Denksport ZATERDAG 24 JULI 1999 BRIDGE Ad Oskam De Nederlandse heren hebben dit keer bij de Europese kampioenschappen op het ei land Malta niet erg goed gepresteerd. Geen enkele keer zijn ze ook maar in de verte in de buurt van de eerste zes geweest, die recht zouden geven op plaatsing bij de we reldkampioenschappen. Dat is jammer, want de competities in Nederland zijn van hoog niveau en dat betekent, dat de spelers in Nederland al behoorlijke tegenstand ge wend zijn. Het moet mogelijk zijn om vanaf het begin met voldoende ervaring tegen de zwakkere landen goed te scoren. Maar het leek wel of ze vanaf het begin net steeds de verkeerde keuzes maakten en dan moet er teveel geforceerd worden en gaat het uit eindelijk toch de verkeerde kant op. De kwaliteit van de spelers moet borg staan, dat ook zonder forceren gewonnen kan worden. Hieronder volgen een paar spellen ter illustratie. In het eerste spel tegen België op de tweede wedstrijddag en ronde 5 had de Nederlandse Zuid deze kaarten. 7 6 2; V 8 6 4 2; H V 10 9 7 2. Noord was de gever en niemand was kwetsbaar. Na passen van Noord opende Oost met 1 SA (15-17 punten). Wat moet Zuid bieden? Het is vrijwel zeker, dat OW een manche kunnen maken. Maar de kwetsbaarheid, de renonce ruiten (voor OW zal de ruitenkleur dus slecht zitten!), de geringe lengte en de betrekkelijk slechte kleur in klaveren maakt elk bod van Zuid onaanvaardbaar slecht. Een bod geeft vaak meer informatie weg bij het uitspelen door OW dan het oplevert. Het bod 2 was niet beschikbaar, want dat was conventioneel en dus bood Zuid maar 3 Zuid had de pech, dat West kon dou bleren als informatiedoublet. En Oost wist niet hoe snel hij moest passen. Dit was het sPel- B 10 9 8 V 10 9 5 VB842 4 V 5 3 V AVB7 AH 1093 A H 4 H3 765 ♦AB864 H V 10972 Het contract ging vijf down voor 1100 min punten. En ziet U welk slem voor OW bij zonder kansrijk is, als men de NZ-kaarten bedekt Iaat? Als de ruitens 3-2 verdeeld zit ten, is 6 gemaakt! En natuurlijk boden Muller-de Boer zonder bieden van NZ dit kansrijke contract. Het ging kansloos twee down. De Nederlandse Zuid had OW bij tijds gewaarschuwd voor een slecht zitsel! In spel 6 van dezelfde wedstrijd had dezelf de Zuid. 4 A 4; V 10; 10 5 3 2; H V 10 8 6 3. Hier was Oost de gever en OW waren kwetsbaar. Oost opende op dit spel met een voorbereidende 1 Zuid? De kwets baarheid was gunstiger, maar de klaveren- kleur slechter. Zuid volgde ook op dit spel, nu met 2 West bood 3 SA en dat was het einde. En het resultaat? Dat ziet U aan het hele spel. 4 9 7 6 VA9432 9764 V B 3 2 N H 10 8 5 *765 t *HVB8 HV W*T* 0 A B 8 4AB72 z *95 *A4 *10 10532 4 H V 10 8 6 3 Het contract van 3 SA leverde 10 slagen op. Aan de andere tafel hadden OW zonder tussenbieden de 4-4 fit in schoppen opge spoord en 4 4 geboden. In principe is dat een beter contract, omdat NZ bij een ande re klaverenverdeling drie klaverenslagen zouden kunnen maken. Maar 4 4 ging aan alle tafels down, omdat Zuid een harten in kon troeven. Opnieuw had Zuid OW ge waarschuwd voor het slechte zitsel. In het derde spel moest Westerhof 4 4 zien te maken tegen de Bulgaren, die zich zeer verrassend wel wisten te plaatsen voor de wereldkampioenschappen. PUZZEL 542 N Ti?643 w4+( A B 10 9 3 Oost was de gever en allen waren kwets baar. NZ boden niet mee. Oost opende met 1 4 West 2 4 Oost 3 (manchepoging); West 4 4 Zuid begon met 3. Westerhof nam de slag met het aas en speelde een kleine ruiten. Zuid nam met de 10 en speel de klaveren na voor de vrouw. Hierna speelde de leider ruitenaas en ruiten ge troefd. Maar Noord troefde over met de 8. Weer klaveren was voor de heer. Eerst moeten de troeven er uit. Bij het voorspe len van troef kwam bij Noord de heer, die Oost nam en bij Zuid de 7. Alleen de vrouw en de 6 van troef zitten er nog in. Wie heeft de vrouw en wie de 6?? Als Zuid beide troe ven heeft, kan West nog een ruiten introe ven. Dat is beter dan de snit op hartenheer. Als Noord alleen nog schoppenvrouw over heeft, kan West ook rustig een ruiten in troeven. Alleen als Noord vier troeven heeft gehad en niet hartenheer, is snijden beter dan introeven. Maar waarom heeft Noord dan eerst ingetroefd met de 8 en niet met de 6?? Het zitsel was voor Westerhof een open boek: Zuid had nog beide troeven of alleen de 6. Hij troefde daarom nog een ruiten met dit resultaat. AV643 73 4 H 9 5 H 8 7 H 10986 4 B 4 3 De Bulgaarse No.ordspeler had Westerhof te pakken genomen. Als hij gewoon in slag 5 met 4 6 introeft en klaveren inspeelt, zal de leider schoppenaas nemen en schoppen terug. De heer en vrouw vallen dan over el kaar heen en de snit op hartenheer zit goed. Dat levert 10 slagen op. Nu ging Wes terhof beteuterd down. Van 6-15 augustus 1999 vindt de 9e Holland Casino Bridge- week Sceveningen plaats met 55.000 aan prijzen. Informatie via 070-3515241. Oplossing nummer 28 De twee gevraagde woorden van de puz zel van vorige week waren: GEBLADERTE en JANPLEZIER Kruiswoordraadsel nummer 29 Horizontaal: 1. Onderdeel van het bestek; 8. onheils godin; 9. fris; 10. paard; 12. kunstwerk; 13. grap; 15. gouden tiendollarstuk; 16. verlaagde toon; 18. kwaadaardig; 20. fijn gemalen schelpen; 21. zwart bruin; 22. canapé; 24. oppervlaktemaat; 26. brief aanhef; 28. heldendicht; 30. natie; 33. lid woord; 34. Europees land; 35. de heers ende zeden; 36. tantalium; 37. niet lang; 39. schaapkameel; 40. langspeelplaat; 42. familielid; 45. Engelse lengtemaat; 48. sierplant; 49. deel van de hals; 51. drie kroon; 53. Turkse titel; 54. els; 55. deel van het hoofd; 56. haren verliezen; 57. papegaai; 58. soort; 60. Europeaan; 61. deel v.e. werkplaats. Verticaal: 1. Loopstok; 2. gekheid; 3. paarden kracht; 4. alcoholische drank; 5. oude lengtemaat; 6. god van de liefde; 7. enigs zins scheel; 8. god van de zee; 11. damp; 12. drankgelegenheid; 14. mislukking; 15. gelijkheid; 16. doorschijnend weefsel; 17. tijdverdrijf; 19. soort palm; 23. ver spieder; 25. korte zinspreuk; 27. bevel; 28. ieder; 29. grondsoort; 31. Japanse parelduikster; 32. spoedig; 33. vallei; 38. ambtsgewaad; 39. vulkanisch gesteente; 41. gradenschaal; 43. korte roeispaan; 44. baljuw; 46. muurholte; 47. verwarmings toestel; 49. soort kers; 50. cijfer; 52. merkwaardig; 54. bouwafval; 58. radium (scheik.); 59. stibium. Welke twee woorden worden gevormd door de letters uit de volgende vakjes: 29 30 6 8 46 19 5 52 en 33 60 1 21 50 7 59 Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en /of het cryptogram, bij voorkeur per brief kaart, dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch Dagblad, Postbus 54,2300 AB Leiden. Winnaars C. PH. Bos-Vink, Nassaulaan 70, Zoeterwoude (cryptogram), fam. Vermond, de Goejestraat 54, Leiden (kruiswoord). DAMMEN Cryptogram nummer 29 HORIZONTAAL: 4. Kostuum voor de hele familie? (9); 7. Reclameartikel? (8,3,4); 10. De indruk die een auto trein nalaat? (10); 11. Wel eens voor 't schaap (4); 12. In dit gehucht staat men op de trek (8); 14. Bespeeld door een militair (4); 15. Het zit erin, zo wordt ons verzekerd (6); 16. Dievenbende? (8); 17. Goedgelovig? Integendeel (3); 18. Wat een kunstwerk! (4); 20. Pronken met de wielen van vader (9); 21. Karakteristiek voor de afloop van parasieten (8). VERTICAAL: 1. Superieure wedstrijd? (17); 2. In kannen en kruiken (6); 3. Voorloper van het wintertoerisme? (11); 5. Aanhangwagens? (15); 6. Hij is dikwijls van de partij (9); 8. Hierin wordt gebeden voor muziek (9); 9. Uiting van commerciële ironie (8); 13. Uitbreiding van het aantal kramen? (10); 19. Niet van gisteren? (5). Oplossing nummer 28 Horizontaal: 3. Spotje; 8. geboortegolven; 10. week; 11. tussenspel; 12. bijgerecht; 13. geval; 15. bezoeking; 16. oma; 17. stelregel; 19. knaagdier; 20. slagzij. Verticaal: 1. Operatiekosten; 2. beloven; 4. trekschakelaars; 5. tegelijk; 6. boekdelen; 7. onderarm; 9. vissen; 14. onderdaan; 18. evenzo. De miniaturen die ik u vorige week ter oplossing aanbood hebben u hopelijk aangenaam bezig gehouden. Naar ik mag aannemen zullen de gevorder de dammers onder u de win nende zetten zonder al te veel moeite gevonden hebben. De minder ervaren oplossers zijn wellicht hier en daar gestrand. Daarom geef ik u de oplossin gen en de namen van de au teurs. Cijferstand opgave 1: wit 20, 22, 24, 27, 33, 38, 39; zwart 9, 11, 13, 15, 17, 26 en 32. Negenvou dig NK-finalist en problemist Henk Laros publiceerde dit werkje in 1983. Het lijkt er op dat wit totaal verloren staat maar schijn bedriegt vaak bij de problematiek: 1. 24-19 32x34 2. 19x8 17x39 3. 8-3 15x24 4. 3x6! Een verrassende slag. Het voor de hand liggende 3x44 of 3x50 faalt echter op 11-16 met remi se. Zwart moet nu 4. 39-43 en dus 5. 27-21 26x17 6. 6x48 34-40 etc. Cijferstand opgave 2: wit 28, 37, 38, 44, 45, 46, 47; zwart 8, 11, 19, 23, 27, 29 en 35. Deze com positie is van de hand van de Rus Boris Sjitkin, die evenals Laros naast problemist ook een sterke speler was. Wit wint na 1. 38-33 23x41 2. 33x2 35-40 of? 3. 2x49 met een tweetal tangen waarin de zwarte schijven be kneld zijn geraakt. In de derde opgave ging het om een voor de hand liggende afwikkeling met eindspel: wit 30, 32, 34, 37, 39, 42, 49; zwart 13, 16, 17, 22, 23, 25 en 28. Dik van den Berg be dacht de volgende afwikkeling: i! s 1 11 1 8 I a 8 lil 8 lil 1 0 0 D 0 Q a 0 p O B lil If lil I D H II lil li 3 a lil 0 Q Q Diagram nr. 1 1. 39-33 28x39 2. 34x43 25x34 3. 32-28 23x41 4. 42-37 41x32 5. 43-39 34x43 6. 49x9 17-22 7. 9-4 22-28 8. 4-27 28-33 9. 27-43. In zo'n serie mag een opgave van Jan Scheijen natuurlijk niet ontbreken: wit 16, 21, 26, 30, 33, 39, 44; zwart 6, 12, 14, 18, 22, 23 en 25. Een grappige beginstand met dito afwikkeling: 1. 16-11 25x43 2. 21-17 12x21 3. 26x10 6x17 4. 44-39 43x34 5. 33-29 34x23 6. 10-5 23-29 7. 5-23 18-22 8. 23x40 22-28 9. 40-49 28-33 10. 49-43 17-22 11. 43-16 uit. De voorlaatste is van het fenomeen Vadim Bulat die tal van fraaie composities op zijn naam heeft staan. Dit was er een van: wit 6, 33, 36, 37, 38, 39, 40; zwart 1, 12, 20, 22, 24, 28 en 30. Een forcing: 1. 40-34 20-25 2. 33-29 24x31 3. 36x7 1x12 4. 6-1 12-17 5. 1-6 17-21 6. 6x33 21-27 7. 33-38 27-31 8. 38-49 (dreigt 49-35) 30-35 9. 34-30 met winst. Tot slot nogmaals Jan Scheijen: wit 24, 33, 37, 38, 39, 41, 47; zwart 11, 14, 18, 21, 22, 26 en 31. Wit wint elegant: 1. 41-36 Diagram nr. 2 31x42 2. 24-19 14x23 3. 33-29 23x32 4. 47x7 26-31 5. 36x27 22x31 6. 6-1 18-23 7. 1x29 uit. Dan nu nog wat losse fragmen ten. Ik begin met een stand die ik onlangs vond in mijn archief (zie diagram 1). Het is een stelling die ik ooit componeerde naar aanleiding van een door mij gespeelde partij. Na al die jaren is het mo ment gekomen om dit bedenk sel wereldkundig te maken. In dien wit in deze stand 1. 39-34 speelt, kan zwart winnen met behulp van een soort dubbele combinatie: 1.27-32 2. 38x27 23-29 3. 34x14 3-9 de verras sing! 4. 14x3 15-20 5. 25x14 13-19 6. 14x23 18x47 7. 27x7 47-41!! 8. 3x21 41x49 en mat om maar eens een schaakterm te gebruiken. Overigens heeft mijn verzame ling damliteratuur in de loop der jaren ongemerkt een be hoorlijke omvang bereikt. En gebeurt het dus wat vaker dan voorheen dat ik op materiaal stuit waarvan het bezit mij in middels ontgaan was (of zou het de leeftijd zijn?). Zo kwam ik bijvoorbeeld tal nummers van 'Damwei Zakformaat' tegen. De lezers onder u zullen a blad ongetwijfeld herin. Dit maandblad verschee 1947 en stond onder ri van Ben Springer, Hern Jongh en Geo van Dam tweede nummer vond ik gende stand (zie diagram Het gaat hier om een bev die Burggraaf maakte eindspel van Yves le (1914). Wit speelt en win rigens is deze opgave 00 te vinden in het be '1001 miniaturen' van mans. Tot slot maak ik u op het Open Interna damkampioenschap va megen 1999 dat weer zi treffelijk georganiseerd wie anders dan Frans Ka daarbij ondersteund d» Visser, Sjaak Telkam hoofdsponsor Ordina Utrecht. Een fraai progi boekje, een mooie lok een prachtig deelnem onderscheiden 'Nijmegi andere zomertoernooie bezoekje waard dus! Hi nooi begint op zondag om 13.00 uur en gaat w gens verder op maanda en 15.00 uur), dinsd; woensdag 9.30 uur, dotire (9.30 en 15.00 uur), vrijt ;ro uur, zaterdag 10.30 uui rel< sluiting om 16.00 uur. Plaats van handeling: Ja sinkhal aan de Nieuwe burgseweg 5 in Nijmegei SCHAKEN De computer is tegenwoordig een belangrijke hulp van de ak- tieve schaker. Door de toege nomen speelkracht van de mo derne schaakprogramma's ma ken nog maar weinig schakers van vlees een bloed een kans tegen de computer en is daar door als tegenstander voor ve len niet meer interessant.. Als hulpmiddel is het apparaat echter wel goed bruikbaar. Be kend zijn de grote databases van meer dan een miljoen par tijen. Bij het bestuderen van een openingsvariant kan men met een eenvoudige druk op de knop tientallen partijen op roepen die met dezelfde vari ant gespeeld zijn. Verder kan men een schaakprogramma mogelijke nieuwtjes laten te genspelen, zodat taktische fou ten boven water komen. Door meerdere zetten te proberen en de waardering van het schaakprogramma goed in de gaten te houden, kan men steeds dieper in een stelling doordringen. In het clubblad 'Caissa' van schaakklub Santpoort wordt een andere mogelijkheid van de computer beschreven. In de onderlinge competitie had Xander Schouwerwou een aar dige combinatie op het bord gebracht tegen P. Sterk (Zie dia gram 1). Zwart staat erg gedrongen en Paul Bierenbid zijn laatste zet laat een combi natie toe. Met 16...g6 was dit te voorkomen geweest. 17.Lxh7+ Kf8 17...Kxh7 verliest snel na 18.Dh5+ Kg8 19.Dxf7+ Kh7 20.Ta3. !8.Dh5 Lxe5 19.dxe5 Wit heeft een pion meer bij su perieure stelling. Met zijn vol gende zet maakt zwart het nog erger. 19...f6? De commentator (waarschijn lijk de witspeler, hoewel het stuk niet ondertekend is) geeft aan dat ook 19...Dc7 verliest na 20.Ta3! Ted8 21.Tg3 Le8 22.Txg7! (Deze zet komt in een later fragment nog terug.) Kxg7 23.Lh6+ Kxh7 24.Lg5+ Kg8 25.Lf6 Pxf6 26.Dg5+ Kf8 27.exf6 met mat in drie. 20.Lg6 Ke7 21.Lxe8 Lxe8 22.Dh7 Kf7? 23.Lh6 1-0 De witspeler is vervolgens gaan zoeken in zijn databank naar partijen met een witte loper op h7, een paard op e5, geen da me op bl, c2, d3, e4 of f5, geen paard op g5, een zwarte koning op g8 en pionnen op g7 en f7. In 'Caissa' worden drie verge lijkbare zoekresultaten ven, waar ik er twee va neem. Het volgende fiier werd gespeeld in 1928. (Zie diagram 2) Door de penning van hi t te paard is het loperoffi rg£ wederom mogelijk. g 16.Lxh7+ Kxh7 17.Lx e 18.Dh5+ Kg8 19.Dxf! 20.Td3 1-0 De derde combinatie t n, Senter-Dickson 1995. ti ling lijkt niet te voldoen eri eerder genoemde krite mers er staat een wit p e s g5. Wit besluit daar wa 0 doen. 17.Ph7! Pxh7 18.Lxh7 Nu klopt het weer. 18...Kxh7 19.Dh5+ Kgl In de analyse van Sdjkv wou-Sterk was al op gende torenoffer gewez nt 20.Txg7+ Kxg7 21.Lxh6 r Het mat op g7 volgt sne Na het zien van een a; gelijkbare combinaties, n de schaakstudent niet 1 je vallen om in de toekc 34; type combinatie zelf e st op het bord te brenge m neer de kans zich vooro^B Ook eindspelen kan deze manier heel snel database naar boven Door de snelheid van 1 ra PC's wordt zelfs een g tabank binnen luttele doorzocht. FILATELIE Aland en Finland zijn met hun eerste ge meenschappelijke emissie gekomen. Een zegeltweeling waarop de gulden sleutel bloem (Primula veris) prijkt. Beide zegels zijn zelfklevend en beide zitten in boekjes van tien stuks. De Alandse zegel heeft een waarde van 2,40 Firn. (oplage 170.000 boekjes), de Finse is een 1ste klas-zegel (oplage naar behoefte). Finland geeft al enkele jaren bloemenzegels uit, steeds opgehangen aan een provincie waar de desbetreffende bloem veel voor komt. In dit geval dus de gele sleutelbloem die in (de provincie) Aland het landschap kleurt. Er is ook een gemeenschappelijke (maximum) kaart uitgegeven met daarop beide zegels, afgestempeld op de eerste dag van uitgifte. Aland, dat toch weinig zegels uitgeeft, komt 5 augustus met zijn tweede schepenzegel van dit jaar. Op een 2,70 Fim.-zegel (oplage 500.000 stuks) zijn zeilschepen in actie. Op de eerste zegel (19 maart, 3,40 Firn.) de driemaster Pamir. Terug naar Finland, waar 18 mei een in middels traditioneel vogelvelletje uitkwam. In het nieuwe velletje (oplage 450.000 stuks) vijf zegels van 3,00 Firn. met in volle vlucht een roerdomp (Botaurus stellaris), een koekoek (Cuculus canorus), een kwar telkoning (Crex crex), een nachtzwaluw (Caprimulgus europaeus) en een noordse nachtegaal (Luscinia luscinia). Op 1 juli heeft Finland het voorzitterschap van de Europese Unie van Duitsland over genomen. Naar aanleiding daarvan ver scheen op die dag een blauwe 3,20 Fim.-zegel (oplage 1,5 miljoen) waar op, temidden van twaalf gouden sterren, een menselijk figuurtje. Faroer, dat in totaal uit achttien eilanden bestaat, is begonnen met de uitgifte van een nieuwe serie permanente zegels die ook in totaal achttien zegels zal omvatten. Op de zegels komt elk eiland aan bod. Deel één van de reeks bestaande uit zes zegels verscheen 25 mei: Kalsoy, 31 km2 (50 öre), Vidoy, 41 km2 (100 öre), Svinoy, 28 km2 (400 öre), Fugloy, 11 km2 (450 öre), Kunoy, 36 km2 (600 öre) en Bordoy. 95 km2 (800 öre). Faroer kwam eveneens op 25 mei met twee prachtige Europa-zegels waarop im posante watervallen: Svartifossur (6,00 kr.) en Foldarafossur (8,00 kr.). Van Faroer naar Groenland waar, van de F0ROYAR weinige zegels die daar jaarlijks verschij nen, er 7 mei vier uitkwamen: om het werk van het Nationale Museum en Archief in Nuuk te steunen een 4,50 kr.-zegel met een bijslag van 50 öre (motief: een naaldenzak- /loissen, vroeger gebruikt door eskimo vrouwen); de jaarlijkse Europa-zegel (6,00 kr.) die een ijsbeer verbeeldt en tot slot opnieuw twee fraaie schilderijenzegels: 7,00 kr., Alummiu/De man van Aluk, 1944 en 20,00 kr., Tikisartortut/ Thuiskomst, 1956. Beide werken zijn van Peter Rosing (1892-1965) en zijn te vinden in het Natio naal Museum. Om, wat Skandinavië betreft, op IJsland te eindigen waar in navolging van Groenland ook zegels met walvissen zijn uitgebracht. Op vier zegels, die eveneens met zijn vieren in een velletje zitten, zien we: 35,00 kr. een bruinvis (Phocoena phocoena), 45,00 kr., een zwaardwalvis (Orcinus orca), 65,00 kr., een potvis (Physeter macrocephalus) en 85,00 kr., drie blauwe vinvissen tera musculus). Op 15 april kwamen twee in roulatie, H25 en H26. In H25 één groene zegel van 25,00 kr. en ne van 50,00 kr. met op alle vier d een van de twee stoomlokomotii svv ooit op IJsland hebben gereden. (300,00 kr.) vier zegels van 75,00 la kotter Sigurfari. Eveneens op 151 35,00 kr.-zegel 50 jaar Raad van Eu jj'j De Europa-zegels 1999 slaan bij meiaar erg aan. Geen wonder. Het nationale parken/natuurbeschen bieden en de motieven op de z( f|^ vaak bijzonder mooi. Ook op de r,er zegels, die 20 mei verschenen. Tv met de krater van Sktustadir (50,f,0 Amarstapi, een lavalandschap (75J (oc En dan nog twee zegels voor paddi liefhebbers: 35,00 kr., gele ringbol lus grevillei) en 75,00 kr., weidei !o"r non (Agaricus campestris).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 30