Kunst van afgedankte spullen in LUMC
Cultuur Kunst
Ecce Homo
1
c kv
1
t 1 Mi%
i w t -
1 llllg1
I
'Gebroeders
Flint houdt
niet op'
City to City koestert 'gouden appeltje'
Jeugdtheater Hofplein in de a
Poesjkin-museum weigert
teruggave Trojaanse schat
DONDERDAG 22 JULI 1999
chef jan rijsdam, 071-5356444, p
annet van aarsen 071-5}]
Pas morgen fïlmnieuws
leiden Wegens technische problemen was het vandaag helaas
niet mogelijk om de filmpagina mee te nemen in de krant. De
film top-10 en recensies van de films Sliding Doors en Baby Ge
niuses zijn morgen in de krant terug te vinden.
Arsenaal mist laatste try-out
leiden Toneelgroep Het Arsenaal moest gisteravond noodge
dwongen ook de laatste tiy-out van de openluchtvoorstelling
OntZ afgelasten. De weersomstandigheden waren te slecht. Vol
gens Ruud Wessels is het bovendien nog maar de vraag of de
première vanavond kan doorgaan. De weergoden zijn het to
neelgezelschap bijzonder slecht gezind. „We nemen vandaag
tegen het einde van de middag de beslissing. Maar de voorspel
lingen zijn niet goed", aldus Ruud Wessel. Mensen die voor de
première van vanavond een kaartje hebben, wordt aangeraden
vóór de voorstelling de informatielijn van het Arsenaal te bellen
(071-5141226) voor mededelingen over het al dan niet doorgaan
van de voorstelling.
Beduimelde heiligen in keukenkastdrieluiken
londen Op Trafalgar Square in Londen is gisteren een levensgroot
beeld van Christus onthuld. Ecce Homo heet het werk van de Britse
kunstenaar Mark Wallinger. Om het beeld - of beter gezegd - om de
plek waar het is komen te staan, is nogal wat te doen geweest. Hon
derdvijftig jaar lang is er gevraagd om op deze plek een kunstwerk
neer te zetten. De Royal Society of Arts doorbrak de impasse na een
campagne van vijf jaar.
FOTO AP
Het heeft er altijd al in ge
zeten. Als jochie huilde
Ernst Kamphuis al voor
een afgedankte wasmachi
ne. Nu maakt hij homma
ges aan alles dat wordt af
geschreven. Vanaf vandaag
exposeert de negendertig-
jarige kunstenaar in een
dubbeltentoonstelling met
Marianne van der Vlis in
het Leids Universitair Me
disch Centrum. Altaars van
schroot, heiligen, roestige
spijkers en sex. Kistjes die
een kijkje op de mystiek
van de vierkante centime
ter geven. ,,Je zou het een
soort persoonlijke low
budget voodoo kunnen
noemen."
leiden pablo cabenda
Onze lieve vrouwe van de lege
flessen is ontroostbaar. De Hei
lige Clarissa zit moederziel al
leen in haar bootje en haar
weelderig geborduurde mantel
maakt haar voorkomen alleep
nog maar meer melancholiek.
Een Sevillaanse Madonna all
dressed up and nowhere to go.
Haar droefenis is net zo onpeil
baar als het water waar ze in
staart en met een treurigma-
kende regelmaat plaatst ze fles
sen in het water. In haar kielzog
sleept ze haar stille volgelingen
achter zich, een processie van
dolenden. Lege flessen met
briefjes die hun bestemming
nooit zullen vinden. Onze lieve
vrouwe draagt het leed van ie
dereen die ooit contact zocht
maar nooit vond, de bescherm
heilige van behoeftige zielen die
vergeefs naar anderen uitreik
ten.
De heilige Clarissa bestaat
niet. Ze is een installatie, te zien
op de expositie in het LUMC,
opgebouwd uit een door het
oud vuil prijsgegeven paspop
en leeggedronken flessen, geof
ferd door de kroeg. Ernst
Kamphuis heeft Clarissa ver
zonnen. Of eigenlijk gevonden.
Net zoals al die andere voor
werpen die hij gebruikt voor
zijn kunstwerken. Stoute plaat
jes uit tijdschriften naast bedui
melde bidprentjes, spijkers en
Ernst Kamphuis met zijn altaars van schroot.
schroeven die een tweede leven
krijgen als roestige totems in
huis altaartjes of keukenkastjes
opgewaardeerd tot drieluiken.
Zijn laatste creatie: een voo
doo skateboard. Getooid met
veren, wild beschilderd en zo te
zien bezeten van oerkrachten.
Heeft hij laatst nog gevonden
bij het grof vuil. Maar niet alles
dat hij op zijn pad vindt komt
in aanmerking voor een heilig
verklaring.
„Het moet wel een leven ach
ter de rug hebben. Het liefst
heb ik hout dat oud en dik is."
Dat wordt door de stadsjutter
beplakt en betimmerd en ge
tooid met huisvuilrelieken die
het een gewijde en een diffuse
religieuze sfeer geven todat het
af is en kan dienen voor een
onbekende mysterieuze ere
dienst.
„Er is wel eens over mijn
werk gezegd dat ik als een al
chemist goud uit lood probeer
te maken. En ook al is dat mis
schien iets te hoogdravend, ik
kan daar wel iets in terugvin
den. Ik heb een zwak voor de
dingen die mensen vergeten en
afdanken, al van jongs af aan.
En ik probeer dat in een andere
context een andere, misschien
poëtische betekenis te geven.
Mijn moeder vertelde me een
verhaal dat ik als kind heel lang
op de stoep heb staan huilen bij
een kapotte wasmachine. Ze
wilde hem niet mee naar huis
nemen."
Hij heeft zijn schuld ruim
schoots ingelost met honder
den collages en installaties ge
maakt van objets trouvés die hij
later alsnog koesterde. Inmid
dels heeft hij in 1986 voor de
gemeente Hazerswoude een
flinke teletijdmachine gemaakt,
is het papier verruild voor hout
en heeft Kamphuis voor al zijn
plaatjes en prentjes speciale
adresjes. Afgelopen jaar is hij
nog naar de markt geweest in
het Parijse Clignancourt. De be
devaartsplaats voor alle
schrootaanbidders die een
voorliefde hebben voor geam
puteerde poppenledematen,
vereenzaamde telefoonhoorns
en verweesde linkerschoenen.
„Ik vraag me altijd af: bij wie
heeft dat gestaan? Wat voor
herinneringen draagt het met
zich mee? Welk verhaal steekt
erachter. Als ik zo'n ding in el
kaar zet dan plaats ik mijn ver
haal erbij. Maar dat is niet
noodzakelijkerwijs dat wat ie
mand anders er inziet."
Het is niet verwonderlijk dat
FOTO HENK BOUWMAN
Sint Damianus de bescherm
heilige van de verloren voor
werpen zijn favoriete heilige is.
„Heiligen zijn prachtige uitvin
dingen, net als goden en half
goden. Van die supermensen
aan wie je met een simpel re
cept je hele hebben en houwen
in vertrouwen kan geven." Ka
tholieke opvoeding wellicht?
„Nee, dat niet. Maai- dat had ik
wel gewild. Die Mariaverering is
helemaal op mijn lijf geschre
ven. Ik ben dol op vrouwen en
heilig."
En als het even kan combi
neert hij die twèe, niet alleen op
papier. Toen de botten van
Theresia van Lisieux, de heilige
van de trouw aan alle kleine
dingen, tijdens de 'Europese
tournee' de Lodewijkkerk in
Leiden aandeden had Kamp
huis een kleine happening in
petto. Het leek hem een
idee om een model op di
die Theresia's botten her
den te laten strippen. Eeni
rechte vertaling van zijn s<
ligie, madonna's en stout
mes op collages. „Het is er
van gekomen. Het model i
de op het laatste nippertje
in een kerk tjokvol met g
gen."
Maar hij maakt het
goed. Een van zijn laatste
ges is stevig gekruid met p
jes van schaarsgeklede
pleegsters en stereotype do
zuster standjes. En dat alle
op de kaart van Leiden,
heb ik speciaal voor de ej
tie in het LUMC gemaakt,
maak ook dingen in opdrai
Een vriend vroeg hem ei
taartje te maken ter i
tenis aan al zijn overl
vrienden. Het resultaat li
voorlopig nog bij de kunste
thuis. Op een weerbarstige
tergond van donker hout is
prentje geplakt van eens
delveld op rode rozen. Linl
rechts geflankeerd door
Christoforus, beschermhi
van reizigers en onderaan
maal het woord 'herinnei
Het is geschreven in ambi
renblauw afkomstig van
ambtenarenstempel van éi
ander ambtenarenkam
'HERINNERING HERB
RING HERINNERING Hl
NERING'. Wat ooit als t
ning op formulieren werd
stempeld, wordt nu als a
op het hart gedrukt en I
een nieuw leven als mantn
de herdenking. Spirituele i
cling.
„Maar het is niet e
vreselijk persoonlijk hooi
heb ook vijftig collages gen
speciaal voor de eerste bi
kers van de expo. Slechts
vijftig gulden. Da's toch
geld voor de armlastige bu
van Leiden. Kunnen ze o
beetje kunst kopen."
De tentoonstelling vanl
Kamphuis en Annemarie
der Vlist (schilderijen)
LUMC Galerie wordt van j
dag (17.30 uur) geopend,,,
te bezoeken tot 5 septei
De LUMC Galerie, Albi
dreef 2 in Leiden is d
bezoeken van 10.00 tot
uur.
amsterdam max smith
De Gebroeders Flint stoppen
niet. Het theatergezelschap
is verbaasd over berichten
dat er een punt achter de op
tredens zou worden gezet. Er
is hooguit sprake van een
scheiding binnen de leiding
van het gezelschap. „Stef van
der Eijnden wil na twintig
jahr eens los van mede-op
richter en mede-artistiek lei
der FelLx Strategier zijn eigen
weg gaan." Aldus de reactie
van zakelijk directeur Wou
ter Overgaauw op de vraag
wat precies de reden is van
het in de media aangekon
digde stoppen van het thea
tergezelschap De Gebroe
ders Flint.
Stef van der Eijnden wil
zich vanaf het jaar 2000
vooral met nieuwe groepen
büjven toeleggen op humo
ristisch straattheater. Felix
Strategier geeft de voorkeur
aan literaire en muzikale
producties. Maar ook het
blijven uitbrengen van
straattheater sluit hij niet uit.
„We zijn bezig met het for
muleren van een nieuw be
leidsplan. Diverse zaken
moeten we daarbij nog eens
goed overdenken en op een
rijtje zetten," licht Wouter
Overgaauw toe. „Behalve
Stef van der Eijnden gaat er
verder niemand bij ons weg.
Nee, er is helemaal geen
sprake van ruzie. De schilder
hoeft absoluut niet met
spoed langs te komen om
bloedspatten op de muur
met verf af te dekken. Ons ei
gen theatertje in Amsterdam
blijft voortbestaan. Wim
Meuwissen blijft eveneens
bij de Gebroeders Flint regis
seren. Er is echt niets aan de
hand. Behalve dan dat Stef
van den Eijnden in goed
overleg en in vriendschap
vertrekt."
Momenteel reist De Ge
broeders Flint stad en land
af met 'De Huishoudbeurs
on tour'. Onder meer als on
derdeel van De Parade is de
ze hilarische buitenvoorstel
ling tot en met zondag in
Utrecht en vanaf 1 augustus
in Amsterdam bij te wonen.
Voor het komende theater
seizoen staat' opnieuw een li
teraire voorstelling op het
programma.
'Het is een drama voor de kinderen'
hilversum berrit de lange
'Een gouden appeltje', zo noe
men Sandro van Breemen en
Maarten van Praag hun door
braak met The Road Ahead (mi
les of the unknown). Het duo
City to City staat momenteel in
de Top Tien van de hitparades
met het liedje dat eigenlijk lou
ter was bedoeld om op televisie
een automobiel van Japanse
makelij aan te prijzen. Sandro
van Breemen, die in de studio
van producer/componist Henk
Temming werkt, verkeerde in
de veronderstelling dat hij als
vriendendienst een demo had
ingezongen voor een tv-spotje
voor een automerk. „Tot ik op
eens voor de tv die kar door het
beeld zag rijden en mijn eigen
stem hoorde! Twee weken later
stond de telefoon roodgloeiend
en hebben we besloten de plaat
als eerste single van City to City
uit te brengen."
Sandro van Breemen (27) en
Maarten van Praag (24) ont
moetten elkaar twee jaar gele
den op advies van ex-Goede
Doel-zanger Temming. Ze ble
ken dezelfde muzikale interes
ses te hebben en hun stemmen
vulden elkaar mooi aan. Sinds
dien zijn zij bezig geweest lied
jes uit te zoeken en een band te
formeren.
Van Breemen: „De muziek
die wij maken leent zich er niet
voor om met een tape op pad te
gaan. Het is rock 'n roll in de
goeie zin van het woord, die het
best overkomt als je met muzi
kanten op het podium staat.
Dat geeft het een wat rauwer
randje. Anders kun je net zo
goed thuis een cd'tje opzetten
of gaan staan playbacken."
Ook een pakkende naam
voor het duo was nog een hele
toer: „Er zijn wel tien A4-tjes
met namen gepasseerd. Totdat
we dachten: Breemen, Praag,
twee steden... City to City!"
„Als we een van de andere
liedjes als eerste hadden uitge
bracht, hadden we van onder af
moeten beginnen. Dan moet je
als een dolle gaan pluggen en
zorgen dat het op de radio
wordt gedraaid. Nu is het an
dersom gebeurd: de mensen
hebben en masse om het plaat
je gevraagd nadat ze het spotje
hadden gezien."
„Maar wat is doorbreken?"
overpeinst de bedachtzamer
Van Praag. „De vraag is nog wat
de volgende plaat gaat doen en
wat er met het album gaat ge
beuren. De toekomst is nog
heel vaag. De bodem is er nu,
rotterdam gpd
Het is een trieste vertoning.
Water klettert door het plafond
heen. De druppels zijn goed te
horen op de stenen vloer. De
sprookjesfiguur boven de kassa
doet in de donkere, doorrookte
hal van het Rotterdamse Jeugd
theater Hofplein nu wat pot
sierlijk aan. Een poster ver
meldt dat in september een
nieuwe serie voorstellingen
over Assepoester begint, wat
door de grote brand onwaar
schijnlijk is geworden. „Dat er
niets over is van het materiaal,
is niet zo erg, maar het is een
drama voor de kinderen," vindt
Hein Snijders, secretaris van de
theaterstichting.
„Ze leven echt voor het thea
ter als ze meedoen, het is een
soort verslaving. De acteurs
vormen één familie. Vanaf be
gin dit jaar zijn ze aan het repe
teren. Voor de voorstellingen in
het voorjaar en het najaar. Heel
intensief: de hele zaterdag en
op het laatst ook zondags."
Snijders weet waarover hij
praat. Dochter Heieen (14)
speelt de hoofdrol in het
sprookje over het meisje dat
door een fee wordt omgetoverd
in een schoonheid op wie de
prins verliefd wordt. De secre
taris heeft nog niet de tijd ge
had om haar het erge nieuws te
vertellen.
Algemeen directeur en
n het theater
Louis Lemaire is op vakantie.
Hij zal in het verre Thailand op
de hoogte worden gebracht van
de calamiteit die zijn 'levens
werk' heeft getroffen.
Een brand in het Technikon-
complex bij de Heer Bokelweg
heeft gisteren vooral Jeugdthea
ter Hofplein gedupeerd. De
oorzaak is onbekend, maar het
vuur heeft het felst gewoed bij
de foyer van het theater. De
schade loopt in de miljoenen.
Ze omvat behalve verbrand ma
teriaal een enorme roet- en wa
terschade in het hele, grote
langwerpige gebouw, waarin
ook scholengemeenschappen
ROC Zadkine en Grafisch Ly
ceum Rotterdam zijn onderge
bracht.
Van buitenaf is alleen aan de
achterkant iets te zien. Een en
kel raam is daar kapot. Wat roet
geeft de plaats aan waar de
vlammen de meeste schade
hebben aangericht. Maar de in
siders die in het gebouw uitge
breid een kijkje mochten ne
men, weten beter. „Alles is
zwart, de hele zaal met alle
stoelen", zegt Snijders gelaten.
I. Roelandt, directeur huis
vesting van Zadkine dat voor
zeventig procent eigenaar van
het complex is, weet te melden
dat zelfs op honderd meter van
de brandhaard overal rook en
roet is. „Op alle verdiepingen
heb je dat. Alles is binnengeble-
maar je moet het succes uit
bouwen."
Van Breemen volgde na de
HEAO de School of Audio En-
geneering, Van Praag speelt van
jongs af aan piano, een instru
ment dat hij later inruilde voor
de gitaar. Hij verliet de School
voor Journalistiek voortijdig om
als producer/regisseur te gaan
werken voor onder meer Tele-
ac/NOT. Beiden kregen de mu
ziek met de paplepel ingegoten
en zijn muzikaal gecharmeerd
van de Beatles. Maarten van
Praag is de zoon van Chiel van
Praag en kleinzoon van liedjes
zanger Max van Praag. „Ik kom
dus uit een gezin waar veel mu
ziek gedraaid werd. Terwijl ik
met autootjes zat te spelen
schalden de Beatles door de
huiskamer. Als driejarige hup
pelde ik al meeblèrend met
Blondie door de woonkamer.
Die liefde is eigenlijk altijd ge
bleven."
Van Breemen: „Ik ben zelfs
geboren op een plaatje van de
Beatles! Mijn vader wilde op het
'moment-suprème' de geboorte
mijden. Om de kraamgeluiden
van m'n moeder te camoufle
ren, heeft-ie keihard de Beaües
opgezet. Dat was dus het aller
eerste wat ik hoorde: Help!"
Sandro schrijft al jarenlang
songs, Maarten deed altijd al
pogingen daartoe, die „nu er
druk achter zit, wel slagen".
Van Breemen: „We gebruiken
onderwerpen die je in de mees
te popmuziek wel tegenkomt:
de net verbroken relatie, de
nieuwe liefde, maar ook alle
daagse thema's als het leven
van een huisvrouw of de zwer
ver in het metrostation. Dingen
die met beide benen in het le
ven staan. De ene keer breng je
ze op een wat filosofische ma
nier, de andere keer op een hele
doordringende cynische ma
nier. En ontstaat zo een soort
universele taal, dat is het mooie
van muziek."
Van Breemen en Van Praag
hebben inmiddels ook aan den
lijve ondervonden wat popula
riteit is. Van Breemen: „We wa
ren op de Megafestatie in
Utrecht. Dan zit je daar op een
podium en staan mensen ach
ter dranghekken om een hand
tekening te mogen halen. Als je
erover nadenkt is het eigenlijk
een beetje onnozel: meisjes van
zestien die met ontblote buik
een handtekening vragen, ter
wijl je je afvraagt of ze het
plaatje ooit gehoord hebben.
We zijn nog niet zodanig bloot
gesteld aan de media dat de
mensen moeten aansluiten
achter dranghekken!" Van
Praag: „Sommigen hadden het
plaatje al gekocht, dat was wel
een hele geruststelling."
moskou rtr/anp
Het Poesjkin-museum in Mos
kou weigert tegemoet te komen
aan officiële Duitse verzoeken
om teruggave van de zogeheten
Schat van Priamus. Deze collec
tie kostbaarheden uit het antie
ke Troje is in 1945 door de Rus
sen als oorlogsbuit uit Duits
land meegenomen naar Mos
kou. De kunstschat is eind vori
ge eeuw in Turkije opgegraven
door de Duitser Heinrich Schli-
emann. „Het goud van Schlie-
mann blijft in Rusland", zei
museumdirecteur Irina Anto-
nova gisteren. Ze reageerde op
een uitspraak dinsdag van het
Russische constitutionele ge
rechthof. Dat bepaalde dat
kunstschatten die uit Duitsland
of uit andere toenmalige 'agres-
sorlanden' tijdens de oorlog
zijn meegenomen in Rusland
kunnen blijven. Claims van
(voormalige) bondgenoten uit
de oorlog worden welwillender
behandeld.
De uitspraak van het hof, nu
overgenomen door het Poesj
kin-museum, is een hard gelag
voor president Jeltsin. Hij ijvert
voor teruggave van de kunst
schatten. Duitsland en Rusland
liggen al jaren in de clinch over
deze kwestie.
Overigens wil ook Turkije de
Schliemann-collectie. Turkije
was een groot deel van de
Tweede Wereldoorlog formeel
neutraal. Het land verklaarde
Duitsland pas in februari 1945
ven door de compartini p
ring. Het zal voor ons esiil
gantische schoonmai pi
worden. Willen we op tijd x
zijn, .dus voordat de vakan re
september is afgelopen, t'
er dag en nacht moeten w 13
doorgewerkt."
Jeugdtheater Hofplein
vooralsnog een noodoplc a
te moeten verzinnen voi lit
resterende opvoeringen va e
sprookje Assepoester. „He g<
zo jammer zijn als ze niel
nen doorgaan," zegt H
Kleinjan van de finai j
adminstratie. Want het
heel goed ontvangen."
weet je wat het is, je kun! -
snel even een ander th
boeken. Dat moet je minc'
een half jaar van tevorentUl
Alles is nu al bezet," vultl!1
Brand van de techniek
aan.
Het jeugdtheater telt in 8e
'2400 leerlingen, van wie 11 ef
de regio bij dependances
de lessen in Roterdam he f
brand geen gevolgen: die
den in een gebouw aand
bije Insulindestraat gef
De kneep zit hem voorali
theater zelf voor de rep
en voorstellingen van
poester waaraan 35
meedoen. De zaalbezettii
kunnen 478 mensen in -
tengewoon goed, boven li
gentig procent.
Brits conce
in Noordwi
In
noordwuk 5 ij,
1 tc
Drie Engelse groepen g Ul
zondagavond een con? e
de Kerk aan Zee aan
Hoofdstraat in Noord m
Het Hillingdon Senior S
Orchestra speelt werken u
onder anderen Bach, ar
Bartók en Copland. V( nt
gens is het de beurt aan Wl
Hillingdon Youth Choir ,,/t
jeugdige koorleden
sacrale muziek, volksli ,e.
ren en spirituelen. Ni
pauze en een optreden
een cello ensemble is b ue
beurt aan het Chai u,
String Orchestra dat wei
van Brahms, Holst, lm ee,
Britten speelt. Het
eert begint om 20.30 uui ior
toegang is gratis.
