1
Drank- en medicijngebruik stijgt
Zalm denkt aan
ingreep in WAO
Binnenland
3aleii ,.r
Dag en nacht steppen
Sociale controle in zwemparadijs
leiner, er kan van alles gebeuren'
:>el;F
irg
Kamerleden: Zuid-Holland
moet zelf problemen oplossen
Tweede smet op blazoen van Leemhuis
De Jong zwaar onder vuur
1IJDA0 16 JULI 1999
ANP Algemeen Nederlands Persbureau CPD Geassocieerde Pers Diens
jeperkingen op Schiphol
Met een beperkende regel voor vliegtuigen die te
^arriveren, hoopt Schiphol te voorkomen dat de luchtha-
en dit jaar de geluidsgrenzen voor nachtvluchten overschrijdt,
luchten die volgens hun schema na zes uur zouden moeten
anden maar ongepland te vroeg aankomen, mogen vanaf don-
meer maken van de Buitenveldertbaan. In
bleek dat het aantal ongeplande nachtvluchten in de eerste
»ven maanden van het Gebruiksplanjaar 1999, van oktober
998 tot en met april, fors hoger was dan verwacht. In totaal
tartten en landden er tussen 23.00 en 6.00 uur ruim 1500 vlieg-
ligen meer dan voorzien. In principe worden 's nachts alleen
eZwanenburgbaan en de Kaagbaan ingezet, tenzij er werk-
aamheden aan deze banen worden verricht, of bij bijzondere
(eersomstandigheden, zoals harde westenwind. In de afgelo-
en periode is de Buitenveldertbaan enkele nachten ingezet
oor te vroeg arriverend verkeer.
Ieze' 10V-Kamerlid Boogaard overleden
cse se
uhaag Het oud-Kamerlid Boogaard is afgelopen maandag in
■•lien Haag overleden. Boogaard kwam in 1994 in de Tweede Ka-
oervoor het Algemeen Ouderen Verbond (AOV) dat bij de Ka-
orres nerverkiezingen van dat jaar onder leiding van lijsttrekker Jet
in de lijpels onverwacht vanuit het niets zes Kamerzetels veroverde.
Dezi ater zou AOV-fractie echter door talrijke interne vaak sterk
persoonlijk getinte ruzies uiteenvallen in uiteindelijk vier trac
es. Boogaard bleef daarbij trouw aan zijn lijsttrekker. Hij gaf
et parlementaire werk er in 1996 aan, mede vanwege zijn ver-
'li 19i echterende gezondheid.
dsco'
uiiii Amsterdammer dood na mishandeling
e ucTfRDAM Een 18-jarige Amsterdammer is woensdag overle-
n aan de gevolgen van een mishandeling op 13 mei. De poli-
vond de gewonde man twee maanden geleden op het Buik-
otermeerplein. Hij was toen al in coma en is sindsdien niet
neer bij kennis geweest. De man overleed in het ziekenhuis. Op
juni arresteerde de politie een 28-jarige man uit Amsterdam
verdenking van betrokkenheid bij de mishandeling. De ver-
kercl achte zit in voorarrest, hij heeft nog geen bekentenis afgelegd.
Zen
'ersoneel verdacht van overval
boon -WDUK E>e politie heeft vier mannen aangehouden die wor-
i nooi en verdacht van een overval op een geldtransportauto van
Peldnet in Zaandijk. Het gaat om een 37-jarige man uit Purmer-
id, een 28-jarige man uit Zaandam en twee 23-jarige mannen
t Zaandijk. Van de vier verdachten zijn er twee werkzaam bij
leldnet. Het geldtransport van Geldnet werd op 5 juli op inge-
nseni 'euze ^ze door twee mannen in Zaandijk overvallen. Een van
,n sne ledaders stapte met een vuurwapen in de geldwagen, die bij
vaam en '}ar^c 'n Oostzaan stond geparkeerd. Kort daarop werd een
iersv veec*e overvaUer opgepikt. De auto moest daarna op andere
juli li Ires8611 8eld ophalen. Van de buit is tot op heden niets terug-
Ueniranden'
riedi
!rua i
:rste
7 juli
:ntsz
lesluit gasboringen na de zomer
tiet to MHAAG Een besluit over proefboringen naar gas onder de
eende addenzee wordt pas genomen nadat het kabinet op 16 augus-
en mi svan v^^tie terug is. Intensief overleg tussen de meest be-
l de h 3^en bewindslieden leidde de afgelopen dagen niet tot over-
fame nstemming. In de kwestie staan vooral WD-minister Jorrits-
DerW avan Economische Zaken en minister Pronk van Milieu te-
'liea nover e^aar- Pronk wil de Waddenzee vrijwaren van de bo
den 'Sen- Jorritsma denkt dat milieuschade meevalt.en vreest bo-
ndien grote schadeclaims als de boringen worden verboden.
overf
ïepai [antoor KPN snel weer in gebruik
vliegt
Vong NHAAC* E>e reparatiewerkzaamheden aan het Haagse KPN-
iit bet ntoor moeten binnen twee weken afgerond kunnen zijn. Dat
voldo ieft een woordvoerster van verhuurder DEVCO, samen met
torite ^ast Nedam tevens uitvoerder van de herstelwerkzaamhe-
n, gezegd. KPN heeft DEVCO inmiddels aansprakelijk gesteld
or vervolgschade. Volgens de verhuurder kan KPN zoals ge-
£[^5 tnd begin augustus zes van de zeven bouwlagen in gebruik
"men. Alleen de begane grond wordt waarschijnlijk niet op
opgeleverd. Er zou geen instortingsgevaar meer zijn. Twee
ke ntoorgebouwen van KPN werden maandag ontruimd omdat
n muur van tussenliggende nieuwbouw op instorten stond.
Eén op vijfmannen 'zwaardere' drinker
Het drank- en medicijngebruik van de gemiddelde Ne
derlander stijgt volgens gegevens van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek. Ruim één op de vijf mannen
hoort tot de zwaardere drinkers en drinkt zeker één dag
per week zes glazen of meer. Bij vrouwen doet één op de
zeventien dat.
DEN HAAG GPD
Drie jaar geleden was dat nog
twintig procent. Van de jongens
Nog maar vijftien van elke hon- en mannen laat 91 procent de
derd Nederlanders boven de drank niet staan, van de meisjes
zestien drinkt nooit alcohol, en vrouwen 80 procent.
Het gebruik van medicijnen
die zonder doktersrecept bij
drogist of apotheek kunnen
worden gekocht is sinds 1981
verdubbeld. Het gebruik van
geneesmiddelen op recept bleef
de laatste jaren gelijk. Vrouwen
slikken vaker (37 procent) dan
mannen (29 procent) vrij ver
krijgbare geneesmiddelen. Eén
op de drie deelnemers aan het
CBS-onderzoek had in de twee
weken voor de enquête zulke
medicijnen geslikt. In 1981 was
dat nog minder dan de helft: 16
procent.
Voor medicijnen op recept
geldt hetzelfde percentage van
één op de drie, maar een groei
ende tendens lijkt tot staan ge
bracht evenals het bezoek van
huisarts en specialist. Vorig jaar
gingen 11,5 miljoen inwoners
zeker één keer naar de huisarts
- 81 procent van de vrouwen,
70 procent van de mannen - en
de helft werd doorverwezen
naar de specialist: 41 procent
van de vrouwen en 35 procent
van de mannen. Van vrouwen
van 16 tot 49 jaar, slikt 43 pro
cent 'de pil'. Aan de groei lijkt
een eind gekomen. Tussen 1981
en 1994 klom het pilgebruik
nog van 27 naar 45 procent.
Het bezoek aan de tandarts
door zowel mannen als vrou
wen groeit al sinds 1981. Die
tendens zette ook vorig jaar
door. Bijna twaalf miljoen men
sen bezochten vorig jaar de
tandarts, iets meer vrouwen (79
procent) dan mannen (76 pro
cent).
Van de Nederlanders roken er
4,3 miljoen, ongeveer één op de
drie boven de zestien jaar. Het
percentage rokende vrouwen is
de afgelopen tien jaar gelijk ge
bleven op 31 procent, terwijl
het aantal rokende mannen is
afgenomen met vijf procent tot
39 procent. Mannen en vrou
wen steken per dag even vaak
een rokertje op.
Minister zinspeelt op strengere keuringen
borger Het Drentse Borger
wordt dezer dagen niet alleen
overstroomd door toeristen, maar
ook door steppers. Het plaatsje
was gisteren en vandaag het to
neel van de eerste Nederlandse
autopedmarathon. Om zeven uur
's morgen gaven de negen teams
van twaalf mannen en vrouwen
de eerste trap om vervolgens tot
tien voor half vijf vanmiddag aan
één stuk door te rijden. Naar
schatting zouden de teams in die
ruim 33 uur tussen de 200 en 220
rondjes van 1250 meter afleggen,
goed voor een afstand van tussen
de 250 en 275 kilometer.
FOTO ANP JACOB MELISSEN
DEN HAAG ANP
Minister Zalm van financiën
sluit niet uit dat het kabinet nog
deze regeerperiode maatrege
len moeten nemen om het aan
tal WAO'ers terug te dringen.
Als het niet lukt de groei te be
teugelen, wil de bewindsman
ingrijpen. De WD-minister
denkt aan strengere eisen bij de
WAO-keuringen, zodat het
moeilijker wordt om een ar
beidsongeschiktheidsuitkering
te krijgen. Aan de hoogte van de
uitkering wil de bewindsman
niet tornen.
Zalm vindt de stijging van het
aantal WAO'ers verontrustend.
Hij wil voorkomen dat de teller
op een miljoen komt. De minis
ter mikt voorlopig op een hal
vering van het aantal nieuwe
WAO'ers. „Als je de instroom
van 150.000 weet te halveren tot
75.000, dan ben je al een heel
eind op weg", aldus Zalm in
een vraaggesprek met De Tele
graaf. „Misschien wordt het nu
tijd voor strenger beleid.
Een oplossing is volgens
Zalm mensen die dreigen in de
WAO te komen een andere
baan aan te bieden. Ook kun
nen om- en bijscholing van
werknemers volgens hem voor
komen dat ze arbeidsonge
schikt worden. Daarnaast is het
Zalm een doom in het oog dat
werkgevers de uitkering in het
eerste jaar aanvullen tot 100
procent van het laatste verdien
de loon. Dat heeft volgens hem
een aanzuigende werking op de
WAO.
Het ministerie van sociale za
ken en werkgelegenheid wijst
erop dat recente cijfers van het
Landelijk Instituut Sociale Ver
zekeringen (LISV) over de ont
wikkeling van het aantal 1
WAO'ers niet veel verschillen
van eerdere ramingen van het
ministerie. Die komen even
eens uit op een voortdurende
stijging van het aantal arbeids- I
ongeschikten. Het ministerie
gaat er vooralsnog vanuit dat
het plan van aanpak van staats
secretaris Hoogervorst vol- 1
doende zal zijn om de groei van 1
het aantal WAO'ers te keren.
In dat plan wil Hoogervorst
vooral meer aandacht voor de
begeleiding in het eerste ziekte
jaar en voor arbeidsongeschik
ten met psychische klachten.
De staatssecretaris gaat eind
augustus met de uitvoeringsin
stellingen van de WAO praten
over zijn plan van aanpak. Hij
wil met name bereiken dat de
keuringen tijdig plaatshebben
en dat werknemers met psychi-
sche klachten aan een andere
baan worden geholpen.
Voor WD-ffactie in de Twee-
de Kamer gingen die ingrepen j
niet ver genoeg. Eerder deze
week pleitte het liberale Kamer-
lid Wilders net als een paar
maanden geleden voor vaker
herkeuren en een veel strenger
regime voor mensen met psy-
chische klachten. Zijn voorstel-
len werden toen niet gesteund
door de andere fracties. De
PvdA overweegt geen ingreep in
de WAO. „Dat is ook niet no
dig", aldus woordvoerster
Smits. Strenger keuren is voor
de PvdA absoluut niet aan de
orde. Arbeidsongeschikten
scholen om hen aan werk te
helpen, is welkom. „Daarvoor is
ook geld beschikbaar."
prins
ident
le ter
)ranje
ïienl
-Nass
nden
Branr
het Tikibad in Wassenaar is
voor de tweede keer in korte
opschudding ontstaan na
sueel geweld. Het zwembad
Soest weert op woensdag-
ldag volwassenen die zon
land komen zwemmen om
buiten de deur te
iden. Maar is het wel moge-
om seksuele excessen uit te
len?
igenlijk is het zwembad
hele veilige plaats voor kin-
'de en ze& adjunct-directeur
ld*da lmerrnan van Sportfondsen
sntRt kdand (SFN), de exploitant
honderd zwemaccommo-
atuiu s. „Miljoenen mensen
konin ^en wekelijks hun baantjes
me! slechts in een paar gevallen
3JJ leurt er iets. Maar als er iets
5 rvalt, is het vaak ernstig. Dat
ft het zwembad een slechte
immerman is volop bezig
t de veiligheid in 'zijn'
imbaden. „We zien de laat-
vijf tot tien jaar een verhar-
»genR ^as ^et vroe8er n°g on-
•j uldig aan een bikinibandje
ien, tegenwoordig zijn er
achtingen."
ik bestuurslid Van Raam
de Nederlandse Vereniging
Zwembadmedewerkers
fZ) is bezorgd. „Wat mij de
este zorgen baart is dat de
daders steeds jonger zijn. Ik
vind het schrikbarend dat jon
getjes van twaalf jaar meisjes
van zestien aanranden."
De komst van de grote tropi
sche zwemparadijzen speelt
een belangrijke rol, denkt Tim
merman. „In het oude, recht
hoekige zwembad was veel
overzicht en weinig gelegen
heid om je af te zonderen. De
nieuwe zwemparadijzen heb
ben overal hoekjes, bubbelba
den en glijbanen waar van alles
kan gebeuren. Bovendien is de
sociale controle daar minder."
Van Raam, die als directeur
van het zwembad in Soest vorig
jaar de regel tegen pedofilie in
voerde, wijst daarnaast op de
invloed van allochtone jonge
ren. „Zij worden de hele dag
omgeven door zedige vrouwen
en als ze dan in het zwembad
een meisje in bikini zien, gaan
alle remmen los." Timmerman
is het hier niet mee eens: „De
allochtonen die nu de zwemba
den bezoeken, behoren veelal
tot de derde generatie. Zij zijn
in Nederland geboren en hele
maal in onze cultuur opge
groeid. Ik kan me niet voorstel
len dat ze dan nog nooit
schaars geklede vrouwen heb
ben gezien. Het is natuurlijk
makkelijk om hen de schuld te
geven, maar ik geloof niet in die
theorie."
SFN is bezig met het opzetten
van een opleiding voor toe
zichthouders. „We leren ze hoe
ze moeten handelen als een
groepje jongens een meisje las
tigvalt, of als een volwassene
zich verdacht bij kinderen op
houdt. Het observeren speelt
daarbij een belangrijke rol.
Want voorkomen is beter dan
genezen." Van Raam is daar
niet tegen, maar wijst er op dat
'je het in je eentje toch niet redt
tegen een groep van vijftien
man'. Hij roept dan ook regel
matig de politie te hulp „Het le
vert soms vervelende reacties
op, maar de veiligheid gaat toch
voor alles. Ik wil niet dat een
klein groepje het verpest voor
de rest."
Om in de toekomst meer
greep te krijgen op seksuele de
licten en ongevallen in het
zwembad, is .het nodig een
goed registratiesysteem op te
zetten, vindt Timmerman.
Maar de vraag is waar de grens
moet worden gelegd. Valt bal
dadig stoeien al onder de defi
nitie van seksuele intimidatie of
moet het ongewenste gedrag
veel verder gaan? De adjunct-
directeur vindt dat badmeesters
in ieder geval elke klacht seri
eus moeten nemen. „Het ergste
wat je kunt doen, is iemand af
schepen met de mededeling dat
het allemaal wel meevalt."
DEN HAAG GPD
De Tweede Kamer is niet van
plan om de provincie Zuid-Hol
land met ook maar een gulden
bij te springen als de Ceteco-
miljoenen inderdaad verloren
blijken. Wat de politici betreft,
is verhoging van de provinciale
belastingen en heffingen even
min een acceptabele oplossing.
Eensgezind lieten de politieke
partijen gisteren weten 'zeer
verontrust' te zijn over het voor
bankier spelen door de provin
cie.
Opvallend was dat minister
Peper van binnenlandse zaken
gisteren commissaris der ko-
ninging Leemhuis in bescher
ming nam. „Dat ze haar hand
tekening onder de leningen
heeft gezet, zegt op zichzelf
niets", aldus de minister. „Dat
is de routine van het beleid.
Een handtekening is een tech
nisch gebaar."
„Eigen schuld", oordeelt
CDA-Kamerlid Van der Hoeven.
Het is op zich niet ongebruike
lijk dat gemeenten en provin
cies met een overschot in de
kas proberen wat geld te verdie
nen. „Maar je moet altijd voor
ogen houden dat het om ge
meenschapsgeld gaat, dus daar
mag je niet te veel risico mee
lopen. Het gaat hier bovendien
wel om ontzettend veel geld",
vindt Van der Hoeven. PvdA'er
Crone vindt dat Peper des
noods iets bij wet moet veran
deren als de regels voor de fi
nanciële handel en wandel voor
provincies niet duidelijk zijn.
WD'er Van Beek, die zelf zes
jaar gedeputeerde van financi
en was in Noord-Brabant,
meent dat Peper zich niet te
veel met de affaire moet be
moeien. „De provincie is zelf
mans genoeg om dit op te los
sen. Gedeputeerde en Provinci
ale Staten zullen gepaste maat
regelen nemen."
Gedeputeerde Arie de Jong.
FOTO HIELCO KUIPERS
DEN HAAG ANP
DEN HAAG ANP
TREKKING 20 JULI
Vijfjaar geleden was ze nog een onbekende in de
politiek. Maar als commissaris van de koningin
in Zuid-Holland timmerde ze flink aan de weg.
Joan Leemhuis-Stout was vorig jaar zelfs in de ra
ce om minister te worden. Haar imago als on
kreukbare bestuurder heeft nu echter voor de
tweede keer een deuk opgelopen, de laatste keer
door de Ceteco-affaire.
In de Ceteco-zaak is duidelijk geworden dat
onder haar voorzitterschap het college van Gede
puteerde Staten (GS) niet in de gaten had dat
ambtenaren voor 1,7 miljard gulden leenden en
uitleenden. Vorig jaar kwam al pijnlijk aan het
licht dat onder haar leiding de herindeling van de
gemeente Den Haag, een opdracht van de Twee
de Kamer, niet slaagde wegens juridische tegen-
Bijna niemand in politiek Den Haag had in
1994 nog van haar gehoord. Al tien jaar werkte ze
in de luwte als dijkgraaf van het Hoogheemraad
schap Schieland in Rotterdam toen ze solliciteer
de naar het hoogste ambt in de provincie Zuid-
Holland. Leemhuis was geknipt voor de functie
van dijkgraaf. Ze studeerde aan de landbouwuni
versiteit in Wageningen, had daarna een leiding
gevende functie bij de landinrichtingsdienst
Utrecht en stapte in 1976'over naar de Unie van
Waterschappen. In 1984 werd ze dijkgraaf. In
1993 werd ze ook voorzitter van de Unie van Wa
terschappen.
Na tien jaar dijkgraaf te zijn geweest, ging ze op
zoek naar een andere functie in het openbaar be
stuur en dan liefst in Zuid-Holland. Hoewel ze
nauwelijks actief was in haar partij, de WD, zag
ze hierin geen beletsel om zichzelf kandidaat te
stellen voor de opvolging van de PvdA'er Schelto
Parijn, die burgemeester werd van Amsterdam.
Ze voldeed volgens de toenmalig waarnemend
commissaris Günther volledig aan de pro
fielschets.
Eenmaal op haar post in Den Haag, speelde ze
een steeds prominentere rol in het politieke le
ven. Ze zag tot haar genoegen dat de vortning
van de stadsprovincies Rotterdam en Den Haag
niet doorging en dat 'haar' provincie in volle om
vang overeind bleef. Ook de landelijke politiek
wist haar te vinden. Ze werd gevraagd om een
commissie te leiden die de organisatie van de
rechterlijke macht moest doorlichten. Staatsse
cretaris Faber van landbouw vroeg haar nog dit
jaar om zich te buigen over de toekomst van het
pachtbeleid.
De carrière van de nu 53-jarige Leemhuis leek
vorig jaar nog in een extra versnelling te komen.
In de wandelgangen werd ze genoemd als minis
ter voor VROM in het tweede paarse kabinet. Dit
ging echter aan haar neus voorbij toen de post in
handen kwam van de PvdA, die daar Jan Pronk
neerzette.
Niet eerder in zijn politieke car
rière lag gedeputeerde van fi
nanciën Arie de Jong zo zwaar
onder vuur. Maar de dagelijks
bestuurder van de provincie
houdt vol niets te hebben ge
weten van het bankiersgedrag
van zijn ambtenaren.
De 46-jarige Leidenaar volgde
begin maart zijn partijgenot
Brouwer op als gedeputeerde
voor financiën. In de periode
1982-1990 was hij ook al lid van
de Provinciale Staten van Zuid-
Holland. Van 1990 tot 1994 was
De Jong lid van de Tweede Ka
mer. Tot 1 november 1997 was
hij bovendien plaatsvervangend
hoofddirecteur van het kabinet
voor Nederlands-Antilliaanse
en Arubaanse Zaken.
De Ceteco-affaire maakte be
gin deze week een wreed einde
aan de 'vakantierust' van De
Jong. Hij keerde woensdag
noodgedwongen per vliegtuig
terug naar Den Haag. Twee van
zijn ambtenaren bleken voor
1,7 miljard gulden te hebben
geleend en uitgeleend.
De Jong mag zich er niet ach
ter verschuilen dat hij nog maar
kort gedeputeerde van financi
en is, meent emeritus-hoogle
raar openbare financiën Van
der Dussen. Zes weken voor de
provinciale verkiezingen volgde
hij Brouwer op, na de verkie
zingen bleef De Jong zitten. De
Jong heeft altijd beweerd dat bij
de overdracht niets is verteld
over de mandaatregeling, waar
door de ambtenaren aan het
bankieren sloegen. Hij zei te
zijn overvallen door het nieuws.
Volgens de grootste opposi
tiepartij in de provincie, de
WD, ligt de politieke verant
woordelijkheid in de Ceteco-af
faire bij De Jong of het hele col
lege van GS. „De gedeputeerde
kan de zaak niet afschuiven op
een ambtenaar. Tenslotte is het
dagelijks bestuur verantwoor
delijk", aldus fractievoorzitter
Aptroot. „Het lijkt me heel on
waarschijnlijk dat De Jong echt
van niets wist. En als dat wel zo
is, dan zou hij zich rot moeten
schamen."
De Jong uitte in februari kri
tiek op de vernieuwingsgolf
binnen de PvdA. Die was vol
gens hem te veel gericht op
personen die vervangen moes
ten worden, in plaats van op
het versterken van de organisa
tie en het draagvlak van de par-1
tij. De Jong vond het hoog tijd i
dat de verenigingsdemocratie -
wordt hersteld en dat de eigen c
leden weer voor vol worden
aangezien door de partijleiding.
Als Kamerlid toonde De Jong
zich tegenstander van een
vliegveld in Rotterdam. Met de
uitbreiding van Schiphol en de
aansluiting van de Maasstad op
de hogesnelheidslijn had de
stad volgens hem geen behoef- c
te aan een nieuw vliegveld.
