Sublieme gekte en perfecte show
Cultuur Kunst
erste levende Leidse
ichter 'tegen de muur'
\>\0tf 0
Bird-A wards toegekend
r'(k in üt
Madonna: de Maria van deze tijd
Twijfel tussen klucht
en Shakespeare-vertolking
ENSDAG 16 JUNI 1999
m rijsdam. 071-5356444, plv chef annet van aarsen 071 -5356443
•ijs voor Collegium Voci
jcn aan den rijn Het tienerkoor Collegium Voci uit Alphen
1 vro ,den Rijn heeft afgelopen zaterdag de tweede prijs gewon-
waterl jvan het Nationaal Kinderkoor Festival dat werd gehouden
le Flint in Amersfoort. Het tienerkoor o.l.v. Yvonne Keizer
:d mee in de tweede afdeling en zong een zestal liederen
ponder het verplichte a capella gezongen 'Mijn ziel is louter
nken'. Aanstaande zaterdag geeft het koor een concert in de
eekmuziekschool aan het Burg. Visserpark te Alphen aan den
k* oekoop voorzitter kunstenaarsclub
"li iENi Oud-burgemeester Goekoop van Leiden wordt met in-
!g van 1 juli voorzitter van de nieuwe organisatie voor uitvoe-
ide kunstenaars VIE (Vereniging voor Intellectueel Eigen-
m). De organisatie is opgericht om de belangen te behartigen
Ie dag*uitvoerende kunstenaars met de Wet op de naburige rech-
nendt i hebben gekregen. Die bepaalt onder meer dat uitvoerende
'n vani nstenaars recht hebben op een vergoeding wanneer hun
istrijd, WOrdt gebruikt, bijvoorbeeld als achtergrondmuziek of als
«ft tructiemateriaal in het onderwijs. Nederland telt naar schat-
1 g 51.000 actieve uitvoerende (podium)kunstenaars. De ver-
iging heeft een comité van aanbeveling waarin onder ande-
Marco Borsato, Nelly Ffyda, Ruth Jacott, Antonie Kamer-
jh, Wibi Soerjadi en Ellen Vogel zitten.
'aardenmusical in Den Haag
olle» Nederland krijgt deze zomer te maken met een nieuw
waart ïomeen, een musical waarin behalve artiesten paarden een
ofdrol spelen. 'Goa' is de titel van deze show, die op dinsdag
augustus in Weert in première gaat. Later is de voorstelling
der meer te zien in Den Haag. De musical waarin 55 artiesten
60 paarden optreden, is een sprookjesverhaal waarin het
aait om het eeuwige gevecht tussen het kwade en het goede.
resentatie cd Finkers uitgesteld
flELQ» Het lijkt een grap uit zijn eigen show. De presentatie
n n'euwe dubbel-cd van Herman Finkers is uitgesteld om-
it de hoesjes in een verkeerde kleur zijn geleverd. De presen-
ie van de cd 'Zijn minst beroerde liedjes' zou vandaag zijn.
,i anneer hij nu uitkomt is niet duidelijk.
eiden, ENCEES VAN HOORE
ANC
Rondreizend theaterspektakel De Parade is er om je te laten verrassen
Wat ooit begonnen is als Boulevard of Broken Dreams,
en voortgezet als Teatro Fantastico is nu al weer aan zijn
negende seizoen toe: De Parade, het rondreizend zomer-
theaterspektakel in het Museumpark in Rotterdam, dat
vanaf aanstaande vrijdag tot en met zondag 27 juni meer
dan zestig theatervoorstellingen en attracties op het ge
bied van toneel, dans, film, show, muziek, variété, spek
takel en rariteiten voor de bezoekers uitstalt. Theater
met een lage drempel, waar de artiesten zich in het
zweet werken om het publiek in (en uit) de tent te lok
ken. Waar driftig wordt geëxperimenteerd en waaraan,
gelukkig, nog steeds iets van de 'broken dream' kleeft.
premières. De Parade begint dit
jaar in Rotterdam en trekt ver
volgens naar Den Haag,
Utrecht en Amsterdam.
De hele Parade zien, dat is bij
voorbaat onbegonnen werk.
Meer dan drie voorstellingen
op een avond lukt écht niet en
een weloverwogen keuze uit het
rotterdam frans alten
De Parade brengt dit jaar onder
meer een nieuwe voorstelling
van Loes Luca en Peter Blok,
een nieuw programma van Ju
les Deelder, de 'Bedscènes' van
Ton Pompert en de 'Eikels' van
Le Gland d'Or. Stuk voor stuk
gedicht 'Zwarte zwanen'
de Leidse dichter Paul Ma-
(54) is gistermiddag offici-
ten doop gehouden door de
hting Tegenbeeld. Het vers
Marijnis, die dit jaar is ge-
[O0fciineerd voor de Buddingh'-
-, is het eerste gedicht van
levende Leidse dichter dat
plek vindt op een van de
ren in Leiden. 'Zwarte zwa-
is door decoratieschilder
Willem Bruins aangebracht
een blinde muur aan de Ho-
spoitfcoerd, ter hoogte van num-
158. Leerlingen van 't Vis-
't Hooftyceum hielpen mee
de muur met een stuclaag
ekleden.
Lisa aul Marijnis is, wat de poë-
'betreft, een debutant. Daar-
is het des te opmerkelijker
hij tussen de beroemde bui
en Nederlandse,
veelal dode, dichters een plaats
heeft gekregen. Ben Walen
kamp van de Stichting Tegen
beeld: „Hij is de eerste levende
Leidse dichter die we bij de kop
hebben genomen. Die nomina
tie was een mooie aanleiding,
maar we vinden zijn gedichten
ook goed. Nu het eerste schaap
over de dam is, zullen er mis
schien meerdere Leidse dich
ters volgen."
In het gedicht vergelijkt Ma
rijnis de zwarte zwanen met
'kokette weduwen die niet om
hun doden/blijven treuren -
zwart is in de mode.' De Leidse
dichter heeft er sjieke dames
van gemaakt, die niets om han
den hebben en in een luxe ver
veling ronddrijven. Misschien is
het in de dood wel veel interes
santer? Marijnis besluit het vers
met de regels: 'Eén kijkt soms
even of haar spiegelbeeld/zich
onder water net zo erg verveelt.'
Love Boat: een soort theatercruise voor 'smaakvolle singles en dito
koppels' die zich aan boord kunnen laten verwennen. foto opd
aanbod behoort evenmin tot de
mogelijkheden, want sommige
artiesten weten pas heel kort
van tevoren wat ze nu precies
gaan doen. De Parade is dan
ook om je te laten verrassen;
om ergens binnen te lopen en
in de ban te raken van wat je
ziet. En zo niet, geen nood, op
naar de volgende tent.
Geld en geluk
Net als vorig jaar zijn ook nu
Loes Luca, Peter Blok, Pierre
van Duyl, Arend Niks, Dennis
Ringeling en Ray van Santen,
ditmaal geassisteerd door
twaalf jongens en meiden, van
de partij. 'Krambamboelie' heet
de voorstelling die gaat over ge
luk en geld, want dat gaat vaak
samen. In dit geval verenigd in
een staatslot. En wat er gebeurt
als je wint. Wie 'Draaikonten'
heeft gezien weet wat hij kan
verwachten: sublieme gekte,
perfecte show en een ijzing
wekkend tempo. Verdoofd en
slap gelachen strompel je na af
loop naar buiten. Het verhaal is
geschreven door Maria Goos,
die ook tekende voor de be
kroonde tv-serie 'Oud geld'.
Het 'levend, muzikaal en fil
misch zeemans-avontuur' 'Het
Panorama' van regisseur en fil
mer Joost Ranzijn moet de be
zoekers in de sfeer brengen van
Rotterdam en de haven, zoals
het was en zoals het is. Het is
een theatrale mix van vijf korte
films, drie dia-shows, stoere
verhalen en live gezongen zee
mansliederen. Loes Luca is ook
in dit panorama te zien, in de
film 'Ketelbinkie', waarin ze de
moeder speelt van het Rotter
damse straatschoffie.
Love boat
Van de grote tent-producties
moeten ook 'Love Boat' en 'Eu-
roCharmant' worden genoemd.
Love Boat is een soort theater
cruise voor 'smaakvolle singles
en dito koppels' die zich aan
boord kunnen laten yerwen-
nen. Van tennissen op het A-
deck tot zoenen op de achter
plecht, er kan veel op zo'n boot
en dat gebeurt ook. 'EuroChar-
mant' van Riny Will is een
soort luxe relaxhuis, waar 'hygi
ene vereist en geboden' is. The
atergroep De Gebroeders Flint
presenteert 'De Huishoudbeurs
on Tour' met nieuwe snufjes
om het dagelijks leven nog aan
genamer te maken. Deze ode
aan de kaasschaaf, de dunschil-
HYGIENE VEREIST EN GEBODEN
4 «IbWJIWJ1 JL U«! JD
'EuroCharmant' van Riny Will is een luxe relaxhuis, waar 'hygiëne vereist en geboden' is. foto gpd
Ier en de flessenlikker gaat over
een gezin dat in de ban is van
tijdbesparing en efficiency. En
daar loopt het niet goed mee af.
Zo'n Parade-terrein is ook
goed om oude vetes te beslech
ten. Dit keer neemt Emily Bre
mer, de afgewezen vriendin van
prins Willem-Alexander, wraak
in 'Emily's Revenge' met Isa
Hoes als Emily Bremer en
Marc-Marie Huijbregts als haar
moeder. Het ware verhaal zal
worden onthuld en om het ver
teerbaar te houden wordt het
omlijst met muziek, zang en
dans. Na 'Mothercare' en 'Sis-
tercare' is er nu 'Animal Care'
van Woman in Comedy, want
het valt niet mee als je hond
manisch-depressief is en je sek
sueel geïntimideerd wordt door
je papegaai. Daar moet wat aan
gedaan worden. Drie dames en
een heer hebben het er op een
tekst van Helmert Woudenberg
moeilijk mee.
Boerendrama
Natuurlijk is het niet alleen
maar gekte op de Parade. De
theatergroep Het Gerucht komt
met het boerendrama 'Koetjes
en Kalljes' over twee pubers die
aan elkaar vastzitten vanwege
een baby maar niet weten wat
ze met elkaar, het kind en het
leven aan moeten. Er is ook
veel muziek en elke middag is
er in de Kinderparade, vanaf
drie uur (vanaf zaterdag), van
alles te doen voor kinderen van
4 tot 12 jaar: naar verhalen luis
teren, poffertjes bakken, zelf
theater en muziek maken, cir
cusattracties en een aantal
sprookjesachtige voorstellin
gen. Op de woensdag- en zon
dagmiddag is er een uitgebreid
programma.
De Parade, in het Museum
park in Rotterdam, van vr 18
t/m zo 27 juni. Terrein open
van 15.00 uur tot 01.00 uur (za
en zo tot 02.00 uur). Toegang
tot 19.00 uur gratis, daarna 5,-
Kindervoorstellingen vanaf
15.00 uur, avondvoorstellin
gen vanaf 19.00 uur. Toegang
voorstellingen van 3,50 tot 20,-
Kaarten bij de kiosk op Para-
deterrein, de tenten vlak voor
de voorstellingen, de Ticket
Service (0900-3001250) en
postkantoren. Voor het volle
dige programma is er de Para
de Krant.
RIJSWIJK ANP
;tü
ikt
J
m I
id I r
dn I v
-La
listf |e|
'arkthf
n een strak aangesnoerd corset
waarvan de puntige busten met
staal zijn versterkt. In een zwart
ten bodystocking met veel veterwerk
n quasi-masturberend met een cola-
ini.i flesje. Het kan allemaal niet op bij
concerten van het seks- en popidool
Madonna. Maar ook is zij het verlegen
leisje in het plissérokje, de maagde-
ijk kijkende jonge vrouw in de parfu-
irtse|madvertentie, de gelukkige moeder,
de intellectuele, slagvaardige dame
die met een grote Havanna in de ge-
a» manicuurde hand de vragen van Da
vid Letterman op humoristische wijze
pareert.
fardt P00r een beroemde Amerikaanse
ten u journalist is Madonna wel 'de ikoon
van deze tijd' genoemd. Was de onbe
vlekt ontvangen Heilige Maagd Maria,
met haar kindje Jezus op de arm, het
embleem voor de devote, godsvruch
tige vrouw van de middeleeuwen, Ma
donna is daarvan de twintigste-eeuw-
se metamorfose. Voor het feminisme
heeft zij een cruciale rol vervuld. Ze
maakte de dames bitwijs: ze mochten
net zo van seks genieten als de man,
ook op dezelfde agressieve wijze.
Er was volgens Madonna niets ver
keerds aan 'het lustobject vrouw', om-
de vrouw op die manier juist alle
touwtjes in handen kreeg.
De Amerikaanse mega-ster heeft voor
een grote omslag gezorgd op het ge
bied van de vrouwelijke lustbeleving.
Onverholen kijken de dames tegen
woordig naar de gebruinde lijven van
bouwvakkers, die als jonge goden op
de steigers staan. Eén van Madonna's
roeest geciteerde uitspraken is: 'Ik zie
niet in hoe een vent die naar een
naakte vrouw kijkt in een tijdschrift,
vrouwen een minderwaardige positie
opdringt.'
Met haar Blond Ambition Tour in de
jaren tachtig veroorzaakte ze een
storm van protesten bij de zedenpre-
dikers. Dat Elvis met zijn suggestieve
heupwerk de meisjes op de eerste rij
gek probeerde te maken, kon nog
door de beugel, maar dat een dame
die zich noemde naar de Heilige
Maagd de heren stapelgek maakte,
nee, dat was not done. Vooral in
Alle kunst is erotisch. Een uitdagend 'statement' van Bauhaus-architect Adolf Loos
(1870-1933). In de horizontale lijn zag Loos een liggende vrouw, in de verticale een
man die de liefde met haar bedreef. Die Freudiaans gekleurde visie gaat wellicht
iets te ver. Maar dat veel belangrijke kunst een erotische lading heeft, is een
onwankelbaar gegeven. In de serie 'Het blote oog' zwerven wij van de fraai gewelfde
schouder naar de tere knieholte, laten wij een strelend oog gaan langs een aantal
erotische kunstuitingen en gaan wij nader in op de achterliggende thematiek. In
aflevering 18: Madonna, de ikoon van deze tijd.
gezien. The dirtiest coffee-table book
ever published, schreef de Amerikaan
se pers.
Madonna voelde zich in haar vrouwe
lijke lustbeleving als een vis in het wa
ter en typeerde de man als meelijwek
kend en uitermate goed vervangbaar
tijdens de geslachtsgemeenschap. ,,lk
zou zo'n lastig derde been nooit wil
len hebben," zei ze eens.
Volgens velen was het allemaal fake
en deed de popster maar alsof. Ma
donna is het toonbeeld van de vrouw
die sexy is maar zich daarbij niet door
anderen laat exploiteren. Natuurlijk
werd haar daardoor vanuit masculine
kringen misbruik van macht verwe
ten. Ze werd vergeleken met volks
menners als Hitier en Hoessein. Ma
donna: 'Okay, ik geniet ervan om de
lakens uit te delen, altijd en waar dan
ook. Maar het gaat natuurlijk om wat
.je met je macht doet. Hitler en Hus
sein hebben er misbruik van gemaakt.
In de unieke positie waartoe ik me
heb opgewerkt, probeer ik bij te dra
gen tot een betere wereld.'
Met nummers als 'Material World',
'Papa don't preach', 'Live to tell' en
nog wat van die ongeëvenaarde kas
successen droeg de 'Maria van deze
tijd' haar eigen evangelie uit. Weg met
het gezwets over hel en verdoemenis,
geniet van je lichaam en doe alles om
het genot te bereiken. Maar ook: wees
goed voor je kinderen, koester hen,
laat hen niet aan hun lot over. En als
je toevallig je eigen plezier hebt nage
jaagd en er komt een ongelukje van,
draag dan de consequenties. Of zoals
ze in het nummer 'Like a virgin' zingt:
'I've made up my mind, I'm keeping
mybaby.' Met zo'n uitspraak zou de
kerk toch blij moeten zijn.
CEES VAN HOORE
Aan orkestleider Henk Meutgeert, de Amerikaanse pianist Cecil
Taylor en producent Dick de Winter zijn de Bird Awards 1999
toegekend. De onderscheidingen worden jaarlijks tijdens het
North Sea Jazz Festival uitgereikt. Dit keer is dat op 9, 10 en 11
juli. Henk Meutgeert krijgt de Bird Award Nederland „voor zijn
niet aflatende enthousiasme en zijn grote inzet, waarmee hij
een unieke plaats heeft veroverd in de Nederlandse jazz", aldus
het juryrapport. Cecil Taylor, representant van de zogenoemde
avant-garde, krijgt de Bird Award International. „Hij heeft de
taal van de jazz verrijkt met een nieuw idioom." Dick de Winter
krijgt de Bird Award Special Appreciation voor het livejazzpro
gramma Sesjun, dat hij al meer dan 25 jaar voor TRÓS-radio
produceert.
TONEEL
Madonna in strak corset met puntige busten, foto archief Madonna als het nieuwe gezicht van Max Factor, foto reuters
Frankrijk ging men tekeer tegen haar
perverse bewegingen. Ze zou de mo
raal van de Franse jeugd ondermij
nen. En het Vaticaan liet een officieel
bericht uitgaan dat Madonna voor de
beminde gelovigen taboe was.
Een tweede klap bracht Madonna de
moraalridders toe met haar boek 'Sex'
Een werk vol suggestieve opnamen
waarop ze te zien is in sado-maso
chistische taferelen, bij zelfbevredi
ging, groepsseks, in lesbische liefde,
kortom: in alle standen. Een uitge
kiende publiciteitscampagne ging
vooraf aan de verschijning van het
boek. Het werd verpakt in aluminium
folie dat alleen door de koper met een
scherp mes kon worden opengesne
den. Geen enkel exemplaar mocht
door de pers van tevoren worden in-
RECENSIE SUSANNE LAMMERS
Voorstelling: De presentatie '99: Toneel
school Amsterdam met Driekoningen
avond. Regie: Cijs de Lange Spel: Lemba
de Miranda, Tjebbo Cerritsma, Waldemar
Torenstra, Pauline Greidanus e.a. Gezien:
15/6, Leidse Schouwburg.
Met een geschift stuk vol gek
heid begon de Toneelschool
Amsterdam de jaarlijkse pre
sentatie van de eindexamen
producties van de landelijke to
neelscholen. 'Driekoningen
avond' van William Shake
speare gaat over liefde en ver
kleedpartijen. Een tweeling
spoelt na een schipbreuk aan
op Illyrië, het zusje verkleedt
zich als man om in dienst te ko
men bij de Hertog op wie ze
verliefd is. Deze is verliefd op
een schone gravin, die weer valt
voor het zusje. Daarbij komen
talloze andere verhaallijnen,
een ingewikkeld net, waarin ie
dereen zich verstrikt, maar na
tuurlijk komt het goed.
Toneelschool Amsterdam
twijfelt een beetje tussen totale
klucht en trouwe Shakespeare-
vertolking. Al te mooie tekst
passages worden serieus ge
speeld, zoals de onsterfelijke
beginwoorden: 'If music be the
food of love', maar over het al
gemeen overheerst aanstekelij
ke meligheid. Terecht, want dit
stuk moet, wil het verteerbaar
blijven, halfgaar worden ge
bracht. Het verhaal is onderge
schikt gemaakt aan het theatra
le vertoon. Alle aandacht wordt
gedirigeerd naar de spelers en
hun komische spel. Maar soms
valt de spanning weg doordat
het verhaal toch verteld wil
worden en dan krijgt die aan
pak iets halfhartigs. De uitein
delijke afwikkeling wordt zelfs
met niet meer dan een paar ta
bleaux vivants kort aangeduid.
'Driekoningenavond' moet
het hebben en krijgt het van de
rake typetjes op topsnelheid en
de Amsterdammers blijken
daarin over het algemeen be
hoorlijk overtuigend. Ster daar
in is Lemba de Miranda, die het
tweelingzusje in travestie
speelt. Als verliefd jong meisje
is ze een keurige jongedame
met een verleidelijk timbre en
een beschaafde dictie; als
knechtje van de hertog speelt ze
met een zwaar Surinaams ac
cent een gemankeerde macho.
Prachtig is ook Tjebbo Gerrits-
ma als de verwaande butler van
gravin Olivia, die zich grandi
oos in de zeik laat nemen.
Pauline Greidanus als be
diende van de gravin irriteert in
het begin als militaristische
Duitse met een keihard accent,
maar ze weet dat zo meesterlijk
vast te houden, dat je je daar
mee verzoent. Hoogtepunt van
haar optreden is de scène waar
in ze de butler in de luren legt
met een fake-liefdesbrief van de
gravin. De mooiste dubbelrol
wordt gespeeld door Waldemar
Torenstra. Als homoseksuele
matroos is hij hartveroverend
en als nar, de enige professio
nele gek, staat hij met grote
vanzelfsprekendheid boven alle
partijen. De wijze dwaas, die al
le kluchtigheid weer binnen
proporties brengt en er, bijna in
zijn eentje, toch nog een echte
Shakespeare van maakt.
