Wat als wij het onschuldige gaan vermoorden...
'Voedselschandalen zegen voor voedselveiligheid'
Meningen
Geen erecties
in de krant
De hebzucht van
het Leidse
gemeentebestuur
WOENSDAG 16 JUNI 1999
REDACTIE PAUL DE VLIEGER, 0
De pagina 'Meningen' staat open voor alle lezers. Bij uw brief gaarne vermelding van onderwerp en publicatiedatum van het artikel waarop u reageert. De redactie kan brieven bewerken, bekorten of weigeren. Alleen brii
met een volledige adressering komen voor plaatsing in aanmerking. Bijdragen sturen naar: Leidsch Dagblad, postbus 54, 2300 AB Leiden, of faxen naar: 071 - 5321921, of e-mailen naar: redactie.ld@damiate.hdc.nl
UITGELICHT
Op de redactie is de afgelopen
week gediscussieerd over de
vraag of ook onze krant de
omstreden foto moe(s)t af
drukken die door justitie in
beslag is genomen op een ten
toonstelling van het Holland
Festival in Amsterdam. Op de
inmiddels weer» vrijgegeven
foto uit 1962 van de Ameri
kaanse kunstenaar Bruce
Chappel is een blote man te
zien met een erectie en een
kind op zijn arm.
Door die actie van de offi
cier van justitie is de foto
nieuws geworden en de krant
is er tenslotte om dat te bren
gen. De Volkskrant is bij mijn
weten de enige krant die de
foto heeft afgedrukt. Zou die
publicatie zijn ingegeven door
de informatieve waarde van
de foto of gaat het hier om
stoerdoenerij? Om journalis
ten die willen laten zien dat ze
niet zo tuttig zijn als een offi
cier van justitie die kunst met
kinderporno verwart. Ik houd
het op het laatste.
Wat natuurlijk telt, is het ar
gument dat we in een vrij land
leven en dat mensen zelf moe
ten kunnen beslissen of ze een
foto wel of niet toelaatbaar
vinden. De actie van justitie
was om die reden opmerke
lijk. Het gaat om een in een
redelijk besloten ruimte geëx
poseerde foto. De kans dat
mensen er ongewild mee ge
confronteerd worden, was be
trekkelijk gering. Die kans is
bij ons aanzienlijk groter en
daarom is vermenigvuldigen
van de foto door publicatie in
een krant een heel andere
zaak. Dagelijks maakt de re
dactie afwegingen over wat we
wel en wat niet in de krant
zetten en vooral over de ma
nier waarop we publiceren.
Vorm en inhoud worden be
paald door de cultuur van de
krant. Die cultuur wordt, be
halve door traditie, gevoed
door de samenstelling van zo
wel de redactie als de lezers
groep. Die drie factoren bepa
len het karakter van de krant.
Wij drukken die foto niet af.
Foto's van mannen met een
erectie, kinderporno of niet,
wil de hoofdredactie niet in de
krant hebben, juist omdat de
krant een voor iedereen toe
gankelijke medium is.
Eerder schreef ik dat. als het
om fotografie gaat, we ook
grenzen stellen aan oorlogs
beelden, die 'stilstaand' in de
krant nu eenmaal veel indrin
gender zijn dan 'bewegend'
op televisie. Met preutsheid of
censuur heeft dat allemaal
niets te maken. Wel met een
krant die zijn lezers serieus
probeert te nemer} door meer
te zijn dan een ordinair door
geefluik van informatie.
TON VAN BRUSSEL
HOOFDREDACTIE
Anonieme trap na
'Van de doden niets dan goeds', erg. Wie tref je er mee? Niet de
Vaak wordt het overdreven, heer Laken, wél zijn vrouw en
maar dat maandag 7 juni zó'n kinderen. Zo'n anonieme trap
stukje in uw krant over de heer na verdienen zij niet.
Laken verscheen vind ik - en A. van Leeuwen,
met mij zeer velen - méér dan Leiden.
De geboorte van ons zoontje Ward thuis. Ward had weinig kracht en
liep anders dan we hadden gehoopt, werd gaandeweg afhankelijk van voe-
Op 15 januari van dit jaar voélde mijn ding door een neussonde, hij kon
vrouw dat ons tweede kindje snel zou nauwelijks bewegen, poepen kostte de
komen. Toen de grootste moeite. Soms
weeën met korte waren we meer dan
tussenpozen terug- OPINIE negen uur per dag be
keerden belde ik de zig met zijn voeding
verloskundige, die snel kwam en zei
dat mijn vrouw mocht gaan persen.
Alles liep volgens het boekje. Om het
kind te controleren registreerde de
verloskundige even de harttonen. Ze
schrok en fluisterde dat we direct naar
het ziekenhuis moesten. Daar kwam
in een noodvaart onze Ward ter we
reld. Meteen na de controles kregen
we te horen dat Ward het Syndroom
van Down had, oftewel een mongool-
en medicijnen. Constant leefden we
in angst voor overgeven en verslikking
en moesten we opletten of hij zijn
sonde niet lostrok, dag en nacht hoor
den we zijn veel te snelle ademhaling.
Ondanks alles kon hij betoverend
glimlachen en dat motiveerde.
Op 25 mei om acht uur 's morgens
reden we Ward naar de operatieka
mer. Even voor hij onder narcose
werd gebracht lachte hij nog naar me.
tje was. Hoewel dit zeker een schok Toen kon ik als vader en arts niets
teweeg bracht, accepteerden we het
mannetje meteen. De volgende och
tend al mochten we naar huis.
De echte schok kwam drie dagen la
ter toen Ward knalgeel en met adem
halingsproblemen werd opgenomen
op de Intensive Care. Daar kwam een
aangeboren hartafwijking aan het
licht. Hij zou volgens de hartspecialist
met een operatie geholpen kunnen
worden. Zonder operatie zou hij on
geveer 20 jaar kunnen worden, maar
altijd benauwd en ziek zijn. De opera
tie heeft een slaagkans van 90 pro
cent, dus een echte keuze heb je dan
niet.
Ward moest voor een succesvolle
operatie nog wat groeien. Er volgde
een periode van intensieve zorg, tien
dagen in het ziekenhuis en vervolgens
W.E. Schrader is arts en vader
van Ward, een jongetje met het
Syndroom van Down. Hij
schreef een opinie over het
publiekelijk pleidooi van W.
Rietdijk voor het laten inslapen
van levensvatbare
gehandicapte kinderen.
meer doen. Er volgden vijf wurgende
uren, waarin eerst de anestesist vele
slangetjes op longen, maag en bloed
laten aansloot, waarin de chirurg de
gaten in het tussenschot dichtte, de
hartkleppen repareerde en een bloed
vat afsloot. Kortom, een hele grote
operatie op een heel klein mensje.
Statistieken zijn dan niet meer van
toepassing, het is erop of eronder.
De anesthesist en de chirurg kwa
men met positieve berichten van de
operatiekamer, alles was volgens het
boekje gelopen, maar dat hadden we
met Ward eerder meegemaakt. Het
verdere herstel verliep weliswaar
voorspoedig, maar niet zonder com
plicaties. Gedeeltelijk waren dit ge
bruikelijke problemen na zo'n grote
ingreep, gedeeltelijk waren het onge
lukjes waar je als arts en vader heel
gefrustreerd over zou raken als niet
het gevoel van geluk en dankbaarheid
zou overheersen.
De tweede dag op de Intensive Care
was hij onrustig en raakte een hech
ting in zijn borstbeen los. Ondanks
dat hij veel pijn moest hebben lachte
hij soms weer even en kregen we na
vier maanden zwoegen het gevoel dat
alles in orde zou komen. Tien dagen
na de operatie mocht Ward naar huis,
hij kon toen zelf voldoende uit het
flesje drinken, dus de voedingssonde
W.E. Schrader met zijn zoontje Ward.
mocht eruit. Ward heeft eindelijk een
normale hartslag en een rustige
ademhaling. Hij ligt tevreden in zijn
box.
In de afgelopen periode werden we
getroffen door een publiekelijk plei-
FOTO TACO VAN DER EB
dooi voor het laten inslapen van le
vensvatbare gehandicapte kinderen.
Mongooltjes moesten maar plaatsma
ken voor hoogbegaafden, volgens ene
Wim Rietdijk, voorstander van deze
selectieve kindermoord. De heer Riet
dijk, die zoals hij zelf zegt geïnsp
raakt door mooie vrouwen en zo
dergangen, laat bij wie het maa
staat, zijn genetische zuivering?
siën de vrije loop. Als wij zijn si f
ties zouden opvolgen dan was
ingreep Ward niet gegund, en fc e
we nooit mogen ervaren h;
warmte en liefde hij bij normale
sen losmaakt. Hoe gevaarlijk Rif 1'
pleidooi is begrijpen we na deze a
nende periode des te beter. Dei
deling dat jouw kind lijdt aan he
droom van Down geeft aanvat
toch teleurstelling en verwarriiij
noodzakelijke high-tech medisd 0
greep is voor een heleboel i
bedreigend. Je zou alles willen
om jouw kind en jezelf alle pijn,
en verdriet te besparen.
Angst, onwetendheid en af{
zijn echter slechte raadgevers,
had geen moeite met kunstvo 1
luttele seconden na het inbrengt
een maagsonde lachte hij m e
weer, tien dagen na de open-hai f
rurgie was hij alweer thuis. De rt
ten van deze operaties zijn zeer
De mogelijkheden van gehandic
zijn in ons land flink verbeterd.
Wij werden in het LUMC
bijgestaan door een gewetens?
deskundig team. Ons geluk, on f
de zorgen, over de geboorte va 11
zoontje werd in ieder geval ni 1
smoord door onterechte an 1
Ward werd geholpen, daar zuilei e
nig hoogbegaafden bezwaar
maken. Want wat is het allemai
waard als wij het kwetsbare t
schuldige gaan vermoorden.
Mongooltje, het is een beetj
verouderd woord, waar toch \vi
bezwaren aan kleven, maar het
vaak met liefde uitgesprokei
Ward zie je de mongoloïde 0
vooral als hij lacht. Dat doet hij
kig vaak, van oor tot oor. Ie<
mag dat zien, je ziet gewoon dat
wil leven.
Lang leve Ward.
W.E. SCHRADER
Dioxine-kippen,
verontreinigde melk,
ziekmakende Coca-Cola,
vlees met
groeihormonen, gekke
koeienziekte... Wat
kunnen we nog eten en
wie moeten we geloven?
Producten worden van de
schappen verwijderd en
weer teruggezet. Is alle
ophef over gif in ons
voedsel terecht of is het
hysterie en kunnen we
eten wat we widen?
De afdeling Voorlichting van
het Ministerie van Volksge
zondheid: ,,Op dit moment is
onze voorlichter in gesprek met
Coca Cola Nederland over mo
gelijke consequenties van de
gebeurtenissen in België. We
weten nog niks."
Fritz Kaferstein van het Ame
rikaanse voedselcontrolebu-
reau FDA gisteren in dagblad
Tromv. „Voedselschandalen
zijn een zegen voor de vooruit
gang van de voedselveiligheid.
Neem het Spaanse olijfolie
schandaal destijds. Honderden
doden en tienduizenden zie
ken. Dat is een zeer hoge prijs,
maar het zet wel dingen in be
weging. Dat geldt nu voor de
dioxinekippen ook. Niet dat je
dit soort misdadige fraude ooit
kunt tegenhouden, voedselvei
ligheid is daarom nooit voor
honderd procent te garande-
Gerry Brom van de speciale
informatielijn (tel. 0800-8051)
van Postbus 51 over het dioxi
neschandaal: „Tot nu toe heb
ben we 24.000 telefoontjes over
de kippenaffaire in België ge
kregen. Ik weet niet of dat veel
of weinig is. Het is op dit mo
ment wel een stuk minder ge
worden. Kwamen er de eerste
dagen nog 4000 telefoontjes per
dag binnen, zaterdag waren dat
er nog maar 200. Mensen willen
vooral productinformatie: ze
vragen zich af welke artikelen
ze wel en niet kunnen eten en
hoe ze die kunnen herkennen.
Over de cola hebben we nog
nauwelijks mensen aan de tele
foon gehad. Niemand maakt
zich daar grote zorgen over.
blijkbaar. Ik denk dat Nederlan
ders wat laconieker zijn."
De Voorschotense Bourgon
diër P. den Hartog, tevens wei-
Een onderzoeker neemt monsters van cola-uit-blik.
zijnswethouder: „Ik houd van
lekker eten en drinken, ja. maar
ik ben ook heel veel kilo's afge
vallen. Dat ik een Bourgondiër
ben. wil niet zeggen dat ik alles
eet. Ik probeer vooral eerlijk te
eten, dat wil zeggen scharrel
producten. omdat ik het idee
heb dat daarmee minder wordt
gerommeld. Maar geheel zon
der risico's zijn die ook niet.
Zuivelproducten kopen mijn
vrouw en ik niet in de super
markt maar bij de melkboer,
die ze weer van een boerderij in
Stompwijk betrekt. Met dit con
sumentengedrag overleef ik de
huidige crisis waarschijnlijk
wel. Toch maak ik me zorgen.
Ik denk dat fundamentele ver
anderingen in het gedrag van
consumenten nodig zijn."
Miranda Boer, woordvoerder
van het Centraal Bureau Le
vensmiddelenhandel (CBL),
een in Leidschendam zetelen
de branchevereniging: „Wij
kunnen constateren, gelukkig,
dat er geen paniek is uitgebro
ken. De consument gaat ervan
uit dat wat in de schappen is te
vinden, gegeten en gedronken
kan worden. Wel is de consu
ment bewuster geworden, eet
hij gevarieerder, meer biolo
gisch en meer scharrelvlees en
scharreleieren. Maar dat proces
was al gaande vóór de huidige
crisis. Ik denk wel dat dit het
juiste moment is om een voed-
selcontrolebureau in Europees
verband op te zetten. Daar
dringen wij al enige tijd op aan.
De behoefte aan duidelijkheid,
aan eensluidendheid is enorm
in situaties als deze, waar de
ene onderzoeker de ander te
genspreekt en.de lijst met risi
covolle producten alsmaar ver
andert."
Bedrijfsleider van Super De
Boer in Leimuiden, R. Heeren:
„Het hele voedselvergiftigings-
gebeuren wordt totaal overtrok
ken. Bij ons is de kipverkoop
zelfs gehalveerd terwijl er met
de Nederlandse kip niets aan de
hand is. Maar de mensen wor
den angstig, de overdreven
aandacht van de media maakt
het alleen maar erger. Ik zeg
niet dat het niet ernstig is maar
zolang het bij 'verdachte' pro
ducten blijft, en er nog niets de
finitiefs uit de onderzoeken
komt, heb ik geen zin mijn
voedsel uit de schappen te ha
len.
Hoofd van de 'customer-servi
ce', mevrouw W. Jongkind, van
Melkunie Wassenaar: „De
hoofddirectie van Melkunie
heeft mij de strikte opdracht
gegeven geen commentaar te
geven. Of er al vaak met vragen
gebeld is? Nogmaals, ik geef
geen enkel commentaar. Er is al
genoeg verwarring."
J. van Duinen, één van de drie
eigenaren van Natuurvoe
dingswinkel Brandnetel aan
de Leidse Vrouwensteeg: „Het
grote gelijk van de natuurvoe
dingswinkel? Zo zou ik de hui
dige gebeurtenissen niet willen
noemen, dat vind ik te hoog
dravend. Het is wel de tol die
we betalen voor de levensmid
delenindustrie. Die is helemaal
over de top. Heel triest alle
maal. Daarom is het zo jammer
dat ons type winkel in de alter
natieve hoek wordt gedrukt.
Brandnetel zou de gewoonste
zaak van de wereld moeten zijn.
Door schandalen met het eten
en drinken, groeit ons klanten
bestand altijd. Sommigen blij
ven, anderen keren weer terug
naar de reguliere winkels. Daar
vind je trouwens in toenemen
de mate het type product dat je
hier ook kunt kopen. Een goede
ontwikkeling."
Secretaresse van prof. dr. J. de
Wolff, toxicoloog aan de Leid
se Universiteit: „De heer De
Wolff zit in Londen. U moet
zijn collega hebben: professor
Koeman in Wageningen."
Prof. dr. J. Koeman, hoogle
raar toxicologie aan de Land
bouwuniversiteit Wageningen:
„De kwaliteit van onze levens
middelen is in het algemeen
buitengewoon goed. De wetge
ving is in orde en de controle
daarop is ook deugdelijk. Maar
er worden nu eenmaal mense
lijke fouten gemaakt. Boven
dien duiken er in onze samen
leving af en toe criminelen op
die met voedsel sjoemelen. Zul
ke dingen kun je niet voorko
men. We zullen moeten accep
teren dat voedselschandalen af
en toe opduiken en daar moet
je adequaat op reageren. Maar
wat mij wel hogelijk verbaast is
dat de Belgische regering heeft
verzuimd deugdelijke informa
tie te verschaffen over de dioxi
nekwestie. Ik heb nauwelijks
cijfers of rapporten gezien. Dat
vind ik schandalig. Met tijdige
en deugdelijke informatie had
de grote schade voor winkeliers
voorkomen kunnen worden. Er
was sprake van een flinke
normoverschrijding van dioxi
ne in Belgisch kip- en eivet, dat
is vastgesteld. Er zijn vervolgens
producten uit de winkel ge
haald en dat moet ook. Maar ik
denk dat de gezondheidsrisi
co's te verwaarlozen zijn, ook in
België. Er is volgens mij geen
reeël kankergevaar. In die zin
vind ik de reacties overtrok
ken."
Chris Wijsman, Alphense var
kenshouder en voorzitter van
een onderdeel van de Westelij
ke Land- en Tuinbouworgani
satie (WLT): „Negenennegentig
procent van de varkenshouders
levert prachtig werk. Wij heb
ben strikte kwaliteitseisen, dus
ik snap er geen zak van dat dit
heeft kunnen gebeuren. Ik ver
moed dat er mensen zijn die
het grote geld ruiken en uit ge
makzucht afvalproducten als
voer gebruiken. Waarschijnlijk
zitten daar vetten tussen die het
daglicht niet eens kunnen ver
dragen. Verder wordt het hele
dioxinegebeuren wel heel erg
opgeblazen. Tuurlijk, waar rook
is, is vuur. En iedere besmetting
is er een teveel, maar dit is
overdreven. Nu is het weer co
la, morgen is het misschien kof
fie en overmorgen is het weer
wat anders. Zo langzamerhand
zou je niks meer kunnen eten.
Ik zit in de sector en ik durf
voor mijn vak mijn hand in het
vuur te steken. Volgens mij zit
het allemaal wel snor. En cola
lust ik toch al niet, geef mij
maar een lekker biertje. Ik heb
trouwens gisteravond, met een
gerust hart, een heerlijk kippe
tje gegeten."
LEIDEN WIM KOEVOET/ TESSA BÖCK
CAROLINE VAN OVERBEEKE
Door een keur aan mee- en te
genvallers, zo lezen wij in het
Leidsch Dagblad van 4 juni,
kan het voorziene tekort van
ruim vijf miljoen in de ge
meentebegroting voor het jaar
2000 als vanzelf worden ge
dicht. Dit zal een hele opluch
ting zijn geweest voor wet
houder van financiën H.
Kruyt. Want was het niet die
zelfde wethouder, die bij het
aantreden van het nieuwe col
lege, in plaats van z'n hand op
de knip te houden, al vroeg
toestond dat er een gat in de
begroting werd geslagen?
Eén van dè meest rooskleu
rige meevallers is die van de
fusie NUON/EWN en EZH.
Miljoenen vloeien hierdoor
naar de gemeente. Die enor
me winstopbouw is voortge
komen uit het feit (en het ge
hele college van B W weet
dit) dat tientallen jaren de be
woners uit Leiden c.q. de re
gio, in vergelijk met de rest
van Nederland, voor energie
kosten het hoogst werden
aangeslagen. Zou het in deze,
dan niet heel normaal en de
mocratisch geweest zijn dat ze
hier wat van terug konden
zien? Echter geen woord hier
over, integendeel de hebzucht
is nog niet gestild. Van de
Zalmsnip, groot 100 gulden,
haalt het gemeentebestuur
zonder enige gêne 25 gulden
af. Fractievoorzitster van
Groenlinks, S. ter Harmsel,
vindt dat de gemeente dat
mag doen, dit is in haar ogen
maar goed ook. Voor de hoge
re inkomens is 100 gulden
maar een fooi, voor de lage in
komens is het om er iets mee
te doen niet genoeg. Dit is niet
alleen een dom maar ook een
onjuist antwoord.
Ten eerste: tussen de hoge
en de lage inkomens zit er na
melijk een groep die buiten de
boot valt omdat ze net en dan
ook maar net boven het mini
mum zit. Deze groep, die mo
gelijkerwijs net zo groot of
zelfs groter is als thans de mi
nimum huishoudens, komt
niet in aanmerking voor alle
'leuke dingen', die het ge
meentebestuur voor de lagere
inkomens in petto heeft. Ster
ker nog, ook zij wordt gekort
met 25 gulden.
Ten tweede: voor een mijns
inziens rijke gemeente als Lei
den zijn dit belachelijke maat
regelen, vooral als je het afzet
tegen het beleid dat de ge
meente hanteert, te weten té
gen de richtlijnen van de
delijke politiek in aan wil
legalen maandelijk een
drag uit te betalen. Een
tuele boete wordt op de
toe genomen. Dan kun jel
armlastige gemeente zijn.
Dan de stedenbanden die
den heeft met plaatsen i
buitenland. Ik haal er
naar voren. Juigalpa, voo
ze zustergemeente wordi
vuilniswagen aangepast
opgeknapt en verstuurd
dat land, voor jnstructies
hiermee om te gaan, leve:
gemeente er een paar m
werkers van de gemeent
niging bij. Leiderdorp
ook nog een overcom[
model en Leiden neemt
dit transport voor zijn
ning. East London: hiet
leent de gemeente voor la
re tijd wat ambtenaren uit
aldaar het woningproblee
helpen coördineren. En
een minister van ontwi
lingssamenwerking gaat
houder van Leiden J. Lat
op reis, om daar te kijken
alles daar gaat. Dan mot
als gemeente flinke rest
hebben.
En als klap op de vuu
hebben we het beleid, da
gemeente voert om aan
tenlanders een gedeelte
reis- en verblijfsvergoedin
geven vanwege hun al te
tieve Eurotop waar de link
legd kan worden naar
(mogelijke) verwantschap
Eurodusnie (bekend en
rucht van taartengooierij
eens door een Leidse
houdster omschreven als
ludieke manier van do
Dan heb je als gemeente
teveel!
Toch moet er gedicht
den en wel twee gaten,
gat voor het voorziene tei
van vijf miljoen en een ga
de hand van de eerstver
woordelijke, namelijk de
houder van financiën J. Kn
Wethouders van Lei<
vergeet niet, terwijl jullie
vaker dan andere gemeer
vooruit lopen met jullie bd
en onderweg nog eens die
gulden inpikken, even de
te vinden om de hand in ei
boezem te steken.
Inwoners van Leiden, V
eens wakker, maar vooral
mondiger.
