Kleurrijke roze zaterdag
TV
WEER
Zondag zonder Duys nooit meer dezelfde
Boze Democraten
187
MAANDAG 28 JUNI 1999
COMMENTAAR
D66 is kwaad dat minister Peper de benoeming van een PvdA-bur-
gemeester in Utrecht heeft 'doorgedrukt'. Aan de ene kant is die
boosheid begrijpelijk, want D66 had zelf gerekend op de deze be
langrijke post. Met die constatering houdt het begrip echter op.
Want juist van D66, dat de staatkundige vernieuwing en democra
tisering tot 'kroonjuwelen' van haar politiek heeft gemaakt, mocht
een andere opstelling worden verwacht.
Tot die gewenste staatkundige vernieuwing behoort de recht
streekse verkiezing van burgemeesters en commissarissen van de
koningin. Deze functionarissen worden sinds mensenheugenis
aangesteld door de koningin, maar inmiddels is wel het besef ge
meengoed, dat bij die benoemingen rekening moet worden ge
houden met de wensen van de plaatselijke bevolking. Daarom
wordt in gemeenten met een vacante burgemeesterspost tegen
woordig uit de gemeenteraad een vertrouwencommissie gekozen,
die met de verschillende burgemeesterskandidaten een sollicitatie
gesprek voert. Die commissie laat vervolgens de commissaris van
de koningin weten welke kandidaat ze het meest geschikt acht
voor de functie.
Meestal volgt de commissaris deze gemeentelijke voorkeur, waar
na bij koninklijk besluit de man of vrouw wordt aangesteld die de
vertrouwenscommissie als eerste op haar lijstje had. Meestal, want
bij het burgemeesterschap van de grote steden ligt dat anders.
Daarover maken de grote politieke partijen met elkaar afspraken:
jullie hebben onlangs stad A en stad B gekregen, dan hebben wij
nu recht op C, en zij dus op stad D. De vertrouwenscommissie van
een grote stad praat veelal voor spek en bonen mee. Een partij als
D66 zou deze achterkamertjespraktijk een doorn in het oog moe
ten zijn.
In Utrecht had de vertrouwenscommissie de voorkeur gegeven
aan de PvdA-kandidate Brouwer, burgemeester van Amersfoort.
De Utrechtse D66-commissaris van de koningin Staal negeerde die
voorkeur en zette de D66-kandidaat oud-staatssecretaris Kohn-
stamm als eerste op het lijstje, vóór Brouwer. PvdA-minister Peper
van binnenlandse zaken deed echter precies wat programmatisch
door D66 zou moeten worden toegejuicht: hij honoreerde de de
mocratisch bepaalde voorkeur van Utrecht, en benoemde Brou
wer.
Peper moest daarvoor vechten in het kabinet. Hij dreigde met op
stappen, wat de val van Paars 2 had betekend. D66 en de WD-mi-
nisters, die vonden dat de PvdA de laatste tijd te veel belangrijke
posten en functies had bemachtigd, bonden daarop in. D66 is zeer
kwaad. 'Schaamteloze machtspolitiek', aldus de vice-fractievoor-
zitter Bakker van D66. Een opmerkelijke uitspraak voor een partij,
die recentelijk nog het kabinet opofferde vanwege een ander
'kroonjuweel', het bindend referendum.
Willem
Wat een nostralgisch weekendje op televisie! De Avro besteedde
ruim aandacht aan het afscheid van een van de grootste persoon
lijkheden die deze omroep sinds de oprichting in huis had: Willem
Duys. Al jaren geleden stopte hij met zijn werkzaamheden op televi
sie, maar op de radio denderde hij maar voort met zijn programma
'Muziekmozaïek'. Tot gisterochtend. Na een carrière van 40 jaar, ge
noeg reden voor de Avro om zowel zaterdag als zondag een pro
gramma aan deze man op te hangen.
Zo kregen we fragmenten voorgeschoteld uit 'Voorde vuist weg'.
Dat herinnert u zich vast nog wel, dat programma, waarin de im
mer bezwete Willem, met een kom vol goudvissen voor zich, tal van
nationale en internationale gasten aan de tand voelde. Muzikanten
en mensen die om de een of andere reden in het nieuws waren. Het
programma was een regelrechte kraker. Niet in het minst doorzijn
acties. Hij hing aan een parachute achter een speedboot, kwam van
een glijbaan afglijden en sprong in een bak met water. En hij was
ook niet te beroerd voor af en toe een gepeperde uitspraak. Zo deel
de hij ooit de moeder van een verkracht kind mee dat hij zich niet
kon voorstellen dat ze begrip had voor de dader. Zelf zou hij zo'n
man hoogstpersoonlijk hebben doodgeslagen. Dat bracht toen een
golf van verontwaardiging teweeg in Nederland. Toen ja, tijden ver
anderen. De televisiekijker van tegenwoordig is wel erger gewend.
,,Ik kraamde soms maar wat uit", blikte Willem terug. „Ik was mij
er niet altijd van bewust dat ik als presentator toch een voorbeeld
functie had.Hoe hij zelf terugkeek op zijn 40-jarige carrière bij de
Avro? Daar hoefde Wiillem Duys geen seconde over na te denken.
„Ik heb niks gedaan wat van enig belang is, ik laat een paar grappi
ge televisiefragmenten na. Dat is alles.
Misschien. Maar dat is altijd nog meer dan we van de huidige tele
visiepresentatoren kunnen zeggen. Neemt u zelfde proef maar eens
op de som. Wat voor een onvergetelijke televisiebeelden hebben Ron
Brandsteder, Catherine Keijl, Reinout Oerlemans en Rolf Wouters
tot nu toe nagelaten. Wedden dat u niks te binnen schiet?
wil buys*
Buien en onweer
Slechts op één dag is de temperatuur in De Bilt deze maand boven
de 25 graden gestegen. Dat zijn er drie minder dan normaal en we
moeten terug naar 1991 voor nog minder zomerse dagen. Toen
was er geen enkele dag met 25 graden of hoger. De laatste dagen
van juni haalt het kwik de 25 graden zeker niet meer omdat we te
maken hebben met een depressie bij Schotland. Rond dit systeem
circuleren koele en onstabiele luchtmassa's. Een randstoring van
de depressie veroorzaakt morgen van het westen uit regen en later
op de dag enkele buien met kans op onweer.
Tijdens de tweede helft van de week bouwt zich boven het mid
den van Europa een hogedrukgebied op. Aan de westflank van
dit systeem warmt de atmosfeer razendsnel op. Op donder
dag stijgt de temperatuur in het binnenland al tot rond 25
graden, vrijdag worden in het hele land zomerse waarden
van meer dan 25 graden verwacht. Het ziet er echter niet
naar dat het om bestendig zomerweer zal gaan. Al vrij snel
neemt de kans op een regen of onweersbui toe. Storingen
die hun invloed via de Britse eilanden tot boven het
Noordzeegebied doen gelden zijn debet aan deze ont
wikkeling.
Morgen komt er van het westen uit meer bewolking
en gaat het af en toe regenen. In de loop van de mid
dag wordt de atmosfeer onstabieler waardoor de
kans op enkele buien, mogelijk met onweer, toe
neemt. De wind waait uit het zuiden tot zuidwesten en
is matig. Aan de kust-staat evenwel een nu en dan
krachtige wind. De temperaturen komen nog uit op een
redelijke 20 graden.
Net als een week geleden was het afgelopen zaterdag
schitterend weer. De zon scheen volop en de temperatu
ren kwamen boven de 20 uit. In Bloemendaal werd het
23,6 en op Valkenburg 23,4 graad. Gisteren overwegend
veel bewolking en in een klamme atmosfeer kwamen
buien met onweer tot ontwikkeling. In Santpoort-Noord
viel totaal 19 mm waarvan 10 zondagavond toen het
koufront passeerde: in Stompwijk 20 waarvan 15 mm in
de nacht en vroege ochtend.
jan visser
Integratie centraal tijdens twintigste feestdag homoseksuelen
In zijn armen wiegt hij een langharig schoothondje op de maat van de muziek. Zijn blote benen
zijn gehuld in hoge zwarte laarzen. Hij lacht van oor tot oor en loopt ritmisch op de swingende
klanken van de Amsterdamse Samba Band. De trommelende lesbo's trekken door de Arnhemse
binnenstad met in hun kielzog enkele tientallen gelijkgestemden. De donkere man met het schoot
hondje leek de voorbode van de parade die traditiegetrouw werd gehouden op roze zaterdag, de
laatste zaterdag van juni waarop homo's en lesbiennes gelegenheid hebben elkaar te ontmoeten in
een open, feestelijke sfeer. Maar er was geen parade tijdens de twintigste editie van de 'roze zater
dag' in Arnhem. De organisatie zag daar ditmaal bewust van af en koos voor het thema integratie.
Roze zaterdag werd gevierd on
der het motto 'buitengewoon
divers', om aan te geven dat ho
moseksuelen niet alleen opval
lend en extravagant zijn. „Bin
nen de homowereld is sprake
van een net zo grote verschei
denheid als in de heteroseksue
le samenleving. Dat willen we
vandaag laten zien", aldus
Hans Hoksbergen, voorzitter
van de organisatie.
Dat nam niet weg dat Arnhem
zaterdag werd bevolkt door een
kleurrijk gezelschap. Van ge-
piercte, kaalgeschoren heren in
zwart leer tot fraai uitgedoste
travestieten op hoge pumps. Zij
ontmoetten elkaar in een ge
moedelijke, ongedwongen sfeer
met als hoogtepunt een gevari
eerd feest in Musis Sacrum.
De belangstelling in Arnhem
was met naar schatting zo'n
3.000 bezoekers niet erg groot.
In tegenstelling tot elders in Eu
ropa. In Berlijn vierden volgens
de organisatoren ongeveer
300.000 homo's en lesbiennes
feest. De gekostumeerde, ge
schminkte en in carnavalsstem
ming verkerende manifestanten
trokken van de Kurfürsten-
damm via de Brandenburger
Tor naar het operagebouw.
Meer dan 100.000 mannen en
vrouwen trokken door de stra
ten van Parijs. In de stoet be
vonden zich meer dan tachtig
versierde wagens. Meest promi
nente deelnemer was de Franse
minister van Cultuur Jack Lang.
Veel leuzen gingen over PACS,
het door conservatieve Fransen
verafschuwde wetsvoorstel dat
samenwonende homo's meer
rechten geeft.
De rellen in San Fransisco,
waarbij halverwege de jaren ze
ventig homo's werden neerge
slagen en gearresteerd, waren
in 1977 aanleiding voor een
protestmanifestatie van homo's
en lesbiennes in Nederland.
Het initiatief hiervoor werd ge
nomen door Walter Kamp.
Twee jaar na de protestactie
In New York namen leden van een motorclub voor vrouwen deel aan de parade in het kader van 'roze zaterdag'.
was de eerste Roze Zaterdag
een feit. Kamp werd zaterdag in
Arnhem onderscheiden met de
allereerste Walter Kamp-trofee,
bedoeld als blijk van verdienste
voor iemand die zich op bijzon
dere wijze heeft ingezet voor de
homowereld.
Wie geen behoefte had aan op
tredens van onder anderen Ge
orge Baker en de jongensgroep
Velvet, die op de Markt ten to
nele verschenen, kon zich op
de infomarkt rond de binnen
stad laten informeren over uit
eenlopende onderwerpen. De
dames van Wild Side gaven
tekst en uitleg over SM voor
vrouwen. De Arnhemse politie
informeerdè belangstellenden
over haar buddy-project. Wie
wilde, kon zich voor vijf gulden
laten vereeuwigen op een poli
tiemotor. De opbrengst gaat
naar de begeleiding van aids-
patiënten.
Na de Roze Rijntrip, een diner
aan boord van paityboot The
Challenge, of een andere Roze
Zaterdag-maaltijd, begeven
pakweg tweeduizend homos en
lesbos zich naar Musis Sacrum.
Rob Meijer, een van de vrijwilli
gers van Stichting de Roze Za
terdag, staat de bezoekers ge
duldig te woord.
Hij krijgt veel vragen over Fre-
derique Spigt, een van de ar
tiesten die een optreden ver
zorgt. Een jong meisje kan haar
tranen amper bedwingen als
blijkt dat Frederique het podi
um inmiddels heeft verlaten.
Conny van den Bosch zingt
over Sjakie van de Hoek en in
IJ
FOTO AFP STAN HONDA
een andere zaal van het Arn
hemse concertgebouw begeven
de eerste housers zich op de
dansvloer. „We hebben die ar
tiesten gecontracteerd waarvan
je weet dat ze goed vallen bij
homo's en lesbo's, zegt Meijer.
„Neem Willeke Alberti, die
heeft de sfeer van het songfesti
val in zich. Dat spreekt heel veel
mensen aan. Noem het het ul
tieme gezelligheidsgevoel. Lek
ker onder elkaar gewoon jezelf
kunnen zijn."
karin mulder
Promotor Nederlandse lichte muziek neemt afscheid
Willem Duys heeft gisteren af
scheid genomen van de radio.
Voor de laatste keer zat de 70-
jarige presentator achter de mi
crofoon van Muziekmozaïek,
het programma dat 37 jaar door
de AVRO wekelijks werd uitge
zonden. Met het nummer 'Van
morgen vloog ze nog' van zijn
opvolger Robert Long besloot
Duys zijn imposante radio- en
televisiecarrière.
Willem Duys begon in 1962 met
het radioprogramma. In het
AVRO-jaarverslag stond later
dat de van „televisie afkomstige
Willem O'Duys bij zijn eerste
programma direct een bijzon
der grote luisterdichtheid had".
Muziekmozaïek was een regel
rechte hit. De zondagochtend
was van Duys met zijn lichte
muziek. Zelfs toen de AVRO het
uitzendtijdstip (van tien tot elf)
op zondag kwijt was, mocht
Duys op het tweede radionet
blijven uitzenden. De laatste ja
ren kwam Duys vanuit Frank
rijk een keer per twee weken
naar Nederland om twee pro
gramma s van een uur op te ne
men.
De promoter van de Neder
landse lichte muziek stopte uit
eigen beweging. Vorig jaar werd
hij getroffen door een lichte be
roerte, waarna het praten hem
moeilijker afging. Duys, ook ja
ren op tv successen vierend
met 'Voor de Vuist weg', viel het
afscheid zwaar. „Het valt mij
buitengewoon zwaar. Lieve
mensen, met deze mooie klan
ken neem ik voorgoed af
scheid", klonk het met een brok
in de keel na het laatste num
mer en voor hij nog een keer de
tune van het programma liet
horen.
Boudewijn Klap, de scheidend
programmadirecteur van de
AVRO, noemde het vertrek het
einde van een tijdperk. Hij ver
geleek Muziekmozaïek met een
Onderhandelen voor dummies
Het vroegwijze zoontje van een vriend
van ons maakt dit jaar als vakantie
werk een website voor een computerbe
drijf Om zich voor te bereiden op de be
sprekingen over zijn salaris leende hij
bij de bibliotheek het boek 'Onderhan
delen voor dummies', van M.C. Donald
son. Een onmisbaar naslagwerk voor
iedereen die zijn nazaten een halfuur
eerder naar bed wil krijgen, de oorlog
in Joegoslavië met een maand wil
bekorten of een rnattenset voor
zijn nieuwe auto wil binnensle
pen.
Deze zomer hebben rond de
500.000 scholieren een va
kantiebaantje en zij verdie
nen daarmee gezamenlijk
rond de 300 miljoen gul
den. Dat heb ik zelf niet
uitgerekend, dat deed de
FNV voor mij. Het onderzoek
inspireerde de krant van
wakker Nederland in elk ge
val tot de kop Vakantiewerk
betaalt uitstekend'. Niet dat
dat nodig is, want volgens de
vakcentrale zoeken jongeren
helemaal niet naar het werk
dat het beste betaalt. Ze vin
den het belangrijk dat het leuk en gezel
lig is. Om daarop toe te zien liet de ar
beidsinspectie alvast weten werkgevers
streng te zullen controleren en waakt de
belastingdienst erover dat alle premies
worden afgedragen.
Mijn eigen vakantiewerk was zonder
uitzondering slecht betaald, niet leuk en
niet gezellig. Het salaris was zwart. Be
lasting was iets dat je na afloop met een
T-biljet kon terugvragen en waarom
zou je bijdragen aan een samenleving
waarin het geld maar nodeloos wordt
rondgepompt? Jongens waren we nog,
de luiers amper ontgroeid, of we togen
al naar het platteland om daar eelt op
onze weke vingers te kweken met het
korten van uien, het koppen van peen.
het plukken van sperziebonen of het
pellen van bollen. Tegen een armzalig
stukloon vulden we kisten met het for
maat van een zeecontainer.
Op de zaterdagen hielp ik een melkboer
bij ons op het dorp. Van acht uur 's
morgens tot vijf uur 's middags sjouwde
ik met een rieten mand flessen melk,
yoghurt en een hele reeks andere zuivel
producten naar klanten die uit nostal
gische gevoelens over dit uitstervende
beroep niet naar de supermarkt gingen.
Vooral 's winters, als de melk in de fles
sen de temperatuur van de buitenlucht
aannam, kreeg het door de koude be
vangen hulpje van de melkboer halluci
naties over een beter leven: als knechtje
van een warme bakker, bijvoorbeeld.
Via het bedrijf van een buurman kwam
ik uiteindelijk aan het meest verschrik
kelijke aller vakantiebaantjes: schoon
maker in een loempiafabriek. Als vijf
tienjarige knaap begaf ik mij onder ruw
vrouwvolk darde hele dag aan een lo-
pende band loempiavellen aan zich
voorbij zag trekken, waaraan met de
linkerhand een groentenmengsel en met
de rechterhand een vleesmengsel moest
worden toegevoegd. De existentiefiloso
fie van Jean-Paul Same of de creaties
van Benno Premsela kwamen tijdens
deze handelingen niet ter sprake.
Een paar meter verderop werden de vel
len dichtgevouwen en gingen de loem
pia 's over de lopende band naar een
grote frituurbak, waar ze werden voor
gebakken. Daarna werden de van het
vet druipende snacks op roestvrijstalen
pla ten gelegd om af te koelen. Mijn taak
was het om deze platen schoon te ma
ken. Dat gebeurde met behulp van een
hogedrukspuit en een reeks chemische
strijdmiddelen waarover inspectieteams
van de Verenigde Naties jaren later in
Irak nog een hoop koude drukte hebben
gemaakt. Na de bakken spoot ik ook de
vloer schoon. De loempiavellen die het
niet tot de frituurbak hadden gehaald
verdwenen in de brede goten die aan de
randen van de fabrieksruimte liepen,
waar ze elke avond onvermijdelijk de
afvoer verstopten. Het hoogtepunt van
mijn dag was om als dokter Vlimmen
met de rechterarm tot aan de oksel in de
loempiaprut de afvoerpijp vrij te ma
ken.
In mijn tijd ging je in de vakantie wer
ken om kennis te maken met een wrede
wereld, waarin elke volgende dag een
strijd was. Waar honger en kou nor
maal waren en het gevaar altijd en on
barmhartig op de loer lag.
Hoe het afliep met die vroegwijze jon
gen met dat boek 'Onderhandelen voor
dummies', wilt u weten? De baas van
het computerbedrijf bood hem tien gul
den per uur, de vroegwijze jongen vroeg
elf en de baas van her computerbedrijf
ging, zijn opluchting verbijtend, meteen
akkoord.
Zo'n boek heet tenslotte niet voor niets
'Onderhandelen voor dummies'.
MILLENNIUP
nog
dagen
Nog 187 dagen en hetp
nieuwe millennium br
aan. Reden voor deze f
om in een dagelijkse s
terug te kijken op bela)
rijke gebeurtenissen c
plaatsgrepen op corref1
ponderende data in dl
gelopen 1000 jaar. Der
week: 28 juni 1914: mik
op aartshertog Frans
dinand; 29 juni 1904:
dekking veenlijken I
the; 30 juni 1859:1
danser Blondin over P
gara Falls; 1 juli 1395:
grondkoop oudste s
huis Martine; 2 juli 16
Slag bij Nieuwpoort al1
juli (1976): bevrijding
laars Entebbe.
koork
28 JUNI 1914 iis,
Bismarck voorspelt het al. n i
één of andere stommiteit in
Balkan zal de eerstkomeni
oorlog veroorzaken'. Op 2
1914 haalt hij zijn gelijk. 'P
op aartshertog Frans Ferd
van Oostenrijk en zijn gen ee
pakken de kranten uit als
lo Princip in Sarajevo de ti [S
opvolger neerschiet. Nog <ar
zelfde nacht worden de lijl^
gebalsemd en stelt de wen g£
vast welke vernietigende k n
het vuurwapen heeft
'Geconstateerd werd dat d
rechterlong, slagader en li
pijp van de aartshertog gel
doorboord waren', weten
getuigen nauwkeurig te m
den. 'Bij de hertogin was h
buikvlies geheel verscheur
Nog na klinken de woorde
keizer Frans Jozef die als r<
op de moord uitroept: 'Ni(
mij op deze wereld bespa;
gebleven. M'n oudste zooi
dolf dood, m'n vrouw doo
anarchist doodgestoken e
ook de troonopvolger en
gemalin vermoord'. Op de
kan is het lont dan goed in
kruitvat gestoken. Oostenr P
verklaart wegens de verrat
ke moord op 28 juli de oor
aan de Serviërs. En vanaf
gustus breekt de Eerste W<
oorlog uit als het ene na h<s'
dere land oorlogsverklarin
doet uitgaan. Vier jaar de
graven in; de vrede van Ve
les is nog ver weg.
henk ruul*
alternatieve kerkdienst. „Je hebt
altijd ontzettend veel gevoel
voor mooie klanken gehad", zei
Klap. „Je hebt de AVRO een on
gelofelijke dienst bewezen. De
zondag zal nooit meer hetzelfde
zijn."
Nadat Duys zijn laatste radio
uitzending had afgesloten, nam
hij in het gezelschap van vrien
den en collega's afscheid.
„Duys is een tijdperk dat ver
trekt", zei AVRO-voorzitter M.
Sanders op de receptie. Uit zijn
handen kreeg Duys een gouden,
schilderijlijst uitgereikt. „Voor
de AVRO hoor jij, Willem, voor
altijd in die lijst thuis", meende
Sanders.
Verder overhandigde Maartje
van Weegen Duys een award
voor zijn verdiensten voor de
klassieke muziek.
MENSELIJK k
DICK VAN DER PLAS
SIEG
FRIE 1
WITZ
kend
de co
misse L'
de Dip
tv-sei
Der A
overlep
Dat rr u
een ke
in München. Lowitz (84) ovp
leed volgens het dagblad in
nacht van zaterdag op zondi
een kliniek in München. On
veer een maand geleden ha
een heupkom gebroken. De
ste weken leefde Lowitz afg<r
ten van de buitenwereld en
kwam alleen zijn vrouw Mari
bij hem langs. De geboren T
ner schreef met Der Alte in
Europese landen televisiege
schiedenis. Tussen 1977 ei
1985 speelde Lowitz in 10
leveringen de stugge commij
ris Koster die kalm en mete;
vaderlijke gezichtsuitdrukki
talloze misdaden oploste. T
Lowitz met de serie stopte,
ROLF SCHIMPFde commisj
spelen,
Popsterren zijn rijk, dat is bij
kend. Maar ze moeten wel
met hun geld om kunnen ga
anders komen er toch problf
men. Dat laatste ondervindt
gens de Britse krant The Sui
Times de zanger ELTON JOI1
die nu een banklening nodi;
te hebben van 75 miljoen gi
den. Elton John probeert he
geld los te krijgen van de Lo
dense Samuel Montagu-ban
stelt zijn ontelbare hits als o
derpand ter beschikking. Ali
zanger in gebreke blijft, maf
bank ook de inkomsten van
komstige bestsellers innen,
dat nog met genoeg is, zijn
nog altijd de vier landhuizen
Groot-Brittannië, Frankrijk
Verenigde Staten. De 52-jar
zanger staat bekend om zijn
travagante levensstijl en uitf
venpatroon. Vorig jaar zou h
een week omgerekend 750,
gulden hebben uitgegeven i
zijn credit card.
