Grote Franse bankfusie flopt
Economie
Consument koopt luxe digitale elektronica
Ahold dreigt weer mis
te grijpen in Frankrijk
Schiphol verwacht zelfde
resultaat als vorig jaar
Fusiegolf banken nog lang niet uitgewoed
'Speculanten pikken mooiste stukken grond'
\ANDAG 30 AUGUSTUS 1999
Itoelendans in luchtvaart gaat voort
mstelveen De stoelendans in de luchtvaart gaat voort. British
rlidland voert met vier grote Europese luchtvaartmaatschappij-
n, KLM, Lufthansa, Air France en Virgin, gesprekken over sa-
ïenwerking. Al deze bedrijven maken deel uit van afzonderlijke
llïanties. Zou de Britse maatschappij met KLM tot een accoord
omen, dan wordt zij opgenomen in de alliantie Wings met Ali-
ila, North West Airlines en Continental Airlines. Lufthansa
rerkt in Star Alliance samen met Unites Airlines en SAS. Laatst-
oioemnde maatschappij is al voor veertig procent eigenaar
ai British Midland. Air France werkt sinds kort samen met
lta Airlines. Volgens een KLM-woordvoerder is niet te zeggen
anneer de besprekingen rond zijn.
mits volgt Dik op bij KPN
n haag De raad van commissarissen van Koninklijke KPN wil
Smits (52) benoemen tot opvolger van W. Dik (60) als voorzit-
r van de raad van bestuur. Dik gaat in 2000 met pensioen,
nits is nu verantwoordelijk voor de activiteiten van KPN in
ederland. Dik heeft bijna twaalf jaar leiding gegeven aan ont-
ikkelingen op het gebied van post en telecommunicatie in Ne
erland. Hij trad in 1988 in dienst bij wat toen nog het Staatsbe-
ijf der PTT was. Dik was ondermeer verantwoordelijk voor de
rzelfstandiging van het bedrijf en de beursgang in 1994. Ook
erd het bedrijf onder zijn leiding gesplitst in een telecommu-
catieondememeing (KPN) en een logistieke- en postonderne-
ling (TPG). Smits, was van 1996 tot 1998 president van
nisource, het samenwerkingsverband van KPN, Swisscom en
ïlia. Daarvoor was hij vanaf 1983 werkzaam bij KPN in ver-
:hillende functies.
ihell: kolenpoot Australië afstoten
tisBANEShell wil af van zijn kolenactiviteiten in Australië. Shell
et deze divisie niet langer als een kernactiviteit. Dit heeft Shell
oal Business in Brisbane maandagmorgen bevestigd. Het olie-
oncern is door verscheidene partijen benaderd, aldus Bob
harp, de directeur van Shells kolendivisie. De onderneming
nderhandelt evenwel nog niet met kandidaten over de ver-
oop. Eerst wil Shell alle belangstellenden een bod laten uit
rengen. Het besluit de kolendivisie van de hand te doen, vloeit
Dcrt uit de herindeling van alle activiteiten van het concern,
htll heeft in Australië zeven kolenmijnen. Twee jaar geleden
den de kolenactiviteiten in Zuid-Afrika afgestoten.
itzendbureau voor ouderen in trek
Jüwuk De mogelijkheden voor ouderen op de arbeidsmarkt
Xjti nog lang niet uitgeput. „Zeker niet, de markt groeit alleen
paar", zegt directeur J. Hemelrijk van uitzendbureau 65 Plus.
Inlangs opende het bureau de derde vestiging in Rotterdam. In
lovember volgt Utrecht, waarna 65 Plus alle grote steden be-
lent. In de komende vijf tot tien jaar verwacht Hemelrijk een
plosieve groei van het aantal ouderen op de arbeidsmarkt,
ban merken we de gevolgen van de babyboom na de oorlog
las goed. Verder krijgen vrouwen steeds later kinderen en zijn
pzinnen kleiner." Het bureau opent de komende anderhalf
r nog zes vestigingen, onder meer in Arnhem, Nijmegen en
beldoorn.
peperking olieproductie blijft nog even
De geldende beperking van de olieproductie zal wor-
:n gehandhaafd tot en met maart 2000. De ministers van Olie
n Saoedi-Arabië, Venezuela en Mexico hebben dit zaterdag
rklaard. De ministers tonen zich 'tevreden' over de geleidelij-
stijging van de olieprijs. Zij bevelen tevens aan de quota tot
indenjet einde van 2000 in stand te houden. De organisatie van Olie
:ote vikporterende Landen (OPEC) besloot in maart dit jaar de geza-
l stee<jenlijke productie van zijn lidstaten met 1,72 miljoen vaten per
een vfg te verminderen om de prijs op te drijven. De OPEC zei toen
het quotum een jaar te willen handhaven.
leer geld voor outplacement QtecQ
pptalpfiEDAHet Begemann-concern trekt mogelijk een half miljoen
sariatdulden uit voor een oplossing voor circa honderd werkloze
G is zlferknemers van de failliete dochter QtecQ. Dat heeft bestuur-
l met ]er J. van den Nieuwenhuyzen gezegd. FNV Bondgenoten vindt
redelijet voorstel wat mager. Voor degenen die na 12 september nog
ïerkt iferkloos zijn, beperkt Begemann zijn bijdrage tot de kosten
[et inz)°or outplacement tot een maximum van een half miljoen gul-
:gen dpn. QtecQ, het voormalige Holec Projects, ging begin augustus
n", zefilliet. Het telde 450 werknemers van wie het merendeel inmid-
dér PPls weer elders aan de slag is.
'erkelil
ders JEU wil praten over exportsubsidies'
cobs Washington De Europese Unie is bereid een vermindering van
er aclftporisubsidies op landbouwproducten te bespreken, als alle
;aat. „inden eerlijk zijn over hun eigen slechte gewoonten. Dit zei de
e voeruitse minister van Landbouw K.H. Funke vrijdag tijdens een
gaderlezoek aan de Verenigde Staten. Funke verwierp de Amerikaan-
nan. beschuldiging dat de EU de meeste subsidies op landbouw-
j toch pbied gewoon weggeven. Volgens de minister steunen alle
Indbouwstaten hun export op de een of andere manier. „We
uilen kijken naar de open, directe en indirecte subsidies", al-
lus Funke. De VS en andere grote landbouwstaten hebben de
firmindering van exportsubsidies tot speerpunt bij hun aan-
aande besprekingen over vrije handel staan.
SLIMME NON-FOOD WINKELIERS
GENIETEN A LA KAART
Bezoek de Najaarsbeurs van
Trade Mart Utrecht.
het grootste non-food handelscentrum j
van Nederland. Dat is lekker inkopen!
Heeft u nog geen TMU-kaart?
Bel: 0800-0237 232
www.trademart.nl
beste
n, ma n
blijvei i
/ooru n
BNP verliest slag om Société Générale
Het Franse bankconcern BNP is er niet in geslaagd twee
kleinere banken op te slokken, en zo de grootste bank
van Europa te vormen. Afgelopen zaterdag verbood CE-
CIE, de toezichthouder op het Franse bankwezen, de
overname door BNP van Société Générale. BNP moet nu
genoegen nemen met de zakenbank Paribas.
parus cees van zweeden
Het besluit was een overwin
ning voor Société Générale, dat
zich met hand en tand had ver
zet tegen een overname door
BNP. Maar het was vooral een
overwinning voor de toezicht
houder zelf, die de druk van de
Franse regering had genegeerd.
De regering was voorstander
van een fusie van de drie ban
ken.
Met het besluit van de CECEI
kwam een einde aan een bank
oorlog die bijna acht maanden
heeft gewoed. Startschot in die
oorlog vormde op 1 februari de
aankondiging van een fusie tus
sen Société Génerale en Pari
bas. Die aankondiging leidde
acht dagen later tot het vijandi
ge bod van BNP op zowel So
ciété Générale als Paribas.
Vorig weekeinde werd duide
lijk dat de BNP met haar bod
65,06 procent van de aandeel
houders van Paribas had ver
leid, maar slechts 37,15 procent
van die van Société Générale.
Dat was voor topman Daniel
Bouton van de laatste bank
aanleiding om de CECEI te vra
gen het bod van BNP ongeldig
te verklaren.
Ondanks zware druk van de
regering besloot de CECEI za
terdag na een beraad van elf
uur aan dat verzoek gehoor te
geven. Hoewel BNP veruit de
grootste aandeelhouder van So
ciété Générale zou zijn gewor
den, had de bank volgens de
CECIE niet genoeg macht om
Société Générale te controle
ren'.
Met een vermogen van 6.000
miljard francs en een beurs
waarde van 120 miljard francs
zou de BNP de grootste bank
van Europa zijn geworden als
ze beide partners had mogen
inlijven. Nu zal BNP-Paribas
naar vermogen de derde groot
ste van Europa zijn en naar
beurswaarde slechts de achtste
grootste.
Minister Chevènement (bin
nenlandse zaken) omschreef
het besluit gisteren als een
'echte aanslag op het nationaal
belang'. Niet alleen was Frank
rijk een megabank onthouden,
zei de minister, Société Généra
le was bovendien een doelwit
geworden van buitenlandse
aasgieren.
Topman Daniel Bouton van
Société Générale reageerde met
een schouderophalen op het
gevaar van een buitenlandse
overname. Zijn bank was een
van de weinige bedrijven ter
wereld die de afgelopen tien
jaar twee keer een poging tot
vijandige overname hadden
weerstaan, zei Bouton. „Ik denk
niet dat morgen een derde po
ging zal worden ondernomen."
Unilever wijst
claim AH voor
dioxinecrisis af
zaandam anp
Unilever, een van de grootste
leveranciers van levensmidde
len, wijst alle claims af die in
het kader van de dioxinecrisis
van mei worden ingediend.
Volgens het concern heeft het
geen schuld aan de crisis. Al-
bert Heijn maakte het afgelo
pen weekeinde bekend bij tien
tallen voedselleveranciers een
schadeclaim te hebben inge
diend van enkele miljoenen
guldens. T. Roos directeur van
het Centraal Bureau voor Le
vensmiddelenhandel begrijpt
de houding van Unilever niet.
„De leveranciers konden tij
dens de crisis niet garanderen
dat hun producten dioxinevrij
waren. Dus moesten de super
markten de producten van de
schappen halen. Daarvoor
moest extra personeel worden
ingezet. Bovendien hadden su
permarkten hogere transport
kosten."
De Europese Commissie leg
de België een uitvoerverbod
voor vleesproducten en zuivel
op nadat bleek dat veevoer was
besmet met te hoge concentra
ties dioxine. Winkeliers moes
ten honderden producten uit
de schappen halen. Claims ver
zilveren is niet gemakkelijk om
dat het gaat om grensover
schrijdende handel en er dus
verschillende regelgeving kan
zijn.
Philips - op Funkaustellung - blijft mikken op VS
parus afp/rtr/anp
Ahold dreigt opnieuw mis te
grijpen in de fusiegolf die we
reldwijd gaande is tussen de le
vensmiddelendistributeurs. De
Franse distributiegroepen Pro-
modès en Carrefour bereiden
namelijk 'een vriendschappelij
ke fusie' voor, zo is gisteren ver
nomen uit goedingelichte bron
in Parijs. Die is versneld door
dat Ahold al enkele weken bezig
zou zijn een overval op Carre
four voor te bereiden. Carrefour
zou een openbaar ruilbod op
Promodès willen doen.
De combinatie Carrefour-
Promodès zou een van de
grootste detailhandelsorganisa
ties in de wereld opleveren met
een omzet van 105 miljard gul
den. De combinatie zou alleen
de Amerikaanse Wal-Mart moe
ten laten voorgaan. De fusie
zou ook een antwoord moeten
zijn op de expansie van Wal-
Mart in Europa. De Amerika
nen kochten sinds 1997 al twee
ketens in Duitsland en een in
Engeland en zouden ook azen
op Carrefour en Promodès.
Kort geleden kaapte het Bel
gische Delhaize voor 7,5 miljard
gulden de Amerikaanse keten
Hannaford weg voor de neus
van Ahold. De Nederlanders
wilden niet elke prijs betalen
voor Hannaford, waarvan het
werkgebied aansluit op dat van
Ahold aan de oostkust van de
VS.
Woordvoerder J. Hol van
Ahold wilde niet ingaan op de
berichten in de Franse pers en
wacht liever de officiële aan
kondiging van de fusie af. Hij
wijst erop dat Ahold geen haast
heeft. Het vormen van grotere
eenheden in de supermarktsec
tor is nog maar net begonnen,
'dus er zijn nog genoeg moge
lijkheden'.
Een fusie van Carrefour en
Promodès zou Aholds dromen
wel wat verstoren. Het Neder
landse concern zegt al lange
tijd te streven naar de kopposi
tie in de wereld. Bovendien zijn
de twee aantrekkelijke partners.
Zij zijn al sterk geïnternationali
seerd. Daarbij heeft Promodès
sterke posities in Spanje en Ita
lië, landen die hoog op het ver
langlijstje van Ahold staan.
Volgens Amerikanse analis
ten zijn de groeimogelijheden
voor Ahold in de VS steeds be
perkter. Daarom zou het hun
niet verbazen als de Nederlan
ders zouden besluiten tot een
echte fusie met een concern als
Safeway (omzet meer dan zes
tig miljard).
Twee bezoekers van de Funkaustellung in Berlijn zitten met speciale helmen op in bewegende 'cyberstoelen' en kijken naar een speciale videofilm
op de stand van Sony. Rond 870 bedrijven afkomstig uit 36 landen presenteren daar hun nieuwste producten van de consumentenelektronica.
FOTO ANP
berlun gpd
De digitalisering van de audio- en videoap
paratuur en de bloeiende economie in
West-Europa is een stimulans voor de in
ternationale elektronica-industrie. De con
sument is bereid veel geld uit te geven aan
luxe spullen en doet bij vrijwel alle con
cerns de omzetcijfers stijgen.
Op de Internationale Funkausstellung,
de grootste tweejaarlijkse beurs voor con
sumentenelektronica die tot en met zater
dag in Berlijn wordt gehouden, meldden
concerns als Philips, Sony en Grundig dat
hun marktaandelen zijn gestegen zonder
dat daar prijsverlagingen tegenover ston
den. De industrie kampte jarenlang met de
situatie, waarin marktaandelen alleen ge
handhaafd werden met soms groteske
prijsdalingen.
Dat ligt volgens de fabrikanten nu an
ders. Philips is bijvoorbeeld niet meer be
reid ten koste van alles zijn marktaandelen
te vergroten. Het Nederlandse concern stelt
het economisch gezond opereren op de
eerste plaats. De jarenlange reorganisatie
begint ook vruchten af te werpen. Topman
Boonstra zei dat de onderneming 'een van
de financieel gezondste elektronicacon
cerns ter wereld is'.
Het geld dat Philips met verkoop van be
drijfsonderdelen verdiende, is onder meer
gestoken in de ontwikkeling van spraaksys
temen, semi-conductors en in digitale con
sumentenelektronica. Voorts heeft het be
drijf een belangrijke positie verworven in
de groeimarkt van de LCD-beeldschermen.
„Want of je nu een pc koopt of een tv, je
hebt altijd een monitor nodig," aldus
Boonstra.
Philips wil vooral in de VS zijn naamsbe
kendheid vergroten. Vorig jaar investeerde
Philips 100 miljoen dollar in de promotie
van de eigen naam. Ook dit jaar pompt het
bedrijf een zelfde bedrag in een promotie
campagne. „We verwachten dat in 2001
zo'n driekwart van onze apparaten die wij
in de VS verkopen, onder de naam Philips
over de toonbank gaan," aldus Boonstra.
Echte doorbraken biedt de beurs niet.
Nog deze herfst komt de herschrijfbare
DVD voor de pc op de markt. Halverwege
volgend jaar komt de DVD-videorecorder
op de markt met een opslagcapaciteit van
4,7 gigabyte. Het uitbrengen van een her
schrijfbare DVD-audio is dan geen enkel
probleem meer.
Binnen vijf jaar zal alles wat zich in huis
aan apparatuur bevindt via een centrale
computer te regelen zijn. Het systeem is
ook aan het internet gekoppeld. Deze
'communicatie-centrale' zal waarschijnlijk
in de digitale televisie zijn ingebouwd. Vol
gens de meeste fabrikanten blijft de tv in de
huiskamer ook in de toekomst zijn centrale
plaats behouden.
Het meest onzinnige apparaat op de IFA
is de stereoset van 2,5 miljoen, samenge
steld uit 47 verschillende componenten
van de beste merken ter wereld. Het appa
raat werd bedacht door een team van Duit
se vakjournalisten.
De luchthaven Schiphol ver
wacht dat het dit jaar ongeveer
hetzelfde netto-resultaat zal
boeken als in het afgelopen
jaar. Enerzijds kost de afschaf
fing van de taxfree-verkopen
binnen de Europese Unie vanaf
1 juli de nationale luchthaven
geld, anderzijds nemen het
aantal passagiers en de vliegbe
wegingen naar en vanaf de na
tionale luchthaven nog steeds
toe.
In het eerste half jaar steeg het
aantal passagiers dat aankwam
en/of vertrok van Schiphol met
6,7 procent tot 17,1 miljoen.
Het aantal starts en landingen
van toestellen in het handels
verkeer (lijn- en chartervluch
ten) nam toe met 2,2 procent
tot 188.211.
De Schiphol Group behaalde
over het eerste halfjaar van
1999 een nettowinst van 143,9
miljoen gulden. Dat is negen
procent minder dan in de de
zelfde periode van 1998. De da
ling is te wijten aan de kosten
van een nu lopende reorganisa
tie. Zonder deze buitengewone
last zou het netto-resultaat met
29,5 procent zijn gestegen tot
204,7 miljoen gulden.
De bedrijfsopbrengsten stegen
de eerste zes maanden met ne
gen procent terwijl de kosten
slechts met 2,5 procent toena
men. Het exploitatieresultaat
steeg daardoor met 23 procent
tot bijna 227 miljoen gulden.
HTERGROND
den haag peet vogels
derlandse banken blazen in-
nationaal een aardig partijtje
'e in het fusiegeweld van het
emationale bankwezen.
N Amro zit op het vinken-
iw in Italië en lijfde vorige
ek Bouwfonds in, ING nam
langs de Duitse BHF Bank
r en er zit nog meer in de
De wereldwijde fusie- en
ïrnamegolf in de financiële
tor is lang niet uitgewoed,
'gens de BIS, de bank van de
mijn itrale banken, zijn de fusies
is bez d nodig om wereldwijd een
liegve ond en winstgevend bank-
;en te creëren. Te lang heb
banken in veel landen ge-
luild onder de staatsparaplu,
ink ei^rd concurrentie uit het bui-
land geweerd en verlies
ns op de belastingbetaler af-
wenteld.
Vooral de Franse overheid be
moeide zich van oudsher in
tensief met het vaderlandse
bankwezen. Met grote verba
zing zagen experts het afgelo
pen weekeinde dat zij deson
danks de megafusie tussen de
drie grote banken BNP, SG en
Paribas rustig liet mislukken.
De driehoeksfusie zou de op
één na grootste bank ter wereld
hebben opgeleverd, gesteld dat
het aangekondigde samengaan
van drie Japanse banken tot de
allergrootste ter wereld rond
komt.
De Franse primeur is overigens
in overeenstemming met inter
nationale afspraken, die onder
meer binnen de BIS maar bij
voorbeeld ook de Europese
Unie zijn gemaakt: meer markt,
minder overheid.
Het wegvallen van dergelijke
belemmeringen voor fusies,
open grenzen in de Europese
Unie en de snelle opmars van
computer- en internettechno-
logie hebben veel banken op
het fusie- en overnamepad ge
bracht. Daartoe mede aange
moedigd door de beleggers, die
de koersen van hun banken
flink zagen achterblijven bij die
van andere aandelen.
De BIS signaleert daarbij dat de
winstgevendheid van banken
in de meeste landen vanaf 1995
sterk is toegenomen, hoewel
dat grotendeels aan het gunsti
ge economische tij is te dan
ken. Geld aantrekken en uitle
nen blijkt echter steeds minder
profijtelijk te worden, terwijl
inmiddels de kosten hard
groeiden. Dat zal nog meer
banken dwingen bij elkaar te
kruipen.
De BIS bepleit wel een 'ordelij
ke herstructurering van de fi
nanciële sector'. „Niet alle fu
sies pakken goed uit en de
overnemers hebben de neiging
te veel geld te betalen", luidt
één kanttekening. Verder stelt
de BIS dat aandeelhouders niet
moeten overvragen terwijl bo
vendien de hoog opgelopen
beurskoersen en huizenprijzen
in een aantal landen 'risico's
van onbekende omvang' met
zich meebrengen voor fuseren
de banken.
Nieuwe technologie inspireer
de ABN Amro deze maand in
ternet officieel tot speerpunt te
verheffen. ING doet het al in
Canada, Duitsland en Austra
lië, zij het ouderwets elektro
nisch en niet via het wereldwij
de web. Bankkantoren worden
in toenemende mate een kost
bare aangelegenheid zeker met
de snelle opmars van de elek
tronisch dienstverlening.
De gemeenten zijn bang dat de
grootschalige nieuwbouw van
woningen in gevaar komt. De
reden daarvoor is dat project
ontwikkelaars weigeren mee te
betalen aan publieke voorzie
ningen als wegen, openbaar
groen en verlichting. De ge
meenten willen daarom wette
lijke regels om de projectont
wikkelaars en bouwbedrijven
te kunnen dwingen mee te be
talen. Het Nederlands Verbond
Bouwbedrijven (NVB) wijst de
kritiek van de hand.
De strijd draait om het bezit
van bouwgrond en om het
recht daarop te bouwen. Ge
meenten die grote nieuwbouw
wijken mogen bouwen, werken
over het algemeen met een be
perkt aantal projectontwikke
laars. Deze marktpartijen heb
ben veelal in een vroegtijdig
stadium de grond aangekocht
waarop moet worden ge
bouwd. Nu verkopen ze die
grond aan de gemeente, in ruil
voor bouwopdrachten.
Als de grondbezitters niet
mee willen werken, kan de ge
meente ze onteigenen. Daar
voor is de Wet Voorkeursrecht
Gemeenten in het leven geroe
pen. Er is echter een uitzonde
ring op die onteigeningsproce
dure. Als de grondbezitter zelf
de nieuwbouwplannen wil uit
voeren, kan de gemeente daar
niets tegen ondernemen. Ook
niet als zij die bouw aan een
andere partij had willen gun
nen.
Daar zit de pijn. De gemeen
ten kopen de grond op, maken
hem bouwrijp en verkopen de
grond voor een hogere prijs
door aan de bouwbedrijven.
Met die opbrengst betaalt de
gemeente de aanleg van de we
gen en andere voorzieningen.
Ook de sociale woningbouw,
die per definitie onrendabel is,
wordt mede gefinancierd uit de
opbrengst van de grondver-
koop.
In Utrecht, waar 30.000
nieuwbouwwoningen worden
gebouwd, is bijvoorbeeld on
rust ontstaan over een grond
bezitter die de bouwplannen
zelf uit wil voeren. Voor de ge
meente is dat onaanvaardbaar,
omdat ze bang is dat de grond
eigenaar niet wil meebetalen
aan de voorzieningen en alleen
dure huizen voor rijke kopers
wil bouwen.
Secretaris N. Schrieks van de
NVB is verontwaardigd over
deze aantijging. „Het wordt nu
voorgesteld of projectontwik
kelaars alleen maar de krenten
uit de pap vissen en voor de rij
ken bouwen en de gemeente
met de rest laten zitten. Zo is
het echter niet. De gemeente
heeft in het bestemmingsplan
zelf aangegeven wat er op die
plek gebouwd moet worden."
Ook NVB-directeur F. Mus
snapt de kritiek van de ge
meente Utrecht en de Vereni
ging van Nederlandse Ge
meenten (VNG) niet goed. „El
ke projectontwikkelaar moet
gewoon meebetalen aan de
openbare voorzieningen. Dat
kan de gemeente gewoon af
dwingen."
Van Rijckevorsel, senior ad
viseur ruimtelijke ordening bij
de VNG, vreest dat de project
ontwikkelaars met de goede
stukken grond gaan lopen en
de gemeente laten zitten met
de moeilijke stukken.
De VNG wil daarom dat de ge
meenten meer mogelijkheden
krijgen om de kosten voor
openbare voorzieningen te ver
halen. Een mogelijkheid daar
toe is de grondexploitatiehef-
fing. De gemeente berekent de
kosten voor de aanleg van alle
voorzieningen en rekent die
kosten door in een heffing op
de grond. Zodoende betaalt ie
dereen mee aan de investering,
ongeacht wie de eigenaar is.
Het hoofdkantoor van de Franse bank Société Générale in het zakencentrum van Parijs La Defense.
FOTO AFP JACK GUEZ
