De vergeten hond IV' van Vlaanderen WEER Het Gesprek van de Dag Ontuchtpleger blijven volgen BNN winterklaar 14 VIP's 4; boekje (f; over loot )1 VRIJDAG 13 AUGUSTUS 1999 13 Al COMMENTAAR De moord op de zevenjarige Chanel Naomi Eleveld uit Assen heeft in Nederland een golf van emoties losgemaakt. De dader was al eerder veroordeeld en behandeld voor een ernstig zedenmisdrijf. Wie het nieuws verneemt, wordt overmand door woede en vooral machteloosheid. Waarom slaagt de samenleving er niet in zijn kin deren tegen dit soort zieke geesten te beschermen? De dader was pas in de buurt van Chanel komen wonen. De buurt was niet op de hoogte van zijn verleden. Politie en justitie natuur lijk wel. Voor de ouders van Chanel en van andere kinderen uit de de buurt moet dit gegeven een bittere pil zijn. Hadden zij geweten met wie ze te maken hadden, dan was het misschien niet zo gelo pen. In het geval van zedendelichten is volgens de deskundigen de kans op herhaling groter dan bij andere misdrijven. Hebben de burgers juist in dit licht geen recht op deze informatie? Dat is de vraag waar het de komende dagen in het nieuws maar ook om de koffie tafel om zal draaien. Er valt veel voor te zeggen om een buurt of gemeenschap in kennis te stellen van de aanwezigheid van een zedendelinquent of beken de pedofiel. Ouders kunnen dan maatregelen treffen. Hun kinde ren uit de buurt houden van de persoon in kwestie. Gezamenlijk een oogje in het zeil houden. Verondersteld mag worden dat de delinquent het wel uit zijn hoofd zal laten om in ieder geval in de wijk zijn zieke fantasieën uit te leven. In Groot-Brittannië heeft de politie wel het recht om informatie over een dader rechtstreeks door te geven aan het publiek. Of het beleid werkt, is moeilijk te zeggen. Vast staat dat het tot hysteri sche taferelen leidt. De media zwepen de bewoners op tot een heksenjacht op de nieuwe buurtgenoot. Woningbouwverenigin gen weigeren hem onderdak. Pedofielen worden dusdanig opge jaagd dat ze moeten overnachten in de politiecel. Nederland staat bekend als een tolerant land. Kent in vergelijking met het buitenland een traditie van privacybescherming van het individu. Dat is een groot goed. Want waar moet je de grens met informatieverstrekking trekken? Moet de buurt in kennis worden gesteld van de komst van iemand die ooit door drankmisbruik een ongeluk veroorzaakte? Moet iedereen die ooit over de schreef is gegaan voor de rest van zijn of haar leven gebrandmerkt blijven? Uit buitenlands onderzoek zou blijken dat de kans op herhaling kleiner wordt als de politie op de hoogte blijft van het doen en la ten van een zedendelinquent. Hem via bijvoorbeeld een meldings plicht nauwgezet volgt. Een dergelijke maatregel zou tegemoet kunnen komen aan de privacybezwaren. Voorop staat dat het mis drijf in Assen van een dusdanig ernstige aard is, dat de rechten van het kind vóór die van de dader gaan. De roemruchte BNN-presentator Eddy Zöey stort zich het komende winterseizoen op de Bekende Buitenlanders. FOTO UNITED PHOTOS DE BOER CYNTHIA VAN DUKE Het is op donderdag even gis sen naar de reden waarom de winterpresentatie van de jong ste omroep van Nederland juist in het oude Station Haarlem wordt gehouden. Het antwoord blijkt eenvoudig. Volgens vice- -voorzitter Gerard Timmer loopt het als een trein met BNN en voorzitter Bart de Graaff is een kind van de Spaarnestad. BNN's eerste uitzending had bijna een jaar geleden plaats en in die tijd is er veel gebeurd binnen de omroep. Drie maan den na de vuurdoop moest Bart wegens gezondheidsredenen afhaken. Een situatie die door BNN's hoofdredacteur Laurens Drillich wordt vergeleken met het opnemen van een nieuwe serie 'Laat de Leeuw' zonder de presentator. De afgelopen maanden is de kijkers een enorme diversiteit aan programma's voorgescho teld. Niet alle even succes- of smaakvol, maar over het alge meen wel spraakmakend. „Niet slecht voor een omroep die slechts 65 uur televisie per jaar heeft", aldus Drillich. Bart en BNN vertonen veel overeenkomsten: ze zijn beiden klein, grappig, brutaal, char mant en soms ook erg verve lend. Wat betreft de gezond heidssituatie zijn er, gelukkig voor de omroep, geen parallel len te ontdekken. De 100.000- ledengrens is recentelijk gepas seerd en de toekomst wordt met vertrouwen tegemoet ge zien. De verlenging van de uitzend- status binnen het publieke be stel is binnen handbereik, waarna de jacht op 260 uur te levisie en twaalfhonderd uur ra dio zal worden geopend. Een ander aspect dat BNN deugd zal doen is, dat de omroep ook levensvatbaar blijkt te zijn zon der het herkenbare gezicht van de voorzitter op de buis. Zijn plaats is inmiddels overgeno men door een aantal anderen. Eén van de gezichten van het afgelopen en ook het komend seizoen is Eddy Zoëy. Komend seizoen is Zoëy 'The Royal Dutchman'. Een negendelige serie waarin hij Beroemde Bui tenlanders (BB'ers) als tennis ster Patrick Rafter en filmster Hugh Grant aan de tand zal voelen. Een andere BNN-be- kendheid is Ruud de Wild. De populaire DJ zal vanaf aan staande zondag 'De laatste zo mer van de eeuw" presenteren. Een programma waarin humor, brutaliteit, liefde, inhoud, on dergaande zon, drank drugs, muziek, functioneel bloot, cul tuur en educatie gelden als de tien BNN Geboden. Nieuwkomer is Joris Lutz, die een sportprogramma zal gaan presenteren dat (daar is over nagedacht) geprogrammeerd staat na de zondagavonduit zending van Studio Sport. Het zoeken is nu alleen nog naar een vrouwelijke presentator, die BNN ai bijna een jaar pro beert aan te trekken. alwin de ruke» Voor de winterprogramma's van BNN, zie de RTV-pagina. Buien met onweer We hebben een hele serie mooie weekeinden op rij gehad. Vorige week werd de fraaie reeks echter afgebroken en ook dit weekeinde spreekt het weerbeeld niet tot de verbeelding. De regie is namelijk in handen van een zich over het Noordzeegebied uitbreidende depressie. Het centrum van het systeem bevindt zich nabij noordelijk Schot land. Het frontensysteem van de depressie veroorzaakt de ko mende nacht al enige regen of enkele buien. Morgen komen er meer en waarschijnlijk ook zwaardere bui en opzetten die dikwijls van onweer vergezeld kunnen gaan. Door dé aanwezigheid van bewolking en de buien houdt het kwik het bij maximaal 19-20 graden voor gezien. De wind gaat uit het zuidwesten waaien en neemt toe tot matig, aan de kust staat 's och tends een vrij krachtige zuidzuidwestenwind. Ook op zondag moeten we rekening houden met enkele buien, te wijten aan een randstormg, die in de nacht van zaterdag op zondag boven Norman- dië arriveert. Na het weekeinde blijft het onbesten dig. Midden volgende week arriveert boven de Britse eilanden een diepe depressie. jan visser J MILLENN >ij* Bij ;enn mens Japanners massaal op zoek naar jeugdheld in Hoboken In Hoboken, een in beton gegoten buitenwijk van Antwerpen, stonden ze voor een raadsel. Wat kwamen al die horden Japanners er toch zoeken? Inmiddels is duidelijk waarom bussen met Aziaten Hoboken al jarenlang verkiezen boven Brugge of Brussel. In Hoboken woonde immers de 'Hond van Vlaanderen' met zijn baasje Nello. Volslagen onbekend in Vlaanderen, maar een ware jeugdheld in het land van de rijzende zon. Hoe Hoboken zijn vergeten hond én zijn trots terugvond. nog „Nello en Patrasj waren de al lerbeste vrienden, maar ze leef den in een wereld die zich niets van hen aantrok". Met deze schrijnende observatie begint het verhaal van een 'stevige Vlaamse jongen' en zijn 'grote Vlaamse trekhond' Patrasj. De Britse schrijfster Louise de la Ramee verbleef in 1871 in Ant werpen en besloot Hoboken, toen nog een boerendorp, te gebruiken als decor voor een van haar jeugdboeken. Het werd een dickensiaans epos over een arm weeskind dat op groeit bij zijn zieke opa, een af geranselde, half dode trekhond adopteert en daarmee melk gaat bezorgen in de grote stad Antwerpen. Nello en Patrasj hebben alleen hun onderlinge trouw in een verder vijandige en onbarmhar tige wereld. Maar Nello droomt van een ander leven, als schil der. In de kathedraal van Ant werpen wordt hij geraakt door een meesterwerk van Rubens: een triptiek met in het centrale paneel de kruisafneming van Christus. Voor dit schilderij zal hij aan het eind van het melo dramatische boek 'A Dog of Flanders' sterven, samen met zijn viervoeter. „Ze waren sa men gestorven en ze verdwe nen ook samen steeds meer uit het geheugen van de mensen", schreef Louise de la Ramee in 1872. Vergeten waren Nello en Patrasj zeker toen zo'n twintig jaar ge leden de eerste Japanse toeris ten bij de VW in Antwerpen kwamen informeren naar 'Ze dok of Fanders'. „Wij dachten dat ze de Leeuw van Vlaande ren bedoelden. We hebben ze alle kanten opgestuurd", vertelt André Defruit van de toeristi sche dienst, gevestigd op de Grote Markt, in de schaduw van de Antwerpse kathedraal. Het misverstand was toe te schrijven aan de wonderlijke wijze waarop het verhaal van De la Ramee de wereld heeft veroverd: eerst Engeland, ver volgens Japan en Amerika en pas sinds enkele jaren kreeg haar boek een kleine voet aan de grond in Vlaanderen. De Ja panse doorbraak zou te danken zijn aan een groepje Japanse wetenschappers die eind vorige eeuw in Londen op het boek 'A dog of Flanders' stuitten. De re gering had hen uitgezonden met de opdracht enkele stan daardwerken uit de westerse jeugdliteratuur te selecteren. Het gezelschap had een fijne neus: behalve de 'Hond van Vlaanderen' namen zij onder meer 'Alice in Wonderland', 'Pinocchio', 'Oliver Twist', 'Al leen op de Wereld' en 'Heidi' mee terug. Zo kwam het dat de 'Hond van Vlaanderen' in Ja pan in een miljoenenoplage werd gedrukt en verplichte lec tuur werd op vrijwel alle basis scholen. In België verscheen de eerste vertaling (oplage: 5000) pas in 1985. André Defruit vindt het een ver makelijk verhaal. „De zaak werd ons pas duidelijk nadat een Japanse toerist zo'n jeugd boek met illustraties had opge- Anticlimax stuurd. Een medewerker van ons vond na lang zoeken in de bibliotheek van Antwerpen ver volgens een Engelse druk van het boek uit 1910. Toen pas is de bal aan het rollen gegaan. Wij zijn actief gaan inspelen op het Nello en Patrasj-toerisme. Het aantal Japanners dat naar hier komt, is sinds 1985 fel ge groeid. In Hoboken is zelfs een standbeeldje geplaatst". 'Een hond van Vlaanderen' blijkt aan de andere kant van de aardbol een gevoelige snaar te hebben geraakt. Op de Ant werpse Grote Markt drijft me vrouw Denise Defruit een toe ristenwinkeltje, waar sinds kort replica's van Nello en Patrasj te koop zijn voor 650 frank per stuk. „Sommigen krijgen tranen in de ogen als ze dat beeldje in handen nemen. Dat ziet ge toch niet rap bij Japanners! Ik stuur ze met de tram naar Hoboken, waar het origineel staat, dat ze dan willen aanraken, er een fo to van willen trekken. Meestal gaan ze eerst nog in de kathe draal binnen, alleen om dat ene schilderij van Rubens te zien". Dat laatste klopt, bevestigt Dirk de Grauwe, die entreekaartjes in de kathedraal verkoopt. „Ze lopen met een Japans platte- grondje en een foto van de trip tiek rechtstreeks naar het schil derij en blijven daar dan minu tenlang staan. Al vroeg ik dui zend frank entree, dan kwamen ze nog binnen. Sommige groe pen zien heel Europa in één week, maar de kathedraal en Hoboken willen ze niet missen. Het is een curieus rijtje plaatsen die ze bezoeken: Londen, Ho boken, Parijs, Rome". Je ziet De Grauwe denken: raar volkje die Japanners. In de deelgemeente Hoboken komen Tomoe Rikiishi en haar vader Seiti Rikiishi, woonachtig te Tokyo, een beetje schuchter het informatiecentrum binnen- schuifelen. Vader Seiti (60) heeft buiten het beeldje van zijn jeugdheld en diens hond staan bewonderen. „Echt een arme jongen in lompen met een trouwe hond. Precies zoals ik het me had voorgesteld", zegt hij tevreden. Zijn dochter Tomoe blijkt het duo van een Japanse tekenfilmserie te ken nen. In het informatiecentrum trekt- een groen geschilderde hon denkar met melkbussen en een plattegrond van Japan hun aan dacht. De plattegrond is over dekt met spelden: stille getui gen van eerdere bezoekers in de afgelopen maand. Voor een ex tra speld in de hoofdstad Tokyo is al geen plaats meer, maar er kwamen ook mensen van de af gelegen eilanden Okinawa, Ta- nega en Sjikokoe naar Hobo ken, stelt vader Seiti vast. Over de hondenkar wil dochter Tom oe weten: „Reden de mensen daar vroeger in Vlaanderen echt mee"? Paul Gysen van het informatie centrum Hoboken pakt de sta tistieken erbij: vorig jaar vijf tienhonderd Japanse bezoe kers, dit jaar al vierduizend. Als je daar de touringcars bij optelt die na sluitingstijd en in Het beeldje van Nello en Patrasj in Hoboken, waar heel veel Japanners op af komen. het weekeind langskomen, zit je aan een kleine achtduizend Ja panse bezoekers per jaar. Dat is erg veel voor een kleine deelge meente als Hoboken. April is de drukste periode: veel Japanse touroperators gaan eerst naar de Keukenhof in Nederland en komen dan rechtstreeks naar hier". Gysen heeft in zijn informatie centrum een klein museum rond Nello en Patrasj ingericht: foto's van Hoboken eind vorige eeuw, prentjes van hondenkar ren, stapels informatiemateriaal in het Japans, een twee meter hoog schilderij dat de jongen en zijn hond verbeeldt. Ook hier zijn de beeldjes te koop alsmede 'handgemaakte' Pa- trasj-pralines. Uit historisch on derzoek is inmiddels gebleken dat de in het boek beschreven grootvader Jehan Daas inder daad heeft geleefd en een klein zoon had die Nello heette. Ook de 'rode molen' die in het boek wordt beschreven, heeft echt bestaan. De schrijfster De la Ra mee, pseudoniem Ouida, ging zorgvuldig te werk. Met toenemend enthousiasme heeft Hoboken zijn literaire jeugdheld omarmd. De Ant werpse industrie slokte Hobo ken begin deze eeuw op en spuwde het dorpje vervolgens weer als een afgekloven prui- menpit uit. Veel grote werkge vers, zoals een scheepswerf en een ertsbedrijf, gingen failliet. Maar dankzij de weesjongen Nello en zijn Japanse bewonde raars heeft de deelgemeente weer een beetje glans gekregen, meent Gysen. „Dat Japanners helemaal naar hier komen, is toch iets om fier op te zijn. Ho boken was een beetje de zwarte hoek van Antwerpen geworden, maar inmiddels is beslist om de Rode Molen, die in het boek is beschreven, weer op ware schaal te herbouwen. Zo keert toch iets van de oude glorie te il" herinner me nog goed dat ik, een jaar of negen oud, op het plaatsje achter ons huis naar een zons verduistering heb staan kijken. Met een beroet mica glaasje. Dit keer zou ik niet eens gemerkt hebben dat er een zonsverduistering was als de media ons niet gek hadden gemaakt. Op woensdagmorgen was het in ons doip, waar vrij wel alle mannen Hennie heten, nog aardig zonnig, maar om elf uur begon het lelijk dicht te trekken. Bij de middagboterham werd het wat donkerder, maar had ik niet geweten dat achter de wolken de zon verduisterd werd, dan zou ik gedacht hebben dat er een dicht pak regenwolken overdreef En zo'n grijs pak dreef ook echt over zodat er van de zonsverduistering totaal niets te zien bleek. Om tien voor een kwam de zon heel even vaag door, maar toen ik m'n eclipsbrilletje op zette, zag ik meteen niets meer. Pas toen ik het afzette zag ik door een wolkensluier heen dat er een hapje uit de zon was genomen. Zijn we daarvoor nu wekenlang gek gemaakt? Is daarvoor half Nederland naar Frankrijk geë- clipseerd? Hebben daarvoor de druïden in Corn wall als hoela-hoepers met hun heupen staan zwaaien Toen daar de verduistering op z'n MAARTEN 'T HART hoogtepunt was, zag je inderdaad niks meer. Door dat het water met bakken uit de hemel viel! Toen de verduistering voorbij was, brak in ons dorp de zon warempel weer door de wolken. Er was niets aan te zien, hoe lang je je eclipsbrilletje ook ophield. Tijdens die zogenaamde verduistering stak er geen vreemde wind op. Het werd niet kouder, de bloemen sloten zich niet, de dieren gedroegen zich niet abnor- maler dan anders. De wespen gingen gewoon door met het oppeuzelen van m'n pruimen, en de rupsen van het koolwitje met het verorberen van m'n bloem kool. De enige die zich een beetje vreemd leek te gedragen was m'n witte geitje. Die liet zich heel vredig de hals band omleggen, terwijl hij anders altijd fors tegen stribbelt. Ik dacht nog dat dat door de zonsverduiste ring kwam, maar toen ik na die operatie weer begon te lopen, viel m'n linkerschoen van m'n voet. Dat m'n geitje zo gezeggelijk bleek, kwam alleen maar doordat hij, terwijl ik z'n halsband had omgelegd, ondertussen stiekem een veter uit m'n schoen had ge trokken en deze had opgepeuzeld. Voorafgaande aan dit uiterst teleurstellende media spektakel, heb ik op de televisie diverse malen enkele plaatjes uit een Kuifje-aflevering gezien, waarin wordt verteld over een zonsverduistering die zoge naamd door de vastgebonden hoofdpersonen wordt veroorzaakt als vergelding voor het feit dat ze gevan gen zijn genomen. Wat een smerige plagiaat! Precies datzelfde verhaal komt ook voor in A Connecticut Yankee in King Arthur's Court uit 1889 van Mark Twain. Nu zou het mij niet verbazen als Mark Twain dat verhaal ook weer van een ander heeft overge schreven, want dat deed hij wel vaker, maar hoe het ook zij: dat verhaal in Kuifje is in elk geval gestolen. Op maandag kreeg ik een dame aan de telefoon die mij vroeg of ik op woensdagavond naar Hilversum wou komen om bij NOVA uit te leggen wat voor ef fect zo'n zonsverduistering op de planten- en dieren wereld heeft. Omdat ik helemaal geen zin had 's avonds laat nog naar Hilversum te gaan, loog ik: 'Dan kan ik niet, want ik ga zelf even naar Frankrijk om de eclips te zien.'O, wat geweldig, zei de dame, 'dan geven we u een cameraploeg mee, dan kunt u ter plekke uitleg geven.Toen zat ik lelijk in het schip! Ik heb moeten praten als Brugman om me daar weer uit te redden. Goedik geef toe: ik ben een leugenaar, maar zijn de media dat dan niet? Als ze de zaak niet zo krankzin nig hadden opgeklopt, had behalve Joop van Zijl toch niemand in Nederland iets van die zonsverduis tering gemerkt? dage lOOl het ci !Cl b' inigit £U1 Nog 141 dagen f nieuwe millenni ,van aan. Reden voot zijn om in een dage! 1- terug te kijken o rijke gebeurtenii HS1 plaatsgrepen op -ten ponderende dat msn gelopen 1000 jaa gebc week: 9 aug 196 )n^ likt wonden na t Stones; 10 aug II stel Tromp sneuvelt Daa Heijde; 11 aug 1!um Olympische gou Carl Lewis; 12 at Singer introduce ste naaimachine n e 1961: bouw Berli '?nl begint; 14 aug 1! profvoetbalwedsHer Nederland. ;tari L De lis z< mee 13 AUGUSTUS 196» des In 1960 zijn het era 200.000, in de eerstf gj«i het jaar daarop zeki Maar in de vroege o De 13 augustus 1961 k( ivon einde aan de onopl rant stroom vluchteling! opei naar Oost-Berlijn. I\|ste. zullen inwoners zoi rant nen bezwijken voor an f kingen van de westi an u leving, de beroemd^ade van John F.Kennedt tie. ein Berliner' (1963) is ds Het zijn eenheden Volkspolizei en de f Volksarmee die de s ten waaronder het c Eer gedeelte van Berlijn et M tuurlijk zijn er durft jadi beren zo snel moge erzi ten te bereiken. Pal [om. in de Bernauerstras niir zich meteeen na de|djg matische taferelen telingen uit ramen een laatste poging men. Beroemd is he van de Oostduitse n zijn wapen weggooi het prikkeldraad spi overkant haalt. Maa is de gevangenis die Duitsland wordt, eef nei Zij I bc bare hindernis. Pas de Muur voorgoed t komen stukjes beto nen symbool van dt Oorlog in de uitverki gen voormalige con ten van DDR-grenst straffen opg den die zijn gevallei henk ruul rïl rug". Gysen laat de bouwteke ningen zien en de gemeente raadsverslagen waarin het bud get wordt gereserveerd. Ook op het verenigingsleven krijgen dè weesjongen en zijn hond langzaam vat. Zo werden al verkiezingen van Nello en Pa trasj 'lookalikes' georganiseerd en vorig jaar kerstmis liet de kerstman zich in Hoboken op een Patrasj-hondenkar naar het gemeentehuis vervoeren. De Amerikaanse film van regisseur Kevin Brodie, die vorig jaar op locatie werd gedraaid en eind dit jaar in roulatie komt, moet voor de doorbraak gaan zorgen. In de hoofdrollen: John Voigt, Jesse James en Madylin Swee ten. De ogen van Gysen glinste ren: „Als die film in Vlaanderen gaat draaien, zal de hond van Vlaanderen pas écht uit de ver getelheid zijn gehaald. Mis schien krijgen we hier dan ook wat meer Vlaamse toeristen". paul koopman 1 erg Joop van den Endel zijn eerste beroepsk horen dat hij maar zoiets' moest worde van het Hek deed ac de mavo. Deze ontb gen staan in 'Wat wi den?', een nieuw en beroepskeuzeboek lieren en studenten. Twee ondernemen! ten van de Erasmus schreven het boek efe, het in eigen beheer Volgende week ligt 1 winkel. Het beperkt genstelling tot besta roepsalmanakken ni sommingen van ver opleidingen. Nee, el krijgt een 'gezicht', bekende Nederland!1 carrière vertelt. Co-< ere Schoen: „Scholie P zich door de intervie n. Ze willeif gezicht bij zien." Behalve de beroepsi vingen en interview kende Nederlanders 'Wat wil Jij worden?' 'carrièrebomen', wa lezen is welke vooro voor welk beroep no Daarnaast bevat het van adviezen en soil voor bepaalde brant Schoen. Negentig pagina's boekje gaan tellen; er vierhonderd, op b De opbrengst gaat deel naar Balans, he voor dyslexie. Rest de vraag wat Sc wil worden als hij is deerd? „De uitgeveri der geval bestaan. 0 worden lijkt me het Creatief bezig zijn mensen omgaan." nii

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 2