Synode ontevreden over extra kosten verhuizii
Lijkwade ook na nieuw onderzoek een myster.
Kerken en moslims praten met minister over Indone
Kerk Samenleving
'Ei
el
.701
MAANDAG 13 SEPTEMBER 1999
- IDAG 13 SI
redactie aad rietveld, 0)
VANDAAG
q Hoewel sommige hindoes de verjaardag van
IO Ganesja op 28 augustus vierden, doen anderen
dat vandaag. Deze god met een olifantenhoofd
is de zoon van hoofdgod Sjiva en zijn echtgeno
te Parvati. Sjiva heeft drie gedaanten: die van schepper,
behouder en vernietiger. Zoon Ganesja symboliseert een
meer meditatieve benadering van de werkelijkheid. Hij is
getrouwd met Siddhi, een vrouw die staat voor mystieke
kracht, én Boeddhi die met het fenomeen 'inzicht' wordt
geassocieerd.
Op de katholieke heiligenkalender staan vandaag de Zwit
serse bisschop Amatus uit de zevende eeuw, en Johannes
Chrysostomus uit de derde eeuw. Amatus was rond 660
bisschop van Sion, maar moest door intriges aan het
Merovingische hof naar de Nederlanden verhuizen. Hij
kwam terecht in Mergem en werd zo populair door zijn
voorbeeldige mentaliteit en inspirerende preken, dat hij
spoedig de leiding van zijn congregatie op zich moest ne
men. Rond 690 stierf hij.
Johannes Chrysostomus heeft het tot patriarch van Con-
stantinopel geschopt. Chrysostomus betekent 'gulden
mond' en dat was een terechte bijnaam voor Johannes, die
vurig kon preken. Hij schuwde de waarheid niet en fulmi
neerde tegen losse zeden, luie priesters, corrupte bestuur
ders en overdadige rijkdom. Dat alles bracht hem herhaal
delijk in conflict met de autoriteiten. Maar de vele ge
schriften die hij, onder meer in ballingschap, schreef, zijn
bewaard gebleven. Hij is dan ook tot één van de vroege
kerkvaders uitgegroeid, en heilig verklaard.
Ganesja in de lak
bombay Een Indiër zet een beeld van de olifant-god Ganesja in
de lak, zodat hij later geverfd kan worden. Hindoe's in India be
reiden zich voor op een tiendaags festival ter ere van Ganesja.
Aan het einde van dat feest worden beelden van de god bij dui
zenden tegelijk in de zee gegooid. foto epa
Cursus literair bijbellezen
leiden Theoloog Ab Ridder geeft de komende maanden in De
Bakkerij aan de Oude Rijn 44 b/c een cursus 'literair bijbelle
zen'. De cursus is de eerste activiteit van De Leidse Hoed, een
centrum voor cultuur, religie en levensvisie. De cursus, die zes
dagdelen beslaat, gaat over koningen en macht. De eerste bij
eenkomst is op 23 september. Belangstellenden kunnen zich
opgeven bij Ab Ridder (071-5233251). De kosten bedragen 25
gulden.
Jaar lang evangelisatie in Leiden
leiden Onder de titel Wonder 2000 houdt de stichting Witte
Velden tot december van het volgend jaar een evangelisatie-ac
tie in Leiden. Die begint komende zondag in de Kooikapel aan
de Driftstraat 49. De diensten zijn bedoeld voor mensen 'die
God zijn kwijtgeraakt'. Evangelist Aad van de Sande verzorgt de
preek in de dienst, die om 19.30 uur begint. Behalve met maan
delijkse kerkdiensten begint Van de Sande deze week ook met
bijbelstudieavonden in het gebouw van de Evangelische Ge
meente aan de Middelstegracht 3. Informatie over de actie is
verkrijgbaar bij stichting Witte Velden (0172-651222).
Geloven met kleuters
oegstgeest Voor ouders en verzorgers van kleuters, maar ook
voor grootouders en leerkrachten, wordt vanaf donderdag bij de
Willibrordparochie in Oegstgeest een cursus 'Geloven met kleu
ters' gegeven. Tn zes avonden komen onderwerpen aan de orde
als kinderen en God, kinderen en bidden en kinderen en de bij
bel. De cursus wordt gegeven door pastor A. van Aarle. Belang
stellenden kunnen zich bij hem opgeven (071-5175304). De kos
ten bedragen vijftien gulden per deelnemer.
driebergen anp
De 'kleine' synode van de drie Samen op Weg
kerken heeft zaterdag haar ongenoegen geuit
over de overschrijding van de kosten van de ver
huizing naar één locatie. Een motie waarin het
beleid werd afgekeurd kon om formele redenen
niet in stemming worden gebracht.
De Utrechtse afgevaardigde H. Hogenhout re
kende voor, dat de begrote kosten in totaal met
zeven miljoen gulden dreigen te worden over
schreden. Weliswaar brengen de oude panden
zes miljoen gulden meer op, maar de principiële
vraag is of die meeropbrengst zonder toestem
ming van de synode mag worden gebruikt voor
de verhuizing naar de nieuwe locatie. „Dit had
het SoW-bestuur zo niet mogen doen."
Het bestuur had in de informatienota over de
werkzaamheden van de afgelopen periode een
bijgewerkt overzicht gegeven van de investerin
gen die noodzakelijk zijn voor de verhuizing naar
Utrecht. Omdat naar aanleiding van de informa
tie geen besluiten kunnen worden genomen,
werd een motie van de Brabantse afgevaardigde
D. van Dommele niet in behandeling genomen.
In die motie werd uitgesproken, dat het niet is
toegestaan meeropbrengsten te gebruiken voor
de financiering van overschrijdingen. Weliswaar
is de motie van tafel, zei de indiener, maar nie
mand kan meer zeggen dat hij van de overschrij
dingen niet heeft geweten.
Voorzitter ds. W. Barendrecht van het interim-
bestuur zei dat het signaal van de synode 'vol
strekt helder' was. Eerder had hij het on;
genoemd om, nu de verbouwing nog n
is, precieze cijfers te geven. Dit geldt ook
extra-kosten van het Sociaal Plan als
het aantal boventalligen en hogere vergo
voor woon-werkverkeer. Het SoW-bestu
van mening dat het zich aan de afspraak
houden, dat de totale kosten van verbou
verhuizing de 28 miljoen niet mogen ov
den. Volgens de cijfers in de informatien
den de kosten 32.000 gulden lager uitvalli
vertrek vai
- van Beele
wijk. Hij hi
ast, zijn staf
eerde dan
gedaan. T
;rd dat alles
m zijn kan
chter zich d
gezocht i
i kust, met
ig en een
et hij de he
van zijn sc
assen wim bartelds
Iedereen heeft er wel eens van gehoord, of er een
afbeelding van gezien: de lijkwade van Turijn.
Een beroemd historisch mysterie, dit doek van
4.60 x 1.10 meter, dat de afbeelding toont van
een langharige, baardige man met een
doornenkroon. De man heeft wonden aan zijn
polsgewrichten. Het lijkt alsof de afbeelding is
ontstaan door het lichaam dat in de doek heeft
gelegen. Een schildering is het in elk geval niet.
Volgens sommigen is dit het doek waarin Jezus
begraven is, volgens anderen een middeleeuwse
vervalsing. De afdrukken zijn vaag, maar in
fotonegatief is duidelijk een man zichtbaar die
voldoet aan de beschrijving van Jezus. Het doek
wordt bewaard in de kathedraal van Turijn. In
1988 zeiden onderzoekers dat het dateerde uit de
periode 1260-1390 en dus niet het lichaam van
Jezus bevat kan hebben. Nieuw onderzoek toont
aan dat het doek uit het Midden-Oosten
afkomstig is, en van vóór het jaar 800 dateert.
breken wat stukken uit de
baard, terwijl bekend is dat de
Romeinen gevangen joden vaak
stukken uit de baard scheur
den. Op de afbeelding van de
rug is te zien, dat de huid op de
rug en op één schouder is weg
geschuurd, alsof de man een
zware balk heeft moeten voort
slepen. Het doek is geweven
volgens een ontwerp dat in Sy
rië in de eerste eeuw gebruike
lijk was, en ook in Palestina
werd verhandeld. De afmetin
gen komen exact overeen met
die van een Palestijnse lijkwade
in de eerste eeuw.
Tegenstanders wijzen erop,
dat het doek pas rond 1355 op
dook, in Frankrijk nog wel, in
Lirey. Hoe moet die lijkwade
onopgemerkt daar gekomen
zijn? En waar is het doek ge
weest gedurende de ruim der
tien eeuwen daarvoor? En
waarom kan het geen geschil
derde afbeelding zijn? Er zijn
resten van chemische stoffen
aangetroffen die ook aan mid
deleeuwse schilders ter be
schikking stonden. Bovendien
zijn er in de loop der eeuwen
wel twintig soortgelijke 'lijkwa
den' geweest, allemaal met ge
heimzinnige afbeeldingen van
Jezus en allemaal vervaardigd
De lijkwade dook rond 1355 op
in Europa. Sindsdien is bij ve
len de verleiding groot geweest
om aan te nemen, dat hij echt
het lichaam en het gezicht van
Jezus toont. Maar even sterk
waren steeds de bezwaren dat
het een middeleeuwse verval
sing was. Eeuwenlang waren de
'bewijzen' voor en tegen de
echtheid van de lijkwade vooral
historisch van aard. Voor- en
tegenstanders baseerden zich
op interpretaties van histori
sche geschriften en gebruiken.
Voorstanders van de opvat
ting dat het doek de echte af
beelding van Jezus bevat, heb
ben in essentie de volgende ar
gumenten. De fotonegatieve af
beelding laat een langharige
man zien tussen de 30 en 40
jaar oud. Zijn polsgewrichten
tonen verwondingen als van
een kruisiging, er zijn indruk
ken van doornen zichtbaar, en
ook zijn er verwondingen aan
de borstkas die door een speer
veroorzaakt kunnen zijn. Ook
bij de enkels zijn er wonden als
van een kruisiging. Het doek
bevat gedroogd bloed dat mo
gelijk na de dood van de man
uit de wonden is gelekt. Er ont-
gean ii<
i Wiet
di reng t
euiste r
De lijkwade van Turijn is volgens het laatste onderzoek toch ouder dan gedacht.
om gelovigen te binden of er
geld van pelgrims mee te ver
dienen. Er is geen reden om
juist deze voor echt te houden.
Waarop voorstanders zeggen
dat net zo'n doek al vanaf 944
in Constantinopel werd be
waard, tot 1204. In dat jaar
werd de stad geplunderd door
kruisvaarders, en die zouden
ook de lijkwade hebben meege
nomen naar Europa, waai' die
in de veertiende eeuw weer op
dook. En vóór 944 werd het
doek eeuwenlang in Edessa (nu
de Turkse stad Urfa) bewaard.
De vroegste vermelding zou
zelfs al uit de eerste eeuw zijn.
En zo ging de discussie over
het geheimzinnige stuk stof
maar door. Aanwijzingen uit
bijbelteksten werden gebruikt
om de echtheid te onderbou
wen, terwijl weer andere bijbel
se aanwijzingen voor het tegen
deel werden gebruikt. Zelfs in
genieuze complottheorieën za
gen het licht. De ene keer betrof
het een complot van de al lang
ter ziele gegane Orde der Tem
peliers, de andere keer een
complot van het Vaticaan.
In 1988 moest er voor eens en
voor altijd duidelijkheid komen.
Niet door nieuwe interpretaties
van. documenten uit oudheid
en Middeleeuwen, maai' door
toepassing van de C14-metho-
de: koolstofdatering. Een erken
de methode om door meting
van het radioactief verval van
een voorwerp de ouderdom te
bepalen. Drie archeologische
topinstituten, in Oxford, Zurich
en Arizona, kregen elk een stuk
je van de lijkwade van enkele
vierkante centimeters. Na uit
gebreide C14-metingen was de
gezamenlijke conclusie van de
onderzoekers eenduidig: het
doek is gefabriceerd tussen
1260 en 1390, en kan dus niet
Jezus' lijkwade zijn.
Daarmee leek de kous af. Een
interessante linnen doek uit de
Middeleeuwen, maar beslist
niet de lijkwade van Jezus.
Maar dit jaar meldde zich Ian
Wilson. Deze in Oxford opgelei
de historicus, met een gedegen
reputatie als onderzoeker,
vroeg aandacht voor alarme
rende feiten aangaande het on
derzoek. Wilson wees erop dat
de stukjes doek die voor de da
tering waren gebruiktafkomstig
waren van de hoeken. Uitgere
kend de plaatsen waai' het doek
in de loop der eeuwen door tal
loze vuile handen was beetge
pakt om het te laten zien aan de
gelovigen. De onderzochte
stukjes doek waren de micro
biologisch meest verontreinig
de die er te vinden waren. Vol
gens een Amerikaanse micro
bioloog bevatten de onderzoch
te stukjes een laag microbiolo
gisch vuil die zo dik was, dat hij
een afwijking van vele honder
den jaren in de datering kon
veroorzaken.
Bovendien, aldus
bleek uit de verslagen
onderzoekers dat
zochte stukjes niet
misch waren
waardoor de nauwkejmj
van de datering ven'
druk kwam te staan,
heeft zijn eigen radi
verval waarde. Daarbij
doek in de zestiende
een brand aan inten
blootgesteld zijn gewi
ook invloed kan hebbi eli
chemische samenstellii
De conclusie van
doek moet opnieuw
kundig en biochemisc!
zocht worden, zonder
ten uit 1988 te herhalen
De jongste resultaten vt
nieuwe onderzoek zijn
bekend geworden. De
Avinoam Danin en
kaan Alan Whanger,
het gebied van plant! dl
biochemie, onderzod iei
doek op pollen, minusi ct
ren van planten en
Sommige bloemen en
komen alleen in bept
bieden voor, andere,
storven zijn, kwamen
bepaalde tijden in bep
bieden voor.
Er waren sporen van
ten bloemen, die
voorkwamen in Jeruzal
de regio Jeruzalem a<
Daarmee is de origine! d*
van de doek definitief
in Romeins Palestina,
tering? Bepaalde coi
van planten groeiden
bied alleen vóór onge>]
jaar 800. Daarmee lijk
datering onderuit te
haald, en is de oudei
het doek vastgesteld
negende eeuw.
Het wachten is nu oj
tere C14-datering, op
een 'schoon' stukje
midden van de lijkwa
dat een datering in
eeuw ook zou bewijze
afgebeelde man echt Jf ie
maar dan zou de
erg klein worden. Het
blijft voorlopig.
was precie
voorgest
fika was o
d door de
eepdigden in
idruchtig i
ig over
Maar tij<
>a (een sc
logo van
1) en de
de serene
plechtighe
erden hoe
ld om te
dé stoet 1
kielzog v
:us de ke
eel wat mi
arg een o
,Hoe zei
reer? 'De
ïou dat kli
net een k
te zij:
nalevi
It het een
idereen h
:tor, zeg ik
het colli
en daarn,
ijeen, met
d aorop." D<
de koningi
innen te k
an het Kc
zijn we i
;atrix pas
een der
atste."
Ier stond
oningin.
roonprins
m amilie eer
ikers k
geluksvc
ïumentaal
iet stadse
ining, va
driebergen anp
Molukse christenen en moslims uit Nederland en
de drie Samen op Wegkerken praten donderdag
met minister Van Aartsen van Buitenlandse za
ken over de zorgwekkende situatie in Indonesië.
Zij willen weten wat de Nederlandse regering kan
doen om een eind te maken aan de chaos in dat
land.
Vooral de Molukkers in Nederland voelen zich
in de steek gelaten, zei de hervormde secretaris
generaal B. Plaisier zaterdag op de 'kleine' SoW-
synode in Driebergen. In contacten met premier
Kok hebben zij de indruk gekregen dat de Neder
landse regering meer zou kunnen doen. Zij wil
len Van Aartsen dan ook vragen welke middelen
Nederland en de internationale gemeenschap
hebben om het uitbreken van een totale chaos te
voorkomen.
De situatie op Ambon is 'zeer, zeer ernstig', zei
Plaisier, zich beroepend op een kerkelijk leider
uit Ambon. Hij noemde moorden, verwoestingen
en groeiende vijandschap tussen christenen en
moslims. Hogere machten, die volgens Plaisier
beter lagere machten genoemd zouden kunnen
worden, zijn volgens hem aan het werk om chris
tenen en moslims tegen elkaar op te zetten.
In heel Indonesië komen uitingen van geweld
voor, niet alleen op Oost-Timor, hoewel de situa
tie daar dramatisch is. Plaisier sprak het vermoe
den uit dat het Indonesische leger er belang bij
heeft de chaos te laten voortduren.
De hervormde kerkleider toonde zich verheugd
dat het comité Help Ambon in Nooi
christenen en moslims samenwerken,
actief is. Het is van groot belang dat
mogelijk hulp komt, zei hij. Een groot
is dat de hulp van de SoW-kerken ni
Molukse kerken het getroffen gebied
ken.
De Samen op Weg-kerken overlegger
tijd één of twee keer per week met d
kerken en de moslims in ons land over
in Indonesië.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
tuin. Zul
fgelopen
belangst
irivéterreir
weekein
pnument*
'monumi
rokken ni
op en de
ar weeld
bijna on
Ichter het
gmiddag
van Ou
rdeur. Eer
loper le
enzend a
deuren
serre. De
deze spri
O
Weersvooruitzicht KNMI
Geldig tot en met dinsdag.
Finland:
Vrij rustig en droog weer met veel
zon. Maxima tussen 13 en 18
graden.
Noorwegen:
In het uiterste westen bewolkt en
regenachtig. Elders geregeld zon
en meest droog. Middagtempera-
tuur van 15 graden in het westen
en noorden en meer dan 20 gra
den lokaal in het zuiden.
Zweden:
Flinke zonnige perioden en
droog; lokaal wel kans op mist.
Maxima van 16 in het noorden
tot een graad of 23 plaatselijk in
het zuiden.
Denemarken:
Perioden met zon en meest
droog. Middagtemperatuur onge
veer 24 graden.
Engeland, Schotland, Wales en
Ierland:
Sterk wisselend beeld met nu en
dan zon, maar ook een aantal fik
se regen- en onweersbuien en
soms veel wind. Middagtempera
tuur van 15 graden in West-
Schotland tot 20 graden bij Lon
den.
België en Luxemburg:
In het oosten geregeld zon en
warm met maxima rond 28 gra
den. Naar het westen toe meer
bewolking, kans op enkele stevi
ge regen- en onweersbuien, mo
gelijk met windstoten en lagere
maxima.
Noord- en Midden-Frankrijk:
In de oostelijke departementen
flink wat zon. Elders meer bewol
king en buien, vaak met onweer
en hier en daar veel neerslag.
Middagtemperatuur uiteenlo
pend van amper 20 graden in
het uiterste westen tot ruim 25
in het oosten.
Portugal:
Vrij zonnig. In het noorden meer
bewolking en mogelijk een bui.
.Middagtemperatuur uiteenlo
pend van een graad of 21 in het
noordwesten tot tegen de 30 gra
den in het zuidoosten.
Madeira:
Afwisselend zon en wolkenvel
den en vooral maandag kans op
een bui. Middagtemperatuur on
geveer 26 graden.
Spanje:
Flink wat zon. Vooral in het noor
den meer bewolking en kans op
een paar fikse onweersbuien.
Middagtemperatuur aan zee uit
eenlopend van 20 graden langs
de Golf van Biskaje tot 30 gra
den aan de Costa del Sol. Land
inwaarts nog wat warmer.
Canarische Eilanden:
Vooral op de zuidstranden vrij
zonnig en warm met maxima
rond 30 graden. In het noorden
ook wolkenvelden en een stevige
wind.
Marokko:
Westkust: zonnige perioden en
in het noorden mogelijk een bui.
Middagtemperatuur tussen 25
en 35 graden.
Tunesië:
Vrij zonnig en droog. Maxima aan
zee rond 30 graden.
Zuid-Frankrijk:
In het westen half tot zwaar be
wolkt en buien met onweer, mo
gelijk veel neerslag en kans op
windstoten. Naar het oosten toe
meer zon en droger. Maxima van
een graad of 21 langs de Atlanti
sche Oceaan tot 28 graden
plaatselijk in de Provence.
Mallorca en Ibiza:
Veel zon. Dinsdag later op de
dag een toenemende kans op
een regen- of onweersbuien.
Middagtemperatuur ongeveer 28
graden.
Italië:
Vrij zonnig. In het zuiden eerst
ook nog stapelwolken en kans op
een regen- of onweersbui. Mid
dagtemperatuur ongeveer 27
graden.
Corsica en Sardinië:
Zonnig. Maxima rond 29 graden.
Malta:
Flinke zonnige perioden, maar
eerst ook nog kans op een regen-
of onweersbui. Middagtempera
tuur 28 graden.
Griekenland en Kreta:
Flink wat zon en alleen in het
zuiden nog een enkele regen- of
onweersbui. Maxima op de
meeste stranden rond 27 gra
den, landinwaarts iets warmer.
Turkije en Cyprus:
Perioden met zon en aan de
stranden meest droog. Landin
waarts en langs de Zwarte Zee
kans op een regen- of onweers
bui. Middagtemperatuur tussen
25 en 30 graden.
Duitsland:
Zonnig, met in de nanacht en
ochtend mogelijk mist. Middag
temperatuur rond 27 graden.
Zwitserland:
Zonnig en droog. Maxima onge
veer 26 graden.
Oostenrijk:
Zonnig en warm. Middagtempe
ratuur ongeveer 26 graden.
DINSDAG 14 SEPTEMBER 1999
Zon- en maanstanden
Zon op 07.13 Zon onder 09.58
Maan op 11.57 Maan onder22.11
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 07.12» 19.35 06 45 19.08
Laag 03.15 15.34 02.56 15.15
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart I860)
kantoor
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
abonneeservice
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voornabezorging:
Ma. t/m/ vr.18.00-19.3Ö uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
directie
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
hoofdredactie
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
redactie
F. Blok, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
e. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin-en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
Advertenties:
Stockholm onbewolkt w.s. 0
Warschau onbewolkt o 3
Wenen mistbanken zzo 2
ZOrich onbewolkt wnw 1
Bangkok half bew. w 6
Buenos Aires onbewolkt no 6
Casablanca zwaar bew. nw 2
Johannesburg onbewolkt ono 4
Los Angeles onbewolkt w 7
tt op de
ogerig gre
zijn die
i niet bic
nt, versie
nag je bel
Familieberichten: 023- 5317 deuren k(
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315 92 ul^^Uin.
advertenties
Maandag t/m vrijdag vi
071-5356 230
■dvertenlf,
Maandag t/m vrijdag van 8
071- 5143 545
inementeii k
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
nachtiging
het automatisch afschrijven
'd, ontvangen
ing per
ie per postl
worden verzonden geldt een toest
aan portokosten per verschijndag.
leidsch dagblad op cass
ïilijk lezen
hebben of blind zijn (of ei
leeshandicap hebben), is i
het regionale nieuws uit hel
e besc Lij
informatie 0486-486486
r Gesproken Lectülester c
Auteursrechten voorbeh: j^htend I
Dagbladuitgeverij Dar Dorstbeel
Hl738)
Boerhaat
[Iter Wim
.In IS
staureerc
leerd en
de gebo
Pnzen be.
moniql
N H U
I Z
Diacoriessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonde|unstenaa
f de stic
opdracht
pel schil*
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst,
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
■welke le*
Deunde en
