Voor altijd patiënt van dokter Bernhard WEER Harry Mens: honderdduizend dollar voor Nick Leeson lï Bijna-fusie KLM en Alitalia 'Nederlandse adel zal nooit uitsterven' 154 Oudste kat van Nederlai ZATERDAG 31 JULI 1999 COMMENTAAR De KLM en Alitalia zetten gisteren opnieuw een stap richting een volledige fusie. Met de aankondiging van een joint venture lijkt het einde in zicht te komen aan het wat merkwaardige verschijnsel van de nationale luchtvaartmaatschappij als vlaggenschip van de natie. Er is geen industrie in de wereld die in haar ontwikkeling zo wordt beperkt door nationale en internationale regelgeving als de luchtvaart. Waar elders multinationals de wereldeconomie domi neren, kunnen de airlines zich nauwelijks bevrijden uit de door emoties ingegeven nationale omklemming. De KLM verzet zich al jaren tegen de sterke overheidsbemoeienis met de bedrijfstak. De maatschappij zette beginjaren negentig met het Amerikaanse Northwest Airlines de weg in naar internatio nalisering. Nu komt in Europa Alitalia daarbij. Inmiddels sterft het van de internationale allianties in de luchtvaartwereld, maar van een echte fusie is nog nergens sprake. De KLM en Alitalia lijken hard op weg de fusiestreep als eerste te passeren. Het argument achter de schaalvergroting is dat alleen een handje vol grote internationaal opererende maatschappijen de concur rentiestrijd zullen overleven. De KLM wil ondanks de kleine thuis markt een van die hoofdrolspelers zijn. Daarom moet de KLM wel trendsetter zijn, met alle gevaren vandien. Als relatief kleine maatschappij heeft de KLM namelijk niet altijd de eerste keus. Northwest was in de VS een kleintje onder de gro ten en verkeerde toen de KLM om de hoek kwam kijken op de rand van de afgrond. De alliantie mag een succes worden ge noemd, maar van een fusie komt het niet. De KLM moest als klein ste partner een toontje lager zingen en zelfs haar aandelen terug verkopen aan Northwest wilden de Amerikanen verder gaan. Alitalia lijkt een nog grotere gok. Maar na met zo ongeveer ieder een in Europa gevreeën te hebben, bleven de Italianen als enige bruid over. De Italiaanse staatsmaatschappij moet nog kennisma ken met de begrippen efficiency, service en winst. En er wordt in Italië nu - op zijn zachtst gezegd - op een geheel andere wijze za ken gedaan dan in Nederland. De cultuurverschillen tussen de werknemers van beide maatschappijen zijn groot en de Italianen kennen het verschijnsel medezeggenschap niet. De KLM zal dus op haar tellen moeten passen om niet al te snel in een Italiaans web te worden gestrikt. Niet gelijk met de vakantie liefde trouwen, maar even de kat uit de boom te kijken. De fase waarin de alliantie nu ingaat, is nog terug te draaien. De volgende stap niet. Het 'Rode boekje', waarin alle afstammelingen van de Neder landse adel vermeld staan, zal de komende jaren niet veel meer in omvang groeien. Nadat de mogelijkheid tot verheffing in de adelstand is verdwenen, is het vanaf 1 augustus ook niet meer mogelijk om een buiten landse adellijke titel om te zet ten in een Nederlandse. De angst dat dit het einde van de adel zal betekenen, is echter ongegrond, vinden betrokke nen. ,,Onze gemeenschap is nog steeds springlevend. Uit sterven zullen we nooit." Sinds hij in 1962 lid werd van het Utrechtse ridderschap (een vereniging voor adelmannen uit de provincie Utrecht), zag jonkheer J.L. Stratenus 'zijn' or ganisatie langzaam groeien. „Dertig jaar geleden was het een oude mannenclub met een beperkt aantal leden, nu staan er 180 ridders, jonkheren en graven ingeschreven", zegt Stratenus.De jongste is net 18 geworden en de oudste is be jaard." De toetreding van jonge leden doet de jonkheer, die in middels voorzitter is van het ridderschap, deugd. „Ik denk dat jongeren in deze snelle we reld toch weer op zoek zijn naar een beetje houvast in het verle den. En wat is er dan mooier dan de geschiedenis van je voorvaderen?" Ook plaatsvervangend directeur Plomp van het Centraal Bureau voor Genealogie in Den Haag, ziet dat steeds meer mensen geïnteresseerd zijn in het verle den. „We krijgen dagelijks tien tallen bezoekers die in de ar chieven op zoek gaan naar hun voorgeslacht. Misschien hopen ze wel dat ze ook ergens een adellijke bloedverwant heb ben", zegt Plomp. De kans dat dit gebeurt is echter heel klein. Want: „Het grootste deel van de Nederlandse adel is inmiddels al beschreven in het Rode Boekje. Een heel enkele keer stuit iemand nog op een bewijs van adeldom van zijn voorva deren." Plomp staaft deze uitspraak met cijfers van de Hoge Raad van Adel, een overheidsorgaan dat zich bezighoudt met de offi ciële gang van zaken rond de erkenning en inlijving van de Nederlandse adel. Het blijkt dat er sinds de invoering van de Wet op Adeldom in 1994 maar twee buitenlandse families zijn ingelijfd in de Nederlandse adel. Daarnaast ligt er nog één verzoek bij de minister van bin nenlandse zaken. Secretaris Schutte van de Hoge Raad voor Adel verwacht dan ook niet dat de afschaffing van de inlijvings procedure voor buitenlandse adel dramatische gevolgen zal hebben.Als families vermoe den dat ze, adellijk bloed heb ben, hebben ze dat al lang uit gezocht." Plomp van het Centraal Bureau voor Genealogie verwacht dat de toekomst van de adel in ho ge mate afhankelijk is van een select aantal families. „We zien nu veel kleine adellijke geslach ten uitsterven, terwijl de grotere steeds meer groeien. Uiteinde lijk zullen er dus maar een paai adellijke namen overblijven." Stratenus denkt bovendien dat er een steeds grotere rol wegge legd zal zijn voor de adellijke vrouwen. „Waarschijnlijk kun nen we over enkele jaren de eerste dames binnen ons rid derschap verwelkomen. Daar kun je bijna niet omheen in de ze moderne tijd." Ook de over erving in de vrouwelijke lijn zou een impuls betekenen voor de Nederlandse adel. „Ik ken een familie met negen dochters en deze mensen zien hun naam en titel uitsterven", zegt Stratenus. „In dat soort gevallen zou een aantal van de kinderen best de titel kunnen overerven. Hoewel de Tweede Kamer een voorstel tot overerving via de vrouwelij ke lijn vorig jaar heeft afgewe zen, verwacht ik toch dat dit binnen afzienbare tijd wettelijk geregeld zal worden." ANOUK MIDDELKAMP Zon heer en meester Het werd gisteren opnieuw een schitterend zonnige zomerdag. Er dre ven enkele sluierwolkjes voorbij en hier en daar vormden zich wat sta pelwolkjes, maar de zon was heer en meester. Het werd bijna tro pisch warm met maxima die in Valkenburg iets boven de 29 graden uitkwamen, terwijl Schiphol daar net iets onder bleef. Aan de basis van het zonnige en zeer warme weer ligt nog steeds een hogedrukgebied, waarvan de voor Nederland belangrijke kern ten oosten van Schotland ligt. Het schuift in de loop van het week einde erg langzaam op richting Scandinavië, maar blijft voorlopig warme lucht naar onze streken zenden. Wel wordt het hogedrukge bied iets minder krachtig, zodat de kans op een lokale onweers bui toeneemt. Ook vandaag is de zon volop van de partij, met in de loop van de dag kans op wat hoge en middelhoge bewolking. De wind waait zwak uit oost tot zuidoost. Het wordt nog iets warmer, met maxima die hier en daar de tropische grens van 30 graden licht overschrijden. Ook op de Noordzeestranden komt het kwik eerst ruim boven 25 graden uit, later op de middag kan een naar noord noord-oost krimpende en iets toenemende wind daar voor een beetje verfrissing zorgen. Vannacht blijft het licht bewolkt of helder. Tegen de ochtend vormt zich hier en daar wat nevel. De wind is zwak en de minima liggen tussen de 15 en 17 graden. Ook morgen blijft het zonnig of licht bewolkt. De maxima kunnen dan wederom op veel plaatsen de tropi sche grens van 30 graden bereiken. De zwakke oostzuid- oostelijke wind biedt nauwelijks enige verfrissing. Alleen op de stranden is er een kleine kans op enige afkoeling. Tegen de avond is er een kleine kans op warmte-onweer, maar op de meeste plaatsen blijft het gewoon droog. JOHAN JAQUES Bonnie St. Claire: 'Soms denk ik dat ik alles anders had moeten doen' Het leven van de artiest is vluchtig. Zo zijn ze Bekende Nederlander, zo hoor je tijden niks van ze. Even geen hit, even geen show en De Beroemdheid gaat schuil achter vergeten kleedkamerdeuren. De rubriek 'Gedoofde Sterren' zet die deu ren weer open. Vandaag aflevering vier: Bonnie St. Claire, voor altijd patiënt van dokter Bernhard. Had ze maar een tweede leven. Dan kon ze alles tenminste overdoen. Bonnie St. Claire zou het allemaal anders aanpakken. Nou ja, bijna alles. Ze zou zeker beter op de centjes hebben ge past. Want de boerderij met zwembad uit de goede tijd is nu een huurwoning. Ze had onder de vleugels van producer Peter Koelewijn willen blijven. „Want aan hem heb ik alles te dan ken." En dan was ze in Noord- Holland blijven wonen. „Want daar wonen de mensen van wie ik hou." Misschien had ze zelfs een gezin gehad. „Want die 32 jaar in het vak is ten koste ge gaan van alles." Een meisje van 48. Strak pak om het tengere lijfje. Ze heeft net een optreden achter de rug. Het cowboyhoedje van de po diumact staat nog op de plati nablonde haardos geparkeerd. Daaronder steeds een blik van: 'Zeg ik het wel goed?' Begrijpe lijk, want Bonnie zegt veel. Op tafel een witte port. „Af en toe een glaasje kan wel weer. Want ik drink nog wel, maar niet bovenmatig. Daarom is het zo verschrikkelijk dat iedereen er steeds weer over begint. Ik weet best dat het in het verle den uit de hand gelopen is met mij en de drank. Ik heb me rot geschaamd toen dat allemaal naar buiten kwam. Maar nu heb ik mezelf goed in de hand. Dan is het toch oneerlijk dat ik geen kans krijg om van dat stempel af te komen?" Het was een latertje, dat optre den van vanavond. Een vrijge zellenfeest waarbij het publiek haar nadrukkelijk aan haar ver leden herinnerde. Steeds weer: „Borreltje, Bonnie?" Maar tege lijk was het een zaal die mee- galmde met haar oude hits. Sa men schreeuwden ze om 'Dok ter Bernhard', het volkje smeek te Bonnie om 'te komen buiten spelen'. En met z'n allen wilden ze de tranen van 'Pierrot' dro gen. „Zelf vind ik mijn onbekende nummers vaak veel beter. Lie ver zou ik eens wat van Bette Midler of David Bowie willen zingen. Maar iedereen wil steeds die oude hits horen. Daar kom ik nooit van af. En dat is niet erg hoor. Het hoort nu eenmaal bij wie Bonnie is." Wie Bonnie is? Eigenlijk heet ze Bonnie Cornelia Swart. Is de dochter van een Amsterdamse schipper. Met haar ulo-diploma was ze via Schoevers al aardig op weg naar een vaste kantoor baan, maar ze had meer lol in het triootje waarmee ze 's avonds bij feestjes optrad. Zestien jaar nog maar. En op een dag kwam zanger/producer Peter Koelewijn langs. „Hij pik te mij eruit. Met hem heb ik al mijn grote successen gehad." Ze zong in de band Unit Gloria waarmee ze de discostampers 'Clap your hands' (1972) en 'Waiküd man' (1973) scoorde. Als solo-zangeres stapte ze in 1976 over op het Nederlandsta lige werk. Commercieel een gouden greep want de liedjes 'Sla je arm om me heen', 'Dok ter Bernhard' en 'Pierrot' be zorgden haar kassakrakers en volop optredens. „Met mijn man Albert woonde en leefde ik in weelde. In de Betuwe had den we een prachtig huis met een zwembad. Een werkster en een tuinman deden het werk. Een leven van luxe etentjes, uitjes en muziek. Bakken geld hebben we toen opgemaakt! Als ik toen zuiniger was geweest, had ik nu misschien nog een ei gen huis gehad. Misschien had ik wel helemaal nooit meer hoeven te werken." „Een jaar of vijf geleden liep al les stuk. Ik denk dat het komt omdat het succes minder werd. Dan is alles minder leuk. Ook ons huwelijk. Dik twintig jaar waren we samen. Door de echt scheiding raakte ik het huis en de weelde kwijt. Niet dat ik daar nog om rouw, hoor. Ik hou wel van een comfortabel leven, maar ik hecht niet aan luxe. Nu heb ik de leeftijd om te relative ren. Dan besef je dat het verlie zen van de luxe je minder doet dan het verliezen van de lief de." Ja, die liefde. Na wat omzwer vingen belandde ze bij een vriend in Zwaag. De nieuwe droom duurde ruim een jaar. MILLENNIUM nog dagen Nog 154 dagen en het nieuwe millennium breed aan. Reden voor deze kra om in een dagelijkse serie terug te kijken op belang rijke gebeurtenissen die plaatsgrepen op corres ponderende data in de al gelopen 1000 jaar. Deze week: 26 juli 1926: Piet Moeskops viert vijfde we reldtitel; 27 juli 1886: Am sterdam likt wonden na palingoproer; 28 juli 194! botsing bommenwerper met Empire State Buildii 29 juli 1910: Hilgers vlieg i als eerste Nederlander b ven Nederland; 30 juli 1650: aanval op stadhou der Willem II; 31 juli 196 Engeland verbiedt tv-coi mercials sigaretten. Nu woont ze bij een andere vriend in Tiel. „Maar het gaat niet. Hij snapt het vak niet. Daarom wil ik weer weg. Het liefste terugYiaar Noord-Hol land. Ik heb een zus in Oosthui zen en mijn moeder woont in Amsterdam-Noord. Bij je fami lie zit je toch maar het beste. Al blijf ik nog steeds hopen dat die enige echte een keer langs komt. Gek misschien, maar ik denk dat ik helemaal niet zon der man kan." „Soms denk ik dat ik alles an ders had moeten doen. Voor de muziek heb ik alles altijd opzij gezet. Steeds op pad, overal heen. 's Nachts leven. Nooit re gelmaat. Daarom ben ik nooit aan kinderen toegekomen. Werken en een gezin gaan in dit vak niet samèn. Natuurlijk vraag ik me nu vaak af of dat het allemaal wel waard is ge weest. Of ik toen de goede keu ze heb gemaakt. Maar dan be sef je meteen dat je toch niks kunt terugdraaien. En wie moet je wat verwijten? Hooguit je zelf." Zelfverwijt heeft ze over de breuk met Peter Koelewijn. „Vijftien jaar lang zijn we enorm goede vrienden geweest. Van hem heb ik alles geleerd in dit vak." Als producent wilde Koelewijn ook vijftien procent van de gage van haar optre dens. Bonnies manager had daar geen trek in. Het gevolg was ruzie, waarbij de zangeres voor haar manager koos. „Ach teraf denk ik: Peter had gelijk. Ik heb naar de verkeerde mensen geluisterd. Maar het is te laat om alles bij te leggen." „Na al die tegenslag heb ik er aan gedacht om uit het vak te stappen. Maar ik kan niet zon der. Ik heb de muziek nodig, want eigenlijk is zingen mijn enige hobby. Dus nu doe ik het op mijn eigen manier. In mijn hoofd zitten plannen voor een nieuwe cd. Alleen maar idee tjes, hoor. Optreden doe ik nog een keer of twee per week. On geveer, dan. Door alle toestan den is het natuurlijk wel minder geworden, maar ik red me wel." Ooit was er een tijd dat ze het haatte om 'Dokter Bernhard' te zingen. Nu helpt de arts haar uit haar dip. „Zolang er zalen zijn die mijn oude liedjes willen horen, kom ik. En ik heb nog al tijd de royalties van de hits uit die tijd. Het loopt niet in de miljoenen, maar ik pak ze toch lekker mee." Zolang dokter Bernhard dienst heeft, blijft Bonnie overeind. En over tien jaar? Ach misschien is er dan weer een man, een huis en een hond." En een hit? „En een hit, natuurlijk." JAN VRIEND 31 JULI 1965 Hij heeft er zo zijn twijfels o\ Hans van Ronkel, de directei van het Bureau Voorlichting Tabak, vraagt zich in gemoei af of het wel een verbetering dat er in de Europese Unie e reclameverbod op tabak en garetten is aangenomen. „0 in Nederland ontkomen we daar niet aan", zegt de manlp namens de sigarettenindust d' de voorlichting verzorgt. ,,\i\|zi hadden het eigenlijk best gok voor elkaar." Na 31 juli 2002 ja spreken in Nederland stoerera cowboys ons echter niet mqv( via abri's, kranten, tijdschrift en autosport aan. Maar voldm Van Ronkel is daar het beleijoi dat jongeren moet ontmoedva gen te gaan roken niet mee diend. „Een verbod is een \ij] keerd middel", meent hij, vj zend op de voorwaarden dip al worden gesteld aan reclap uitingen (niet bij scholen biV< voorbeeld). „In de jaren ze\N< tig en tachtig gebruikten w#c, nog slogans als 'Roken moi mogen'. Nu spreken we vai 'Roken? Vraag het even'. Dt .V zelfregulering van de indu; werkt best." Straks is er nie te min dat totaal reclameverb een ontwikkeling die op 31 1965 nog niet aan de orde Op die dag worden sigarettèit van het Britse televisiesche verbannen, een stap die in derland de industrie dan zi heeft gemaakt. „Maar alles bieden is echt niet goed." HENK RUUL* liete bank Barings zijn geblok keerd. Mens zou Mens niet zijn als hij daarvoor geen oplossing kan bedenken. „We proberen het bedrag in lijfrente om te zetten voor zijn pensioen", legt hij uit. „Dan kunnen de schuld eisers er niet bij. Maar het is nog maar de vraag of Leeson zijn pensioen haalt. Zoals be kend is hij behoorlijk ziek. Ook daarvan hangt af of hij naar Ne derland komt." Mens betaalt de honderddui- r Dat voor Harry Mens niets te gek is, was al bekend. Maar nu heeft de makelaar, die eerder actief was als auteur en politi cus en tegenwoordig bij RTL 5 het programma Business Class presenteert, er maar liefst hon derdduizend dollar voor over om de voormalige beursmake laar Nick Leeson naar Neder land te halen. Het probleem is echter dat alle banksaldi van Leeson op last van de schuldeisers van de fail- De telefoon rakter voor hebt. Zo had je bij de omroep een man die verant woordelijk was voor de necrologieën. Als er een Kennedy ge storven was. moest hij uit het archief wat documentair ma teriaal leveren dat, begeleid door sombere muziek, diezelfde dag nog werd uitgezonden. Hij had assistenten die docu mentatie bijhielden van iedere bekende. Dit reduceerde zijn eigen activiteiten tot bijna nul. Oj) dagen dat er f geen Kennedy stierf, en die dagen zijn er, zat hij in zijn kantoor een mooi boek te lezen. Of hij bezocht op rekening van de baas buitenlandse congressen waar documentaires werden vertoond of over het vak, welk dat ook wezen mocht, werd geconfe reerd. Zijn Waterloo vond hij toen hij een keer een vette declaratie indiende voor een festival dat al enige jaren niet meer georganiseerd werd. Bovenstaande anekdote is een standaardverhaal in de omroepcafés. Meteen mengeling van jaloezie en minachting wordt gesproken over dit omroep- bonsje, wiens naam ik met de mantel der liefde en der advocaten, de man leeft nog, zal bedekken. In een kantoor jbar in jaar uit niets zitten doen dat presteert niet iedereen. Ik zei al: je moet er het ka rakter voor hebben. Toen dit verhaal onlangs in de kroeg de ronde deed maakte het weer veel los. Het thema: baantjes waar voor wel geld is maar geen werk, is aan de tapkast erg geliefd. In omroepland heet zo'n positie: chef lege do zen. Een onzer bezwoer dat zijn oom al jaren een maandelijkse toelage ontving als dijkwachter. Dit on- gt danks het feit dat de dijk in kwestie allang was inge- JOOST PRINSEN zend dollar overigens niet uit eigen zak. Hij is van plan een symposium te organiseren waarop Leeson vertelt over de ondergang van de Barings- bank, die door onverantwoorde speculatie van de Engelse beursmakelaar op de beurs van Singapore failliet ging. Leeson werd daarvoor tot een gevange nisstraf van zeseneenhalf jaar veroordeeld. Daarvan zat hij bijna vier jaar uit. Begin juli werd Leeson vrijgelaten en keerde hij terug naar Engeland. Deze nieuwe vorm van cheque boek-journalistiek is volgens Mens nog de enige manier om wereldberoemde gasten in tv- programma's te krijgen. „In Nederland vindt men het niet zo bon ton, maar ik doe in mijn programma alleen maar dingen die niet bon ton zijn. Als je op deze manier mensen als Leeson of Monica Lewinsky kunt krij gen, heb ik er absoluut geen moeite mee. Voor minder ko men die nu eenmaal niet. Door het combineren met een sym posium wordt het voor ons be taalbaar. Als tweehonderd beursyuppen allemaal 'een rug' betalen, hebben we het bedrag. Ze kunnen dan eerst gezellig met Leeson babbelen en de vol gende dag zit hij in mijn pro gramma. We zijn van plan deze constructie komend seizoen va ker toe te passen." Het is de bedoeling dat Leeson op 12 september in Business Class verschijnt. Mens:A het mag van mij ook later, gezegd is zijn gezondheid probleem. En het maken afspraken loopt steeds via nagers en agenten. Dan m maar afwachten of ze beti baar zijn." de: polderd en in de verre omtrek geen water meer te bekennen viel. Een ander verhaalde van een neef die nog salaris ontving van de Hervormde Synode of soortgelijke instantie voor werk zaamheden als koster. Hoewel de kerk van neef al jaren terug verkocht was aan een handelaar in tapijten. Én nou jij weer. Gelukkig heb ook ik een standaardverhaal als het aankomt op: hoe verdien ik mijn geld met niets doen. Een kleine veertig jaar geleden zat ik in militaire dienst. Nadat ik als assistentfourier mislukt was. werd ik bevorderd lot ma gazijnmeester. Ik beheerde een hokje vol schroeven en moeren dat tot dan toe onbemand ivas geweest. Het baantje werd ei genlijk voor mij gecreëerd omdat ze niet goed wisten wat ze met me aan moesten. Ik was een soort onbezoldigd chef lege dozen avant la lettre. In een kantoortje naast het mijne zetelde een beroepsmilitair. Een sergeant uit Tilburg. Hij zat de hele dag naast een telefoon cryptogrammen op te lossen. Toch werd hij met een zeker respect bejegend door zijn collega's. Soms als hij naar het toilet moest zei hij tegen me: „Als de telefoon gaat, waarschuw me dan onmiddellijk maar neem niet op." Lang zaam maar zeker werd mij duidelijk wat de situatie was. De vliegbasis waar wij zaten, herbergde niet alleen ons maar ook de Amerikaanse atoombom. Mocht het bevel komen om de bom te laten vallen dan moest de cryptogrammensergeant dat ding activeren. Meer werk had hij niet. Nu werd ook duidelijk waarom hij zijn post naast de telefoon niet mocht verlaten. Zou Washington bellen met het bevel „drop the big cme", dan kon hij moeilijk even een straatje om zijn. Als hij weer eens las tiggevallen werd met zijn luizenbaantje zei hij: „Heren ik doe dit werk pu ur op karakter. Die telefoon is gelukkig nooit gegaan. De kat Moppie, 27 of 28 jaar, wast en knort nog, maar de jaren nen nu toch wel te tellen. Zijn baasje, Joop Mourik uit Alkmaar, de oudste kat van Nederland dan ook niet lang meer. Moppie - staart - is een 'echt' vuilnisbakkenras. De zoon van Joop Mourik de toen nog jonge kat 27 jaar geleden in de vuilnisbak en bracht^ mee naar huis. Zoonlief woont inmiddels niet meer thuis, de kat trouw gebleven. Volgens een woordvoerder van de kattenverer Felikat heeft de kat een uitzonderlijke hoge leeftijd bereikt. Me< wordt een kat tussen de 12 en 16 jaar.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 2