Weer problemen rond Bijlmeronderzoek
Binnenland
Iedereen wint straks een beetje dankzij het CPB
ltera m
Molukkers slaags met ME
ilitie eist opname suïcidale
ouw op gesloten afdeling
Huiseigenaar krijgt meer rechten
Noorder Dierenpark gaat in natuurreizen
Manusama was in Indië
jaren lid van de NSB
Celstraf geëist tegen
frauderende GVB'ers
dag 20 augustus 1999
ifond winkelcentrum deels ingestort
_jdam Een flink deel van winkelcentrum Zuidplein in Rot-
Jam is vanochtend ontruimd, nadat de helft van het plafond
Ie centrale hal tussen de Hema en V&D was ingestort. In elk
il één persoon is daarbij gewond geraakt. Volgens ooggetui-
ontstond er een enorme chaos en paniek onder het winke-
l publiek. Er wordt al een tijd gewerkt in dit deel van het
(keicentrum. In de hal staan steigers. „De bedoeling is dat
plafond zou worden verwijderd. Alleen niet op deze ma-
r", zo werd gemeld. Politie, brandweer en GGD hadden van-
tend hun handen vol aan de hulpverlening.
ider betaalt pomp met zoon
jj. Een Nederlandse vader heeft woensdag zijn 18-jarige
als onderpand voor nog niet betaalde benzine achtergela-
op een tankstation in het Duitse Essen. Vader en zoon wa-
verdwaald op weg naar een winkelcentrum in Oberhausen
cwamen in Essen met een lege tank te staan. Tot overmaat
ramp bleek het tweetal geen Duits geld op zak te hebben,
ium ir°P werd besloten de 18-jarige jongen als onderpand achter
ftp aten terwijl de vader geld wisselde. De man had het echter
eer 'gehad' met Duitsland, dat hij rechtstreeks naar Neder-
dreed en weigerde nog een voet in het buurland te zetten,
p be Duitse Rode Kruis heeft de jongen uiteindelijk met de trein
SSen r Venlo gebracht, waar de vader hem ophalen.
jderlandse verongelukt in Costa Rica
IT- D josE» De vermiste 33-jarige Nederlandse die na een speur-
48:1 it dood werd aangetroffen langs de rivier Coén is niet ver-
ord. De vrouw werd officieel sinds 5 augustus vermist, toen
liet terugkeerde van vakantie. De vrouw kwam op 7 juli naar
ta Rica en trok er door het Talamanca gebergte. De Neder-
lanli |se toeriste had haar enkel gebroken en heeft getracht die te
18 a linden, zo is vast komen te staan. Ze moet enige tijd hebben
BDtif robeerd de rivier de Coén over te steken maar werd uitein-
19 ai ikmee8esleurd door ^et water-
s cel voor inrijden op file
ïnhi
cor
haag Tegen een 46-jarige vrouw uit Schipluiden is gisteren
jaar cel en TBS met dwangverpleging geëist omdat ze in
rt met haar dochter een zelfmoordpoging deed door met
hoge snelheid achter op een file in te rijden. Een 39-jarige
i die achter in de file stond, kwam daarbij om het leven. De
uw verklaarde tijdens de zitting dat ze vanaf het moment dat
le snelweg opreed, niets meer kan herinneren. Volgens haar
ocaat verkeerde de vrouw in een trance en zou ze in een op-
ling op de file zijn ingereden om zichzelf van het leven te be-
:n. De dochter verklaarde dat haar moeder op sommige mo
lten tot 160 kilometer per uur reed.
virti inspuntslang nog steeds zoek
iuizen De informatieavond die de gemeente Enkhuizen gis-
n heeft belegd over de ontsnapte lanspuntslang is door on-
;er negentig buurtbewoners bezocht. Het actieve en massale
";en naar het beest is inmiddels gestopt, een beslissing die
de buurt werd uitgelegd. Slangendeskundige Getreuer, die
ïfgelopen dagen in Enkhuizen aanwezig was om-te advise-
en te helpen bij het zoeken naar de lanspuntslang, vertrekt
daag. Eerst krijgen politie- en brandweerlièden nog een
edcursus over hoe ze moeten handelen als ze het dier vin-
en willen vangen. Zelf blijft Getreuer op afstand paraat.
LU d!
rENfi
jaarl
at ze
Ide w e
lijk
d, sd
ioek carlo nijveen
'XpO!
/Mpolitie Duinrand eist dat
27-jarige patiënte van
(gronden (het voormalige
ïiatrisch ziekenhuis Voge-
ng) wordt opgenomen op
isloten afdeling. De vrouw
eerde dinsdag voor de vijf-
:r in korte tijd zelfmoord
egen. De vrouw, die
Ögen is opgenomen, werd
ag door een politieagent
de rails gehaald bij de
wegovergang op de Voge-
ngse Bekslaan.
an iüevvoordvoerder Hage:
lukt haar kennelijk telkens
door de mazen van het
ontsnappen. Ik snap best
o'n instelling geen gevan-
i is. maar ze moet tegen
ant d: elf worden beschermd.''
overs
lekt tt
n Nederlands Persbure
Ziekenhuizen bekritiseren onuitvoerbareopzet
Het lichamelijk onderzoek van betrokkenen bij de Bijl
mervliegramp gaat later van start. Nadat eerder het Aca
demisch Medisch Centrum zo'n onderzoek weigerde
omdat het wetenschappelijk niet verantwoord zou zijn,
hebben de medisch-ethische commissies van het VU-
ziekenhuis en het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in Am
sterdam nu ook grote twijfels op dit punt.
amsterdam gpd-anp
Bewoners van het gebied waar
de El-Al Boeing in 1992 neer
stortte en hulpverleners heb
ben naar eigen zeggen al jaren
lang last van gezondheidsklach
ten die verband houden met de
vliegramp. Nadat zij jaren ver
geefs op een grootschalig on
derzoek aandrongen, kregen ze
bij de parlementaire enquête
eindelijk hun zin. Minister
Borst van volksgezondheid had
zo'n onderzoek jarenlang afge
houden, omdat het volgens
haar alleen maar onnodige on
rust zou zaaien en omdat het
steeds onduidelijk was óf en
wat voor gevaarlijke stoffen er
in het toestel hadden gezeten
zodat artsen niet eens wisten
waar ze naar speciaal op moes
ten letten bij het onderzoek.
Om die reden weigerde het
aanvankelijk aangezochte Aca
demisch Medisch Centrum het
onderzoek te doen. Twee ande
re Amsterdamse ziekenhuizen
waren daartoe wel bereid, maar
daar is nu ook een kink in de
kabel gekomen. Tijdens overleg
met Borst hebben de medisch-
ethici van beide ziekenhuizen
gisteren kritiek geuit op de zo
geheten controlegroep, die
eveneens moet worden onder
zocht om te zien of de klachten
van Bijlmerslachtoffers inder
daad afwijkend zijn en dus mo
gelijk worden veroorzaakt door
de bij de vliegramp vrijgeko
men stoffen.
In het onderzoeksvoorstel,
samengesteld door de arbo-
dienst van de KLM en een com
missie van ruim tien medisch-
deskundigen, staat dat iedere
deelnemer twee 'proefperso
nen' moet meenemen: een
buurman of buurvrouw én ie
mand die helemaal niets met
de vliegramp heeft te maken,
maar wel dezelfde, leeftijd, ge
slacht en etnische afkomst
heeft als betrokkene.
Dlaat!
ist,
'X Ha
aam
ikw!
us 16
Ge v.:
elisd
man
geerPi[)orlopig geen Waddenboringen
195 haag» Het kabinet geeft de NAM geen toestemming om
af 26 augustus proefboringen naar gas te doen in de Wad
zee. Daarmee voldoet het aan zijn belofte aan de Tweede
ufoai ier ?een ^odn8en toe te staan zolang er nog geen principe-
>nn0 'uitover gaswinning in de Waddenzee. Het kabinet is
leeld over zo'n besluit. Op 26 augustus loopt de termijn af
irbinnen een besluit had moeten worden genomen over een
junningaanvraag van de NAM: Volgens de Natuurbescher-
/.ola 8swet moet de vergunning worden verleend als een uit-
De lij Ia^ van ^et kabinet uitblijft,
logel
"ei
Ook juridisch specialiste Sa
muels van het ministerie van
volksgezondheid vindt dat De
Geestgronden voldoende rede
nen heeft om de vrouw op te
nemen op de gesloten afdeling.
Woordvoerder Harms van De
Geestgronden ziet geen directe
oplossing. ,Als we dergelijke
patiënten in een separeercel
stoppen, krijgen we binnen een
mum van tijd de verhalen over
onmenselijke toestanden. Bo
vendien levert zo'n maatregel
op de korte termijn wel resul
taat op, maar krijg je er uitein
delijk veel meer ellende van.
Doordat mensen zich in de se
pareercel van het leven beroven
of meteen nadat ze er weer uit
komen."
Zie ook commentaar
den haag Een demonstratie van Molukkers
tegen het geweld op Ambon is gisteren bij het
Haagse Vredespaleis uitgelopen op een harde
confrontatie met de politie. De ME greep in
toen Molukkers tegen de afspraken in wilden
oprukken naar de nabij gelegen Indonesische
ambassade. De betogers gooiden met stenen
en sloegen met stokken. Politie te paard dreef
de menigte uiteen. De eigen ordedienst van
de Molukkers probeerde de rust te herstellen.
Een Molukse delegatie werd wel in staat ge
steld een petitie te overhandigen op de am
bassade. De Haagse politie, versterkt met
manschappen uit omliggende gemeenten, ar
resteerde vijf betogers. De organisatie van de
demonstratie geeft de politie de schuld van de
wanordelijkheden. Volgens een woordvoerder
was met de politie afgesproken dat de ME zich
niet zichtbaar zou opstellen, omdat dat agres
sie zou opwekken. Een politiewoordvoerder
weerspreekt dat. „In de voorbesprekingen is
gezegd dat de ME zich zichtbaar zou kunnen
opstellen." De politie verwacht meer arresta
ties.
FOTO ANP ROGER DOHMEN
Miljoenenbrand
in Deventer
deventer anp
Een felle uitslaande brand heeft
gisteravond een grote bedrijfs
hal van Zedek Verpakkingen in
Deventer totaal verwoest. Hon
derd brandweerlieden konden
pas na vier uur blussen het sein
brand meester geven. De brand
ontstond nadat de gastank van
een vorkheftruck door een naar
beneden tuimelende papierrol
van zo'n vijftienhonderd kilo
was lekgeslagen. De vrijkomen
de gaswolk ontplofte en zette
opgeslagen verpakkingsmateri
aal in lichterlaaie. Bij de ont
ploffing raakte niemand ge
wond, al raakte de chauffeur in
een shocktoestand.
den haag»anp
De Nederlandse Vereniging van Bouwonderne
mers (NVB) werkt samen met de Vereniging Ei
gen Huis (VEH) aan een standaardregeling
voor conflictbemiddeling tussen aannemers en
huiseigenaren. Volgens directeur F. Nuss van
de NVB krijgt de koper van een huis binnen
kort meer bescherming.
Onafhankelijke bemiddelaars gaan helpen
bij het oplossen van conflicten tussen huisei
genaren en aannemers. Volgens Nuss moet de
regeling ervoor zorgen dat problemen tussen
kopers en bouwers worden opgelost zonder
kostbare juridische inmenging. Bij conflicten
doet een raad van arbitrage uitspraak. Een
nieuw op te richten instituut moet toezicht
houden op de bemiddeling. In dit instituut
krijgen alle betrokken partijen een rol. NVB en
VEH zijn volgens Nuss bijna akkoord over de
standaardregeling. Daarna wordt die voorge
legd aan het ministerie van justitie.
Bij de oplevering van een nieuwbouwwoning
worden volgens onderzoek van de Vereniging
Eigen Huis (VEH) nu gemiddeld 233 opleve
ringsgebreken geteld. VEH vindt dat de bou
wers de klachten van de kersverse huiseigena
ren niet serieus nemen en pleit al jaren voor
een wettelijke regeling waardoor kopers beter
worden beschermd.
Een woordvoerster van het ministerie van
volkshuisvesting ruimtelijke ordening en mi
lieubeheer (VROM) bevestigt dat het wetsvoor
stel 'koop onroerende zaken en aanneming
van werk' al twaalf jaar wacht op behandeling
in de Kamer. Als het wetsvoorstel wordt aange
nomen. krijgt de koper van een huis drie dagen
bedenktijd bij het kopen van een huis. Daarbij
mag de koper vijf procent van de koopprijs
achterhouden. De aannemer krijgt dit geld pas
als de koper het huis in orde heeft bevonden.
IA STEVENHAGEN
emmen gpd
Het Noorder Dierenpark in Em-
men wil een nieuwe vorm van
dienstverlening aan zijn pakket
toevoegen. Er bestaan verre
gaande plannen om samen met
twee andere instellingen reizen
voor natuurliefhebbers op touw
te zetten.
Directeur Hiddingh vindt het
belangrijk dat natuurliefheb
bers kennis kunnen maken met
andere leefwerelden. „De ge
bieden die centraal staan bij
onze exposities, worden vaak in
hun voortbestaan bedreigd.
Door armoede is er ter plekke
een gebrek aan economisch
draagvlak om ze in stand te
houden." Kleinschalig toerisme
zou volgens Hiddingh een deel
van oplossing kunnen zijn.
De directie heeft inmiddels
gesprekken gevoerd met Royal
Hansa Tours uit Zuidlaren en
met de stichting Eco Animal
Foundation. De onderneming
uit Zuidlaren zou de reis moe
ten regelen, Eco Animal Foun-
Vooral deze laatste controle
persoon is moeilijk te vinden.
Concreet betekent dit namelijk
dat een 30-jarige Ghanese
vrouw die slachtoffer is van de
Bijlmervliegramp een andere,
30-jarige Ghanese dame mee
moet nemen naar het zieken
huis voor het lichamelijk on
derzoek. Die opzet is praktisch
onuitvoerbaar, zeker voor al
lochtone slachtoffers, vinden
de artsen. Het onderzoekspro
tocol moet worden aangepast
en begin september klaar zijn.
Volgens VU-woordvoerster
Buddingh kan het ziekenhuis
dan alsnog besluiten niet mee
te doen aan het onderzoek. Bij
na 1.900 bewoners en ruim
vierhonderd KLM-medewerkers
hebben zich al aangemeld.
De Vereniging Betrokkenen
Bijlmerramp heeft gisteren te
leurgesteld gereageerd. Voorzit
ter Wallenburg: „De ziekenhui
zen willen gewoon niet, maar
dat durven ze nog niet te zeg
gen. Van uitstel komt afstel,
maar ook dan zullen wij niet
rusten. Dan gaan wij op zoek
naar individuele artsen die ons
willen onderzoeken."
Bekentenis in postume autobiografie
den haag anp
Joop Manusama, de in 1995 ge
storven president in balling
schap van de Republiek der
Zuid-Molukken (RMS), bekent
in zijn vandaag postuum ver
schenen autobiografie dat hij
lid is geweest van de Nationaal-
Socialistische Beweging (NSB).
In 1934 werd hij lid van de Indi
sche afdeling van de partij. In
1940 raakte hij echter door
drongen van de ware aard van
de NSB.
In 'Eigenlijk moest ik niet veel
hebben van de politiek' schrijft
Manusama dat hij werd aange
trokken door het NSB-beginsel
dat het algemeen belang voor
het groepsbelang moet gaan en
het groepsbelang voor het per
soonlijk belang. In het boek zijn
ook fragmenten van interviews
met de RMS-president opgeno
men, die van hem pas open
baar mochten worden na zijn
dood. In zo'n fragment zegt hij:
„Heel wat mensen in mijn om
geving werden lid. Ik denk dat
de NSB in Indië een heel ander
karakter had dan in Nederland.
Het waren de jaren van het ge
broken geweertje. Terwijl toch
sprake was van oorlogsdreiging.
De NSB was voorstander van
een weerbaar Indië. Dat sprak
mij aan."
Manusama schrijft dat hij
niet met trots op zijn lidmaat
schap terugkijkt. .Anderzijds
heb ik persoonlijk in deze pe
riode niets gedaan waarover ik
mij behoef te schamen.
Tenslotte heb ik niets te verber
gen. Ik was lid van de NSB in
een periode dat deze partij nog
volkomen legaal was. Dat ik
het in voorbije jaren nooit eige
ner beweging heb gehad over
mijn NSB-lidmaatschap lijkt me
begrijpelijk. Het was niet iets
waarop je trots kon zijn. Boven
dien wilde ik voorkomen dat
mijn opkomen voor het zelfbe
schikkingsrecht van mijn volk
mogelijk bemoeilijkt zou wor
den doordat men mij zou be
stempelen als een ex-nazi."
Manusama zegt het lidmaat
schap nu ook te vermelden om
aan te tonen hoezeer hij zich in
de vooroorlogse tijd Nederlan
der voelde. Dat bleef ook nog
een tijd zo. Na het uitroepen
van de republiek Indonesia
door Sukarno was hij nog voor
het herstel van het Nederlands
gezag. Hem had altijd een blij
vende band met Nederland
voor ogen gestaan, zij het op
voet van gelijkheid. Hij wilde in
1945, toen hij wiskundeleraar
op een hbs was, ook niet de
loyalieitsverklaring aan de re
publiek tekenen. Het leverde
hem gevaarlijke confrontaties
met verhitte leerlingen op. Uit
het boek blijkt vaker dat de op
derden wat zacht overkomende
Manusama een man van staal
kon zijn als het om zijn princi
pes ging.
In 1946 veranderde hij van
inzicht. Indonesië zou echt on
afhankelijk worden en 'ik dacht
er verstandig aan te doen me
flexibel op te stellen'. Hij ging
zich inzetten voor een deelstaat
Oost-Indië, die binnen de voor
genomen federatieve Verenigde
Staten van Indonesië een zeke
re autonomie moest krijgen.
Het werd uiteindelijk een een
heidsstaat en Manusama zag
geen andere oplossing dan te
kiezen voor de proclamatie van
de Republiek der Zuid-Moluk
ken.
amsterdam anp
dation zou mensen moeten le
veren die in de natuurgebieden
voor de begeleiding zorgen. Het
dierenpark zal nauw bij de
voorbereidingen betrokken
worden en moet de voorlich
ting over het project voor zijn
rekening nemen. De bestem
ming van de eerste natuurreis is
vrijwel zeker Patagonië. Dit ge
bied in Zuid-Amerika staat cen
traal in een onlangs geopende
expositie in het Emmer dieren
park.
waarvan zes voorwaardelijk en
boete van 10.000 gulden geëist.
De drie ambtenaren zijn ver
antwoordelijk voor een schade
van naar schatting drie miljoen
gulden die het vervoersbedrijf
leed tussen 1990 en 1997 door
hun frauduleuze praktijken.
Het GVB heeft inmiddels voor
een miljoen beslag laten leggen
op de bezittingen van de hoofd
verdachte.
De wantoestanden kwamen
in 1996 aan het licht na een be-
lastingonderzoek bij een van de
toeleveranciers. Maar het GVB
wist al veel eerder van de mal
versaties. In 1993 kwam uit een
intern onderzoek naar voren
dat het inkoopbeleid van geen
kanten deugde. Maar het rap
port verdween in een bureaula.
Ondertussen ontstond er bin
nen de afdeling een diepgewor
telde cultuur waarin zelfverrij
king op de eerste plaats stond,
aldus officier Plooy. Volgens di
recteur Testa van het GVB is er
sinds zijn komst in 1996 veel
veranderd. „Er is nu een veel
betere controle op het perso
neel en bijvoorbeeld het in
koopbeleid", aldus Testa.
Tegen de 53-jarige voormalige
chef Elektrische Installaties van
het Gemeentevervoerbedrijf
(GVB) in Amsterdam is gisteren
21 maanden cel geëist wegens
fraude en valsheid en geschrifte
plus 50.000 gulden boete. De
officier van justitie ziet in de
man het brein achter de groot
schalige fraude waarin nog
twee GVB'ers, een toeleveran
cier en een tussenpersoon te
rechtstaan. Ze sjoemelden op
grote schaal met werkbriefjes
waardoor het GVB uren uitbe
taalde die niet waren gewerkt.
De fraudeurs deelden de op
brengst.
Tegen een voormalige hoofd
inspecteur bij de afdeling metro
eiste de officier vijftien maan
den plus 25.000 gulden boete,
tegen de derde GVB'er negen
maanden en 10.000 gulden
boete. De toeleverancier kreeg
een eis van vijftien maanden
waarvan vijf voorwaardelijk en
een boete van 25.000 gulden,
terwijl ook zijn bedrijf voor een
zelfde bedrag zou moeten op
draaien. Tegen de tussenper
soon werd twaalf maanden
den haag gpd
Nu het kabinet is teruggekeerd van re
ces, worden de messen weer geslepen
aan het Haagse BinnenHof. Met de start
van de onderhandelingen over de nieu
we begroting halen regeringspartijen
PvdA, D66 en WD hun bokshandschoe-
nen weer uit de kast voor het jaarlijkse
gevecht om de meevallers. Nu de econo
mische groei volgens het Centraal Plan
bureau (CPB) hoger uitvalt dein ver
wacht, is er meer geld te verdelen. En
dat maakt de dans om de centen inte
ressant. De PvdA zal inzetten op extra
geld voor de laagste inkomens en meer
geld voor onderwijs en gezondheids
zorg, D66 op meer investeringen voor de
zorg en het milieu, terwijl de WD vooral
het financieringstekort verder wil terug
dringen en een algemene lastenverlich
ting wil doorvoeren.
Het CPB voorspelt een economische
groei van 2,5 procent over 1999 en een
groei van 2,25 procent over 2000. Als de
voorspellingen kloppen, komt er vol
gend jaar meer geld vrij om 'leuke din
gen' te doen voor de burger. Immers,
hogere economische groei betekent
meer belastinginkomsten en minder
werkloosheid, dus minder uitgaven.
Juist over de meevallers die ontstaan
aan de uitgavenkant, zal het gevecht de
komende weken gaan.
In het regeerakkoord is afgesproken hoe
met meevallers moet worden omgegaan.
Het geld dat extra binnenkomt door ho
gere economische groei moet worden
besteed aan verdere terugdringing van
het financieringstekort en lastenverlich
ting. Doordat de economie nu harder
groeit dan verwacht, kan iedereen wat
lastenverlichting tegemoet zien, al zal de
PvdA zich de komende weken hard ma
ken om met name de laagste inkomens
extra te bevoordelen. Geld dat overblijft
door meevallers in de uitgaven (bijvoor
beeld door een lagere werkloosheid),
mag worden uitgegeven aan andere din
gen dan een lager tekort en lastenver
lichting, zoals klassenverkleining, meer
politie en de zorg.
In het regeerakkoord staat echter ook
dat dit geld alleen maar aan dergelijke
zaken mag worden besteed, als vast
staat dat de meevallers aan de uitgaven
kant structureel zijn. Dat wil zeggen: er
mag niet ineens vijftig miljoen gulden
extra naar zorg gaan, als vast staat dat de
werkloosheid over een jaar weer op
loopt.
PvdA, D66 en WD zijn het al zolang ze
samen regeren niet eens over wat het
woord 'structureel' betekent. De sociaal
democraten zullen roepen dat de voor
spellingen van het CPB aan de voorzich
tige kant zijn (en de laatste ontwikkelin
gen op de wereldmarkt geven hen ge
lijk), de WD daarentegen (en in minde
re mate D66) zal zeggen dat de PvdA te
hard van stapel loopt en het geld al wil
uitgeven voordat het verdiend is. De
paarse geschiedenis leert dat de drie
partijen elkaar wel weer ergens zullen
vinden in het midden. Dus: ietwat extra
uitgeven, maar niet te veel want wie
weet wat de toekomst brengt. Alle partij
en mogen zo een klein beetje winnen.
