M Van de prins geen kwaad c WEER- Fooi voor buren Schiphol TV Het Gesprek van de Dag 100 Diana Ross gaat door het lint DONDERDAG 23 SEPTEMBER 1999 152 COMMENTAAR Omwonenden van Schiphol krijgen een vergoeding van 250 gul den voor elke maand dat de luchthaven te veel lawaai maakt. Met deze nieuwe regeling wil minister Netelenbos (verkeer en water staat) de buren compenseren voor extra geluidshinder. Schiphol overschrijdt op enkele plaatsen de wettelijke lawaaizone. De mi nister wil de overtreding gedogen in afwachting van een betere ge luidszone waaraan Schiphol zich dan echt moet houden. De uitkering, die Netelenbos wil verhalen op Schiphol, past bin nen de trend om omwonenden meer te laten profiteren van de luidruchtige buur. Geld is doorgaans een effectief middel om men sen milder te stemmen. De luchthaven verdeelt niet zonder reden via het Schipholfonds jaarlijks maar liefst 1,6 miljoen gulden aan verenigingen en clubs in de regio. Omwonenden die hun boter ham verdienen op Schiphol hebben doorgaans ook veel meer be grip voor de hinder door het vliegverkeer. Minister Netelenbos wil Schiphol in de toekomst systematisch gaan beboeten voor overtredingen. Ze bekijkt daarbij of het geld op een of andere manier ten goede kan komen aan de omgeving. De maandelijkse vergoeding van 250 gulden voor gedupeerde om wonenden is dus nog maar een voorproefje. Een boetesysteem heeft echter alleen zin als de luchthaven bij een overtreding economische schade ondervindt. Alleen dat levert een serieuze prikkel op om de groei van het luchtverkeer in goede ba nen te leiden. Het boetesysteem mag niet ontaarden in een af koopregeling voor milieuhinder. Omwonenden zijn meer gebaat bij een luchthaven die zich aan de milieuregels houdt dan aan het uitkeren van een periodieke fooi. Moraalridder Moet dar nou, moet elke comedyserie ook een opvoedkundig aspect hebben? Je zou haast denken van wel als je naar de Amerikaanse varianten kijkt. Zeker die waarin alle verhaallijnen om een gezin draaien. Met de Cosby Show als bedenkelijk dieptepunt. Aardige man hoor die Bill Cosby, maar wel van een ongehoorde braafheid. Vijand van kattenkwaad. Voorstander van eerst-huiswerk-dan-spe- len, van met-twee-woorden-spreken en van netjes-de-voeten-vegen. Maar vooral van respect-voor-het ouderlijk-gezag. Je handen gaan er van jeuken als je dat ziet. En beslist niet om de kindertjes in de serie een pak rammel te geven. Met de Gregory Hines Show, die bijna elke dag op Nederland 1 wordt uitgezonden, is het al niet anders. Gregory Hines speelt in de ze show Ben Stevenson, een man van middelbare leeftijd en sinds een jaar of wat weduwnaar. Noodgedwongen moet hij in zijn eentje zijn twaalfjarige zoon Matthew, oftewel Mat, opvoeden. Nu hij daar eenmaal een beetje aan gewend is geraakt en nu hij over het ergste verdriet heen is, zoekt hij weer heel voorzichtig toenadering tot vrouwen. Heel voorzichtig ja, omdat hij dat in de loop der jaren is verleerd. Maar vooral omdat hij Matthew niet voor het hoofd wil stoten. Mammie is perslot van rekening niet gemakkelijk te vervan gen. De show wordt gecompleteerd door de vader van Ben, de broer van Ben en de collega's van Ben op de uitgeverij, die hem gevraagd en ongevraagd van ouderlijke adviezen voorzien. Een inkoppertje natuurlijk. De verhaaltjes zijn uiterst voorspelbaar: de een adviseert dit en de ander dat. Och hemeltje, wat te doen? Maar het draait vooral om het opvoedkundig aspect. Voorbeeldje: Ben wordt verliefd op de lerares van Matthew en de lerares wordt verliefd op Ben. Mat begint de lerares ook steeds aardiger te vinden. Komt daardoor alleen in conflict met de rest van de klas die een bloedhekel aan haar heeft. Dus plakt Mat haar spulletjes vast op haar bureau, om er weer bij te horen. Foei Mat, dat mag niet, zegt Pa. Zoonlief krijgt huisarrest. En Ben en de lerares besluiten maar geen relatie te beginnen. Een verhouding tussen de vader en de lerares van Mat, dat kan toch niet? Stel je toch eens voor. Oei, oei. De show staat bol van dat soort bravigheden. Ben is een moraalridder zonder paard. Laat Gregory Hines maar weer gewoon acteren in een film. Zoals de Cotton Club. Of als tapdanser, zoals in Tap en White Nights. Films zonder opvoedkundige waarde. Maar wel een stuk leuker. WIL BUYS Buffelmelk valt in de smaak Engelse boeren hebben iets nieuws ontdekt nu koeienmelk niet veel meer opbrengt. Naar schatting veertig Engelse boe ren zijn al overgestapt op de productie van buffelmelk en - vlees. Robert Palmer uit Ships- ton on Stour was de eerste die een Roemeense waterbuffel met haar kalfje kocht. Hij heeft nu een boerderij met 250 buf fels en wil uitbreiden tot 400. Palmer noemt zijn ervaringen met buffels bemoedigend. De dieren zijn sterk, krijgen ge makkelijk kalveren en hebben geen antibiotica nodig om ge zond te blijven. Ze wennen goed aan het Engelse klimaat. Voor de boeren is het belangrijk dat een liter buffelmelk onge veer twee gulden per liter op brengt, driemaal zoveel als een liter koeienmelk. Buffelmelk wordt onder meer gebruikt voor traditionele recepten door de Aziatische gemeenschap in Groot-Brittanië. Ook in ijs, yog hurt en mozzarellakaas kan het worden toegepast. Buffelvlees heeft weinig cholesterol. Wel hebben de vrouwtjesbuffels enige tijd nodig om te wennen aan de automatische melkma chines. ANP» Af en toe zon September is niet alleen een uitgesproken warme maand: er valt ook weinig regen. Op sommige plaatsen istot nu toe slechts zo'n 15 mm gevallen. Hoe anders was dat in augustus! Deze maand was met name in westelijk Nederland bijzonder nat. In Gouda werd maar liefst 187 mm opgevangen tegen normaal 77 mm. De normale hoeveelheid au- gustusregen voor de hele regio bedraagt 73 mm. Enkele overige maandsommen uit de regio: Haarlem-West 85 mm, Overveen 90, Stompwijk 105, Santpoort-Noord 106, Valkenburg 107, Schiphol 112, Katwijk 115, Lisse 120, Aalsmeer 135 (KNMI station 144) en Hoofddorp 139 mm (KNMI station 118). Tussen gistermiddagen vanochtend zijn er fikse buien gevallen (Schiphol 10 mm): in de nacht vooral in de kustgebieden. De nach telijke buien gingen gepaard met onweer en windstoten. Rond 2 uur zag de waarnemer in Bloemendaal een complete lichtshow. Het ging om veel hoog onweer (wolk tot wolkontladingen) met relatief weinig gedonder. Morgen blijft het overdag op de meeste plaatsen droog. De buien lijken zich te beperken tot de Kop van Noord-Holland. Het weerbeeld wordt in de ochtend gekenmerkt door wolkenvelden; la ter breekt de zon geregeld door en het kwik beweegt zich opnieuw naar 20-21 graden. Als De Bilt vanmiddag de 20 heeft gehaald en als dat morgen ook gebeurt dan is er sprake van een evena ring van het record van 23 warme septemberdagen van 1949. De wind waait morgen uit richtingen tussen zuid en zuid west en is meest matig, langs de kust soms krachtig. In de nacht van vrijdag op zaterdag breidt een zone met re gen en onweersbuien zich waarschijnlijk naar onze stre ken uit. In het weekeinde is er af en toe zon, ook nog een enkele bui bij temperaturen omstreeks 19 graden. De zuidwestenwind neemt vooral zondag duidelijk in kracht af. Dat komt omdat dan de luchtdrukverschillen klei ner worden. jan visser DEN der: MILLENNIUM nog dagen Ind del Nog 100 dagen en het nieuwe millennium bre aan. Reden voor deze la om in een dagelijkse sei terug te kijken op belan rijke gebeurtenissen die plaatsgrepen op corres ponderende data in de gelopen 1000 jaar. Deze week: 20 sep 1839: eersl spoortrein in Nederlani 21 sep 1392: Aleid van Poelgeest vermoord: 22 sep 1914: Kriegsmarine vernietigt Engelsen: 23 plei 1923: grootse demonst tegen vlootwet; 24 sep 1975: Mount Everest o\C'c west-kant beklommen; sep 1957: 'Little Rock N dei crisis VS ld 23 SEPTEMBER 1923 Je moet als kabinet wel het uitspoken, wil het vaderlan volk daar massaal voor opi been komen. Het gebeurt' 1981 en 1983 als in Amstei en Den Haag honderdduir den mensen te hoop lopen gen de kruisraketten, ma; geschiedt zeker ook in 192]^ op 23 september zo'n 80.0 landgenoten op het Amste ian damse IJsclubterrein demiji streren tegen de Vlootwet, treinen en boten brengeni duizenden, die zich niet la ,ae weerhouden door de stroi |at de regen. De woede is gev door een besluit van het ct TOl fessionele kabinet-Ruys d« net Beerenbrouck om de oorlt vloot drastisch uit te breid njjj De demonstratie is de groi m in een reeks protesten, die der bestaat uit een petitioi mentactie met 1,2 miljoen handtekeningen. Prof. dr. Beunders schept in zijn pi schrift veel klaarheid in dii kwestie uit 1923. Hij schetIr Nederland van toen, dat e niet aan toe is 'ons Indië' f geven en dat kiest voor ee neutraliteitspolitiek, in de zo de kapers van de kust koloniën te kunnen houd; „De demonstratie is feiteli Q enige in onze geschiedeni gr succesvol is", zegt Beundf G. wijzend op de Tweede Kaï j die nadien de vlootwet m; stem meerderheid verweij Het kabinet stapt op en is na maanden, maar dan zo vlootwet, terug. HENKRUIJL» èlij ,e;ii .er, te zitten met een vrouw die niet meer op je komst reageert. Haar lichaam was er nog, maar haar hoofd leek een lege kamer zonder vensters. Het meest wezenlijke van haar - haar levendige, be trokken geest - had al een voorschot genomen op de toekomst, was afgereisd naar een soort nie mandsland, onaanraakbaar, onbereikbaar voor haar dierbaren. Haar wezenloze, verstarde li chaam werd met engelengeduld gebaad en ge kleed, haar haren gewassen, ze werd aan het handje mee naar buiten genomen, er werd eten en drinken in haar mond gestopt. Soms, steeds minder, reageerde ze. Een verschrikt, schor geluid, want ze gebruikte haar stem zelden. Maar nooit bewoog haar hand hunkerend of herkennend als een van haar kinderen die streelden. Nooit meer fluisterde haar mond blij verrast een naam Haar dochters gingen niet meer bij haar op be zoek, konden het niet meer aanzien. Het woord euthanasie deed zijn intrede. Als je niet meer bent wie je bent, als je zelfje leven geen inhoud meer kan geven, als dat leven geen betekenis meer heeft voor anderen, dan heeft dat leven toch geen enke lezin meer? De zoon, als oudste kind, wilde er niets van we ten. Ze heeft het er nooit met ons overgehad, was steeds zijn argument. Wie zijn wij dat we over de zin van haar leven moeten oordelen? Hij bleef haar bezoeken, 'misschien ook uit schuldgevoel omdat ik haar al die jaren toen ik in Amerika woonde, zo weinig heb gezien', zei hij tegen mij. Hij ging met haar naar het restaurant van het verpleegtehuis en bestelde warme chocolademelk met slagroom, want dat vond ze altijd zo lekker. En terwijl hij dat bij haar naar binnenlepelde, voerde hij hele gesprekken met haar. Over de buurt, haar kennissen, haar kleinkinderen. Er vanuit gaande dat ze net als vroeger, alles over ie dereen wilde weten. Vaak begon zijn moeder dan geluidloos te huilen. Gleden een paar dikke tranen over haar rimpeli ge, verdorde wangen. 'Misschien herkende ze me toch nog je weet het maar nooit', denkt hij nog steeds. Nu is het lichaam van zijn moeder ook overgegaan naar gene zijde, waar haar geest al zo lang verbleef. Hij heeft er een goed gevoel over dat ze op een natuurlijke manier is gestorven, zijn zussen niet. De onenigheid hierover zal altijd tus sen hen in blijven staan. Eén ding weet hij zeker: dat had zijn moeder zeker niet gewild. Een demente moeder Mediastorm rond koninklijk huwelijk België snel geluwd Kroonprins Wiliem-Alexander zal zijn Belgische vriend prins Filip dezer dagen benijden. Al wekenlang woedt een mediastorm rond de Argentijnse vrouw Maxi ma die 'wellicht' Alexanders aanstaande bruid wordt. Het huwelijk van de Belgi sche kroonprins met de eveneens charmante Mathilde staat al vast, maar de Bel gische paparazzi blijven er merkwaardig nuchter onder. Ze was altijd een monter en kordaat mens ge weest. De motor achter een grote meubelzaak die ze samen met haar man dreef Toen deze op zijn 58ste na een hartinfarct overleed, moest ze af scheid nemen van alles wat haar leven inhoud had gegeven: haar tnan en de zaak. 'Achterafden ken we dat het toen al begonnen is', zegt haar zoon die ik spreek na haar dood. Ze had de ziekte van Alzheimer, al zo'n jaar of vijftien. Die ontwikkelde zich heel sluipend. Ze verloor een deel van haar kordaatheid kreeg iets treuzeligs dat niet bij haar hoorde. Vervolgens werd ze argwanend. Klaagde verongelijkt tegen haar ene dochter dat haar zus nooit kwam, ter wijl deze de dag tevoren nog was geweest. Tegen die zus zei ze dat haar andere dochter voortdu rend geld aan haar vroeg. De zussen kregen er ru zie over. Moeder bleef buiten iedere verdenking. Wanneer komt het moment dat je je als kind op eens realiseert dat er iets vreemds aan de hand is met je moeder. Dat je haar zó eigenlijk niet kent? De dochters beseften dat pas veel later. Toen hun broer, na een vijfjarig verblijf in Amerika, zijn moeder terugzag en met frisse ogen naar haar keek. Ze is in de war', zei hij tegen zijn zussen. De buurvrouw vertelde hoe hun moeder regelmatig de tafel dekte, heel feestelijk, met haar beste ser vies voor eters die nooit kwamen. Hoe ze voortdu rend pakken van haar overleden tnan naar de stomerij bracht. Hoe ze de hond die al jaren dood was, ging zoeken omdat hij weggelo pen zou zijn. Vanaf de dag dat de kinderen tot het besef waren gekomen dat hun moeder tekenen van geheugenverlies en veranderingen in haar persoonlijkheid vertoonden, ging het pijlsnel. Ze liet het gas bran den, kleedde zich maar half aan, liep op een zomerse dag opeens met haar bontjas rond, ze kon de weg naar huis niet meer terug vinden, maakte met willekeurige voorbijgangers ruzie of werd in een vreemde sluimertoestand thuis in de stoel aangetroffen. De toestand werd onhoudbaar, ze werd opgenomen in een verpleeginrichting en verbleef daar meer dan tien jaar. Het moet vreselijk zijn om bij je moe der op bezoek te gaan en oog in oog HELEEN CRUL Diana Ross wordt begeleid door een veiligheidsbeambte op Heathrow. foto ap Ihi De Amerikaanse zangero lVL Diana Ross is gisterochti )e aangehouden door de Br politie op het Londense' veld Heathrow. Ze zou vrouwelijke veiligheids!* W( te hebben betast. Ross k* w er met een waarschuwin af en werd in de middag op vrije voeten gesteld. Het incident had volgen! woordvoerster van de po a plaats, toen de veiligheid ambte de zangeres wilde lt leren, voordat die in een corde naar New York zoi jy pen. Er ontstond een rui jte] tussen beide vrouwen, tl 0y, beambte de borsten van e( zangeres aanraakte. Volg2 een ooggetuige reageerd (je| hierop door op haar beu borsten van de beambte raken met de woorden:, vind je het?" Een andere veiligheidsb te zei dat Ross door het] ging en begon te gillen. Utie haalde haar uit het tuig, dat door het incide twintig minuten later ve: Onder de inzittenden wi onder anderen familiele van de sultan van Brune „Wat gebeurd is, is welf smet op haar blazoen, n is geen aanklacht ingedu Een waarschuwing werd meest passende oplossii schouwd", aldus een wc voerster van Scotland Y; De 55-jarige Ross staat a temperamentvol bekeni kreeg in de jaren zestigl bekendheid als zangei The Supremes. Later Ross een solocarrière ze in films spelen. Vool rol in de film Lady Si Blues, het levensverh; Billie Holiday, kreeg zijl Oscarnominatie. De Belgische populaire media vonden het eigenlijk wel zo aar dig dat zij drie jaar lang door het paleis van Laken om de tuin waren geleid. „Laten we vooral met zijn allen sportief blijven. Bravo Filip, heel handig ge daan"!, noteerde het blad Story bijna juichend in zijn extra kleurenbijlage. Journalist Elend Hamerlijnck van 'Dag Allemaal' gaf er evenmin blijk van zich ongemakkelijk te voelen over het feit dat hij de idylle zo lang niet had opgemerkt. „Ik ben blij dat ze al die tijd hebben gehad om hun relatie te laten groei en", zei hij tegen een collega. Kroonprins Willem Alexander zal zijn Belgische vriend prins Filip dezer dagen benijden. Zelf kan hij geen stap op het amou reuze pad zetten, zonder dat fo tografen hem vanuit het struik gewas of speedboten met tele lenzen belagen. Spelevaren met Maxima op het jacht van moe ders? De pers is erbij. Nee, dan Filip. Volstrekt ongestoord kon hij gedurende drie jaar zijn lief het hof maken. De pers liet hem met rust, de buren van Mathilde hielden discreet hun mond. Toen het koninklijk paleis uit eindelijk het huwelijk tussen de eeuwige vrijgezel Filip en Ma thilde d'Udekem d'Acoz aan kondigde, vielen de glossy weekbladen uit de lucht van verbazing. „Niemand was echt op de hoogte. Dat komt omdat wij geen traditie van paparazzi hebben", verontschuldigde hoofdredacteur Guy van Oost van het nieuwe blad 'Royalty' zich. Dat was nog een under statement. Op de dag dat de aanstaande koningin van België in Laken aan de fotopers werd voorgesteld, koppelde zijn blad in de kiosk prins Filip nog aan prinses Helene van Beieren. Maar inmiddels zijn deze blun ders alweer vergeven. Sterker: de opwinding over de plotse verloving van prins Filip met een tot dan toe onbekende lo gopediste uit Brussel, is alweer voorbij. Terwijl 'scharreltje' Maxima zelfs in de serieuze Ne derlandse dagbladen nog volop in de belangstelling staat, is de relatie van prins Filip met zijn Mathilde in België alweer ach ter de mediacoulissen verdwe nen. Bij de door het paleis gear rangeerde fotosessie zwaaide Mathilde met een raar handje naar het verzamelde volk, en daarmee was de kous eigenlijk De Belgische kroonprins Filip en 'zijn' Mathilde (d'Udekem d'Acoz): „Heel handig gedaan." al af. De 'hype Mathilde' duur de al met al niet veel langer dan een week. Veel sappige verhalen heeft het nieuws over de prinselijke ver loving niet opgeleverd. Zelfs de kappersbladen schetsten een naar Nederlandse maatstaven bleek en braaf profiel. Geen in terviews met jeugdliefdes, ont hullingen over haar nachtleven, hartsvriendinnen of ontboeze mingen van ex-collega's. De meest 'intieme' gepubliceerde feiten beperkten zich tot de Opel Corsa waarin Mathilde rijdt, haar storting vorig jaar van 1003 frank (55 gulden) aan het Vaticaan en het feit dat zij ooit gehandicapten naar Lour- des begeleidde. Verder mocht de Belgische lezer zich verheu gen in constateringen als: „Zij is slank, met een witte glimlach, lichte ogen, hoge jukbeenderen en een perzikhuidje." Vanwaar die terughoudend heid? Volgens historicus Mare van den Wijngaerde, werkzaam bij de Katholieke Universiteit Brussel, is het in België 'not do ne' om in het privéleven van vooraanstaande burgers te dui ken, zeker niet als het konings huis in beeld komt. „Wij res pecteren de privacy veel meer dan jullie Hollanders. Dat komt omdat de burgers voor zichzelf óók een privéleven opeisen. Zo'n tien jaar geleden hebben foto reuters een paar bladtitels geprobeerd met onthullingen te komen, maar ze gingen stuk voor stuk failliet. De formule sloeg niet aan." Het koningshuis is volgens Van den Wijngaerde bovendien geen dankbaar onderwerp. „De Saksen-Coburghs zijn de meest afgeschermde en gesloten dy nastie van Europa", meent hij. „Daar komt bij dat Belgen so wieso niet echt warm lopen voor het koningshuis. De Vla mingen niet vanwege de oude taalstrijd (het hof was lange tijd francofoon), de Walen niet om dat zij na de Tweede Wereld oorlog en de koningskwestie liever een republiek wilden. Al leen de Brusselse bourgeoisie is royalistisch." Bijgevolg waren er geen bloe menzeeën aan de paleishekken of drommen toeristen bij het 'buitenverblijf van Mathilde. „Het is alsof de meerderheid van de Belgen begrepen heeft datje de gewijde stilte die hier heerst niet mag verstoren", meldde Het Zondagsblad na een zeer rustig weekeinde in Villers-la-bonne-eau wat ver bouwereerd. Van den Wijngaerde meent dat de Saksen-Coburghs deze wat koele relatie ook aan zichzelf te danken hebben. „Zij mengen zich niet onder het volk, zoals de Oranjes. Een live-interview op tv van de kroonprins is hier ondenkbaar. Het Hof cultiveert een grote afstandelijkheid, waarbij er hooguit ruimte is voor verering en mythe. In Ne derland is de relatie tussen de onderdanen en het koningshuis volgens mij veel realistischer." Bij de Belgische glossy-bladen kan prins Filip intussen geen kwaad meer doen. Het Zon dagsblad portretteerde Filip, die ooit 'de prins zonder eigen schappen' wqrd genoemd, nu als een 'rijp en zelfbewust man, met een brede waaier aan inte resses'. De Belgische Story denkt zelfs met lichte afschuw terug aan de periode waarin de kroonprins als een onnozelaar werd neergezet. „Filip heeft de afgelopen jaren geen al te beste pers gekregen. Hij werd om schreven als timide, een twijfe laar, onhandig, niet een van de slimsten, zonder gezag en nog wat vergelijkingen die te flauw zijn om hier te citeren." Sinds de prins zijn bruid heeft gevonden, is hij in België een man inet aanzien. Want ook daar zijn de roddelbladen niet kinderachtig in: een aan scher ven geschreven reputatie is met een paar zorgvuldig gekozen woorden zo weer gelijmd. Zegt hoofdredacteur Vic Dennis van het weekblad 'Dag Allemaal': „Die persvoorstelling op Laken was echt een heel goede zet. Er was gelegenheid voor een infor meel praatje, er konden foto's worden gemaakt. Daarmee was onze nieuwshonger grotendeels gestild." Over Mathilde zal in België tot het huwelijk van vier december geen nieuws zijn te vernemen waar de natie van wakker schrikt. Het Belgisch hof zit voorlopig op rozen. PAUL KOOPMAN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 2