GI Joe verstiert zelfbeeld MADfl TV «ACT/ON WEER Gsm-mast als melkkoe Goochelen via post en internet 198 Verrassin DONDERDAG 17 JUNI 1999 M E N T A A R Gemeenten hebben sinds deze week een nieuwe melkkoe voor handen om de teruglopende financiële ondersteuning uit Den Haag aan te vullen. En dat dankzij Haarlemmermeer, een gemeen te die in de rode cijfers dreigt te geraken. Een eerdere poging om de miljoenen bezoekers van Schiphol op te zadelen met toeristen belasting mislukte, maar deze week kreeg de gemeente van de rechter carte blanche om duizenden guldens aan leges te vragen voor elke gsm-zendinstallatie binnen de gemeentegrenzen. Haarlemmermeer verdient straks op z'n minst tonnen aan de gsm- masten. Buurgemeente Haarlem was er als de kippen bij om dat nieuwe beleid over te nemen. Naar verwachting zullen anderen, waaronder Leiden, volgen. De aanbieders van de mobiele telefonie liggen echter naast hun stoel van verbazing. Voor honderden miljoenen guldens kochten zij van de rijksoverheid toestemming om de radiofrequentiès in Nederland te mogen gebruiken. En nu stuiten ze op Haarlemmer meer. Daar bepalen volgens de providers 'niet terzake kundige' ambtenaren hpe zij hun radionetwerk moeten opbouwen. Met on bereikbare plekken voor mobiele telefoons tot gevolg. Volgens Haarlemmermeer is de regelgeving rond de zendinstalla- ties onder meer bedoeld om een 'wildgroei' aan zendmasten te voorkomen met alle horizonvervuiling vandien. Dat lijkt een goed argument, maar in feite gaat het om niet meer dan een handjevol sprieten op hoge bedrijfs- en flatgebouwen. Wie ligt daar wakker van? Ook het argument van Haarlemmermeer dat er gezondheids risico's aan radio-straling kleven staat op los zand. Zo'n verband is nooit aangetoond en volgens TNO zelfs volkomen afwezig. Om op grond van deze wiebelige beweegredenen een mastenbeleid in het leven te roepen, is wel erg mager. Haarlemmermeer zocht en vond een inkomstenbron om de lege gemeentekas te spekken. Maar deze overheidsbemoeienis is zeker niet in belang van de gebruikers van zaktelefoons. De telecombe- drijven dreigen immers het 'rigide' Haarlemmermeer -mét Schip hol, mainportvan Europa binnen de gemeentegrenzen- slecht of zelfs onbereikbaar te maken voor mobiele telefoons en dataver keer. Superpop bezorgt vader en zoon minderwaardigheidscomplex GI Joe, Superman, Action Man en al die andere spierbundels bezorgen jongens een verkeerd zelfbeeld. Dat is de heilige overtuiging van de Amerikaanse psychiater H. Pop, die de centimeter langs de speelgoedpoppen heeft gelegd. Hun geprononceerde spierbundels kunnen niet anders dan met behulp van groeihormonen zijn ontstaan. Wat moeten kids daar mee? Huggies, de ijsbeer Het heeft lang geduurd, maar gisteravond begreep ik eindelijk wat de wereldlijke Tros en de christelijke EO bij elkaar te zoeken hebben op Nederland 2. Ze zijn allebei gek op dierenprogramma's. De grootste familie van Nederland - die overigens al lang de groot ste niet meer is - verblijdde ons in de serie Zooveniers gisteravond met een niemandalletje over het ijsbeertje Huggies, dat haar moeder was kwijtgeraakt, maar in de Ouwehand's Dierenpark toch nog goed terechtkwam. Dankzij Tros en EO hoeven wij nooit meer naar de dierentuin. Zooveniers wordt door de Tros gemaakt in samenwerking met de Nederlandse vereniging van dierentuinen, of iets van die strekking. Dus werd in een halfuurtje de kijker duidelijk gemaakt dat dat waggelende witte beestje, dat door Russische onderzoekers 'eenzaam en alleenwas gevonden op een ijsschots benoorden Siberië, wel erg veel geluk had gehad dat zij in een kooitje naar Ouwehands was ge bracht. De kijker wordt in Zooveniers aangesproken in een melig soort kleutertaal. „Karin heeft de belangrijke taak om de kleine Huggies de belangrijke kneepjes van het berenvak bij te brengen", dat soort zinnen. Tertvijl tussen achten half negen, als het programma wordt uitgezonden, de hele kleintjes doorgaans toch echt al op bed liggen. Als een prinsesje uit een ver land wordt Huggies op Schiphol ont haald", zegt de vrouw die het commentaar verzorgt. Ze doet haar uiterste best doet om van het verhaal van de kleine ijsbeer een sprookje te maken. Je krijgt al visioenen van een babybeertje in een draagkoets met baldakijn. Maar het is een modern sprookje: wat we zien is een jonge ijsbeer in een kooi die op het vliegveld omstuwd wordt door fotografen. Een halfuur lang gebeurt er eigenlijk helemaal niets op de buis. Het ijsbeertje stoeit met een bruin beertje, geniet van de sneeuw, bezeert zijn pootje en wordt geopereerd. Dan maakt het programma een sprong van een paar jaar. Via het fokprogramma in Keulen, wordt ons verteld, is voor Huggies een 'geschikte kerel' gevonden. Ze wordt op transport gesteld naar Kol mander in Zweden. Dat is goed voor haar en goed voor het stam boek", zegt de vriendelijke stem. „Misschien krijgt Huggies binnenkort wel kleintjes", luidt het enigs zins overbodige commentaar bij de beelden van twee elkaar besnuf felende ijsberen. En: Uiteraard krijgt u die bij ons als eerste te zien."Nou, daar wachten we dan maar op. Op het strand komt het 't hardst aan. Maar ook in de bad kamer, vlak voor het slapen gaan, of zelfs 's ochtends. Pap pa is niet meer de held die hij zich ooit waande en zijn figuur getuigt daarvan. Zijn kinderen hebben niet de minste clemen tie. Een prik in je buik is nog het minste. 'Bolle' noemen ze je ineens. En pappa hijst zich manmoedig in een nieuw short, dat alweer een maatje groter blijkt te zijn dan de versie van het vorige strandseizoen. Vader lijkt in weinig op het ide aalbeeld dat zoonlief voor ogen heeft. Maar geef die jongen eens ongelijk. Wat moeten kin deren wel niet denken, als ze GI GI Joe, zo'n plastic ventje dat de hele wereld lijkt aan te kun nen, is de gruwel van iedere eerlijke vent. Zwaar gespierd, met een middenrif als een was bord en een blik in z'n ogen j waarin het avontuur besloten I ligt. Want zoals Barbie met haar slanke taille, stevige borsten en altijd goed zittende haren nu al- weer veertig jaar moeders ach tervolgt, zit GI Joe vaders op de I hielen. Je schaft die quasi-mili- tair, die vervelende 'real Ameri can hero', aan in de speelgoed zaak en je raakt nooit meer van hem af. GI Joe doet je aan jezelf twijfelen. Nooit is-ie eens moe, altijd staat hij klaar om weer op avontuur te gaan met zoonlief, en zelfs aan het eind van een hondsvermoeiende dag staat de pop nog keurig in het gelid. Maar zoals GI Joe, 35 jaar gele den in de VS bedacht door een speelgoedfabrikant, dodelijk is voor vermoeide vaders, zo is hij ook funest voor het zelfbeeld van opgroeiende jongetjes. Want hoe moeten ventjes zich zelf accepteren, als ze, eenmaal in de pubertijd aanbeland, in eens over een heel ander lijf blijken te beschikken dan hun favoriete GI Joe, een pop die in middels al vierhonderd miljoen maal over de toonbank ging? En ook de GI Joe-klonen, zoals Action Man en Strike Force, zijn belachelijk gespierd. Zelfs de nieuwste Star Wars-figuren blij ken flink bezig te zijn geweest in de sportzaal, net als Batman, Al die stoere poppen zijn de afgelopen jaren steeds gespierder geworden, tot op het belachelijke af. Superman en Spiderman. Het is om doodmoe van te worden. In het tijdschrift International Journal of Eating Disorders komt de Amerikaanse psychia ter H. Pope tot de conclusie dat GI Joe hele generaties jongens parten speelt. Want net zoals miljoenen meisjes nooit aan het ideale beeld van Barbie zul len voldoen, worden al die klei ne fans van GI Joe en zijn kor nuiten gek gemaakt door de fantastische musculatuur van hun voorbeelden. Wat dreigt is een verruïneerd zelfbeeld, stelt Pope. Want in de loop der jaren zijn al die stoere poppen steeds gespierder en gespierder ge worden, tot op het belachelijke af. Pope legde de centimeter langs GI Joe en kwam toen tot een onthutsende ontdekking. In 1960 had de vechtjas, met 23 bewegende lichaamsdelen, waaronder vervaarlijk in het rond blikkende ogen en een kung fu-armslag, omgerekend naar menselijke maten al een bicepsomtrek van dertig centi meter. In 1997 was dat toege nomen tot een ongelooflijke 65 centimeter. Ter vergelijking: de bicepsomtrek van professionele bodybuilders komt de halve meter fiiet te boven. Wat moeten onze kereltjes met al dat vertoon van groeihormo nen?, vraagt Pope zich af. Ou ders hebben er niets kwaads mee in zin als ze zo'n pop ca deau doen, maar wat bereiken ze ermee? Pope: „Het lijkt me logisch dat wat voor meisjes geldt, ook voor jongens opgaat. Ze lopen een levensgrote kans gefrustreerd te raken als ze in latere jaren merken niet aan dat ideaalbeeld te kunnen voldoen. Het is immers een beeld dat zich onbewust in hun geheu gen heeft vastgezet. Die jongens kunnen trainen wat ze willen, maar zullen nooit zo groot als hun held worden." Wat Pope niet hardop durft uit te spreken, maai- wel tussen de regels door laat blijken, is dat hij GI Joe c.s. als regelrechte promotors ziet van illegale spierversterkers. Wat is nu wijsheid? Meteen de kinderkamer binnen stappen en al die macho's van de plan ken verwijderen gaat te ver. En Afkoeling Aan de achterzijde van een koufront, dat vanmiddag het noord westen van het land heeft bereikt, koelt het vanavond af. Rond een uur of acht is het nog maar zo'n 16-17 graden tegen 22-23 gister avond. Verder waait er een matige, aan de kust af en toe vrij krach tige wind uit het noorden tot noordwesten. In de nacht en mor genochtend trekken in het kielzog van het front enkele wolkenvel den over ons land. Het is niet uitgesloten dat er uit het wolkendek ook een enkele bui valt. Vrijdagmiddag en avond is het weer droog en laat de zon zich geregeld zien. Het kwik verkeert met maximaal 18-19 graden niet meer op het hoge niveau van de laatste dagen maar van een scherpe afkoeling is evenmin sprake. De wind waait uit noordelijke richtingen en is meest matig van sterkte. Tijdens het weekeinde wordt het weer beeld bepaald door een uitloper van het Azorenhogedrukgebied. Dankzij dit systeem blijft het op zaterdag droog en Iaat de zon zich geregeld zien. De temperatuur gaat opnieuw een paar gra den omhoog. Op zondag komt er bij Schotland een actieve depressie tot ontwikkeling. Het lagedrukgebied trekt naar de Noorse Zee. Het frontensysteem van de depressie kan tussen zondagavond en maandagmiddag tot onze streken doordringen. Het gevolg is dat dan de kans op regen of een bui toeneemt. Na de passage van het front wordt het volgende week weer koeler: niet in de laatste plaats omdat de wind weer uit noordelijke rich tingen gaat waaien. Gisteren was het uitgelezen zomerweer in Neder land. De zon scheen, op wat stapelwolkjes na, onafge broken en de temperaturen liepen op tot waarden omstreeks 25 graden. In onze regio werd het zowel op Valkenburg als op Schiphol 24,0 en op het duinstation van Bloemendaal 22,5 graad. Op het strand werd het kwik iets getemperd door een noord tot noordweste lijk zeewindje. De wind bleef evenwel zwak tot matig en dus raakte het strand niet ontvolkt. De jaarlijkse paardenraces op Ascot afgelopen dinsdag brachten ook weer de traditionele parade aan hoeden met zich mee. Met behulp van zijn spaargeld zette Arjan de Bruin uit Krimpen aan de IJssel op 18-jarige leeftijd het internationale postorderbe drijf Arjans Show-Biz Centre op, waar via post en internet allerlei goochelartikelen kunnen worden besteld. De havo maakte hij niet af. „Ik wist wat ik wilde: zelf goo cheltrucs verkopen. Daar hoefde ik echt geen aardrijkskunde voor te leren", vertelt de jonge onder nemer nu, acht jaar later. Inmid dels levert het postorderbedrijf aan artiesten, scholen en clubs in meer dan zestig landen en is het aanbod uitgebreid met 'special effects', geluidsapparatuur en achtergrondschermen. De lege schappen in het kleine Krimpense magazijn maken dui delijk dat het Show-Biz Centre in een gat in de markt is gespron gen. „Er zijn veel concurrenten die ook op internet goochelarti kelen aanbieden. Maar als je naar de kwaliteit kijkt, staan wij op eenzame hoogte." Uit de telefoontjes en e-mailtjes van bezoekers aan de site wwvv- .show-bizcentre.nl sprak het ver driet dat op internet geen goo chelaars of andere artiesten te vinden waren. Maar hoewel hij zelf door zijn drukke werkzaam heden amper aan zijn hobby goochelen toekomt, bedacht Ar jan hiervoor toch een nieuwe truc: de zusteronderneming ShowFinders.com, een online ar tiestenbureau met vermelding van waarzegger tot dansorkest en van bodypainter tot poppenthea ter. Met zijn voortvarende aanpak is de 26-jarige ondernemer al ver gekomen. Driehonderd artiesten hadden zich al ver voor de offici ële opening gemeld voor een plekje in de databank. Niet vreemd, want een vermelding onder één regio en in één rubriek is gratis. De verschillende extra's kosten wel geld. Een pennetje naast de naam 'linkt' naar het e- mailadres van de artiest, een oor naar een geluidsfragment en een oog naar de eigen website, die ShowFinders.com eventueel ook kan maken. De Bruin verwacht dat vooral be drijven voor winkelopeningen, feesten en allerlei evenementen de internetsite zullen raadplegen. Voor de toekomst denkt de Krim- penaar aan een uitbreiding van ShowFinders.Com met buiten landse artiesten. „Ik geef mij met hart en ziel aan alles wat ik aan pak, maar mijn enthousiasme is ook weer redelijk snel getemperd. Daarom ben ik altijd op zoek naar iets nieuws." ADRIANNE DE KONING Vaderinstinct 'Wie is toch die vrouw die het vlees snijdt', vroeg onlangs een tienerzoon aan zijn vader, terwijl hij naar zijn moeder wees. Het was een gevatte vari atie op de SIRE-campagne, die mannen moet aansporen meer te zijn dan een zondagsvader. Een beetje mosterd na de maaltijd overigens, want het vader schap is de laatste twintig jaar ingrij pend van vorm en inhoud veranderd. Sterker nog: in het desbetreffende gezin heeft de vrouw een topfunctie, en haar wat oudere partner een groot deel van haar zorgtaken overgeno men. Maar dat is een uitzonde ring. De meeste mannen zijn een 'as sisterende' vader. Dit soort vaders doen dagelijks wat hand- en spandiensten in het huishouden, brengen de kinderen naar bed, lezen ze voor, fungeren als klankbord en onder nemen in het weekend leuke dingen met ze. Ze lijken in niets meer op het soort vaders dat zij zelf hebben gehad. Maar een echte doorbraak naar parttime vaderschap, zoals vrouwen die hebben ge maakt naar parttime wer ken, blijft uit. HELEEN CRUL De vraag 'waarom' beheerst dan ook de maatschappelijke discussie. Grofweg overheersen daarin tivee groepen. De grootste groep denkt dat er meer sociale dwang moet komen om mannen aan te zetten tot een rechWaardiger verdeling van arbeid en zorg, en ziet het heil bo vendien in een voorwaardenscheppend beleid dat dit ook in de praktijk moge lijk moet maken. Zoals een doorbetaald ouderschaps- en zorgverlof een wette lijke regeling van het recht op deeltijd werk en verandering in de bedrijfscul tuur. Maar in Zweden wordt het doorbetaal de ouderschapsverlof vooral opgeno men door vrouwen, mannen maken er nauwelijks gebruik van. Dat gegeven leidt bij een andere, kleinere groep tot kritische kanttekeningen bij het ideaal van gelijke verdeling van zorg en arbeid tussen mannen en vrouwen. Mannen zouden, zo valt te beluisteren, nu een maal niet in de wieg gelegd zijn voor het soort vaderschap dat onze cultuur voor hen bedach t heeft. Hun genen pro grammeren immers al miljoenen jaren het vaderinstinct in een kordate, prakti sche vorm, die leidt tot het bouwen van een onderkomen voor wouw en broed, het beschermen van huis, haard en land tegen indringers, het najagen van voedsel en het socialiseren van dat broed door het vaardigheden en regels aan te leren. Het natuurlijke vadercon- cept zou er, kortom, een zijn van afwis seling, actie en actualiteit zijn, niet een van geduld, koesteringen continuïteit. Recent onderzoek ontzenuwt deze op rukkende visie. In de mannelijke genen ligt juist een heel zorgvuldig, toegewijd vaderinstinct opgesloten, dat echter niet tot volle ontwikkeling kan komen in onze cultuur. Omdat we daarin, sinds het industriële tijdperk, een strikte scheiding tussen wonen en werken ken nen. evenals een scheiding tussen de leefwerelden van mannen en vrouwen. Door die scheiding is de misvatting ont staan dat vaderinstinct na de geboorte op gang komt, als het kind een tastbare realiteit wordt, 'papa' kan zeggen, gaat lopen en voetballen, een handelend we zen wordt. Hoogstivaarschijnlijk wordt het vaderinstinct echter al in de laatste maanden van de zwangerschap en bij de bevalling op gang gebracht door hor- monen. Tot die conclusie komt de Cali- fornische etholoog Richard Brown. Hij bestudeerde witvoetmuizen, een monogame soort waarbij de ouders sa men hun jongen grootbrengen. Het was bekend dat witvoetmuizenmannetjes uiterst zorgzame vaders zijn, maar nie mand had er ooit op gelet welke rol ze bij de bevalling speelde. Brown ontdek te dat ze perfecte vroedvrouwen waren. Bij de eerste tekenen van de bevalling verzorgt een witvoetmuismannetje zijn wijfje en masseert haar schaamstreek. Hij trekt de kleintjes naar buiten, likt ze af en legt ze warm en veilig tegen de moeder. Daarna likt hij haar schoon en samen eten ze de placenta op. Is zo'n mannetje afwezig dan wordt de beval lingeen paar dagen uitgesteld, of duurt bijna twee keer zo lang. Ook onderzoek bij andere dieren doet vermoeden dat de grondslag voor vaderlijk gedrag niet na de geboorte, maar al vóór de geboor te wordt gelegd. Door directe betrokken heid van mannetjes wordt bij hen de productie van het hormoon prolactine gestimuleerd, hetzelfde hormoon dat vrouwen aanzet tot borstvoeding en moederinstinct. Het geheim van het vaderinstinct zit, zo menen nu steeds meer onderzoekers, in de interactie tussen de moederen vader tijdens de aanloop naar de bevalling. Langdurig contact en samenleven blijkt in de dierenwereld belangrijk te zijn voor cle ontwikkeling van het vaderin stinct en het zorg- en hech tingsgedrag van een mannetje. Mensen zijn zoog dieren. zeker op het gebied van voort planting. De ontwikkeling van het va derinstinct lijkt dan ook fundamenteel gediend met een wettelijk verplicht, doorbetaald verlof voor mannen in een periode van minimaal vier weken vóór tot vier weken na de bevalling. FOTO GPD» THEO BOHMERS erop wijzen dat papa's fysiek veel dichter bij de natuur staat dan GI Joe, is natuurlijk aan do vemansoren gericht. Misschien moeten bezorgde ouders nog maar weer eens hun stem verheffen, moedigt Pope aan. Toen het protest te gen de ridicule maten van Bar bie twee jaar geleden steeds heftiger werd, schrok produ cent Mattel zo van alle rumoer, dat de fabriek besloot tot de productie 'een natuurlijker uiterlijk'. Op die manier kanj^atuqrlijk qpfenok GI Joe 'een kopje kleiner' wor den gemaakt. HANS VAN ALPHEN MI LLENNll nog dagen Nog 198 dagen enJd nieuwe millennium g aan. Reden voor de om in een dagelijks1 terug te kijken op b rijke gebeurtenissei plaatsgrepen op coi L ponderende data ii gelopen 1000 jaar. 1 week: 14 juni 1968: Golden Globe eersti wereld; 15 juni 138! J bij Kosovo Polje; 16 j 1966: Bouwvakkers 17 juni 1748: Pachti i roer; 18 juni 1815: S Waterloo; 19 juni 1! senbergs geëxecute s 17 JUNI 1748 Dolle mensenmassa's, roer kraait. We schrijvi 1748 als ongeregeldhei het noorden van de Re overslaan naar Den Ha ontevredenheid is groo volk pikt het niet lange particulieren aan wie d van belastingen is verp meer geld binnenhalen hun pachtsom feitelijk De reeks onlust in het najaar van 1747 torische onlusten, maa hoogtepunt wordt bere 1748 in Friesland wonii kantoren van pachters verwoest. De beweging over naar Groningen, Overijssel, Gelderland t land, waar Amsterdam, en Haarlem niet aan de ten ontkomen. In Denl moet pachter Van Spyk gelden. „Eerst door klei gens, die de glaze in te gooien", meldt eei tuige. „Na een korte tus zing begon het des te h zodat de kolonel der scl beval door alle wijken alarm te slaan." Een daj de rust nog lang niet ter keerd. „Drie mansperso worden gedood, ook ee overleeft een kogel niet voornaamste gewesten de pachters vervangen - maar het slechte syste de indirecte belastingen gehandhaafd: met de h« mingsbeweging is het d danks snel gedaan. HENKRUUL* Slimmer Basisscholier Joram opö der heeft zich al verzeke) een studiebeurs van 42« den. Hij bleek gisteren ii tijdens een toptoets de n belovende en slimme lej Naast het studiebeurs o hij de Hugo de Groottro Aan de eerste ronde van toets voor slimmeriken, gesteld door het Cito, dq 225 leerlingen uit twaalf] cies mee. Voor de finale, dertig scholieren deelnai plaatsten zich niet meer zes meisjes. De deelnem moesten een betoog ops en berekeningen maken werkstukken werden bet deeld door een jury met: magnificus Wakker vant Technische Universiteitl en cabaretier Erik van M kei. Van Muiswinkel verbaas over de commerciële, za! instelling van de deelnei „Waar zijn de VPRO-kini vroeg hij zich af. „Gee jullie hebben echt woest Een 22-jarige inwoonstei Den Haag keek raar op tl deze week bij thuiskom» handtasje opende. Daari bankbiljetten met een to waarde van tienduizendi dens, die er bij vertrek n( inzaten. De Haagse besloot de vo bij de politie te melden. 1 heeft een onderzoek gesl naar de herkomst van he De vrouw zelf heeft geen hoe het geld in haar tas t is gekomen. Sinds haarv van huis heeft ze tot haa komst alleen maar gewei de oorspronkelijke eigen het geld te achterhalen n de politie niet bekend w< werk ze doet, en hoe gro l precies is.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 2