Vrijgemaakten hebben primeur op intern
Bisschoppen koesteren informeel contact met theolos
Kerk Samenleving
DONDERDAG 17 JUNI 1999
redactie aad rietveld,
VANDAJfk
n— De Belgische heilige Alena leefde in de zevende
eeuw in Dilbeek bij Brussel. Het was een tijd
JUN| waarin veel landgenoten tot het christendom
overgingen, wat uiteraard op verzet stuitte bij
het deel dat bij de oude natuurgodsdiensten bleef. Zo ook
in Vorst, waar de vader van Elena, ene Levold, een keer de
missionaris Amandus (ook een heilige) hoorde preken. Hij
vond het christendom maar niets. Zijn dochter werd ech
ter nieuwsgierig, ging naar Amandus, en liet zich kort
daarna dopen. Stiekem koesterde ze haar geloof. Levold
rook onraad en liet zijn dochter een keer volgen.Toen
bleek dat zij naar een gebedsdienst ging, werd ze door
haar achtervolgers zo mishandeld dat ze aan de verwon
dingen overleed. Levold kreeg wroeging en liet zich dopen.
De legende van Elena werd eeuwenlang levend gehouden
door de Benedictesssen van Vorst, die onder meer haar re
lieken bewaarden. 17 juni is Elana's feestdag.
CRK: geen kritiek op bisschoppen
barendrecht' Het behoudende Contact Rooms-Katholieken wil
geen kritiek op de bisschoppen tijdens de landelijke contactdag,
zaterdag in Utrecht. Het bestuur heeft een lezing van oud-se
cretaris-generaal F. Rutten van Economische Zaken van het
programma geschrapt. Het CRK-bestuur heeft Rutten geschre
ven, dat de contactdagen er zijn voor onderlinge bemoediging
en om het contact tussen gelovigen en hun bisschoppen te be
vorderen. Zijn lezing zou in dat kader niet passen. Rutten is er
van overtuigd dat kardinaal Simonis het verbod heeft gefor
ceerd. In zijn lezing over de eucharistie in de Nederlandse RK
Kerkprovincie wilde Rutten forse kritiek uiten op de bisschop
pen.
Paus verklaart prinses Kinga heilig
stary sacz Een zichtbaar vermoeide paus Johannes Paulus II
heeft gisteren de 13e-eeuwse Poolse prinses Kinga heilig ver
klaard. De paus, die dinsdag wegens een griepje binnen was ge
bleven, deed dit tegen het advies van zijn arts. De paus voelt
zich na een dag van rust weer prima, zei zijn woordvoerder gis
terochtend. Maar fit was hij duidelijk niet. De paus liet zich zit
tend in de pausmobiel vervoeren. Zijn preek werd voorgelezen
door kardinaal Franciszek Macharski, aartsbisschop van Kra
kow. De paus stond,erop dat de heiligverklaring doorgang zou
vinden, omdat die al een paar keer was uitgesteld. Kinga werd
bekend door het stichten van een orde. Daarvoor hadden zij en
haar man de celibaatsbelofte
Protest tegen arrestaties in Iran
den haag/amsterdam De Nederlandse organisaties CIDI en
OJEC hebben bij president Khatami van Iran geprotesteerd te
gen de arrestatie van dertien joden in dat land. Zij eisen de on
middellijke vrijlating van de Iraniërs, die zijn aangehouden op
verdenking van spionage voor 'het zionistische regime'. In af
zonderlijke brieven schrijven het Centrum Informatie en Docu
mentatie Israël en het Overlegoraan van joden en christenen in
Nederland, dat zij overtuigd zijn van de onschuld van de be
trokkenen. Mediarabbijn R. Evers uit Amsterdam heeft aartsbis
schop Simonis en bisschop Van Luyn per open brief gevraagd
zich in het openbaar voor vrijlating van de Iraanse joden uit te
spreken.
Priester weigert celibaatsbelofte
tienen/brussel» De Belgische priester R. Borremans weigert kar
dinaal Danneels te beloven zich nadrukkelijk aan het celibaat te
zullen houden. De aartsbisschop van Mechelen en Brussel eist
dat de geschorste priester van Tienen niet langer met zijn part
ner samenwoont en hem niet frequent meer ziet. De priester,
die in maart op non-actief werd gesteld, ?egt dat die belofte in
druist tegen zijn geweten en het christelijke geloofsverhaal. Bor
remans beweert dat zijn homoseksualiteit de reden voor zijn
schorsing is. Het aartsbisdom gaf indertijd als reden, dat de
priester niet optimaal zou functioneren. Intussen is er een op
volger benoemd, maar Borremans weigert met zijn vriend de
pastorie in Tienen te verlaten. Kortgeleden kreeg de kardinaal
een door 5800 parochianen ondertekende petitie, waarin zij
hun tevredenheid met het werk van Borremans tot uitdrukking
brachten.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Aangenomen: naar Mijnsheerenland, GJ. van der Ende te Spannum-
Edens en Kubaard.
GEREFORMEERDE KERKEN (VRIJGEMAAKT)
Beroepen: te Bergschenhoek, B van Zuijlekom te Pijnacker-Nootdorp.
NEDERLANDS GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Zwolle (II), J. Horsman te Dordrecht.
UNIE VAN BAPTISTEN GEMEENTEN
Aangenomen: naar Brunssum-Treebeek, G. Bosveld te Doetinchem.
Mondjesmaat worden in de diensten naast de aloude
psalmen zorgvuldig geselecteerde gezangen toegelaten.
Veranderingen gaan er langzaam. Maar met internet lo
pen de vrijgemaakt gereformeerden voorop. Zondagoch
tend is vanuit het Groningse Haren voor het eerst een
kerkdienst live op het wereldwijde net (www.gvgronin-
gen.nl) te volgen.
nog te 'downloaden'.
Christelijk gereformeerden
uit Eindhoven stuurden al eens
een dienst met alleen geluid op
deze manier de wereld in.
„Vooral Nederlanders in verre
buitenlanden zullen ons opzoe
ken", verwacht mede-initiatief
nemer Rutger Middendorp.
Het lijkt tegenstrijdig dat juist
deze behoudende kerkgenoot
schappen experimenteren met
moderne communicatie. En
ook nog eens via een medium
waarop allerlei uitwassen van
de moderne maatschappij we
wiebe van der hout
Het beeld meet niet meer dan
zes keer een postzegel. Dat doet
niets af aan het feit, dat de vrij
gemaakten de Nederlandse pri
meur van bewegende beelden
met geluid van een kerkdienst
op internet hebben. Zondag
ochtend om half tien verschijnt
de vrijgemaakt gereformeerde
wijkgemeente van Haren met
haar predikant Henk Drost
even in een hoofdrol. De hele
volgende week is de dienst ook
lig tieren. „Theologisch gezien
hebben wij redenen om behou
dend te zijn, maar met techni
sche communicatiemogelijkhe
den hoeven wij niet achter te
blijven. Het is gewoon een mid
del", vindt de 22-jarige student
communicatiekunde en vorm
gever van de internetpagina.
Omdat er niet alleen aan
dacht van eigen kerkvolk voor
de dienst is, wordt er een wel-
komstdienst van gemaakt. De
viering zal laagdrempeliger zijn
dan normaal in de Gerefor
meerde Kerken (vrijgemaakt),
in de Tweede Wereldoorlog af
gescheiden van de synodale
Gereformeerde Kerken.
De dienst is mogelijk ge
maakt door sponsoring van In
ternet Noord. Dit bedrijf be
schikt over een prijzige 'real
server', die een stroom video
beelden kan verwerken tot con
stante beelden op de pagina
www.glgroningen.ril. In de kerk
is bovendien een aparte com
puter nodig, waarop twee ca
mera's aangesloten kunnen
worden.
Op de uitzenddag zullen tien
mensen in touw zijn. Camera-
lieden, een regisseur voor het
schakelen van de beelden en ie
mand die de beelden op het net
zet. Maar ook voor technische
en inhoudelijke nazorg zijn vrij
willigers beschikbaar.
Middendorp twijfelt nog of
de beelden constant en dus wat
waziger doorgegeven worden of
dat er om de drie seconden een
enigszins vertraagd en scherper
beeld wordt verschaft. Het eer
ste heeft de voorkeur, omdat
het dan echt om bewegende
beelden gaat.
Via een chatbox en door mid
del van e-mail binnenkomende
technische vragen kunnen snel
worden beantwoord. Bijvoor
beeld van mensen die de beel
den niet goed ontvangen. Ook
reacties op de inhoud van de
dienst zullen meteen worden
verwerkt, want het gaat de kerk
natuurlijk om verspreiding van
de boodschap.
Rutger Middendorp zal zelf
de kerkbezoekers vertrouwd
maken met het technische ge
doe om hen heen. Veel meer
dan wat kabels en twee came
ra's zullen hen overigens niet
opvallen. „Ik hoop dat ze goed
zingen", aldus Middendorp,
„want over radio en televisie
klinkt het vaak al wat bedompt.
Bij deze uitzending zal dat nog
meer het geval zijn."
De organisatoren verwachten
de meeste belangstelling van
emigranten in Australië. Daar is
het half vier 's middags tijdens
de uitzending. Hen gaat het
meer om het kunstje. Verschei
dene kerkgenootschappen in
Australië hebben eem
hun internetpagina's
een knipperend red;
waarop geklikt kan w,
informatie te krijgen c n
deodienst. Vanuit 1
reageren vooral techn
teresseerde compui a,
bers. l
De kerk laat het vai
tal virtuele bezoekers
of het interessant is
toekomst vaker op
evangeliseren. „Wil je
dan ben je toch al sne
den voor een uur kwi
fert Rutger Middenó
ziet toepassing in de
vooral als een mo
voor bedrijfsreclame
festiviteiten als
een bruiloft. „Je kuii
elders in de wereli
goedkoop en live mee
ken bij de hoogtepu
een trouwdag."
i Luyn: „We hebben de inzichten van theologen en wetenschappers op andere vakgebieden
FOTO FOTOPERSBURO DIJKSTRA
utrecht guido de bruyn
Met de benen op tafel en een
goed glas wijn in de hand zijn
de bisschoppen weer voorzich
tig in gesprek met rooms-ka-
tholieke theologen. De hoeders
van de kerkleer fronsen wel
eens de wenkbrauwen over vrij
moedige godgeleerde uitspra
ken maar het bisschoppelijk ge
zag drukt niet als een loden last
op de dialoog.
In de afgelopen 3,5 jaar wer
den achtereenvolgens rooms-
katholieke juristen, dogmatici,
moraaltheologen en ethici op
het aartsbisschoppelijk paleis
aan de Utrechtse Maliebaan
ontvangen. Na jaren van polari
satie en wantrouwen brachten
de informele en besloten Malie-
baangesprekken bisschoppen
en academici weer met elkaar
in contact.
„Bisschoppen en theologen
hebben elkaar nodig", zegt bis
schop Van Luyn van Rotter
dam. Met kardinaal Simonis en
bisschop Muskens van Breda
vormt hij het dagelijks bestuur
van de bisschoppenconferen
tie, dat gesprekspartner van de
hooggeleerde heren is. „De
sfeer van de gesprekken is heel
open. Het is meer een geza
menlijk leren dan het tegenover
elkaar plaatsen van meningen
en overtuigingen."
Of het nu om condooms, eu
thanasie of biotechnologie gaat:
de bisschoppen trekken bij in
gewikkelde ethische vraagstuk
ken niet zomaar „een ordner
met oplossingen" uit de kast.
„De bisschoppen bekleden wel
het leerambt maar beseffen
heel goed dat ze niet alle des
kundigheid in huis hebben. Het
is niet eenvoudig om als kleine
bisschoppenconferentie al die
vraagstukken te behappen. We
hebben de inzichten van theo
logen en mensen uit andere
vakgebieden hard nodig." Ge
regeld overleg zou bovendien
kunnen uitmonden in een gro
tere bijdrage van rooms-katho-
lieke intellectuelen aan het
maatschappelijke debat.
Hoe anders was de sfeer in de
jaren zeventig en tachtig, de
hoogtijdagen van de polarisatie.
Bisschoppen, theologen en
groeperingen betrokken stellin
gen in plaats van te communi
ceren. „Het contact van bis
schoppen op landelijk niveau
met academici is goeddeels af
wezig", constateerde de com
missie dialoog in 1994. „Hier
door missen bisschoppen be
langrijke adviseurs en voorspre
kers."
De bisschoppen trokken zich
die constatering aan en beleg
den de Maliebaangesprekken.
Die zijn onderdeel van het bre
dere dialoogproces in de kerk
provincie. Daarbij gaat het
meestal om formeel overleg
met vertegenwoordigers van
groeperingen in de RK-Kerk. Op
de Maliebaan heerst daarente
gen een losse sfeer die maxima
le openheid moet waarborgen.
Het zijn volgens Van Luyn
„opbouwende gesprekken
waarin we samen tot een beter
inzicht komen". De kerkleer is
niet het uitgangspunt. „Het ge
sprek gaat niet over normen en
geboden maar over waarden.
Het is niet zo dat de kardinaal
bij aanvang zegt: 'dit is de
norm, accepteren jullie die'.
Dat is geen dialoog) maar de
ander de malt nemén:
Van Luyn heeft niet de indruk
dat moraaltheologen en ethici,
die vorig najaar aan de beurt
waren, met de schrik in de be
nen naar de Maliebaan togen.
Enkele maanden eerder had
paus Johannes Paulus II voor
opschudding onder theologen
gezorgd door de noodzaak van
een eed van trouw aan de kerk
in het kerkelijk wetboek op te
nemen.
In zijn preek tijdens een Eu
ropees theologencongres in
Nijmegen had Van Luyn in au
gustus al geprobeerd de ge
moederen tot bedaren te bren
gen. De spanning tussen een
heid en pluriformiteit in de RK-
Kerk vergt een „gezamenlijke
inzet" van theologen en bis
schoppen, „in dialoog en com
municatie, kritisch en zelfkri
tisch", aldus de bisschop.
„Bisschoppen kunnen de eed
van trouw als een knuppel ge
bruiken", zegt de Tilb
raaltheoloog dr. J. Jan
mer aan het gespre
drie bisschoppen,
echter misbruik van h
ment zijn." Hij heeft i
druk dat de Nederla
schoppen dat van plai
Jans kijkt terug op
terst waardevol" ges
Simonis, Muskens
Luyn. De sfeer was
open en amicaal" en
len van opvatting
openlijk aan de orde.
vreemd zijn als bissch
theologen geen verscl
inzicht zouden hebt t
zou je een van beidei
afschaffen." Voor J;
voorop dat herders el,
leerden dezelfde moth
ben. „Ik zie daarom gi
voor een conflict.j
„Help, niemand luis
naar ons", is de nood
volgens de Nijmeegse
theoloog prof. dr. J.P.
ter de uitnodiging va
schoppen schuilgaat,
hulp van theologen 1
de aansluiting met dei
lijkte samenleving we
den. Het gesprek was
niet meer dan een e
ging om een „werke
loog" op gang te breng
Na de jaren van pt
die volgens Wils voor:
bisschoppen uitging,
moraaltheoloog het
een gesprek zeker in.
giebeoefening staat alt
kader van kerkelijkh
zou naïef zijn om dat ti
nen. Maar er zullen
rend spanningen aan
zijn. De wetenschap is
dienares van de kerk."
Het stemt Wils tevrf
de bisschoppen niet
hadden bepaald waai
sprek op moest uitlo
heb liever communie
open vizier." Over ve
van inzicht kon wor
praat. „Er was geen s
intimidatie. We zijn het
niet met weke knieën ii
En we hadden zeker
gevoel dat we op het m
den geroepen."
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht KNMI
Geldig tot en met vrijdag.
Noorwegen:
Veel bewolking en een aantal
buien, ook met onweer. In het
zuidoosten morgen weer opkla
ringen. Maxima uiteenlopend
van 14 graden vlak aan zee in
het westen tot een graad of 20
langs de Zweedse grens.
Zweden:
Veel bewolking en enkele buien,
soms met onweer. Morgen in het
zuiden opklaringen. Maxima da
lend naar 15 tot 19 graden.
Denemarken:
Vandaag geleidelijk bewolking
en enkele buien, morgen meest
droog en perioden met zon.
Maxima dalend naar ongeveer
18 graden.
Engeland, Schotland, Wales en
Ierland:
Wolkenvelden, ook perioden met
zon en vooral in het noorden
soms wat regen. Maxima van 14
graden in het noorden tot 22 gra
den in de omgeving van Londen.
België en Luxemburg:
Vandaag een paar wolkenvelden
en in het oosten mogelijk een re
gen- of onweersbui. Morgen
droog en flink wat zon. Middag-
temperatuur dalend naar onge
veer 20 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Droog en tamelijk veel zon. Al
leen op vandaag soms ook wol
kenvelden. Middagtemperatuur
ongeveer 25 graden, langs het
Kanaal wat lager. Morgen overal
iets frisser.
Portugal:
Droog en overwegend zonnig.
Maxima langs de kust oplopend
tot 27 graden, landinwaarts tot
35 graden.
Madeira:
Wisselend bewolkt en waar
schijnlijk droog. Middagtempe
ratuur ongeveer 23 graden.
Spanje:
Veel zon en alleen in het noorden
kans op een regen- of onweers
bui. Maxima tussen 32 en 40
graden, alleen langs de Golf van
Biskaje en de Costa Brava ruim
onder de 30 graden.
Canarische Eilanden:
Flinke zonnige perioden en
droog, in het noorden soms ook
wolkenvelden, Middagtempera
tuur rond 27 graden.
Marokko:
Westkust: vrij zonnig. Maxima op
de stranden meest tussen 25 eo
30 graden, landinwaarts warmer.
Tunesië:
Droog en op de meeste plaatsen
veel zon. Maxima rond 30 gra
den, in het zuiden oplopend
richting 40 graden.
Zuid-Frankrijk:
Flink wat zon en alleen in de Py-
reneeen kans op een regen- of
onweersbui. Maxima tussen 24
en 30 graden.
Mallorca en Ibiza:
Droog en overwegend zonnig.
Middagtemperatuur rond 28 gra
den.
Italië:
Wisselend bewolkt en kans op
een regen- of onweersbui. In het
noordwesten en op Sicilië meest
droog. Maxima tussen 25 en 30
graden.
Corsica en Sardinië:
Flinke zonnige perioden en
meest droog. Middagtempera
tuur tussen 25 en 29 graden.
Malta:
Veel zon en droog bij maxima
rond 28 graden.
Griekenland en Kreta:
Overwegend veel zon, maar in
het noorden meer stapelwolken
VRIJDAG 18 JUNI 1999
Zon- en maanstanden
Zon op 05.20 Zon onder 22.01
Maan op 10.48 Maan onder00.55
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 07.41 20.20 07.14 23.53
Laag 03.25 16.04 03.06 15.45
Weerrapporten 17 juni 08 u
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Aberdeen
Barcelona
Boedapest
Istanbul licht bew
Klagenfurt zwaar bew.
Kopenhagen grondmist
Las Palmas licht bew
wind temp neersl Malta
max min mm Moskou
zzw2 24 13 0.0 MOnche
ver. 1 25 11 0.0 Nice
zl 25 12 0.0 Oslo
zzo2 23 9 0.0 Parijs
ver, 1 25 12 0.0 Praag
zw4 23 14 0.0 Rome
w2 25 12 0.0 Split
ver. 1 25 11 0.0
wzw3 24 16 0.0
zzw2 25 14 0 1
20 9 1.0
33 21 0.0
26 18 0.0
22 14 0.0
25 17 06
29 18 0.0
25 14 0.0
30 22 0.0
21 11 0.1
23 12 0 0
23 14 '0.0
22 14 0.0
21 14 1.0
en een enkele regen- of onweers
bui. Maxima tussen 25 en 30
graden.
Turkije en Cyprus:
Zonnig en droog bij maxima
meest boven de 30 graden.
Duitsland:
Van het noordwesten uit toene
mende bewolking en enkele ste
vige regen- en onweersbuien.
Morgen vanuit dezelfde hoek
Stockholm
Warschau
Wenen
Zurich
Bangkok
Buenos Aires
Casablanca
Johannesburg
Los Angeles
New Orleans
New York
Tel Aviv
Tokyo
no 12 25 20 0.0
ir.3 28 16 0.0
s.O 25 15 0.0
zw3 26 13 0.0
.s.O 25 13 0.0
>2 32 17 00
nw3 17 0.0
:o 1 27 14 0.0
20- 15
22 18
22 12
25 16
20 14
25 14
20 17
22 17
23 11
33 26
15 7
26 18
23 5
18 14
28 22
21 15
30 22
33 24
L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
bewolkt
onweer
V warmtefront
üfifc
regen
sneeuw
V koufront
opklaringen
hagel
lagedruk
mist
windrichting
H hogedruk
zonnig
19
temperatuur
.„m luchtdruk in
hecto pascal
droog en perioden met zon.
Maxima tussen 21 en 25 graden,
morgen in het noordwesten aan
zienlijk frisser.
Zwitserland:
Overwegend veel zon, alleen
morgen in het noorden en oosten
meer wolken en kans op een re
gen- of onweersbui. Middagtem
peratuur omstreeks 21 graden,
in Tessin aanmerkelijk hoger.
Oostenrijk:
Vrij veel bewolking en van tijd tot
tijd regen, mogelijk ook onweer.
Maxima dalend naar ongeveer
20 graden.
Polen:
Tamelijk veel bewolking en van
tijd tot tijd een stevige bui, voor
al in het midden en oosten mo
gelijk ook onweer. Maxima van
24 graden in het westen tot 27
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/ vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
F. Blok, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties: 071 - 5323 508
Familieberichten: 023- 53173:
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tol
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTENTIi
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tol
071- 5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging ver
het automatisch afschrijven v;
abonnements- geld, ontvangen 1,-1
betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (bin
worden verzonden geldt een toeslagi
aan portokosten per verschijndag.
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSE11
Voor mensen die moeilijk lezen, sfc
hebben of blind zijn (of een ander!
leeshandicap hebben), is e
van het regionale nieuws
Dagblad op geluidscassette beschS
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectuur, I
in het oosten, morgen gevoelig
kouder.
Tsjechië en Slowakije:
Overwegend bewolkt en perioden
met regen, ook onweer. Maxima
dalend naar ongeveer 22 graden.-
Hongarije:
Wisselend bewolkt en buiig, ook
kans op onweer. Middagtempe
ratuur rond 25 graden.
ZIEKENHUIZl
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd
feestdagen).
_Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland ZlëRëfnurisrvesttgtng-RijnooFd: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
