oogleraar:
toto's geen
inderporno'
Oerol-festival op voorhand al succes
Frances Mayes signeert 'Bella Toscane'
ExpoZee laat veertig kunstenaars los op Noordwijk
Cultuur Kunst
'Cultuurbeleid is
geen bemoeibeleid'
itograaf
ïapell is
rbijsterd
en
5RG11 juni iyyy
ma Ross maakt film over haar leven
3 )En De Amerikaanse
,1 >eres Diana Ross maakt
-Tfilm over haar eigen le-
Ze heeft daartoe een
ract getekend met de
•rikaanse televisiezender
die de film in een vier-
ie miniserie wil uitzen-
lens het Britse show-
14 persbureau WENN gaat
njm voor een belangrijk
over de jaren zestig,
i Diana Ross bij de The
rentes zong en tal van
9 e hits scoorden,
jaren zestig waren bij-
ler. De tijd waarin lief
ons leven vorm
en waarin de muziek
iverleggend was", al-
Ross in een reactie.
foto archief
jedjes c
TERSCHELLING ANP
Het Oerol-festival 1999 op Terschelling is al
een succes voordat het is begonnen. Wie
tussen vandaag en 20 juni Oerol wil bezoe
ken maar nog geen vervoer of overnachtin
gen heeft geregeld, maakt weinig kans dit
jaar nog iets van het evenement mee te ma
ken. Wie met de auto naar Terschelling wil,
kan het vergeten, alle veerdiensten naar
Terschelling zijn al maanden geleden vol
geboekt. Er is alleen nog plek voor perso
nenvervoer. Op het eiland zelf is geen lege
hotelkamer te vinden.
Oerol is een product geworden", zegt
initiatiefnemer Joop Mulder. „Vroeger deed
ik het erbij. Nu zijn twee mensen er het he
le jaar door fulltime mee bezig."
Vroeger is 1982. Toen organiseerde Joop
Mulder als eigenaar van café De Stoep de
eerste editie van Oerol. De optredens be
perkten zich in de eerste jaren tot de stra
ten van West-Terschelling en Midsland.
Het hele festival duurde een weekend. De
achttiende editie van Oerol duurt tien da
gen en er werken 1500 mensen aan mee.
Het bezoekersaantal is de laatste jaren ge
stabiliseerd en zal ook deze keer rond de
45.000 liggen. Groter kan en wil Oerol niet
zijn.
Uitgangspunt van Oerol was, is en blijft
dat het eiland een podium is. Het thema
van dit jaar is 'Voetsporen in het zand'. Vol
gens Mulder is de bezetting van het festival
sterker dan ooit. „Royal de Luxe en Groupe
ZUR uit Frankrijk gaan heel hoge ogen
gooien", voorspelt hij. „Dat zijn echte spe
cialisten op het gebied van locatietheater."
Een andere persoonlijke favoriet van de
man achter Oerol is Tryater. Deze Friese
theatergroep kwam begin mei al naar Ter
schelling om te wennen aan de omstandig
heden. Rond de tachtig medewerkers zijn
vijf dagen per week bezig met de voorberei
dingen. „Dat betekent nogal wat", zegt re
gisseur los Thie. „Hele families verkassen
hiervoor een paar maanden naar Terschel
ling. Mijn kinderen zitten hier nu op
school."
In een duinpan 3 kilometer voorbij het
laatste dorp Oosterend werkt Tryater aan
'Peer Gynt' van Ibsen. Het is een plaats
waar je de zee hoort ruisen en het zand on
herroepelijk tot in de oren doordringt. Spe
ciaal voor Oerol herschreef Bauke Olden-
hof het stuk in het Midslanders en paste de
voorstelling aan aan de locatie. Het hele
duin is het decor voor het avonturenver
haal.
De bewoners van Terschelling vinden het
allemaal prachtig, dat hun eiland tien da
gen het middelpunt van Friesland is. Mul
der: „Het is alleen zo jammer dat ze het al
lemaal te druk hebben om zelf iets van het
festival mee te maken."
CHEF JAN RIJSDAM, 071 -5356444. PLV CHEF ANNET VAN AARSEN 071 -5356443
Sinds zijn aantreden, negen
maanden geleden, heeft staats
secretaris Van der Ploeg tan cul
tuur al heel wat opwinding ver
oorzaakt in het kunstwereldje.
Dat hij de cultuur tot onder
werp van gesprek maakt in na
tuurlijk prima. Veel van zijn
plannen, het stimuleren van
culturele diver-
leraar strafrecht prof. D.H. de Jong ziet geen kin-
imo in de foto's die het Openbaar Ministerie in
irdam eerder deze week in beslag nam bij het Hol-
:estival. ,,Er moet sprake zijn van een seksuele ge-
ig. Die zie ik niet in de foto van de vader met zijn
iterwijl hij een erectie heeft. De andere foto's lijken
schuldiger", meent De Jong.
:htbank in Amsterdam
Izich vandaag over een
die het Holland Festival
je tegen het optreden
tOM. De hoogleraar van
«universiteit Groningen
dat de klacht een goede
m slagen maakt.
;evvraakte foto's zijn al
en jaren oud, één zelfs
vorige eeuw, en al vaker
ngesteld. Nooit eerder is
tieel ingegrepen. „Na re-
kinderporno-affaires is
innelijk wat strenger ge-
1, maar of dat in dit geval
aagd is, vraag ik me af',
)e Jong.
Joogleraar vindt dat in te
ling tot het OM in Am-
li wel meegewogen moet
t het om een kunst-
ie gaat. De Jong: „Bij
zou ik de regels toch wat
r streng hanteren. In ge-
i twijfel zou ik niet ingrij-
OM in Amsterdam is het
let De Jong eens. „Kunst
pooit een vrijplaats zijn
aaf Walter Chapell is ver-
d over de inbeslagname
jn foto "Father and Son',
lo uit 1962 werd zondag
het Openbaar Ministerie
e fototentoonstelling van
lolland Festival gehaald
e zou zijn van
porno.
Ide foto zit Chapell terwijl
n erectie heeft met zijn
op de arm. Zijn vtoliw
de foto. De fotograaf
de donderdag in het AT 5
ial de foto het vastleggen
en emotioneel moment.
dnd op de foto is mijn ei-
pon. Hij was pas een jaar
e vierden destijds zijn
.f- k-est", aldus Chapell.
IVm fotograaf zei niet opge-
en te zijn geworden door
oon. De emoties van het
int werden getoond door
lichaam, aldus Chapell.
!oon is inmiddels 38 en
>k fotograaf. Volgens Cha-
idt hij de foto geweldig.
OM heeft woensdag op
pit andere foto's beslag
d Hierop poseren naakte
ijes /Mie foto's maken on-
1 uit van de tentoonstel-
Attack! r mannelijk
Het Holland Festival
oen klacht ingediend te-
iet optreden van het OM.
,a8 buigt de rechtbank in
-rdam zich hierover.
voor kinderporno. Wij hanteren
onze richtlijnen om te beoorde
len of iets daaronder valt", zegt
persofficier J. Steenbrink. Af
beeldingen waarop kinderen,
op aanwijzing van bijvoorbeeld
de fotograaf, onnatuurlijke po
ses aannemen, vallen binnen
een grijs gebied waar discussie
over mogelijk is, meent Steen-
brink.
De Nederlandse Museumver
eniging stelt dat de foto's nooit
als kinderporno kunnen wor
den aangemerkt. „Als het om
een cultureel evenement gaat,
is het automatisch geen kinder
porno", zegt vice-voorzitter A.
Weeda. „Justitie mag veronder
stellen dat zo'n tentoonstelling
verantwoord is samengesteld."
Weeda vindt dat justitie de
tentoonstelling niet had mogen
„openbreken" door de foto's
van de wanden te halen. „Zo'n
expositie is een geheel. De fo
to's roepen ook geen erotische
gevoelens op. Het is bovendien
niet zo dat er geadverteerd
wordt" met: 'Pornoklanten hier
moeten jullie zijn'."
LEIDEN CAROLINE VAN OVERBEEKE
Je koopt als buitenlander een
uitgewoonde villa in het Itali
aanse Toscane, knapt die net
zolang op totdat de verbleekte
fresco's onder het stucwerk te
voorschijn komen, verbouwt
olijven en druiven en legt een
bloemen- en kruidentuin aan
op de zeer vruchtbare maar
rotsachtige grond. Vervolgens
schrijf je een boek over je erva
ringen, voegt er wat zelfbedach
te recepten aan toe en je ver
koopt genoeg exemplaren om
nog zo'n huis te kopen.
Zoiets overkwam de
Amerkaanse Frances Mayes,
schrijfster van 'Een huis in
Toscane'. Inmiddels ligt haar
nieuwe boek 'Bella Toscane' in
de winkel, waarin ze opnieuw
uitweidt over de geneugten van
het Italiaanse platteland. Mayes
signeerde haar boeken gister
avond in de Leidse boekhandel
Kooyker Ginsberg.
Mayes is niet de enige die het
gat in de markt van het Italiaan
se landleven heeft ontdekt. Er
ligt inmiddels een heel stapeltje
boeken met dit thema in de
boekwinkels. De titels van de
concurrentie laten niets aan
duidelijkheid te raden over:
'Een huis in Italië 'De heuvels
van Toscane' en een 'Jeugd in
Toscane'. Italië is in. Want wie
wil dat nou niet: een (vakantie-
)huis in Italië, het fraaie land
schap en de rijke historie en
cultuur van de schilderachtige
stadjes ontdekken, heerlijke
restaurantjes om de hoek, char
mante Italianen om mee te
converseren en een taal leren
spreken die klinkt als op mu
ziek gezette poëzie. Dat is een
droom van veel mensen. En als
je hem zelf niet kunt verwezen-
JAN RIJSDAM
maakt.
Een belang
rijk deel van
die kritiek gaat
eigenlijk niet
over de plan
nen zelf, maar over de gebor
neerde pretenties van de staats
secretaris en de wijze waarop hij
zijn doel denkt te bereiken. Veel
van zijn plannen zijn namelijk
helemaal niet zo nieuw. Sterker
nog: het bereiken van een bre
der, allochtoon publiek is in een
aantal sectoren zelfs al aardig
geslaagd: in de (pop)muziek (zie grond te trekken'.
buiten de deur te houden. Dat
deze instellingen er maar gelei
delijk in slagen nieuw publiek te
vinden is helemaal niet zo
vreemd. In de partij van Van
der Ploeg (de PvdA) weet men
ook maar nauwelijks hoe ze
minderheden, jongeren of inwo
ners van de oude wijken bij de
politiek moe
ten betrekken.
'Cultuurbe
leid is geen
bemoeibe
leid', zo druk
te WD-ka-
merlid Atzo
Nicoldi het in
NRC-Han
delsblad
kernachtig
uit. .Natuur
lijk moet
hard worden
gewerkt aan
de bevorde
ring van inte
gratie en van
de intercultu
rele samenle
ving. Maar
daar hebben
we vooral an
dere beleids
terreinen voor
dan cultuur, zoals welzijn, on
derwijs en werkgelegenheid", al
dus Nicoldi. In de ogen van het
liberale kamerlid moet cultuur
beleid geen vo-m van 'staatsdi-
rigisme' zijn maar juist ruimte
bieden voor ontwikkelingen die
van onderop komen in plaats
van proberen het gras uit de
Frances Mayes, signerend bij Kooyker, is niet de enige die het gat in de markt van het Italiaanse landleven
heeft ontdekt. foto dick hogewoning
lijken, kun je er altijd nog over weer tevoorschijn halen en niet niet ontevreden met de verkoop
lezen. aan vakantie de'nken. De van toch nog zo'n 30 gesigneer-
Jammer alleen dat Mayes schrijfster zat zich tijdens het de boeken, maar de uitgever
kwam signeren op een winderi- tweede half uur van haar sig- vond het blijkbaar een beetje
ge avond in juni waarop wij neersessie dan ook een beetje pijnlijk en blies een kwartier
Hollanders onze wintertruien te vervelen. De boekhandel was voor tijd de afmars.
de vele multiculturele muziek
festivals en de wereldmuziek-
programmering van s' lands
concertzalen), in de literatuur
(het succes van Marokkaanse en
Surinaamse schrijvers), in de
dans (de gezelschappen in ons
land zijn opgebouwd uit zeer
veel nationaliteiten), zelfs in de
toneelwereld is sprake van inte
gratie van andere culturen. Toe
gegeven: het schouwburgpodi
um is voor velen nog een stap te
ver, maar in elke televisiesoap,
en ook in een kwaliteitsserie als
Pleidooi, spelen migranten een
hoofdrol. De voorlaatste win
naar van het Leids Cabaretfesti
val was van Marokkaanse kom
af (Najib Amhali, de Marok
kaan uit de Jordaan). En in het
land met de grootste museum-
dichtheid ter wereld is het etale
ren van alle mogelijke etnische
en andere (sub)culturen aan de
orde van de dag. En dat alle
maal zonder overheidsbemoeie
nis...
Ondanks dat meent Van der
Ploeg, met strafkortingen etc., de
huidige ontwikkeling te moeten
bijsturen. Alsof museum-, thea
ter- en concertzaaldirecties er
alles aan doen om de allochtoon
Vijfjarig bestaan wordt gevierd met uitgebreid schilderfestival
NOORDWIJK
JSTMANIFESTATIE Onder
am De Salon trekt tot en
september een mega-
Uanifestatie als een esta-
door de tien middelgrote
Hollandse gemeenten.
estafette doen honder-
kunstenaars mee. Hun
te zien in Alphen aan den
Delft, Gouda, Dordrecht,
J01. Leiden, Maassluis,
lam en Vlaardingen. Het
'an De Salon is gebaseerd
19-eeuwse Parijse Salons.
SILVAN SCHOONHOVEN
De laatste zomer van de eeuw
breekt aan. En omdat comité
ExpoZee vijf jaar bestaat is dat
een mooie gelegenheid voor
deze kunstvereniging om een
uitgebreid schilderfestival op
poten te zetten in Noordwijk.
Een overzichtstentoonstelling
van honderd jaar Noordwijkse
kunst en een serie professione
le workshops en openbare
masterclasses vormen de hoog
tepunten van de manifestatie.
Organisator Jan van Kan blikt
vooruit op een hectische zo
mer. „We laten veertig kunste
naars los op het dorp."
Het comité ExpoZee ont
stond zes jaar geleden'. Van
Kan: „Er was een groep van
mensen die zeiden dat de
kunst minder ambtelijk bena
derd moest worden, en meer
beoordeeld op zijn artistieke
merites. Wij wilden de kwaliteit
verbeteren. In de kapel hebben
we vijf jaar lang exposities ge
organiseerd en daarbij bleven
we waken over de variatie. Dus
niet de ene keer een glaskun
stenaar en de volgende keer
weer allemaal glas. Deze keer
dachten we: laten we eens in
de. bus blazen en er iets groots
van maken."
Voor de expositie van Noord
wijkse kunst vanaf 1900 is Van
Kan druk doende om de schil
derijen op te diepen uit allerlei
particuliere collecties. „Veel
mensen zijn huiverig om hun
werk uit te lenen, al was het al
leen maar vanwege die kale
plek aan de muur. Mensen
denken soms dat het miljoenen
waard is wat ze aan hun muur
hebben hangen, maar realise
ren niet dat het alleen in
Noordwijk miljoenen waard is.
Ik verzeker de eigenaren dat
hun schilderijen in goede han
den zijn tijdens de expositie."
„Er is veel kunst van Noord
wijkse kunstenaars in handen
van particulieren. Schilders
probeerden vroeger hun werk
aan de plaatselijke bevolking te
verkopen. Mijn grootvader ver
huurde een ruimte aan de
schilder Jungman -een echte
artistiekeling, die liep in zijn
blote kont naar de dorpspomp
om zich te wassen. Maar zijn
kunst was niet gewild -hij schil
derde alleen wat hij zelf wilde.
Op het moment dat hij de huur
niet kon betalen probeerde hij
de schuld met schilderijen te
voldoen. Maar mijn grootvader
wilde geld zien en geen schil
derijen."
Het Noordwijkse duin- zee-
en dorpslandschap zal centraal
staan op de tentoonstelling van
vooral traditioneel werkende,
figuratieve schilders uit de af
gelopen eeuw. Geen vernieu
wende avant-garde uit de twin
tiger en dertiger jaren dus,
„want echte vernieuwers wa
ren er domweg niet in Noord
wijk, die zaten in Leiden." Toch
wil Van Kan waken voor een
overdaad aan strandgezichten
en vissersvrouwtjes.
Niet alleen werk van dode
schilders ziet het daglicht deze
zomer. ExpoZee nodigt 40 be
kende, levende kunstenaars uit
om naar Noordwijk te komen
en gedurende drie dagen het
dorp of de duinen in te trekken
om onder het toeziend oog van
de omstanders Noordwijk op
het doek te zetten. „We laten
veertig kunstenaars los op het
dorp. De nadruk ligt ook hier
weer op figuratief werk. We
willen liever geen Who's afraid
of Red, Yellow and Blue- achti-
ge toestanden. Noordwijk moet
herkenbaar blijven. We vragen
de kunstenaars om zo veel mo
gelijk op straat te werken, zo
dat de mensen over hun
schouder mee kunnen kijken.
Daarnaast zijn er workshops
waar aanstormend talent on
derwezen wordt door gevestigd
talent."
Deze masterclasses zullen
zich afspelen in en rond een
aantal pagodetenten opgericht
op de Wilhelminaboulevard.
Iedereen kan een kijkje nemen
en zien hoe de meesters hun
leerlingen aan het werk zetten.
De masters die voor de klas zul
len staan zijn landelijk bekende
professionals, zoals de twee
Rietveldenaren Jurriaan van
Hall en Ernst Voss. Edwin Ha
gendoorn, die zijn werkzaam
heden als artdirector en illu
strator opgaf om te kunnen
schilderen, kwam vorig jaar in
de finale van de NPS-cultuur-
prijs. Gijs Donker werkte sa
men mei Jurriaan van Hall en
Ernst Voss in het After Nature
collectief.
Actief meedoen aan de work
shops is alleen voorbehouden
aan gevorderde kunstenaars.
Van Kan: „Het is niet de bedoe
ling dat elke gepensioneerde
meedoet die een cursus aqua
relleren heeft gevolgd. Maar
ook voor de amateurs is er iets
te beleven in Noordwijk deze
zomer -zoals een wedstrijd in
het beschilderen van wind
schermen. Scherm en verf wor
den door ons ter beschikking
gesteld. In weer en wjnd gaat
iedereen dan werken aan zijn
of haar scherm. Zo'n 'wind
scherm móet ook klapperen in
de wind. Iedereen kan hieraan
meedoen, maar wie weet is er
ook wel een idioot als een Her
man Brood die opeens opduikt
en laat zien hoe het moet. Na
afloop worden alle schermen
aan elkaar geregen. We zitten
niet echt achter het Guinness
Book of Records aan, maar het
wordt wel het langste scherm
van Nederland."
Festival De laatste zomer van
de eeuw wordt officieel ge
opend op 3 juli met de exposi
tie 'Noordwijk in de 20ste
eeuw\ Schilderfestival van 11
t/m 15 augustus. Informatie
via tel. 071-3612767
De cultuurnota van Van der
Ploeg heet 'Cultuur als confron
tatie'. Het wachten is nu op de
confrontatie met de kamer, over
enkele weken. Coalitiepartner
D66 heeft ook weinig enthousi
ast gereageerd op de plannen
van Van der Ploeg. D66-woord
voerder Dittrich vreest dat de
plannen kwaliteitsverlies met
zich meebrengt. Nicolaï noemt
de wijze waarop de staatssecre
taris minderheden bij de cul
tuur wil betrekken zelfs 'gevaar
lijk' omdat het de bijl legt aan
de wortel van het cultuurbeleid
dat een stimulans wil zijn voor
waardevolle cultuuruitingen die
te duur, te riskant of te kwets
baar zijn om zonder overheids
steun voort te bestaan.
Wat Van der Ploeg wil, valt
niet af te dwingen, al wekt hij
de indruk van wel. Het is een
beetje ouderwets PvdA-denken
dat van bovenaf met regeltjes en
kortingen de samenleving kan
worden gevormd. Een beetje ja
ren zeventig-achtig. Nog effe en
we moeten van de staatssecreta
ris straks ook weer naar het vor
mingstoneel en theater met een
j' in het midden schrijven.
Kunstfondsen
niet blij met
Van der Ploeg
RUSWUK ANP
Met zijn uitgangspuntennota
'Cultuur als confrontatie' en
zijn eerder verschenen Fond-
senbrief heeft staatssecretaris
Van der Ploeg (cultuur) na een
aantal andere organisaties ook
tien grote kunstfondsen op de
kast gekregen.
De fondsen toonden zich gis
teren in een gezamenlijke ver
klaring bevreesd voor een strak
kere aansturing. „De huidige
fondsenstructuur, met zijn sys
teem van vrijheid -bij de beoor
deling van projecten- in gebon
denheid aan het beleidskader
van het ministerie heeft ten op
zichte van het verleden tot goe
de resultaten geleid: meer flexi
biliteit, sneller inspelen op ont
wikkelingen in de kunst, meer
transparantie, lagere kosten,
snellere afhandeling en hoger
serviceniveau."
De fondsen lijken ook bang
dat het door de staatssecretaris
voorgestelde subsidiebeleid -
dat niet primair op bescher
ming van bestaande instellin
gen gericht mag zijn- wat al te
flexibel wordt: „Subsidiebeleid
moet geen jojo zijn, maar juist
continuïteit geven."
Onder de tien fondsen zijn
het fonds voor de Beeldende
Kunsten, Vormgeving en Bouw
kunst, de Mondriaan Stichting,
het Fonds voor de Podiumkun
sten en het Fonds voor de Let
teren.
LUSTRUM Het Vormgevings-
instituut in Amsterdam houdt
op 19 en 20 juni een open
weekend, ter viering van zijn
eerste lustrum in het voormali
ge museum Fodor aan de Kei
zersgracht. Het instituut, dat
zich richt op praktisch onder
zoek naar de toekomst van het
ontwerpen, stelt tijdens het
open weekend producten ten
toon die op oorspronkelijke
wijze voldoen aan de hoogste
eisen van duurzaamheid en mi
lieuverantwoord materiaalge
bruik, onder de titel 'Luchtkas
telen'.
