'Voor mij leeft
Christus in
de ontmoeting'
'Actie tegen status Vaticaan niet realistisch'
Kerk Samenleving
K.
WIÜDAG 16 JULI 1999
redactie aad rietveld, 07|.
VANDAAG
In het Duitse Aken is een straatje gelegen met de
■1 g naam 'Klappergasse'. Zo genoemd omdat er de
.V: skeletten van twee overleden Nederlandse bis-
schoppen doorheen zouden hebben gereden ten
tijde van Karei de Grote. Karei wilde graag 365 bis
schoppen uitnodigen bij de inwijding van de dom van Aken.
Dat lukte, op twee na. Monulphus en Gondulphus, twee be
faamde bisschoppen van Tongeren en Maastricht, die twee
honderd jaar voor de inwijding van de dom van Aken overle
den waren, vulden het aantal van 363 aan. Zo luidt althans de
overlevering. Maar weinig is zeker omtrent Monulphus en
Gondulphus. Ze leefden in de zesde en zevende eeuw en be
gonnen de bouw van de Sint Servaaskerk in Maastricht. Tij
dens een processie ter ere van Servaas, worden nog altijd twee
borstbeelden met reliek van de twee bisschoppen meegedra
gen. 16 juli is hun feestdag.
Hoge nood
oiSTERwiJKHoge nood op de tientallen meters hoge torenspits
van de Petruskerk in Oisterwijk. Na een brand vorig jaar wordt
de toren momenteel gerestaureerd. foto anp
Veiligheidsmaatregelen verscherpt
moskou Na de aanslag op het hoofd van het Joods Cultureel
Centrum in Moskou zijn de veiligheidsmaatregelen bij de syna
gogen in de Russische hoofdstad verscherpt. Voor de hoofdsy
nagoge staat een metaaldetector opgesteld, terwijl politiepa
trouilles verdachte voorbijgangers in de gaten houden. Volgens
opperrabbijn Adolf Sjajevitsj hebben de zes synagogen in Mos
kou een particulier beveiligingsbedrijf in de arm genomen. Een
twintigjarige student stak Leopold Kaimonovski dinsdag bij de
synagoge met een mes neer. Hij werd door synagogegangers
overmeesterd en later door de politie aangehouden. Kaimon
ovski ligt nog in zorgwekkende toestand in het ziekenhuis. Hij
wordt kunstmatig beademd.
Excuses voor kruistochten aanvaard
Jeruzalem Joodse, islamitische en grieks-orthodoxe leiders
hebben in Jeruzalem de excuses van ongeveer vierhonderd
christenen voor de gruwelen van de kruistochten aanvaard. De
gebedsbijeenkomst in de oude stad was het sluitstuk van een
bijna vier jaar lange verzoeningstocht op initiatief van enkele
internationale evangelische organisaties.
Negenhonderd jaar na het einde van de eerste kruistocht (de val
van Jeruzalem in 1099) boden de christenen de vertegenwoordi
gers van de slachtoffers van destijds ingelijste exemplaren van
hun schuldbelijdenis aan.
Rabbijnen staan viering Kerstmis toe
Jeruzalem Na lange onderhandelingen heeft het rabbinaat van
Jeruzalem alsnog toestemming verleend voor de viering van
Kerstmis en nieuwjaar 1999 in de stad. De rabbijnen zijn ak
koord gegaan met het houden van twee ceremoniën in het In
ternationale Congrescentrum, mits de evenementen georgani
seerd worden door en voor christenen. Eerder stuitten verzoe
ken van christelijke groeperingen om beide dagen te mogen
markeren op een veto van de rabbijnen, omdat de twee niet-
joodse feesten dit jaar samenvallen met de sabbat.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDS HERVORMDE KERK
Beroepen: te Wezep (Hervormde Pauluskerk), J.P. van Ark, kandi
daat uit Heerde.
GEREFORMEERDE KERKEN
Aangenomen: naar Hilversum (wijkgem. Bethlehemkerk, SoW)
(parttime), J.D.F. van Halsema, kandidaat uit Amsterdam.
haarlem/washington anp
Het Vaticaan is geen staat maar
een godsdienst. De Rooms-Ka-
tholieke Kerk moet dan ook niet
langer waarnemer bij de Ver
enigde Naties zijn maar ge
woon als niet-gouvernementele
organisatie gelden. Dat vinden
kritische rooms-katholieke
groeperingen in diverse landen.
,,Een onmogelijke eis", oordeelt
de Acht Mei Beweging (AMB).
Het AMB-bestuur doet dan
ook niet mee aan een actie van
gelijkgezinde rk-organisaties op
initiatief van de Amerikaanse
beweging Catholics for a Free
Choice. Zij hebben VN-secreta-
ris-generaal Annan gevraagd
om de status van permanent
waarnemer van het Vaticaan te
heroverwegen. De RK-Kerk ge
bruikt haar politieke invloed
volgens hen verkeerd. Als ze net
als bijvoorbeeld de Wereldraad
van Kerken de status van niet-
gouvemementele organisatie
krijgt, wordt haar invloed gerin
ger en kan ze minder schade
berokkenen.
Door de afwijzing van abor
tus en voorbehoedmiddelen is
het Vaticaan er medeverant
woordelijk voor dat jaarlijks
600.000 vrouwen tijdens een
zwangerschap of bevalling
overlijden en 2,5 miljoen men
sen aan aids sterven, suggereert
de website van de actievoer
ders. Bovendien staat de gods
dienstvrijheid op het spel. „De
VN moeten een duidelijk on
derscheid maken tussen religi
euze overtuigingen en interna
tionale politiek."
Voorzitter Henk Baars van de
AMB vindt de actie niet realis
tisch. „Het Vaticaan is nu een
maal een staat en heeft dus die
bevoegdheid bij de VN." Het is
volgens hem ondenkbaar dat
de VN-lidstaten de status van
het Vaticaan ter discussie zullen
stellen. De actie had zich moe
ten richten op een beter ge
bruik van de politieke invloed
die de Heilige Stoel heeft. Ook
de AMB zet namelijk „grote
vraagtekens" bij de koers die
het Vaticaan tijdens VN-confe-
renties over bevolkingspolitiek
vaart.
Daarom deelt Baars het „sig
naal" dat de actievoerders wil
len afgeven. „Kerk, pas op dat
je je bevoegdheden terughou
dend gebruikt", moet volgens
hem de boodschap aan het Va
ticaan zijn. De status van de
Heilige Stoel bij de VN is
vernieuwingsgezinde rk-o irwi
saties overigens
item", denkt hij.
In 1996 pleitten de Jon li|
mocraten voor opheft e ui
de Nederlandse ambass; efer
het Vaticaan. D66-mini$i' ijk
Mierlo (Buitenlandse j c"
voelde daar niets voor,,
een van de laatste ambï er
die we moeten opheffe b
hij, wijzend op de grote
matieke rol van het Vatic an
p
Ellen Huidekoper
(1956), was aanvan
kelijk priester in Rot
terdam en is sinds dit
jaar bisschop van de
Christengemeen
schap in Nederland.
Ondanks dat dit een
bestuurlijke functie is, celebreert
zij nog missen in de verschillende
kerken in Nederland, zoals in Lei
den, Groningen en Rotterdam. De
Christengemeenschap (opgericht
door antroposoof Ru-
dolf Steiner in 1921)
is voor veel mensen
onbekend. Deels ligt
dit aan de gemeen
schap zelf. De kerk is
geen lid van de Raad
van Kerken of oecu
mene, en houdt zich niet bezig
met maatschappelijke vraagstuk
ken. Ellen Huidekoper over haar
roeping als priester in de Chris
tengemeenschap.
Door ENGELIEN SCHOLTES
T k ben in aanraking
I gekomen met de
christengemeen
ten schap via de antro-
posofie. Mijn ou
ders waren niet ker
kelijk. Wel hebben zij altijd ge
zocht naar kwaliteit en echtheid
in het leven. Gezond eten, goe
de boeken en geen televisie. Je
kon je tijd immers wel nuttiger
besteden. Zingevingsvragen
werden bij ons thuis niet direct
gesteld. Ik herinner mij dat ik
mijn moeder op mijn elfde jaar
uitlegde dat de mensen altijd
terugkomen en dat ze dan elke
keer een beetje beter worden.
Op het laatst zijn ze een engel.
Dat was mijn heilige overtui
ging. Belangrijk voor mij als
kind waren de sprookjes, tem
pels, en de verhalen van mijn
moeder over alles wat ze had
meegemaakt in Indonesië, waar
ik overigens geboren ben en de
eerste veertien maanden van
mijn leven heb gewoond heb.
Ik hing altijd aan haar lippen.
Mijn vader overleed toen ik 13
jaar was. Moeder kwam er al
leen voor kwam te staan. En
daarom zocht ze een veilige
omgeving voor mij na de mid
delbare school. Ze wilde niet
dat ik in een typisch studenten
milieu terecht zou komen. In
die jaren waren drugs en flo
werpower in volle gang. Zo
kwam ik in Driebergen terecht,
op de Vrije Hogeschool, waar ik
de christengemeenschap en de
antroposofie heb leren kennen.
Ik was in mijn pubertijd wan
hopig op zoek naar iets. In mij
brandde de vraag: er moet toch
meer zijn, dan alleen dit. Ik
voelde me vaak eenzaam.
Maar in Driebergen was ik in
mijn element. De aandacht
voor elkaar, de manier waarop
men met elkaar omging en het
zoeken naar de wezenlijke din
gen. Dat was wat ik altijd ge
zocht had. Ieder zondag was er
een mis, die daar 'mensenwij-
dingsdienst' heette. Voor mij
was alles nieuw, want ik was
niet kerkelijk opgegroeid. Het
nog even duurde voordat ik me
daar echt thuisvoelde. Maar er
was wel direct een soort 'inner
lijk weten' dat ik priester zou
worden. Vrouwelijke priesters
zijn in de Christengemeen
schap nooit een discussiepunt
geweest. Al bij de oprichting
had Rudolf Steiner in zijn groep
een vrouwelijke theologie stu
dente, waarvan hij zag dat zij
'er bij hoorde'. Dat was heel bij
zonder in een tijd, waarin ook
de Lutherse en Hervormde ker
ken nog geen vrouwelijke
ambtsdragers kenden. We ken
nen ook geen celibaatsverplich
ting. De meeste geestelijken
zijn getrouwd en hebben een
gezin. Zelf ben ik niet ge
trouwd. Ik heb dat niet gezocht,
en ga erg op in mijn werk. Dus
als ik een relatie zou aangaan,
zou dat toch een werkrelatie
zijn.
In onze tijd heerst er een
geestelijk klimaat dat de kerken
niet gunstig is gezind. Toch
zoeken veel mensen naar de
diepere zin van het leven. Naar
de eeuwige kern van de mens,
of de invidividualiteit als je wilt.
Dat is heel kenmerkend voor de
antroposofie. Het zoeken van
een relatie, een verbinding van
uit jezelf met je omgeving, de
natuur, met de dingen die je
doet, de mensen die je ontmoet
en natuurlijk met God. De
Christengemeenschap wil het
beste van de bestaande kerken
in zich verenigen. Uit de pro
testantse richting komt het vrije
geweten van de individuele
mens'. Zij kennen niet de dog
ma's van de katholieke kerk: ie
der kan voor zichzelf een relatie
leggen met de goddelijke we
reld. Van de katholieken stamt
de nadruk op de liturgie af. Li
turgie laat de mens iets beleven
van de geestelijke wereld. Op
het eerste eerste gezicht lijkt de
katholieke mis erg op een men
senwijdingsdienst. De opbouw
is hetzelfde: het evangelie, het
credo, de preek, de communie
zijn zeer herkenbaar. Toch zijn
er wezenlijke verschillen, want
Rudolf Steiner beschrijft de li
turgie zoals hij die heeft waar
genomen in de geestelijke we
reld. Aan de priester wordt ge
vraagd of hij de aanwezigheid
van God voelt. Het is een per
soonlijke ontwikkelingsweg. De
priesteropleiding is een zeer
leerzaam proces. Inclusief een
stagejaar duurt ze vijf jaar. Je
leert omgaan met de natuur, de
Bijbel en vooral met de mede
mens. Er wordt een poging ge
daan alle verschillende aspec
ten van je menszijn in bewe
ging te brengen. Hoe krijg je
een werkelijke verbinding met
de geestelijke wereld, en met
God?
Voor mij leeft God in de ont
moeting. Dat is ook het centrale
motief in de mensenwij dings
dienst (mis). Hoe ontmoet je
een ander wezenlijk? Niet als je
vol bent van jezelf en geen ech
te interesse hebt in die ander. Je
ontmoet hem als je ruimte
geeft, aandacht en warmte. Als
je je als het ware 'overgeeft'.
Door die overgave schep je een
ruimte waarin Christus aanwe
zig kan zijn. Je kunt met God en
de Bijbel omgaan als iets dat
buiten jezelf staat. Maar op het
moment dat je zegt: 'Christus is
een wezen dat ik in mijzelf kan
opnemen, zodat hij in mij kan
werken', dan is dat niet iets wat
wordt opgelegd. Het komt van
uit een noodzaak in jezelf. Het
uitgangspunt hier is de innerlij
ke vrijheid van de mens. Je bent
niet afhankelijk van de sacra
menten voor de genade van
God. Je kiest er zelf voor. Deze
innerlijke vrijheid past bij men
sen van deze tijd. De moderne
mens zoekt de eigen verant
woordelijkheid en wil niet meer
van bovenaf opgelegd krijgen
wat hij wel en niet mag doen.
Dat is ook de reden dat de
Christengemeenschap zich niet
engageert met maatschappelij
ke vraagstukken. Zij neemt
geen standpunt in over bijvoor
beeld het euthanasievraagstuk
of drugs. Dit is ieders individu
ele verantwoordelijkheid. Mis
schien handel je in hel
val van euthanasie 'zu 'at
het ander 'zo'. Niem|tn:i
jou dat voorschrijven.
sta]
Sinds het begin van P
ben ik bisschop van Ne d'
Dit is vooral een bes
functie. In de Christen!e
schap wordt een bisset 'he
wel bewindsdrager ge kt
Het houdt in dat je ef
zicht hebt over het
daar verantwoordelïjl
bent. We zijn nog erg
zoeken naar een meer[m
taakomschrijving. Ik
houd contacten met ds
kerkgenootschappen
mee aan pastoraal
Daardoor sta ik meer lo
eigen gemeente, maai
nog wel diensten in Di
en Leiden en soms in
gen. Ik wil de gemeenti
mensen leren
kennen, weten
waar ze mee bezig
zijn en welke be
stemming ze heb
ben. Dat is im
mers de ontmoeting.
pr h
v
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht KNMI
Geldig tot en met zaterdag.
Finland:
Enkele fikse regen- en onweers
buien. Zaterdag in het zuidwes
ten droger en wat zon. Maxima
rond 24 graden.
Noorwegen:
Half tot zwaar bewolkt en gere
geld buien, soms met onweer. Za
terdag een stuk drogen en vooral
in het zuidwesten wat zon. Maxi
mumtemperatuur tussen 15 en
21 graden.
Zweden:
Wisselend bewolkt en vooral in
het midden en noorden buien,
soms met onweer. Maxima tussen
20 en 24 graden.
Denemarken:
Afwisselend zon en wolken en
een enkele bui. Maxima oplopend
naar 22 graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ier
land:
Af en toe zon en vooral in Ierland,
Noord-Engeland en Schotland
geregeld stevige buien. Maxima
van 16 graden in het westen van
Schotland tot 24 graden in de
omgeving van Londen.
België en Luxemburg:
Geleidelijk meer zon en op de
meeste plaatsen droog. Maxima
oplopend naar 24 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Perioden met zon en droog. Maxi
ma oplopend naar 26 graden, bij
zee wat frisser.
Portugal:
Veel zon en droog. Maximumtem
peratuur van 23 graden vlak aan
zee tot ruim 35 graden in het bin
nenland.
Madeira:
Perioden met zon en waarschijn
lijk droog. Middagtemperatuur
ongeveer 25 graden.
Spanje:
Veel zon en waarschijnlijk overal
droog. Maxima meest tussen 30
en bijna 40 graden, langs de golf
van Biskaje rond 23 graden.
Canarische Eilanden:
Flinke perioden met zon, in het
noorden ook wel wolkenvelden,
maar waarschijnlijk wel droog.
Middagtemperatuur omstreeks
27 graden.
Marokko:
Westkust: Overwegend zonnig en
droog. Maxima uiteenlopend van
25 graden aan de kust tot 40 in
het binnenland.
Tunesië:
Zonnig en droog. Maxima uiteen-
oplopend van 33 graden aan zee
tot 45 in het binnenland.
Zuid-Frankrijk:
Perioden met zon en waarschijn
lijk overal droog. Maxima oplo
pend naar 27 graden in het
noordwesten tot rond de 30 bij de
Middellandse zee.
Mallorca en Ibiza:
Veel zon en droog bij maxima iets
boven de 30 graden.
Italië:
Flink wat zon en slechts lokaal
kans op een onweersbui. Maxima
meest tussen 28 en 33 graden.
Corsica en Sardinië:
Veel zon en droog met maxima
rond 30 graden.
Malta:
Zonnig en droog zomerweer bij
maxima rond 34 graden.
Griekenland en Kreta:
Veel zon, maar op het vasteland
meer wolken en kleine kans op
een regen- of onweersbui. Maxi
ma aan zee rond de 28 graden, in
het binnenland net boven de 30
graden.
Turkije en Cyprus:
Perioden met zon, maar ook kans
op een regen- of onweersbui.
Maxima dalend naar ongeveer 30
graden.
Duitsland:
Perioden met zon en alleen in het
uiterste noorden nog kans op een
bui. Middagtemperatuur oplo
pend naar ongeveer 24 graden.
Zwitserland:
Steeds meer zon en vrijwel overal
droog. Maxima rond 26 graden.
Oostenrijk:
Perioden met zon en alleen vrij
dag nog een kleine kans op een
bui. Maxima oplopend naar 26
graden.
Polen:
Eerst nog tamelijk veel bewolking
en geregeld regen- en onweers
buien. Zaterdag opklaringen en
meest droog. Maxima ongeveer
22 graden.
Tsjechië en Slowakije:
Steeds meer zon en vrijdag alleen
in het noorden nog kans op een
bui. Maxima ongeveer 24 graden.
Hongarije:
Flinke perioden met zon en
droog. Middagtemperatuur onge
veer 26 graden.
ZATERDAG 17 JULI 1999
Zon- en maanstanden
Zon op 05.41 Zon onder 21.51
Maan op 10.51 Maan onderOO.OO
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 07.25 19.55 06.58 19.28
Laag 03.10 15.45 02.51 15.26
Weerrapporten 16 juli 08 uur:
L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
bewolkt
onweer
V warmtefront
regen
opklaringen
sneeuw
hagel
koufront
lagedruk
zonnig
19
windrichting
temperatuur
hogedruk
.nnn luchtdruk in
1000 hec|;0 pascal
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/ vr.18.00—19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
F Blok, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin-en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties: 071- 5323
Familieberichten: 023- 5317!
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30tr|(js
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTEN1L
Maandag t/m vrijdag van 8.30
071- 5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging^ j^
•n f[\
VERZENDING PER P0I1
Voor abonnementen die per post(b >nj
worden verzonden geldt een toesla)
aan portokosten per verschijndag.
irb
ek,
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSFfTUI
i die moeilijk lezen.l
hebben of blind zijn (of
leeshandicap hebben), n
1 het regionale nieuws uit heil
Dagblad op geluidscassette besch 1 lil,
informatie 0486-486486 IS ij
(Centrum voor Gesproken lectir/ nje
INTERNET: Dag
v.leidschdagblad.nl n
E-MAIL:
redactie.ld@damiate.hdc.nl
32 21 0.1
18 14 1.0
26 20 0.0
23 12 0 2
24 11 0.2
20 11 1.0
30 21 0.0
0.0
20 13 0.0
18 11 0.6
24 14 0.1
23 12 0.0
Bangkok hall bew.
Buenos Aires onbewolkt
Casablanca zwaar bew.
Johannesburg onbewolkt
Los Angeles licht bew,
New Orleans licht bew.
New York onbewolkt
Tel Aviv hall bew
Tokyo half bew
Tunis onbewolkt
25 5.0
9 7 0.0
28 21 0.0
21 10 0.0
22 19 0.0
29 23 0.2
27 19 0.0
34 24 0.0
31 25 0.0
34 20 0.0
33 22 0.0
20 11 0.0
Z I
K
N
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezond#
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
!tp
