Resten van 250 mensen
in massagraf Srebrenica
Buitenland
Surinaams protest komt
niet echt van de grond
'Onze gevangenen worden als wisselgeld gebruikt'
Dioxineschandaal in
België breidt zich uit
Omstreden memoires Eichmann waarschijnlijk gepubliceerd
Vluchtelingen veijaagd in Dagestan
ISDAG 11 AUGUSTUS 1999
jvende landingsbaan bij Japan
ijks
fami^jKADe kust van Japan wordt tegenwoordig opgesierd
felicife werelds grootste drijvende landingsbaan. De duizend
lange baan is een drie-jarig project en moet aantonen dat
rijvend platform alle luchthavenfaciliteiten kan vervullen.
foto epa
umzelaars Sierra Leone vrijgelaten
,n-freetown Rebellen in het West-Afrikaanse Sierra Leone
00 uu ;n gisteren alle gijzelaars vrijgelaten, alsmede tweehon-
ng or anderen die tijdens de burgeroorlog waren gevangen ge-
en. Een groep VN-medewerkers, journalisten en hulpverle-
gj]|i vas vorige week op zestig kilometer van Freetown gegijzeld
:ij de tweehonderd kinderen wilde ophalen die tijdens de
82 roorlog gevangen waren genomen. De rebellen voelden
jepasseerd bij een vredesovereenkomst die in juli in Sierra
Dam werd gesloten door de regering en een andere groep op-
elingen, het Revolutionair Verenigd Front (RUF).
PA I
=3uvve 'verspreking' prins Philip
Prins Philip, de echtgenoot van de Britse koningin Eli-
heeft het hem weer gelapt. De man die niet bepaald be-
lat om zijn fijngevoeligheid, is er gisteren opnieuw in
w 1 de gekleurde medemens te beledigen. Dit ofschoon hij
linnen een paar uur openlijk verontschuldigde. De Flertog
bracht in de Schotse hoofdstad een bezoek aan
lektronicabedrijf, toen zijn oog plots viel op een verdeel-
net losse bedrading. De prins merkte op: het lijkt wel of
ng door een Indiër is gemaakt. In het verleden is Philip er
1 in geslaagd de Chinezen, Hongaren, Schotten en de do-
beledigen.
Jha mogelijk vervolgd om aanslag
ép nesburg Oud-president van Zuid-Afrika P.W. Botha zal
lijk worden vervolgd wegens een bomaanslag op het
Ikantoor van de Zuid-Afrikaanse Raad van Kerken in 1988.
eeft het bureau van de hoogste openbare aanklager giste-
ekendgemaakt. Botha is door zijn vroegere minister van
|^n orde Adriaan Vlok en de voormalige generaal van politie
1 |i van der Merwe met de aanslag in verband gebracht. Bo-
itkent bij de aanslag betrokken te zijn geweest, m&ar heeft
igerd voor de Waarheidscommissie te verschijnen. Bij de
ag °P 31 augustus 1988 raakten 24 mensen gewond.
n ontwaakt in Egyptisch lijkenhuis
Een man die door artsen dood was verklaard nadat hij
le kust van de Egyptische havenstad Alexandria was ver-
een, is volgens het dagblad Al-Akhbcir ontwaakt na drie uur
vrieskist van een plaatselijk lijkenhuis te hebben gelegen.
- jarige onderwijzer Ali Abdel-Rahim Mohammed zei vol
de Egyptische krant dat het laatste wat hij zich kon herin-
een aanval van duizeligheid was.
-~4jor: Thatcher was 'onverdraaglijk'
N_i De voormalige Britse premier John Major heeft scher-
itiek geuit op zijn voorgangster Margaret Thatcher. ,,Haar
ik aan loyaliteit tijdens mijn ambtsperiodè was onver-
mirglijk", zegt hij in een BBC-interview voor een documentaire
rijn regeerperiode (1991-1997). Major laat zich met 'vemie-
de openheid' uit over Thatcher en andere leden van de
1 w ervatieve Partij, zo deelden de makers van het programma
r pt en mee. Thatcher nam herhaaldelijk openlijk afstand van
eleid ten aanzien van Europa door haar opvolger.
el mensen in toekomst zonder water
jtholm Als geen daadkrachtige actie wordt ondernomen,
en over dertig jaar tussen de twee en drie miljard mensen
:hronisch tekort aan water. Die schokkende mededeling
Ismail Serageldin, de vice-voorzitter van de Wereldbank,
ren op een internationale conferentie over de waterproble-
sk in het Zweedse Stockholm. Op dit moment hebben al
r dan een miljard bewoners van de aardbol geen toegang
en v (drink)water.
ut blokkeren tegoeden Ariana
ingtonDe Verenigde Staten hebben de tegoeden van de
faanse nationale luchtvaartmaatschappij Ariana gisteren ge
keerd. Hiermee wil de VS het Afghaanse Taliban-regime
fen voor het bieden van onderdak aan de islamitische ter-
jt Osama bin Laden. „Deze sancties zijn een antwoord op
feit dat de Taliban een thuishaven geeft aan Osama bin La-
jen zijn terroristische netwerk", aldus David Leavy van de
ikaanse nationale veiligheidsraad. In totaal worden voor
K een miljoen gulden aan tegoeden van Ariana bevroren.
ngersnood Noord-Korea dreigt
Cy Er dreigt een nieuwe hongersnood te ontstaan in
:d-Korea. Indien het land niet op grote schaal humanitaire
i krijgt, zullen er massaal mensen sterven of ernstig ziek
len. Dat heeft de directeur van het wereldvoedselprogram-
ran de Verenigde Naties (WFP), Catherine Bertini, gezegd,
ni bezocht recent het geïsoleerde land en mocht een kijkje
en op plekken waar nooit eerder buitenlanders waren. In
aantal ziekenhuizen trof zij tweederdp van de baby's onder
aan. Om de voedselschaarste te bestrijden, komt de over-
met surrogaatvoedsel op basis van pompoenbladeren en
Dat is echter slecht verteerbaar en leidt tot ziektes.
"afat doorbreekt impasse
alem De Palestijnse leider Yasser Arafat is akkoord gegaan
een latere datum voor de terugtrekking van Israëlische mi-
en van de Westoever, maar houdt vast aan zijn eis dat de
ring van Barak zich vervolgens strikt houdt aan het tijd-
!ma dat is vastgelegd in het zogeheten Wye-akkoord. De Pa-
jnse inschikkelijkheid lijkt een einde te maken aan een im-
e. Vorige week oefenden de Palestijnen nog scherpe kritiek
3p Baraks verklaring dat pas in september wordt begonnen
Ide voorbereidingen voor de terugtrekking. De feitelijke
•teenterugtrekking van vijf procent van de Westoever zal niet
F oktober beginnen. De Palestijnen hadden verwacht dat de
jtairen al in september zouden worden teruggetrokken.
lilenen op de vuist om Pinochet
bago_ï Bij zware gevechten tussen aanhangers en tegenstan-
5 van de Chileense ex-dictator Pinochet zijn gisteren ver-
jfidene mensen gewond geraakt. De politie greep in en ver
te talloze arrestaties. Volgens diverse radiozenders hadden
je groepen zich in en voor het paleis van justitie verzameld
jde beslissende fase van twee belangrijke mensenrechten-
fcessen mee te maken. Onder hen waren gepensioneerde of-
jren en slachtoffers van de militaire junta die tussen 1973 en
yin Chili heerste. De 83-jarige Pinochet staat nog steeds on-
puisarrest in de buurt van Londen. De Madrileense onder-
trechter Garzon wil Pinochet vervolgen voor marteling,
(erenmoord en terrorisme tijdens de dictatuur.
In een nieuw ondekt massagraf in Noordoost-Bosnië
zijn de stoffelijke resten gevonden van 250 mensen die
waarschijnlijk na de val van de moslimenclave Srebreni
ca zijn gedood. „We hebben de resten gevonden van on
geveer 250 mensen, sommigen met hun handen op de
rug gebonden", aldus VN-woordvoerster Kelly Moore.
Het is het grootste massagraf dat tot nu toe is gevonden
in het onderzoek naar de mogelijke slachting van dui
zenden moslims na de val van de enclave.
Moore zei dat het graf, waarvan
ze de lokatie niet wilde prijsge
ven, geschonden was. Veel li
chamen zijn eerder weggehaald
in een poging bewijsmateriaal
te verbergen, aldus Moore. Be
halve de stoffelijke resten wer
den in het massagraf ook veel
kleding en persoonlijke eigen
dommen gevonden.
De moslimenclave Srebrenica
viel tijdens de oorlog in Bosnië
in juli 1995 in handen van de
Serviërs. Srebrenica werd be
schermd door Nederlandse
blauwhelmen van Dutchbat. Er
is van verschillende zijden kri
tiek op de Dutchbatters die de
moslimbevolking niet genoeg
tegen de Serviërs zouden heb
ben beschermd. Ondanks ver
schillende onderzoeken naar de
rol van Dutchbat in de enclave
zijn er nog steeds veel onduide
lijkheden over de gebeurtenis
sen.
Sinds 1996 zijn in meerdere
massagraven stoffelijke resten
gevonden van 1.650 vermoede
lijke slachtoffers van de val van
Srebrenica. Er is nog een aantal
lokaties waar de aanwezigheid
van een massagraf is vastge
steld, maar daar is nog niet aan
opgravingen begonnen.
Volgens cijfers van het Rode
Kruis zijn na de val van de en
clave 7.414 mensen door hun
families als vermist opgegeven.
Een woordvoerster van het Ro
de Kruis meldde dat tot nog toe
82 van de vermissingen zijn op
gelost. Tweeëntwintig mannen
zijn levend teruggevonden. Van
zestig anderen zijn de stoffelijke
resten geïdentificeerd.
De opgravingen in Bosnië
worden uitgevoerd door experts
van het Joegoslavië-Tribunaal.
paramaribo armand snuders
correspondent
De bezetting van het parle
mentsgebouw in de Surinaam
se hoofdstad Paramaribo die de
vakbonden hadden aangekon
digd, is er gisteren niet van ge
komen. Zoals ook de massale
stakingen en demonstraties,
waar al zo lang op wordt gezin
speeld, niet echt van de grond
komen. De hoop is nu geves
tigd op onderwijskrachten en
scholieren, die de acties in mei
naar een ongekende climax op
stuwden. Vandaag en morgen
blijven de scholen uit protest
tegen het regeringsbeleid geslo
ten, zodat ook zij nu op straat
op kunnen.
De toezegging van de opposi
tiepartijen, maandagavond, om
de al twee weken durende ac
ties van de vakbonden te zullen
steunen, vertaalde zich gisteren
nog niet in een forse aanwas
van het aantal demonstranten.
En dus stonden slechts 1.500
betogers voor de poorten van
De Nationale Assemblee, het
Surinaamse parlement, waar
voor het eerst in weken weer
eens werd vergaderd. Een groot
deel van de tienduizenden
ambtenaren heeft het werk
neergelegd, maar voelt zich
kennelijk niet geroepen om de
groep betogers te doen aan
zwellen.
De verdeeldheid tussen de
vakbonden, oppositie en be
drijfsleven heeft de tegenstan
ders van de regering van presi
dent Jules Wijdenbosch ernstig
verzwakt. Vakbondsleider Ro
nald Hooghart verzekerde ech
ter dat ondanks de tot op heden
teleurstellende animo de beto
gingen door zullen gaan.
Kritiek ETA op strategie Spaanse regering
Nieuwe vervuiling vastgesteld
barcelona henk van den boom
correspondent
Over het overvolle strand van
La Concha in de Baskische stad
San Sebastian valt plotseling
een donkere schaduw. Een
spandoek van tientallen meters
slingert zich als een slang tus
sen de blote lijven door. De
boodschap is niet erg verras
send voor wie al langer in de
opstandige deelstaat komt:
'Baskenland is een onafhanke
lijke staat'.
Elke zomer weten de aanhan
gers van de Baskische afschei
dingsbeweging ETA handig ge
bruik te maken van het gratis
medium 'toerisme'. De Span
jaarden onder de badgasten
gunnen de opstandelingen hun
welwillende aandacht. Ze zijn al
lang blij dat het tegenwoordig
zo gaat. In voorgaande jaren
werd hun vakantieplezier vaak
vergald door bommen. Sinds de
ETA .een wapenbestand afkon
digde, is de angst voor de Bas
kische terreur geleidelijk aan
het wegebben.
In de tweede helft van deze
maand zal op een geheim ge
houden plaats een vredesbe
spreking worden gehouden tus
sen de Spaanse regering en de
leiding'van de ETA. Het wordt
het tweede directe contact tus
sen Madrid en de ETA sinds dé
wapenstilstand vorig jaar sep
tember van kracht werd.
Wanneer deze bespreking
positief verloopt, zal premier
Aznar een belangrijke handrei
king doen aan de gevangen
ETA-leden, zo lekte een paar
dagen geleden uit in de Spaan
se krant La Vangaardia. Aznar
zou de datum van 16 septem
ber, de eerste verjaardag van
het bestand, willen aangrijpen
om honderd gevangenen over
te plaatsen naar Baskenland en
ze bovendien strafverlichting te
schenken.
Herri Batasuna (HB), de poli
tieke vleugel van de ETA, rea
geerde furieus. „Onze gevange
nen worden gebruikt als wissel
geld", luidde het strijdlustige
commentaar van HB-woord-
voerder Joseba Permach.
Het punt van de Baskische
gevangenen speelt een belang
rijke en gevoelige rol in het Bas
kische vredesproces. Hoewel al
le politieke partijen in Spanje er
bij herhaling hebben aange
drongen om de gevangenen
over te plaatsen, heeft de rege-
ring-Aznar tot nu toe catego
risch geweigerd aan dit verzoek
te voldoen. Hij koestert de ge
detineerden als een kostbaar
kleinood, waarmee hij een
krachtig wapen heeft in de on
derhandelingen met de ETA.
Mondjesmaat laat hij af en toe
een gevangene overplaatsen.
Wanneer Aznar dit keer tot
dit grootse gebaar zou beslui
ten, zou het wel eens zo kun
nen zijn dat hij daarvoor in ruil
een belangrijke tegemoetko
ming van de ETA eist. Zo heeft
de afscheidingsbeweging het
bestand nog steeds niet defini
tief gemaakt. Ook zijn de wa
pens nog altijd niet ingeleverd
en het straatgeweld in de Baski
sche steden door aan de ETA
gelieerde jongeren gaat nog
vrijwel onverminderd voort.
brussel'anp
In België is gisteren een nieuwe
dioxinevervuiling bij een vëe-
voederfabrikant aan het licht
gekomen. Het gaat om een
dochterbedrijf van de firma
Versele-Laga, waar de eerste
vervuiling is geconstateerd. Ook
het dochterbedrijf heeft vet in
gekocht bij de smelterij Verkest,
die de oorzaak is van het dioxi
neschandaal.
Oorspronkelijk maakten de
Belgische ministeries van volks
gezondheid en landbouw be
kend dat negen veevoederfabri
kanten, onder wie de Neder
landse producent Hendriks, bij
de besmetting waren betrok
ken. Nu blijkt dat in juni ook te
hoge pcb-concentraties zijn ge
meten bij de firma Dossche,
met bedrijven in het Belgische
Zolder en Deinze. In de laatste
plaats is ook smelterij Verkest
gevestigd. Hoge pcb-concentra
ties kunnen wijzen op dioxine
vergiftiging.
De vorige Belgische minister
van volksgezondheid, Van den
Bossche, ontkent dat hij de on
derzoeksresultaten heeft gene
geerd. Hij zegt dat het ministe
rie van landbouw onder leiding
van de inmiddels naar de oppo
sitie verdwenen christen-demo
craat Van Rompuy, toen verant
woordelijk was.
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
Israël wil dat Duitse historici de
memoires van de oorlogsmis
dadiger uit de Tweede Werdel-
doorlog Adolf Eichmann publi
ceren, voorzien van een toe
lichting en verklarend materi
aal. Het betekent dat het ruim
1.200 pagina's tellende manu
script na bijna veertig jaar de
gesloten archieven zal verlaten.
Procureur-generaal Elyakim
Rubinstein hoopt snel een op
lossing te vinden voor de juridi
sche problemen. Het manu
script wordt opgeëist door zo
wel Eichmanns nabestaanden
als door de Israëlische staat.
Adolf Eichmann is in 1960 door
de Israëlische geheime dienst
vanuit Argentinië ontvoerd. Een
jaar later volgde zijn berechting
en terdoodveroordeling in Jeru
zalem, wegens misdaden tegen
het joodse volk en de mensheid
in het algemeen. In de nacht
van 31 mei op 1 juni 1962 is hij
in de gevangenis van Ramle op
gehangen.
In de paar maanden voor zijn
executie kreeg Eichmann toe
stemming zijn memoires te
schrijven. Hij deed dat in hahd-
schrift en met dezelfde ambte
lijke nauwgezetheid waarmee
hij als de administratieve kracht
achter de holocaust miljoenen
joden de dood heeft inge
stuurd.
Premier David Ben-Gurion
kreeg destijds van aanklager Gi
deon Hausner het advies de
memoires niet uit handen te
geven. Hausner was bang dat
Eichmanns geschriften - waarin
hij, net als tijdens zijn proces,
geen berouw toonde - een on
gewenste discussie zouden los-
dracht het manuscript vijftien
jaar op te bergen. Robert Serva-
i tius, een Duitse verdediger van
Eichmann, deed nog een ver
geefse poging het los te krijgen,
maar daarna bleef het vrijwel
vergeten in de archieven liggen.
Eichmanns zonen, Ricardo en
Dieter, hebben een paar keer
geprobeerd de geschriften van
hun vader te bemachtigen. Ze
hebben nu een advocaat inge
schakeld. De memoires zijn net
zozeer deel van de nalaten
schap van hun vader, zeggen
ze, als diens kleren en andere
persoonlijke bezittingen die ze
destijds wel hebben gekregen,
j De Israëlische overheid lijkt
geen zin te hebben in een juri-
I disch gevecht met Ricardo en
Dieter. Ze kan tegen hun argu
menten weinig anders inbren-
gen dan dat de erven Eichmann
door geld te slaan uit het ma
nuscript 'de vruchten zouden
kunnen plukken van volkeren
moord'.
Ook historici proberen inzage
te krijgen in Eichmanns manu
script, maar Israël toont zich
niet toeschietelijk. Eén van de
weinigen die minstens een deel
van de omstreden geschriften
hebben gelezen, is Yehuda Bau
er, een bekende Israëlische ho
locaust-deskundige. In zijn ei
gen memoires geeft hij een paar
citaten uit Eichmanns werk, om
te laten zien hoe onverbeterlijk
de oorlogsmisdadiger was. Ook
staatsarchivaris Eviyatar Friesel
heeft het manuscript gelezen.
Hij zegt dat het weinig meer is
dan een nadere uitwerking van
de stellingen die Eichmann al
tijdens zijn proces verkondigde,
en dat het geen nieuwe histori
sche gezichtspunten bevat.
De oorlogsmisdadiger doet ge
detailleerd verslag van de'natio-
naal-socialistische politiek te
genover de joden, in chronolo
gische volgorde en gerangschikt
volgens land. In de laatste jaren
van de oorlog organiseerde
Eichmann de holocaust in alle
bezette delen van Europa.
Friesel zegt wel de indruk te
hebben dat Eichmanns hou
ding tegenover de joden in zijn
memoires iets minder negatief
is dan voor die tijd.
De argumenten waarmee het
Eichmann-manuscript bijna
veertig jaar op de plank is ge
houden, maken weinig indruk
j op het toonaangevende Israëli
sche dagblad Ha'aretz. De krant
pleit deze week in een hoofdar-
I tikel voor onmiddellijke open-
1 baarmaking. Natuurlijk is het
mogelijk dat holocaust-ontken-
l ners publicatie van het manu
script zullen aangrijpen voor
een nieuwe campagne. Maar,
zegt Ha'aretz, 'wie materiaal
over de holocaust verbergt, ver
leent de revisionisten een nog
veel grotere dienst'. Eichmanns
memoires zijn belangrijk omdat
ze inzicht kunnen geven in
diens motieven en zo kunnen
bijdragen aan verder onderzoek
naar de achtergrond van oor
logsmisdaden.
Er is nog een ander argument,
meent Ha'aretz: „De Israëlische
regering verlangt terecht dat al
le archieven ter wereld, met in
begrip van die van banken, ver
zekeringsinstellingen en inlich
tingendiensten, opengaan als
de holocaust in het geding is.
Daarom is het onaanvaardbaar
dat Israël materiaal daarover
achterhoudt."
YS opgeschrikt
door schietpartij
in joods centrum
Makhachkala Een groepje vluchtelingen arriveert in Makhachkala, de hoofdstad van Dagestan. Ze werden gisteren door een groepje Russische soldaten uit hun dorpjes verjaagd.
Islamitische guerillastrijders vielen afgelopen weekend Dagestan binnen. Zij willen van de republiek een onafhankelijke islamitsche staat maken, foto ap konstantin zavrazhin
De politie van de Amerikaanse
stad Los Angeles maakt jacht op
de 37-jarige Buford O. Furrow
jr., die gisteren vermoedelijk vijf
mensen in een joods centrum
met een mitrailleur heeft ver
wond. De toestand van één van
de slachtoffers, een vijfjarige
jongen, was kritiek, maar is na
een spoedoperatie verbeterd.
De politie omsingelde van
morgen het Seven Stars hotel in
de Californische stad, nadat de
groene auto die Furrow tijdens
zijn vlucht had buitgemaakt, op
het parkeerterrein van het ge
bouw was aangetroffen. Maar
een zoekactie in het hotel lever
de niets op.
De schutter liep gisteren een
joods centrum in Granada
Hills, een voorstad van Los An
geles, binnen en schoot zonder
iets te zeggen de 68-jarige re
ceptioniste neer. Vervolgens
raakte hij een zestienjarig meis
je, twee zesjarige jongetjes en
een vijfjarige jongetje. Het cen
trum huisvest een dagopvang
en een crèche voor ongeveer
driehonderd kinderen. Het vijf
jarig jongetje werd in zijn lin
kervoet en het rechterdeel van
zijn buik geraakt.
Na zijn daad sloeg Furrow op
de vlucht. Hij dwong een vrouw
haar auto af te staan en liet zijn
rode bestelwagen staan. De po
litie weigert in te gaan op het
motief voor de schietpartij. Het
Simon Wiesenthal Centrum in
Los Angeles berichtte dat in de
bestelwagen die Furrow nog
maar kort in bezit had, teksten
van een lid van de Amerikaanse
nazipartij zijn aangetroffen.
De jongste gewelddaad lokte
felle reacties uit. President Clin
ton gebruikte de term 'zinloos
geweld'.
