J
H
Zolang als het niet spettert,
valt het heus nog wel mee
bij nacht
ontij
Zomer 1999
i r in
l U -I u
in nn
i j uu
In
gelijst
Wanneer het water door
de gang stroomt, de
drollen hoog in het toilet
drijven of de stank van
het riool bijkans
ondraaglijk wordt, dan
mag je nög zo'n fervent
aanhanger zijn van de
zondagsrust, maar dan
ben je toch zielsblij dat
de mensen die dit euvel
kunnen verhelpen op de
Dag des Heren gewoon
wél werken. En ook op
zaterdagavond
bereikbaar zijn. Of op
vrijdagmiddag om zes
uur komen als je belt
Eigenlijk, dat ze gewoon
7 dagen per week, 24 uur
per dag opdraven als er
sprake is van een
calamiteit in de
waterhuishouding van
woning, flat of bedrijf. De
24-uurs economie is pas
iets van de laatste jaren.
Maar bij een
ontstoppingsbedrijf als
Barthen hadden ze al
'eeuwen' geleden in de
gaten dat het de moeite
loont om daar waar
nodig dag nacht paraat
te staan.
Ronald van Klaveren met de camera in aanslag. 'De mensen spoelen de gekste dingen door het toilet en de gootsteen'
FOTO HIELCO KUIPERS
Als hij met een geroutineerd
gebaar de slijptol op de afvoer
zet en een mooi, rond gaatje
trekt, walmt van het ene op het
andere moment een doordrin
gende putlucht door de voor
tuin van het nieuwbouwhuis in
Haaswijk, Oegstgeest. De pene
trante geur is voor even misse
lijk makend, maar Ronald van
Klaveren verblikt of verbloost
niet. Na tien jaar in het vak,
kent de Katwijker het klappen
van de zweep. Hij trekt zijn
neus niet op voor deze brute
uitwaseming van het onder
aardse. Het kokhalzen is hij al
lang verleerd. Hij concentreert
zich gewoon op zijn werk.
Dat werk bestaat voor hem uit
het ontstoppen, doorspuiten,
repareren en vervangen van
verstopte riolen door de hele
regio heen. Van Haarlem tot
Den Haag en van Leiden tot
Gouda. Sinds kort zit zijn baas
Barthen ook met een filiaal in
Zwolle, maar zover komt Van
Klaveren (31) niet. Hij werkt in
zijn eigen woonomgeving, met
dien verstande dat hij bij toer
beurt ook 's nachts en in het
weekeinde op afroep beschik
baar is. Net als zijn andere 25
collega's bij het Leidse bedrijf.
Niet iedereen heeft dat in zijn
arbeidsovereenkomst staan. Zij
wel.
Dat is niet altijd even leuk,
maar dat hoort er ook gewoon
bij, weet hij uit ervaring. Dan
zit je op zaterdagavond gezellig
thuis en gaat de telefoon. De
dame van de boodschappen
dienst. Je krijgt het adres en de
aard van de storing. Hijst je in
je overall en gaat op weg. Naar
wateroverlast door lekkage bij
Heineken of naar een onwel
riekende klus bij de mensen
thuis. „Stappen", zegt hij, „is
er in zo'n weekeinde niet bij.
Verjaardagen schieten er ook
wel eens bij in. Soms heb je ze
ven, acht storingen. Soms ook
heb je geluk. Dan gebeurt er op
zaterdag of zondag of 's nachts
helemaal niks."
Maar die vrijdagmiddag is het
raak. Net op het moment dat
een ander zich naar huis rept
om zich te gaan opmaken voor
het weekeinde, moet hij aan de
bak. Het is nog te vroeg voor de
avondjongens en dus gaat hij
maar, ook al zit zijn dag er fei
telijk op. Nadat hij voor de
deur van de woning de klinkers
heeft verwijderd, stuit hij op
een halve meter diepte op de
afvoer. Na het openmaken, ziet
hij in één oogopslag wat de
oorzaak is van de malheur, van
de verstopping in de keuken.
„Hier", zegt hij en trekt met
een soort van triomfantelijk ge
baar een samengeklonterde
massa ter grootte van een ten
nisbal uit het pvc. „Vet- en
zeepresten. Op gegeven mo
ment gaat dat vastzitten in de
buis en loopt het water niet
meer weg. Mensen gaan dan
vaak zelf prutsen met een veer
of met van die chemische
troep. Fout! Dikwijls richt die
rommel meer schade aan dan
dat het goed doet. Het lijm van
de verbindingsstukken smelt
weg en dan ben je verder van
huis."
Hij kan zich, na een decenni
um in het vak, nog dikwijls ver
bazen over wat mensen soms
door het toilet of de gootsteen
spoelen. En waardoor de boel
vervolgens vast komt te zitten.
„Tampons, maandverband, de
inhoud van de juspan, noem
maar op. Dat spul blijft vastzit
ten of gaat uitzetten en dan is
het kwaad geschied." En tja,
dat gebeurt niet op afspraak.
Dat euvel kan zich ook in het
weekeinde openbaren. Of 's
nachts.
Intussen is ook zijn baas Ernst
Barthen gearriveerd. Hij komt
even kijken hoe de zaken er
voorstaan. „Valt mee", overziet
hij het slagveld met de blik van
een kenner. Want hij mag dan
nu directeur zijn; hij heeft
vroeger uiteraard wél jaren aan
de straat gezeten. „Doorspui
ten volstaat. Geen camera no
dig hierbij. Ja, dat hulpmiddel
gebruiken we steeds vaker.
Voor het opsporen van breu
ken, verzakkingen of eventueel
zelfs om geld terug te vinden".
Geld terugvinden? Het tweetal
proest het uit. „Ja", hakkelt
Barthen, zoon van de oprichter
van het 30-jaar oude bedrijf, nu
nog van het lachen, „dat over
kwam mij. Ik was op vrijdag
middag naar het toilet geweest.
Had de lonen in een enveloppe
in mijn achterzak. Die was ik
op gegeven moment kwijt.
Duizenden guldens. Ik zoeken.
Mooi nergens te vinden. Nadat
alles was afgestreept, kwam ik
uiteindelijk terug bij dat be
wuste toilet. Ik herinnerde me
nog dat het water aanvankelijk
even bleef staan. Enfin, wij die
camera in de pot laten zakken.
En ja, hoor, tien meter verder
op zagen we de enveloppe lig
gen. Was blijkbaar uit mijn zak
geschoten, zö de wc in. Enfin,
je ziet hoe belangrijk zo'n vin
ding als een camera kan zijn.
Tien jaar terug was ik dat geld
gewoon kwijt geweest."
Nog meer gekke dingen op toi-
letgebied, meneer Barthen?
„Een hakenkruis die voor een
verstopping zorgde, is dat wat?
Zo'n badge van een baret.
Kwamen we toevallig ook hier
in Oegstgeest tegen. Of die keer
dat we na een ontstopping bij
het AZL het water in een putje
van een meterkast dweilden.
Regende het een verdieping la
ger plots pijpenstelen. Bleek
dat dat putje nooit was aange
sloten op de afvoer. Het was
een loos gat. Nog een geluk dat
het geen operatiekamer betrof.
Ja, je komt soms rare dingen
tegen."
Dat geldt vooral ook voor oude
huizen. Die staan er zat in lei
den. „Ongelooflijk soms, hoe
in vroeger tijden rioleringen
zijn aangelegd. Dan ben je vaak,
dagen bezig om door vloeren
of muren te boren op zoek
naar de verstopping. Je hebt
zodoende klussen van een paar
honderd, maar ook van dui
zenden guldens. Afhankelijk
natuurlijk van de uren die er in
gaan zitten."
Hier in Haaswijk valt het mee.
Deze klus is in een paar uurtjes
geklaard. De bewoner kan wat
dat aangaat opgelucht adem
halen. Water dat blijft staan, is
water dat gaat stinken. En daar
zit je tegen het weekeinde aan
dus typisch niet op te wachten.
Rest nog een vraag aan Ronald
van Klaveren. Is het nu vies
werk of niet? Hij lacht. „Je kan
het net zo smerig maken als je
zelf wilt. Ik heb handschoenen
in verschillende maten. Onder
een vloer kruipen is een kwes
tie vein wennen. Of, zoals de
uitdrukking bij ons luidt: zo
lang als het niet spettert, valt
het allemaal heus nog wel mee.
Daarnaast zijn mensen altijd
blij als je komt, op wat voor
tijdstip dan ook. Uiteraard zijn
ze nog blijer als ik weer ga. Dan
is hun probleem de wereld
AD VAN KAAM*
REDACTIE AD VAN KAAM. 071-5356429. ROB ONDERWATER. 071-535632:
's Nachts brood bakken. Voor
dag en dauw opstaan om
bloemen te rijden, 's Avonds een
patiënt behandelen. Voor
sommige mensen Is dat
onregelmatige leven de
normaalste zaak van de wereld.
Naam: Ted Hoeks
Leeftijd: 49 jaar
Woonplaats: Noordwijk
Beroep: boswachter
Waarom is Hoeks boswachter geworden?
„Dat stond eigenlijk al van jongsafaan vast. Zowel
mijn overgroowader, opa als vader waren jachtop
ziener in het duin. Het zat gewoon in het bloed. Als
kind zat ik al in de duinen. Ik ben heel wat keren
achternagezeten door een jachtopziener,als ik weer
eens was uitgehaald luid. Na mijn schooltijd ben ik
hulpjachtopzichter geworden in het Zilker Duin en
na de militaire dienst heb ik gewerkt als jachtopzie
ner bij het Koninklijk Huis in de Scheveningse Dui
nen. Ik herinner mij de voortdurende strijd met die
Scheveningse stropersfamilies. Doordeweeks op zee
en in in het weekeinde stropend het duin in. Na de
troonswisseling heeft Beatrix afstand gedaan van het
jachtrecht. Sinds die tijd werk ik in het Noordwijks
duingebied.
Is er veel veranderd in die jaren dat hij in de dui
nen werkt?
Enorm veel. De wildstand is gigantisch teruggelo
pen. Bij de konijnen is dat als gevolg van ziekte en
fazanten worden er niet meer uitgezet. Wel zijn er
veel vossen. Toen ik hier begon was er geen enkele
vos, nu schat ik dat er zo'n stuk of 45 rondlopen.
Ook zijn er reeën. Daar wordt soms door criminelen
opgejaagd. Daar gaan wij niet het duin voor in,
want wij zijn nog niet bewapend. Degene die het
jachtrecht heeft, moet daar zelf voor zorgen
Wat is het aardige van zijn werk?
„je bent altijd buiten, als je even het administratie
ve werk niet mee telt. De natuur is altijd boeiend.
Vooral als je weer nieuwe soorten planten ontdekt of
vogels die je niet dagelijks tegenkomt. De omgang
met mensen. Niet gelijk een verbaal, maar vertellen
wat ze fout doen. Pas als je merkt dat ze een volgen
de keer weer in overtreding zijn een bon uitschrijven,
bijvoorbeeld als ze de hond weer los loopt.
Is hij vaak in de weer op onregelmatige tijden?
Normaal werk ik van half acht tot half vijf. Maar
het komt ook voor dat we s avonds doorwerken. Bij
voorbeeld om te controleren of er wild wordt gekam
peerd. Vooral Engelsen en Spanjaarden zetten in de
ze tijd hun tentje op. Dan krijgen ze een proces-ver
baal en moeten verdwijnen. Daarnaast heb je nog
een enkele stroper, die het niet kan laten, ondanks de
stevige boetes die ze krijgen. In de nacht werk ik bij
na nooit.
Hoe brengt hij zijn dag door?
Uiteraard de controlerende taak, maar ook het in
ventariseren van dieren en planten. Zoals bij de vos
sen. Vroeger schoot ik er op. Nu tel ik ze".
KEES VAN KUILENBURG
Nieuwe Wetering
De draaibrug over de Ringvaart bij Nieuwe Wetering. Nog
niet zo lang geleden werd de brug met de hand openge
draaid door stoere brugwachters. Kreeg je spierballen van.
Maar nu het op de Ringvaart bijna net zo druk is geworden
als op de A4, is de brug geautomatiseerd. Aangedreven door
electriciteit draait hij op vier wieltjes rond zijn as, zodat hij in
de lengte van de Ringvaart komt te liggen en de doorvaart
vrijmaakt voor plezierjachten. Plezierjachten waarop pa, lui
achterover liggend, met zijn tenen het stuurrad bedient, met
zijn linkerhand een blikje bier naar binnen kiept en zich met
de kom van zijn rechterhand ontfermt over moeders bil. He's
got the whole world, in his hands he's got the whole wide
world...
Vermakelijk is het om vanaf een bankje te kijken naar al die
praaiboten van Hollands welvaren. Daar komt de stoet voor
bij: Marjoke, Notre Domp, Black Money. Een optocht over
het water. De meerpalen, waarvan de bovenkant even in wit
is gedoopt, zal het een zorg zijn. Onverzettelijk blijven ze
staan. Maar langzaamaan worden ze door het water aange
vreten, uur na uur, dag na dag. Kijk, daar komt Dopey Jopie
voorbij met een blauwe draak op zijn rug. Proost, daar gaat
weer een blikje! Lekker hoor, mensen! Water doet de palen
rotten, die het drinken dat zijn zotten.
Het Leidsch Dagblad geeft elke dag vijf afdrukken van 'Ingelijst" weg aan lezers uit de gemeente waar de foto is gemaakt. Aanvragen - uitsluitend per briefkaart en uiterlijk een week
na plaatsing - richten aan: Leidsch Dagblad, afdeling Promotie, postbus 54, 2300 AB Leiden. De vijf uitverkorenen krijgen 'Ingelijst' binnen drie weken thuisgestuurd.
tekst: CEES VAN HOORE
foto: WIM DIJKMAN
