VS eisen miljarden van tabaksindustrie Asociaalste ouders ontlopen opvoedcursus Buitenland Gifspin gedijt goed in België Serviërs stappen uit etnische raad Kosovo VN-chef spreekt afschuw uit over dood Thoenes Belgisch rundvlees mag weer ongetest markt op Weekje vrij voor Peking ONDERDAG 23 SEPTEMBER 1999 Ücalan roept strijders op tot overgave gANBULDe ter dood veroordeelde leider van de Koerdische ibeiderspartij, PKK, Abdullah öcalan, heeft gisteren een aantal 'KK-strijders opgeroepen zich bij de Turkse overheid te mel- |en. Door hun wapens in te leveren kunnen zij de Turkse over bid een teken van goede wil geven. De Koerdische guerrilla- itrijders zijn volgens de broer van de PKK-leider, Osman öca- in, op 25 augustus begonnen met hun terugtrekking uit de ber- en. De strijders gaven daarmee gehoor aan de oproep van Ab- ullah om voor 1 september uit Turkije weg te gaan. tusland neemt afscheid van Raisa qskouDe voormalige Sovjet-president Michael Gorbatsjov zijn tranen weg tijdens de afscheidsceremonie voor zijn ferleden vrouw Raisa. Zijn dochter Irina kijkt droevig toe. Rai- i Gorbatsjov, die maandag op 67-jarige leeftijd aan leukemie terleed, is vandaag begraven. Gisteren hebben duizenden issen afscheid genomen van Raisa. Ook premier Poetin en de ouw van president Jeltsin, Naina, betoonden de laatste eer n de echtgenote van Michail Gorbatsjov. Wereldleiders, on- r wie de Amerikaanse president Clinton, de Franse president lirac en de Duitse bondskanselier Schroder, stuurden condo- anceboodschappen aan de familie Gorbatsjov. foto epa hanees huwt zijn moeder voor visum cra Een 24-jarige Ghanees is met zijn moeder getrouwd om n Duits visum te bemachtigen. Dit hebben gerechtelijke onnen gisteren gemeld. Het huwelijk met zijn legaal in Duits- id wonende moeder werd in maart gesloten, toen de vrouw de Ghanese hoofdstad Accra verbleef. Met zijn onwettig ver egen huwelijksakte ging de man naar de Duitse ambassade, lar voelden de ambtenaren door het grote leeftijdsverschil ttigheid. Hij kreeg van de rechtbank in Accra een boete van int driehonderd gulden. De West-Afrikaan verklaarde uit inhoop tot deze daad te zijn gekomen. Hij probeerde al vanaf 94 een Duits visum te krijgen. ardbevingsslachtoffers eisen tenten (ara» Honderden dakloze Turkse aardbevingsslachtoffers ei- tenten voor opvang. Zij betoogden gisteren in de stad Ada- zari in het noordwesten van het land. De politie hield vier- nderd tot vijfhonderd demonstranten tegen. Zij waren op g naar het kantoor van de gouverneur, een van de weinige louwen in het stadshart die nog overeind staan na de aard- ring van 17 augustus. Hierbij kwamen in totaal ruim 15.600 nsen om en raakten honderdduizenden mensen dakloos. De nonstratie in Turkije was gericht tegen de ondoelmatigheid de regering bij de huisvesting en voedselverstrekking. ewonden bij protesten in Jakarta arta Betogers en politie-eenheden zijn gisteren slaags ge- ct in de Indonesische steden Jakarta en Surabaya. Daarbij enkele tientallen gewonden gevallen. De activisten protes- rden tegen een wetsontwerp dat het leger vergaande be- gdheden verleent wanneer de noodtoestand wordt uitgeroe- De demonstratie in Jakarta had plaats voor het parle- ntsgebouw. Een van de betogers riep dat het land 'fascis- h' zal worden als de wet wordt aangenomen. De wet zou het r in het geval van een politieke crisis de controle geven over nieuwsmedia, de bevoegdheid om demonstraties te verbie- en de mogelijkheid bepaalde mensenrechten tijdelijk bui werking te stellen. lizenden lijken Kosovo opgegraven una» Onderzoekers van het Joegoslavië-tribunaal hebben in ovo al duizenden lichamen opgegraven uit meer dan 150 ssagraven. Er zijn nog zon 350 lokaties van mogelijke mas- raven te onderzoeken. Dit heeft een woordvoerster van het unaal gisteren gezegd tijdens een presentatie van een voort - [angsrapport. Het in Den Haag gevestigde tribunaal gelooft ze met de informatie die de onderzoekers hebben verza- Id een aantal aanklachten van volkerenmoord in Kosovo kan lersteunen. Ook kan het tribunaal meer oorlogsmisdadigers echten, aldus een woordvoerster. Sinds de internationale lesmacht in juni Kosovo binnen kwam, verzamelt de VN be ien van oorlogsmisdaden. Dgclijke BSE-epidemie op komst pen De belangrijkste medisch adviseur van de Britse rege- jvvaarschuwt voor een mogelijke epidemie van Creutzfeldt- )b, de menselijke vorm van de gekkekoeienziekte (BSE). Dit ft professor Donaldson gisteren in een rapport aan de Britse lister van landbouw Brown meegedeeld. De voorspellingen et rapport over de omvang van een eventuele epidemie van utzfeldt-Jakob lopen uiteen van een paar honderd tot een miljoen slachtoffers. Het huidige relatief lage aantal doden de Creutzfeldt-Jacobvariant wil niet zeggen dat het ergste er de rug is, aldus Donaldson. Door de lange incubatietijd de dodelijke ziekte kan 'de menselijke epidemie in komen- tren redelijk groot worden'. De eerste gevallen van de utzfeldt-Jakob, veroorzaakt door het eten van met BSE be tvlees, openbaarde zich in 1996. Tot eind juni 1999 stierven 'taal 43 mensen aan de hersenziekte. lizenden protesteren tegen Milosevic jADQ» Duizenden Joegoslaven hebben ook gisteren gehoor ven aan de oproep van de oppositie om te proberen met uitputtingsslag van dagelijkse protesten de regering van ident Milosevic ten val te brengen. Zowel in Belgrado als in iSad gingen meer dan 6.000 mensen de straat op. De Alli- i voor Verandering, die de protesten organiseert, had in cheidene steden namaakprocessen in scene gezet waarin :1e van Milosevic' naaste medewerkers werden berecht. Zij :n schuldig verklaard aan de ernstige situatie in de Servi- ;ezondheidszorg, waarin sprake is van grote tekorten aan :ijnen en essentiele voorzieningen. Verscheidene artsen ilgrado spraken over hun problemen en lage salariëring, latsmedia deden denigrerend over de demonstraties en iuldigden de organisatoren ervan dat zij het algemeen be- indermijnen. uister VS hekelt Russische corruptie icton De groeiende corruptie in Rusland bedreigt finan- instellingen en markten in Amerika en andere landen. Dat Ide Amerikaanse onderminister van justitie Robinson ge- 1 Robinson sprak voor een commissie van het Amerikaanse van Afgevaardigden die zich buigt over het zogeheten Rus- ie witwasschandaal. Russische regeringsfunctionarissen len geldstromen, waaronder leningen van het Internatio- Monetair Fonds (IMF), naar de Amerikaanse Bank van York hebben doorgesluisd. Het zou om de grootste wit- •peratie in de geschiedenis gaan. De onderminister pleitte meer instrumenten om zulke schandalen in de toekomst Orkomen. Amerika kan niet de vergaarbak van criminele engsten uit het buitenland worden, aldus Robinson. Fabrikanten niet van plan opnieuw regeling te treffen Het Amerikaanse ministerie van justitie heeft gisteren een rechtszaak aangespannen tegen tabaksfabrikanten. Het ministerie wil het grootste deel van de 40 miljard gulden terugkrijgen die per jaar worden uitgegeven aan de gezondheidszorg voor zieke rokers. WASHINGTON-BONN Rtr-DPA Volgens minister van justitie Reno is de eis gerechtvaardigd, omdat de industrie tientallen jaren een campagne van 'be drog en fraude' heeft gevoerd om de schadelijke effecten van sigaretten op de gezondheid te verdoezelen. Ook zou de indu strie doelbewust meer nicotine aan sigaretten hebben toege voegd om rokers verslaafd te maken en te houden. Philip Morris, 's werelds grootste tabaksfabrikant en ma ker van het wereldmerk Marl boro, reageerde onmiddellijk en als door een slang gebeten op het offensief van Reno. In 1998 trof de firma - na voor de rechter te zijn gedaagd - een re geling met regeringen van af zonderlijke Amerikaanse staten voor de kosten van hun ge zondheidszorg in verband met tabak. Dat kostte het bedrijf honderden miljoenen dollars. De fabrikant sloot gisteren onmiddellijk uit weer zo'n rege ling, nu met de federale over heid, te zullen treffen. „Wij denken niet dat dit soort poli tiek gemotiveerde rechtszaken in iemands belang is. We zullen ons dan ook met kracht verde digen en sluiten een regeling uit", aldus een woordvoerder. Ook de overige producenten reageerden geïrriteerd. De sigarettenindustrie weer spreekt vooral de stelling van het ministerie dat het risico van roken is verdoezeld. Reeds in 1964 had de Amerikaanse rege ring zelf voor de gevaren van roken gewaarschuwd. Sinds 1966 dwingt zij de fabrikanten zelfs waarschuwingen op de pakjes te zetten. De fabrikanten hebben zich daar altijd aan ge houden, en kunnen dus niet van misleiding worden beticht, aldus de industrie. Reno gaat er echter van uit dat de fabrikanten zich al sinds 1953 realiseerden dat roken ernstige ziektes kan veroorza ken, en dat het onthullen van die waarheid 'een dodelijke be dreiging' voor hun bedrijven vormde. Daarom zouden zij al in de jaren vijftig gezamenlijk hebben gekozen voor een cam pagne van misleiding. BRUSSEL PAUL KOOPMAN CORRESPONDENT De gevreesde Australische red back spider blijkt bijzonder goed te gedijen in België. Het spinnetje, waarvan de beet in zeldzame geval len dodelijk kan zijn, heeft zich de afgelopen zomer enthousiast voortgeplant in de omstre ken van het Vlaamse plaatsje Bree. Het Ko ninklijk Belgisch Instituut voor de Natuurwe tenschappen houdt er ernstig rekening mee dat de spin, meegereisd in een container met een partij tenten uit Australië, zich permanent in België heeft gevestigd. Alleen het vrouwtje van de 'red back' is giftig, en haar wapenarsenaal liegt er niet om. Het gif van de spin is vijftien maal krachtiger dan het gif van een ratelslang. Wie gebeten wordt, voelt eerst hooguit een licht prikje, maar bin nen vijf minuten begint de ellende. In Austra lische vakliteratuur wordt een keten van symptomen beschreven, beginnend met hevi ge plaatselijke pijn, zweten, spiersamentrek- kingen, plaatselijke verlamming en stijfheid, bevingen, overgeven, duizeligheid, adem nood, toevallen en bewusteloosheid. Naar schatting één procent van de beten is dodelijk, als niet binnen drie uur tegengif wordt toege diend. Het Belgische Instituut voor de Natuurweten schappen heeft de overheid aangeraden een voorlichtingscampagne voor te bereiden, om dat de red back spider zich zeer snel kan ver spreiden en de onaangename gewoonte heeft de aanwezigheid van mensen op te zoeken. In Australië komt de spin het meest voor in ste delijke gebieden, liefst dicht bij woningen en bijvoorbeeld speeltuinen. Er werden 'red backs' aangetroffen op uiteenlopende locaties, zoals de onderkant van toiletbrillen, de hand grepen van motorfietsen, onder schommels, in potplanten en in pantoffels. De spin weeft zijn web liefst in donkere nissen en heeft een lijf dat niet veel groter is dan een speldenknopje. In Australië wordt de koloni satie van België door de red back spider met veel belangstelling gevolgd. Aangenomen werd dat de spin zich niet in een koud en nat klimaat kan handhaven, maar enkele jaren ge leden vestigde de spin zich al met succes in Ja pan. In Australië geldt de vrouwelijke red back als een zeer taai dametje. Na de geslachtsdaad eet zij meestal haar partner op. Met zijn zaad kan ze tot twee jaar lang nakomelingen produce ren, per vrouwtje zo'n 5.000 eieren. Zonder voedsel kan de spin maximaal zeven maanden in leven blijven. De pasgeboren spinnetjes la ten zich aan een webdraadje door de wind meevoeren. Als de red back de winter in België overleeft, is de kans groot dat het spinnetje zich ook in Nederland vestigt. Het Instituut voor Natuurwetenschappen meent dat bestrij ding weinig zin heeft, omdat de spin moeilijk is op te sporen en de eitjes resistent zijn tegen de meeste soorten insecticiden. Het is niet be kend of de red back spider in Europa natuur lijke vijanden heeft. pristina ap De Servische afgevaardigden zijn gisteren uit de multi-etni- sche bestuursraad van Kosovo gestapt. Ze protesteren daar mee tegen de oprichting van het civiele korps dat de plaats moet gaan innemen van het Kosovo Bevrijdingsleger (UQK). Volgens afgevaardigde Mom- cilo Trajkovic wil de internatio nale gemeenschap de proble men in de Servische provincie 'op etnische basis' oplossen en is er van het verlangen naar een multi-etnisch Kosovo niets over na de oprichting maandag van het Beschermingskorps van Kosovo (TMK). De ministers van buitenland se zaken van de VS, Groot-Brit- tannië, Frankrijk, Italië en Duitsland hebben juist gisteren gezegd dat het TMK zal bijdra gen aan de veiligheid voor alle gemeenschappen in Kosovo. Bernard Kouchner, VN-be- stuurder in Kosovo, deed het opstappen van de Serviërs uit de raad af als een gebaar naar de Servische bevolking. Kouch ner reageerde zeer kwaad op Servische beschuldigingen dat de NAVO en de VN streven naar een Kosovo waar alleen plaats is voor Kosovaren. „Wij doen meer ons best dan de Serviërs om een multi-etnisch Kosovo te scheppen", zei Kouchner. „Het zal er komen als wij het genoeg tijd geven om vertrouwen op te bouwen. Wij zijn er klaar voor, zij niet." Een Oost-Timorese jongen kijkt angstig naar een Australische soldaat. Ondanks de komst van soldaten van de internationale vredesmacht blijft de situatie op Oost-Timor gespannen. foto reuters beawiharti NEW YORK-JAKARTA JOHN WANDERS THEO HAERKENS Secretaris-generaal Kofi Annan van de Verenigde Naties heeft gisteren in New York aan mi nister van Aartsen van buiten landse zaken zijn deelneming uitgesproken in verband met de gewelddadige dood van de 30- jarige Nederlandse journalist Sander Thoenes op Oost-Ti- mor. Ook Van Aartsens Indone sische collega Alatas sprak zijn afschuw uit over de moord op de Nederlandse journalist. Van Aartsen, die deze week in New York verblijft vanwege de jaarlijkse Algemene Vergade ring van de VN, toonde zich zichtbaar geschokt door de dood van Thoenes: „Dit is in één woord gezegd verschrikke lijk". De minister heeft van zijn ambtgenoot Alatas de garantie gekregen dat de Indonesische regering alle medewerking zal verlenen bij het onderzoek naar de precieze toedracht van Thoenes' dood. Ook de multi nationale vredesmacht die op Oost-Timor is gestationeerd, zal meewerken aan het onderzoek, verzekerde de Australische per manente vertegenwoordiger bij de VN, ambassadeur Penelope Wensley. Sander Thoenes is het eerste westerse slachtoffer van de mi lities die al maanden terreur uitoefenen in de regio. Ze heb ben gezworen wraak te nemen op westerlingen omdat ze die mede verantwoordelijk achten voor de afscheiding van Oost- Timor. Thoenes werd bij een weg blokkade doodgeschoten door zes bewapende mannen. Vol gens de man die de journalist op zijn motorfiets rondreed, droegen zij uniformen van het Indonesische leger. Het duo probeerde op de motor te ont komen, maar kwam ten val toen een band lek raakte. De bestuurder van de motor wist te ontkomen. Thoenes slaagde daar niet in en werd neerge schoten. Thoenes werkte sinds 1997 in Indonesië voor het weekblad Vrij Nederland en de Britse za kenkrant Financial Times en werkte daarvoor in de voorma lige Sovjet-Unie. Einde dioxinecrisis lijkt in zicht zouden worden op de aanwe zigheid van PCB's. Na ongeveer een maand werd deze maatre gel geschrapt voor melk, omdat de veiligheidsnormen hier niet noemenswaardig werden over schreden. Nu ook het rundvlees van de 'zwarte lijst' is gehaald, rekent het Belgische kabinet er op dat binnen enkele weken varkens vlees en gevogelte eveneens 'veilig' worden verklaard. Vol gens een woordvoerder van de Commissie waren er van de 2.200 runderstalen zo'n 30 po sitief, waarvan sléchts twee met hoge waarden. Alle positieve stalen waren echter afkomstig van bedrijven die gevestigd zijn onder de rook van zware indu strie of afvalverbrandingsovens. Het is bekend dat met name af- valovens veel PCB's in het mi lieu kunnen brengen. De veterinaire experts van al le lidstaten, met uitzondering van Italië, vonden de resultaten geruststellend genoeg om de verplichte controles op rund vlees te schrappen. Italië ont hield zich van stemming. BRUSSEL PAUL KOOPMAN CORRESPONDENT België hoeft rundvlees dat voor de export bestemd is niet meer te testen op de aanwezigheid van PCB's, een 'verklikker' voor de aanwezigheid van dioxine. De Europese Commissie be sloot gisteren tot deze versoe peling van het controle-regime tegen België. Ze deed dat nadat de resulta ten van 2.200 controles op rundvlees aan veterinaire des kundigen waren voorgelegd. Slechts enkele stalen vertoon den een te hoge concentratie PCB's, maar deze vervuiling moet volgens de Commissie niet worden toegeschreven aan verontreinigd veevoer, de oor zaak van de Belgische dioxine crisis. De regering-Verhofstadt haalt opgelucht adem, nu het einde van de dioxine-affaire in zicht begint te komen. Op 6 augustus eiste de Europese Commissie nog van België dat alle produc ten met meer dan vijf procent dierlijk vet vóór de export getest LONDEN HARM HARKEMA CORRESPONDENT Premier Kok reageerde maandag posi tief op het CDA-plan om ouders van ontspoorde kinderen een verplichte opvoedcursus te geven. Hij laat uitzoe ken of het uitvoerbaar is. De 'asocia- len-cursus' is niet nieuw. Het idee komt uit Groot-Brittannië, waar de La- bour-regering van Tony Blair het vorig jaar op experimentele basis heeft inge voerd in tien gemeenten. In de Britse situatie kunnen ouders niet alleen worden verplicht worden tot het volgen van een cursus, ook kunnen zij verantwoordelijk worden gesteld voor het spijbelen van hun kin deren. Wie in gebreke blijft, kan wor den veroordeeld tot een boete van maximaal 3.300 gulden. De kritiek op 'moraalridder' Blair was op voorhand groot. Hier betreedt de overheid met opgeheven vinger de huiskamer, zo werd en wordt betoogd, en daar dient zij zich verre van te hou den. Andere critici die op de bres staan voor de rechten van burgers vrezen willekeur: wie wel, wie niet? Cynisch vragen zij zich af of wellicht ook minis ter van binnenlandse zaken Jack Straw verplicht op cursus moet. Diens zoon immers pleegde een strafbaar feit door drugs te verkopen. Kritiek uit de sociale diensten is er ook. Ouders van kinderen die zijn ont spoord, zijn dat zelf vaak ook. Ver plicht een asociale vader tot het volgen van een opvoedcursus wegens wange drag van zijn zoontje, en de kans is groot dat het kind nog meer klappen krijgt dan het toch al kreeg, of dat zoonlief voorgoed de ouderlijke wo ning wordt uitgeschopt. Onderzoek in Sunderland, een grauwe Noord-Engelse haven- en industrie stad, wijst in die richting. Hard lokaal beleid om huurders die overlast ver oorzaken op straat te zetten, leidde er de afgelopen jaren tot een toename van het aantal straatkinderen en een groei van de wachtlijsten in het op- vangcircuit. Verscheidene ouders zet ten hun overlast veroorzakende kroost namelijk uit huis om hun eigen uitzet ting door de gemeente te voorkomen. Ervaring met de nieuwe maatregel is er nog niet veel. In de tien gemeenten waar nu wordt geëxperimenteerd, zijn tot nog toe een kleine negentig ouders van ontspoorde kinderen door een rechter op cursus gestuurd. Het groot ste aantal daarvan - 25 cursisten - komt voor rekening van Saint Helens, een industriestad onder de rook van Liverpool met een kleine 200.000 in woners. Projecüeider Bob Smith is voorlopig voorzichtig positief over het experiment. „Er is altijd volledig aan de ouders voorbij gefietst en daardoor was het met de kinderen dweilen met de kraan open." Hoewel de cursus in feite een dwang maatregel is, worden de betrokken ou ders - die in de praktijk allemaal aan de onderkant van de samenleving blij ken te bungelen - op positieve wijze benaderd. „De meeste mensen willen graag goede ouders zijn. Dat is zo'n beetje een menselijke basisbehoefte", zegt Smith. Ze blijken dan ook bereid uit zichzelf de uit tien bijeenkomsten bestaande cursus te volgen, de een wat makkelijker dan de ander. Voor som migen is dit de eerste keer dat ze hulp en tips krijgen. Op het ogenblik heeft Smith moeilijk heden met slechts één dwarsliggende moeder die weigert naar de cursus te komen. Haar wacht een zware boete. Reacties op de cursus zijn over het al gemeen positief. De meesten geven aan dat ze ervan geleerd hebben, som migen zeggen dat ze er in de praktijk wat aan hebben. Een moeder: „Eerst schreeuwde ik heel vaak tegen hen. Nu ben ik kalmer en probeer ik hen een reden te geven waarom ik iets van ze wil. Ik kan nu al wat beter omgaan met mijn dochter. Zij schreeuwt nu ook minder tegen mij." Allemaal rozegeur en maneschijn? Nee. De rechter veroordeelt alleen ou ders tot de cursus van wie wordt ver ondersteld dat ze van goede wil zijn. Ernstig ontaarde ouders, zoals alcoho lici en junks, worden op voorhand al niet tot de cursus veroordeeld. Ze zijn zó ontspoord dat ze er toch niets van opsteken. Een aantal ouders kan trou wens sowieso niet op cursus omdat ze voortdurend in de gevangenis zitten. Het zijn vaak wel de ouders van de meest criminele jongeren in Saint He- lens, waar jaarlijks zo'n driehonderd kinderen onder de 16 jaar met justitie in aanraking komen. „Dit is het zwakste punt van het ver haal", zegt Smith. „En het is nog on rechtvaardig ook. De minst asociale ouders en de goedwillende ouders worden bedreigd met een forse boete als zij niet meewerken, terwijl de echte asocialen daarvan geen last hebben omdat ze niet eens worden opgeroe pen voor de cursus. Hetzelfde voor één-oudergezinnen. Moedti wordt ge straft als ze niet meewerkt, maar voor de vader, die hem ooit is gesmeerd, hebben we niks." PEKING AFP De inwoners van Peking krijgen een week vrij om het vijftigjarig bestaan van de communisti sche staat te herdenken. De scholen en andere openbare in stellingen blijven gedurende die tijd dicht. Op 1 oktober is het vijftig jaar geleden dat de communisten aan de macht kwamen. De re gering heeft als geschenk aan de bevolking onlangs bekend gemaakt dat het aantal vrije da gen per jaar met drie zal wor den uitgebreid. Rond 1 oktober krijgen de Chinezen twee dagen vrij. Tot dusver was dat één dag. De regering herdenkt de vijf tigste verjaardag van het com munistische regime op 1 okto ber met een grote parade van burgers en militairen in de hoofdstad. Om de feestvreugde te vergroten heeft zij aangekon digd dat salarissen en uitkerin gen met 15 tot 30 procent om hoog zullen gaan. Vooral amb tenaren, werklozen en gepen sioneerden profiteren daarvan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 7