'Mooi en luxe sanitair helpt stress verminderen'
'Wat is Nederland dan saai, hè'
Mens enCief
Leiden Regio
Ik sta al jaren op de Leidato
.n het wordt steeds minder'
MAANDAG 20 SEPTEMBER 1999
CHEF WIM WEGMAN. 071-5356414. PLV -CHEF ANNET VAN AARSEN. 071 -5356436
Jan Sjardin en de wereld van de superlatieven
Het vroegtijdig overlijden van zijn ouders
heeft het leven van Jan Sjardin voor een
oot deel bepaald. Hij was zestien toen
jjn vader overleed aan een hartstilstand,
[wee jaar later kwam zijn moeder om bij
in verkeersongeluk. Puberen was er niet
ieer bij en zijn wens naar de kunstacade-
iie te gaan, vervloog. „Op je achttiende wil
je rijbewijs halen, maar niet directeur
van een bedrijf zijn. Ik was zo'n jongen met
ang haar en wilde een beetje flierefluiten
«o de kunstacademie."
„Door zo'n ingrijpende gebeurtenis word
ineens volwassen en ben je gedwongen
c eigen koers te varen. Als ik nu terugkijk,
leeft het me naast verdriet ook veel wijs-
ieid gebracht. Ik heb de waarde van het le
ien snel in mijn botten gekregen. Vooral
jezondheid is iets dat ik koester en het feit
lat ik zelf een complete familie heb, met
irouw en twee kinderen, is een stuk geluk
onder weerga."
Sjardin had dan wel ULO en de Handels-
agschool, maar had 32 jaar geleden nog
veinig kaas gegeten van het echte bedrijfs-
Even. Zijn vader liet de drie kinderen - hij
leeft een oudere broer en zus - een goedlo-
ende groothandel na. Sjardin senior was
oit begonnen als administrateur bij con
tinent/collega ICO-Athibu. Had de over
lap via het Technische Bureau Leiden
laar een eigen bedrijf in mei 1959 gemaakt,
lerhuisde van de Korte Raamsteeg via de
Jestestraat naar de Middelstegracht. Van
1 ieruit ging het na 'langdurig, maar goed
iken doen met de gemeente' naar de Fle-
pweg, waar het bedrijf nog steeds is geves-
A
„Op mijn achttiende kreeg ik dus ineens
maken met allerlei mensen waar je an-
ers pas tien jaar later mee in contact
imt, zoals met een notaris en een accoun-
it. Het bedrijf werd tijdelijk voortgezet
Dor de procuratiehouder en omdat mijn
oer en zus andere ambities hadden, ben
gewoon begonnen. Op mijn 20ste kreeg
de echte aanstelling en kwam ik op de
onlijst. Daarvoor heb ik nog een beetje
sparteld. Ik was in die tijd een ongeleid
ojectiel.
„Maar ik was ook trots dat ik het bedrijf
«it mijn vader had gestart - het bedrijf be-
,e ind toen tien jaar - mocht voortzetten,
„ju de zakenrelaties van mijn vader heb ik
die tijd ook het voordeel van de twijfel
kregen, want je wenst natuurlijk nie-
and een dergelijke entree in de zakenwe-
d toe. Mede door het krediet dat ik van
kreeg, groeide mijn verantwoordelijk-
idsgevoel. En veel van die zakenpartners
toen zijn nog steeds goede vrienden,
iets vergeet je niet."
lommige van die relaties zijn voor Sjar-
i van zeer groot belang geweest, zoals
contact met jachtenbouwer Van Lent
De Kaag. De samenwerking met Van
Jan Sjardin (50) werd op zijn 20ste
directeur van Sjartec, een Leidse
groothandel in sanitair, tegels,
verwarming en
loodgietersbenodigdheden. Hij
maakte 20 jaar geleden kennis met
Van Lent, de jachtenbouwer uit De
Kaag. Dit contact betekende dat hij
ai snel in het dure sanitairsegment
belandde. Hij verzorgde onder
meer de badkamers voor de boot
van de Prins van Lignac, Henri
Ford en Arabische oliesheiks. „Bij
dit soort opdrachten moet alles
kloppen en kan niets aan het
toeval worden overgelaten. De rol
toiletpapier moet precies passen
op de houder. Over dat soort
details gaan faxen de wereld rond.
Bij de KLM zeggen ze The sky is
the limit, bij ons is er geen limit.
Alles, echt alles is mogelijk."
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
Lent betekende dat hij via de luxe-jachten-
bouw terechtkwam in de super-de-luxe
wereld van het sanitair. „Ik ben dus in de
gelukkige omstandigheden geraakt dat ik
de superlatieven mag verkopen, de Rolls'
Royce onder de badkamerattributen. On
dernemen is natuurlijk al topsport, want je
wilt altijd beter zijn dan je buurman, maar
de bouw van luxe jachten is de hoogst
denkbare tak van sport. Dit is niet het
neusje van de zalm, maar het superneusje
van de zalm. De KLM mag dan als slogan
The sky is the limit hebben, bij ons is er
geen limit. Alles, echt alles is mogelijk.
Duurder en beter is er gewoon niet."
Hij bekijkt de blouse en de ring van zijn
interviewster eens. „Als u hier een bijpas
sende badkamer bij zou willen, kan dat.
Het motief van de groene blouse kunnen
we terug laten komen in de wandtegel en
de steen van uw ring - een smaragd - ver
werken we in de kranen en de handdoek-
ringen. Kijk hier zijn wat voorbeelden."
Gouden handdoekringen en kranen
overspoelen de royale directietafel. We vra
gen wat beduusd naar de prijs en voor
15.000 gulden kunnen we eigenaar van een
gouden handdoekring met groene smaragd
worden. Het is volgens Sjardin ook moge
lijk een wasbak van een ton te kopen en
een toiletpot van 20.000 gulden is eveneens
een optie. We hebben het dan over baden
in luxe. Ook het setje van Versace, veel
goud en kristal, valt in deze categorie.
Het mag allemaal blinken, het moet ook
allemaal kloppen, verzekert Sjardin keer op
keer. Want er kan in deze branche niets aan
het toeval worden overgelaten. Er gaan
faxen de wereld rond waarop de exacte
breedte van het toiletpapier wordt aange
geven. Want de toiletrol moet natuurlijk
wel exact passen op die houder en dat
schroefje van die peperdure wastafel mag
niet klemmen. „Je hebt te maken met men
sen waarvoor geld geen rol speelt. Zij geven
tonnen voor een badkamer uit en willen
dat er nergens iets fout gaat. Je werkt dus
eigenlijk op een hoger niveau en dan is het
desastreus als er iets mis gaat. Dus als de
klant in de haven van Sydney merkt dat het
bidet niet werkt, heb je als leverancier een
probleempje."
De filosofie van Sjardin is simpel. „Mijn
missie is het vinden van een juiste balans
tussen omzet, marge en continuïteit." In
'gewone' taal betekent dat winst maken.
Hoeveel wil hij niet kwijt, maar de omzet
ligt 'hoger dan 20 miljoen', hetgeen bete
kent dat het gemiddelde van 'vijf ton per
kop' ruimschoots wordt gehaald. De 'kop
pen' zijn de 40 werknemers bij Sjartec, die
dus gezamenlijk meer dan 20 miljoen moe
ten opbrengen. „Het moeilijkste van dit vak
is het omgaan met mensen. Ik kan daar
echt wakker van liggen en het baart me
zorgen dat een grote categorie werknemers
- ook in dit bedrijf - naar het werk komt om
te werken. Dus niet (meer) met hart en ziel
verknocht is aan het bedrijf. Die mentali
teitsvervaging zie je vooral bij jongere men
sen. Zij beseffen blijkbaar niet hoeveel
moeite het kost om een gulden netto winst
over te houden."
„Kijk, iedereen kan een vrachtwagen met
Sphinxwastafeltjes volladen en die ergens
kwijt zien te raken. Je hoeft daarvooor geen
verstand van zaken te hebben, maar wij
draaien hier de zaken om. Ons uitgangs
punt is dat de vraag van de markt op alle
fronten waargemaakt moet worden."
Deze filosofie heeft ook zo z'n keerzijde.
„Ik moet in mijn showroom nu langzamer
hand gaan downgraden. Want doordat we
de super-specialisten zijn en zulke fantasti
sche dingen laten zien, jagen we ook po
tentiële ldanten de tent uit. Zij denken dat
alles hier even duur is. Terwijl we naast het
dure segment toch ook zeer betaalbare
badkamertjes hebben." Bij een rondgang
door z'n showroom wisselen strakke en ba
rokke, marmeren en roestvrijstalen badka
mers elkaar af. Over de laatste trend wil hij
nog wel wat kwijt. Het ontwerp gaat terug
naar een orgineel 'prisoners' lavet uit de
Italiaanse gevangenis. Een roestvrijstalen
'combinatie' van wastafel, w.c. en bidet,
dat niet uitnodigt tot uitgebreid en aange
naam toiletteren. „Een beetje gezocht? Ach
we wachten af hoe de markt reageert."
Hij is zelf een liefhebber van een strakke
vormgeving, gemaakt van eerlijke materia
len. „Zo'n goudexplosie hoeft niet van mij,
maar het is wel leuk om er mee te werken.
Als je alleen de dingen zou verkopen die je
zelf mooi vindt aan mensen die je aardig
vindt, kom je niet ver in het zakenleven."
Desalniettemin is voor hem het sanitair
het leukste onderdeel van zijn bedrijf. „Je
houdt het natuurlijk njet dertig jaar in deze
materie uit als het product je niets doet.
Een cv-ketel is natuurlijk ook een prachtig
stuk techniek, maar ik heb daar geen fee
ling mee. Met sanitair heb ik dat wel. Dat
klikt gewoon. Je gaat daarnaast iedere dag
zelf onder de douche en je weet hoe be
langrijk dat is. En een bad is toch pure ont
spanning! Mooi sanitair geeft je een luxe-
gevoel en het draagt bij stress te verminde
ren."
„Maar we willen verder, we zijn bezig
met een uitbreiding hier op eigen terrein.
We willen nu ook keukens gaan verkopen.
Maar als je dingen goed wilt doen, moet je
voortdurend kijken naar de markt. En ook
bedenken wat er gaat gebeuren als de rente
gaat verdubbelen. Hebben de mensen dan
nog geld genoeg om dure badkamers en
luxe keukens te kopen? Kijk, daar denken
wij nu al over na. Dat is strategie, dat is
vooruitkijken, dat is zakendoen...
Leidato werd dit weekeinde besloten met de baby- en bambinobeurs.
nrv»
ostlb
FOTO DICK HOOEWONING
toeslï Y GRIETEN
dag
is te veel van hetzelfde, is
T*Vee' gehoorde klacht op de
idc ato. Dat vindt ook me-
w C. van Haarlem. „Vol-
11 !Ü!j 'iaar 8a 'k ec^1 n*et meer
be5(^ ze resoluut in onvervalst
s. Ze wordt niet goed van
«oducten die ze vorig jaar
al kreeg aangeboden. Dat
it jaar meer bedrijven uit
en op de beurs stonden,
we een bezoek aan de Lei-
niet aantrekkelijker, „ik
élke zaterdag door de
rlemmerstraat en als ik die
se bedrijven wil zien dan ga
evvoon naar de stad. Dat
me ook geen acht gulden,
ld een gratis kaart voor die
'beurs maar dat viel - me
baby en bambinobeurs is
'eld om meer bezoekers te
(en. Voor Esther en Marcel
uit Den Haag was het in
elk geval de reden om naar de
Leidato te komen. „Over een
maand of vijf verwachten we
onze eerste baby", vertelt Es
ther stralend. Het echtpaar ver
diept zich nog niet in de laatste
babymode. „Wij zijn hier om
informatie te verzamelen over
bijvoorbeeld katoenen luiers."
Leo Caspers van het gelijknami
ge aannemersbedrijf staat sa
men met zijn collega Johan Hol
in een lege showroom. „Het is
heel veel rustiger dan voor
gaande jaren. Ik sta al jaren op
de Leidato en het wordt steeds
minder." Volgens Caspers heeft
dat verschillende oorzaken.
„Voorgaande jaren hadden ze
nog een artiest, een echte pu
bliekstrekker, maar die was er
dit jaar ook niet echt. Net als
met de koks. Die Ria van Eijnd-
hoven was er voorgaande jaren
ook al. Maar ook de organisatie
is toe aan vernieuwing. „Het
zijn allemaal mensen van mid
delbare leeftijd", zegt Johan
Hol. „Ze moeten er gewoon
een stelletje van de commerci
ële jongens in zetten. Op deze
manier gaat het niet meer."
Eén van de directrices van de
Leidato geeft toe dat het min
der druk is. „Dat is vooral ver
velend voor de landelijke
standhouders. Die willen tij
dens een demonstratie zoveel
mogelijk verkopen, vindt H. De
Jong-Erkelens. Bedrijven uit de
regio moeten het volgens haar
meer van de bedrijfspresentatie
hebben. Ondanks de tegenval
lende opkomst blijft ze alles de
positieve kant zien. „Je kunt
toch niet met meer dan twee
mensen tegelijkertijd praten."
Festival Cultuur op Drift in Leiden
SABINE VAN DEN BERG
In de pauze van het wereldlie-
derenfestival rolt een blonde
vrouw haar sigaret. Rimpels
om haar ogen en een nostalgi
sche blik: „Nu ik hier ben, her
inner ik me weer alle plaatsen
die ik bezocht tijdens mijn ver
re reizen. Of die reislust weer
begint te kriebelen? Eigenijk
wel, maar ik trek nu vanuit
mijn stoel door het verleden.
Dat kan ik heel goed." Afgelo
pen zaterdag waren er door de
hele stad genoeg exotische
avonturen te beleven tijdens
'Cultuur op Drift': een mani
festatie die woensdag in Leiden
begon en waarbij de cultuur
van vluchtelingen en asielzoe
kers centraal stond.
Workshops en presentaties
in het Leidse Volkshuis. Vluch
telingen uit Soedan, Afghanis
tan en Irak vertellen over de
gebruiken in hun moederland
die zo veraf staan van de Ne
derlandse aardappels en sprui
ten. Een Soedanees wijst gast
vrij naar manden gevuld met
houten kralen die voor hem op
een tafel staan uitgestald. Een
rossige vrouw pakt een streng
raffia en slaat aan het rijgen. Of
ik de ketting om haar hals wil
dichtknopen? Natuurlijk. „Wij
zijn een dagje uit met de vrij
willigers van asielzoekerscen
trum Ommen. We genieten."
Ook heeft ze haar hand laten
versieren met een hennatatoe-
age. Dit moet tien keer leuker
zijn dan het aanhoren van een
tragisch vluchtverhaal. Hier
word je vrolijk van. De dans
zaal is vol Afghanen. Op een
soort bed zitten twee muzikan
ten: trommelaar en toetsenist.
Als ze spelen beginnen om
standers opzwepend mee te
klappen. Spontaan danst daar
opeens een magere man, met
zijn handen in zijn zij. In z'n
eentje lijkt hij even zonder zor
gen: genietend van het publiek.
In een andere ruimte serveren
Irakezen thee en dolma's; hap
jes van rijst en vlees.
Op de grond in de hoek zit
een man. Aan zijn voeten staat
een traditionele waterpijp, een
nargile, gevuld met water en
appeltabak. Na twee hijsjes sla
je steil achterover van de
smaak die je niet kent. Twee
kleine jongetjes bedelen of ze
ook alstjeblieft een trekje mo
gen. Helaas is moeder in de
Buikdanser voor De Waag bij het Leidse festival Cultuur op Drift.
buurt. Lachend maar beslist
schudt zij haar gesluierde
hoofd: „Nee, dit is niet voor
kinderen." En voor vrouwen?
„In Egypte roken de vrouwen
'm wel, in Irak eigenlijk niet."
Voor De Waag staat een
piepkleine theatercaravan.
Hierin spelen de Iraanse actri
ce Susan Rezaï en de Neder
landse acteur Rob Duiker een
komische sketch. Met zijn zes
sen vormen we het publiek,
naar binnen gelokt door een
blote buikdans van Duiker. We
zitten op blauw velours, aan de
wand hangen lappen kant. Re
zaï begint een vertelling uit
Duizend-en-één-nacht tot
Duiker uit het mini-badkamer
tje stapt met een gouden kroon
in zijn hand. „Nu komt toch
het stukje waarin ik meedoe?"
En hij vertelt over de maagd in
het glazen kistje die door een
geest op zee wordt bewaard.
Moraal van het verhaal? 'We
moeten de verhalen die onze
voorouders overleverden,
doorgeven aan onze kinderen
want andermans verhalen ge
ven inzicht in ons eigen leven.'
Toch een mooi verpakte bood
schap om even mee te pikken
op een willekeurige zaterdag
middag.
Vanuit de caravan door naar
het songfestival. Drie mannen
uit Koerdistan spelen op hun
snaarinstrumenten en op een
handtrom. De Waag is afgela
den; stampvol medewerkers en
vluchtelingen van OC Leiden
(asielzoekerscentrum) en een
handjevol winkelende voorbij
gangers. Rob Wiedijk, de zan
ger van Bob Color neemt de
presentatie op zich. De muziek
wordt afgewisseld met een mo
deshow. Twee meisjes presen
teren de Indiase sari; een blau
we voor in de stad, en een
groene die de dorpelingen dra
gen. Je zou het niet zeggen ver
telt de ladyspeaker: „Neder
landse meisjes zouden bij de
volgende jurken vragen: 'Oh
mama, mag ik zo'n jurk? Dan
ben ik een fee!' Maar dit was
vroeger gewoon dagelijkse
dracht in Iran."
Ze heeft niets teveel gezegd.
Glanzend witte stoffen ruisen
feeëriek om de benen van de
donkere mannequins.De zang
wedstrijd wordt voortgezet en
als de jury aan het vergaderen
slaat, speelt de Algerijnse groep
Sobri 'Aysha'. En weer begint
er spontaan een dans, nu vanaf
de voorste stoelenrij. Twee
meisjes wiegen hun heupen en
laten hun polsen draaien. Als
uit een harem ontsnapt. Rinke
lende armbanden ontbreken.
Na de opmerking van de jury
dat een festival als dit natuur
lijk alleen al prachtig is omdat
er zoveel talen en culturen in
één ruimte zijn verenigd, wor
den de winnaars bekendge
maakt: de eerste prijs van het
wereldliederenfestival gaat
naar het duo Malik en Tamara
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
uit Afrika en de Cariben. Bei
den uitstekende eigentijdse
zangers.
Opvallend hoe Tamara, wat
achteloos nog met haar jas
aan, over een gouden keel
blijkt te beschikken. Ze zingen
met een tape mee, en daar
maakt een Kongolese drum
mer zich kwaad over. Hij be
klaagt zich bij de presentator
over het feit dat bij de beoor
deling alleen is afgegaan op
stemkwaliteit en niet op origi
naliteit en compositie. De
blonde wereldreizigster blijft
tot de prijsuitreiking aan haar
stoel gekluisterd: „Als je dit al
lemaal ziet: die vreugde en
spontaniteit, wat is Nederland
dan toch een saai land, hè?"
'Cultuur op Drift' speelt
zich op 25 en 26 september
ook af in Den Haag. Locatie:
bij het Volksbuurtmuseum,
Hobbemastraat 120. Info:
070-3898986.
