Ouderen missen boot met computers
Groene Hart hoeft
niet langer op slot
Gevolgen 'flitstrein' onderwerp tentoonstelling
roef met krant op maat
Binnenland
Friese paarden in Workum
Laserdouche voor gevel
Rotterdamse stadhuis
Provincie poetst Ceteco-miljoenen in één keer weg
DONDERDAG 23 SEPTEMBER 1999
Zeeleeuw bezwijkt aan narcose
cmmen In het Noorder Dierenpark in Emmen is maandag
avond de zeeleeuw Charell overleden aan een te zware narcose.
De verzorgers waren gedwongen het dier onder verdoving te
brengen, omdat het te agressief werd tegen de vrouwelijke zee
leeuw Elisa. Charell hield Elisa al enige tijd in 'gijzeling'. Dat is
een normaal gedragspatroon bij zeeleeuwen. Het mannetje
werd echter steeds agressiever tegen het wijfje, waarop de ver
zorgers besloten de twee te scheiden. Dat kon alleen maar door
Charell onder narcose te brengen. De verdoving pakte echter
tragisch uit, zo meldt een woordvoerster van het Noorder Die
renpark.
Jongen bekent ontucht met peuter
goor Een dertienjarige jongen uit Goor heeft bekend ontucht
te hebben gepleegd met een vierjarig jongetje. Dat is tien dagen
geleden gebeurd in een bos aan de Mossendamseweg in Goor.
De plek is een geliefde speelplaats van kinderen in de buurt.
Volgens een politiewoordvoerder is niet gebleken dat de jongen
vaker in deze omgeving ontucht met kinderen zou hebben ge-
Geen DNA-onderzoek in zaak Scholte
amsterdam De rechter-commissaris in Amsterdam heeft het
verzoek van de officier van justitie afgewezen om DNA-onder-
zoek te verrichten in de zaak-Rob Scholte. De kunstenaar ver-
- loor vijfjaar geleden beide benen toen onder zijn auto een gra
naat ontplofte. Een haar die de politie na de ontploffing aantrof
was een van de laatste strohalmen waarmee het Openbaar Mi
nisterie de aanslag hoopte op te lossen. Het OM wilde het DNA
van de haar vergelijken met dat van twee verdachten.
Ie Ruim miljoen uit parkeermeters
amsterdam Criminelen hebben in Amsterdam de eerste acht
maanden van dit jaar al 1,2 miljoen gulden gestolen uit parkeer
automaten. Vorig jaar liep de gemeente 1,8 miljoen gulden mis.
l'olgens een woordvoerder van de dienst Stadstoezicht worden
de parkeerautomaten steeds beter beveiligd, maar bedenken de
criminelen ook steeds weer nieuwe manieren om de automaten
e kraken. Volgens Stadstoezicht kampt niet alleen Amsterdam
met automatenkrakers, maar hebben ook andere steden in Ne
derland en Europa met dit probleem te maken.
1 Koeloze zondag' gaat door
)EN haag Alle 4,4 miljoen Nederlandse koeien gaan zondag 3
iktober de stal in. Melkveehouders protesteren hiermee tegen
Ie mestplannen van minister Brinkhorst (Landbouw). De koe-
ndag is een idee van de Zuidelijke Land- en Tuinbouw-
irganisatie (ZLTO) en wordt nu landelijk overgenomen. Dat
leeft LTO-Nederland bekendgemaakt. Minister Brinkhorst
Landbouw) zegt in een reactie het verband tussen het mestbe-
eid en koeloze zondag niet te zien: „Ik wil graag koeien in de
vei. Daarom wil ik ook een meer grondgebonden veehouderij
nis het noodzakelijk snel aan de slag te gaan."
Alcoholverbod in Emmen uitgebreid
men De gemeente Emmen heeft een al langer bestaand al-
iliolverbod in de wijk Angelslo uitgebreid. Aanleiding is het
pnieuw uitbreken van ongeregeldheden, afgelopen dinsdag.
)e wijk wordt al enkele jaren geteisterd door gewelddadigheden
"V ie volgens de gemeente te wijten zijn aan overmatig drankge-
V ruik door een groep jongeren. Afgelopen maandag had burge-
ïeester P. van der Velden nog overleg met de jongeren om iets
doen aan hun problemen. „Ik had een goed gevoel over dat
-jjsprek, maar als het een dag later toch weer uit de hand loopt
'J en ik behoorlijk teleurgesteld", aldus de burgemeester.
'even jaar voor doodslag op zoon
:n haag De rechtbank in Den Haag heeft een 40-jarige Hage-
aar wegens doodslag tot zeven jaar gevangenisstraf veroor-
eeld. De man schoot op 4 juni bij een snackbar aan het Lo-
intzplein in Den Haag zijn 18-jarige zoon dood. Er was tien
ar celstraf geëist. Tijdens de behandeling van de zaak twee
st eken geleden, beriep de verdachte zich op noodweer. Aan de
tale schietpartij zouden bedreigingen vooraf zijn gegaan.
(otterdam plat door stroomstoring
ïïterdam Een stroomstoring heeft gisteren voor chaos ge-
)rgd tijdens de avondspits in Rotterdam. Bijna twee uur lang
inden trams en metro's niet rijden. Overal ontstonden op-
[ïppingen of stonden groepen mensen te wachten tot ze naar
lis konden. De storing ontstond tegen kwart voor vijf in de
iddag. In Kralingen, Ommoord en een deel van Capelle deden
lefoons en stoplichten het niet en konden trams en metro's
iet rijden. Ook het treinverkeer ondervond hinder. Op de lijn
iet Gouda reden helemaal geen treinen meer. De storing bij de
einen duurde ongeveer een half uur. De brandweer kreeg tien-
Uen meldingen van mensen die vastzaten in liften.
lode bij ontploffing in Den Haag
n haag In een woning aan de Haagse Troelstrakade is een
Mg onbekende persoon woensdagmiddag om het leven geko-
len door de ontploffing van een handgranaat. De ontploffing
ind plaats in de achterzijde van het huis. In eerste instantie
ek het om een schietpartij te gaan, maar volgens de politie-
gsman is inmiddels gebleken dat een handgranaat is ontploft.
loeren investeren nog amper
n haag De varkens- en kippenboeren breiden hun stallen
luwelijks nog uit. De investeringen zijn jarenlang niet zo laag
weest. Dat blijkt uit bouwcijfers die minister Brinkhorst
andbouw) aan de Tweede Kamer heeft gezonden. Varkens-
fuders kregen in het eerste kwartaal 62 bouwvergunningen;
n jaar eerder waren dat er nog 166. Kippenhouders ontvingen
vergunningen tegen 80 in het eerste kwartaal van '98. De
leren kampen bovendien met lage opbrengsten en onzeker-
id over de nieuwe mestvoorstellen van Brinkhorst. Voor elke
3'1 ibreiding moeten ze kippen- of varkensrechten van collega's
or Pen-
ierenactivisten gewond bij vechtpartij
ids megen Dierenactivisten en pelsdierhouders zijn vanochtend
id half tien slaags geraakt op het stationsplein in Nijmegen,
politie heeft negen pelsdierhouders aangehouden omdat ze
et n°g onbekende voorwerpen zouden hebben ingeslagen op
n groep van ongeveer vijftien actievoerders. Een onbekend
ntal betrokkenen raakte gewond door de vechtpartij. Een van
actievoerders moest zich in het ziekenhuis laten behandelen,
actievoerders hebben aangifte gedaan bij de politie. De die
nactivisten wilden met de bus naar Nederasselt afreizen. Daar
vandaag de jaarlijkse contactdag van pelsdierfokkers gehou-
'ERDAM ANP
leverij Het Parool gaat een
op maat leveren. De
hpaper on demand rolt uit
Jprinter nadat een lezer zijn
voorkeuren heeft aan-
egin volgend jaar
J het bedrijf van start met
1 proef, waarbij enkele prin-
[Jtomaten in en bij Amster-
hogescholen en univer-
'en worden geplaatst,
a zers kunnen op de auto-
En intoetsen over welke on-
'erpen ze nieuws willen le-
jp Nadat de berichten zijn
ehaald via een verbinding
met de redactie, wordt ter plek
ke een krant op 'tabloidachtig
formaat' geprint. De kosten zul
len ongeveer dezelfde zijn als
die van een gewone krant. Als
de proef een succes blijkt, zul
len er meer automaten worden
neergezet in de hoofdstad. In
de Verenigde Staten bestaat de
'newspaper on demand' al.
De voordelen zijn legio, aldus
Het Parool. Zo zijn er geen
drukkerij en omvangrijk distri
butieapparaat nodig. Boven
dien kan er gericht geadver
teerd worden omdat de voor
keuren en de locatie van de le
zer al bekend zijn.
ANP Algemeen N
Is Persbureau CPD Geassocieerde Pers Diensten
Te weinig senioren hebben toegang tot nieuwe technologie
Het gaat niet goed tussen ouderen en computers. De se
nioren dreigen de boot te missen als het gaat om deelna
me aan de hedendaagse informatiemaatschappij. Over
heden, ouderenorganisaties en bedrijfsleven moeten een
manier zien te vinden om ze er bij te betrekken. Dat zegt
het Nederlands Platform Ouderen en Europa (NPOE) dat
onderzoek deed naar 'Toegang tot de informatiesamen
leving voor ouderen'.
rotterdam anp
Het rapport laat geen rooskleu
rig beeld zien. Er zijn weinig
ouderen die toegang hebben
SP heeft geen
vertrouwen meer
in commissaris
den haag robbert minkhorst
De statenfractie van de SP van
Zuid-Holland heeft geen ver
trouwen meer in commissaris
van de koningin J. Leemhuis-
Stout. Volgens de socialisten is
het niet duidelijk of ze liegt of
gelogen heeft over haar rol in
de Ceteco-affaire.
SP-fractievoorzitter F. Ver
geer vroeg gisteren vergeefs om
opheldering over de rol van
Leemhuis-Stout als de voorzit
ter van Gedeputeerde Staten
die handtekeningen zet onder
besluiten die het uitlenen van
forse geldbedragen mogelijk
maken. Aanvankelijk verklaarde
Leemhuis-Stout dat ze 'lang
niet altijd wist wat ze onderte
kende'.
Volgens verschillende kran
tenberichten wist ze dat echter
wel degelijk. Vergeer baseerde
zich gisteren met vragen over
de gang van zaken op een ver
haal in het Algemeen Dagblad.
Ze wilde weten hoe dat te rij
men viel met eerdere verklarin
gen van de commissaris. Leem
huis antwoordde niet zelf. Dat
deed gedeputeerde Dekker, die
over het complete Ceteco-dos-
sier het woord voert. Hij be
perkte zich echter tot de verkla
ring dat er geen mededelingen
worden gedaan zolang het rap
port van de commissie Van
Dijk, die de affaire onderzoekt,
niet is verschenen.
Vergeer had overigens wel
verwacht dat ze geen concreet
antwoord van Dekker zou krij
gen. Daar was het de Leidse
ook niet alleen om te doen. .Al
le fracties hadden deze vragen
moeten stellen. De statenleden
moeten samen de scho'uders er
onder zetten. Dat kan alleen als
we goed en volledig geïnfor
meerd worden. Ik wil me niet in
een hoek laten drukken."
tot nieuwe informatietechnolo
gie en er ook mee om kunnen
gaan. Als deze ontwikkeling niet
wordt gekeerd, zullen ouderen
steeds verder het contact met
de wereld om hen heen verlie
zen. Dat leidt uiteindelijk tot
een tweedeling in de maat
schappij: zij die hun informatie
op allerlei manieren zelf weten
te verkrijgen, en zij die dat niet
kunnen en op een zeker mo
ment nog geen treinkaartje
meer kunnen bemachtigen.
In de zes Europese landen
die onderzocht zijn, bestaan
wel initiatieven om hier veran
dering in te brengen. Maar die
pogingen zijn vaak veel te klein
schalig en versnipperd om wer
kelijk zoden aan de dijk te kun
nen zetten. Bovendien wordt er
daarbij weinig samengewerkt
en dus ook geen kennis uitge
wisseld.
Vaak weten initiatiefnemers
van elkaar niet waar ze mee be
zig zijn. Volgens het NPOE
moet er dan ook een Europees
netwerk komen dat alle initia
tieven verbindt.
Daarnaast moeten de oude
ren zelf ook warm gemaakt
worden voor computers. Zij
denken vaak dat de nieuwe
technologie te moeilijk voor
hen is. Bovendien zien zij er
voor zichzelf vaak weinig nut
in.
Internet hééft voor ouderen
momenteel ook veel minder
nut dan het zou kunnen heb
ben, stelt NPOE. De aanbieders
laten veel kansen liggen. Oude
renorganisaties zouden meer
moeten meedenken met aan
bieders van nieuwe technologi-
en om deze aantrekkelijker te
maken voor ouderen.
Als voorbeelden van wel ge-
toepassingen noemt
het rapport onder meer het Ne
derlandse SeniorWeb, waarbij
ouderen begeleid en getraind
worden in het gebruik van In
ternet. Ook het Spaanse Punt-
oAzul-programma is een lich
tend voorbeeld. Daarbij zijn
elektronische informatiekiosks
geïnstalleerd bij bijvoorbeeld
banken. Door simpelweg het
scherm aan te raken kan infor
matie worden opgehaald over
zaken als gezondheidszorg, fi
nanciën of cultuur.
Rotterdam De hoofdstraat van Workum was gisteren het domein van trotse Friese paarden. De harddra
verij in het Friese stadje trok veel publiek. foto anp jacob melissen
Zuid-Holland wil meer woningbouw
den haag robbert minkhorst
Gemeenten in het Groene Hart
moeten tot 2005 meer huizen
kunnen bouwen dan ze nu mo
gen. Zuid-Holland wil de weg
daartoe vrijmaken door haar
streekplan te wijzigen. Daar
voor klopt de provincie aan bij
het Rijk.
Binnen het Groene Hart mag
nu slechts mondjesmaat wor
den gebouwd. Dat heeft geleid
tot klachten van gemeenten. Ze
vrezen voor vergrijzing, trek
naar de steden van kapitaal
krachtige gezinnen en voor een
verlies van voorzieningen als
supermarkten en horecagele
genheden.
De nieuwe gedeputeerde M.
Vissers liet gisteren blijken ge
voelig te zijn voor dat argu
ment. Hij wil 1 het probleem
aanpakken door gemeenten
meer vrijheid te geven. Die
moet leiden tot 'leefbare ker
nen', maar niet tot verstedelij
king. Vissers uitspraak is opval
lend, omdat het juist de provin
cie was die eerder koos voor het
beperken van de aantallen te
bouwen huizen per gemeente.
Het Rijk hechtte meer waarde
aan bebouwingsgrenzen, zij het
dat die weer straldcer om de ge
meenten liggen dan in het
streekplan van de provincie is
Zuid-Holland wil af van wo-
ningbouwcontigenten en gek
genoeg is het nu het Rijk dat die
wijziging nog tegenhoudt, zegt
Vissers. „Het Rijk verbiedt ge
meenten nu om meer te bou
wen. We moeten dus om extra
woningen gaan bedelen."
Daartoe gaat Vissers met de
gemeenten overleggen welke
knelpunten er zijn. Tegelijker
tijd laat hij ook ambtenaren een
nota schrijven die moet uit
monden in een wijziging van
het streekplan. Deze 'beleids
nota contouren en contigenten'
wordt in april volgend jaar ter
goedkeuring aan het provincie
bestuur voorgelegd.
Uitgebreide onderhoudsoperatie
rotterdam anp
den haag robbert minkhorst
De provincie Zuid-Holland lost in een klap
de eventuele financiële tegenvallers van de
Ceteco-affaire op. Daarvoor moet de pro
vincie een greep uit de eigen kas doen. De
financiële reserves komen dan wel onder
het minimumniveau, maar dat is slechts
tijdelijk. Zuid-Holland'hoeft er in elk geval
geen plannen of projecten voor uit te stel
len. Met een licht triomfantelijke glimlach
presenteerde gedeputeerde L. Huizer van
financiën gistermiddag de begroting voor
volgend jaar, pas drie weken nadat ze haar
partijgenoot A. de Jong is opgevolgd. De
Jong is het eerste slachtoffer van de ban
kiersaffaire. De financiële huishouding van
de provincie staat er ondanks die affaire
betrekkelijk gunstig voor. Zuid-Holland
wacht de komende jaren enkele forse mee
vallers. Dankzij die meevallers hoeft de
provincie niet te bezuinigen om de risico's
van de leningenportefeuille af te dekken.
Berekend is dat die risico's samen 59,2
miljoen gulden bedragen. De twee lenin
gen aan het zieltogende handelshuis Cete-
co van in totaal 47,5 miljoen worden daar
bij geteld. Voor 'nieuw beleid' heeft Zuid-
Holland 39,8 miljoen gulden (dat al was ge
reserveerd) niet nodig. Dat is te danken aan
een hogere bijdrage uit het Provinciefonds,
hogere dividenduitkeringen en aan het
groeiend aantal auto's in de provincie. Een
deel van de motorrijtuigenbelasting komt
ten goede aan Zuid-Holland.
Met de meevaller van de verkoop van
stroomproducent EZH aan Preussen Elek
tra en de winst op het bankieren is in de
nieuwe begroting geen rekening gehouden.
GS vinden dat onverantwoord omdat er
nog geen zicht is op hoe hoog die winst is.
Het Rotterdamse stadhuis
wordt in oude glorie hersteld.
Binnen vijftig dagen moet een
zogenoemde laserdouche de
gevel weer net zo doen stralen
als na de bouw, 85 jaar geleden.
Het monumentale gebouw
aan de Coolsingel dateert uit
1914 en is al jaren ernstig ver
vuild. Plannen om daar iets aan
te doen ketsten steeds af op de
kwetsbaarheid van de gebruikte
zandsteen en tufsteen, die niet
bestand bleken tegen de ge
bruikelijke schoonmaaktech-
nieken.
Onlangs werden echter twee
stenen naar Parijs gestuurd om
bij wijze van experiment een la
serdouche te ondergaan. Ze
kwamen stralend lichtbeige én
intact terug.
De nieuwe reinigingstechniek
is afkomstig uit de hersenchi-
rurgie. Bij hersenoperaties snij
den de laserstralen door de
schedel, maar stoppen zodra ze
op het zachte hersenweefsel
stuiten. Bij gevelreiniging blijkt
dat hetzelfde te werken. De
stralen verwijderen het vuil,
maar tasten de onderliggende
steen niet aan. Eerder werd de
methode met succes toegepast
op het stadhuis aan de Grote
Markt in Brussel en het Keizer
lijk Paleis in Wenen.
De gemeente trekt een mil
joen gulden uit voor reiniging
van de gevel. Daarna wordt ook
de rest onder handen geno
men. In de komende drie jaar
ondergaat het gebouw een uit
gebreide onderhoudsoperatie
die vijftig miljoen gulden kost.
Zo wordt ook het 320.000 lei
en tellende dak vernieuwd. De
blauwgrijze stenen worden ge
haald uit dezelfde groeve in
Wales als tachtig jaar geleden.
„En net als toen krijgen we daar
een garantie van tachtig jaar
op", aldus projectleider Kost.
De kogelgaten uit de Tweede
Wereldoorlog worden overigens
niet opgevuld. Ze blijven zitten
als tastbare herinnering aan die
periode.
In 2005 heeft Nederland zijn
eigen hogesnelheidstrein. Van
Amsterdam rij je dan in drie
kwartier naar Antwerpen, in
twee en een half uur naar Pa
rijs, in ruim drie uur naar
Londen. De steden en gebie
den waar de hogesnelheids-
spoorlijn doorheen snijdt, zul
len er ingrijpend door veran
deren. Een expositie in Rotter
dam biedt voor het eerst in
zicht in de verstrekkende ge
volgen van het 'flitsspoor' voor
de Nederlandse ruimtelijke or
dening.
rotterdam hans de bruun
Het felle politieke debat over
het tracé van de hogesnel-
heidsspoorlijn door.het 'Groe
ne Hart van Holland' is, na het
besluit van de Tweede Kamer
daarover, verstomd.
Maar dat debat was slechts het
begin van de discussie over de
gevolgen van de aansluiting
van Nederland op het Europe
se net van hogesnelheidsver-
bindingen. Over zes jaar moet
de eerste flitstrein van Amster
dam, via Schiphol, Rotterdam
en Breda over zijn eigen snelle
baan naar de Belgische grens
rijden, om daar op dat Europe
se net aan te sluiten. En vijf jaar
later moet ook de oostelijke
aansluiting - van Amsterdam
via Utrecht en Arnhem naar
Duitsland - in gebruik zijn.
Al deed de discussie over het
Op grote reclamezuilen kunnen de steden waar de flitstrein stopt de plannen tonen voor hun stationsgebied.
tracé door het Groene Hart an
ders vermoeden, bij de intocht
van de hogesnelheidsttreinen
gaat het niet alleen om de aan
leg van rails en het beperken
van de overlast. De nieuwe
spoorlijn zal ook grote veran
deringen teweeg brengen in de
steden en gebieden waar zij
doorheen snijdt.
„Een groot deel van Nederland
gaat op de schop", zegt Jacque
line Tellinga, samenstelster van
de expositie over de ruimtelijke
gevolgen van de hogesnel
heidslijn, die gisteren bij het
Nederlands Architectuurinsti
tuut in Rotterdam is geopend.
Hoewel de meeste plannen
voor de gebieden langs de rou
te nog in het tekentafelstadium
verkeren, bewijst de tentoon
stelling het gelijk van de stel
ling van Tellinga. De steden die
aan de hogesnelheidslijnen een
station krijgen - Amsterdam,
Rotterdam, Utrecht, Den Haag,
Arnhem en Breda, alsmede
Schiphol - staan voor een in
grijpende vernieuwing van hun
stationsgebieden, die tientallen
miljarden guldens gaat kosten
en het aanzien van die steden
foto qpd niels van der hoeven
drastisch zal veranderen.
Niet al die projecten zijn een
direct gevolg van de komst van
de flitstrein. In Arnhem is twee
jaar geleden al beginnen met
een herinrichting van de bin
nenstad, toen een besluit over
de komst van de Duitse hoge
snelheidstrein nog genomen
moest worden. Ook in Utrecht
was men al langer in discussie
over een hele nieuwe binnen
stad rond het verouderde win
kelcomplex van Hoog Catharij-
ne. Amsterdam is bezig met
een ambitieus plan voor de
ontwikkeling van de Zuid-as.
Rotterdam wil het gebied rond
het Centraal Station moderni
seren. In Den Haag waar een
deel van de hogesnelheidtrei-
nen zijn begin- en eindpunt
krijgt, wordt het Centraal Stati
on definitief het hart van het
Haagse 'Manhattan'. Alleen
Breda heeft nog geen concrete
plannen, maar die worden eind
1999 verwacht.
Op de expositie in Rotterdam is
op negentien enorme panelen
in kaart gebracht wat er zoal te
verwachten is in de steden
waar de flitstreinen gaan stop
pen en in het gebied langs de
baan. Jacqueline Tellinga had
de zes steden gevraagd om elk
in een grote, metershoge ad
vertentie duidelijk te maken
wat de hogesnelheidstrein voor
hen gaat betekenen. Maar met
spijt constateert zij dat de ste
den die kans hebben laten lig
gen. Het zijn fraaie, artistieke
posters, maar zonder enige in
formatieve waarde.
„De enige die een duidelijke
strategie toont is Schiphol".
De expositie 'Op Europees
Spoor' is, om hem zo toeganke
lijk mogelijk te maken, in de
open lucht ingericht, en dus
dag en nacht gratis te bekijken.
Tot 2 januari 2000 bij het NAi,
Museumpark 25 in Rotterdam.
