Half miljoen Turken dakloos Bolkestein heeft geen aandelen Voor het eerst heeft Oost-Timor lot in eigen land Buitenland Rel in Frankrijk over antisemitisme Mitterrand Arabier redt coalitie Israël Massale stille tocht voor vrijlaten van Kosovaren Astronauten verlaten Mir ARQU\ dPALA» Duizenden uitgelaten Oegandezen hebben gisteren bruiloft gevierd van de monarch van het Oegandese konink- k Boeganda. De 43-jarige Ronald Muwenda Mutebi verbond :h volgens protocol in de echt met de 38-jarige Sylvia Naggin- Luswata. Na de ceremonie werd het feest voortgezet in het ninklijk paleis, waar zo'n 10.000 mensen mochten aanschui- n bij een maal van geroosterd vlees en bananenbier. Op straat •rden duizenden onderdanen van Mutebi de tröuwerij. Beide htelieden hebben een groot deel van hurüeven buiten het ko- nkrijk Boeganda doorgebracht. Mutebi werd in 1966 samen et zijn vader, koning Edward Mutesa II uit het land verdreven, prins studeerde enkele jaren aan de universiteit van Cam- idge en verdiende vervolgens zijn geld als journalist. In 1993 erde hij terug naar zijn vaderland. Zijn echtgenote woonde de ;elopen twintig jaar in de Verenigde Staten. foto ap peter busomoke idia laat Pakistanen vrij India heeft gisteren acht Pakistaanse militairen vrij laten die gevangen waren genomen tijdens gevechten om shmir. De Pakistani zijn overgedragen aan het Internationale ide Kruis en zullen later op de dag terugkeren naar hun va- rland. Dit heeft het Indiase ministerie van buitenlandse za- n verklaard. „Ze zijn vrijgelaten nadat de Pakistaanse regering d bevestigd dat ze behoorden tot het reguliere Pakistaanse le- aldus de Indiase woordvoerder. 'uitse lotto zoekt winnaar ilen« De Duitse West-Lotto is naar eigen zeggen wanhopig zoek naar een man of vrouw die 7,4 miljoen mark (ruim 8 iljoen gulden) heeft gewonnen. Nog nooit in de geschiedenis de lotto heeft een winnaar van zo'n hoog bedrag zo lang op :h laten wachten. De trekking had volgens de Duitse omroep ID op 11 augustus plaats. Het winnende formulier is ingevuld het district Soest in de deelstaat Noord-Rijnland-Westfalen. heeft dertien weken de tijd om het geld in ont- ngst te nemen. otthard-tunnel weer afgesloten 'schenen De Gotthard-tunnel is voor de tweede keer deze k voor verkeer afgesloten geweest na een botsing. De tunnel gisteren urenlang niet toegankelijk na een frontale botsing larbij vier mensen gewond raakten. Woensdagavond laat vrachtwagen en een een bus op elkaar1 and uitbrak. Bij het ongeluk raakte niemand gewond, maar tunnel moest wel afgesloten worden. Donderdagochtend is hij weer vrij voor het verkeer. Dit jaar zijn bij twee tunnel- anden al tientallen mensen omgekomen. In maart kwamen in Mont Blanc-tunnel 41 mensen in de vlammen om. Twee aanden later verloren twaalf mensen het leven bij een onge- de Oostenrijkse Tauerntunnel. i Afghanistan 160.000 vluchtelingen neve In Afghanistan zijn deze maand bijna 160.000 mensen i de vlucht geslagen voor de gevechten tussen de fundamen- istische Taliban en oppositiegroeperingen. Dit meldt de VN- ichtelingenorganisatie UNHCR. Meer dan 30.000 vluchtelin- n zijn naar de hoofdstad Kabul gegaan. De meesten zijn ech- r het noorden van het land getrokken, richting de grens et Tadjikistan en Pakistan. De UNHCR heeft de Taliban er al rder deze maand van beschuldigd geweld tegen burgers te bruiken. Door de 'tactiek van de verschroeide aarde' die de liban in de strijd tegen de veldheer Masud hanteren, worden nduizenden mensen op de vlucht gedreven. ritten luiden noodklok over illegalen nden Functionarissen van de Britse.immigratiedienst heb- n gisteren de noodklok geluid over het grote aantal mensen illegaal het land binnen wil komen. Volgens de dienst zijn er en al in augustus duizend mensen gepakt die probeerden indestien de grens te passeren. „Het aantal mensen dat men augustus clandestien over de grens wilde brengen, ligt al hoog als heel vorig jaar en dat jaar had al het hoogste aan- it we gemeten hebben", aldus een medewerker van de im- Tatiedienst. Volgens de medewerker verstopten de meesten 'n vrachtwagens die arriveerden in de havens aan de En- zuidkust. Soms zitten er vijftig tot zestig mensen in een langer. Het merendeel van de illegalen is afkomstig uit het rmafige Joegoslavië en wordt naar Engeland gesmokkeld de georganiseerde misdaad, aldus de woordvoerder van immigratiedienst. blkswagen haalt auto's terug )lfsburg Het Duitse automobielconcern Volkswagen heeft Heren 428.000 auto's van de merken Audi en Volkswagen te- ggeroepen in verband met een mogelijk mankement aan de lurinrichting. Bij inspectie van Audi A4's en Volkswagen Pas ts uit 1998 werd het mankement, dat voortijdige slijtage kan roorzaken, bij sommige wagens geconstateerd. Het gaat om 0.000 Passats en 158.000 Audi's van de types A4, A6 en A8, al- naal van bouwjaar 1998. Ze zullen worden geïnspecteerd en dien nodig zal de stuurverbindingsstang worden vervangen. is niet bekend of ook in Nederland auto's worden terugge- epen. ie Agcntur CPO Ceas PARUS AFP-R1 In Frankrijk is een rel ontstaan over vermeend antise mitisme van de in 1996 overleden president Mitter rand. Hij zou op de laatste dag van zijn veertienjarige presidentschap hebben geklaagd over de 'machtige en verderfelijke joodse lobby" in zijn land. Dat beweert J. d'Ormesson, journalist bij Le Figaro en lid van de pres tigieuze Académie fran^aise. D'Ormesson schrijft dit in een voorpublicatie van zijn autobiografische boek Het Gabrielrapport in het weekblad Nouvel Observateur. Toen D'Ormesson in 1995 Mitterrand vroeg naar zijn levenslange vriend schap met René Bousquet, zweeg de president. De dis cussie in Frankrijk over die vriendschap weet Mitter rand aan de 'joodse lobby'. Bousquet was politiechef van het Franse Vichy-bewind, dat collaboreerde met de nazi's en 75.000 joden naar de concentratiekampen zond. De beroemde journalist heeft met zijn artikel een storm van kritiek over zich afgeroepen. Mitterrands dochter Mazarine Pingeot spreekt in de krant Le Mon de over het belasteren van een dode man. Vol vuur be schrijft zij haar vader als een groot strijder tegen racis me en antisemitisme. „Ik schaam me om de vraag te moeten stellen, maar heeft hij ooit de joodse gemeen schap of een andere belaagde gemeenschap laten val len?" Ook de socialistische premier Jospin verdedigt Mit terrand. Jospin zegt vaak met hem te hebben gediscus sieerd over het onderwerp joden. „In zijn gedachten en gevoelens was antisemitisme hem vreemd". Ook de voormalig minister van Cultuur Lang verwerpt de aan tijgingen tegen Mitterrand. Toch kreeg D'Ormesson ook steun. J. Attali, zelf van joodse afkomst en voormalig topman van de Oost-Eu- ropabank, erkent weieens gehoord te hebben dat zijn leermeester zulke opmerkingen maakte. De journalist J. Daniel, die nauw met Mitterrand bevriend was, meldt dat de president meermalen klaagde over de 'zionistische lobby'. Mitterrand was echter geen anti semiet, zegt Daniel. 'Houding van Grieken is veranderd' Het aantal Turken dat zijn huis is kwijtgeraakt door de aardbeving van vorige week is veel groter dan eerder was berekend. Er zijn 500.000 a 600.000 daklozen, zo heeft het Turkse ministerie van volkshuisvesting en publieke werken gisteren meegedeeld. Bij eerdere schattingen was uitgegaan van maximaal 200.000 daklozen. ISTANBUL AP-ANP-GPD De Turkse regering wil 100.000 tot 120.000 huizen voor de slachtoffers te bouwen, op ba sis van een gemiddelde gezins grootte van vijf personen. Eer der was gesproken van de bouw van 25.000 tijdelijke woningen. Het Turkse parlement gaf de regering gisteren de bevoegd heid de komende drie maanden bij decreet wetten uit te vaardi gen op het gebied van hulpver lening aan de slachtoffers, de wederopbouw en voorkoming van rampen in de toekomst. Terwijl de Wereldbank hulp op grote schaal toezegde, zei minister van staat, Tunca Tos- kay, dat hulp van onder andere de Europese Unie waaraan voorwaarden zijn verbonden, bijvoorbeeld wat betreft de ver betering van de mensenrech ten, zal worden geweigerd. „We zullen halve broden in vieren breken en die hulp nog steeds niet accepteren", aldus Toskay. De EU-ministers van buiten landse zaken praten volgende maand op een bijeenkomst in Finland over hulp voor de Turkse wederopbouw. De EU wil de aardbeving aan grijpen om de relatie met Tur kije te verbeteren, zo zei de Fin se premier Paavo Lipponen, tij delijk EU-voorzitter, gisteren na afloop van een gesprek met be oogd Commissievoorzitter Ro mano Prodi in Brussel. Lippo nen riep het Europees parle ment op snel in te stemmen met het verstrekken van 135 miljoen euro hulp aan Turkije, geld dat de Commissie al begin dit jaar reserveerde. Na het fiat van het parlement, kunnen de vijftien EU-lidstaten de 135 mil joen met eenvoudige meerder heid van stemmen vrijgeven. Via deze procedure wordt een oud veto van Griekenland om zeild. Maar volgens Lipponen zit er voor Turkije nog meer in het vat. Hij maakte bekend dat de Commissie tevens 30 40 miljoen Euro wil uittrekken voor huisvestingsprojecten. Finland hoopt dat de noodsi tuatie Griekenland, traditioneel dwarsligger in de EU-politiek ten aanzien van Turkije, in schikkelijker maakt. Volgens Lipponen blijkt uit contacten met Athene dat de Griekse re gering zich al milder opstelt. „De Griekse houding is veran derd. Men is constructiever. Dat biedt kansen voor verbete ring van de relatie met Turkije". Athene bood direct na de ramp als één van de eerste Europese hoofdsteden humanitaire hulp Turkije staat prominent op de agenda van een informele ver gadering van de Europese mi nisters van buitenlandse zaken, 4 en 5 september in Fins Lap land. Lipponen waarschuwde voor te hoog gespannen ver wachtingen: „Het zal niet een voudig zijn om de zaken weer op het goede spoor te krijgen. Maar we moeten deze kans aangrijpen". Een Arabische chauffeur op een vrachtauto, in plaats van een joodse, heeft Israëls coalitie ge red. De religieuze partijen in de regering van premier Ehud Ba rak hadden gedreigd op te stap pen als de afgelopen nacht op nieuw een 250 ton zware trans formator over de weg zou wor den vervoerd van Tel Aviv naar een nieuwe elektriciteitscentra le bij Ashkelon. Maar op het laatste moment is een compro mis bereikt. De transformator zou voor de sabbat begint worden geladen en pas na de sabbat worden ge lost. De vrachtauto die het ge vaarte vervoerde zou worden bestuurd door een Arabier. Op die manier zou het aandeel van joden in de ontheiliging van de dag des Heren tot een mini mum worden beperkt. Het compromis nam niet weg dat de afgelopen nacht honderden joodse politiemensen en ge meentewerkers in actie zijn ge weest om het transport moge lijk te maken. De transformator neemt drie rijbanen in beslag en op een aantal punten langs de weg moesten verkeerslichten en stukken vangrails worden af gebroken en weer opgebouwd. Extra zwaar wegtransport wordt in Israël al jaren op de sabbat uitgevoerd. Het werd pas een strijdpunt toen de reli gieuze partij Shas in het r kabinet met kritiek kwam. PRISTINA AFP-DI Duizenden demonstreerden gisteren in een stille tocht voor de vrijlating van Kosovaren die in andere delen van Servië in de gevangenis zitten. Intussen meldden Joegoslavische media de vondst van een nieuw mas sagraf in Kosovo. De deelnemers aan de stille tocht beweren dat zeker 5000 Kosovaren in Servië worden vastgehouden. Zij zouden tij dens de Kosovo-oorlog zijn weggevoerd. Onder de betogers was het hoofd van de VN-mis- sie in Kosovo, Bernard Kouch- ner. Hij riep Belgrado op een volledige lijst van de gevange nen openbaar te maken. Volgens een bericht van het Joegoslavische staatspersbu- reau Tanjug is in de buurt van de stad Gnjilane een massagraf met vijftig lijken ontdekt. Tan jug zegt dit van een VN-politie- agent te hebben gehoord. De internationale vredesmacht KFOR kon het bericht niet be vestigen. Volgens Tanjug zijn de slachtoffers opnieuw Ser- Donderdag werd bekend dat in dezelfde omgeving, in Uglja- re, een graf met vijftien lijken is ontdekt. Hier zou het ook voor namelijk om Servische inwo ners gaan. KFOR, dat het graf in U gij are al op 24 juli ontdekte, heeft de lichamen nog altijd niet kunnen identificeren. Vol gens KFOR zijn sinds donder dagavond opnieuw aanslagen tegen de Servische bevolking in Kosovo gepleegd. KFOR meldde een schietpartij, een aanval met mortiergranaten op een Servi sche wijk en een poging een Servisch orthodox klooster op te blazen. In Pristina werden binnen twaalf uur veertien mensen op gepakt wegens plunderingen en intimidatie. Bij een andere actie van de internationale ordetroe pen werd een groot wapende pot van de etnisch-Albanese Ploeg Prodi geen grote beleggers opmerkelijks. Ook het beroep van zijn vrouw moest opgege ven worden. Bolkestein meldt dat zijn vrouw, actrice Femke Boersma, al enkele jaren niet meer op de planken staat. De Fransman Lamy bezit voor ruim 65.000 gulden aan aandelen in Crédit Lyonnais, de bank waar hij de afgelopen ja ren in de leiding zat. Prodi's woordvoerder voorziet geen problemen als de commissie- Prodi mogelijk met CL-staats- steun te maken zou krijgen. La my kan twee jaar niets doen met de stukken, die hij als per soneelslid van de bank bij haar privatisering kreeg. Zijn Ierse collega Byrne is goed voor een kwart miljoen aan waardepa pieren. De Griekse Diamantop- oulou geeft zonder dat dat no dig is op dat zij naast een kleine twee ton aan stukken een Rover 620 uit 1996 bezit. Qua posten kan Prodi, hoog leraar, bogen op de langste lijst. Hij komt met 28 functies, waar van hij er nu nog veertien be kleedt. Het gaat meest om posi ties in wetenschappelijke of culturele instellingen en stich tingen. De toekomstige EU-t rissen hebben gisteren een boekje open gedaan over hun vermogen. Slechts acht van hen bezitten aandelen of andere waardepapieren. Voormalig WD-leider Bolkestein heeft ze zelfs helemaal niet. Commissievoorzitter Prodi streeft na de fraudebeschuldi gingen tegen de in maart afge treden commissie-Santer open heid na en vroeg zijn ploeg daarom om de informatie. Het gaat om vermogen, financiële belangen en bezittingen zoals onroerend goed, voor zover die belangenconflicten kunnen veroorzaken. Privé-bankreke- ningen blijven buiten schot. „Heel normaal", vond Bolke stein, gisteren in Brussel, de publicatie van de ook via inter net verspreide lijst. Zo schrijft hij dat hij geen aandelen of an dere waardepapieren bezit, en „geen vastgoed dan alleen voor puur persoonlijk gebruik of door mijn familie". Bolkestein moest ook opge ven welke functies hij de afgelo pen tien jaar heeft bekleed en de huidige. De lijst bevat nie.ts Deelnemers aan de stille tocht in Pristina dragen borden mee met portretten van familieleden van wie ze ver moeden dat ze gevangen zitten. Eén moeder doet bovendien een beroep op president Clinton om haar zoon te helpen. foto ap adam butler MOSKOU Rtr militie UQK ontdekt. Poolse KFOR-militairen troffen onder meer ruim zeventig mijnen, granaten en pistolen aan. Het wapentuig is in beslag geno men en verscheidene UQK-le- den werden gearresteerd. De patstelling in Orahovac, len wachten als nodig is", tot zij waar de Nederlandse Gele Rij- Orahovac binnen kunnen. De ders moeten plaatsmaken voor etnische Albanezen in de stad een Russisch KFOR-contingent, weigeren pertinent de Russen duurt nog altijd voort. Een toe te laten. Zij zouden volgens woordvoerder van de Russische hen partij trekken voor de Ser- KFOR-macht zei „zolang te zul- viërs. dejev en de Fransman Haignere zwaaiden naar de vluchtleiding op de grond en vervolgens de deur van hun capsule sloten. De ontkoppeling zou later op de avond plaatsvinden. De lan ding is vanmorgen in Kazachs- tan. Tenzij er nieuwe fondsen kunnen worden aangeboord zal men de Mir volgend jaar op de aarde laten neerstorten. De laatste drie astronauten aan boord van het Russische ruim testation Mir hebben het stati on gisteravond verlaten. De drie stapten in een Sojoez-capsule die ze naar aarde moet terug brengen. In een rechtstreekse televisie-uitzending was te zien hoe de Russen Afanasjev en Av- Habibi wil besmet blazoen duchtig oppoetsen Het lot van Oost-Timor heeft steeds afge hangen van anderen. Een oorlog tussen Portugal en Nederland lag ten grondslag aan het ontstaan van de regio. Als gevolg van de Anjerrevolutie in Portugal en de Koude Oorlog kon Indonesië zich veroorlo ven het gebied in 1975 binnen te vallen en in 1976 te annexeren. Dat de bevolking zich maandag via de stembus kan uitspre ken over de toekomst, dankt ze aan de val van Soeharto en de wens van diens opvol ger Habibi om het besmette blazoen van Indonesië geducht op te poetsen. De inval en annexatie van de voormalige Portugese kolonie Oost-Timor door In donesië en de schending van de mensen rechten daar, heeft jarenlang de verhou ding van Indonesië met het buitenland verpest. President Habibi verraste eind januari vriend en vijand met zijn voorstel om het probleem voor eens en voor altijd op te lossen. Desnoods door de regio on afhankelijkheid te gunnen. Oost-Timor is steeds een twistappel geweest. Na honderden jaren geruzie werden de Nederlanders en de Portuge zen het in 1904 eens over de definitieve verdeling van het eiland, dat interessant was vanwege zijn sandelhout. Het wes ten hoorde voortaan bij Nederlands-In- dië en het oostelijk deel werd een Portu gese kolonie. De verdeling bleef zo toen Indonesië onafhankelijk werd en is de re den dat Oost-Timor er historisch en cul tureel zo weinig gemeen mee heeft. Zo is de overgrote meerderheid van de bevol king katholiek, waar 90 procent van de Indonesiërs moslim is. Na de Anjerrevolutie in 1974 maakten de nieuwe leiders in Portugal snel een eind aan hun koloniale verleden. Toen Portugal definitief de banden doorsneed waren er in Oost-Timor drie politieke partijen actief, waarvan het socialistische Fretilin de populairste was. Er ontstond een burgeroorlog die door Fretilin dreig de te worden gewonnen. Jakarta be schouwde dat als een regelrecht gevaar en greep in enkele dagen nadat Fretilin de onafhankelijkheid uitriep. Habibi's aanbod om Oost-Timor verre gaande autonomie te gunnen of - als het dat zou afwijzen - volledige onafhanke lijkheid, betekende een volledige breuk met het verleden. Soeharto bekommerde zich nooit om de opvattingen uit het bui tenland. Toen minister Pronk van ont wikkelingssamenwerking in 1992 ernstige kritiek uitte nadat het leger op het kerk hof Santa Cruz in Dili tientallen ongewa pende demonstranten doodschoot bij de begrafenis van een anti-Indonesische ac tivist, verbrak de Indonesische leider de ontwikkelingsrelatie met Nederland. Voor Habibi liggen de kaarten heel an ders. Hij kampt met een ernstige econo mische crisis en is voor financiële hulp volkomen van het buitenland en interna tionale donors afhankelijk. Hij heeft ook de ontwikkelingsrelatie met Nederland weer hersteld. Om het blazoen wat op te poetsen stelde hij -al kort na zijn aantre den bereid te zijn de Oost-Timorezen een zekere autonomie te geven. Een half jaar later kwam hij plotseling met de mo gelijkheid van onafhankelijkheid. Snel werd de gevangen rebellenleider José Xanana Gusmao, die tot twintig jaar was verooordeeld, uit de gevangenis ge haald en onder huisarrest gesteld. De charismatische leider kon zo beter bij dragen aan een goede oplossing. Een di recte volksraadpleging wist Jakarta lange tijd tegen te houden uit angst voor bloed vergieten. Maar omdat er geen andere mogelijkheid was om de wensen van de bevolking te peilen, is daartoe toch be sloten onder druk van de Verenigde Na ties en Portugal, dat officieel nog steeds gezag over het gebied heeft. Terwijl die discussie met horten en sto ten voortging, liep in hét gebied zelf de spanning steeds verder op. Jakarta be sloot dat de bittere pil van het verlies snel moest worden geslikt. Als Oost-Timor op eigen benen wilde staan, moest dat maar gelijk vanaf het jaar 2000. Voor geleidelijk wennen aan het idee en kalm toeleven naar een referendum en eventuele af scheiding was geen tijd. Het Indonesi sche leger, dat om historische redenen wordt beschouwd als hoeder van de een heid van de natie, is erg bang dat met het loslaten van Oost-Timor een domino-ef fect wordt ontketend. Ook andere regio's waar seperatistische gevoelens leven zo als Atjeh en Irian Jaya, zouden actief naar afscheiding kunnen streven. Het land zou dan uiteenvallen. De wil van Jakarta is geen wet in het 2000 kilometer verder gelegen Timor. Keer op keer blijkt dat het leger zich niet zo gemakkelijk laat bijsturen. Leger en de pas recent daarvan losgeweekte politie kijken vaak werkeloos toe bij de terreur acties van de Jakarta-gezinde milities die zij deels zelf hebben bewapend. Gisteren klaagde secretaris-generaal Kofi Annan over de laksheid van de Indonesische overheid om passende maatregelen te nemen en bloedvergieten te voorkomen. Ondertussen hebben militieleiders ge dreigd dat een voor hen ongunstige uit slag van de volksraadpleging niet bete kent dat Oost-Timor onafhankelijk wordt. Van de andere kant leggen Gus mao vanuit Jakarta en de leiders van de tot CNRT omgedoopte onafhankelijk heidsbeweging in Oost-Timor die over tuigd zijn dat zij de meerderheid van 450.000 stemmen krijgen, zelf de nadruk op verzoening en hun bereidheid tot sa menwerking. Ze hebben de pro-Jakarta- leiders al aangeboden om deel te nemen in hun regering om zo een geleidelijke overgang naar zelfstandigheid te bewerk stelligen. Voor hen zijn niet degene die integratie nastreven de grote boosdoe ners, maar het Indonesische leger. VN verdubbelen aanwezigheid in Oost-Timor De Veiligheidsraad van de Ver enigde Naties heeft gisteren be sloten het aantal ordebewakers van de VN in Oost-Timor te verdubbelen. De beslissing volgt op felle kritiek op de Indo nesische ordetroepen, die niets zouden doen om gewelddadig heden door tegenstanders van onafhankelijkheid tegen te gaan. De VN-macht Unamet wordt na het referendum van maandag verdubbeld tot 760 De leiders van de onafhanke lijkheidsbeweging in Oost-Ti mor riepen gisteren de VN op nieuw op een volwaardige vre desmacht in het gebied le sta tioneren. Indonesië heeft ech ter verklaard zich „tot de laatste man te zullen verzetten tegen zo'n vredesmacht". Op de laatste officiële cam pagnedag voor het referendum hadden opnieuw gewelddadige incidenten plaats. Er zouden twee mensen zijn omgekomen bij confrontaties tussen voor- en tegenstanders van onafhan kelijkheid. Donderdag kwamen zeker vijf mensen om bij rellen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 7