Rood licht tegen de muisarm
WALKER
Multi Media
Griezelen met Dracula
Engelen met schietgebedjes
ZATERDAG 3 JULI 1999
Een wekelijkse rubriek waarin een paar websites worden beli<
die nieuw of origineel zijn, dan wel inspelen op de actualiteit.
KINDERWERK
Een groen icoontje is alles wat
op het beeldscherm zichtbaar
wordt. Wie een muisarm wil
voorkomen - volgens staatsse
cretaris Hoogervorst van sociale
zaken dé beroepsziekte van de
volgende eeuw - kan dat ikoon-
tje maar beter op z'n pc instal
leren.
Waarschuwt de tachograaf een
vrachtwagenchauffeur voor te
lange rijtijden, de Beeldscherm
tachograaf doet hetzelfde bij te
langdurig werk achter de com
puter. Een oplossing om chro
nische klachten te verhelpen is
het niet. Maar voorkomen is
beter dan genezen. En daar le
vert deze software een bijdrage
aan.
Werkend Nederland lijdt de
laatste jaren in toenemende
mate aan RSI (Repetitive Strain
Injury), oftewel een 'muisarm'.
Het is een hypermoderne aan
doening die in Nederland ei
genlijk pas sinds een jaar of vijf
wordt gesignaleerd, maar die
met het toenemende pc-ge-
bruik steeds grotere en daar
door zorgelijker vormen aan
neemt.
'In 1994 vingen we de eerste
signalen op. RSI was hier toen
nog een volstrekt onbekende
ziekte', zegt Jan Warning. Hij is
arbo-deskundige van FNV
Bondgenoten en bedenker van
de Beeldschermtachograaf. Het
was in die tijd dat de bond voor
het eerst door werknemers op
hun probleem werd gewezen.
RSI is een van de minder pretti
ge kanten van de vooruitgang.
De muisarm ontwikkelt zich bij
overmatig en repeterend werk
op de computer. Ontsteking en
slijtage van ledematen en ge
wrichten zijn het mogelijke ge
volg. 'Het gaat om pijn aan de
bovenste ledematen, variërend
van de vingertoppen tot aan de
nek. Het is een statische belas
ting. Het gevolg is spanning op
de schouder, waardoor de
bloedtoevoer onvoldoende
wordt'.
Alarmfase
Fase één zijn klachten tijdens
het werk. Een stap verder blijft
de pijn zich ook daarna voor
doen. De alarmfase treedt in als
ook na langdurige rust de pijn
blijft en geen herstel meer
merkbaar is. In het internatio
nale medisch tijdschrift The
Lancet gaf de Canadese weten
schapper Yassi aan dat gene
zing van een muisarm een
moeizaam proces is en dat de
maatschappelijke kosten (ziek-
tegeld en zelfs WAO) in de VS
en West-Europa op zo'n veertig
miljard dollar mogen worden
geschat. In Amerika gaat het bij
beroepsziekten nu reeds in zes
tig procent van de gevallen om
RSI. In Nederland, dat verhou
dingsgewijs bijna tweemaal zo
veel beeldschermwerkers telt
(34 procent) als andere Europe
se landen, ligt dat percentage
reeds op veertig.
De eerste verontrustende signa
len hier kwamen drie jaar gele
den naar buiten tijdens de eer
ste nationale beeldschermdag.
Sindsdien kan de muisarm re
kenen op meer begrip en wordt
er meer aan voorlichting ge
daan. Jan Warning: 'Het heeft
bijgedragen aan de bewustwor
ding, maar verder is er in be
drijven weinig mee gebeurd.
RSI-patiënten worden in de
watten gelegd met een goede
stoel, een voetenbankje en an
dere hulpmiddelen. De rest van
de mensen werkt nog steeds in
dezelfde omstandigheden'.
Met de Beeldschermtachograaf,
waarvoor FNV Bondgenoten
zo'n twee ton aan ontwikke
lingskosten uittrok, kan het eu
vel vroegtijdig worden gesigna
leerd. Het is software die een
voudig op de computer kan
worden geïnstalleerd en dan de
'pc-belasting' registreert. 'Het is
een snelheids- en intensiviteits-
meter. De tachograaf registreert
bijvoorbeeld het aantal aansla
gen en muisklikken per halve
minuut'.
Test
Het bijzondere is, vervolgt de
bedenker die in samenspraak
met de ergonomische consul
tant VHP uit Den Haag en de
Amsterdamse multimediapro
ducent Full Moon tot de disket
te is gekomen, dat de gebruiker
meer krijgt dan voorlichting.
Met de software kan een test
worden uitgevoerd, een per
soonlijk profiel worden inge
steld en ten slotte worden ge
signaleerd wanneer het fout
gaat.
Het icoontje op de taalbalk
springt bij langdurig werken
van groen naar oranje naar
rood (wanneer langer dan zes
uur per dag de toetsen van de
pc worden beroerd). Het geeft
ook tussentijds signaaltjes dat
een rustpauze nodig is. War
ning: 'De bedoeling is dat een
werknemer ermee naar zijn
chef kan gaan. Hij heeft iets
waarmee hij kan aantonen dat
hij al dagen 'in het rood' staat.
Ook voor de Arbeidsinspectie is
het een tastbaar bewijs'.
Hoe langduriger op een pc
wordt gewerkt - bijna een kwart
van de beeldschermwerkers in
Nederland zit zelfs langer dan
de wettelijk toegestane zes uur
per dag achter het toetsenbord
- hoe groter de kans op RSI-ver-
schijnselen.
Aan de kwaal zelf verhelpt de
Beeldschermtachograaf op zich
niets. Het is een puur preven
tief hulpmiddel. 'Zoals een
rood stoplicht niet voorkomt
dat iemand doorrijdt, maar het
kan wel ongelukken voorko
men', zegt de beleidsadviseur
van FNV Bondgenoten.
De Beeldschermtachograaf is te
bestellen bij FNV Bondgenoten
(tel. 030-2738.600 of per email:
mariedel@bg.friv.nl). De disket
te kost 80 gulden, FNV-leden
betalen 20 gulden.
eventueel alleen de printshop
kopen.
Min. systeemeisen: PC 486/66
Mhz, 8 Mb Ram, Windows
3.1/95/98. Macintosh: 68040,16
Mb Ram, Systeem 7.1. Prijs:
49,90 gulden. Zonder printshop:
34,90 gulden en de printshop al
leen: 34,90 gulden.
Pirates Captain's Quest, dat
Valkieser voor Discovery Chan
nel MultiMedia produceerde, is
HEINZ
een cd-rom die je spelenderwijs
op de hoogte brengt hoe de pi
raterij van weleer precies in el
kaar stak. Het bleef niet alleen
bij enteren van rijk bevoorrade
koopvaardijschepen; om het als
piraatkapitein goed te doen,
kwam er meer kijken.
Natuurlijk wordt er gevochten
(het liefst man tegen man met
zwaarden als wapen), maar je
Cye is een betaalbare robot die
iedereen thuis zelf kan gaan
programmeren. Het apparaat,
dat oogt als een veredelde gras
maaier is volgens de makers de
droom van elke amateur-robo-
ticus. Maar wat Cye nu precies
allemaal kan, afgezien van wat
heen en weer rijden volgens
een voorgeprogrammeerde
route, blijft op de website een
beetje onduidelijk. Kennelijk
gaan de bouwers er van uit dat
de programmeur wel een zinnig
karwei kan verzinnen voor de
robot, die bij lange na nog niet
de charme heeft van de kleine
R2D2 uit Star Wars, en natuur
lijk helemaal niet kan wedijve
ren met Data uit Star Trek. Cye
is echter geen verzinsel en is
bereikbaar voor iedereen die er
1500 gulden voor over heeft. En
misschien kan een handige jon
gen hem leren om 's morgens
koffie of thee te zetten.
www.personalrobots.com
De Tour de France, die net van
start is gegaan, is bij uitstek een
evenement voor het hyperactu-
ele medium Internet. De NOS
heeft zeer fraaie website ge
maakt voor mensen die zonder
het nadrukkelijke commentaar
van Mart Smeets alle wetens
waardigheden over de tour
eens rustig willen bekijken. De
website is zeer uitgebreid: etap-
peverslag, alle rangschikkingen,
laatste nieuws, een overzicht
van de deelnemers en de ge-
KRUISWOORDRAADSEL
HORIZONTAAL:
1. Keg; 3. zet; 6. muzieknoot; 9. geliefde
van Zeus; 10. vrouwelijk zoogdier; 12.
wandpilaster; 14. tropische vrucht; 16.
in een volgende ronde gekomen (sport);
19. rondhout; 20. oude lengtemaat; 21.
laurierachtige boom; 26. reeks; 27.
grondsoort; 29. dwergbuffel op Celebes;
31. voorzetsel; 32. familielid; 33. hecto
gram; 34. gat in het ijs.
VERTICAAL:
1. Scherpzuur; 2. loofboom; 4. afgelo
pen; 5. onontgonnen; 7. ontploffing; 8.
brilslang; 11. netelige toestand; 13. aan
tekenen; 15. voorzetsel; 17. tijdperk; 18.
bladgroente; 21. springloop; 22. half
(Latijn); 23. winters voertuig; 24. goed
keuring; 25. guit; 28. lidwoord; 30.
grootmoeder.
Oplossing van vrijdag:
Horizontaal: 1. Waterrad; 5: natellen; 6.
sate; 8. fort; 10. rumba; 12. frees.Verti-
caal: 1. Wanbof; 2. tetter; 3. rijles; 4.
agent; 7. armee; 9. tref; 11. aas.
Het Artwalker Project gaat ovB
kunst in de directe omgeving jj
Klik op een kaart van de were1
en kijk hoe kunstenaars hun 1
stad of dorp in beeld gebrachl
hebben. Dat levert een reeks M
fraaie schilderijen op, vaak v<|j|
zonnige vakantie-oorden me j|
huizen in fraaie pasteltinten. I
Maar ook landschappen in vc
landen en zelfs universiteitst»
reinen zijn, door de kunstens j
in de tijd stilgezet, terug te vü
den. De werken kunnen via li i
ternet zelfs worden aangekoc I
www.artwalker.com
Zoek op Internet naar je eigeiJ
artiest om voor wat sfeer te ztfl
gen op je feest. Dat kan via h«.j
ArtiestenNet. Er is een enonrB
aanbod beschikbaar. Niet al-i
leen zangers en muzikanten,
maar ook mimespelers, portnM
tisten, acrobaten en ga zo no®
maar een tijdje door. De echtl
toppers zitten er niet tussen, J
maar er zijn dan ook weinig j
mensen die tienduizend gul- 'ft
dens kunnen investeren om p
Rob de Nijs of Lee Towers in L
huis te kunnen halen.
www.kies.com/artiesten
moet ook het schip en de be
manning in conditie houden:
dus ratten afschieten voordat er
een plaag ontstaat, proviand in
slaan in handelssteden en on
derhandelen met mede- en te
genstander. Vertrouw niemand,
is het devies en komt het tot
een gevecht, dan is het zaak om
goed te laveren, want de ka
nonskogels vliegen over en
Het gangbare beeld van de en
gel, een lieftallige door de
schepper gezonden cherubijn,
wordt in het computerspel 'Re
quiem, Avenging Angel' aan
flarden geschoten. Het gaat hier
om een combinatie van een
schiet- en adventurespel, dat
volgens de makers 'modern
vermaak met bijbelse propor
ties' garandeert.
De gedachte achter het spel is
even origineel als platgetrapt:
de eeuwigdurende oorlog tus
sen hemel en hel. De strijd tus
sen goed en kwaad is deze keer
echter voorzien van een smake
lijke saus die futuristische, sa
distische en natuurlijk religieu
ze elementen bevat.
Na een oogstrelend introfilmpje
wordt direct duidelijk wat de
taak van de hoofdpersoon (de
speler) is: het afwenden van de
totale ondergang van de mens
heid. Duizenden jaren geleden
kijkt de schepper bezorgd naar
beneden. Zijn grootste experi
ment - de mens op aarde -
wordt geplaagd door hebzucht,
corruptie en onnozelheid. Het
'Hemelse Engelenleger' raakt
verdeeld omdat hun 'baas' zo
ontevreden is.
Zonder toestemming van God
besluit een groep engelen het
voortbestaan van de mensheid
beneden op aarde tot een einde
te brengen. Opgeruimd staat
netjes, is het credo van deze gu
errilla-engelen. Gelukkig is daar
nog altijd Malachi, een door
God uitverkoren engel, die de
vernietiging moet stoppen.
Het is al een hele tijd geleden,
maar ooit gaf Corel - voordat
het de wereld zou proberen te
gaan veroveren met Corel Draw
en WordPerfect-producten -
kinderspellen uit. Een deel van
die Engelstalige schijfjes is des
tijds ook in Nederland terecht
gekomen, maar de verkoopcij
fers waren niet geweldig. Een
spel kan nog zo goed in elkaar
zitten, de (onbekende) taal is
voor een doelgroep onder de
twaalf jaar meestal een te hoge
hindernis.
Eén van de spellen die toen de
oceaan overkwamen was Dra-
cula's Secret, een knap gemaakt
griezelspel met veel humor. Dat
was een kolfje naar de hand van
Transposia, vooral bekend door
de knappe reeks van Freddi
Fish, waarvan inmiddels drie
sucesvolle cd-roms zijn uitge
bracht. Het moet gek gaan wil
Het Geheim van Dracula, zoals
de Nederlandse (of liever
Vlaamse) versie heet, niet het
succes van de populaire vis op
z'n minst benaderen.
Reden om dat aan te nemen is
dat de doelgroep een stukje
groter is, omdat de 'boven
grens' van twaalf jaar niet te let
terlijk genomen moet worden.
Oudere kinderen en zelfs vol
wassenen kunnen veel plezier
beleven aan de avonturen van
de uit Transsylvanië stammen
de creatie van Bram Stoker, die
Dracula 102 jaar geleden in En
geland het levenslicht liet aan
schouwen.
Het is een zeer uitgebreid spel
dat op diverse niveaus kan wor
den gespeeld. Het kent liefst 25
interactieve landschappen, 19
raadsels en zo'n 200 animaties.
Het systeem van het dubbele
scenario, dat voor het eerst bij
Freddi Fish 3 werd toegepast,
betekent dat het spel niet snel
gaat vervelen. Als je denkt dat je
weet hoe je verder moet, omdat
je een bepaald beeld al eerder
hebt gezien, krijgt het spel in
eens een heel andere wending.
Min.systeemeisen: PC 486/33
Mhz, 8 Mb Ram, Windows 95.
Macintosh: 68040, systeem 7.1.
Prijs: 59,90 gulden.
Voor de leeftijdsgroep van 3 tot
7 jaar verscheen bij Transposia
het derde deel van Blinky Bill,
het aandoenlijke koalabeertje.
Gebaseerd op een Australische
strip uit de jaren zestig en later
vooral bekend geworden via
een televisieserie, die ook in
Nederland is uitgezonden. Na
'De Griezelgrot' en 'Het Formi-
dastische Ballonavontuur' ligt
nu 'De Goochelaar' in de win
kel. Ook nu weer is gekozen
voor het principe van het leven
de boek, dat door kinderen
naar keuze gespeeld of alleen
beluisterd kan worden. Er zijn
allerlei leuke spelletjes te doen,
die stuk voor stuk een educatie
ve waarde hebben. Bijvoor
beeld het herkennen van kleu
ren of dieren, het maken van
rijmwoorden en handigheid
1 f2"
krijgen met de muis via een
doolhof.
Bij Blinky Bill 3 zit een cadeau
tje in de vorm van een
printshop. Een extra cd-rom
met meer dan honderd prenten
van Blinky en zijn vrienden, een
speciaal lettertype en de moge
lijkheid om allerlei handig
drukwerk (brieven, kaartjes,
enz) te maken. Wie daar geen
belangstelling voor heeft kan
ook alleen het spel aanschaffen
en wie dat weer niet wil, kan
www.omroep.nl/nos/tour
Min. systeemeisen: PC 80486,
Mb Ram, Windows 3.1/95/98. I
Engelstalig met Nederlandse
handleiding. Prijs: 79,95 gulder
wamÊÊÊÊKÊKÊÊÊÊËKm
R I P
Min. systeemeisen: Pentium 166,
32 Mb Rm, Windows 95/98. 3D-
kaart aanbevolen. Prijs: 99 gul
den. Beschikbaar gesteld door
Ubi Soft /MVSP.
schiedenis van de momenteel
zo door dopingschandalen gi
teisterde wielerronde.
weer en zorgen voor ernstige
schade aan het schip.
Pirates Captain's Quest ziet eiil
zoals we van Valkieser gewen ij
zijn, prachtig uit.
Requiem begint als Malachi ver
in de volgende eeuw een harde
landing op aarde maakt. Ont
daan van al zijn goddelijke
krachten belandt hij direct in
Chaos (de hel). In deze onder
wereld - een reusachtig labyrint
met kloppende wanden van
bloederig vlees waar ratten kna
gen aan menselijke kadavers -
kan de speler zich alleen of via
een netwerk direct bekwamen
in de tamelijk eenvoudige be
diening van het spel. De muis
en een paar toetsen zijn genoeg
om Malachi redelijk op koers te
houden.
Ingewikkelder wordt het als de
ze wraakengel in commandok
leren zich in realistisch ogende
straten, kerken, hotels, metro's
en cafés tegen de diverse
schepsels moet verdedigen.
Malachi heeft een indrukwek
kend en steeds groter wordend
wapenarsenaal tot zijn beschik
king.
Origineel is zeker dat je Malachi
kan laten vechten met een serie
bijbelse rampen. Naar keuze
kan de tegenstander worden
uitgeschakeld met sprinkha
nenplagen, hete as- en kolenre-
gens en zelfs een allesvernieti
gende apocalyps. Jammer is
echter, dat Malachi ook vecht
met wereldlijke wapens, waar
door Requiem toch weer de zo
veelste 'shooter' is geworden.
