PORT
'Er bestaat geen
spelersgroep
zonder ellende'
Lei Clijsters wil helemaal niets van tennis weten
Geloof
JllEM SPIERDIJK. 071-5356464. PLV -CHEF JANET VAN DIJK, 071-5356463
;DAC 14 AUGUSTUS 1999
Het jaar van de waarheid voor Frank Rijkaard
Vaak op de voorgrond, voor mij als mens betekent dat een nieuwe dimensie. Ik
doe het niet tegen wil en dank, anders was ik er niet aan begonnen." Coachen
voor de eeuwigheid is voor Frank Rijkaard nog niet het ultieme doel.
door GIJSBERT SPIERENBURG
De op een na jongste Nederland
se bondscoach uit de geschie
denis resideert in z'n kantoor op
pet splinternieuwe sportcentrum
pan de KNVB in Zeist. Hij zit achter
:en bureau met daarop de compu
ter, de telefoon en stapels dossiers.
Het is de eerste dag van z'n twee
de ambtstermijn. Frank Rijkaard
heeft er zojuist een lange stafverga
dering op zitten. „Tja, zo gaat dat
tegenwoordig", zegt de bonds-
:oach en tevergeefs tracht hij een
|ninzaam lachje te onderdrukken.
„Ik ben recent ook verhuisd, van
dlonaco terug naar Amsterdam. Ik
Ivoonde te ver weg van de werk
vloer, ais ik dat zo mag noemen."
ppnieuw verschijnt er een twinke
ling in z'n donkere ogen.
Aan het archetype van de bonds-
:oach der KNVB beantwoordt Rijk-
hard niet. Hij heeft (nog) niet de
"autoriteit van zijn illustere voor
gangers Kessler, Happel of Michels.
Iedereen heeft zo z'n eigen beeld,
^laar de functie van bondscoach is
n blijft dezelfde en dat geldt ook
,'oor de verantwoordelijkheden en
Be verplichtingen. Wat me opvalt:
tnensen kunnen soms zo stereoty
pe denken."
Als mens moet ik me inderdaad
bp een bepaalde manier aanpassen
aan mijn rol, aan mijn positie. Tel-
als ik officieel naar buiten
Jreed, moet ik daarmee rekening
liouden. Ik kan niet ontkennen dat
«lat voor mij een zekere verande-
Kng inhoudt."
„Nee, ik moet zelden op mijn
tong bijten. Normaal communiceer
[k zo open en zo duidelijk mogelijk.
Jk begrijp dat van mij wordt ge-
jvraagd om steeds serieus tekst en
Mleg te geven. Ik probeer dat te
jdoen, zo goed mogelijk en boven-
Idien naar eer en geweten. Dat is in
herent aan de functie."
„De humor bewaar ik het liefst
voor de onderonsjes met de colle
ga's met wie ik dagelijks omga. Ik
ben dan wel bondscoach, maar ik
zou er niet zo snel aan zijn begon
nen als ik niet zo'n goed team om
me heen zou hebben. Met Johan
Neeskens, Hans Jorritsma en Han
Berger klikt het goed tot nu toe."
„Vaak op de voorgrond - voor
mij als mens betekent dat een
nieuwe dimensie. Ik doe het niet
tegen wil en dank, anders had ik
het niet gedaan. Als voetballer
hoefde ik niet zo nodig in de publi
citeit te treden. Maar deze functie
brengt dat nu eenmaal met zich
mee, dus stel ik me daar op in."
Coachen voor de eeuwigheid is
niet het ultieme doel. „Ik ben niet
zo'n planner. Ik ben nu voor hon
derd procent bezig met de op
dracht die ik heb aanvaard. Er ligt
bij de ..KNVB nog heel veel werk
voor me. We staan aan de voor
avond van een van de grootste eve
nementen in de geschiedenis van
het Nederlandse voetbal. Daar
richt ik me op. Voorlopig heeft het
voor mij geen zin om verder te kij
ken."
„Een Europees kampioenschap
in eigen land is uniek, maar geeft
tegelijkertijd ook druk. Er moet on
der grote druk worden gewerkt en
gepresteerd. Zo werkt dat in de
topsport en dat is alleen maar
goed. We moeten proberen om die
spanning juist om te zetten in een
extra stimulans. De verwachtingen
zijn hooggespannen. We kunnen
het beter zo hebben dan anders
om."
Eén overwinning in acht wed
strijden. De score van Frank Rijk
aard is nog niet wat je noemt voor
treffelijk te noemen. Volgens de ex
perts die het weten kunnen beleef
de het Nederlands elftal onder
Rijkaard in het seizoen 1998/'99
het slechtste seizoen in dertig jaar.
„Het is een proces. Ik bekijk het
van wedstrijd tot wedstrijd. Het oe
fenprogramma is door mijzelf be
wust zo moeilijk gemaakt. Die uit
slagen zeggen mij niet zo heel veel.
We speelden meestal tegen gere
nommeerde tegenstanders: Brazi
lië, Argentinië, Portugal en Duits
land. In mijn ogen hebben we daar
meer aan dan aan potjes tegen
zwakkere ploegen."
„Van de trip naar Brazilië ben ik
niet geschrokken. De nederlaag en
het gelijkspel hebben me niet ver
ontrust. Waarom? Het zijn nuttige
wedstrijden geweest, die hebben
uitgewezen dat je als team in moei
lijkheden komt, zodra je geen hon
derd procent geeft tegen een te
genstander die dat wel doet."
„Voor het Nederlands elftal spe
len betekent voor honderd procent
spelen, elke wedstrijd weer. Of het
nu een vriendschappelijk of een se
rieus duel betreft. In Brazilië zijn
de spelers met hun neus op de fei
ten gedrukt. Ik heb gezien wie er
daar aan onderdoor gingen, en wie
niet. Ik kan daar dan weer iets
mee."
Frank Rijkaard maakt hier graag
een kanttekening. „We zitten met
het Nederlands elftal op het ogen
blik met de erfenis van het goede
WK in Frankrijk en met de erfenis
dat we zoveel internationaal aan
sprekende spelers hebben. Dat
brengt fanatisme en spanning met
zich mee. Onze tegenstanders zijn
daardoor steeds enorm gemoti
veerd. Allemaal vinden ze het een
gigantische uitdaging om ons te
verslaan. Elke wedstrijd weer heb
ben we dat gezien. Tegen Peru,
maar ook tegen Duitsland of Ar
gentinië."
„Ik geef toe: aan het spelbeeld
van Oranje ontbreekt nog het een
en ander. Daar ligt nog heel wat
werk. Maar een elftal staat er niet
na twee oefenwedstrijden. De spe
lers moeten elkaar verstaan en het
team moet groeien. Fase voor fase,
stapje voor stapje, wil ik toekomen
aan mijn uiteindelijke selectie."
„Van begin af aan heb ik voort
geborduurd op het werk dat Hid-
dink tijdens het WK heeft verricht.
Ik heb daar nooit geheimzinnig
over gedaan. Het gegeven is dat er
bijzonder veel kwaliteit in de groep
voorhanden is. Maar nog altijd zijn
er plaatsen binnen de selectie van
22 vacant. Ik houd er rekening mee
dat daar nog best een verrassing bij
kan zitten."
„De definitieve groep staat nog
niet vast. Globaal staan er veertig
spelers op mijn lijstje. Er is een vas
te kern en voor het overige is het:
wie ontwikkelt zich het best. Ook
de spelers van long Oranje houd ik
in de gaten. Die zullen moeten
aanklampen, of niet. Maar dat
geldt ook voor de spelers die al in
de selectie zitten."
„Naarmate EURO 2000 dichterbij
komt, neemt ook de spanning toe.
De komende acht a negen oefen
wedstrijden zijn bedoeld om te
zien of de ouderen er nog een
schepje bovenop kunnen doen en
hoe de nieuwelingen zich houden
onder druk. Want ik weet uit erva
ring dat het nogal wat in een speler
teweeg brengt om in een vol stadi
on voor het Nederlands elftal te
spelen."
„Topsport is hard. Selecteren is
moeilijk. Straks moet ik misschien
spelers laten vallen op basis van
minieme verschillen of op mijn ge
voel. Dat is vervelend. Het is het
lastigste onderdeel van mijn job.
Maar je ontkomt er niet aan. Er ko
men maar 22 spelers in aanmer-
king."
Vooralsnog is het vrede in Oran
je. „Er bestaat geen groep zonder
ellende. Dat is onmogelijk. Dus zal
er vroeg of laat ook met dit Neder
lands elftal best wat gebeuren. Ik
sluit niets uit. Al zal niemand het
van mij horen. Ik zal altijd probe
ren de problemen intern op te los
sen, eerst met de speler onder vier
ogen. Ik zal het zo'n speler één keer
vertellen. Ik zal het hem een twee
de keer vertellen, misschien nog
een derde keer. Maar dan houdt
het natuurlijk op."
lammer dat er uitslagen bestaan.
Liever zou deze bondscoach het bij
de schoonheid van het spelletje
willen laten. „Wie niet? Ik heb oog
voor alles wat voetbal mooi maakt.
Dat is zo en dat blijft zo. Op het ho
ge niveau waarop we ons bevin
den, met tegenstanders die prak
tisch gelijkwaardig zijn, gaat het
natuurlijk om de winst. Dat bete
kent toeslaan op de schaarse mo
menten dat het kan. En het gaat
niet met aantrekkelijk voetbal al
leen."
door MARTIJN VAN BEETEN
Dochterlief breekt door. Kim stond op
Wimbledon zelfs al in de vierde ronde
tegenover Steffi Graf. Haar vader wil niets
van tennis weten. Maar Leo 'Lei'" Clijsters,
voormalig Rode Duivel, winnaar van de
Europacup 2 met KV Mechelen en inmid
dels werkeloos voetbaltrainer, ontkomt er
niet aan. Zijn vrouw Els Vandecaetsbeek,
die de dochters Kim (16) en Elke (14) bij
staat in het uitoefenen van hun hobby, is
ernstig ziek. Daarom is Clijsters manager,
chauffeur en begeleider. Maar in tennis op
zich is hij totaal niet geïnteresseerd.
Samen met Kim op de foto, daar komt
niets van in. Lei Clijsters hoort niet in het
tennis, vindt hijzelf. Praten over zijn doch
ter, die momenteel competitie speelt voor
de Apeldoornse club De Manege, prima.
Als het maar niet over forehands, back
hands, volley's en smashes gaat.
„Tennis interesseert me niet. Kim heeft
een coach (Carl Maes, red.) en daar moet
ze naar luisteren. Ik bemoei me niet met
haar sport. Natuurlijk leef ik mee, als ou
der. Maar je zal me nooit gespannen langs
de tennisbaan zien. Ik geniet van mijn
dochter, die haar hobby uitoefent. Verlie
zen, dat is helemaal niet erg. Winnen is
prettig, verliezen minder prettig, maar nog
steeds prettig. Want ze is bezig met iets
dat ze graag doet. Op het mentale vlak kan
ik mijn bijdrage leveren. Logisch, na twin
tig jaar topvoetbal. Maar nooit tijdens een
wedstrijd. Dan zit ik ergens achteraf, het
liefst alleen. Het is vreselijk als anderen je
aanschieten, zeggen dat Kim iets verkeerd
doet. Ik wil het niet weten. Wij praten ook
nooit over tennis. Wel over vriendjes, over
van alles eigenlijk. Op Wimbledon zaten
we aan de hotelbar mensen te kijken. Hoe
lopen ze, hoe kijken ze. Gewoon plezier
maken als vader en dochter."
„Tot voor kort mocht Kim geen inter
views geven. Daar gaf haar niveau geen
enkele reden toe. De bladen waren alleen
geïnteresseerd omdat ze mijn dochter is.
Na Wimbledon is dat anders. Zoals vorig
jaar, toen ze Belgisch kampioene werd.
Dan is de pers welkom, alleen de sport
pers overigens. Die boulevardbladen ko
men er niet in, daar heb ik zelf de nodige
vergissingen mee gemaakt. Privé is privé,
daarom praat ik ook niet over de ziekte
van mijn vrouw."
„Toen Kim succesvol werd, kwamen
meteen de verhalen over de nieuwe zusjes
Williams naar boven. Kolder, want Kim
staat net in de top 100 en Elke is daar nog
lang niet. Maar ja, het verkoopt hè. Dat
hele zusjes-Williamsverhaal begon vorig
jaar, toen Kim nationaal kampioene werd.
Ze was de nummer zeven van België, de
eerste zes deden niet mee. Maar ja, het
werd totaal opgeblazen."
„Er zijn Belgische speelsters die even in
de top 50 hebben gestaan, maar die kom
je nergens meer tegen. Ik ging zelf als 17-
jarige naar Club Brugge, met zestien ande
ren. Slechts twee voetballers hebben de
top gehaald. Terwijl veel ouders dachten
dat ze een rood duiveltje in handen had
den."
„In het tennis is het net zo. De omge
ving staart zich blind op het succes van
het kind. 'We investeren erin', zeggen ze
dan. Dat kan toch niet, investeren in je ei
gen kind. Dan verwacht je al dat er iets
voor terugkomt. Die ouders zien hun kind
als de nieuwe Steffi Graf. Ze zijn verblind
door het geld, de roem. Ze jagen via het
kind hun eigen dromen na. Maar zij weten
niet eens wat dromen zijn."
„Toen Kim elf was, kon ze met Elke naar
de tennisschool van Nick Bolletieri. Ik zou
daar als voetbaltrainer aan de slag kun
nen. Nee, dat hebben we niet gedaan, ze
waren nog veel te jong. 'Wat een gemiste
kans', zei een moeder van een andere ten
nisster tegen me. Kim zou daar wel vijf uur
per dag kunnen trainen. Nou, toen ging
het helemaal niet meer door. Een kind van
elf, vijf uur op de tennisbaan. Dat doet aan
de Russische turnsters van vroeger den
ken. Kinderen moeten kind kunnen blij
ven. Kim is in België opgeleid, in alle rust.
Vijf jaar terug trainde ze anderhalf uur per
dag. Zo kan het dus ook."
,Als Kim wil stoppen met tennis, vind ik
dat prima. Ook al staat ze in de top 50.
Hallelujah, want er gaat voor mij en mijn
vrouw ontzettend veel tijd in zitten. Mijn
vrouw reed jaarlijks tachtigduizend kilo
meter, door haar ziekte heb ik het overge
nomen. Dat doe je echt niet voor je lol.
Maar Kim en Elke tennissen graag, dan
heb je het er voor over."
„Kim wordt nog steeds niet begeleid
door een managementbureau, we doen
dat liever zelf. Als mijn dochter, staat zij in
de hoofdrol. Bij zo'n bureau draait het
louter om geld verdienen. We praten thuis
ook niet over geld. Kim is fanatiek, kan
niet tegen verliezen, maar ze tennist voor
het plezier. Ja, op Wimbledon heeft ze wat
verdiend, maar nog steeds kost het ons
geld. Haar school, het reizen, de snaren.
Kim en Elke bellen jaarlijks voor twintig
duizend gulden naar huis. Ja, dat is iets
duurder dan een normale hobby. Het gaat
niet om de prijzen. Ergens in de au(o ligt
nog een van haar trofeeën te rammelen.
Alleen de breekbare neemt ze meteen mee
naar huis."
„Zou Kim de top 50 halen, dan is dat
schitterend. Maar eerlijk gezegd heb ik lie
ver niet dat ze in de top 10 komt. Dan heb
je geen leven meer. Ik heb Hingis en
Kournikova op Wimbledon gezien, die
hebben geen moment voor zichzelf. Ik ben
zelf op de afscheidswedstrijd van Pele ge
weest. Met hem zou ik dus voor geen goud
willen ruilen. Hij was twee dagen lang
geen seconde alleen. Ik heb dat één keer
meegemaakt, toen ik in België de gouden
schoen won. Ik was liever tweede gewor
den."
„Voetbal was voor mij altijd een hobby.
Bij AA Gent was ik drie jaar trainer, maar
na tweeënhalf jaar was het plezier weg. Ik
heb het seizoen nog afgemaakt, voor de
club, maar toen was ik weg. Vorig seizoen
bij Lommei ook. Door de ziekte van mijn
vrouw was ik een paar weken afwezig.
Kwam ik terug en was het hele elftal ver
anderd. Wie is er nou de trainer? Ik ben
gelijk opgestapt. Nooit had ik een afkoop
som in mijn contract, ik wilde op elk mo
ment kunnen vertrekken.
„Het draait om plezier, dat is mijn stok
paardje. Als Kim wil winnen voor de WTA-
punten of het geld, dan is er iets mis. Als
ze in België wil winnen omdat dat van
Kim Clijsters.
haar wordt verwacht, is het ook niet goed.
Aan die hele entourage heb ik me altijd ge
stoord. Toen ik stopte met voetballen, ben
ik trainer geworden bij Patro Eijsden, in de
derde klasse. Ik werd voor gek verklaard.
Maar voor mij was het terug naar de oor
sprong. Ambitie genoeg, maar geen make
laars. Geen bestuursleden die zich met het
elftal bemoeiden. We zijn kampioen ge
worden en dat is misschien wel het mooi
ste succes uit mijn loopbaan. Omdat het
zo puur was."
„Op Wimbledon moest ik Kim geld
brengen, ze was blut. Ze leek niet eens
mee te mogen doen aan het kwalificatie
toernooi. Nogmaals, tennis zie ik niet
graag. Een mannenwedstrijd op televisie
sla ik over. Stel je voor dat het een vijfset
ter wordt. Een half uurtje is lang zat. Ik
kon kaarten krijgen voor een wedstrijd van
Boris Becker op centre court. Maar ik las
liever een boek in het spelersrestaurant.
Prachtig, niemand die je herkent. Zit je
rustig te lezen tussen Pete Sampras en al
die grootheden."
„Ik ben niet gebleven op Wimbledon,
want Elke moest meedoen aan de nationa
le kampioenschappen in België. Toen Kim
de vierde ronde haalde tegen Graf, mocht
Elke kiezen. Doorgaan op het kampioen
schap of opgeven en naar Kim kijken. Ze
koos voor het laatste en dat had voor mij
niet gehoeven. Ik was het heen en weer
reizen wel zat. Maar ja, Elke vond het
schitterend. Die liep opeens tussen al die
toppers."
„Het succes van Kim op Wimbledon
was in België groot nieuws. In Engeland
besteedden de kranten er maar een klein
stukje aan. Vond ik wel prettig. Ze won in
de eerste ronde van de nummer 300 van
de wereld, in de tweede van een qualifier.
Goed, ze versloeg met Amanda Coetzer
wel een tennisster uit de top 10. maar die
voelt zich niet thuis op gras. Nee, dat is
geen relativeren, dat is de dingen zien zo
als ze zijn. Ik heb wel eens ruzie gehad
met een journalist. Wonnen we met Wa
terschei met 4-0 en ik had slecht gevoet
bald. Vertelde die man dat ik een dijk van
een wedstrijd had gespeeld. Ging ik daar
tegenin. Nou, dat is nog hoog opgelopen."
„Van ons hoeft Kim geen wereldtopper
te worden, maar ze wil het zelf dolgraag.
Op Wimbledon had ze het er nog over. Zat
ze in de derde kleedkamer, die van de no
body's. Je hebt daar nóg twee kleedhok
ken. Die voor de nummers 16 tot en met
50 en die van de reekshoofden. De luxe ka
mer, waar je wordt verwend met drankjes
en koekskes. Daar wil ze graag in terecht
komen. Nee, niet voor de koekskes."
Week of wat geleden gelezen:
de Argentijnse doelman Roa
stopt met voetballen om zich te
gaan wijden aan het prediken
van Gods woord. „Als profvoet
baller heb ik in zonde geleefd.
Maar nu neem ik afscheid van
alles, van nog meer geld, van
nog meer roem, om mij met
mijn gezin volledig aan God te
wijden, zo lang Hij dat vraagt.
Roa, was dat niet die....?
Ja, die is het. Die druktemaker
met dat sikje, Carlos Roa. In de
laatste minuut in Marseille ver
slagen door dat wonderdoel-
punt van Bergkamp. Pass van
Frank de Boer. aanname, on
mogelijke hoek, boem! Een goal,
zo ongelooflijk, dat je als keeper,
wanneer dat je overkomt, in één
zucht van je geloof zou vallen
(misschien overdrijf ik nu).
Carlos Roa was jarenlang een
betrouwbare, maar anonieme
keeper in de Argentijnse eredivi
sie. Zijn eerste club wasAvella-
neda. Een soort Volendam. Toen
het grotere Lanüs een keeper
zocht, ging een droom van Roa
in vervulling.
Lanüs? denkt u nu. Nooit van
gehoord! Zal best, maar wacht
met uw oordeel. Laniis was drie,
vier jaar terug, laten we zeggen,
het Willem II van Argentinië.
Met dit verschil, dat Lanüs in
1996 de Copa Conmebol won:
het Zuidamerikaans equivalent
van de UEFA Cup.
Dit onverwacht hoogtepunt van
Laniis leverde de man achter dit
succes, trainer Héctor Rdul Cü-
per, zoveel faam op dat hij een
invitatie kreeg trainer te worden
van de Spaanse promovendus
Real Mallorca. CTiper nam drie
vertrouwelingen mee. Onder
hen: Roa. De transfer van Roa
bleef onopgemerkt, in Spanje,
maar ook in Argentinië. Wie in
godsnaam was Roa? En wat was
Real Mallorca nou helemaal?
Weliswaar in de jaren '20 door
Alfonso XIII voorzien van een
'koninklijk' stempel, maar dat
zegt in Spanje weinig, immers,
ook Espanyol, Celta, Sociedad,
Bétis, Valladolid, Madrid en Za-
ragoza, om er maar een paar te
noemen, hebben vóór hun
naam een kroontje.
Maar het liep zo: de eilanders
degradeerden niet, ze eindigden
halverwege het linkerrijtje en
weerden zich tot de penalty's
aan toe in de bekerfinale tegen
het Barcelona van Louis van
Gaal en de rups Roa ontpopte
zich in Spanje tot een vlinder.
De rest weet u. Real Mallorca
haalde in zijn tweede jaar onder
Héctor Ciiper de finale van de
Europa Cup II en Carlos Roa
verdiende (al) in zijn eerste con
tractjaar op het vakantie-eiland
de status van beste keeper van
Argentinië.
(Roa keepte op het WK ook uit
zonderlijk goed, helaas voor
hem herinnert niemand zich
dat omdat Argentinië door toe
doen van Bergkamp al in de
kwartfinales sneuvelde).
Carlos Roa stond nog twee jaar
onder contract bij Mallorca -
jaarloon drie miljoen - en had
overigens de clubs voor het uit
kiezen (Aston Villa, Juventus,
Liverpool, Manchester United,
Lazio en nog 20 andere clubs),
maar koos voor zijn geloof.
Je denkt terstond aan Jaan de
Graaf, principieel zaterdagi'oet-
baller van Spakenburg en AZ '67
èn aan Joop Korevaar van ADO
(en FC Den Haag). Van Jaan
gaat het verhaal dat hij ooit één
wedstrijd op een zondag speel
de. tijdens de Koninkrijksspelen,
nadat Jaan was wijsgemaakt
dat het in Spakenburg door het
immense tijdsverschil al maan
dagavond zou zijn als het op de
Antillen nog zondag was. Van
Joop is bekend dat Aad Mans
veld op trips naar het buiten
land altijd naast hem kwam
zitten in het vliegtuig. Niet om
dat Mansveld zo bevriend was
met de Jehovah's Getuige, maar
omdat hij dan gauw op zijn
schoot kon springen als het
vliegtuig neer mocht storten.
„Dan kom ik samen met jou in
jouw hemel terecht.
Het geloof van Roa gaat iets ver
der.
Roa gelooft dat de wereld in
2001 vergaat. Logisch, dat zijn
hoofd niet zo naar voetballen
staat. Mallorca gelooft dat Roa
gelooft wat hij gelooft en heeft
hem in vrede laten gaan, maar
mocht Roa's geloof (na 2001 bij
voorbeeld) afzwakken, dan eist
de club alsnog een miljoenen-
transfersom indien Roa besluit
de blessuretijd van zijn leven el
ders, maar opnieuw onder een
lat, voort te zetten.
