Denksport
II
lil
lil
lllllll
(ill
lil
111
1
III
a
II
a
a
O
O
Q,
a
111
lllllll
e
O
b
P
11
III
a
a
O
O
b
O
Q
hi
a
lllllll
lllllll
lllllll
D
a
fl
p
G
a
üiiji
llll
R
D
lllllll
lllllll
G
a
ij
G
III
a
llll
lllllll
0
p
H
a
G
llll
iiii
lllllll
lllllll
a
a
illlll
hf
lllllll
II
Illlll
llll
lllllll
tïERDAG 7 AUGUSTUS 1999
ego
JDGE
t bieden op zich is altijd al een spannen-
aangelegenheid. Het spannende agen
cy is aangebroken als de blinde opengaat,
t is daarna erg zuur als een mooi uitge-
ier dien contract toch down gaat en in prin-
ib e gemaakt had kunnen worden. Soms
iet de leider meteen al een groot aantal
»en vooruit kijken. Als de leider een lan-
troefkaart heeft, is het verstandig om
i zo snel mogelijk in troef in te korten,
het laatst zijn daarna soms goede trucs
irhande om down gaan te vermijden. In
eerste spel kwamen OW in een keurig
loden klein slem terecht:
B 9
A H 8 5
A B 9 8 6 2
O
AH 10764
ïn jst was de gever en OW waren kwetsbaar.
deden met het bieden niet mee: Oost 1
t &52+; West 1 +P453+; Oost 3 +P452+;
1st 3 +P454+; Oost 3 +P455+;West 4
453+: Oost 5 +P452+; West 6 +P452+.Als
>pleicjtroeven 3-2 verdeeld zitten bij NZ, is het
atract gemaakt. Problematischer is het
de troeven 4-1 zitten. In harten, schop-
p of troef moet er dan een verliezer wor-
n weggewerkt. Om een 4-1 zitsel debaas
in eécunnen moet de leider snel introevers
je; n te vinden. Zuid kwam uit met harten-
isiast'uvv' ^est nam- Eerst werd nu een
1 1 ten getroefd en daarna naar troef vrouw
sn peeld, waarop iedereen bekende. Weer
rd een ruiten vertroefd. Bij troef aas
de fjam de slechte boodschap. Noord had
452+ B 9 8 2! Er zat niets anders op, dan
Jl lg1 spelen van de beide rode azen (Oost
rten weg) en opnieuw ruiten, die Oost
jefde. Oost had alleen nog +P452+H 10
Er, schoppenaas, die hij nu incasseerde
+P455+ 5. Wie +P455+ 5 in slag 11 ook
m, Oost maakte de laatste twee slagen
it troef. Dit was het spel:
♦10743
an- V104
V 7 3
B 9 8 2
□I
AH 107643
V862
WB92
H 10 5 4
t is noodzaak om deze kans vroegtijdig
Onderkennen en zo snel mogelijk met af-
even te beginnen. Het inkorten hier
rdt de Grand Coup genoemd. In het
^ede spel was Zuid de gever en niemand
eens kwetsbaar.
!t
king* 852
1!° *4*
104
A H 10 9 8 3
V 10 5
H 6
id opende het bieden steeds met 1 +P455
West pas; Noord 2 +P455+; Oost 3 +P454
xuid pas West 4 +P454+. Terecht rede-
n9 >rde West, dat Oost voor zijn bieden een
:r fde hartenkleur moest hebben en weinig
r" loppens. Het is wel een erg scherp con-
airect. Zuid begon met schoppenaas en een
ine schoppen voor de heer van Noord.
vervolgde met +P453+ 8. Via de 10 en
boer van Zuid nam West met het aas.
igs kenvrouw moest maar goed zitten en
■trom speelde de leider hartenboer voor,
it de slag mocht maken. Een schoppen
ztorrd getroefd. Op hartenaas bekende Zuid
it meer. De rest ging eigenlijk vanzelf. Op
e klaverenrondes bekenden NZ wel. De
'dengende klaveren moest door Noord wor-
h getroefd (anders gaat ook de laatste
ien weg) en kon Oost overtroeven. Oost
d nog +P454+ A H 10; +P453+ V. Ruiten-
f luw werd door Zuid genomen, maar de
tste twee slagen waren weer voor Oost.
j was het hele spel:
104
VAH10983
V 10 5
*H6
1 H B 9 2
*984
ket led geboden en goed afgespeeld! Ook in
i laatste spel moest de leider alert zijn
aait het goede bieden van zijn partner niet
bederven:
«H6 N A R 10 fl 7 fi
4cvrU B 7 4
10532
(j* A 10 9 2
d was de gever en allen waren kwets-
n fi ir. Na driemaal pas opende Oost het bie-
met 1 +P455+; NZ pasten steeds; West
A; Oost 3 +P455+; West?? Aan de ene ta-
bood West 3 SA en aan de ahdere tafel 4
455+ Tegen 4+P455+ startte Zuid met
ten vrouw. Noord nam deze over met
tenheer, nam ook ruitenaas mee en ver
met +P454+ 3. Hoe moet de leider
der gaan? Noord zal heus niet onder
jctlt tenvrouw vandaan spelen. In principe
gcrbben OW drie verliesslagen als troef
iuw gevonden kan worden. Als Noord
:e heeft, kan het contract gemakkelijk
rden gemaakt als Noord maar een, twee
drie troeven heeft. Zijn er meer troeven
i kan troef vrouw er niet uitgesneden
rden. Oost moet proberen om in het
dspel met zo weinig mogelijk troeven te
ven zitten. Essentiëel is, dat Oost har-
aas neemt, naar schoppenheer speelt en
455+ 6 door laat lopen! Inderdaad bleek
ord V 4 3 2 van troef te hebben. Maar
Ygst was n°g aan s'ag en kon ruiten spelen
i1| Oost te laten troeven (beide spelers be-
I^^den). Daarna volgde hartenheer, klave-
iheer, klaverenaas en een afgetroefde
veren. Oost had alleen nog +P455+ A B
:r en +P454+ 9. De +P454+ 9 na moest
id nemen. De rest was voor Oost.
t is het verhaal van +P455+ 6, want als
'st die kaart niet heeft, kan hij het con-
ct niet maken. Het inkorten in troef was
beslissende factor. Het contract van 3 SA
jn niet gemaakt worden. Noord startte
pt klaveren voor de heer. Schoppenboer
idetpi voorgespeeld. Noord kwam aan slag
__JNZ raapten nog vier ruitenslagen op.
ikui
PUZZEL
Oplossing ®jfs
nummer 30
De twee gevraagde woorden van de puz
zel van vorige week waren: BLADER
DEEG en ZONDERLING
Kruiswoord raadsel
nummer 31
Horizontaal:
1. Organisatie van Europese televisiesta
tions: 8. onbepaald vnw.; 9. zeil; 10.
muurholte; 12. vrouwelijk roofdier; 13.
bouwland; 15. dichtgesloten hand; 16.
energie; 18. met teer bestrijken; 20.
oevergewas; 21. teelaarde; 22. Griekse
zegegodin; 24. scheepstouw; 26. oude
lengtemaat; 28. buffelsoort; 30. bezoldi
ging; 33. voorzetsel; 34. opgraven; 35.
opleving; 36. aldus; 37. droogplaats; 39.
vergiffenis; 40. compact disc; 42.
familielid; 45. palmsoort; 48. Oudnoorse
hofdichter; 49. rij; 51. mevrouw; 53. bid;
54. krachtterm: 55. talrijk; 56. plotselinge
uitstoting van lucht; 57. vertragingstoe
stel; 58. gehoororgaan: 60. bouwland; 61.
plaats waar een schip voor anker ligt.
Verticaal:
1. Aanvankelijk; 2. eenheid (Eng.); 3.
voegwoord; 4. inhoud; 5. persoonlijk
vnw.; 6. schrijfvloeistof; 7. houtsoort; 8.
baljuw; 11. reeks; 12. kortstondige regen
val; 14. elasticiteit; 15. vredelievend; 16.
meerstemmig muziekstuk; 17. gespuis;
19. soort weefsel; 23. honende opmer
king; 25. vertegenwoordiger; 27. pausen-
naam; 28. gegroet; 29. gewicht; 31.
oppervlaktemaat; 32. bijbelse naam; 33.
zenuwtrekking; 38. bazar (Ind.); 39. hof
feest; 41. pluim; 43. leuze; 44. paviljoen;
46. loopvogel; 47. deel van de vinger; 49.
opstaande rand aan een buis; 50.
Europeaan; 52. salonmeubel; 54.
lichaamsdeel; 58. voorzetsel; 59. dwars-
mast.
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters uit de volgende vakjes: 21
25 39 26 61 48 18 7 37 47 en
41 58 29 57 43 13 30 5 19 45
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per brief
kaart, dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat
Leidsch Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden.
Winnaars
De winnaars van een cadeaubon zijn:
C. van Duijvenvoorde,
Hoorneslaan 306, Katwijk
(cryptogram).
A.J. van Velzen,
Kloofpad 18, Leimuiden
(kruiswoord).
Cryptogram nummer 31
Horizontaal:
4. Zo pedant zijn puntschoenen (9); 6. Niet
binnen een dagblad (9); 9. Vestigingsplaats van het
toneel? (15); 11. Maak 'm schoon voor de opwinding!
(5); 12. Adembenemend weefsel? (8); 13. De laatste
doet de afrastering dicht (13); 17. Ruimte voor een
deel van een ladder? (8); 18. Nfouwen omhoog voor
de jacht! (6); 19. In de zak passende rekenaars (9); 20.
Het sterrenbeeld van een plassende kerel (8).
Verticaal:
1. Uiteindelijk zal deze toestand wel bevallen (12); 2.
De ondergang van een studietoelage? (8); 3. Deze reis
is niet in trek (8); 5. De weg naar het station is maar
kinderspel (14); 7. Bijzonder heet van verdriet (4); 8.
bevalligheid om van een straf af te komen (6); 10.
Bezopen in slaap (3); 12. De geluiden van een slang
(10); 14. Dat stel is geen kunst (8); 15. Tussentijds
gaat een voetbalclub onderuit (8); 16. Zuivelproduct
van een paard op de terugweg (4).
Oplossing
nummer 30
Horizontaal:
2. Flauw; 6. coltrui; 10. heffin
gen; 11. komaf; 13. betrokke
ne; 15. toer; 16. doktersadvies;
17. reep; 18. spoorstaaf; 21.
lichtgeraakt; 23. stoplappen.
Verticaal:
1. Kuilen; 3. luciferskop; 4.
broeders; 5. bis; 7. tegendeel;
8. pootui; 9. waterstaat; 12.
keldertrap; 14. koelschip; 19.
n; 20. traan; 22. iets.
DAMMEN
Ruim drie weken geleden over
leed op 79-jarige leeftijd Piet
van der Kwartel. In dammers-
kringen was Van der Kwartel
vooral bekend als problemist.
Vanaf halverwege de jaren veer
tig tot ver in de jaren tachtig
produceerde hij talloze compo
sities. Mede door de kwaliteit
van zijn werk genoot Van der
Kwartel aanzien in de wereld
van de problematiek. Veel van
zijn composities werden gepu
bliceerd. In bijna elke uitgave
op het gebied van de problema
tiek is zijn naam dan ook terug
te vinden. Naast het vervaardi
gen van problemen was Van
der Kwartel in de loop der jaren
actief als bestuurslid van de
Kring voor Damproblematiek
en verzorgde hij heel vroeger
regelmatig dampublicaties voor
de dagbladen in Leiden, de
plaats waar hij zijn gehele leven
woonde. Net als zijn eveneens
dammende neef A. J. J. van der
Kwartel trouwens, die daarom
regelmatig werd verward met
zijn oom. Piet van der Kwartel
heeft als problemist heel wat
dammers jarenlang vermaakt
met zijn composities. En ook na
zijn dood zullen velen nog kun
nen genieten van die nalaten
schap. Al met al voldoende re
den voor een kleine 'hommage'
op deze plaats. Ik doe dat in de
vorm van een zestal opgaven
van zijn hand. De eerste vier
ontving ik van zijn al genoemde
neef, de laatste twee heb ik er
0
Q
P
III
O
O
Q
9
llll
III
lil
a
i,
lllllll
iiilii
lllllll
m
m
-
a
G
D
D
G
m
b
l'
zelf aan toegevoegd. Bij het op
lossen zult u ontdekken dat de
auteur een voorkeur had voor
het maken van composities met
slagkeuzen en eindspelletjes.
Slechts in een opzicht had het
werk van Van der Kwartel iets
gemeen met dat van zijn colle
ga's: wit speelt en wint.Ter con
trole de cijferstanden:
Diagram nr. 5
Diagram 1: wit 19, 22, 28, 32,
38, 41, 47; zwart 8, 9, 10, 20, 29,
34, 37.
Diagram 2: wit 16, 17, 21, 28,
32, 33, 37. 38, 44; zwart 2, 6, 8,
9, 12, 13, 18, 19, 26, 39.
Diagram 3: wit 29, 36, 38, 40,
41, 44; zwart 10, 11, 13, 20, 27,
34.
Diagram 4: wit 20, 24, 34, 35,
Diagram nr. 6
36, 39, 40, 42, 43; zwart 2, 9, 10,
15, 17, 22,27, 28,31,37.
Diagram 5: wit 11, 16, 21, 35,
37, 40, 47; zwart 6, 12, 18, 22,
28, 33, 39.
Diagram 6: wit 13, 15, 16, 19,
20. 25, 32; zwart 2, 4, 8, 17, 18,
22, 29.
SCHAKEN
P. Bierenbroodspot
Liefhebbers van schaakproble
men hebben het over het alge
meen minder begrepen op par
tijschaak. Het omgekeerde gaat
ook vaak op. Stellingen in
schaakproblemen komen in de
schaakpraktijk niet voor en zijn
verder ook niet relevant. Of het
nu mat in twee of in drie zetten
is maakt bij het partijschaak
weinig uit. Bij de eerste twee
diagrammen gaat het om een
mat in drie en een mat in twee.
Voor diegenen die niet van pro
blemen houden, volgen nog
twee combinaties uit recente
toernooien. Het eerste pro
bleem is een niet al te moeilijke
drie zet van E. Zimmer. Twee-
zetten zijn over het algemeen
eenvoudiger op te lossen dan
driezetten. In dit geval is het
tweede probleem van de hand
van W. Markovski echter lasti
ger op te lossen dan de vorige
opgave. Oplossingen
Probleem 1: De .sleutelzet is"
l.Kc2. Er zijn nu drie mogelijk
heden: l...Ka4 2.Tbl Ka3
3.Tal#, l...a4 2.Txa6 Ka2
3.Txa4# of l...Ka2 2.Txa6 Ka3
(of 2...a4 3.Ta4#) 3.Txa5#
.Probleem 2: Na l.Tg8! is het op
de volgende zet mat. De pointe
is dat pion g6 gedekt wordt in
dien de toren op g7 over de ze
vende rij speelt, waardoor een
dodelijk aftrekschaak mogelijk
wordt. Bijvoorbeeld: l...Txc7
2.Tc5 mat of 2.Td7 Td5 mat. De
witte toren moet de zwarte
steeds volgen, aangezien deze
anders nog het mat zou kunnen
uitstellen. De derde stelling
komt uit een gewone toernooi-
partij tussen Wojtkiewicz en
Ziatdinov uit het World Open
1999. De witspeler had met
23.d5-d6 een val gesteld, waar
zwart met 23...cxd6 intrapte.
Wojtkiewicz maakte nu korte
metten.
24.Txb6! dxc5 25.Txd7
Geen van beide torens kan ge
slagen worden wegens mat op
de onderste rij. Zwart had hier
met een gerust hart kunnen op
geven. 25...PÏ5 26.Txb5 g6
27.Txb8Txb8 28.Ld5 1-0
Julian Hodgson staat bekend
om zijn originele spel. Dat
bleek ook weer eens tegen Peter
Wells, gespeeld in Oxford 1998.
l.Le7! Pe5
Ook l...Tc7 2.Lxf6 TfB 3.Lh4
geeft wit een gewonnen stel-
ling.2.Ta3 Pxc4 3.Txa7 e5
4.Td8+ Kf7 5.Lb4+J 1-0
Een laatste finesse. Na 5.Txh8
Pd2+ zou zwart plotseling win
nen.
FILATELIE
De VS hebben weer drie op
merkelijke zegels uitgegeven.
Als vijfde in de reeks 'Legends
of Hollywood' verscheen 22 juli
een 33 c.-zegel met het portret
van Hollywoods top-gangster
uit de jaren '30, James Cagney
(1899-1966). Evenals voorgaan
de keren zitten er ook van deze
zegel twintig in een velletje, en
ook deze keer is de velrand bij
zonder informatief. Op de rand
staat Cagney namelijk afge
beeld als de entertainer George
M. Cohan in Yankee Doodle
Dandy (1942) waarvoor hij een
oscar kreeg. Cagney trad op in
meer dan zestig films en hij
ontving de American Film Insti
tute Achievement Award, de
Kennedy Center Honor en de
US Medal of Freedom, Ameri-
ka's hoogste burgerlijke onder-
scheiding.Eerder traden Mari
lyn Monroe, James Dean, Hum
phrey Bogart en Alfred Hitch
cock op in de
Hollywood-reeks.Een van de
andere twee opmerkelijke ze
gels herdenkt de Goldrush, 150
jaar geleden. Meer dan een
kwart miljoen mannen over
spoelde toen Californië, waar in
1848 goud was ontdekt. Er werd
voor ca. 200 miljoen dollar aan
goud gedolven. De 33 c.-zegel
die 18 juni verscheen geeft een
prachtig beeld van enkele
gouddelvers.De derde zegel (33
c; 16 april) richt het spotlight op
Daffy Duck. Eerder werden
twee andere grote Warner
Bros.'-sterren geëerd, Bugs
Bunny (32c, 22 mei 1997) en
Sylvester Tweety (32c, 27
april 1998).
Al meer dan vijftig jaar geeft
Denemarken één bijslag-zegel
per jaar uit, waarvan de op
brengst naar een goed doel
gaat. De laatste jaren waren dat
hulporganisatie die de belan
gen behartigt van kinderver
lammingpatiënten en slachtof
fers van verkeersongelukken
(1995), het aidsfonds (1996), het
astma- en allergiefonds (1997)
en de kankerbestrijding
(1998).Dit jaar zal de opbrengst
van de bijslag-zegel naar de Al-
zheimervereniging gaan. De
(blauwe) zegel met een gebro
ken rode letter 'a' van 4,00
0,50 kr. verschijnt 25 augustus-
.In 1997 sloot Denemarken een
schilderijen-reeks af, die der
tien jaar had gelopen en in to
taal twintig zegels omvat. In
aansluiting daarop begon De
nemarken vorig jaar onder de
titel 'postzegelkunst' met een
nieuwe reeks. Het gaat om
schilderstukken die door eigen
tijdse kunstenaars speciaal voor
zegels worden gemaakt.Deel II
van de nieuwe reeks verschijnt
25 augustus: 9,25 kr., Vier kleu
ren (een hand van een poppen
speler) van Thomas Kluge
*1969) en 16,00 kr., Jongen van
Lisa Malinovsky (*1957).Een
8,75 kr.-zegel completeert deze
emissiedag. Op de zegel het
nieuwe gebouw (De Zwarte
Diamant) van de Koninklijke
Bibliotheek aan het Kopen-
haagse havenffont, dat in sep
tember in gebruik zal worden
genomen.In Wenen is van 19
tot 30 juli Unispace III gehou
den, de derde wereldconferen
tie over het vreedzaam gebruik
van de ruimte (I en II hadden
ook in Wenen plaats en wel in
1968 en 1982).
De Verenigde Naties hebben
op 7 juli voor de vierde keer ze
gels aan dit thema gewijd. Deze
keer drie zegels (0,45 Zw.fr., 33
dollarcent en 3,50 Oostenrijkse
schilling). De zegels zitten
steeds in velletjes van tien stuks
met per paar doorlopende beel
den. Oplagen: 185.000 velletjes
met de 0,45 fr.-zegel, 200.000
met de dollarcent-zegel en
240.000 met de Os.-zegel.Eer-
der verschenen VN-zegel in het
kader van vreedzaam gebruik
van de ruimte op 3 december
1962, 14 maart 1975 en 11 juni
1982.1n 1874 werd in het Zwit
serse Bern op een internationa-
aal postaal congres de General
Postal Union opgericht, nu
Universal Postal Union (UPU)
genaamd. Het 125-jarig be
staan van de UPU, die nu we
reldwijd 189 leden telt is in de
loop van dit jaar al door veel
landen met de uitgifte van een
zegel gememoreerd, en er zul
len zeker nog vele volgen.De
Postadministratie van de Ver
enigde Naties sluit zich daar 23
augustus bij aan met de uitgifte
van drie blokjes van vier zegels,
waarop in het hart de wereld
bol, waaromheen o.a. vliegtui
gen, satellieten, treinen en
schepen cirkelen en daar weer
omheen mensen uit allerlei
windstreken. Waarden: 4 x 0,70
Zw.fr. (56.000 blokjes), 4 x 33 c.
(63.000 blokjes) en 4 x 6,50 -s.
(69.500 blojes).
