'Marc is vermoord alsof het een liquidatie was'
Museumplein krijgt contouren van verstild stadsplein
51
Binnenland
yabinet wil van Nederland
■en eenheidsworst maken
_ISPAG t
CPD Geassocieerde Pers Diensten
een inzage actuele BVD-dossier
[haag De Binnenlandse Veiligheids Dienst (BVD) mag wei
en om actuele gegevens openbaar te maken. Dit heeft de
tld van State bepaald. E. van Morgen uit Loosdrecht, in het
leden lid van de actiegroep Onkruit, wilde weten of de BVD
jevens over hem verzamelt. Eerder liet de BVD wel oude dos-
[s door betrokkenen lezen, waarbij alle bronnen onzichtbaar
ren gemaakt. Met de uitspraak komt een eind aan een lang-
juridische procedure.
Luim drieduizend bekeuringen
K^kzee De Zeeuwse politie heeft de afgelopen twee weken op
|*|fouteGoes-Zierikzee-Grevelingendam ruim drieduizend be-
"^urders beboet. In de meeste gevallen ging het om te hard rij-
i, door rood rijden en het niet-dragen van de veiligheidsgor-
>nzejof helm. Vorige maand begon in Zeeland het landelijke pro-
vft Verkeershandhaving. Doel is het aantal verkeersslachtoffers
"r'en Qg te brengen, vooral op gevaarlijke 50- en 80-kilometerwe-
i. Het kabinet stelt voor het project jaarlijks vijftig tot zestig
joen gulden beschikbaar. Deelnemende politieregio's krijgen
zend uur mankracht per week extra en geld voor meetkasten
Tpalen, camera's en voertuigen.
[arinehelikopter maakt noodlanding
rEN* Een helikopter van de Koninklijke Marine heeft gister-
ind een noodlanding gemaakt in een weiland bij Petten. De
jot zette zijn toestel aan de grond omdat het trilde. Een
ordvoerder zegt dat de marine zich was 'rotgeschrokken' en
jrom groot alarm heeft geslagen. Er werd direct een red-
gsactie op touw gezet compleet met een reddingshelikopter
kmbulance. Eer bleek uiteindelijk niets ernstigs aan de hand
fjn. Onduidelijk is nog wat de helikopter mankeerde.
NWB groeit boven 3,5 miljoen leden
iaag De ANWB is vorig jaar met 112.000 leden gegroeid,
is de sterkste groei sinds 1980. In de eerste maanden van dit
werd de grens van 3,5 miljoen leden gepasseerd. Door de
ioudende groei doen steeds meer mensen een beroep op
larmcentrale en de Wegenwacht. Ook de telefonische infor-
iiediensten en de 'internetsite' werden veel gebruikt. De We-
|te Afwacht werd vorig jaar ruim 1,1 miljoen keer te hulp geroe-
»s t. De omzet van de ANWB bedroeg 928 miljoen gulden. Dat
laarl£kent een stijging met 10 procent, tenminste als de verkoop
i Vrij Uit BV buiten beschouwing wordt gelaten. De winst na
tingen bedroeg 31,1 miljoen gulden.
Familie ontredderd na zinloos geweld op Amsterdamse gracht
'culturele planologie' noemde.
Daarin is een grote rol wegge
legd voor ontwerpers, architec
ten en cultuurhistorici. „En
voor een overheid die met goed
geformuleerde eisen op de
proppen komt. We moeten er
beter bij stil staan dat het ont
werp, van vandaag de cultuur
historie van morgen is. Dat be
tekent dus geen rem op ontwik
kelingen, maar juist de waarden
uit het verleden gebruiken als
inspiratiebron".
Wat er al aan cultuurhisto
risch bezin in Nederland be
waard is gebleven, zijn geïso
leerde postzegeltjes geworden,
zonder samenhang, vond Van
der Ploeg. „En dat terwijl juist
in een land als het onze, dat
door de eeuwen heen vrijwel
geheel door mensenhanden is
vormgegeven, die samenhang
zo fraai voor het oprapen ligt".
ieuwe Hollandse Waterli-
rordt het speerpunt van
ieuwe kabinetsbeleid ter
rking van cultuurhistorie
d en land. Het kabinet wil
ijd aanbinden met de
van eenvormige nieuw-
ivijken en de verkaveling
indbouwgrond tot grote
stukken land. Anders ziet
land er straks van Gro-
tot Maastricht helemaal
fde uit.
Ieren presenteerden de
secretarissen Faber (land
en Van der Ploeg (cul-
de kabinetsnota Belvedere
ieden dat in Fort Rhijnau-
in het Utrechtse Bunnik -
iet ruim dertig hectare het
ite fort is van de Holland-
iterlinie. De komende ja-
ioeten moeten de forten
leze 'mega-singel' om de
itad nieuwe bestemmin-
pen' bifto^ukuuXs- Uitmarkt eerste evenement na opening op 22 augustus
Ch karakter van deze plek-
Agressie in het steeds drukkere verkeer
neemt hand over hand toe. Het rijgedrag van
de ene Nederlander irriteert dat van de ande
re. Geduld, fatsoen, inlevingsvermogen: we
lijken er allemaal minder om te malen. De
ANWB zag de bui zeven jaar geleden al han
gen. Ze begon het project verkeersagressie.
Negen wetenschappers bogen zich over
waarden en normen in het verkeer. Dit voor
jaar verscheen hun boek 'Verkeersethiek'.
zutphen niko hoffer
Ontredderd maar sterk zitten ze
samen rond de tafel. Woorden
drukken maar een deel uit van
de diepe pijn die van binnen
steekt. Marc is dood, niet meer
bij hen. Marc is vermoord, 'als
of het een liquidatie was'. Tra
nen vloeien. „Het is onvoorstel
baar, onbegrijpelijk, absoluut
ontoelaatbaar en totaal zin
loos", stamelt Marcs vader.
Donderdagmorgen reisden
ze, vanuit Zutphen, met zijn al
len naar de Mirakelbrug in Am
sterdam: Christina, Erna, Her
man, andere naaste familiele
den. Ze namen een roos in hun
hand en wierpen die in het wa
ter. Weg dreven de bloemen,
weg van de plek waar Marcs le
ven stokte. Ze zagen de bloe
menzee, de kaarsen, de lichtjes,
de kaarten, de brieven. Het
hen hoop en het verlichtte voor
even de pijn.
Op de vroege morgen van
woensdag 23 juni staan twee
Zutphense agenten voor Erna's
deur. Hun boodschap is hart
verscheurend en onverbidde
lijk: „Uw zoon is vannacht
doodgeschoten." Op het zelfde
tijdstip staan twee Amsterdam
se agenten in de Amsterdamse
woning van Christina: „Uw
broer is vannacht overleden."
Voor ze met vriend Paul naar
Zutphen reist, bezoekt Christi
na de plek, vlakbij Marcs huis.
„Er lag nog een plas bloed van
Mare, de eerste bloemen wer
den neergelegd."
In de dagen daarna zal Chris
tina er dagelijks terugkeren.
Van kleine afstand, soms tussen
de onthutste mensen aan de
overkant, slaat ze gade wat er
allemaal gebeurt. Mensen blij
ven stilstaan, lezen wat er voor
viel, lopen terug, komen met
bloemen en kaarsen, staan op
nieuw stil en rouwen. Christina
wordt er door getroffen, het
doet haar goed, nu blijkt dat in
dat anonieme Amsterdam
mensen tóch persoonlijk kun
nen zijn.
Dinsdagavond 22 juni tegen
middernacht fietst een sportie
ve Mare Breunis (30) ontspan
nen naar huis. Hij heeft net bij
Cijfers wijzen uit dat één op de drie Neder
landers regelmatig hinder ondervindt van
normoverschrijdend verkeersgedrag. Bijna
85 procent van de weggebruikers - van tram
bestuurder en automobilist tot fietser en
voetganger - vindt dat onze verkeersmentali-
teit de laatste vijf jaar slechter is geworden.
Sléchts zes procent van de mensen zegt nooit
doelwit van verkeersagressie te zijn geweest.
De ANWB werkt nu aan een verkeersetiquet-
te voor iedereen, die onderdeel moet worden
van de rijopleiding. In 2003 moeten verbete
ringen merkbaar zijn. Voorzitter W. Scher-
penhuijsen Rom van de Raad voor Verkeer
wil een confronterende aanpak: „Laat men
sen die het niet zo nauw nemen met de nor
men in het verkeer de gevolgen zien. Neem
ze mee naar ziekenhuizen en begrafenissen."
Eén kogel, van zéér dichtbij afgevuurd,
maakte dinsdag 23 juni 1999 een einde aan
a WM
Bloemen op de Mirakelbrug voor Mare Breunis.
een vriendin gegeten. Op de
Haarlemmerstraat ontmoet hij
twee mannen op een brommer.
Mogelijk staat een auto ergens
'rot' geparkeerd. Er ontstaat
een woordenwisseling. Mare
fietst door en stopt voor het ro
de verkeerslicht, een paar hon
derd meter verderop. De brom
mer posteert zich naast hem.
Opnieuw vallen er woorden,
Mare rijdt door. De duopas
sagier springt van de brommer
en holt achter Mare aan. De be
stuurder volgt hem, snijdt hem
de pas af. Mare valt, met zijn
fiets, hij ligt op de grond. De
hollende Amsterdammer trekt
een vuurwapen en schiet Mare
in zijn buik. Een slagader wordt
geraakt, weinige minuten later
sterft Mare. Dat is, in het kort,
de voorlopige reconstructie.
De Amsterdamse politie zet
meteen twintig man op de zaak.
Getuigen worden gehoord, ze
hebben 'delen' van de ruzie ge
zien of gehoord. Aanwijzingen
druppelen binnen over het pro
fiel van de daders: blanke man
nen op een brommer, kortge
knipt, gemillimeterd haar, de
één een bomberjack, de ander
een opvallende jas. Er duiken
voornamen op, het idee groeit
dat de twee verdachten broers
moeten zijn.
'Kijken en vergelijken' van de
computers van het Amsterdam
se bevolkingsregister levert uit
eindelijk een achternaam op.
Vrijdagmiddag 25 juni plukt
een arrestatieteam de vermoe
delijke schutter van een terras
op het Rembrandtsplein. Hij
drinkt een pilsje. Christina kan
het niet begrijpen: „We dachten
dat hij het land al uit was, ver
weg en dan zit hij daar, zó rus
tig"
De razendsnelle aanhouding
van de twee verdachten verrast
Herman, Erna en Christina en
stemt hen tevreden. Maar het
geeft ook een dubbel gevoel.
„We zitten in de fase dat we ons
nog niet bewust zijn van Marcs
dood. Je weet het, je beseft het,
maar het dringt niet door. Je
bent nog helemaal niet met de
FOTO PAUL VAN WEEL
daders bezig, je hebt je emoties
niet op een rij."
„Mare was een heel recht
vaardige jongen, had gestu
deerd, had veel van de wereld
gezien, was oprecht geïnteres
seerd in andere mensen, in an
dere culturen. Bezorgd waren
we als hij aan zo n grote we
reldreis begon. Blij waren we
als hij weer thuis was, zijn ver
halen vertelde. Nu was hij bezig
zich te vestigen, net 30 jaar, zo
gaat dat. Bedrijfskunde gestu
deerd, een prima baan, een ei
gen woning, veel vrienden,
vriendinnen. Het leven lag voor
hem en dan opeens dit: dood
geschoten op nog geen twee
minuten van zijn huis. Wat kun
het jonge leven van Amsterdammer Mare
Breunis (30). Na een onbenullige verkeersru
zie werd hij in de nacht van dinsdag op
woensdag op de Amsterdamse Mirakelbrug,
in koelen bloede, in zijn buik geschoten. Een
dag na Marcs crematie kijken zijn Zutphense
moeder Erna, zijn vader Herman en zijn zus
Christina om en vooruit in verbijstering en
wanhoop: „Laat dit nooit meer gebeuren."
je anders zeggen dan dat de da
ders geen enkel fatsoen of
normbesef hebben?"
Langzaam maar zeker komen
nu de verklaringen 'los' van de
verdachten zelf. Zij proberen dc
schuld op Mare te schuiven. Hij
zou begonnen zijn met een op
merking over hun rijgedrag,
waarna zij de eerste klap zou
den hebben gegeven. Marcs
moeder kent hem het beste:
„Voor mijn gevoel heeft hij een
verdergaande ruzie willen ver
mijden. Hij is oersterk, heeft ge
roeid, aan tennis en judo ge
daan. Hij heeft gezien dat die
anderen met zijn tweeën waren
en heeft gedacht: ruzie maken
heeft geen zin, ik ga hier weg.
Toen zijn ze hem gevolgd."
Christina: „Mijn broer kan zich
niet meer verdedigen. Hij is
woordenloos gemaakt, er is nie
mand meer die zijn verhaal van
begin tot eind kan vertellen
Lof hebben ze voor de politie,
zowel in Amsterdam als in Zut
phen. De grote betrokkenheid,
de warmte, zorgvuldigheid, de
snelheid waarmee de verdach
ten zijn aangehouden. „We
moeten dit naar buiten bren
gen. als een aanklacht tegen de
ontsporing van onze samenle
ving en anderzijds omdat we
een steentje willen bijdragen
aan het voorkómen van nóg
meer van dit geweld dat maar
doorgaat en doorgaat. Joes
Kloppenburg, Meindert Tjoel-
ker. Mare Breunis. Allemaal
slachtoffers van zinloos ge
weld."
De voorzitter van de stads
deelraad Westerpark heeft Her
man en Erna, Christina en de
overige familie voorgesteld een
plaquette op de Mirakelbrug
aan te brengen, ter herinnering
aan de blinde agressie waarvan
Mare het slachtoffer is gewor
den. Ook bracht hij het idee van
de buurtbewoners over om
morgen, 7 juli, in Amsterdam
een stille tocht te houden, ter
nagedachtenis aan Mare. Ze
willen ermee tot uitdrukking
brengen hoe geschokt - op
nieuw - de samenleving is,
maar tegelijk ook: hoe machte
loos. Marcs familie steunt het
idee van harte.
it kabinet vindt, zo blijkt uit
ota, dat de diverse regio's
tojdentiteit meer moeten be-
en btn. Die hebben tenslotte
gcjpjde eeuwen heen heel ei-
vijandschappen en bouwstij-
k de rintwikkeld en het is zonde
érloren te laten gaan. On-
)ek van de Rijksplanologi-
Dienst heeft uitgewezen
teeds meer mensen in Ne-
nd behoefte hebben aan
ïnbaarheid van hun woon-
^iving.
^vjatssecretaris Van der Ploeg
ste het dilemma van de
bouwkunde en de landin-
ng: „Enerzijds treedt ver-
Ing op omdat ruimtelijke
ikkeling te veel het domein
tl technici en stedebouw-
-igen. Anderzijds zie je de
efte aan eigenheid en on-
heiding. Door juist ruim-
e ontwikkeling ook in han-
e geven van architecten en
jurhistorici denken we dat
reiken", zei hij gisteren.
3 der Ploeg pleitte dan ook
I een opmars van wat hij de
<T L' ':Cy
mSÊ
2n
/V leidt
treem-rechts
nd in Breda
RDAM ANP
- VV in Breda is 'onaange-
t verrast' door een rondlei-
die medewerkers het afge-
1 weekeinde gaven aan le-
ran de nationalistische be-
ig Voorpost. De groep
3 bij elkaar voor de jaarlijk-
ïllem van Oranje-herden-
Q 0n het Kasteel van Breda,
gens een woordvoerder
le VW was verteld dat een
\0> kunstenaars een rondlei-
|Vvilde in het kasteel waar
Oranje opgroeide. „Als we
\J Gldden geweten, hadden we
waarschijnlijk geen mede-
ing verleend", aldus de
/dvoerder.
U de bijeenkomst in het
namen 45 Voorpost-le-
1 ieel. Er waren ook politici
I iet Vlaams Blok uit België
fczig. De rechts radicale
£oep onderhoudt nauwe
Cn met haar Belgische
Verwanten.
Onder het nieuwe Museumplein zijn een parkeergarage en een supermarkt gebouwd.
Amsterdam thea van beek genieur Van Nifterik. Architect Cuy-
pers van het Rijksmuseum bemoeide
zich ermee, Berlage en Van Eesteren.
Het ooit beoogde stadsplein is het
nooit geweest.
Bijna tien jaar geleden besloot Am
sterdam dat het anders moest. Maar
hoe? Na fel oplaaiende discussies
kreeg de Deense landschapsarchitect
Sven-Ingvar Andersson opdracht een
nieuw plein te ontwerpen. Zijn mas-
terplan voor een „weidse, open ruimte
als contrast tegenover de beslotenheid
van de Amsterdamse binnenstad",
-moest het worden. De hele hoofdste
delijke culturele elite liep te hoop te
gen Anderssons plan. Directeur Rudi
Fuchs van het Stedelijk Museum
noemde zijn ontwerp een esthetisch
wanproduct en de architect een Deen
se tuinkabouter. Buurtbewoners orga
niseerden een schaduwreferendum,
waarin het plan van tafel werd ge
veegd. Ook de Welstandscommissie
oordeelde op vrijwel alle punten nega
tief. Desondanks ging de uitvoering
door. Meteen al berucht was het ont-
Stilte en gras, heel veel gras. Waar ooit
auto's raasden over het kortste stukje
snelweg van Nederland, strekt zich nu
een immense grasvlakte uit. Ruim
twee jaar was het een grote bouwput.
Menigeen vroeg zich vertwijfeld af of
het ooit nog goed zou komen. Nu leg
gen bouwvaldcers de laatste hand aan
het Museumplein in Amsterdam. Eind
deze maand wordt het plein opgele
verd en op 22 augustus feestelijk ge
opend. De eerste liefhebbers koesteren
zich er al in de zon.
Museumplein, het cultureel klop
pend hart van de hoofdstad. Rondom
het Rijksmuseum, het van Gogh- en
Stedelijk Museum en Concertgebouw.
Plek voor manifestaties, demonstra
ties, Uitmarkten en ook de plaats waar
Ajax in betere tijden zijn kampioen
schappen vierde. Geen plein in Am
sterdam, waar over de inrichting zo
veel, zo lang en zo emotioneel is ge
praat als het Museumplein. Het eerste
plan dateerde al van 1872 van stadsin-
worpen 'ezelsoor', een grasheuvel die
oploopt tot zeven meter hoog, met
daarin de toegang tot een ondergrond
se parkeergarage. Zaterdag was de
opening van die garage. Goed voor
zeshonderd parkeerplaatsen en een
ondergrondse supermarkt. Een stukje
verder ligt een ondergrondse terminal
voor 25 touringcars. Een glazen licht
cirkel en lichtlijn in het plein verschaf
fen overdag licht aan de parkeerders,
's Avonds verlichten de garagelampen
het plein.
Het zo omstreden 'oor' blijkt inmid
dels favoriet bij de Amsterdammers.
Öp de heuvel liggen ze languit in het
gras. Hun blikken glijden nu eens over
de drukke Van Baerlestraat met het
Concertgebouw, dan weer over de
parkachtige vlakte van het Museum
plein.
Aan de overzijde van het plein staat
het Rijksmuseum. Sinds kort kunnen
fietsers weer via de museumdoorgang
het plein bereiken. De hier geplaatste
natuurstenen vijver lokt. Hoewel er
nog geen druppel water in staat, zitten
mensen' al op de vijverrand, 's Winters
moet de vijver dienst gaan doen als ijs
baan. Twee glazen paviljoens, een mu
seumwinkel en café', steken moder
nistisch af tegen het klassieke Rijks
museum. Samen met de parkeergara
ge zijn deze bouwsels ontworpen door
Kees Spanjers. Een kniebuiging van
Andersson, die liever een nog kaler
vlakte zag.
Hoewel ze nog nauwelijks hun vaste
plaats hebben, is vrijwel elk bankje be
zet. Evenals de lantaarns, prullenbak
ken en ander straatmeubilair, zijn ze
door Andersson ontworpen in een
paars-rode kleur. Eigenlijk zouden op
het immense grasveld ook ligstoelen
moeten staan, zoals je die bijvoorbeeld
vindt in de Parijse parken. Maar, dit is
Amsterdam en ze zouden al snel ge
pikt zijn.
Bij het onlangs heropende Van
Goghmuseum met de nieuwe vleugel
van de Japanse architect Kisho Kuro-
kawa staan inmiddels de nog zeer frele
Japanse kers- boompjes. Een geschenk
in het kader van de vierhonderd jaar
FOTO QPD PHIL NIJHUIS
betrekkingen tussen Necjerland en Ja
pan. Aan de overzijde is de 'halfpipe'
voor skaters en skateboarders weer in
opbouw. Aan de jeu-de-boules baan,
het volleybal- en basketbalveld wordt
de laatste hand gelegd. Bij het Ameri
kaanse consulaat zijn het Zigeuner- en
Ravensbrückmonument weer her
plaatst. Tuinlieden zijn druk in de
weer met bloeiende planten. Alleen bij
deze bezinningsplekken stond Anders
son een bloementuin toe.
Het gras moet nog groeien, dus
staan er nog hekken om de immense
grasvlakte. Het is allemaal een tikkeltje
saai en weinig getuigend van de zo be
oogde grootstedelijke allure, die he
plein uitstralen moet. Het zal moeten
komen van de mensen en van de toe
komstige manifestaties op het plein.
Dat die evenementen tot het verleden
zouden behoren, is een hardnekkig
misverstand. Onder het plein zijn zelfs
speciale 'evenementenputten' aange
bracht, met aansluitingen voor gas,
water en licht. Eind augustus bijt de
Uitmarkt het spits af.
NWI ziet niets
in huizenplan
van kabinet
de bilt anp
Het Nationaal Woninginstituut
(NWI) ziet erg weinig in het ka
binetsplan om huurders met la
ge inkomens een premie te ver
strekken zodat ze makkelijker
een huis kunnen kopen. In de
prijscategorie die het kabinet
noemt, gaat het volgens NW1-
directeur D. Tommei „voor het
overgrote deel om impopulaire
en matig onderhouden hui
zen." Dat zou betekenen dat
kopers veel geld aan onder
houd kwijt zijn. Alleen voor
mensen met een behoorlijk ei
gen vermogen is de regeling in
teressant, verwacht Tommei.
Het kabinet stelt voor om huur
ders die een huis kopen van
183.000 gulden of minder een
maandelijkse premie van maxi
maal 300 gulden te geven.
Volgens het NWI is een ander
nadeel dat inwoners van 'dure'
provincies minder vaak gebruik
kunnen maken van de koopbij
drage, omdat daar nauwelijks
huizen van onder de twee ton
worden aangeboden. Als de
plannen doorgaan, stelt het
NWI voor een koopprijsgrens
per regio vast te stellen.
Naast de plannen van het ka
binet, hebben ook de PvdA,
WD, D66 en het CDA een geza
menlijk wetsvoorstel met het
zelfde doel ingediend. Dat is
volgens die fracties gunstiger
voor mensen met lage inko
mens.
HAVO, VWO
in 1 jaar
HEE3
Erasmus College
Vestigingen te Breda. Eindhoven.
Haarlem, Maastricht. Rotterdam
nfo landelijk secretariaat: Tel. 040 251 81 1>
"EEN (ONDERWIJS)KLASSE BETER"
