen,
maai' de Nederlandse brouwer en Nomura
konden het niet eens worden over de prijs.
Nu komen de twee brouwerijen, Radegast
en Plzensky Prazdroj, opnieuw in de ver
koop. En Heineken is geïnteresseerd.
Vrijwel zeker heeft Nomura binnenkort
94 procent van de aandelen Radegast in
handen, nu er met het Britse bedrijf Bass
bijna overeenstemming is over de 33,4 pro
cent die de Britten nog bezitten. Dat biedt
de mogelijkheid om de twee Tsjechische
brouwerijen samen te voegen.
De aankoop is onder meer interessant
omdat de merknaam Pilsner Urquell erbij
is inbegrepen. Dat wordt in de bierwereld
gezien als het 'oerpils'. Het woord pils is af
komstig uit Tsjechië. Het heldere bier
kwam in de vorige eeuw uit de Tsjechische
stad Pilsen (nu Plzen) via Beieren naar Ne
derland, waar het na 1871 in rap tempo be
staande soorten verving.
Jarenlang was het onmogelijk om met
slimme marketing de merknaam Pilsner uit
te buiten en wereldwijd te verkopen als het
originele pilsener bier. De brouwerij lag
immers achter het IJzeren Gordijn. Heine
ken betwijfelt of het mogelijk is om alsnog
met Pilsner Urquell de wereld te veroveren.
„Het bier heeft een typisch Midden-Euro-
pese smaak, wat hoppiger dan wij gewend
zijn", aldus de woordvoerder.
jsse| Iden staan we stil bij de
orsprong van handige
690 werpen, die het dagelijks
ven vergemakkelijken.
9 04 n en weetjes over hoe die
.674 illedaagse dingen zijn
ltstaan en wie ze heeft
gevonden. Vandaag het
encje van de serie
lagelijkse Dingen': het
0.4/ scheermesje.
0,20
6 05 *ag frank hendrickx
.015
3992
3245 C. Gillette verstond de
van one"l'ner- 2° za8
83 h graag als 'de bevrijder
e slavengewoonte zich
oen ander te laten sche
le man wiens naam is uit-
c bi, eid tot één van de krach-
erekf merknamen ter wereld
'gïï lz>in scheermesjes met
aani >oon spitsvondige en
ieve reclamecampagnes
i man. Gillette wilde zijn
irrenten vernietigen, maar
lerikaan van Franse af-
Hvalgde tegelijkertijd van
bzucht, misdaad en ver-
ig die met concurrentie
rd gaat.
e be e was een bijna maniaka-
inder en ondernemer,
iat hij het scheermesje
l7 id had hij al 100 patenten
inaam staan. Geen van
(»ad hem de rijkdom op-
sul*
geleverd die hij nadrukkelijk
nastreefde. Op advies van Wil
liam Painter, de uitvinder van
de kroonkurk, begon hij te zoe
ken naar een artikel dat na ver
loop van tijd weer weggewor
pen moest worden. De onver
zadigbare vraag naar kroonkur-
ken had tenslotte ook Painter
welvarend gemaakt.
Ontelbare ideeën passeerden
de revue, maar pas in 1895 was
Gillette zeker van zijn zaak. Een
blik op zijn stoppelbaard en de
botte scheerriem bracht hem
op het idee een goedkoop,
maar handzaam scheermesje te
maken. Het zou een gevoelige
klap betekenen voor de bar
biers, maar ook een einde ma
ken aan de bloedige bijwerkin
gen van de scheerriem. Nog
voordat hij een dollar verdiend
had, schreef Gillette aan zijn
vrouw: „Ons fortuin is ge
maakt."
De productie kwam niettemin
pas in 1903 op gang. Het maken
van dunne, scherpe en vooral
goedkope staalplaatjes bleek
moeilijker dan verwacht. Sa
men met de ingenieur en
vriend William Nickerson ont
wikkelde hij uiteindelijk een
machine die in staat was het
product te maken. Daarna gin
gen de zaken snel. Mannen ble
ken het mesje inderdaad als
een bevrijding te ervaren. Gil
lette liet ook niet na dat voort
durend in advertenties te bena
drukken. Hij geldt nog altijd als
een marketing-genie. Zo was hij
één van de eerste ondernemers
die zich opwierp als sponsor
van sport. Daar zaten tenslotte
de mannelijke gebruikers.
De definitieve doorbraak van
Gillette kwam met de komst
van een andere typische man-
nenaangelegenheid, oorlog. De
Amerikaanse overheid besloot
in 1917 de soldaten te voorzien
van hun eigen scheergerei. Gil
lette mocht 90.000 houders le
veren en 12,4 miljoen mesjes.
Hij kon door die opdracht 5.000
nieuwe werkkrachten aanne
men en zijn fabrieken in Boston
verder perfectioneren. Hij kreeg
er bovendien een trouwe scha
re afnemers bij, want de solda
ten die de oorlog overleefden,
bleven trouw Gillettes mesje ge
bruiken.
Het idee van Gillette was in
meerdere opzichten geniaal.
Niet alleen waren de scheer
mesjes zoals gezegd wegwerp
artikelen. onbedoeld introdu
ceerde de Amerikaan ook het
fenomeen van de complemen
taire goederen. Het is nog
steeds zo dat iemand die een
houder koopt van Gillette nooit
meer mesjes van een ander
merk kan gebruiken. Ze passen
eenvoudigweg niet. Hierdoor
ontstaat de droom van iedere
ondernemer: een legaal mono
polie. Een merk dat de copcur-
rentie aanbindt met Gillette
moet de gebruikers ervan over
tuigen een hele nieuwe set aan
te schaffen. Dat blijkt een seri
euze hindernis, want Gillette is
nog steeds onbetwist 'the best a
man can get'.
Hoewel hij in ijltempo een for
tuin vergaarde, ontpopte hij
zich tegelijkertijd als een Ame
rikaanse variant van Karl Marx.
In enkele geschriften zette hij
zich af tegen de vrije markt.
Concurrentie was volgens hem
niet productief, maar slokte
juist energie op door de heb
zucht en nijd die er mee ge
paard gaat. Gillette wilde daar
om alle productie onderbren-
lemand die een Gillette-houder koopt kan geen mesjes van een ander
merk gebruiken. foto gpd rob keeris
gen in één onderneming, de
'World Corporation'. Samen
werking moest concurrentie
vervangen. Hij benaderde zelfs
Theodore Roosevelt om voor
zitter te worden, maar de oud
president weigerde.
Die utopische ideeën beletten
hem niet heel veel geld te ver
dienen met zijn mesjes. Hoewel
Gillette nog steeds één van de
Inval bij Peugeot-importeur
De Europese Commissie wil de fusiegolf die steeds meer
bedrijven in haar greep krijgt - mede door de komst van
de euro - indammen. Strengere toepassing en controle
van de Europese concurrentieregels moeten ongewenste
machtsblokken op de vrije markt tegengaan. ,,Het gaat
niet alleen om het verbieden van dominante marktposi
ties, het risico op het ontstaan ervan moet ook worden
voorkomen", zo zei gisteren de nieuwe Eurocommissaris
voor concurrentiezaken Monti.
brussel marc peeperkorn
correspondent
Het eerste slachtoffer van deze
straffere aanpak lijkt de Britse
touroperator Airtours. De be
oogde overname van concur
rent First Choice Holidays door
Airtours stuitte op een 'nee' van
de Commissie. Niet alleen om
dat door de fusie de Engelse
markt voor korte vakanties nau
welijks nog concurrentie zou
kennen, maar tevens omdat
Airtours keer op keer de ant-
woordtermijnen van de Com
missie aan zijn laars lapte. „Dat
er meer van dit soort fusiever
boden komen is waarschijn
lijk". waarschuwde Monti.
Hij scherpt daarmee de harde
lijn van zijn voorganger Van
Miert nog eens aan. Met het
oog op de introductie van de
euro in 2002 besluiten steeds
meer bedrijven in talloze secto
ren tot nauwe samenwerking of
een fusie. De bank- en verzeke
ringswereld gaan daarin voor
op, maar ook andere dienstver
lenende bedrijven zitten niet
stil. Om te voorkomen dat de
consument uiteindelijk de dupe
wordt door concurrentieversto
rende machtsblokken op de
markt, doet de Commissie haar
macht nu gelden.
Monti benadrukte dat de
Commissie - het dagelijks be
stuur van de Europese Unie -
niet tegen fusies is. „Wij willen
alleen dat de regels gerespec
teerd worden en dat iedere zaak
een grondig onderzoek krijgt."
Het scherpere toezicht treft
niet alleen fusies, maar ook an
dere concurrentievervalsende
regelingen. Deze week werd de
Nederlandse Peugeot-impor
teur verrast door een bezoek
van EU-inspecteurs. De Com
missie verdenkt Peugeot-Ne-
derland ervan haar dealers te
verbieden auto's aan buitenlan
ders te verkopen. De wagens
zijn goedkoper omdat er geen
belasting betaald wordt, maar
de verkoop is nadelig voor de
afzet in andere landen. Merce
des, Opel en Volkswagen zijn
hier eerder op betrapt. VW
kreeg een boete van ruim twee
honderd miljoen gulden opge-
legd.
Ook de zware druk die auto
fabrikanten op hun dealers uit
oefenen om niet onder de ad
viesprijs te verkopen, is de
Commissie een doorn in het
oog. Tot eind 2001 hoeft de au
tomobielindustrie echter niet te
voldoen aan alle EU-concur-
rentieregels. De nieuwe Com
missie wil een eind aan deze
uitzonderingspositie maken en
verzamelt nu 'munitie' om dat
doel te bereiken.
schiphol richard mooyman
De groei van grote oversta-
pluchthavens als Schiphol zal
afvlakken. Luchtvaartmaat
schappijen vliegen steeds meer
rechtstreeks tussen kleinere
vliegvelden. Overstappen op
een 'hub' (vliegveld met draai-
schijffunctie) als Schiphol is
dan niet meer nodig.
Dat betoogde vice-president
marketing R. Baseier van
Boeing gistermiddag tijdens
een toelichting op de marktver-
wachting van de Amerikaanse
vliegtuigfabrikant. Vanwege de
trend van directe verbindingen
verwacht Boeing niet erg veel
van de ontwikkeling van een
'superjumbo' met meer dan
500 plaatsen. De fabrikant richt
zich nu vooral op de bouw van
middelgrote vliegtuigen.
De Europese concurrent Air
bus is wel volop bezig met het
ontwerpen van een heel nieuw
mammoet-vliegtuig. Boeing
schat de behoefte aan een der
gelijk toestel echter veel lager in
dan Airbus. De Amerikaanse
vliegtuigfabrikant gaat daarom
voorlopig niet verder dan een
studie naar een verlengde ver
sie van de Boeing 747.
Volgens Baseier laten in de
VS steeds meer vliegtuigmaat
schappijen de grote, overvolle
overstapluchthavens links lig
gen. „We verwachten dat we
steeds meer direct van A naar B
kunnen vliegen zonder over te
stappen op een 'hub' waar we
helemaal niet wilden zijn.
Schiphol en de KLM moeten
het vanwege de beperkte thuis
markt vooral hebben van 'over
stappers'. Toch zal de Neder
landse luchthaven niet veran
deren in een spookstad, zo ver
wacht Baseler. „Schiphol blijft
een belangrijke overstaplucht-
haven. Maar de tijd van enorme
groeicijfers zal voorbij zijn."
den bosch gpd
meest rendabele ondernemin
gen ter wereld is - zelfs de in
troductie van het elektrische
scheerapparaat maakte daar
aan geen einde - was z'n fortuin
bij zijn dood in 1932 fors ge
slonken. King C. Gillette's be
moeienissen met onroerend
goed en gigantische dadelplan
tages liepen uit op kostbare
mislukkingen.
Greenery schrapt 200 banen
Vorig jaar was dat nog 2,7 mil
jard. De vestigingen in Bemmel,
IJsselmuiden, Kapelle, Nieuw-
Amsterdam, Utrecht en Veld
hoven behouden alleen de
functie van opslagplaats. De re
organisatie moet 36 miljoen per
jaar opleveren en eind volgend
jaar zijn afgerond. The Greene
ry leidt sinds de oprichting in
1996 een weinig florissant be
staan. Het eigen vermogen is
bijna verdwenen.
The Greenery, de grootste vei
ling- en verkooporganisatie van
groente en fruit, gaat snijden in
de kosten. Dat kost tweehon
derd banen. He. bedrijf neemt
die stap omdat de omzet is ge
kelderd. De prijzen voor groen
te en fruit waren dit jaar zo
slecht, dat de omzet van de
groenreus dit jaar waarschijn
lijk op twee miljard uitkomt.
