Domsprong 'om de kick'
TV
WEER
Het Gesprek van de Dag
Juiste keuzes van Melkert
Een grootmoeder van 26
MAANDAG 30 AUGUSTUS 1999
COMMENTAAR
PvdA-fractieleider Melkert heeft afgelopen weekeinde een terecht
pleidooi gehouden voor extra uitgaven aan gezondheidszorg, on
derwijs en armoedebestrijding. De armoedebestrijding wil hij in de
komende begroting meer aandacht geven in het kader van de afge
sproken lastenverlichting voor de burgers. Gezondheidszorg en
onderwijs komen wat Melkert betreft over twee jaar aan bod, om
dat dan de begroting van de overheid in evenwicht zal zijn: er
wordt evenveel of meer ontvangen dan wordt uitgegeven.
Sinds het einde van jaren zestig heeft Nederland geen begrotings
overschotten meer gekend. Dat die rooskleurige situatie nu weer
wordt bereikt, is te danken aan een combinatie van een onver
wacht langdurige periode van economische groei en een conse
quent matigingsbeleid van vooral de laatste twee kabinetten. Bij
het opstellen van het regeerakkoord was die ontwikkeling nog niet
voorzien. Melkert doet er daarom goed aan publiek te maken waar
wat zijn partij betreft de prioriteiten komen te liggen.
De keuze voor zorg en onderwijs is verstandig. Dat zijn tenslotte
de hoekstenen van een beschaafde samenleving. Bovendien heeft
Nederland op dat gebied in vergelijking met andere Westerse lan
den een achterstand opgelopen. Binnen de OESO-landen geldt
een vast percentage van het nationaal inkomen voor uitgaven aan
onderwijs en gezondheidszorg, maar Nederland houdt zich daar al
jaren niet meer aan.
Wat de armoede betreft wil Melkert nu al extra daden van het kabi
net. Premier Kok effende afgelopen vrijdag tijdens zijn persconfe
rentie het pad voor die gedachte. Steeds weer blijken de laagstbe
taalden (ouderen met een klein pensioen of alleen AOW en men
sen in de bijstand) niet of nauwelijks te profiteren van de weelde
van de groei. Integendeel: ze worden geconfronteerd met stijgende
lasten, bij een gelijkblijvend inkomen. Daar staat tegenover dat
een globaal lastenverlichtingsbeleid vooral de beter betaalden be
voordeelt. Lastenverlichting naar draagkracht is in die omstandig
heden niet meer dan rechtvaardig.
Nieuws? Wat Nieuws?
De publieke omroepen wilden het deze zomer eens heel anders aan
pakken, zo beloofden ze een paar maanden geleden in verschillende
kranten. Geen eindeloze herhalingen, maar leuke nieuwe program
ma's vol experimenten.
Waren wij even blij dat we dit jaar hadden besloten de vakantie
eens in eigen land door te brengen. In een huisje op de Veluwe met
kabeltelevisie. Hoefden we geen moment verstoken te blijven van al
dat moois.
Het werd inderdaad een fijne vakantie. Mooie omgeving, lekker
weer en ook het tv-toestel deed het prima. Maar veel nieuwigheden
hebben we er niet op gezien.
Goed, TELEAC/NOT had een paar interessante series (Reis door de
Ruimte, om er een te noemen) en er waren een paar hele leuke,
nieuwe KRO-detectives. Maar dat zijn geen programma's waarvoor
mensen hun vakantie in Zuid-Frankrijk hebben afgezegd, neem ik
aan.
Verder zaten er steeds andere bekende Nederlanders in Villa Felder-
hofen Zomergasten. Maar dat zullen de omroepbazen wel niet heb
ben bedoeld toen ze trots de experimenten aankondigden.
Het enige dat anders dan anders was - of eigenlijk: nog erger dan
anders - waren de zomerhypes. De opgeklopte verhalen in de jour
naals en actualiteitenrubrieken om de komkommertijd door te ko
men. Niet dat de kranten zich op dit gebied onbetuigd lieten, maar
op tv was het allemaal nog een graadje erger. Het was verdrietig
hoor, dat JFK jr. in zee stortte. Maar hoeveel zendtijd moeten de ac
tualiteitenrubrieken straks niet uittrekken wanneer er iemand
doodgaat die werkelijk iets heeft betekend? Hoewel die program
ma's beter te verteren waren dan de Journaal-reportage over de
komkommertijd, over het feit dat ze eigenlijk helemaal niets had
den te melden.
Vervolgens kregen we de zonsverduistering. Een indrukwekkend
natuurverschijnsel, zeker, als de zon ook inderdaad helemaal ver
dwijnt. Maar in Nederland zou er op een totaal bewolkte dag, wat
het ook bijna was, nauwelijks iets van te merken zijn. De journaals
strooiden echter zulke paniekverhalen in het rond, dat op de grote
dag sommigen zich niet eens op straat durfden te vertonen zonder
eclipsbril. En de verzamelde pers zich naar Artis spoedde om te kij
ken hoe de apen zich hielden, die er inderdaad niets van merkten.
Maar het hoogtepunt was wel de lanspuntslang uit Enkhuizen. Die
dagenlang het nieuws beheerste, totdat duidelijk werd dat de hele
zooi was verzonnen door een ziekelijke fantast.
Maargoed, het gebeurt wel vaker dat we er zo intuinen. Toen de
publieke omroep meldde dat ze deze zomer wat nieuws ging doen.
geloofden we dat immers ook.
WIL BUYS
Tamelijk bewolkt
Boven het noorden en noordoosten van Europa bouwt zich deze week
een hogedrukgebied op. Het systeem groeit in de hogere luchtlagen uit
tot een machtige blokkade waar depressies op stuklopen.'Ook wij gaan
profiteren van het imposante luchtdrukkasteel maar het is niet alleen
rnaar bazuingeschal. In de hogere luchtlagen wordt een door de hoge-
drukblokkade klem gezette storing boven zuidelijk Scandinavië naar
Duitsland gedirigeerd. Met een oostelijke stroming beweegt de afge-
snoerde storing zich uiteindelijk naar ons land. Daardoor zou er later
in de week een bui tot ontwikkeling kunnen komen. Voor de rest
draait het om droog weer, perioden met zon en middagtempera-
turen tussen 21 en 26 graden. Een vriendelijke start van sep
tember dus.
Morgen, de laatste dag van de warme meteorologische zomer, is
er naast zon ook bewolking. Vooral in de middag lijkt het enige
tijd tamelijk bewolkt te raken. Het is niet uitgesloten dat er
ook wat regen valt maar veel zal dat niet zijn. De temperatu
ren komen uit op maximaal 21-22 graden en de zwakke
tot matige wind ruimt van west naar noord. De bewolking
hangt samen met een warmtefrontstoring. Ook op woens
dag nog enige tijd bewolking.
Vooral in de kustgebieden is het laatste weekeinde van de
meteorologische zomer ronduit schitterend verlopen. Terwijl
het binnenland zaterdag enige tijd tegen stapelwolken aan
keek, scheen de zon aan zee vrijwel onafgebroken. In Bloe-
mendaal resulteerde het zonnige weer in een maximumtempe
ratuur van bijna 23 graden. Gisteren was het helemaal om
door een ringetje te halen, resulterend in hogere temperatu
ren dan zaterdag. Schiphol rapporteerde een middagtempe-
ratuur van 23,9 en Valkenburg van 23,0 graden. Aan de len
gende nachten is echter onmiskenbaar te merken dat de
herfst nadert. Ook de soms vrij hardnekkige mist is een sig
naal van de transformatie der seizoenen.
JAN VISSER
Politie rekent parachutist stunt in Utrecht zwaar aan
Wieger Vooistra zit op zondagochtend in zijn huis aan het water in Overvecht nog na te genieten van de geslaagde para
chutesprong die zijn maatje Ronald Overdijk zaterdagochtend van de Domtoren in Utrecht maakte. ,,De Dom is dé plek
van Nederland," zegt hij. „En het is al zo bijzonder om van een gebouw te springen. Het is illegaal, er komt een stukje
spanning bij. Het gaat puur om de kick." Er zijn volgens hem in ons land een stuk of tien parachutisten die aan dit 'base-
jumping' doen. Vooistra zegt dat ze in Amerika doodsbang zijn voor basejumpers. „Want als er iets mis gaat, en dat ge
beurt wel eens, kan de eigenaar van het gebouw verantwoordelijk worden gesteld."
Vooistra geeft toe dat de stunt voor het publiek op het
Domplein een ingrijpende ervaring moet zijn geweest.
„Zo'n parachute die openspringt, geeft een enorme klap.
Ronald maakte eerst een stukje vrije val, maar op zestig
meter trok hij zijn parachute open. Dat is niet ver meer
van de grond, maar Ronald hoort nu eenmaal bij de ab
solute top. Hij is nadat we werden vrijgelaten onmiddel
lijk vertrokken naar de Nederlandse kampioenschappen
parachutespringen op Texel."
Overdijk (37) kwam na zijn sprong goed terecht maar ver
oorzaakte flinke paniek bij een moeder die met haar kind
over het Domplein fietste. Ze dacht door de springer te
worden getroffen. Vooistra die de sprong filmde en Over
dijk probeerden zich zo snel mogelijk uit de voeten te
maken, maar werden aangehouden. De politie rekent de
parachutist de stunt zwaar aan. „Iedere parachutist weet
dat dit soort sprongen vanaf vaste objecten verboden
zijn", aldus een woordvoerder. „De man krijgt een uitge
breid proces-verbaal. Parachute en beeldmateriaal zijn in
beslaggenomen.
Dat ze op het hoofdbureau van politie 'als criminelen'
werden behandeld, verbaast Vooistra. „We mochten met
niemand bellen, we zaten bijna zes uur opgesloten. Zelfs
de luchtvaartpolitie van Schiphol werd erbij gehaald. Op
zulke reacties reken je helemaal niet. Als we die in beslag
genomen uitrusting niet terugkrijgen, kost het ons een
smak geld."
Vooistra is lid van het parachutistencentrum Midden Ne
derland, dat zijn basis op vliegveld Hilversum heeft.
Voorzitster Noor Bekkering zegt dat het centrum zich van
basejumping distantieert. „Ze doen het op eigen risico.
Geen enkele parachutistenvereniging werkt hieraan
mee."
Hoewel Vooistra aan de voorbereiding en de uitvoering
van de sprong heeft meegewerkt, zegt Bekkering: „Dege
ne die de sprong heeft gemaakt is geen lid van onze ver
eniging. Wij gaan onze leden die er alleen zijdelings bij
betrokken waren niet bij voorbaat berispen of met sanc
ties dreigen. Ook voor ons is dit allemaal nog nieuw."
Noor Bekkering weet dat voor sommige parachutisten de
adrenalineschok niet heftig genoeg kan zijn. „Veel van
hen dromen wellicht van zo'n sprong van de Dom," zegt
ze. „Maar slechts een enkeling doet het daadwerkelijk."
Een rage zal basejumping niet worden, voorspelt zij. „Het
is extreem. Voor veel mensen hoeft dat niet. Parachute
springen uit een vliegtuig, is een veilige sport. Dat geeft al
voldoende kick."
Goed voorbereid was de stunt op het Domplein zeker.
Ronald Overdijk droeg een jack over zijn parachute en
werd vergezeld door een derde teamlid, dat de aandacht
van de gids van de expositie Panorama 2000 zou afleiden
als dat nodig zou zijn. Vanaf de grond had Vooistra tele
fonisch contact met de twee anderen.
„Ik gaf het sein veilig, omdat het op dat moment veilig
was," zegt hij. „Zo'n sprong duurt hoogstens tien, twaalf
seconden. Het plan was: daarna snel ervandoor in een
vluchtauto, maar Ronald landde op een iets andere plek
dan we hadden gepland. De bedoeling was dat hij van de
lift zou springen, maar dat ging niet. Doordat hij van de
Dom zelf sprong, kwamen we wat verder van de vlucht
auto af en kon die politieauto ons klem rijden."
Nadat Overdijk en Vooistra in de kraag waren gepakt,
werd duidelijk dat er nog een handlanger op de Dom
moest zijn achtergebleven. Het was de parachutist die
met Overdijk naar boven was gegaan om de aandacht van
de gids af te leiden. Hij werd even later ook aangehou
den, maar ontsnapte op een onbewaakt moment aan de
politie en bleef spoorloos.
CARLO NAGEL
Nog 124 dagen en het BW
nieuwe millennium br(q
aan. Reden voor deze 1
om in een dagelijkse st
terug te kijken op bela
rijke gebeurtenissen di
plaatsgrepen op correj
ponderende data in de
gelopen 1000 jaar. Dez
week: 30 aug 1797: aut j
Frankenstein geboren;
aug 1997: prinses Dia
overleden; 1 sep 1886:1
haus brandt af; 2 sep lj
grote brand Londen; 3|
1976: einde aan mythe
Mars; 4 sep 1888: Geor
Eastman bedenkt Kod;/^
30 AUGUSTUS 1797 4
Met de geboorte van Mary
Wollstonecraft Shelley, vaiyr
precies 202 jaar geleden, is[\
het levenslicht aanstaande.ERDf
het beroemdste monster u
filmgeschiedenis. De Enge jsja
schrijfster brengt in 1818 dj ge
griezelroman 'Frankensteii^Q
the modem Prometheus' t^ pe
daarmee komt een even ro
mantisch als science-fictioj
achtig horrorwezen totstail i
Het boek vertelt het verhak**1
de Zwitserse student Victo URG
Frankenstein die alle natui^j
wetten negeert en een leveC
creatie schept uit lichaam^.
len van dode mensen. De
dent ziet al snel dat hij zijnnn(
weerzinwekkende monstei,err
moet vernietigen, maar uitLet
delijk is hij het die sterft ensj0(
slotte de naam 'Frankensti^
ziet overgaan op het afschGeil
lijke schepsel zelf. De eerstj^j]
Frankensteinfilms verschiji, ee
aan het begin van deze eet)
er zullen er vele volgen. D^
kendste blijven die met der™
Amerikaanse acteur Boris >HEJV
Karloff in de hoofdrol, gem, W(
in de jaren dertig. Het is eeUgj.
sultaat dat de schrijfster inj,
nog niet voor mogelijk hoiL^
als zij aan het Meer van Gq^j
haar roman bedenkt. 'De Ly
nachtmerrie die mij uit m'^
slaap heeft gehouden, zal
ren doen huiveren', vertelt
aan de dichter - en haar lat
man - Percy Byssche ShellJ**^
hoef alleen maar op te sch
waarover ik vannacht heb ft
droomd'.
HENK RUUL»^-gg
|hn
fget
den
lis d
op\
MENSELIJK
Een Britse vrouw van 26 jaar is
tot haar grote schrik grootmoe
der geworden. Haar dochter
van 12 beviel vorige week don
derdag van een zoon. Nog nooit
werd iemand in Groot-Brittan-
nië op zo'n jonge leeftijd oma.
De familie van de jonge moeder
was totaal overvallen door de
geboorte. Niemand was van de
zwangerschap op de hoogte.
Ook het meisje zelf wist van
niets. Ze was wel wat aangeko
men, maar dat was dan ook al
les. Het meisje had haar arts
nog kort geleden gezien en ook
hem was niets bijzonders opge
vallen, zo meldde The Sunday
Telegraph.
Het meisje beviel thuis in de
badkamer. Een ambulanceme
dewerker was erbij. De jonge
grootmoeder vertelde dat ze
hem wel wat kon aandoen, zo
boos was ze toen hij vertelde
wat er was gebeurd. Het meisje
is overgebracht naar een zie
kenhuis. Zij en haar jonge zoon
maken het goed.
Het is nog niet duidelijk wie de
vader is. De politie en maat
schappelijk werkers gaan dat
nu samen uitzoeken. De kers
verse moeder moet nog worden
gehoord. In Groot-Brittannië
wordt seks met een meisje van
twaalf als verkrachting be
schouwd.
De 26-jarige grootmoeder was
zelfveertien toen ze het meisje
kreeg. Zelfheeft ze inmiddels
vijf kinderen, van wie de laatste
nog maar een maand geleden
werd geboren. De familie
woont in Rotherham, een
plaatsje ten oosten van Man
chester. Tienerzwangerschap
pen komen daar voor Britse be
grippen erg vaak voor. Bij een
op de zes zwangerschappen is
de aanstaande moeder jonger
dan negentien. De autoriteiten
hebben uitgerekend enkele da
gen geleden maatregelen hier
tegen aangekondigd.
Gloeiende roosters
Bij ons in het rijtje zijn de gezinnen wel
zo'n beetje compleet, dus was sterilisatie
hét gespreksondenverp tijdens de tienjaar
lijkse buurtbarbecue. ,,Ben jij ook al ge
stript?", itoeg openhartig een buurman
van een paar huizen verderop, met wie ik
het afgelopen decennium louter goede-
morgens en goedenavonds had gewisseld.
Ik keek naar de in aluminiumfolie gewik
kelde zalmmoot die ik juist op het rooster
wilde leggen en opperde de veronderstel
ling dat het beest al door de plaatselijke
visspecialist van zijn graten was ont
daan. Maar dat bedoelde hij niet.
Gestript. Gepeld. Geholpen. Het was
een fluitje van een cent, zo'n in
greep. „Het voelt twee dagen als
of je een schop in het kruis hebt
gehad, maar dan ben je ook
weer het ventje. En je vrouw
ookBelangrijk isverzekerde
hij, dat je een strakke onder
broek meeneemt, om direct
na de medische handeling
aan te trekken. Zo'n ouder
wetse zwembroek, dat is eigen
lijk het beste. Heb je een wiel-
renbroek? Ook goed. Op het
gloeiende barbecuerooster
barstte sissend een braadworst
open.
Het sterilisatiespook waart met
zijn zwaard van Damocles al
enige tijd door mijn vriend en
en kennissenkring. Vrijwel
niemand wordt ontzien. Het gezelschap op
feesten en partijen wordt opgedeeld in
vruchtbare en niet-vruchtbare gasten. En
de laatste categorie wordt niet alleen steeds
kleiner, maar krijgt ook steeds meer te ma
ken met openlijke vijandigheid van vooral
de andere sekse. Het zou me niks verbazen
als hier de progressieve vrouwenbladen
een belangrijke rol in spelen. Jij ook nog
een sateetje?
Wie zich niet heeft laten steriliseren of
openlijk zijn twijfels uitspreekt over nut en
noodzaak van een dergelijke ingreep,
wordt aangekeken alsof hij zijn vrouw tot
prostitutie aanzet, zijn kinderen slaat en
zijn huisdieren louter het blikvoer van het
huismerk van de supermarkt voorzet. Goe
de argumenten om het spul intact te hou
den ('Ik ben net weer begonnen met race
fietsen') vallen als zaad op de rotsen, om
maar eens een relevante vergelijking te ge
bruiken. Wie allemaal een hamburger?
Zij hebben die kinderen moeten dragen.
En moeten krijgen. En al zoveel jaar de pil
moeten slikken. En zo'n sterilisatie is bij
vrouwen een veel grotere ingreep dan bij
mannen. Als man heb je, kortom, geen
poot om op te staan. Doe mij maar een
drumstick.
Er is een aantal aandoeningen of ingrepen
dat, louter door het feit dat ze ter sprake
worden gebracht, lichamelijk ongemak
met zich meebrengt. Zodra iemand ver
haalt over een uitbarsting van hoofdluis
op een basisschool of een ernstig geval van
gordelroos bij een corpulente vrouwelijke
collega, breekt onder de toehoorders over
het hele lichaam spontaan jeuk uit. Bij ge
sprekken over welke medische handeling
op of rond de schaamstreek dan ook, krijg
ik zelf altijd een zeurende pijn in de on
derbuik. Want wat kan er niet allemaal
misgaan bij een zo eenvoudige handeling
als een sterilisatie?, zo leert het uitwisselen
van ervaringen op de buurtbarbecue. Als je
het laat doen, dan niet bij die-en-die arts,
bezwoor de buurvrouw-van-de-hoek.
Haar man werd twee dagen na de ingreep
met loeiende sirene naar het hospitaal ver
voerd. Een bloeding. En nooit naar een
groot ziekenhuis voor deze routinekwestie,
wist een ander. Dan krijg je een co-assis
tent die de leidingen niet kan vinden. Als
gevolg van die onhandigheid zag zijn
kruis er wekenlang uit als de Victory Boo-
gie-Woogie. Wil jij de shaslick-saus even
doorgeven?
Nee, dan vroeger, toen zo'n ingreep nog
werd omgeven met de mysterieuze waas
die zo hoort bij seks, voortplanting en het
tegengaan daarvan. Toen mijn vader zich
had laten steriliseren en dagenlang wijd
beens rondstrompelde door de ouderlijke
woning (de medische stand was toen veel
minder ver dan nu) maakte mijn moeder
ons wijs dat hij wat ongelukkig op de Jiets-
stang terecht was gekomen.
Ik zie nu al uit naar het gespreksonder
werp voor de buurtbarbecue in 2009: de
prostaat.
DICK VAN DER PLAS
ELTON JOHN heeft voor het
eerst sinds hij zeven weken gele
den een hartoperatie onderging
weer een optreden gegeven. De
52-jarige popster zong gister
avond in de stromende regen tij
dens een openluchtconcert in
Leeds voor 10.000 fans onder
meer de originele versie van
Candle in the Wind. ,,Dit week
einde kwam twee jaar geleden
een vriendin van me, een vrien
din van ons, tragisch om het le
ven", sprak John ter nagedach
tenis van de in de zomer van '97
in Parijs door een autoongeluk
omgekomen prinses Diana. John
wil dat er snel een monument
komt voor Diana. Begin juli kreeg
Elton John in een Londens zie
kenhuis een pacemaker, nadat
hij tijdens een concert in Italië
getroffen was door een 'hittebe-
roerte'. Hij moest destijds zijn
Europese tournee afblazen.
Het Britse fotomodel JERRY
HALL, die eerder deze maand
scheidde van Rolling-Stoneszan-
ger Mick Jagger, houdt het luxu
euze huis in Richmond, in Lon
den. Naast het 16 miljoen gul
den kostende huis krijgt zij ruim
32 miljoen gulden van Jagger,
waarvan 15 miljoen in één keer
en de rest in jaarlijkse uitbetalin
gen. Wel moet Hall, die nu 42 is,
het huis uit als zij 65 is. Dit
blijkt uit de details van de schei
ding die nu bekend zijn ge
maakt, meldt het showbizzpers-
bureau Wenn. Jagger (56) en
Hall zijn 22 jaar bij elkaar ge
weest. In die periode deed het
Amerikaanse fotomodel geregeld
haar beklag over de buitenechte
lijke avonturen van haar man.
Eind vorig jaar was de maat vol,
nadat was gebleken dat de Britse
popzanger een kind had verwekt
bij een Braziliaans model. Het
vermogen van de zanger wordt
geschat op zo'n half miljard gul
den.
ftroj
In de stad GOTHA in de Ckd
Duitse deelstaat ThüringenpF
een nieuw wereldrecord ge\jECH
tigd: in een uur tijd werdenrcjx
2141 worsten gegrild. Het ^.Sl
cord werd gevestigd door acj
koks die werkten op een griLju
bijna vier meter lang. Het rflstr(
zal volgens de lokale autoril p(
worden erkend en opgenorr|vatl
het vermaarde boekwerk Gi r p,
nessbook of Records. Dezel
dag werd er in de Bondsrep
bliek nog een record verbro
Ongeveer achthonderd mar
quins liepen over een podii
van 1111 meter, de langste
walk ooit. Het podium stom
gesteld op de KurfürstendaP"
de befaamde Berlijnse winkHA
straat. Meerdere modemerKj^
verleenden hun medewerkii^,
aan de show die volgens de<ng
tie door ongeveer 50.000 niL^
sen werd bekeken. EL r
De
gf
Jerry Hall.
