m
Afzeggingen deren 'North Sea' ni
J
a
zz
Materiaal als ecologisch statemei
nORTH SE a
'Fes
itirai
Een North Sea in Zuid-Afrik
Cultuur Kunst
Eurythmics
verbindt
Greenpeace
en Amnesty
Winston Mankunku Ngozi komt met een octet met altist Robbie Jansen en zangeres Sylvia Mdunyelwa naar North Sea Jazz.
Zo haalt het evenement jazz-
veteranen als Yusef Lateef, He
len Merrill Sir Rolands Han-
na, Cecil Taylor (dit jaar Bird-
winnaar) en Lou Donaldson
zelf in huis. Treedt de Brazili
aanse fijnproever en meester-
arrangeur Dori Caymmi als
speciale gast van de Haarlemse
zangeres Josee Koning hier op
(zaterdag).
De 75-jarige meester-saxofo-
nist Teddy Edwards staat op
een podium met de Nederland
se trompettiste Saskia Laroo.
Herbie Hancock kruist het flo
ret met Total Touch-zangeres
Trijntje Oosterhuis in een su
bliem Gershwin-pïoject. Good
old drummer Louie Bellson tart
de tand des tijds met een El
lington Reunion Orchestra,
maar begeleidt elders in het
Haagse doolhof ook de Poolse
DER HddG 1
meester-pianist Adam Mako-
wicz. Het Ellington-jaar wordt
verder luister bijgezet met spe
ciale projecten van David Mur
ray (die vooral diens arrangeur
Billy Strayhorn belooft te eren),
de Cotton Club Revue en het
Smithsonian Jazz Masterworks
Orchestra.
In de special-interests-afde-
lingen van het festival zijn veel
belovende aanbiedingen sa
mengesteld rond de jiddische
klezmer-muziek, de Franse im-
pro-jazz, de Zuid-Afrikaanse
muziek en de Bay Area Jazz.
Zoek in het programma naar de
namen van David Krakauer
Klezmer Madness, Medioni
(met trompettist Frank Lon
don) en gitarist Elliot Sharp (sa
men met de radicale gitaristen
Vernon Reid en David Thorn)
en 'a wonderful time will be
guaranteed for all'.
In de Franse sector moet
worden gelet op de namen van
Yves Robert, Henri Texler en
Louis Sclavis, de Zuid-Afrika-.
nen gaan terecht prat op de
verdiensten van pianist Moses
Taiwa Molelekwa en tenorist
Winston Mankunku Mdunyel
wa en de fusion van gitarist Se-
laelo Selota. De mooiste nieuwe
jazz uit San Francisco komt van
Omar Sosa, oorspronkelijk een
Cubaan die son en danzon fraai den nogal eens aanleiding ge-
vermengt met soul, funk en r weest om vraagtekens te plaat -
&b. sen bij de dieper liggende artis-
Juist die veelheid en variatie tieke motieven van dit grootste
in het aanbod van het North evenement in zijn soort in Eu-
Sea Jazz Festival is in het verle- ropa. Het is de kift of anders de
plaatsvervangende Ne;
se schaamte die stee;
treedt als we ergens
zijn.
North Sea biedt dit
fantastisch geselecteei
gramma aan met een o
de multi-ethnische scl
naast superieur enterta
Wie gaat nou niet kijk
de gospelrevue uit
(Kirk Franklin?). Wie
plat als Elvis Costello
betoon betuigt aan de
van Burt Bacharach? Wi
het hoofd af voor de
legende Wilson Pickett,
gablues van B.B. King,
shoe-pop van Al Jarre;
lichtvoetige West-Al
counter-tenor van
N'Dour?
Te weinig traditie? N
senteert de big beat-dr
Max Roach, Louise
vin Jones en Al Fostei
zaal! Te weinig jong tali
te denken van de optrei
Joshua Redman, Roy H
Eric Vloeimans en het
eure kwartet van Branf;
salis op de openingsav
weinig fusion met nat
Stanley Clarke, Dave Y'
Metheny, Steps Ahead
Scofield? Nauwelijks C
La Vieja Trova San
Mare Ribot, Orquestra
Celia Cruz en Arturo
dan?
Nee, het is jammer di
gevoelige afzegg'
maar de pret zal er niet
om zijn.
In maart van het jaar 2000 komt het er van. In
het Zuid-Afrikaanse Kaapstad staat dan drie da
gen lang het North Sea Cape Town Jazz Festival.
Een samenwerking tussen het Nederlandse fes
tival en zijn partners van ESP Afrika. Begonnen
met een droom van ESP's Rasliid Lombard,
sinds enkele jaren bezoeker van het festival in
Den Haag.
North Sea Jazz-directeur Theo van den Hoek
weet het nog goed: „Rashid was hier al eens ge
weest en kwam vorig jaar bij ons aankloppen.
Hij had een droom. Een jazzfestival in Kaap
stad. Of we daarbij wilden helpen. We zijn gaan
praten met als resultaat dat Rashid Lombard is
ingetrokken in het kantoor van North Sea Jazz
Roadmanagers uit Zuid-Afrika hebben ervaring
kunnen opdoen met de organisatie van een
groot festival. Hun Zuid-Afrikaanse jazz presen
teert zich eerst hier, op het dakterras van het
Nederlands Congres Centrum dat 's zondags
wordt omgedoopt tot South African Stage.
„Een doorsnee van onze jazzmuziek,
je de traditionele invloeden van onze i
terughoort," zegt Rashid Lombard. „T;
die zichzelf al volop bewezen hebben
nieuwkomers". Pianist Moses Taiwa Mol
en gitarist Jimmy Dludu zijn van die ta
In de Sheer All Stars spelen muzikanten
renlang in obscuritieit hebben moeten
en tenorist Winston Mankunku Ngozi ko
een octet met altist Robbie Jansen en z<
Sylvia Mdunyelwa. Ngozi zelf speelde tij;
Apartheid al met blanke musici samen
moest zijn kunsten toen nog vanachter e
dijn laten horen vanwege de rassenwetge
Theo van den Hoek: „Er komt een vi
met tachtig man naar het North Sea
Muzikanten, tv-ploegen, journalisten.
val heeft een enorme hoeveelheid pi
gekregen in Zuid-Afrika. Wat de NPS
opneemt, zal ook in Zuid-Afrika worde;
zonden. ESP wilde beslist de naam No
erin houden, vandaar North Sea Cap
Jazz Festival."
DINSDAG 6 JULI 1999
Eschkenazy nieuwe concertmeester
Amsterdam De violist Vesko Eschkenazy (Bulgarije, 1970) is be
noemd tot concertmeester van het Koninklijk Concertgebouw
orkest. Hij neemt de functie over van Rudolf Koelman, die op
stapte omdat zijn benoeming van een jaar geleden niet werd
omgezet in een definitieve aanstelling. Eschkenazy doet het
concertmeesterschap afwisselend met de Amerikaan Alexander
Kerr. Eschkenazy was in 1995-1996 al concertmeester bij het
Radio Kamerorkest en vervult die functie sinds het daaropvol
gende seizoen bij het Nederlands Philharmonisch Orkest.
Martinus Nijhoff Prijs voor Cornips
Amsterdam Het bestuur van het Prins Bernhard Fonds heeft de
Martinus Nijhoff Prijs voor vertalingen dit jaar toegekend aan
Thérèse Cornips. Aan de oeuvreprijs is een bedrag van 100.000
gulden verbonden. Prins Bernhard reikt op 28 oktober in de
Nieuwe Kerk in Amsterdam de prijs uit. Cornips heeft zich ge
durende een periode van ongeveer 25 jaar beziggehouden met
de vertaling van bijna alle delen van de romancyclus 'Op zoek
naar de verloren tijd' van de Fransman Marcel Proust. Ze ver
taalde eveneens 'De bastaard' van Violette Leduc, 'Heksen en
heksenprocessen' van Kurt Baschwits, 'In koelen bloede' van
Truman Capote en werk van Hesse, Koltes en Lind. Ook verta
lingen van toneelstukken van onder meer Jane Bowles en Mar-
guérite Duras staan achter haar naam.
Koolhaas bouwt muziekzaal in Porto
rotterdam/porto De Rotterdamse architect Rem Koolhaas
heeft de ontwerpwedstrijd voor een nieuw muziektheater in het
Portugese Porto gewonnen. Het theater zal worden gebouwd
omdat Porto in 2001 samen met Rotterdam Culturele Hoofd
stad is en onderdak moeten bieden aan een symfonieorkest.
Willem Goossens overleden
Hilversum Willem Goossens, in 1936 oprichter van het Groot
Nederlandsch Volkstooneel (later: het Willem Goossens Volks
toneel) is zondag is zijn woonplaats Hilversum overleden. Hij
was 85 jaar. Het Willem Goossens Volkstoneel bestond tot en
met 1962 en was regelmatig te bewonderen in Carré in Amster
dam, het Scala in Den Haag en Luxor in Rotterdam. In de oor
log, toen Goossens in het verzet zat, gaf het gezelschap illegale
voorstellingen. Goossens was verder als producent actief: hij or
ganiseerde onder meer ijsrevues en exploiteerde variététhea
ters. Goossens opereerde onder de naam Will Redley ook in an
dere Europese landen en in Israel.
Russisch Staatscircus naar Leiden
leiden Het Groot Russisch Staatscircus staat in de kerstperiode
met een nieuw programma in Leiden. 'Arkadya, Parallel' is van
23 tot en met 27 december te zien in de Leidse Groenoordhal-
len. Arkadya wordt een nieuwe vorm van circus genoemd waar- j
bij de verschillende acts in een verhaal samenkomen. Door de
speciale choreografie, muziek en kleding ontstaat een bijzonde
re melange van theater, ballet en circus dat volgens het staats
circus met niets te vergelijken is.
Jubileumproductie van Otis
leiden Musical gezelschap Otis verzorgt naar aanleiding van
haar tienjarig bestaan een jubileumproductie met hoogtepun
ten uit de musicals 'Jesus Christ Superstar' en 'Les Miserables'.
De groep staat 11, 12 en 13 november op de planken van de
Stadsgehoorzaal. De kaartjes zijn nu al te bestellen via de Oti-
sphone: 071-5146362.
Collegium Voci bezoekt Canterbury
alphen aan den rijn Het meisjeskoor Collegium Voci uit Alphen
aan den Rijn reist overmorgen naar Canterbury, Engeland om
daar deel te nemen aan het vijfdaagse Canterbury International
Choral Festival 1999. Collegium Voci is als enig koor uit Neder
land uitgenodigd voor het festival. Samen met koren uit Cana
da, de Verenigde Staten, Schotland, .Finland en Engeland zingt
het meisjeskoor in Canterbury Christ Church College vlakbij de
beroemde kathedraal. Op zondagavond vindt een gezamenlijk
concert plaats van alle deelnemende koren.
Zo'n 170 formaties actief tijdens bijna 250 concerten op zestien podia
'Aan een boom zo vol be
laden, mist men een, twee
pruimpjes niet!' De 24ste
editie van het North Sea
Jazz Festival, komende
vrijdag, zaterdag en zon
dag, zich afspelend in alle
zalen van het Nederlands
Congrescentrum in Den
Haag, mag dan een overla
den programma tonen,
juist de onverwachte af
zeggingen doen festivaldi
recteur Theo van den
Hoek en ongetwijfeld vele
geïnteresseerden pijn.
den haag john oomkes
SoLilster Isaac Hayes (South
Park) komt niet, Bryan Ferry en
Billy Preston missen de boot.
DJ Frederic Galliano haalt Den
Haag niet. The Desert Eagle
Discs, Chuck E. Weiss en Badi
Assad laten naar zich hunkeren.
Hugh Masakela en Abdullah
Ibrahim zijn er niet bij, net nu
het festival er - als Ajax - in ge
slaagd is een Zuid-Afrikaans fi
liaal (het North Sea Cape Town
Jazz festival) op te zetten. Het
lijken peanuts in een assorti
ment dat zich oeverloos lijkt uit
te strekken; het is het aller
minst. Wie iets van jazz of jazz-
verwante muziek wil begrijpen,
dient te beseffen dat iedere ar
tiest in wezen uniek is.
Geen enkele vervanging vol
doet dan ook helemaal. North
Sea Jazz boekte snel de legen
darische latinfunk-band Man
drill (zondag, Statenhal) en
contracteerde de Acoustic
Blues Summit featuring Joe
Louis Williams, Matt 'Guitar'
Murphy Billy Branch (zater
dag). Sloeg toe, toen bleek dat
het trio van hammondorganist
Meivin Rhyne (ooit begeleider
van Wes Montgomery) rond
toerde, voegde het trio van de
Franse pianiste Benoit Delbecq
aan het programma toe en liet
de Zuid-Afrikaanse muzikant
Moses Taiwa Molelekwa invlie
gen, terwijl de Newyorkse DJ
Spooky Galliano aflost.
Geen man overboord: er blij
ven door de bank genomen
zo'n 170 formaties actief tijdens
bijna 250 concerten verdeeld
over zestien podia. Een groot
deel van het aanbod is exclusief
geboekt voor 'Den Haag' en zal
tijdens het restant van de zo
merfestivals (Nice, Montreux,
de Italiaanse festivals, San Se
bastian, Londen) niet te zien en
te beluisteren zijn.
londen louis du moulin
Normaliter moet er op Dave
Stewart worden gewacht, maar
gisteren liet Annie Lennox het
hele minutieuze dagschema le
lijk in de soep lopen. De inter
nationale pers verzameld aan
de voet van de Tower Bridge
had evenwel geen moeite met
het lange wachten om onduide
lijke redenen, want groot
nieuws lag in het verschiet: de
onverwachte doorstart van Eu
rythmics, nog eens extra inte
ressant vanwege de koppeling
aan een langlopende wereld
tournee ter promotie van
Greenpeace en Amnesty Inter
national. Niet zo verwonderlijk
dus dat de officiële bekendma
king van die unieke combine
plaatsvond op de Rainbow
Warrior II, waarop meteen 'n
voorproefje werd gegeven van 't
pas rond oktober verschijnende
herenigingsalbum 'Peace'.
Een slim opgezette comeback
van het Britse koningskoppel
Annie Dave, dat in de jaren
tachtig toonaangevend was,
maar die daarna met hun solo
projecten nooit meer echt
greep kon krijgen op de tijd
geest? „Cynici zullen altijd wel
een reden vinden om iets bij
voorbaat af te kraken. Maar als
we naar hen zouden luisteren,
zou ik thuis bij mijn twee kin
deren zijn gebleven en Dave in
stilte met filmmuziek zijn bezig
gebleven," reageerde Lennox
(44) koeltjes op de geventileer
de achterdocht ten aanzien van
de omhelzing van zo correcte
organisaties.
Van een onvervalste reünie is
volgens Dave Stewart (46) trou
wens geen sprake, omdat Annie
en hij nooit formeel een punt
achter hun samengeschreven
succesverhaal (goed voor een
platenafzet van 50 miljoen
exemplaren) hebben gezet. „Al
meer dan twintig jaar is er iets
tussen ons dat ons steeds sa
mendrijft en vervolgens de
mooiste songs oplevert. Soms
gebeurt er jaren helemaal niets,
maar nu is kennelijk de tijd op
nieuw rijp," aldus de weer eens
geblondeerde gitarist, die Len
nox ooit als serveerster leerde
kennen, met haar als vriendin
eerst de new wave-band The
Tourists begon en vervolgens
(al snel slechts als muzikale
partner) overschakelde op soul
volle syntipop met de twee
eenheid Eurythmics. „Aan echt
plannen hebben we nog nooit
gedaan. We zien altijd wel hoe
lang de chemie werkt. Maar,
wees gewaarschuwd, we sluiten
niet dat jullie over twintig jaar
nog niet van ons af bent.
De verlenging van het be
staan als Eurythmics vloeit in
direct voort uit het eenmalige
optreden ter gelegenheid van
de ontvangst van een speciale
Brit Award voor het hele oeuvre
in februari jongstleden. „We
zijn toen bij elkaar gaan zitten
en voordat we het wisten had
den we zes nummers. Daarna is
de stap naar een heel nieuw al
bum maar klein geweest."
Het 'spontane proces' had al
snel de sfeer van 'We moeten
wel verantwoord het nieuwe
millennium in, dat zijn we met
z'n allen tegenover onze kinde
ren verplicht'. Vandaar dat de
extra dimensie die het verbond
met Greenpeace en Amnesty
International betekent zich ei
genlijk vanzelf aandiende.
„Even heb ik nog gedroomd dat
het album 'The Glove' ('De
Handschoen') moest gaan he
ten, omdat Michael Jackson
ook in die droom voor kwam.
Maar we wisten zelf dat aan de
ze plaat meer vast zat. Dat het
ons niet meer te doen is om on
ze naam te vestigen, die tijd
hebben we gehad. Dus hebben
we zelf contact gezocht met de
twee organisaties, waarvoor we
in het verleden al geregeld ac
tief zijn geweest."
Amnesty-directeur David Bull
en Greenpeace-topman Peter
Melchett moesten bekennen
dat ze het zelf ook best wat
vreemd vonden dat hun 'mo
reel op elkaar aansluitende' or
ganisaties nog niet eerder op
deze wijze de handen ineen
hebben geslagen. Een kwestie
van te druk bezig zijn met de ei
gen aandachtsgebieden, res
pectievelijk de onderdrukte me
demens en de verwaarlozing
van onze plaheet, was hun be
scheiden conclusie. Over de
voorgestelde driehoeksrelatie
met Eurythmics waren ze van
zelfsprekend direct enthousiast
geweest. Vooral omdat ruim
schoots bewezen is dat een
klinkende showbizznaam ga
rant staat voor een geweldige
dosis publiciteit en deuren kan
openen die anders gesloten
blijven. Het streven is om aan
de gezamenlijke campagne in
totaal een miljoen nieuwe le
den over te houden. Daarnaast
wordt gemikt op een flinke fi
nanciële klapper, omdat naar
de inschatting van Stewart
van elk concertkaartje ongeveer
tien pond (ongeveer 35 gulden)
moet kunnen worden overge
dragen aan Greenpeace en Am
nesty International Om de kas
sen zoveel en zo snel mogelijk
te spekken worden in eerste in
stantie de rijke landen be
speeld.
In het eerste deel van de
'Peace Tour' die op zaterdag
18 september in Keulen begint,
zit Nederland evenwel niet op
genomen. Een schoonheids
foutje, vond ook Dave Stewart
die maar wat graag hier komt.
„Natuurlijk doe ik er alles om
Ahoy" of een andere locatie bij
jullie nog in te roosteren. Het
zou ook te gek zijn als we Hol
land lang zouden laten wach
ten. De Rainbow Warrior vaart
nota bene onder Nederlandse
vlag!"
Ethiopische kunst van papier-maché
Wij maakten vroeger Jan Klaas-
sen, Katrijn en De Dood van
■Pierlala van papier-maché, een
deegje van papierafval dat je al
le kanten op kon kneden. Dat je
met natgemaakte papierpulp
meer kunt vervaardigen dan
wat poppenkastpoppen, zelfs
letterlijk en figuurlijk tot grote
hoogte kunt groeien, bewijst de
Ethiopische beeldhouwer
Mickal Bethe-Selassie in het
Tropenmuseum in Amsterdam,
waai- in een speelse opstelling
28 beelden van hem staan.
Bethe-Selassie werd in 1951
geboren in Dire-Dawa, naar
zijn zeggen de derde stad van
Ethiopië. Toen zijn vader over
leed, verhuisde het gezin naar
Addis Abeba, waar Mickal ken
nis maakte met de grote, toen
nog mondaine wereld. De Ethi
opische hoofdstad kende een
moderne, bijna Amerikaanse
levenswijze. Maar in 1974
kwam er een dictatoriaal be
wind dat keizer Haile Selassie
verdreef en gewelddadig optrad
tegen oppositie en intellectue
len. Bethe-Selassie, die al naar
Frankrijk was gegaan om daar
het lyceum te volgen, besloot
om niet terug te keren naar zijn
geboorteland. „Het Parijse
kunstklimaat was aantrekkelijk,
ik had absoluut geen trek om
mij in een revolutionair strijd
gewoel te mengen. Ik ben geen
krijger."
Krijgers zijn wel te zien op de
tentoonstelling in het Tropen
museum. Geen oorlogszuchti
ge, maar goedaardige krijgers.
Bethe-Selassie: „Mijn krijgers
zijn universeel, spirituele war
riors die in alle culturen voor
komen. Zij komen niet met oor
log maar met een goede bood
schap, ze zijn goede bescher
mers." De krijgers zijn welis
waar groot van gestalte, maar
volgens Bethe-Selassie bieden
ze bescherming, zoals de ka
tholieke kerk 'engelbewaarders'
kent.
Kinderen zullen opgetogen
zijn als ze in het Tropenmuse
um het beeldendorp van Bethe-
bruik, kan ik zelfs tot
hoog gaan. Ik maak
frame van hout en kip
Als er ooit nog eens es
naar mijn beelden w
maakt en men met rö
paratuur mijn beeli
doorlichten, zien ze d<
me al een beeld op ziel
Als kunstenaar is
lassie autodidact. Hij
zijn speciale techniek
gemaakt. Hij maakt m(
tale beelden, die verf
ge wijs vederlicht ziji
Afrika-conservator Paii
in zijn eentje met een
drie meter hoog door
van het Tropenmusei
'zeulen' viel de mond
collega's open.
Mickal begint met kr
pier. „Als dat gesel
week ik het twee dagen
en voeg er dan behan
toe. Ik krijg dan een pr
je. Om de basis van
wat te verstevigen gc
soms wat gips bij. En
ik de pulp laag voor lal
het frame. De manier
ken is een beetje verv
het Ethiopische vlechtv
Waarom snijdt en
niet in hout, de tra
manier van Afrikaan!
houwen? Bethe-Selasi
praktische reden is da!
werken lawaai maakt
pikken mijn Parijse bil
Een tweede overwegü
papier licht is en mijn
gemakkelijk te vervoe
Verreweg de belangd
den is dat ik met mijn
aalkeuze een 'ecologis
ment' wil afleggen: er
nen al zoveel bossen
reld en voor mij is
lisch om met papier
ook al omdat ik p
tweede gebruik geef.'
'Het magische woud:
van Mickal Bethe-Se
2 januari 2000 in het
museum, Linnaeu
Amsterdam-Oost.
werkdagen van 10.00
uur; op zaterdag en
van 12.00 tot 17.00 u
Annie Lennox en Dave Stewart aan boord van het Greenpeace-schip de Rainbow Warrior II.
Een beeld van de Ethiopische beeldhouwer Mickal Bethe-Selassie, te
zien in het Tropenmuseum in Amsterdam. foto gpd
Selassie in mogen. Ouders zul
len de nodige moeite hebben
om hun kroost ervan te weer
houden op de rug van een
paard of in de nek van een
giraffe te klimmen. Want niet
alleen de vorm is uitnodigend
herkenbaar, ook de felle en hel
dere acrylverf die Bethe Selassie
gebruikt om zijn beelden te
kleuren, zullen jeugdige bezoe
kers sterk aanspreken.
„Het kan wel een stootje ve
len", glundert Bethe Selassie en
als bewijs daarvan klopt hij met
zijn knokkels hard op een uit
stekende arm: „Het beeld is
sterk. Met de techniek die ik ge-
