3ox 3 alleen voor sparen en beleggen sparen voor de oude dag
Aftrek hypotheekrente blijft intact
Lease-auto duurder
Belastingstelsel iets groener
Binnenland
Fiscus minder royaal bij
I
taf2001 niet één, maar drie belastingstelsels
één, maar drie belastingstelsels, dat was de simpel-
nanier waarop PvdA-staatssecretaris Willem Ver-
id van financiën het plan-2001 kon uitleggen. De
ddelde consument krijgt met twee daarvan te ma-
ook wel genoemd box 1 en box 3. Box 2 is vooral
jelang voor de directeur/grootaandeelhouder van
bedrijf en familieleden of anderen die er een
ienbelang van vijf procent of meer in hebben. Het
EW mensen dat hierdoor wordt geraakt is dus be-
>r", zo schetste Ver
gisteren met veel hand-
n, „werd alles bij elkaar
ld en van elkaar afge-
en dan kwam de vraag
belasting eraf moest."
2001 kijkt de fiscus naar
of 'boxen',
fermeend en Zalm deze
elen van hun plan heb-
doopt.
>cr 1 herbergt belastbaar in-
uit werk en de eigen,
woning. Dit wordt hoger
naarmate het inkomen
is. De oude belasting-
[1 zijn - deels flink - ver-
naar werken nog steeds
de bekende principes,
ite box is dus een optel-
n onder meer loon, pen-
uitkering, een bedrag
eigen woning min hy-
renteaftrek, inkomen
anen of van freelancers,
it onderneming en ont-
alimentatie. Daar gaan
premies, kosten van
pvang, persoonlijke af
ten en eventuele verlie-
is Vermeends ministel-
de belasting van sparen
>gen. Nu kan men nog
gulden rente en dui-
[ulden dividend belas-
Sf>
tingvrij incasseren. Komt er
meer binnen, dan gaat daar
meestal 50 of 60 procent in
komstenbelasting af. Voor de
hele rijken was er daarnaast een
aparte vermogensbelasting die
kapitaal boven de ruwweg
200.000 gulden belastte met ze
ven gulden per mille.
Dat gaat nu helemaal veran
deren door de 'vermogensren-
dementheffing' in box 3. Daar
onder vallen onder meer on
roerende zaken (behalve de
eerste, eigen woning), effecten,
spaartegoeden en kapitaalver
zekeringen (niet voor huis of
oude dag), onder aftrek van de
schulden hiervoor. Vermeend
en Zalm rekenen met een denk
beeldig rendement van vier
procent, vandaar de naam van
de heffing. Het veronderstelde
rendement wordt met dertig
procent belast, zodat uiteinde
lijk een feitelijk tarief van 1,2
procent op vermogen van toe
passing is. Iedere burger krijgt
daarbij een vrijstelling van
37.463 gulden. Partners kunnen
dit bedrag verdubbelen.
Het kabinet maakt er geen
geheim van dat deze heffing is
bedoeld om de rijken en ge
bruikers van de belasting om
zeilende constructies te treffen.
In het nieuwe stelsel dat in 2001
in gaat, wordt er enkele miljar
den meer uit het vermogen van
rijkeren geperst dan nu. Dat
komt omdat de vermogenden
niet meer aan de fiscus kunnen
ontsnappen - dat is althans de
bedoeling. De opbrengst hier
van komt ten goede aan alle be
lastingbetalers. „De gewone be
lastingbetaler gaat erop voor
uit", aldus Vermeend, die nog
eens vol verve uitriep dat „het
afgelopen is met gekunstelde
constructies en fiscaal trapeze-
werk".
Anders dan de naam sugge
reert is de vermogensrende-
mentheffing geen belasting op
het rendement van vermogen,
maar puur een vermogensbe
lasting. Wie eind 2001 een ver
mogen heeft van 137.463 gul
den betaalt over een ton 1,2
procent belasting. Groeit het
vermogen - door koerswinst op
de beurs bijvoorbeeld - in een
jaar tijd tot 177.463 gulden dan
wordt het over 2002 opnieuw
999|oureus het belasting-
ok verandert, één ding
tact: de hypotheekren-
voor het eerste, eigen
larbij hoort nog steeds
ilde rente voor lenin-
or onderhoud en ver
laag aan het eerste huis.
jt ik is na 2001 wel lager
de inkomstenbelasting
bctra en verhoogde hy-
jn waarvan de aan-
fan boten, auto's en
buizen wordt gefinan-
Ijn niet meer aftrek-
i* ALEX BOGERS
'etaris Vermeend van
wil dat de hypothe
ek na 2001 alleen
mikt waarvoor hij no-
aanschaf en verbete-
het huis waarin de
ilichtige woont. Men-
fte laatste jaren profi-
'an de overwaarde van
of de lage rente, om
irdelig extra te lenen,
J2001 de volle mep be-
renteaftrek bij con-
krediet wordt mo-
al afgebouwd. Ver-
ook hierin rigoureus:
geen overgangsrege-
staatssecretaris vindt
>en al geruime tijd van
en op de hoogte kon-
omdat het kabinet de
den al in een eerder
bekend maakte,
ks het feit dat de aftrek
lijft, wordt het netto
voor iedereen minder,
te maken met het la-
:f van de inkomstenbe-
waartegen de hypo-
te in de toekomst
^trokken. Wie nu bij-
vijftig procent in-
)elasting betaalt, krijgt
»cus vijftig procent van
potheekrente terug,
nog maar 42 pro-
profiteren daar-
van het nieuwe be-
I dan kopers. Zij heb-
het voordeel dat hun
J nbelasting daalt dank-
tarieven. Maar ze heb-
last van de aftrek van
theekrente tegen een
fef. Ook mensen met
inkomen en een lage
c hebben dergelijke
Zij krijgen een hoger
>men, maar de lagere
nt minder hard aan.
itaalverzekeringen, die
"nden aan het eigen
Vermeend onbelast,
ijstelling is in de wet
öfd", schrijft de
etaris in een toelich-
nieuwe Wet inkom-
ting 2001. Daardoor
mogelijk via onder
A spaarhypotheek de
af te betalen. In de
otheek spaart de ko-
ende de looptijd van
J^la leek de prijs van de
1 elkaar, waarna hij de
in één keer aflost.
^mgrijkste verschil met
belastingplan is dat de
lengte van de verze
kering is opgerekt tot 20 jaar,
dat was 15 jaar. De onbelaste
uitkering blijft gebonden aan
een maximaal belastingvrij
spaarbedrag van 267.751 gul
den (121.500 euro) per persoon
en het dubbele voor gezinnen.
Huizen die duurder zijn dan
deze maxima, zullen deels an
ders gefinancierd moeten wor
den. Hypotheken boven de
grens hebben niet het voordeel
van belastingvrij sparen in de
kapitaalverzekering, maar
daarvan kan de rente wel wor
den afgetrokken.
De uitkering van de kapitaal
verzekering moet aan het einde
van de looptijd van dertig jaar
precies de waarde van het huis
zijn. Zo niet dan betaalt de ko
per over het meerdere voortaan
een vermogensrendementhef-
fing van 1,2 procent. Als de
overwaarde van het gespaarde
bedrag tenminste niet opnieuw
wordt ingezet voor de aankoop
van een nieuwe duurdere wo
ning.
Mocht één van de partners
tussentijds overlijden, dan
houdt de ander partner wel het
belastingvrije deel van de over
leden partner in de kapitaalver
zekering. Het blijft dan twee
keer 121.500 euro. Vermeend
stelt in het belastingplan wel
als voorwaarde dat de spaar-
verzekering bij overlijden tot
uitkering komt. Dat vergt een
overlijdensrisicoverzekering.
Gehuwden met twee wonin
gen die apart leven mogen niet
de hypotheekrente van beide
huizen aftrekken. „Partners
met meer dan één woning, die
als hoofdverblijf kan worden
aangemerkt, komen slechts
voor één van die woningen in
aanmerking voor de eigenwo-
ningregeling", stelt Vermeend.
„Zij moeten in dat geval samen
bij de aangifte kiezen voor wel
ke woning zij de faciliteit wil
len."
Voor mensen die verhuizen
heeft Vermeend meer clemen
tie. Hij weet dat er bijna altijd
overlap zit tussen de aankoop
van een nieuw huis en de
daadwerkelijke verhuizing door
verbouwingen en het niet tijdig
kunnen verkopen van het oude
huis. In die periode mag de
huiseigenaar twee hypotheken
aftrekken.
Trucs bedenken met de 'ver-
huisclementie' lijkt onmogelijk.
De woning die door een ver
huizing tijdelijk leeg staat, mag
de eigenaar in die tijd niet ver
huren. Hij mag hem ook niet
aanhouden in de hoop dat de
prijs stijgt. „De voorwaarden
zijn dat de woning die leegstaat
geen andere bestemming heeft,
zelfs niet tijdelijk, dan om op
korte termijn als eigen woning
te gaan dienen", schrijft de
staatssecretaris. De oude wo
ning moet van Vermeend
daadwerkelijk te koop staan.
Als de eigenaar de woning ver
huurt, kan hij geen gebruik
meer maken van de hypo
theekrenteaftrek en moet hij de
vermogensrendementheffing
gaan betalen.
Wie een tweede woning
heeft, gaat belasting betalen
over dat huis. Vanaf 2001 moet
de waarde van de woning opge
teld worden bij het vermogen.
Over het vermogen betaalt de
eigenaar 1,2 procent vermo
gensbelasting. Toch blijft aan
de tweede woning een voordeel
verbonden. De lening die de ei
genaar ervoor aangaat, is na
melijk aftrekbaar van het ver
mogen. Bij verhuur blijven de
inkomsten daaruit onbelast.
Huiseigenaren met een kan
toor in huis kunnen ook in het
nieuwe belastingstelsel niet alle
betaalde hypothecaire rente af
trekken. „Ruimten die ter be
schikking zijn gesteld voor een
onderneming maken geen deel
uit van een eigen woning", stelt
het plan. „Wanneer een gedeel
te wordt gebruikt voor een on
derneming moet de waarde
voor het hele pand worden ge
splitst in een waarde voor de ei
gen woning en een waarde van
de rest."
het hele vermogen - min het
heffingsvrije bedrag - belast.
Dat is dan inclusief de koers
winst. Als beleggingen in waar
de dalen heeft de burger pech.
Hij betaalt over zijn lagere ver
mogen toch de 1,2 procent be
lasting.
Spaarloonregeling
wordt soberder
DEN HAAG GPP
De spaarloonregeling, een door
staatssecretaris Vermeend aan
gemoedigde regeling om een
deel van het salaris buiten de
greep van de fiscus te houden,
is sinds de invoering in 1994
onder werknemers een door
slaand succes. De regeling kost
de overheid jaarlijks al ander
half miljard gulden. In het re
geerakkoord werd vorig jaar af
gesproken deze faciliteit een
half miljard goedkoper te ma
ken.
In het nieuwe belastingplan
is die afspraak verder uitge-
werkt: in 2001 worden de maxi
mumbedragen voor spaarloon
en premiesparen in elkaar ge
schoven tot ten hoogste 1.500
gulden. Hoe dat maximum
wordt bereikt, zullen werkge
vers en werknemers zelf moe
ten uitmaken.
De werknemer mag het na
vier jaar vrij vallende (belasting
vrije) bedrag geheel naar eigen
inzicht besteden, onder andere
om zijn pensioen aan te vullen
via een fijfrenteconstructie. Hij
mag het ook binnen de termijn
van vier jaar belastingvrij opne
men. Maar dan moet het be
drag besteed worden aan stu
diekosten, verlofsparen, starten
van een eigen bedrijf of de fi
nanciering van de eigen wo
ning.
Zelf sparen voor de oude dag
wordt fiscaal aanmerkelijk
minder royaal behandeld dan
onder het huidige belasting
stelsel. Opnieuw wijst staats
secretaris Vermeend op de cal
culerende rijken, die door fis
caal voordelige constructies
opeen te stapelen ('doet u mij
maar vijf fijfrentetjes van vijf
tig mille') 's rijks inkomsten
uit het lood hebben getrok
ken. „Door deze handel in af
trekposten werd een heel
nieuw stelsel noodzakelijk."
DEN HAAG RAYMOND PEIL
Sparen, ook voor de oude dag,
zal onder het nieuwe belasting
regime in toenemende mate
plaatsmaken voor beleggen.
Dat is geheel in lijn met eerdere
stappen van Paars 1 en 2 om
sociale voorzieningen en uitke
ringen te versoberen en meer
aan de burger zelf over te laten.
Daarbij blijft fiscaal gesubsidi
eerd sparen voor het pensioen
beperkt tot 'pensioengaten', in
de ogen van Zalm en Vermeend
de oudedaguitkering die lager
ligt dan zeventig procent van
het laatst verdiende loon. Dat
gat bestaat bij overigens bij het
overgrote deel van de Neder
landse bevolking.
Een pensioengat zal bij de
aangifte wel moeten worden
aangetoond. Alleen dan kan er
met belastingvoordeel worden
gespaard. Dat kan in twee vor
men: nu premie betalen en af
trekken en later de uitkering be
last (onder de inkomstenbelas
ting) ontvangen. De meeste lijf
rentes en koopsompolissen, die
na verloop van tijd een lijfrente
garanderen, werken volgens dit
principe.
De tweede mogelijkheid is
sparen van het loon, waar al be
lasting over is betaald, en later
de uitkering belastingvrij ont
vangen. Onder het nieuwe be
lastingstelsel mag de doorsnee
Nederlander volgens deze rege
ling twintig jaar lang sparen,
met een maximum van onge
veer 270.000 gulden per per
soon. Veel (spaar-)hypotheken
en levensverzekeringen maken
ook gebruik van deze belasting-
besparende mogelijkheid.
Vermeend en Zalm hebben
nu de volgende truc uitgehaald
voor deze spaarmogelijkheden:
bij wie te veel spaart of meer
rendement boekt dan voor het
pensioengat of hypotheek no
dig is, wordt deze 'overwinst'
belast als vermogen. Als ten
minste de belastingvrijstelling
voor de vermogensrende
mentheffing (37.463 gulden)
niet wordt overschreden.
De verzekeraars hebben al
luidkeels geklaagd dat vooral
het berekenen van pensioente
korten vrijwel onbegonnen
werk is en veel te veel romp
slomp oplevert. „Buitengewoon
defensief', noemde Vermeend
deze opstelling gisteren. „Ze
hadden al lang nieuwe produc
ten kunnen bedenken."
Nu al lopende koopsommen,
lijfrentes en kapitaalverzekerin
gen ontsnappen niet aan de
valbijl van Vermeend en Zalm.
Vanaf 2001 wordt op het rende
ment dat deze spaarcontracten
opleveren de vermogensrende-
mentbelasting geheven. Alleen
voor de kapitaalverzekeringen
die de belastingplichtige in zijn
hypotheek wil onderbrengen,
geldt een overgangstermijn tot
2003.
In hun plannen ontzien de
bewindslieden 65-plussers, die
een leven lang nijver sparen
achter de rug hebben. Deze
groep mag meer vermogen be
lastingvrij aanhouden dan de
burger die nog niet aan zijn
pensioen toe is. Voor ouderen
met een belastbaar inkomen
van maximaal 35.260 gulden
betekent dit dat zij 52.255 gul
den belastingvrij veilig mogen
stallen. Gepensioneerden met
een inkomen tot 24.792 gulden
wordt 22.037 gulden extra ge
gund. Hiermee worden AOW-
'ers gecompenseerd voor het
feit dat ze in verhouding tot an
dere inkomensgroepen in het
nieuwe belastingstelsel er netto
minder op vooruitgaan.
Werknemers moeten meer
met de trein naar hun werk.
Wie zijn of haar lease-auto
(verstrekt door de baas) veel
voor privé-doeleind en ge
bruikt, moet daar meer voor
betalen. In het nieuwe stelsel
wordt het reiskostenforfait In
z'n huidige vorm afgeschaft
Alleen mensen die met het
openbaar vervoer naar hun
werk gaan, houden een be
perkte reisaftrek.
DEN HAAG MAIWCE WILBRINK
Die reisaftrek is afhankelijk van
het aantal kilometers dat wordt
afgelegd. Onder de tien kilome
ter krijgt de werknemer niets,
daarna loopt het op tot een
maximum van 3.530 gulden per
jaar voor reisafstanden boven
de tachtig kilometer.
Een van de werkgever ont
vangen vergoeding voor woon
werkverkeer per openbaar ver
voer blijft, ongeacht de reisaf
stand, onbelast. Dat geldt ook
voor vergoedingen voor car
poolen, fietsen en de zogeheten
personeelsbus. Vergoedingen
voor treintaxi en voor een OV-
kaart naast een auto van de
zaak blijven eveneens onbelast.
Als de werkgever een vergoe
ding geeft voor woon-werkver-
voer met de eigen auto. dan
mag dat belastingvrij tot 33 cent
per kilometer.
Lease-autorijders zijn in het
nieuwe stelsel duurder uit. Nu
moeten ze twintig procent (als
de woon-werk afstand niet
meer dan dertig kilometer be
draagt) of 24 procent van de ca-
taloguswaarde optellen bij hun
belastbaar inkomen. In de toe
komst wordt de bijtelling 25
procent Behalve als er minder
dan 7000 kilometer per jaar
wordt gereden. Dan geldt tot
500 kilometer geen bijtelling,
tussen 500 en 4.000 een bijtel
ling van 15 procent, en tussen
4.000 en 7.000 km een bijtelling
van 20 procent.
Voor geleaste oldtimers geldt
bij het vaststellen van de bijtel
ling niet langer- de catalogus-
waarde. Het kabinet stelt voor
uit te gaan van de economische
waarde, als het gaat om auto's
ouder dan vijftien jaar.
De extra kostenpost voor de
huiseigenaren, het huurwaar
deforfait, heeft een andere
naam gekregen: eigenwoning-
forfaiL De te betalen percenta
ges zijn hetzelfde gebleven. De
schalen zijn wel met een paar
honderd gulden opgerekt.
Mensen die een woning heb
ben die precies tussen de oude
en de nieuw schaal invallen
kunnen een paar honderd gul
den goedkoper uit zijn.
DEN HAAG MAURICE WILBRINK
In het verhaal waarmee minis
ter Zalm en staatssecretaris
Vermeend hun belastingplan
aan de man brengen, wordt
steevast gewezen op de 'ver
groening': het milieu wordt ge
diend door zwaardere belastin
gen op vervuilend gedrag en
het belonen van milieuvriende
lijk handelen. Maar in de prak
tijk stelt dat op de totale belas
tingheffing betrekkelijk weinig
voor.
De heffing verschuift inder
daad een beetje naar indirecte
belastingen, zoals een hogere
BTW en hogere energiebelas
tingen, maar erg spectaculair is
dat allemaal nieL Overigens is
die verschuiving al aan de gang:
de ecotaxen nemen deze kabi
netsperiode drie jaar lang toe.
In 2001 volgt dan de BTW-ver-
hoging van 17,5 naar 19 pro-
cent.
Daarnaast zijn er nu al fiscale
voordelen voor ondernemers
die milieu-investeringen doen.
Burgers worden aangemoedigd
te beleggen in groenfondsen; de
inkomsten daarvan blijven ook
onder het nieuwe fiscale stelsel
onbelast Ook de aankoop van
energiezuinige apparaten en
energiebesparende maatrege
len in het eigen huis worden
beloond met een premie.
In totaal groeien de milieube
lastingen onder Paars-2 met
zo'n vijf miljard gulden. Een be
langrijk deel daarvan wordt ge
bruikt om de inkomstenbelas
ting in 2001 te verlagen. Het ka-
Staatssecretaris Vermeend.
binet voert allerlei redenen aan
om niet veel drastischer te ver-
groenen. Men vreest voor de
concurrentiepositie van Neder
land. Zo leggen pomphouders
in de grensstreek het loodje als
de benzineaccijns te ver door
schiet. Een ecotax op energie
voor grootverbruikers jaagt
grote bedrijven de grens over.
Burgers steken de grens over
naar Duitsland om daar te win
kelen.
Financiën kijkt met name
naar de grote oosterbuur bij
foto wfa
het vaststellen van de mogelijk
heden om de BTW en de ener
gieheffingen te verhogen.
Duitsland wacht met het verho
gen van deze heffingen op de
harmonisatie van belastingwet
geving in EU-verband. Maar het
lijkt er niet op dat dit gevoelige
dossier snel wordt afgerond. En
het kabinet gaat geen stap ver
der dan de relatief bescheiden
verhogingen die nu worden
voorgesteld. Daarmee is een se
rieuze vergroening voor jaren
buiten beeld.
