Suriname beperkt
vrijheid van betoging
Buitenland
Barak geeft Arafat
twee weken bedenktiji
Gebed voor de zielen
Moslims Ambon onder vuur
België moet hard optreden in dioxinezaak
Bush, Thatcher en Gorbatsjov op feest Vlaamse 'Boer'
WOENSDAG 28 JULI 1999
cape Canaveral NASA-technici onderwerpen het gisteravond
teruggekeerde ruimteveer Columbia aan een onderzoek. Eerder
werd bekend dat een tel voor de lancering van vorige week vrij
dag een scheur in het motorblok was ontstaan, waardoor moge
lijk waterstof is weggelekt. De vlucht verliep probleemloos.
foto ap peter coscrove
Leger doodt 43 'rebellen' in Aceh
jakarta In het westen van de roerige Indonesische provincie
Aceh zijn 43 burgers gedood bij een 'slachting' door het Indo
nesische leger. Elf andere mensen raakten gewond. Dat meldde
een plaatselijke mensenrechtenorganisatie gisteren. De dorpe
lingen zouden onder dwang een huis hebben verlaten waar zij
zich hadden verschanst. Vervolgens schoten de militairen hen
dood. De Indonesische autoriteiten in de provincie zeggen dat
de doden rebellen waren. Zij zouden maandag zijn omgekomen
tijdens gevechten met het leger. Een ooggetuige vertelde echter
dat het in dat geval gaat om 31 vermeende leden van de separa
tistische beweging 'Vrij Aceh'. Zij werden volgens hem stand
rechtelijk door het leger geëxecuteerd.
VN vrezen nieuwe hongersnood Sudan
geneve De VN-voedselorganisatie WFP vreest een nieuwe hon
gersnood in de Sudanese provincie Boven-Nijl. Door een twee
weken geleden afgekondigd verbod op voedseldroppings staat
het leven van 150.000 mensen op het spel, aldus de WFP. Het
verbod werd twee weken terug ingesteld door de islamitische
regering in Khartoem. Die voert al zestien jaar een bloedige bur
geroorlog tegen de christelijke bevrijdingsbeweging SPLM/A in
de zuidelijke provincies. Vorig jaar werd vooral de provincie
Bhar-El-Ghazal door een ernstige hongersnood getroffen. De
WFP vreest dat de situatie in Boven-Nijl nog erger kan worden.
Toen het verbod op droppings werd afgekondigd, was er al
sprake van ondervoeding.
Smokkelaars gooien zigeuners in zee
otrantoMensensmokkelaars hebben gisteren voor de Itali
aanse kust 54 zigeuners in zee gegooid. De slachtoffers zaten op
een boot uit Albanië. Alle zigeuners konden worden gered,
maar een aantal van hen moest voor behandeling naar het zie
kenhuis. Sommigen werden tegen de klippen gesmeten en lie
pen botbreuken op. De kustwacht ondernam geen pogingen de
smokkelaars te achtervolgen. Een politiechef sprak over 'een
absurde actie' van de criminelen. De zigeuners kwamen uit
Kosovo. Daar worden ze bedreigd door etnische Albanezen,
omdat ze met de Serviërs zouden hebben gecollaboreerd.
Zendamateur voorkomt schipbreuk
esslingen-messina Een Duitse zendamateur heeft vanuit zijn
huis in Esslingen voorkomen dat een schip bij Sicilië op de rot
sen liep. De man ontving gisteren via de korte golf noodsigna
len van het vaartuig, en wist via veel omwegen de Italiaanse
kustwacht te waarschuwen. Het schip had door een storm zijn
motorvermogen en zijn radio-antenne verloren. Een opvarende
wist echter met een korte-golfzendertje noodsignalen te verstu
ren, die door de Duitser werden opgevangen. Hij schakelde de
lokale politie in, die op haar beurt Binnenlandse Zaken belde.
Via de Duitse strijdkrachten werd contact gelegd met de Itali
aanse kustwacht. Die wist de opvarenden binnen dertig minu
ten na ontvangst van het SOS van boord te halen.
Leider Falun Gong wil naar China
PARüs-pekingDe leider van omstreden Chinese sekte Falun
Gong, Li Hongzhi, is bereid in China te praten met de regering
over het eventueel 'aanpassen of een beetje veranderen' van de
activiteiten van zijn beweging. Dit zei Li, die in Amerika woont,
gisteren voor de Franse radio. „Ik zal me verantwoorden tegen
over de regering als we de problemen kunnen oplossen met
dialoog", aldus Li. China verbood Falun Gong vorige week. De
sekte is naar eigen zeggen niet politiek. Zij combineert ideeën
van verschillende religies. Sekteleden worden sinds het verbod
streng vervolgd. Gisteren werden opnieuw honderdduizenden
boeken, video's en bandjes van Falun Gong vernietigd.
Radio B92 na vier maanden terug
belgrado Het belangrijkste onafhankelijke Servische radiosta
tion, B92, is sinds vandaag na een onderbreking van vier maan
den weer in de lucht, zij het onder een andere naam. Radio
B292, zoals het station zich nu noemt, wordt doorgegeven via
een etherfrequentie van Studio B, een station dat wordt geleid
door het stadsbestuur van Belgrado. De Servische Vernieu
wingsbeweging van oppositieleider Vuk Draskovic heeft de con
trole over dit bestuur. De onafhankelijkheid van het station
komt volgens B292-directeur Sasa Mirkovic echter niet in het
gedrang. Het station gebruikte de naam B92 tot 2 april. De Ser
vische autoriteiten namen toen de zeggenschap over de fre
quentie en het radiostation over.
Referendum over Oost-Timor later
pinHet referendum over de toekomst van Oost-Timor is uitge
steld tot 30 augustus. Dat zei de Indonesische minister van bui
tenlandse zaken Alatas vanmorgen in Singapore. Volgens Alatas
heeft VN-secretaris-generaal Kofi Annan de datum bepaald. Het
is de tweede keer dat het referendum is uitgesteld. Aanvankelijk
zou het op 8 augustus worden gehouden. I^ter werden de data
21 of 22 augustus genoemd. De nieuwe vertraging houdt ver
band met de aanhoudende onrust in de voormalige Portugese
kolonie. Indonesië annexeerde het gebied in 1976, maar de in
ternationale gemeenschap heeft de inlijving nooit geaccepteerd.
Ierse wapensmokkelaars gepakt
dublin De politie in het Ierse Galway heeft gisteren drie wa
pensmokkelaars aangehouden. De arrestaties kwamen een dag
nadat de Amerikaanse autoriteiten een Amerikaans-Ierse smok
kelbende hadden opgerold. Die probeerde wapens per post
naar Ierland te sturen. Volgens een Amerikaanse bron hadden
de smokkelaars banden met Noord-Ierse republikeinen. Het is
onduidelijk of het gaat om de IRA, of om dissidente afsplitsin
gen van die beweging. Het onderscheid is belangrijk, omdat het
Noord-Ierse vredesproces onlangs juist is vastgelopen door de
weigering van de IRA de wapens in te leveren. De smokkel
kwam aan het licht toen in een postpakket uit Florida wapens
werden gevonden.
Deen moordde mee in Kosovo
kopenhagen De Deense politie heeft gisteren een 26-jarige
huursoldaat opgepakt, die aan de zijde van de Serviërs in Koso
vo heeft gevochten. Hij wordt beschuldigd van oorlogsmisda
den tegen de Albanese meerderheid in de Servische provincie.
De Deen, die eerder als blauwhelm in Bosnië zat, zei eerder de
ze maand in een interview dat hij zeker twintig mensen heeft
vermoord. Bij zijn voorgeleiding voor de rechtbank zei hij giste
ren dat het uitsluitend leden van het Kosovo Bevrijdingsleger
UQK waren. De man toonde geen spijt. „Ik heb goed werk ge
daan en ik ben ervoor betaald", merkte hij op. In het interview
zei hij dat hij ook Albanese families 'uit de weg heeft geruimd'.
Maatregel volgt op aangekondigde staking vakbonden
Suriname gaat de vrijheid van betoging beperken. Ook
het recht op vergadering wordt aan banden gelegd. Dat
heeft waarnemend minister van justitie Kertoidjojo gis
teren bekendgemaakt. Leiders van betogingen en open
bare vergaderingen moeten vooraf een schriftelijk ver
zoek voor een vergunning bij de commissaris van politie
indienen. Deze kan daaraan voorwaarden stellen.
paramaribo anp
De maatregel volgt op de aan
kondiging van de vakbonden,
verenigd in de vakcentrale C'47,
dat maandag het werk wordt
neergelegd. De actie moet de
regering dwingen de brandstof
prijs te verlagen en de talrijke
problemen in de gezondheids
zorg op te lossen. Door de sta
king komt het land grotendeels
lam te liggen. Ook de vluchten
van Amsterdam naar Paramari
bo worden waarschijnlijk ge
troffen, omdat het luchthaven
personeel meestaakt.
Kertoidjojo zegt over infor
matie te beschikken dat de ac
tieleiders zullen aansturen op
het verstoren van de openbare
orde, en dat zij 'de veiligheid
van personen en goederen' in
gevaar willen brengen. „Hier
door is de regering genood
zaakt het recht op vrijheid van
vreedzame vereniging, vergade
ring en betoging aan regels en
procedures te onderwerpen",
aldus de bewindsman.
In een poging de druk iets
van de ketel te halen, heeft de
Surinaamse regering een deel
van haar schuld aan de Medi
sche Zending (MZ) afgelost. De
MZ heeft bijna vijftig poliklinie
ken, en verstrekt als enige in
stelling medische zorg aan de
ongeveer 50.000 indianen en
boslandcreolen in het binnen
land.
Het gaat in Nederlandse gul
dens om een bedrag van een
half miljoen, dat eigenlijk al in
het eerste kwartaal van dit jaar
had moeten worden betaald.
Volgens de gezondheidsinstel
ling is dat echter een druppel
op de gloeiende plaat. De MZ
kan met het hedrag twee maan
den salaris betalen en enkele
acute zaken afhandelen. De
miljoenenschuld voor opname
kosten kan ze er niet mee vol
doen.
Minister Moestadja van
volksgezondheid wil een nieuw
betalingssysteem introduceren
om de grote schulden te kun
nen aflossen. Voorlopig zullen
instellingen een deel van hun
vorderingen krijgen terugbe
taald, om ze op die manier ten
minste in leven te houden.
TEL AVIV AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
Israël wil de uitvoering van het
Wye-akkoord combineren met
onderhandelingen over een de
finitieve regeling van het Israë-
lisch-Palestijnse conflict. De
Palestijnen krijgen twee weken
om zich te beraden op dat
voorstel van de Israëlische pre
mier Barak. Hij sprak gister
avond met de Palestijnse presi
dent Arafat, hun tweede ont
moeting deze maand.
Arafat zei na afloop dat hij
niets voor het voorstel voelt,
maar hij wil wachten met een
definitief antwoord. Baraks
voorstel kwam niet onverwacht,
maar er was hoop dat hij ten
minste de vrijlating van een
groep gevangenen bekend zou
maken.
Net als in de afgelopen weken
verzekerde Barak de Palestijnen
dat het Wye-akkoord, dat onder
meer voorziet in een Israëlische
militaire terugtrekking van een
deel van de Westelijke jordaan-
bombay Hindoes in de Indiase stad Bombay bidden voor de zielen van de soldaten die de afgelopen weken zijn omgekomen in het conflict met buurland Pakistan over de grenspro
vincie Kashmir. Als een teken van respect lieten de mannen hun hoofden kaalscheren. foto reuters savita kirloskar
ambon ap
In de Molukse hoofdstad Am-
bon zijn vanmorgen drie men
sen om het leven gekomen en
25 mensen gewond geraakt
toen de politie een menigte
moslims onder vuur nam. Dat
hebben getuigen gezegd. De
moslims rukten op naar een
groep christenen die zich
ophield in de buurt van de Al
Fatah, de grootste moskee van
Ambon.
De politie schoot volgens
ooggetuigen met scherp nadat
de moslims bevelen om zich te
verspreiden hadden genegeerd.
Sinds zaterdag zijn er bij ge
weld tussen christenen en mos
lims op de Molukken, een pro
vincie van Indonesië, al 21 do
den gevallen. Tientallen win
kels, huizen en auto's zijn in
brand gestoken.
Op Ambon zullen vandaag
nog 600 extra soldaten aanko
men. Leiders van zowel de
christenen als de moslims heb
ben het Indonesische leger er
van beschuldigd de kant van de
andere partij te hebben geko
zen. Het katholieke bisdom in
Ambom zegde vanmorgen zijn
vertrouwen in de Indonesische
legerleider Wiranto en presi
dent Habibie op.
Begin dit jaar kostte een uit
barsting van sektarisch geweld
in de Molukken aan meer dan
300 mensen het leven.
brussel paul koopman
correspondent
De Europese Commissie eist
dat de Belgische regering stren
ge maatregelen neemt om te
voorkomen dat met dioxine be
smet varkensvlees alsnog in de
voedselketen terecht komt. De
regering-Verhofstadt heeft in
overleg met de commissie al
een tijdelijk slachtverbod ge
suggereerd en terugname van
het varkensvlees waarvan de
herkomst niet is te achterhalen.
Veel varkensvlees is echter niet
meer te traceren. Uit voorzorg
zou België daarom al het moge
lijk verdachte vlees moeten op
kopen en vernietigen. Als Brus
sel in gebreke blijft, overweegt
de commissie een uitvoerver
bod. België staat opnieuw aan
hevige kritiek bloot, sinds be
kend werd dat twee weken gele
den 233 nieuwe varkensmees-
ters zijn toegevoegd aan een
lijst met verdachte veebedrij
ven.
Encyclopaedia Britannica
alleen nog maar digitaal
LONDEN ANP
De digitale revolutie heeft
een eerbiedwaardig insti
tuut uit het papieren tijd
perk geveld. De wereldbe
roemde Encyclopaedia
Britannica verschijnt niet
meer in boekvorm. De uit
gever van het naslagwerk,
dat in 1771 in het Schotse
Edinburgh het levenslicht
zag, heeft deze stap geno
men omdat de versie op
cd-rom veel beter ver
koopt.
Jaarlijks worden er al
leen al in Europa 150.000
cd-roms verkocht, terwijl
de verkoop van een volle
dige serie boeken achter
blijft, aldus de BBC. Oor
zaak hiervan is onder meer
het grote prijsverschil.
Voor het schijfje betaalt
men een kleine 300 gul
den, terwijl men voor de
serie van 32 boekdelen bij
na 3.000 gulden moet be
talen.
De Encyclopaedia Bri
tannica is ondanks haar
naam overigens al lang
niet meer in Britse han
den. De rechten gingen
tientallen jaren geleden al
naar de Amerikaanse Wil
liam Benton Foundation,
die de Brittanica in 1995
aan de Zwitserse belegger
Jacob Safra verkocht. Tot
de wetenschappers die
hun bijdrage aan het stati
ge naslagwerk hebben ge
leverd, behoren onder an
deren Sigmund Freud, Al-
bert Einstein en Marie Cu
rie.
brussel-wielsbeke anp
Het Witte Huis staat in het West-Vlaamse Wielsbeke.
Althans, de grote witte villa van de puissant rijke tex
tielbaron Roger De Clerck. Gisteren leek zijn Dallas
achtige pand echter wel even het echte Witte Huis van
tien jaar geleden, toen George Bush nog president van
de Verenigde Staten was.
Bush luisterde er samen met voormalig Sovjetleider
Gorbatsjov en de Britse ex-premier Thatcher de 75ste
verjaardag van De Clerck op. Normaal lenen deze drie
ex-groten der aarde zich alleen tegen betaling tot der
gelijke bezoeken. Volgens een woordvoerster van de fa
milie kwamen zij gisteren echter 'uit vriendschap met
en sympathie voor meneer Roger'.
De Clerck, klein begonnen in het vlas, bouwde in zo'n
dertig jaar tijd het textiel- en tapijtconcern Beaulieu
op. De laatste jaren hing echter de geur van belasting
fraude rond het conglomeraat, dat mede daarom werd
opgesplitst. Een van die nieuwe ondernemingen ging
naar neef Jan, die vorig jaar met zijn vrouw zelfs kort in
de cel zat voor het bedenken van illegale fiscale con
structies.
Om de naam De Clerck en die van meneer Roger, bij
genaamd Boer, in het bijzonder te zuiveren van alle
smetten, was er gisteren de grootse viering van het ver
jaardagsfeest. Omgeven door zware veiligheidsmaatre
gelen en met hun eigen bewakers arriveerden Bush,
Gorbatsjov en Thatcher maandagavond al in de nabij
gelegen plaatsen Brugge en Kortrijk.
Het toch al overbelaste plaatselijke korps van Wieslbe-
ke - zes politieagenten - kon gisteren rekenen op de
steun van de rijkswacht. De familie De Clerck verde
digde deze extra uitgaven voor de overheid bij monde
van haar woordvoerster met de opmerking dat 'Beau
lieu ook een grote belastingbetaler is'.
Ook de medegrondleggers van zijn Beaulieu-concern
zijn door De Clerck niet vergeten. Waar gisteren de he
likopters voor de prominenten aanvlogen, zijn vandaag
de bescheidener vervoersmiddelen van de vroegere
thuiswevers welkom. De Clerck houdt voor hen een
aparte receptie. Het Witte Huis of Southfork van Wiels
beke wordt dan wel weer gewoon 'de villa van Boer'.
De hoge gasten tekenden gistermiddag het 'Gulden
Boek' van de gemeente Wielsbeke. In de tussentijd ver
zamelden zich tien leden van de extreem-linkse Belgi
sche Partij van de Arbeid voor de villa van De Clerck.
Zij protesteerden tegen de dure feestelijkheden. Uit
protest tegen de groeiende kloof tussen arm en rijk
aten de manifestanten alleen brood en water.
oever, hoe dan ook zal word
uitgevoerd. Hij zei ook dat In
de partijen zich bewust moet
zijn van de consequenties v
Wye. Met andere woorden: n
alleen Israël, maar ook het F
lestijnse bestuur moet het
koord nakomen.
De Palestijnen hebben zi<
onder meer verplicht tot het
krimpen van hun politiemac
het effectief bestrijden van ra
cale groepen en het innemt
van illegale wapens. Israël mn
ook zorgen voor een vrije con
dor tussen de Westelijke Jo
daanoever en de Gazastroo
toestemming geven voor
zeehaven bij Gaza en een aant
Palestijnse gevangenen in vr
heid stellen.
Barak heeft het uitstel voo
gesteld om te voorkomen d
een aantal Israëlische nederze
tingen op de Westoever gen
leerd raakt. Dat kan volgei
hem tot grote spanningen Ie
den tussen kolonisten en Pale
tijnen, maai ook in zijn coaliti<
Kroatië boos
over uitlatingen
van tribunaal
ZAGREB-DEN HAAG EFE-ANP
Het Joegoslavië-tribunaal
Den Haag mengt zich in de bit
nenlandse aangelegenhedi
van Kroatië, en is daarmee
onaanvaardbare manier polili
ke rekeningen aan het vereffi
nen. Dat zei de Kroatische m
nister van justitie Separovic gi
teren in reactie op beschuld
gingen van de aanklagers.
Die stelden maandag en gi:
teren in het proces tegen
Bosnisch-Kroatische genera
Blaskic dat de Kroatische leid*
Tudjman Bosnië-Hercegovir
als staat zou hebben willen ve
nietigen. „De aanklagers zijn v
instrument geworden van mei
sen die zich met onze zake
willen bemoeien", zo klaagt
Separovic.
Aanklager Kehoe zei maai
dag in zijn slotpleidooi dat c
van oorlogsmisdaden verdaclu
Blaskic 'een instrument va
Tudjman' was. De presidei
leidde in 1993 persoonlijk c
Bosnisch-Kroatische strijc
krachten, en was uit op de ai
nexatie van delen van Bosnii
Hercegovina, aldus Kehoe.
Kehoe's collega Cayley dei
er gisteren nog een schepje b<
venop. Hij stelde dat Kroal
Bosnië in april 1992 weliswaï
heeft erkend, maar dat Tud
man meteen daarna een gi
heim plan begon uit te voere
om het buurland te verdele
met Servië. Er zou voor de Ba
nische moslims geen sta.
overblijven. Blaskic moest nu
'etnische zuiveringen' in Cei
traal-Bosnië het plan helpe
uitvoeren. De aanklagers zei
gen 'overtuigende bewijzen'
hebben.
De verbale aanvallen op c
regering in Zagreb zijn volgei
waarnemers mogelijk de inle
ding tot een aanklacht tege
Tudjman zelf. Een woordvoe
der van de president zei gisti
ren dat het tribunaal nu 'voll«
dig in beslag wordt genome
door politiek' in plaats van zie
bezig te houden met rech
spraak.
Nog geen bewijs
voor milieuramp
in Joegoslavië
BELGRADO Rtr-ANP
Er is nog geen bewijs dat c
NAVO-bombardementen i
Joegoslavië een milieuram
hebben veroorzaakt. Dit hee
de Fin Pekka Haavisto, hi
hoofd van een VN-onderzoeki
missie, gisteren in Belgrado gi
zegd. Volgens Haavisto moet i
wel snel worden gehandeld oi
te voorkomen dat giftige sloffe
de rivier de Donau insijpelei
„Maar van een milieucatastrol
spreek ik niet", aldus Haavisto
De VN-delegatie bracht de a
gelopen tien dagen bezoekt
aan acht gebieden waar bi
voorbeeld chemische fabriek!
zijn gebombardeerd. Haavisl
wijdde niet uit over de plaatse
waar wel snel moet worden ii
gegrepen. Zijn rapport won
pas begin september aan W
chef Kofi Annan overhandig!
Voor die tijd moet de staat va
het water van de Donau no
worden gepeild door nieuw
onderzoeksteams.
Die bekijken ook de ecolog
sche verscheidenheid in het g<
bied en de gezondheid van d
bevolking in het algemeen. Hi
avisto is niet bezorgd over d
mogelijke vervuiling door vei
armd urianum, onderdeel va
veel van de bommen die op hi
land zijn uitgestort. Er is gee
ongewoon hoge straling gemt
