Abba leeft nog steeds M TV WEER Zilveren Anjers voor doorzetters 190 VRIJDAG 25 JUNI 1999 COMMENTAAR Lusten en lasten Schiphol Omwonenden van Schiphol krijgen recht op een aanzienlijke som geld als compensatie voor vliegtuigherrie. Veertienduizend huis houdens vlakbij de luchthaven mogen straks kiezen tussen een isolatiebeurt voor hun huis of een geldbedrag ineens. Met dit op merkelijke plan willen de ministers Netelenbos (verkeer) en Pronk (milieu) tegemoetkomen aan de bezwaren tegen de starre isolatie- regels. Een aantal bewoners van de lawaaizones dreigt uit protest niet mee te doen aan het omvangrijke isolatieproject. De standaard aanpak gaat ten koste van het wooncomfort en het uiterlijk van het huis, zo luiden de klachten. Authentieke glas-in-loodramen sneu velen voor de eenheidsworst van dubbele beglazing en kunststof kozijnen. En dan zijn er nog individuen die helemaal geen last hebben van lawaai. Zij voelen er al helemaal niets voor om zich thuis te laten 'inblikken' waardoor ook geen vogelzang meer te ho ren is. Het lijkt een sympathiek idee om al deze mensen zelf te laten kie zen tussen een isolatiebeurt en een geldbedrag in dezelfde orde van grootte. Zij hebben dan de vrijheid om hun huis op een ande re manier te isoleren, om een verhuizing naar de Veluwe te bekos tigen of eindelijk die droomvliegreis naar Hawaii te maken. Nete lenbos maakt het allemaal niets uit. Het plan hoeft volgens haar ook niets extra te kosten. Voor het isolatieproject waren immers al honderden miljoenen guldens gereserveerd uit een lawaaiheffing op vliegtickets. Uiteraard is financiële compensatie voor vlieglawaai geen oplos sing voor de hinder. Maar ook een dure isolatiebeurt is weinig meer dan een lapmiddel. De herrie in de tuin blijft, evenals de zor gen over luchtvervuiling en veiligheidsrisico's. Netelenbos wil be woners die kiezen voor geld een contract laten tekenen waarmee zij -en eventuele volgende bewoners- afzien van aanspraken op een isolatiebeurt. Maar dat ontneemt hen natuurlijk niet het recht om Schiphol kritisch te blijven volgen. Ook al zal een fors geldbe drag sommige klagers een stuk milder stemmen. Juni zonnig Het gaat goed met de junizon. Op Valkenburg bij Leiden zijn tot nu toe ongeveer 215 uren zonneschijn geregistreerd en dat aantal komt over een met wat juni normaal in een hele maand presteert. Met nog vijf dagen voor de boeg komen er ongetwijfeld nog wel zo'n 30 tot 40 uren bij zodat het in elk geval de zonnigste juni in 7 jaar (1992) lijkt te gaan worden. De Bilt maakt een goede kans om juni 1989 (236 uur) naar de kroon te steken. In dat geval zou het daar wel eens de zonnigste juni sedert 1986 (251 uur) kunnen worden. In 1992 scheen de zon in De Bilt 229 uur en de topper van de afgelopen 25 jaar is 1976 (grote zomer!) met 291 uren junizon. Veel hangt af van het weerbeeld tijdens de slotfase van de maand en dat ziet er jammer genoeg iets wisselvalliger uit. Onder invloed van een depressie bij Schotland nemen de buienkansen toe. Daar heeft het binnenland in deze tijd van het jaar uiteraard meer last van dan de kustgebieden. Morgen is er evenwel nog weinig aan de hand. Het hogedrukgebied bo ven de Noordzee wordt weliswaar opgeslokt door een luchtdrukmaxi mum boven Scandinavië maar een onweersstoring ter hoogte van Bre- tagne kan ons overdag nog niet bereiken. Met een meest matige oos tenwind wordt warme lucht aangevoerd. Daarin lopen de middag- temperaturen op tot 23 graden. De hoge temperaturen worden be reikt bij overwegend zonnig weer. In de nacht van zaterdag op zondag krijgen we te maken met de naar het noorden trekkende storing. Onder invloed van de sto- ring komt er meer bewolking en neemt de kans op een re gen of onweersbui toe. Ook op zondag zijn er nog buien kansen (koufrontpassage) en met een naar westelijke richtingen draaiende wind wordt minder warme lucht aangevoerd. Gisteren is het met name in de kustgebieden een zonnige dag geweest. Terwijl landinwaarts nog sta pelwolken ontstonden was het aan zee gedurende het grootste deel van de dag zo goed als onbewolkt. jan visser Musical 'Mamma Mia!' loopt als een trein Boeiende televisie bij Ikon Negen zenders telt Nederland inmiddels - tien als TMF wordt mee gerekend. Maar de interessantste programma's moesten gisteren ko men van de Ikon, het BNN onder de christelijke omroepen. Het eerste programina uit het rijtje van anderhalf uur Ikon gister avond, 'Het andere gezicht: de Lege Staat', zette op een prettige ma nier aan het denken. In dit tv-portret werden de ideeën van hoogle raar bestuurskunde Paul Frissen, die ervan is overtuigd dat het hui dige openbaar bestuur zijn beste tijd heeft gehad. De staat bemoeit zich volgens hem bij voorkeur met zaken waar ze toch niets over heeft te vertellen. Het land wordt bovendien geregeerd door bestuur ders die door politieke partijen uit een verontrustend klein kringetje zijn opgevist. Klinkt als iets waarmee je je kijkers zelfs naar FOX 8 kunt jagen. Maar alleen de persoon van Paul Frissen al nodigde uit om hem toch op Nederland 1 te laten staan. Uiterlijk had hij wel iets weg van dr. Clavan, maar dan een uiterst ironische versie. En een met prachtige teksten als: 'De huidige bestuurders zijn regenten gewor den. Eigenlijk dezelfde als de regenten die ze in de jaren '60 bestre den. Alleen zijn ze nu een stuk minder tolerant. Maar niet alleen de inhoud was dik in orde, ook de vorm. 'Het an dere gezicht' was prachtig gefilmd. Net als het daaropvolgende pro gramma trouwens: Max 5. Hoe kun je een verteller met een vrij een voudig verhaal op een aardige manier in beeld brengen? Max 5 toonde het gisteren, met een grappig soort matrixbeeld. Maar het hoogtepunt was toch wel 'Werelden: veel liefs uit Bagdad'. Een BBC-programma waarin een filmploeg twee Iraakse oppassers volgde, die geacht worden filmploegen in Irak te begeleiden. Sowie so al een bizar gegeven, maar het werd allemaal nog veel intrigeren deren verwarrender. Het tiveetal, Tiffah en Alia, werd geportret teerd als sympathieke, verrassend wereldse mannen. Tiffah was bij voorbeeld bezeten van Engels voetbal - hij koesterde de plekken op zijn slaapkamermuur waar de foto's hingen van zijn Britse voet balidolen, die hij overigens tijdens de Golfoorlog moest verbranden - terwijl Alia naar voren kwam als een gezellige, af en toe bierdrin kende, rokkenjager. Een vertederend stel. Maar raar is het wel dar de broer van Tiffah, die al zestien jaar in Iran vastzet, uitgerekend vrijkwam op het mo ment dat de Britse cameraploeg op bezoek is. En zijn de kamers bij Tiffah - hij moest alles verkopen uit geldgebrek door de sancties - wel erg leeg. Zoals Alia ook net iets te verzot was op westerse mu ziek. Een prachtig programma. Maar was dit nu de ultieme documentai re of Saddams ultieme propaganda, om wat sympathie te wekken voor zijn onder de sancties zuchtende volk? Geen vraag, laten we eerlijk zijn, die je vaak stelt bij Nederlandse tv-programma's. wil buys Zelfs de kaartjes voor stoelen met 'restricted view' vliegen de deur uit. Het Prince Edward Theatre in hartje Lon den doet goede zaken met de musical 'Mam ma mia!'. Geen won der, want de muziek in deze voorstelling is afkomstig van het Zweedse kwartet Abba dat in de jaren zeven tig en begin jaren tachtig hit na hit scoorde. Twintig van die liedjes zijn ver werkt in 'Mamma mia! op dit moment de grappigste musical in de Londense theater- wijk West End. Dat de voorstelling een succes zou worden, stond bij voorbaat al vast; het Abba-repertoire doorstaat probleemloos de tand des tijds en zorgt nog altijd voor magische verkoopcijfers. Toch kozen de producenten van 'Mamma mia!' het zekere voor het onzekere en legden ze de speelperiode van de musical vast van april tot en met begin september dit jaar. Mede dank zij de enthousiaste kritieken in de Britse pers en de voortdu rende stormloop op toegangs kaarten kan de voorstelling on getwijfeld rekenen op een ja renlang verblijf in Londen. Ook Broadway-producenten reizen inmiddels af en aan rich ting Prince Edward Theatre. Het ziet ernaar uit dat in het voorjaar van 2000 de musical in de New Yorkse theaterwijk de première beleeft. „Het is een verhaal van niks, maar als show is het just fun", zo liet één van de Amerikaanse theaterprodu centen weten na afloop van zijn bezoek aan 'Mamma mia!' De man heeft gelijk: de verhaal lijn is flinterdun, maar deson danks knap uitgewerkt. Script schrijfster Catherine Johnson stond voor de moeilijke opgave een verhaal te verzinnen waarin een groot aantal Abba-liedjes kon worden verwerkt. De pro ducenten wilden een eigentijds, ironisch, komisch en roman tisch verhaal. Tijdens voorbe reidende gesprekken vielen de thema's generatiekloof, vakan- Een scène uit de musical Mamma Mia, gebaseerd op de hits van Abba. „Ik was mij er nooit van bewust, maar veel van onze liedjes bevatten ver halen op zich", constateert Björn Ulvaeus, een van de vier Abba-leden." foto gpd Catherine ashmore tie, bruiloft en moeder/doch ter-relatie als aanknopingspun ten. Het is de omgekeerde wereld van een musical maken. De meeste producties beginnen met een thema waaruit een ver haal voortkomt en waarvoor een componist de muziek le vert. Johnson is erin geslaagd de 21 uitverkoren Abba-songs een eigen plek in de voorstel ling te geven. Alsof ze speciaal voor 'Mamma mia!' zijn ge schreven. Zelfs het toch wat drakerige 'Chiquitita' heeft ze op ingenieuze wijze in het ver haal verwerkt. Johnson neemt de toeschou wers mee naar een Grieks ei landje. Sophie staat op het punt te trouwen met de jonge, maar al uitgebluste beurs-yuppie Sky. Haar staat een traditioneel bruiloftsfeest voor ogen. Moe der Donna daarentegen heeft altijd voor vrijheid en zelfstan digheid gekozen. De vader van Sophie is dan ook niet bekend. Er zijn drie mogelijke kandida ten. Sophie nodigt ze - zonder medeweten van haar moeder - alle drie uit voor de bruiloft in de hoop dat ze haar biologische vader eindelijk leert kennen. In het grote aanbod van drama tische, soms zware musicals als 'Miss Saigon', 'The phantom of the opera' en 'Rent' fungeert 'Mamma mia!' als een luchtige tegenhanger. Een echte song- book-musical met humor, scherpe dialogen en liedjes die de actie verder op weg helpen. 'Does your mother know' wordt zo het lijflied van een volwas sen vrouw die haar jeugdige, wat al te enthousiaste aanbid der op zijn plaats zet. 'Our last summer' is eenjlashback, 'Take a chance on me' een amusante verleidingsscène en 'Slipping through my fingers' een ontroe rende terugblik van moeder Donna op het leven van doch ter Sophie. 'Mamma mia!' toont aan dat componisten en tekstschrijvers Benny Andersson en Björn Ul vaeus zich met het Abba-reper toire in de jaren zeventig al ont wikkelden tot musicalmakers. 'The girl with the golden hair' uit 1977 - midden in Abba's glorietijd - was een eerste (voorzichtige) poging tot een theatrale muziekproductie. Halverwege de jaren tachtig volgde 'Chess', de co-productie met Tim Rice die drie jaar lang in het Londense Prince Edward Theatre draaide. In Zweden speelt al enkele jaren het impo sante epos 'Kristina fran Duve- mala' continu voor volle zalen. Andersson en Ulvaeus liepen jarenlang rond met het idee om de grootste Abba-hits te ver werken in een theatershow. Re gisseur Phyllida Lloyd: „Benny en Björn hebben deze musical jaren geleden al geschreven, maar besloten eerst alle liedjes uit te brengen." En Björn Ul vaeus: „De teksten van onze liedjes passen als stukjes in een legpuzzel. Ik was mij er nooit van bewust, maar veel van onze liedjes bevatten verhalen op zich. De teksten waren geba seerd op dingen die ik zelf had meegemaakt." Ulvaeus, naast componist ook mede-producent, deed het idee voor 'Mamma mia!' op nadat hij met zijn dochter de voorstel ling 'Grease' in Londen had ge zien. „Ik was verrast door het enthousiasme van het publiek", herinnert hij zich. „Leuke lied jes en een fatsoenlijk verhaal, dat is alles wat de mensen ver wachten van een goede West End-musical. Er is niets mooi ers dan door de toneeldeur van een Londens theater te stappen en een zaal te zien vol mensen die genieten van-jouw show." „Een deel van de humor schuilt in de vraag in welke volgorde de liedjes in de musical zijn verwerkt", noteerde de criticus van The Guardian. Die vraag zorgt dan ook voor een opmer kelijke publieksparticipatie. De acteurs gebruiken eerste zinnen van liedjes als gewone dialogen waarna je als bezoeker meteen door hebt welke hit er volgt: Re den voor The Financial Times om te schrijven dat je deze show niet serieus moet nemen. „En juist dat is de reden waar om 'Mamma mia!' één van de weinige goede musicals in het West End van vandaag de dag is." (Toegangskaarten zijn te reser veren via Ticketmaster, telefoon 00-44-171.344.4444) De Zilveren Anjer is een onder scheiding voor doorzetters. Dat zei prins Bernhard gisteren in Amsterdam bij de vijftigste uit reiking van dit ereteken. Dat hij sinds 1990 zelf een Zilveren An jer heeft, leek volkomen terecht. Pas hersteld van een operatie sprak de bijna 88-jarige prins luid ademhalend maar onver droten een half uur lang de vijf laureaten toe. De prins onderging recent een operatie aan een vernauwing van de luchtpijp. Daarin werd Portokosten een canule geplaatst, die be reikbaar blijft via een gaatje in de hals. Prins Bernhard droeg daarom geen stropdas en zal dat waarschijnlijk nooit meer kunnen doen. Stropdassen zijn toch een beetje uit bij de Oran jes, prins Claus wierp het kle dingstuk ook al meerdere keren publiekelijk af. Prins Bernhard stond uitvoerig stil bij het jubileum van de Zil veren Anjer. Hij haalde de in 1944 gesneuvelde Nederlandse militair Thijs Taconis aan, wiens erfenis de basis werd van de Zilveren Anjer voor vrijwilli gers die zich nuttig maken op het gebied van cultuur en na tuur. „Veel mensen hebben al leen voeten; veel idealisten hebben alleen vleugels; de dra gers van de zilveren Anjers heb ben ze gewoonlijk allebei", al dus de prins. De Anjers van dit keer gingen naar J. Vermeer voor de conser vering van Friese schepen, J. Bremer voor het beschrijven van de kop van Noord-Holland, M. Scheers voor restauratieacti viteiten in Groningen, H. Rues- sink voor het omtoveren van Bredevoort in een 'boekenstad' en H. Visser voor zijn publica ties over en tentoonstellingen en restauraties van historische vuurwapens. „De wapenpro ductie als geheel en als proces is een stiefkind van onze ge schiedenis. U hebt mij eens ge zegd: 'Met wapens kun je in dit land niet scoren. Helaas, het is waar", aldus de prins tegen Vis- Wat kan er bij PTT Post aan de hand zijn? Steeds vaker krijg ik brieven waar van de postzegel niet is gestempeld. Vaak is overigens het stempel wel gezet, maar mijlen ver naast de postzegel terecht gekomen. Of iemand heeft speels onderaan de envelop nog een sierzegeltje geplakt, en warem- f pel, daar heeft het stempel venijnig toegeslagen. Zo'n onbezoedelde postzegel Y kun je gemakkelijk van de f brief afweken en weer herge- I bruiken. maar is dat geoor- loofd? Daar breek ik mij al ja- ren het hoofd over. Uiteraard is het niet geoorloofd, want het werk is verricht, en de briefis be zorgd. Behalve echter die brieven met zegels die je zou kunnen recy clen, ontvang ik ook steeds vaker post die niet of onvoldoende ge frankeerd werd. Dan zit er een kaartje aan vastgeplakt dat je niet MAARTEN 'T HART alleen moet insturen, maar waarop je zelf postzegels moet bijplakken. Met an dere woorden: jij moet boeten voor an dermans nalatigheid! Het eigenaardige is dat je, als een ander tachtig cent te weinig plakt, maar liefst fl 1,10 aan postzegels moet plakken ter compensa tie. Wild van woede word ik daarvan. Ten eerste heb je nooit postzegels van fl. 1,10 bij de hand en ten tiaeede: waarom moet ik bovenop de tachtig cent die een ander te weinig plakte ook nog dertig cent extra betalen? Uit het feit dat steeds vaker postzegels ongestempeld blijken, leid ik af dat ze een beetje sloppy worden bij de PTT. Maar anderzijds wegen ze bij de post blijkbaar elke brief nauwkeurig na. Weegt hij 25 gram en zit er slechts één postzegel van tachtig op, dan roepen ze: voor den donder, vijf gram te veel, en hechten er kwaad zo'n strafkaartje voor fl. 1,10 aan vast. Met andere woorden: ze stempelen reuze onzorgvuldig, maar ze wegen akelig precies! En dat terwijl stempelen toch veel minder werk is dan wegen. Wat doe ik sinds enige tijd? Ik week on gestempelde postzegels van brieven af, en die postzegels gebruik ik om op die strafkaartjes te plakken waarmee de PTT mij telkens weer zo gemeen treitert. Natuurlijk, je mag op zo'n brief waar aan zo'n strafkaartje is vastgeplakt met grote letters GEWEIGERD schrijven en hem dan weer in de bus gooien, en dat doe ik ook rustig als het reclamedruk werk is. maar meestal kun je aan de buitenkant van een brief niet zien wat erin staat. En als je hem hebt open ge maakt. kun je hem helaas niet meer WEIGEREN, hoe graag je dat meestal ook zou willen. Overigens bevatten die onvoldoende ge frankeerde poststukken opvallend vaak dikke met de hand geschreven brieven van mij onbekende gelovigen die op zo'n vijf tot tien gelinieerde velletjes zonder kantlijn nog eens heel precies het evan gelie aan mij uitleggen. De schrijver of schrijfster ervan heeft duidelijk gedacht: ach, die arme stakker, hij heeft het in zijn jeugd nooit goed begrepen, het was veel te moeilijk voor hem. Als ik het nu nog eens uitleg in heel eenvoudige be woordingen, zal hij uitroepen: 'Maar natuurlijk, dat ik dat nou nooit gesnapt heb, eindelijk licht!Zondag ren ik met een naar de kerk!' Vervolgens wordt, meestal vanaf de sprekende slang in het paradijs, al die potsierlijke onzin over God Zoon weer over mij uitgestort. En uitgerekend juist daarvoor moet ik dan fl. 1,10 extra betalen! Beste lezers, wilt u mij alstublieft geen evangelisatie-brieven meer sturen. Ik ken de bijbel minstens net zo goed als Andries Knevel, en beter dan Nico ter Linden. Bovendien staat er akelig duide lijk in Hebreeën 6 vers 4 tot 6 dat ie mand die afgevallen is, zich nooit meer opnieuw kan bekeren. Prins Bernhard heeft in de afge lopen vijftig jaar geen enkele uitreiking hoeven te verzuimen en precies 196 Anjers uitgereikt. Als verrassing voor de prins bracht de Amsterdamse scho lier Maarten van Gelderen per fiets een mand met 197 echter anjers binnen als symbool van de 196 die de prins zelf uitreikte en de ene die hij zelf ontving. MILLENNIUM nog dagen Nog 190 dagen en het nieuwe millennium breK' aan. Reden voor deze kij' om in een dagelijkse sei^ terug te kijken op belan ;p« rijke gebeurtenissen die plaatsgrepen op corres ponderende data in de r gelopen 1000 jaar. Deze^1 week: 21 juni 1884: KroiuiE prins Alexander overlijd w 22 juni 1775: Amerikaai congres voert dollar in; juni 1667: slot tocht naafis Chatham; 24 juni 1948: Rusland begint blokkad Berlijn; 25 juni 1988: Oi je Europees voetbalkan oen; 26 juni 1284: Ratte vanger Hameln slaat toe 25 JUNI 1988 Zon zeven miljoen NederlaiDi ders zitten er die 25ste juni lij 1988 voor de buis. Ook in 11 gu andere landen is het televisi tw volk massaal aangeschoven pa Ruud Gullit na 33 minuten i op 1-0 maakt en later Marco va sU Basten welhaast de mooiste goal van de eeuw achter de Russische doelman Dassaja schiet, ontploft de natie en maakt Nederland zich op vc Q veel vreugdetranen bij de in diging van 'onze jongens'. L al het stadion van Munchen ki za ken ruim 72.000 toeschouw D; hoe een geweldig goed Nedi bt lands elftal de Europese voe d( bal titel binnenhaalt. De vrei id de is zo mogelijk nog groter na de overwinning op Duits land, in de halve finales, me ook hier - vlak voor tijd - eei droomdoelpunt van Van Ba ui ten. „Dat we die moffen ein lijk verslagen hebben", kraai 2 doelman Hans van Breukele van plezier. Ronald Koeman haalt het shirt van een Duit! g< symbolisch langs zijn achte werk. Jarenlange frustraties worden, niet altijd even sub ff afgereageerd. Als ook de Rus 4 zijn verslagen viert Nederlar een waar volksfeest; in bomi zi verkeersmasten, op autodai t of langs de gracht. "Vanbasti - sch'en 'Gullitisch' staat er o| inventieve spandoeken. Een ontroerde 'generaal'Rinus M chels sluit de nationale huldjf ging op het Museumplein all „Bedankt mensen, we zullerj nooit vergeten." henk ruul Sandra Timmerma beschuldigt vader Gert van ontucht1 Sandra Timmerman (35) be schuldigt haar vader Gert Timmerman van ontucht. Volgens Sandra is ze op haa tiende door hem in het ou derlijk bed drie of vier keer seksueel lastig gevallen. Dal zou gebeurd zijn toen Her- mien, van wie Gert recent is gescheiden, in het zieken huis lag. In een verhaal in het roddel blad Weekend zegt de don kere van de twee Timmer man-zussen dat haar vader haar over het hele lichaam knuffelde. Ze durfde zich aanvankelijk niet te verzette uit angst voor een woede aanval van Gert. Maar toen hij 'duidelijk verder wilde gaan' verzette ze zich wel. Daarna is er nooit meer iets voorgevallen, stelt Sandra. 'Mijn vader heeft mijn jeugd kapot gemaakt. Na de incest was ik geen onbezorgd en onbevangen meisje meer', vertelt ze in Weekend. 'Mijn vader heeft me eigenlijk nooit beschouwd als zijn dochter. Ik was meer. Ik was eigenlijk zijn tweede vrouw De mogelijke incest is ver jaard. Sandra is vijf jaar te laat om aangifte te doen. Ea slachtoffer kan tot twaalf jaa: na haar of zijn 18e aangifte doen. Ze zegt het verhaal naar buiten te brengen om schoon schip te maken. Gen Timmerman beraadt zich over een publieke reactie op de beschuldiging van zijn dochter. Hij zal in elk geval geen proces wegens smaad aanspannen tegen Sandra ei vermoedelijk ook niet tegen het blad Weekend, waarin zij de beschuldigingen heeft ge-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 2